Προσυμβατικός έλεγχος.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη δεύτερη (ΙΙ) νομική σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθά το Κλιμάκιο έκρινε ότι είναι κατά χρόνο αναρμόδιο να διενεργήσει προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας για τις εργασίες υπό στοιχ. α΄ και β΄ της συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον οι εργασίες αυτές είχαν ήδη εκτελεστεί. Ο δε προβαλλόμενος ισχυρισμός των αιτουσών εταιρειών ότι οι σχετικές εργασίες δεν έχουν ολοκληρωθεί, αλλά έχει εκτελεστεί μόνον ένα μέρος αυτών (ποσοστό 20% περίπου) είναι απορριπτέος προεχόντως ως αλυσιτελής, καθόσον ο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου προϋποθέτει έργο «υπό εκτέλεση», δηλαδή έργο του οποίου οι εργασίες θα εκτελεσθούν μετά την κρίση του Δικαστηρίου ότι η οικεία διαδικασία είναι νόμιμη και όχι σύμβαση, η οποία έχει ήδη εκτελεσθεί, έστω και μερικώς. Εξάλλου, οι αιτούσες δεν επικαλούνται ούτε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι οι εν λόγω εργασίες ανατέθηκαν κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 44 του π.δ.609/1985, ούτε ότι τηρήθηκε η προβλεπόμενη σ’ αυτές διαδικασία (σύνταξη τεχνικής περιγραφής των εργασιών από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία, αιτιολόγηση του επείγοντος, εκτίμηση της δαπάνης και έγκριση αυτών από την Προϊσταμένη Αρχή, βλ. και αποφ. 2093/2011 Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης Ελ. Συν.). Περαιτέρω, αναφορικά με τις υπό στοιχείο γ΄ εργασίες, το Τμήμα κρίνει, σύμφωνα και με όσα εκτέθηκαν στην τρίτη (IΙΙ) σκέψη, ότι νομίμως παρατάθηκε η προθεσμία εκτέλεσης του έργου, καθόσον η σχετική εγκριτική πράξη (1746004/14.7.2011) του Διευθυντή Παραγωγής του ….. εκδόθηκε εντός ευλόγου χρόνο από τη λήξη της προηγούμενης νόμιμης παράτασής της, ύστερα από σχετική αίτηση της …. η οποία υποβλήθηκε πριν από την παρέλευση της εν λόγω προθεσμίας, κατά παραδοχή του σχετικού προβαλλόμενου λόγου ανάκλησης. Περαιτέρω, μετά την προσκόμιση, με το από 11.9.2011 υπόμνημα της αιτούσας …., της 1746259/25.8.2011 απόφασης του Διευθυντή Παραγωγής του …., με την οποία, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 65 του ν. 3669/2008, εγκρίθηκε η υποκατάσταση της αρχικής αναδόχου του έργου από την εν λόγω εργοληπτική επιχείρηση, το Τμήμα κρίνει ότι καλύπτεται η σχετική πλημμέλεια (βλ. σχετ. απόφ. VI Τμ. 91/2011). Τέλος, σύμφωνα και με όσα εκτέθηκαν στην πέμπτη (V) νομική σκέψη, οι αναφερόμενες υπό στοιχείο γ΄ της συμπληρωματικής σύμβασης εργασίες, οι οποίες δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από αυτή χωρίς τη δημιουργία προβλημάτων για την αναθέτουσα αρχή, οφείλονται, κατά την κρίση του Τμήματος, σε απρόβλεπτες περιστάσεις, δηλαδή αιφνίδια πραγματικά περιστατικά, τα οποία αντικειμενικά, κατά τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, όπως βάσιμα προβάλλεται με τις υπό κρίση αιτήσεις. Ειδικότερα, οι εργασίες αυτές (διατήρηση της παράκαμψης του σίφωνα, με μόνιμη άντληση μέχρι την ολοκλήρωση της διάβασης) κατέστησαν αναγκαίες λόγω της αιφνίδιας ανόδου της στάθμης των υπογείων υδάτων πέραν των ορίων που είχαν διαπιστωθεί από τις γεωτεχνικές μελέτες εφαρμογής που είχαν εκπονηθεί από την ανάδοχο σε συνδυασμό με τις ιδιότητες του υπεδάφους που δεν είχε τη δυνατότητα απορρόφησης της πλεονάζουσας ποσότητας υδάτων, γεγονός που αντικειμενικά δεν μπορούσε να προβλεφθεί κατά το στάδιο εκπόνησης της μελέτης του έργου, καθόσον αφενός μεν η άνοδος της στάθμης του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα οφειλόταν σε ασυνήθιστα έντονη άρδευση των 10.000 στρεμμάτων της περιοχής και αφετέρου η σύσταση του υπεδάφους στο κέντρο του εκτελούμενου έργου ήταν σημαντικά διαφοροποιημένη σε σχέση με αυτήν που είχε εντοπισθεί στο σημείο, όπου έγιναν, όπως ήταν τεχνικά δυνατό, οι γεωτεχνικές έρευνες.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.Μ.Ε.Σ./1/2012

Διαμόρφωση σύνδεσης οδού με κόμβο..ζητείται η ανάκληση της 383/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Όπως δε έγινε δεκτό ανωτέρω, στην οριστική μελέτη οδοποιΐας, ως προς τον καθορισμό των παραμέτρων του έργου αναφορικά με τα χαρακτηριστικά της περιοχής εκτέλεσης αυτού, είχαν ήδη επισημανθεί επαρκώς οι αναγόμενες, στα αλληλοδιασταυρούμενα υπάρχοντα πυκνά δίκτυα (οδικό δίκτυο, δίκτυο υδάτινης απορροής και δίκτυο εγγειοβελτιωτικών έργων), ιδιαιτερότητες του χώρου εκτέλεσης του έργου. Το γεγονός αυτό συνέτεινε στον περιορισμό, κατά το δυνατόν, των αναγκαίων πρόσθετων επειγουσών εργασιών, οι οποίες απαιτούνταν για την αντιμετώπιση των προκληθεισών, λόγω της απότομης ανύψωσης του υδροφόρου ορίζοντα, έκτακτων περιστάσεων (ήτοι της μεταβολής της σύστασης του υπεδάφους, της αδυναμίας του υπάρχοντος δικτύου απορροής υδάτων να απορροφήσει τα προκληθέντα από τα έντονα καιρικά φαινόμενα όμβρια ύδατα και της ολικής έμφραξης και θραύσης του υπάρχοντος αγωγού απορροής ομβρίων υδάτων) και οι οποίες, σύμφωνα με την οικεία τεχνική περιγραφή, αφορούσαν : α) στην κατασκευή νέου αγωγού ομβρίων Φ500, καθώς ο υπάρχων αγωγός, όπως προαναφέρθηκε, δεν λειτουργούσε και β) σε εργασίες εξυγίανσης της υπόβασης του οδοστρώματος με λιθορριπή λατομείου, ώστε να αντιμετωπιστεί η λάσπη που διαπιστώθηκε κατά την εκτέλεση των πρώτων εκσκαφών, λόγω της ανύψωσης της στάθμης των υδάτων, προκειμένου να καταστεί εφικτό να ολοκληρωθούν στη συνέχεια οι προβλεπόμενες στην κύρια σύμβαση εργασίες οδοστρωσίας και ασφαλτόστρωσης, οι οποίες δεν θα ήταν δυνατό να εκτελεστούν, χωρίς να έχει προηγηθεί η εκτέλεση των επίμαχων εξυγιαντικών εργασιών που αποτέλεσαν το αντικείμενο της δοθείσας από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία εντολής. Οι ανωτέρω δε εκτελεσθείσες επείγουσες πρόσθετες εργασίες εξειδικεύονται επαρκώς και περιγράφονται αναλυτικά στον πίνακα εκτίμησης της δαπάνης εργασιών, ο οποίος επισυνάπτεται στην εντολή εκτέλεσης αυτών. Με τα δεδομένα αυτά, και όσα εξετέθησαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή, η προσβαλλόμενη πράξη να ανακληθεί και να επιτραπεί η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, με αντικείμενο τις ως άνω εκτελεσθείσες επείγουσες πρόσθετες εργασίες..Ανακαλεί την 383/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι συγκεκριμένες δαπάνες, καίτοι ανατίθενται κατά την ίδια ημέρα, ανήκουν σε διαφορετικά επιστημονικά πεδία, διότι οι μεν εργασίες διεξαγωγής αναλύσεων του πόσιμου ύδατος έχουν ως αντικείμενο απλώς τη διαπίστωση από βιολογικής απόψεως της ποσιμότητας του νερού του Δήμου, η δε σύμβαση με το ...... Πανεπιστήμιο ...... έχει ως σκοπό τη διερεύνηση της προέλευσης του χρωμίου από γεωγενή (από την υδρόλυση οφιολιθικών πετρωμάτων) ή ανθρωπογενή (από τη βιομηχανία) αίτια, την ποσοτικοποίηση αυτών με τη χρήση σταθερών ισοτόπων (του 53Cr και 52Cr) και τον εντοπισμό του ρυπαίνοντα, ενώ η σύμβαση με το ...... Πανεπιστήμιο ...... αποσκοπεί, μετά τον προσδιορισμό των πηγών ρύπανσης των υπόγειων υδάτων, στην αποκατάσταση και εξυγίανση του περιβαλλοντικού διαμερίσματος των υδροφόρων οριζόντων που έχουν ρυπανθεί. Επομένως, νομίμως ανατέθηκαν ως αυτοτελή και εξειδικευμένα ερευνητικά έργα, απευθείας, λόγω ποσού, οι αναλύσεις των υδάτων στην εταιρεία ...... Α.Ε. και με προγραμματικές συμβάσεις αφενός οι εργασίες εντοπισμού της προέλευσης του χρωμίου, που αφορούν το ευρύτερο γεωπεριβάλλον (έδαφος και πετρώματα), στο ...... Πανεπιστήμιο ......, αφετέρου οι εργασίες διερεύνησης και αποκατάστασης της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων στο ...... Πανεπιστήμιο .......

Κατασκευή παιδικού βρεφονηπιακού σταθμού...Με δεδομένα τα ανωτέρω το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι οι εργασίες της ελεγχόμενης 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου, που συνίστανται, σύμφωνα με τον 3ο ΑΠΕ, πρωτίστως στη θωράκιση της κατασκευής έναντι του τοπικού φαινομένου ανύψωσης του υδροφόρου ορίζοντα και στη θεμελίωση και στην κατασκευή των περιμετρικών τοιχίων αντιστήριξης του εδάφους με βάση τα νέα δεδομένα της σύστασης του υπεδάφους που τους περιβάλλει, συνέχονται με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης και δεν περιλαμβάνονται σε αυτό. Περαιτέρω, λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την φάση κατασκευής του αγωγού όμβριων υδάτων στην οδό …, τα έτη 2014 και 2015, δηλαδή ταυτόχρονα με την εκπόνηση της μελέτης για την κατασκευή του ελεγχόμενου έργου, δεν διαπιστώθηκε ύπαρξη υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα σε αντίστοιχα βάθη με αυτά της αρχικά προβλεπόμενης θεμελίωσης του κτιρίου, δεν απαιτείτο εκ νέου εξέταση των γεωτεχνικών και εδαφολογικών δεδομένων εντός του συγκεκριμένου οικοπέδου με την εκπόνηση σχετικής γεωτεχνικής και εδαφολογικής μελέτης, ενώ δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί, με βάση τα ως άνω δεδομένα, η στάθμη του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα σε βάθος περίπου 5,50 μέτρα κάτω από την στάθμη του εδάφους και περίπου 30-50 εκ. κάτω από την πλάκα επί εδάφους του υπογείου του κτιρίου. Αντίστοιχα, δεν προκύπτει από τα προσκομισθέντα στοιχεία ότι μπορούσαν να εντοπιστούν εκ των προτέρων και με ακρίβεια τα σημεία εναπόθεσης μπάζων και άλλων φερτών υλικών, που προέκυψαν κατά την κατασκευή των όμορων οικοδομών και επιχωματώθηκαν επί των ορίων του οικοπέδου (ιδίως στη ΒΑ και ΒΔ όψη του). Συνεπώς, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εργασίες της ελεγχόμενης 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου οφείλονται πράγματι σε απρόβλεπτες περιστάσεις και, ειδικότερα, στον εντοπισμό, κατά την εκτέλεση του αρχικού έργου, της υψηλής στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα και των φερτών υλικών που είχαν εναποτεθεί στο υπέδαφος περιμετρικά των υφιστάμενων μαντρότοιχων, κατ’ ανατροπή των χαρακτηριστικών που είχαν ληφθεί υπόψη κατά τη σύνταξη της μελέτης του αρχικού έργου. Εξάλλου, οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες δεν δύναται, σε κάθε περίπτωση, να διαχωριστούν από τις προβλεπόμενες στα συμβατικά τεύχη εργασίες, ενώ η αναλογούσα επί πλέον αμοιβή για την εκτέλεση των ελεγχόμενων συμπληρωματικών εργασιών, μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., ανέρχεται στο ποσό των 208.247,54 ευρώ, το οποίο δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής συμβατικής δαπάνης.

Αποχέτευση ακαθάρτων υδάτων-συμπληρωματική σύμβαση:..Με δεδομένα τα ανωτέρω και την 3735/31.1.2017 βεβαίωση του Διευθυντή των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου … ότι οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση δεν έχουν εκτελεστεί, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της σύμβασης αυτής, υπό τον όρο ότι μέχρι και την υπογραφή της θα εγκριθεί η παράταση της προθεσμίας περαίωσης του έργου, η οποία σημειωτέον έληξε μετά την υποβολή στις 22.12.2016 στο παρόν Κλιμάκιο για προσυμβατικό έλεγχο της συμπληρωματικής σύμβασης και την έκδοση της αναβλητικής Πράξης του Κλιμακίου (22.1.2017).

Νομιμότητα σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης έργου:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης το οποίο αποτελεί τροποποίηση της αρχικώς συναφθείσας, μεταξύ της .... και της εργοληπτικής επιχείρησης ..., σύμβασης, νομίμως καταρτίζεται σύμφωνα με τις, επαλλήλως επικαλούμενες, προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 2 και 4 του ν. 4412/2016.Και τούτο διότι η εν λόγω τροποποίηση επέρχεται ενώ η αρχική από 26.2.2018 σύμβαση, διάρκειας 12 μηνών, είναι σε ισχύ, η δαπάνη της ανέρχεται σε 63.373,04 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., ήτοι παρίσταται κατώτερη των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων των 5.250.000,00 ευρώ και 65.233,70 ευρώ (= 434.891,39 * 15%), αντιστοίχως, και, περαιτέρω, δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της σύμβασης, καθόσον οι σχετικές εργασίες, όπως αυτές προκύπτουν από τον 2ο Α.Π.Ε. (επεμβάσεις στο δίκτυο ύδρευσης με εκσκαφές, ερευνητικές τομές για επέμβαση στο δίκτυο, εκσκαφές ορυγμάτων, φορτοεκφορτώσεις, επιχώσεις ορυγμάτων υπογείων δικτύων, στρώσεις έδρασης και εγκιβωτισμός σωλήνων κ.α.), εμπίπτουν στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, είναι δε απολύτως απαραίτητες για την ολοκλήρωσή του. Κατ’ ακολουθία των προεκτιθεμένων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της.

ΕΡΓΑ.ζητείται η ανάκληση της 445/2009 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή Λιμνοδεξαμενής ... Δήμου ...», Ήχθη δε στην κρίση αυτή το Κλιμάκιο με την αιτιολογία ότι: α) είναι αναρμόδιο να ελέγξει το τμήμα των εργασιών του έργου που αφορά σε γεωτεχνικές εργασίες ..., εφόσον αυτές έχουν εκτελεσθεί, και β) δεν είναι νόμιμη η ανάθεση του λοιπού (ανεκτέλεστου) αντικειμένου της ίδιας συμπληρωματικής σύμβασης, εφόσον οι προβλεπόμενες χωματουργικές εργασίες καθώς και οι εργασίες από σκυρόδεμα αποσκοπούν στη βελτίωση του έργου, περαιτέρω δε, η αναγκαιότητα εκτέλεσής τους δεν οφείλεται σε απρόβλεπτα γεγονότα ή καταστάσεις, αλλά σε  παραλείψεις της αρχικής μελέτης.(..) Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι οι ανωτέρω συμπληρωματικές εργασίες, οι οποίες δεν υπερβαίνουν το 50% της αξίας των εργασιών  της αρχικής σύμβασης και δεν  περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της τελευταίας, πλην όμως είναι απαραίτητες για την άρτια και λειτουργική εκτέλεση του επίμαχου έργου, δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από αυτή χωρίς τη δημιουργία μειζόνων προβλημάτων για την αναθέτουσα αρχή, κατέστησαν δε αναγκαίες κατά την τεχνική εκτέλεση αυτού αφενός λόγω μη αναγόμενου στο χρόνο εκπόνησης της αρχικής οριστικής μελέτης ...και μη δυνάμενου να προβλεφθεί ακραίου φαινομένου, που συνέβη στην ευρύτερη περιοχή του έργου εξαιτίας ισχυρών και μακράς διάρκειας  βροχοπτώσεων κατά το χρόνο εκτέλεσης των εργασιών, το χειμώνα 2008-2009, που επέφερε άνοδο της στάθμης του υπογείου υδροφόρου ορίζοντα και την ανατροπή των δεδομένων για την διαπερατότητα του υπεδάφους της περιοχής του έργου ..(βλ. τον Πίνακα βροχοπτώσεων του Σταθμού Άργους της Διεύθυνσης Γ/Τμήμα Υδρολογίας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας περιόδου 1980 - 2009, που προσκομίζεται το πρώτον ενώπιον του Τμήματος και δεν είχε τεθεί υπόψη του εκδόντος την προσβαλλόμενη Πράξη Κλιμακίου, ...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 445/2009 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και κατά το μέρος που με αυτήν κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για τις χωματουργικές εργασίες ...Ανακαλεί την 445/2009 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της οικείας σύμβασης,..

Παροχή υπηρεσιών αντιμετώπισης απρόβλεπτων βλαβών:Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από την Επίτροπο, νομίμως συνήφθη η 50/15.9.2017 σύμβαση κατόπιν απευθείας ανάθεσης, αφού οι επίμαχες εργασίες είναι πράγματι απρόβλεπτες και επείγουσες, ενώ σε κάθε περίπτωση, δεν μπορούν να συσχετιστούν με τις εργασίες της προηγηθείσας 16/5.4.2017 σύμβασης. Συγκεκριμένα, όπως περιγράφεται αναλυτικώς στο 2018001164/26.6.2018 έγγραφο της Τεχνικής Υπηρεσίας του Ε.Κ.Π.Α., οι εργασίες της δεύτερης σύμβασης ανεφάνησαν το πρώτον κατά την εκτέλεση της πρώτης και χάριν αυτής, χωρίς περαιτέρω να προκύπτει αστοχία της μελέτης της πρώτης σύμβασης. Ειδικότερα, κατά τον χρόνο εκπόνησης της μελέτης της πρώτης σύμβασης και διερεύνησης των τρόπων αντιμετώπισης του προβλήματος εισροής ομβρίων υδάτων στο κτίριο του Ε.Κ.Π.Α. στο Αττικό Νοσοκομείο, φαινόταν ότι η εισροή αυτών στο κτίριο γινόταν από τους υαλοπίνακες εξαιτίας αστοχίας του υλικού σφράγισης των αρμών τους, συνεπώς δε, ενόψει των ανωτέρω δεδομένων, τα όργανα του Πανεπιστημίου προέβησαν στην ενδεδειγμένη κατά την χρονική εκείνη στιγμή τεχνική λύση της μόνωσης των αρμών. Μόνον δε λίγο μετά την ολοκλήρωση της στεγανοποίησης των υαλοπινάκων κατέστη δυνατή η διαπίστωση ότι υπήρχαν και άλλες δίοδοι υδάτων στο κτίριο, η ανεύρεση των οποίων είναι, σημειωτέον, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, ιδιαίτερα δύσκολη, πολλώ δε μάλλον σε ένα κτίριο με τα ιδιαίτερα τεχνικά/αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του επίμαχου (ιδιαίτερα μεγάλο ύψος, κάλυψη με μεταλλικό σκελετό ETALBOND), όπου είναι πιθανόν να χρειάζεται περισσότερες τεχνικές επεμβάσεις. Επομένως, το Ε.Κ.Π.Α., πέραν του ότι κατά τον χρόνο ανάθεσης της πρώτης σύμβασης δεν ήταν σε θέση να προγραμματίσει και να προϋπολογίσει τη δαπάνη για τις εργασίες της δεύτερης σύμβασης, νομίμως ανέθεσε αυτές με τη διαδικασία της συλλογής προσφορών προκειμένου να αποσοβήσει το ταχύτερο δυνατόν την κατεπείγουσα ανάγκη του για περαιτέρω στεγανοποίηση του κτιρίου και αποφυγή περαιτέρω βλαβών στον φέροντα οργανισμό αυτού, η οποία ανάγκη, όπως προεκτέθηκε, δεν μπορούσε να προβλεφθεί από μια επιμελή και συνετή αναθέτουσα Αρχή.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:..ζητείται η ανάκληση της 34/2012 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, που θέτουν τα άρθρα 28 παρ. 3 περ. ε΄ και 57 του ν. 3669/2008 για τη νόμιμη σύναψη σύμβασης συμπληρωματικών εργασιών, όπως ορθώς έκρινε η Επίτροπος με την προσβαλλομένη, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του αιτούντος δήμου. Τούτο δε, διότι οι εργασίες που αποτελούν το αντικείμενο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, ήτοι εργασίες καθαρισμού και απόφραξης των δικτύων αποχέτευσης ομβρίων και ακαθάρτων υδάτων και ανακατασκευής τμήματος του δικτύου αποχέτευσης ομβρίων υδάτων, περιλαμβάνονταν στο τιμολόγιο της αρχικής μελέτης και, συνεπώς, ήταν γνωστές στην αναθέτουσα αρχή κατά τη σύνταξη της αρχικής μελέτης και δεν μπορεί ως εκ τούτου να γίνει δεκτό ότι οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις. Αντιθέτως, μάλιστα, ως απορρέουσες από περιστάσεις που οφείλονται σε παραλείψεις ακριβούς προμέτρησης της μελέτης, έπρεπε να βαρύνουν αποκλειστικώς το κονδύλιο των απροβλέπτων που περιλαμβάνεται στην αρχική σύμβαση. Σε κάθε δε περίπτωση, οι εργασίες αυτές οφείλονται σε πλημμέλεια των αρχικών τευχών δημοπράτησης, δεδομένου ότι η ύπαρξη φερτών υλικών και ογκωδών αντικειμένων εντός των φρεατίων ήταν ήδη γνωστή στην αναθέτουσα αρχή, όπως εξ άλλου συνομολογείται με την κρινόμενη αίτηση (βλ. και σελ. 3 του σχετικού υπομνήματος, όπου ο αιτών δήμος παραδέχεται ότι η τεχνική του υπηρεσία αδυνατούσε να ελέγξει την πραγματική κατάσταση, διότι «στα πρώτα μέτρα από τα φρεάτια επισκεψιμότητας υπήρχαν ογκώδη αντικείμενα, (τσιμεντόλιθοι, λάστιχα, ξύλα κ.λ.π.), τα οποία, … (θεωρούσε) ότι εύκολα θα απομακρύνονταν»), αλλά και στην παράλειψη επαρκούς και αποτελεσματικού καθαρισμού των φρεατίων και απόφραξης των δικτύων προ της έναρξης του έργου, αρμοδιότητα που ανήκε στην αιτούσα αναθέτουσα αρχή..(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 34/2012 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο ...

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:.ζητείται η ανάκληση της 228/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι εν προκειμένω δεν συντρέχουν οι εκ του νόμου τιθέμενες προϋποθέσεις για τη νόμιμη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Ειδικότερα, οι εργασίες που περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της επίμαχης σύμβασης δεν έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα σε σχέση με το αρχικό συμβατικό αντικείμενο, καθόσον δεν σχετίζονται τεχνικώς με την κατασκευή και τη λειτουργικότητα του αρχικού έργου. Τούτο δε, διότι: α) αφενός αφορούν σε άλλη περιοχή (Λεωφόρο …), επί της οποίας δεν προβλεπόταν, όπως και ο αιτών Δήμος συνομολογεί με την κρινόμενη αίτηση, η κατασκευή εξωτερικών διακλαδώσεων για τη σύνδεση ακινήτων με το διερχόμενο από αυτή ήδη κατασκευασμένο δευτερεύον δίκτυο αποχέτευσης λυμάτων, δοθέντος ότι το εν λόγω δίκτυο δεν είχε ακόμα συνδεθεί με το κεντρικό αντλιοστάσιο προώθησης λυμάτων προς την … και, ως εκ τούτου, ήταν μη λειτουργικό και β) στο τεχνικό αντικείμενο της επίμαχης σύμβασης περιλαμβάνονται και εργασίες κατασκευής δευτερεύοντος δικτύου ακαθάρτων υδάτων, οι οποίες διαφέρουν ουσιωδώς από τις εργασίες που ανατέθηκαν με την αρχική σύμβαση.(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και, επομένως, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.