Υπηρεσίες - εργασίες καθαρισμού:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ανώνυμη εταιρεία για την εκτέλεση εργασιών αποκομιδής απορριμμάτων και καθαρισμού κοινοχρήστων χώρων του Δήμου, καθόσον μη νομίμως ανατέθηκε στην ανωτέρω εταιρεία η εκτέλεση των ως άνω εργασιών, χωρίς την προηγούμενη έκδοση της προβλεπόμενης από τις διατάξεις του άρθρου 61 του ν.3979/2011 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου.(συγγνωστή πλάνη)

Διαδικασία ανάθεσης – Όργανα: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής ποσού 15.000 ευρώ από Δήμο, σε εταιρεία, για την εκτέλεση εργασιών ΄΄ Σχεδιασμού Μονάδας Προεπεξεργασίας – Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης Απορριμμάτων (ΜΟΠΑΚ) Δήμου΄΄,  καθόσον πρόκειται περί υπηρεσιών, για την ανάθεση των οποίων έπρεπε να εφαρμοσθούν οι διατάξεις του ν.3316/2005, οι οποίες ως ειδικές κατισχύουν (κατά ρητή πρόβλεψη στο άρθρο 46 παρ.2 περ.ε΄ αυτού) των γενικών διατάξεων του άρθρου 83 του ν.2362/1995, ενώ θέτουν αυστηρές προϋποθέσεις για την απευθείας ανάθεση υπηρεσιών  (άρθρο 10 του ν.3316/2005), η συνδρομή των οποίων δεν προκύπτει στην προκειμένη περίπτωση.

Διαδικασία ανάθεσης – Όργανα: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής ποσού 15.000 ευρώ από Δήμο, σε εταιρεία, για την εκτέλεση εργασιών ΄΄ Σχεδιασμού Μονάδας Προεπεξεργασίας – Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης Απορριμμάτων (ΜΟΠΑΚ) Δήμου΄΄,  καθόσον πρόκειται περί υπηρεσιών, για την ανάθεση των οποίων έπρεπε να εφαρμοσθούν οι διατάξεις του ν.3316/2005, οι οποίες ως ειδικές κατισχύουν (κατά ρητή πρόβλεψη στο άρθρο 46 παρ.2 περ.ε΄ αυτού) των γενικών διατάξεων του άρθρου 83 του ν.2362/1995, ενώ θέτουν αυστηρές προϋποθέσεις για την απευθείας ανάθεση υπηρεσιών  (άρθρο 10 του ν.3316/2005), η συνδρομή των οποίων δεν προκύπτει στην προκειμένη περίπτωση.

Μεταφορά απορριμμάτων από τις Δημοτικές Ενότητες(...)Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου ......., μη νομίμως ανέθεσαν απευθείας την εκτέλεση της επίμαχης εργασίας για λόγους κατεπείγοντος. Και τούτο διότι, δεν στοιχειοθετείται, εν προκειμένω, απρόβλεπτη περίσταση, η οποία  να  δικαιολογεί το κατεπείγον των ανωτέρω επιμέρους αναθέσεων και τη συνακόλουθη απευθείας ανάθεση, δοθέντος ότι δεν δύναται να θεωρηθεί ως απρόβλεπτο γεγονός, που να δικαιολογεί επείγουσα ανάγκη για την προσφυγή στην ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία, η κήρυξη ως αγόνου του διενεργηθέντος τακτικού διαγωνισμού λόγω άσκησης εκ μέρους των συμμετεχόντων ενστάσεων για ελλείψεις στα τυπικά δικαιολογητικά συμμετοχής τους (βλ. την 183/25.7.2013 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής), οι οποίες κρίθηκαν βάσιμες από το Δήμο, αφού μια τέτοια πιθανότητα δεν μπορεί να αποκλεισθεί και από την πιο άρτια διεξαγωγή ενός διαγωνισμού και είναι για το λόγο τούτο προβλέψιμη. Σε κάθε δε περίπτωση, η κρινόμενη απευθείας ανάθεση οφείλεται σε μη ορθή και έγκαιρη εκτίμηση, τόσο των πάγιων αναγκών μεταφοράς απορριμμάτων του Δήμου σε ένα χρονικό βάθος περιοδικότητας, όσο και της εν γένει συμπεριφοράς του αναδόχου των προηγούμενων συμβάσεων (άρνηση συναίνεσης για παράταση της σύμβασης και στη συνέχεια παροχή από αυτόν κατόπιν  απευθείας αναθέσεως των ίδιων υπηρεσιών με μεγαλύτερο κόστος ανά δρομολόγιο), έτσι ώστε να αποφεύγονται βεβιασμένες ενέργειες ανάθεσης που αντιβαίνουν στους ισχύοντες νομοθετικούς κανόνες. Ωστόσο, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην συγκεκριμένη περίπτωση τα όργανα του Δήμου συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν να εφαρμόσουν την ως άνω διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, ενόψει της αδήριτης ανάγκης για την αποκομιδή των απορριμμάτων και της διασφάλισης της δημόσιας υγείας κατά την καλοκαιρινή περίοδο, όπου η ποσότητα των απορριμμάτων λόγω του μεγάλου αριθμού των επισκεπτών στην περιοχή είναι ιδιαιτέρως αυξημένη. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, πλην όμως αυτά πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ (...) Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 56/2014 Πράξεως του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι : Α) Η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του Ν. 3852/2010, αλλά, υπό το μανδύα αυτής, υποκρύπτονται δύο αυτοτελείς εξ επαχθούς αιτίας συμβάσεις με την ίδια αναθέτουσα αρχή : α) η εκτέλεση υπηρεσιών επεξεργασίας απορριμμάτων με την επιχείρηση ... ... και β) η μελέτη για τη διατύπωση προτάσεων για τη βελτίωση της μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων και την αξιολόγηση-υποτίμηση του παραγόμενου κόμποστ με το Πανεπιστήμιο …. Τούτο δε καθόσον τα μέρη που φέρονται ως συμβαλλόμενα δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία για την επίτευξη δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν ο μεν Δήμος την εκτέλεση των υπηρεσιών διαχειρίσεως των απορριμμάτων και καλής λειτουργίας της μονάδας, τα δε αντισυμβαλλόμενα μέρη το αντάλλαγμα για την εκτέλεση των υπηρεσιών που αποτελεί το αντικείμενο των αναλαμβανόμενων από αυτά δράσεων. Προς τούτο προβλέπεται μονομερής περιουσιακή μετακίνηση από τις πιστώσεις του Δήμου προς την ... του συνόλου του ποσού που κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό αποτελεί το αντάλλαγμα για την προς το Δήμο παροχή των ως άνω υπηρεσιών και μελετών και στη συνέχεια η κατανομή του ποσού από την τελευταία, η οποία καλείται να παρακρατήσει μέρος αυτού (ύψους 1.810.400,00 ευρώ) που αντιστοιχεί στο αντάλλαγμα των δικών της υπηρεσιών και το υπόλοιπο (ύψους 70.000,00 ευρώ) να το μεταβιβάσει στο Πανεπιστήμιο …, ως αντάλλαγμα των παρεχόμενων υπ’ αυτού υπηρεσιών – μελετών. 

Εκτέλεση έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και αφού συνεκτιμήθηκαν τα προβαλλόμενα    με τα από 15.12.2014 και 14.1.2015 υπομνήματα της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος, το Κλιμάκιο κρίνει ότι με την 877/3.2.2011 «ειδική εντολή απολογιστικών εργασιών» της λειτουργούσας ως διευθύνουσας υπηρεσίας      του έργου «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ Α΄ ΦΑΣΗΣ 2ου ΧΥΤΑ Δ. … ΣΤΗ ΘΕΣΗ … ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ …» Διεύθυνσης Διάθεσης Απορριμμάτων και Αποκαταστάσεων του … ανατέθηκε στην ανάδοχο του ανωτέρω έργου η εκτέλεση εργασιών διάθεσης απορριμμάτων του ΧΥΤΑ, οι οποίες όμως ενέπιπταν κατά το ως άνω χρονικό σημείο στις αρμοδιότητες του ίδιου του …, που είναι ο αρμόδιος  φορέας για όλα τα ζητήματα εύρυθμης λειτουργίας του ΧΥΤΑ ... Σημειωτέον ότι και η από 2.11.2004 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, της Περιφέρειας … και του …, η οποία αφορούσε τη συνεργασία των ως άνω φορέων για την πραγματοποίηση του έργου «Κατασκευή της Α΄ Φάσης του 2ου ΧΥΤΑ ….στη θέση … του Δήμου …», προέβλεπε, πλην άλλων,ότι μέχρι την ολοκλήρωση της προσωρινής παραλαβής του έργου «η ευθύνη υποδοχής και διαχείρισης των απορριμμάτων ανήκει στον ...» (βλ. ad hoc ΣτΕ 4238/2010). Ωστόσο, οι ως άνω εργασίες δεν εμπίπτουν στην έννοια των απολογιστικών εργασιών, αφού όπως αποδείχθηκε δεν ήταν αναγκαίες για την επίτευξη της αρτιότητας και τη λειτουργικότητας του δημοπρατηθέντος έργου- το οποίο αφορούσε αποκλειστικά στην κατασκευή των έργων υποδομής του ΧΥΤΑ και των λοιπών απαραίτητων για την οργάνωση και λειτουργία  του έργων καθώς και την κάλυψη των επιμέρους κυττάρων και του συνόλου του απορριμματικού αναγλύφου- τουναντίον αφορούν  στη διάθεση των απορριμμάτων που υποδέχεται ο ΧΥΤΑ και την πλήρωση των κυττάρων που έχει αναλάβει να κατασκευάσει η ανάδοχος κοινοπραξία με απορρίμματα, δηλαδή την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών του ΧΥΤΑ, για την εύρυθμη λειτουργία του οποίου αρμόδιος είναι ο οικείος ΦοΣΔΑ,  κατά το κρίσιμο δε χρονικό σημείο ήταν ο … και, ακολούθως, ο … ως καθολικός διάδοχος του … Είναι άλλωστε ενδεικτικό ότι οι ανωτέρω εργασίες προσωρινής εξυπηρέτησης της λειτουργίας του ΧΥΤΑ συνεχίστηκαν επί μακρόν, ενώ το καλοκαίρι του έτους 2012 ο … αποφάσισε τη διενέργεια τακτικού διαγωνισμού για τις υποστηρικτικές λειτουργίες του ΧΥΤΑ …, τη διενέργεια διαγωνισμού για την επισκευή των μηχανημάτων  του, ενώ παράλληλα αποφάσισε την ανάθεση των «επειγουσών εργασιών για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών του ΧΥΤΑ» κατόπιν διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι αφορά την εξόφληση αμοιβής της φερόμενης ως δικαιούχου κοινοπραξίας για την εκτέλεση εργασιών, χωρίς να έχει προηγηθεί η σύναψη σύμβασης υπηρεσιών μεταξύ του … και της τελευταίας για την ανάθεση των εργασιών αυτών καθώς και   η προηγούμενη υποβολή αυτής ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την άσκηση του προβλεπόμενου προληπτικού ελέγχου νομιμότητας. Ως εκ τούτου, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Από την τεχνική περιγραφή του έργου προκύπτει ότι το αντικείμενο της ανωτέρω σύμβασης (Ταφή απορριμμάτων) αφορά σε εκτέλεση εργασιών και όχι σε δημόσιο έργο κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 1, παρ. 3, του ν. 1418/1984 και του ν. 2229/1999, και ως εκ τούτου, μη νομίμως εντέλλεται να πληρωθεί εργολαβικό όφελος

Κύρωση της από 30 Ιουνίου Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου "Δημιουργία Μονάδας Μηχανικής Διαλογής, Κομποστοποίησης και Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων και Μονάδας Συμπίεσης, Δεματοποίησης και Προσωρινής Αποθήκευσης Απορριμμάτων στο Δήμο Ακρωτηρίου Ν. Χανίων" (ΦΕΚ 152 Α΄)

Παροχή υπηρεσιών:ΕΚΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΔΟΣΗ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟΥ..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει, κατ’ αντιστοιχία προς τους προβληθέντες λόγους διαφωνίας της Επιτρόπου, τα ακόλουθα: α) η εκ μέρους της Διαδημοτικής Επιχείρησης ΧΥΤΑ ... εκπρόθεσμη έκδοση του εκ του νόμου απαιτούμενου φορολογικού στοιχείου (τιμολογίου) δύναται μεν να επισύρει την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων εκ μέρους των αρμοδίων φορολογικών αρχών, δεν άγει όμως σε ακυρότητα του τιμολογίου, και κατά συνέπεια δεν καθιστά μη νόμιμη ή ανύπαρκτη την αξίωση της δικαιούχου επιχείρησης, αφού το τιμολόγιο εξακολουθεί να αποτελεί νόμιμο δικαιολογητικό εκκαθάρισης και ενταλματοποίησης της σχετικής δαπάνης, β) κατά τα επίμαχα  έτη 2004-2007 ο Δήμος ... δεν πραγματοποίησε  δαπάνες που να σχετίζονται με την καταβολή είτε του ιδρυτικού κεφαλαίου, είτε των αναλογούντων σ΄αυτόν τελών απόρριψης απορριμμάτων συνεπώς δεν ήταν απαραίτητη η έκδοση πράξης ανάληψης υποχρέωσης, η οποία, σε κάθε περίπτωση, εκδόθηκε πριν από το κρίσιμο χρονικό σημείο πραγματοποίησης της δαπάνης από τον Δήμο ..., κατά το έτος 2011, γ) δεδομένου ότι τόσο η υποχρέωση καταβολής ιδρυτικού κεφαλαίου όσο και η υποχρέωση καταβολής τέλους απόρριψης απορριμμάτων (καθοριζόμενο από την επιχείρηση) στον συμμετέχοντα στον ΧΥΤΑ Δήμο ... προκύπτει με σαφήνεια από τη συστατική πράξη της διαδημοτικής επιχείρησης, δεν απαιτούνταν για τα κρίσιμα έτη οι επιμέρους αποφάσεις ανάθεσης υπηρεσιών και οι σχετικές αυτών συμβάσεις, δ) κατά παραδοχή του σχετικού λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου, σε κάθε περίπτωση οι οφειλές του τέως Δήμου ... για τέλη απόρριψης απορριμμάτων ετών 2004 και 2005 έχουν υποπέσει στην πενταετή παραγραφή του άρθρου 90 παρ. 1 του ν.2362/1995. (...)Κατ’ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το κρίσιμο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, παρίσταται μη νόμιμη και μη κανονική, κατά παραδοχή των τετάρτου και  έκτου λόγων διαφωνίας των Επιτρόπων συνεπώς, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Μελέτες.Υπέρβαση τάξης πτυχίου και ανάθεση στον αρχικό ανάδοχο συμπληρωματικών εργασιών μη νόμιμη. Και τούτο, διότι από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει γιατί οι εργασίες των συμπληρωματικών μελετών κατέστησαν αναγκαίες κατά την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης και είτε δεν μπορούσαν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση, χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα για το Δήμο, είτε παρά τη δυνατότητα διαχωρισμού τους, ήταν απόλυτα αναγκαίες για την ολοκλήρωσή της, ώστε να υπάρχει παρέκκλιση από τη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση της συμπληρωματικής μελέτης.