Προγραμματική σύμβαση:Ζητείται η ανάκληση της 10/2015 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι εν προκειμένω δεν συντρέχουν οι εκ του νόμου τιθέμενες προϋποθέσεις για τη νόμιμη σύναψη προγραμματικής σύμβασης. Και τούτο, διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη (ΙΙ), δεν προβλέπεται η εκ μέρους ΦΟ.Δ.Σ.Α., που έχει συσταθεί και παρέχει υπηρεσίες έστω και αν δεν είναι πλήρως στελεχωμένος με προσωπικό, ανάθεση με προγραμματική σύμβαση σε Δήμο της διαχείρισης στερεών αποβλήτων, για την οποία ο ίδιος είναι αρμόδιος. Ειδικότερα, ο ΦΟ.Δ.Σ.Α. Κεντρικής Μακεδονίας λειτουργεί εν τοις πράγμασι, έστω και με προσωπικό με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου [βλ. και την ΣΟΧ 1/2015 (με αρ. πρωτ. 8214/8.10.2015 και ΑΔΑ 7Δ140ΞΝ – ΔΦΣ) ανακοίνωση του Προέδρου του ΦΟ.Δ.Σ.Α.]  όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι αυτός ήδη διαχειρίζεται τα στερεά απόβλητα της Περιφέρειάς του λειτουργώντας είτε ο ίδιος είτε κατόπιν ανάθεσης σε ιδιώτες 15 Χώρους Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ στην ΠΕ ...., ....-...., Χαλκιδικής, Πιερίας κ.ά.), ενώ και τα συλλογικά του όργανα (Διοικητικό Συμβούλιο, Εκτελεστική Επιτροπή) λειτουργούν πλήρως, καθώς συνεδριάζουν και εκδίδουν αποφάσεις και εγκρίνουν προϋπολογισμό (βλ. και Απόφαση VI Τμ. 1067/2015). Κατά συνέπεια, δεν νοείται ότι νομίμως προβαίνει στη σύναψη της επίμαχης προγραμματικής σύμβασης επικαλούμενος έλλειψη προσωπικού και μάλιστα εφόσον δεν κάνει χρήση της παρεχόμενης από τις κείμενες διατάξεις δυνατότητας να προσλάβει το αναγκαίο προσωπικό έστω και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, κρίνοντας ότι απαιτείται ένας μόνο εργαζόμενος για τη λειτουργία του συγκεκριμένου ΧΥΤΑ. Επομένως αλυσιτελώς προβάλλεται με την υπό κρίση αίτηση ότι λόγω μη ολοκλήρωσης της διαδικασίας πρόσληψης του προσωπικού, ο αιτών ΦΟ.Δ.Σ.Α. δεν είναι σε θέση να εκτελέσει τις επίμαχες υπηρεσίες. Περαιτέρω, η ανάθεση αυτή, εφόσον δεν πρόκειται περί σύνομης προγραμματικής σύμβασης, αντίκειται και στα άρθρα 22 έως 25 του π.δ. 60/2007, καθώς αποτελεί μία χωρίς τη συνδρομή των σχετικών προϋποθέσεων απευθείας ανάθεση στον ως άνω Δήμο δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών, που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως εσωτερική συναλλαγή (in house) μεταξύ του ως άνω ΦΟ.Δ.Σ.Α. και του Δήμου ....-..... Και τούτο, διότι ο πρώτος δεν ασκεί στον αντισυμβαλλόμενό του Δήμο έλεγχο ανάλογο με αυτόν που ασκεί επί των δικών του υπηρεσιών, δεδομένου ότι ούτε έχει συστήσει τον Δήμο ούτε τον χρηματοδοτεί ούτε τον διοικεί αμέσως ή εμμέσως, συγκροτώντας έστω και εν μέρει το Δημοτικό του Συμβούλιο ή άλλα συλλογικά του όργανα, ούτε τον εποπτεύει, καθώς δεν διαθέτει τη δυνατότητα έγκρισης των αποφάσεών του. Ως εκ τούτου αβασίμως ισχυρίζεται ο αιτών ότι λόγω έλλειψης προσωπικού, δεν έχει την πραγματική δυνατότητα ανάθεσης σε τρίτον και παρακολούθησης της εκτέλεσης από αυτόν των σχετικών υπηρεσιών, δοθέντος ότι από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι προέβη σε ανάθεση της διαχείρισης άλλου ΧΥΤΑ αρμοδιότητάς του, ήτοι του ΧΥΤΑ της 2ης ΔΕ ΠΕ ....-.... με ανοικτό διαγωνισμό σε ιδιώτη (γεγονός που και ο ίδιος ο αιτών ομολογεί). Κατά τη γνώμη της Συμβούλου Κωνσταντίνας Ζώη, από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης δεν αποδεικνύεται ότι χωρίς υπαιτιότητά του ο αιτών δεν διαθέτει το απαραίτητο προσωπικό και συνεπώς μπορεί νόμιμα να αναλάβει ο δήμος ....-.... με την επίμαχη προγραμματική σύμβαση τη διαχείριση του ΧΥΤΑ Γιαννιτσών. Και τούτο διότι, ανεξαρτήτως αν οι προβλεπόμενες στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του αιτούντος θέσεις παραμένουν κατά τους ισχυρισμούς του κενές, από τις προσκομιζόμενες ανακοινώσεις πρόσληψης προσωπικού ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου προκύπτει ότι μόνο σε μία περίπτωση [απόφαση 748/2015 (ορθή επανάληψη) της Εκτελεστικής Επιτροπής και ανακοίνωση ΣΟΧ 1/2015] ζητήθηκε για το ΧΥΤΑ Γιαννιτσών προσωπικό και συγκεκριμένα για μία θέση ΠΕ Τοπογράφων Μηχανικών. Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η περιεχόμενη στο άρθρο 7 παρ. 2 του σχεδίου σύμβασης εκτίμηση της αναμενόμενης ποσότητας των απορριμμάτων, σε σχέση με την αντίστοιχη του παρελθόντος έτους, παρίσταται επαρκώς αιτιολογημένη, ενόψει του ότι, όπως αναφέρεται στην 29/27.2.2015 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ....-...., ο Δήμος Παιονίας, ο οποίος μέχρι προσφάτως εξυπηρετείτο από το ΧΥΤΑ Γιαννιτσών και κατά το έτος 2014 διέθεσε ποσότητα 1.326,660 τόνων απορριμμάτων (βλ. το χωρίς ημερομηνία έγγραφο «ΤΟΝΑΖ ΧΥΤΑ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ 2014» του αιτούντος ΦΟ.Δ.Σ.Α.), πρόκειται στο εξής να εναποθέτει τα απορρίμματά του σε άλλον ΧΥΤΑ. Επιπροσθέτως, στο ίδιο άρθρο του ελεγχόμενου σχεδίου παρατίθεται ο αναλυτικός προϋπολογισμός της σύμβασης, ο σχετικός πίνακας τεκμηρίωσης του κόστους των παρεχομένων υπηρεσιών και οι περιλαμβανόμενες στην αποζημίωση του Δήμου ....-.... επιμέρους δαπάνες. Ενόψει τούτων, ο προσδιορισμός της συμβατικής τιμής των 17 ευρώ ανά τόνο εισερχομένων απορριμμάτων αιτιολογείται επαρκώς, βασίμως δε προβάλλεται ότι η διαπιστωθείσα απόκλισή της από τη συμφωνηθείσα με τον τρίτο ιδιώτη – διαχειριστή του ΧΥΤΑ της 2ης ΔΕ ΠΕ ....-.... χαμηλότερη τιμή (15 ευρώ), οφείλεται στη διαφοροποίηση μεταξύ του επιχειρηματικού κέρδους του ιδιώτη – διαχειριστή και του βαρύνοντος το Δήμο ....-.... λειτουργικού κόστους. Επισημαίνεται, εξάλλου, ότι οι καθοριζόμενες στη 13/2013 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου της 3ης ΔΕ Νομού ....-.... τιμές (κοινά αστικά απορρίμματα: 25 ευρώ ανά τόνο, απορρίμματα επαγγελματιών ιδιωτών: 38 ευρώ ανά τόνο) αφορούν στην αποζημίωση που καταβάλλεται στον τελευταίο από τους χρήστες του ΧΥΤΑ Γιαννιτσών και όχι στην αποζημίωση που καταβάλλει ο αιτών ΦΟ.Δ.Σ.Α. σε φορέα, στον οποίο αναθέτει συμβατικώς τη διαχείριση του ΧΥΤΑ. Πάντως, το Τμήμα κρίνει ότι οι ως άνω διαπιστωθείσες με την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλειες δεν αφορούν σε τεχνικές κρίσεις της Διοίκησης αλλά στην πληρότητα και επάρκεια της αιτιολογίας της απόκλισης των προβλεπόμενων στην ελεγχόμενη σύμβαση σε σχέση με τα αντίστοιχα συγκριτικά στοιχεία προηγούμενων ετών (πρβλ. ΕΣ VI Tμ. 2295/2014). Συνεπώς, ο λόγος αυτός πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος. Τέλος, απορριπτέος κρίνεται ο προβληθείς ισχυρισμός περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων του αιτούντος, διότι η συγγνωστή πλάνη ως απόρροια της αρχής της επιείκειας αποτελεί γενική αρχή, η οποία δεν μπορεί να κατισχύει διατάξεων ανώτερης τυπικής ισχύος, ιδία δε να παρακάμπτει διατάξεις του κοινοτικού δικαίου περί ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών, μόνη δε η επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος δεν αρκεί για να θεωρηθεί συγγνωστή η μη τήρηση της ορθής διαδικασίας (βλ. Αποφάσεις Τμ. Μειζ. - Επταμ. Σύνθεσης 3998/2013, VI Τμήματος 3631, 2270, 27, 25/2013, 3491, 2811, 2790, 1130/2012).

Εκτέλεση έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και αφού συνεκτιμήθηκαν τα προβαλλόμενα    με τα από 15.12.2014 και 14.1.2015 υπομνήματα της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος, το Κλιμάκιο κρίνει ότι με την 877/3.2.2011 «ειδική εντολή απολογιστικών εργασιών» της λειτουργούσας ως διευθύνουσας υπηρεσίας      του έργου «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ Α΄ ΦΑΣΗΣ 2ου ΧΥΤΑ Δ. … ΣΤΗ ΘΕΣΗ … ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ …» Διεύθυνσης Διάθεσης Απορριμμάτων και Αποκαταστάσεων του … ανατέθηκε στην ανάδοχο του ανωτέρω έργου η εκτέλεση εργασιών διάθεσης απορριμμάτων του ΧΥΤΑ, οι οποίες όμως ενέπιπταν κατά το ως άνω χρονικό σημείο στις αρμοδιότητες του ίδιου του …, που είναι ο αρμόδιος  φορέας για όλα τα ζητήματα εύρυθμης λειτουργίας του ΧΥΤΑ ... Σημειωτέον ότι και η από 2.11.2004 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, της Περιφέρειας … και του …, η οποία αφορούσε τη συνεργασία των ως άνω φορέων για την πραγματοποίηση του έργου «Κατασκευή της Α΄ Φάσης του 2ου ΧΥΤΑ ….στη θέση … του Δήμου …», προέβλεπε, πλην άλλων,ότι μέχρι την ολοκλήρωση της προσωρινής παραλαβής του έργου «η ευθύνη υποδοχής και διαχείρισης των απορριμμάτων ανήκει στον ...» (βλ. ad hoc ΣτΕ 4238/2010). Ωστόσο, οι ως άνω εργασίες δεν εμπίπτουν στην έννοια των απολογιστικών εργασιών, αφού όπως αποδείχθηκε δεν ήταν αναγκαίες για την επίτευξη της αρτιότητας και τη λειτουργικότητας του δημοπρατηθέντος έργου- το οποίο αφορούσε αποκλειστικά στην κατασκευή των έργων υποδομής του ΧΥΤΑ και των λοιπών απαραίτητων για την οργάνωση και λειτουργία  του έργων καθώς και την κάλυψη των επιμέρους κυττάρων και του συνόλου του απορριμματικού αναγλύφου- τουναντίον αφορούν  στη διάθεση των απορριμμάτων που υποδέχεται ο ΧΥΤΑ και την πλήρωση των κυττάρων που έχει αναλάβει να κατασκευάσει η ανάδοχος κοινοπραξία με απορρίμματα, δηλαδή την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών του ΧΥΤΑ, για την εύρυθμη λειτουργία του οποίου αρμόδιος είναι ο οικείος ΦοΣΔΑ,  κατά το κρίσιμο δε χρονικό σημείο ήταν ο … και, ακολούθως, ο … ως καθολικός διάδοχος του … Είναι άλλωστε ενδεικτικό ότι οι ανωτέρω εργασίες προσωρινής εξυπηρέτησης της λειτουργίας του ΧΥΤΑ συνεχίστηκαν επί μακρόν, ενώ το καλοκαίρι του έτους 2012 ο … αποφάσισε τη διενέργεια τακτικού διαγωνισμού για τις υποστηρικτικές λειτουργίες του ΧΥΤΑ …, τη διενέργεια διαγωνισμού για την επισκευή των μηχανημάτων  του, ενώ παράλληλα αποφάσισε την ανάθεση των «επειγουσών εργασιών για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών του ΧΥΤΑ» κατόπιν διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι αφορά την εξόφληση αμοιβής της φερόμενης ως δικαιούχου κοινοπραξίας για την εκτέλεση εργασιών, χωρίς να έχει προηγηθεί η σύναψη σύμβασης υπηρεσιών μεταξύ του … και της τελευταίας για την ανάθεση των εργασιών αυτών καθώς και   η προηγούμενη υποβολή αυτής ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την άσκηση του προβλεπόμενου προληπτικού ελέγχου νομιμότητας. Ως εκ τούτου, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια εξοπλισμού συμπίεσης και μεταφοράς απορριμμάτων (..) ζητείται η ανάκληση της 219/2016 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας «... .», με αντικείμενο την «προμήθεια εξοπλισμού συμπίεσης και μεταφοράς απορριμμάτων»,(..)Με την προσβαλλομένη Πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος Δήμου και της δεύτερης αιτούσας αναδόχου εταιρείας με την ακόλουθη αιτιολογία : 1) Μη νομίμως, η επίμαχη προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού, που αφορά σε εργασίες μεταφόρτωσης απορριμμάτων, διενεργήθηκε από το Δήμο ..., ενώ αρμόδιος για τη διενέργεια της προμήθειας αυτής ήταν ο ήδη συσταθείς από το έτος 1985 Σύνδεσμος, με την επωνυμία «Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού ...», .., και 2) Η απαίτηση της διακήρυξης, με βάση την οποία οι προσφέροντες όφειλαν να καταθέσουν πιστοποιητικό εξέτασης τύπου ΕΚ, κατά το Παράρτημα IX της οδηγίας 2006/42/ΕΚ, για το μηχάνημα «σύστημα συμπίεσης απορριμμάτων», το οποίο έπρεπε να φέρουν τα ζητούμενα απορριμματοφόρα συλλογής βιοαποβλήτων (ομάδα Β), είναι αντίθετη στις διατάξεις της ανωτέρω οδηγίας και του 57/2010 π.δ/τος, με το οποίο η Οδηγία αυτή μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη. Τούτο διότι, για το επίμαχο μηχάνημα, το οποίο μνημονεύεται στο παράρτημα IV της οδηγίας και του π.δ. 57/2010 (στοιχ. 13) και έπρεπε να έχει κατασκευαστεί σύμφωνα με το εναρμονισμένο πρότυπο ΕΝ-1501 (βλ. παρ. Α3, σημ. 3.6, σελ. 109 και παρ. Α4, σελ. 119 του παραρτήματος Ε της διακήρυξης), μπορούσε νομίμως να έχει τηρηθεί μια οποιαδήποτε από τις εναλλακτικά προβλεπόμενες στο άρθρο 10 του ανωτέρω π.δ/τος διαδικασίες εκτίμησης της συμμόρφωσης και όχι υποχρεωτικά η διαδικασία εξέτασης τύπου ΕΚ, που απαιτούσε η διακήρυξη. Η απαίτηση αυτή λειτούργησε αποτρεπτικά στους ενδιαφερόμενους να συμμετέχουν στη διαγωνιστική διαδικασία οικονομικούς φορείς και αντιβαίνει στις αρχές της ίσης μεταχείρισης και της ανάπτυξης ανταγωνισμού.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα αποφαίνεται τα ακόλουθα: , ο ΦΟ.Δ.Σ.Α. ..., με το ... έγγραφό του προς το Δήμο, ζήτησε «κατόπιν αδυναμίας των υπηρεσιών του αλλά και του κινδύνου τόσο να απενταχθεί το παραπάνω έργο από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων αλλά και του σοβαρού κινδύνου για την δημόσια υγεία, όσο και για το περιβάλλον του νησιού, δεδομένου ότι ήδη από τις 4.2.2014 ο ΧΥΤΑ ... έχει πάψει να λειτουργεί νομίμως» να αναλάβει ο Δήμος τη διαγωνιστική διαδικασία για την ως άνω προμήθεια όσον αφορά το Τμήμα της προμήθειας εξοπλισμού επεξεργασίας για την μεταβατική περίοδο, όσο και για το τμήμα εξοπλισμού συμπίεσης και μεταφοράς απορριμμάτων. Ακολούθως, με την 18551/7923/2.3.2015 απόφαση του Περιφερειάρχη Ιόνιων Νήσων εγκρίθηκε η διάθεση πίστωσης για την ως άνω προμήθεια, με την οποία ορίζονται ως «Τελικός Δικαιούχος του έργου ο Δήμος ..., Φορέας Υλοποίησης του έργου η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου ..., Προϊστάμενη Αρχή του έργου το Δημοτικού Συμβούλιο ... και Χρήστης και τελικός δικαιούχος ο Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων ...». Εν προκειμένω, όπως αποδείχθηκε ο ΦΟ.Δ.Σ.Α. ... αδυνατεί εν τοις πράγμασι να αναλάβει τη διενέργεια του διαγωνισμού για την επίμαχη προμήθεια εξοπλισμού λόγω της υποστελέχωσης αυτού..(..)ο Δήμος ... όφειλε κατ’ εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας να προχωρήσει στην διενέργεια της εν λόγω προμήθειας. (..)Οι προβλεπόμενες στο άρθρο 10 παρ. 3 του π.δ. 57/2010 τρεις (3)διαδικασίες πιστοποίησης του προμηθευόμενου μηχανήματος, δεν είναι ισοδύναμες καθόσον δεν παρέχουν τα ίδια εχέγγυα συμμόρφωσής του με τις διατάξεις του ως άνω π.δ/τος, Τούτων δοθέντων και λαμβανομένου υπόψη ότι, όπως προκύπτει από την 322/31.12.2015 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, ο Δήμος ... έχει την ανάγκη να προμηθευτεί ένα αξιόπιστο απορριμματοφόρο, διάρκειας τουλάχιστον 15 ετών, ....., η επιλογή της αναθέτουσας αρχής, να απαιτήσει τη πιστοποίηση του μηχανήματος «σύστημα συμπίεσης απορριμμάτων», το οποίο έπρεπε να φέρουν τα ζητούμενα απορριμματοφόρα συλλογής βιοαποβλήτων (ομάδα Β’), μόνο με τη διαδικασία εξέτασης τύπου ΕΚ κατά το Παράρτημα ΙΧ, παρίσταται επαρκώς αιτιολογημένη, αφού, όπως αποδείχθηκε έτσι διασφαλίζεται η ορθότερη και αποτελεσματικότερη εκτέλεση της συγκεκριμένης σύμβασης. Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, δεν αποδεικνύεται ότι, εν προκειμένω, η απαίτηση αυτή της διακήρυξης λειτούργησε πράγματι αποτρεπτικά στους ενδιαφερόμενους να συμμετέχουν στη διαγωνιστική διαδικασία οικονομικούς φορείς(..)Ανακαλεί την 219/2016 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας «....»,

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Μη νόμιμη η καταβολή δαπάνης υπέρ της Κοινωφελούς Δημοτικής Επιχείρησης Δήμου σε εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου και της ανωτέρω Δημοτικής Επιχείρησης, καθόσον κατά παράβαση των άρθρων 225 του ν. 3463/2006 και 100 του ν. 3852/2010, αντικείμενο της σύμβασης δεν είναι η παροχή εκ μέρους της Κοινωφελούς Επιχείρησης υπηρεσιών ή έργου με αναπτυξιακό χαρακτήρα, επιπλέον δε η σύμβαση δεν έχει το ελάχιστο εκ του νόμου αναγκαίο περιεχόμενο, αφού δεν προβλέπονται εκατέρωθεν υποχρεώσεις των αντισυμβαλλόμενων μερών.

Πολιτιστικές εκδηλώσεις :Nόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που αυτή  οργάνωσε, στο πλαίσιο εορτασμού της απελευθέρωσης της πόλης, σε εκτέλεση σύμβασής της με το Δήμο, καθόσον είναι νόμιμη η απευθείας ανάθεση των ανωτέρω εκδηλώσεων, αφού πληρούνται όλες οι οριζόμενες στο άρθρο 268 παρ. 1 του ΚΔΚ (ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α΄114/2006),  προϋποθέσεις, διότι: α) οι άνω πολιτιστικές εκδηλώσεις δεν έχουν περιληφθεί στο πρόγραμμα δράσης έτους 2014 της άνω κοινωφελούς επιχείρησης, β) στους σκοπούς της άνω κοινωφελούς επιχείρησης περιλαμβάνεται και η οργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων τοπικού χαρακτήρα, γ) το οικονομικό αντικείμενο της άνω σύμβασης δεν υπερβαίνει το ποσό των 45.000 ευρώ και δ) δεν προκύπτει, ότι κατά το έτος 2014 ανατέθηκαν από το Δήμο στην άνω κοινωφελή επιχείρηση συναφείς με το αντικείμενο της δραστηριότητάς της υπηρεσίες, αξίας μεγαλύτερης  των 150.000 ευρώ.

Προγραμματική σύμβαση για τη μεταφορά απορριμάτων...Με δεδομένα αυτά, η μεταφορά των απορριμμάτων του Δήμου ... στον ΧΥΤΑ ... προβλέπεται ρητά από την 14/8.1.2019 απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ..., η οποία ρυθμίζει προσωρινά τη διάθεση των αστικών αποβλήτων του Δήμου εξαιτίας της καθυστέρησης υλοποίησης των υποδομών εναπόθεσής τους στον ΧΥΤΑ ..., με βάση τις προβλέψεις του εν εξελίξει ΠΕΣΔΑ. Η υλοποίηση αυτής της απόφασης δεν αναστέλλει τη νόμιμη υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει στη ... την ετήσια εισφορά η οποία, μέσω της προγραμματικής σύμβασης που έχει συνάψει με τον ΦΟΔΣΑ ..., χρηματοδοτεί την εναπόθεση των απορριμμάτων στον ΧΥΤΑ ... κατ’ εφαρμογή της ανωτέρω απόφασης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης (πρβλ. ΕΣ Κ.Π.Ε.Δ. 306/2019). Εξάλλου, η από 16.8.2018 μελέτη της ... είναι επαρκώς τεκμηριωμένη ως προς τον τρόπο υπολογισμού της ετήσιας εισφοράς του Δήμου ..., σε κάθε δε περίπτωση τυχόν αποκλίσεις θα ληφθούν υπόψη απολογιστικά και θα συνυπολογιστούν κατά τον προσδιορισμό του κόστους διαχείρισης του επόμενου έτους (άρθρο 5 παρ. 2 της 2527/7.1.2009 ΚΥΑ). Τέλος, κατά παράβαση του άρθρου 66 παρ. 1 του ν. 4270/ 2014 (Α΄ 143), η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης εκδόθηκε μετά την έκδοση του τιμολογίου της ..., πλην όμως τούτο οφείλεται σε πλάνη των αρμοδίων δημοτικών οργάνων, η οποία εν όψει και της νομιμότητας της διαδικασίας καταβολής της εισφοράς, κρίνεται συγγνωστή.

Προμήθεια εξοπλισμού επεξεργασίας απορριμμάτων.(..) ζητείται η ανάκληση της 220/2016 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης μεταξύ αφενός του Δήμου ... αφετέρου: α) της ένωσης εταιρειών «....»και «... » και β) της εταιρείας «.», με αντικείμενο την προμήθεια εξοπλισμού για την επεξεργασία των απορριμμάτων,(..)Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι, εφόσον κατά το στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης ασκηθούν ενστάσεις και προβληθούν συγκεκριμένοι ουσιώδεις λόγοι, υπέρ ή κατά, του αποκλεισμού των μετεχόντων στο διαγωνισμό, αυτοί χρήζουν ειδικής απαντήσεως από την αναθέτουσα αρχή. Σε διαφορετική περίπτωση, ενόψει και του τεχνικού χαρακτήρα των σχετικών κρίσεων, η οικεία διαδικασία αξιολόγησης καταλείπεται αναιτιολόγητη και πάσχει ως προς τη νομιμότητά της (Ε.Σ. VI Τμ. 2228, 1645/2011).(..)Η σιωπηρή απόρριψη των ενστάσεων της ένωσης εταιρειών «... Ε.Π.Ε.» και «... Ε.Π.Ε» σχετικά με τις αποκλίσεις της τεχνικής προσφοράς της εταιρείας «.» για τα είδη της Ομάδας Ε από τις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης, δεν είναι νόμιμη, καθόσον σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενη σκέψη (V), η Επιτροπή του διαγωνισμού όφειλε να απαντήσει αιτιολογημένα ως προς το ουσιώδες ή μη των ενδεχόμενων αποκλίσεων. Εντούτοις, το Τμήμα με δεδομένη την έκτακτη ανάγκη στην οποία βρίσκεται ο Δήμος ... ενόψει της μη αποκομιδής των απορριμμάτων από τα τέλη Οκτωβρίου του έτους 2016, με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η υγεία όλων των κατοίκων του νησιού, αναβάλει την οριστική του κρίση επί της δεύτερης διαπιστωθείσας πλημμέλειας, προκειμένου να προσκομιστεί, μέσα σε 7 εργάσιμες ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας, Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, στο οποίο να απαντώνται αιτιολογημένα οι προβαλλόμενες με τα υπομνήματα της ένωσης εταιρειών «....» και «... » αιτιάσεις σχετικά με τις αποκλίσεις της τεχνικής προσφοράς της εταιρείας «...» για τα είδη της ομάδας Ε’.(..)IX. Κατά συνέπεια, το Τμήμα αυτό αποφαίνεται ότι η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή, να ανακληθεί η 220/2016 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου, κατά το μέρος που έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της ένωσης εταιρειών «... .» και «... » Κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της ένωσης εταιρειών «....» και «... ». Αντίγραφο δε αυτού φυλάσσεται στη Γραμματεία του Δικαστηρίου τούτου.Αναβάλει την οριστική του κρίση σχετικά με τη νομιμότητα ή μη του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας «ΑΦΟΙ ...» προκειμένου να προσκομιστεί, μέσα σε επτά (7) εργάσιμες ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας, έγγραφο της Επιτροπής Διαγωνισμού, στο οποίο να απαντώνται αιτιολογημένα οι προβαλλόμενες με τα υπομνήματα της ένωσης εταιρειών «....» και «... » αιτιάσεις σχετικά με τις αποκλίσεις της τεχνικής προσφοράς της εταιρείας «...» για τα είδη της ομάδας Ε’.

ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας πράξης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, καίτοι είναι δυνατή η καταβολή επιχορήγησης σε δημοτική κοινωφελή επιχείρηση από τον οικείο Δήμο που τη συνέστησε, για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων και προγραμμάτων που προβλέπονται στο Ετήσιο Πρόγραμμα Δράσης αυτής, η τοιαύτη δυνατότητα τελεί υπό αυστηρές προϋποθέσεις, που προβλέπονται στη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 259, οι οποίες δεν πληρούνται εν προκειμένω, όπως βασίμως προβάλλεται από τον διαφωνούντα Αναπληρωτή Επίτροπο. Τούτο διότι δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ....., με την οποία εγκρίθηκε ο προϋπολογισμός του ΔΗΠΕΘΕ - ΚΕΔΚ για το οικονομικό έτος 2015 (βλ. την 6-175/29.4.2015 απόφαση «έγκρισης της υπ’ αριθμον 2/4ης/24.2.2015 απόφασης του ΔΣ ΔΗΠΕΘΕ ..... περί του Προϋπολογισμού έτους 2015»), συνοδεύτηκε από εισηγητική έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου του, η οποία τεκμηριώνει τα έσοδα και τα έξοδα αυτού (ώστε η διαφορά τους να αποτελέσει αντικείμενο της εκ μέρους του Δήμου χρηματοδότησης) σύμφωνα με το ετήσιο πρόγραμμα δράσης του ως άνω νομικού προσώπου για το έτος 2015 (η σύνταξη και η έγκριση του οποίου επίσης δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου). Αντιθέτως, αβασίμως προβάλλεται από τον Αναπληρωτή Επίτροπο ότι, κατά παράβαση της 16/10819/22.2.2007 εγκυκλίου του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημοσίας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, δεν επισυνάφθηκε απόφαση έγκρισης του Δημοτικού Συμβουλίου της χρηματοδότησης της εν λόγω επιχείρησης για τις δραστηριότητές της ή «(…) για την εξυπηρέτηση αποκλειστικά συγκεκριμένων και προγραμματισμένων κοινωφελών δράσεων (…)», καθόσον  η ως άνω εγκύκλιος με την οποία «επιδιώκεται η παρουσίαση  των διατάξεων του νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα», η οποία, άλλωστε, εκδόθηκε πριν από την αντικατάσταση της παρ. 1 του άρθρου 259 του ΔΚΚ με την παρ. 14 του άρθρου 10 του ν. 4071/2012, δεν εισάγει δίκαιο και δεν δεσμεύει το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών. Τέλος, οι αναφερόμενοι στη σκέψη Ι της παρούσας πράξης υπό στοιχεία α) και β) λόγοι διαφωνίας, που προβάλλονται από τον Αναπληρωτή Επίτροπο το πρώτον ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου, με την από 24.3.2015 έκθεσή του, είναι απορριπτέοι ως απαράδεκτοι διότι, ως προς τους λόγους αυτούς, δεν  έχει τηρηθεί η οριζόμενη από τον Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο προδικασία (βλ. άρθρο 32 παρ. 1 του Κώδικα αυτού, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013, ΦΕΚ Α΄ 52), ούτε ο Δήμος έχει εκφέρει σχετικώς τις απόψεις του (βλ. ΕΣ Κλ.Πρ.Ελ.Δαπ. στο VII Tμ. 395, 376, 94/2015 κ.ά.). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και ως εκ τούτου αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΜΟΙΒΗΣ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου περί παράβασης του άρθρου 72 του ν. 3852/2010 (βλ. στοιχ. α΄ περ. i΄ της Ι σκέψης)  παρίσταται αβάσιμος, διότι από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι με την 148/13.6.2017 απόφαση, δοθέντος ότι δεν υπηρετούσαν κατά τον κρίσιμο χρόνο δικηγόροι με έμμισθη εντολή στο Δήμο .., παρασχέθηκε εντολή εκπροσώπησης στο φερόμενο ως  δικαιούχο δικηγόρο .. από την αρμόδια, σύμφωνα με το νόμο, να προβεί σε πρόσληψη δικηγόρου Οικονομική Επιτροπή του Δήμου .., η οποία προηγήθηκε της εκτέλεσης της εντολής (βλ. την από 16.6.2017 ανακοπή και την από 16.6.2017 αίτηση αναστολής που κατατέθηκαν αυθημερόν στο Διοικητικό Πρωτοδικείο .., με αριθμό καταχώρησης ΑΚ141/16.6.2016 και ΑΝ29/16.6.2017 αντίστοιχα).  Περαιτέρω, όμως, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου της έκθεσης διαφωνίας (βλ. στοιχ. α΄ περ. ii΄ της Ι σκέψης) η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νομίμως εκκαθαρισμένη, καθόσον δεν υφίσταται έγκυρη σύμβαση παροχής δικηγορικών υπηρεσιών. Και τούτο, διότι δεν προηγήθηκε αιτιολογημένη κρίση του αποκλειστικώς αρμοδίου Δημοτικού Συμβουλίου περί του ευλόγου του ύψους της δικηγορικής αμοιβής μετά από συνεκτίμηση των ειδικών περιστάσεων της συγκεκριμένης υπόθεσης, η οποία να συνιστά το προϊόν διαβούλευσης των συμβαλλομένων μερών. Επί της παραδοχής αυτής ουδεμία επιρροή ασκεί η κατάθεση του από 26.6.2017 πίνακα αμοιβής του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου, αφού το έγγραφο αυτό, ακόμα και υπό την εκδοχή ότι συνιστά έγγραφη πρόταση, κατατέθηκε μετά την παροχή των επίμαχων νομικών υπηρεσιών, καθώς και ενώπιον της οικονομικής υπηρεσίας του Δήμου για την εκκαθάριση και ενταλματοποίηση της οικείας δαπάνης.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι μη νόμιμη και μη κανονική και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προγραμματικες Συμβασεις.(..) ζητείται η αναθεώρηση της 7384/2015 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης του αιτούντος κατά της 10/2015 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο ....Με την πράξη αυτή έγινε δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του αιτούντος και του Δήμου ... για τη «Διαχείριση και Λειτουργία του ΧΥΤΑ..(..) Το VI Τμήμα, με την ήδη προσβαλλόμενη 7384/2015 απόφασή του, έκρινε ότι α) δεν επιτρέπεται η εκ μέρους ΦΟ.Δ.Σ.Α. που έχει συσταθεί και παρέχει υπηρεσίες, έστω και αν δεν είναι πλήρως στελεχωμένος με προσωπικό, ανάθεση με προγραμματική σύμβαση σε Δήμο της διαχείρισης στερεών αποβλήτων, για την οποία ο ίδιος είναι αρμόδιος, καθόσον πρόκειται για ανεπίτρεπτη μεταβίβαση αρμοδιότητας και β) η ανάθεση αυτή αντίκειται και στα άρθρα 22 έως 25 του π.δ. 60/2007, καθώς αποτελεί απευθείας ανάθεση δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών, χωρίς τη συνδρομή των σχετικών προϋποθέσεων, η οποία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως εσωτερική συναλλαγή (in house) μεταξύ του ΦΟ.Δ.Σ.Α. και του Δήμου, αφού ο πρώτος δεν ασκεί στο Δήμο έλεγχο ανάλογο με αυτόν που ασκεί επί των δικών του υπηρεσιών, ούτε τον εποπτεύει.(..)Με δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι ο αιτών ΦΟ.Δ.Σ.Α. αδυνατεί εν τοις πράγμασι να αναλάβει την λειτουργία και του ΧΥΤΑ ...., λόγω της δεδομένης υποστελέχωσής του καθώς και του ότι είναι ήδη βεβαρημένος με την διαχείριση και άλλων Χώρων Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων. Συνεπώς, αφού αποδεδειγμένα δεν μπορεί να ασκήσει πλήρως τις αρμοδιότητές του, δικαιολογείται στην προκειμένη περίπτωση, για λόγους διασφάλισης της δημόσιας υγείας, η σύναψη της επίμαχης προγραμματικής σύμβασης με τον Δήμο ....Αναθεωρεί την 7384/2015 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Δέχεται την αίτηση ανάκλησης.Ανακαλεί τη 10/2015 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο..Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Περιφερειακού Συνδέσμου Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.) .... και του Δήμου ...,