ΕΣ/ΤΜ.6/258/2011
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΔΑΝΕΙΑ:Aίτηση η ανάκληση της 271/2010 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(..0Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, η ανυπαρξία ατομικής διαπραγμάτευσης δεν εξαιρεί έναν όρο από τον έλεγχο της καταχρηστικότητας του περιεχομένου του και των δεσμεύσεων που αυτός επάγεται. Κατά το δικαστικό δε έλεγχο δανειακής σύμβασης μεγάλης οικονομικής αξίας, που διενεργείται από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο πλαίσιο της συνταγματικά κατοχυρωμένης στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. β΄ του Συντάγματος 1975/1986/2001 αρμοδιότητάς του, ο δικαστικός σχηματισμός ελέγχει και την κατά το περιεχόμενο νόμιμη ως μη καταχρηστική δέσμευση που παράγεται για τον Δήμο – καταναλωτή από τους όρους της σύμβασης και δύναται να αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης όταν διαπιστώνει ότι υφίστανται τέτοιοι (μη νόμιμοι ως καταχρηστικοί) όροι. Τούτο διότι, ο δικαστικός προσυμβατικός έλεγχος πρωτίστως σκοπεί στην προστασία του δημόσιου πλούτου, η οποία επιτυγχάνεται μόνο όταν η δημόσια διοικητική δράση ασκείται κατά τρόπο νόμιμο. Στο πλαίσιο δε αυτό της νομιμότητας εντάσσονται και οι γενικοί όροι (άρθρο 2 παρ. 1 ν. 2251/1994). Συνεπώς, όρος δανειακής σύμβασης, ακόμη και αν δεν αποτέλεσε αντικείμενο ατομικής διαπραγμάτευσης, εφόσον ελεγχόμενος από το Κλιμάκιο κριθεί καταχρηστικός, είναι μη νόμιμος, όπως κάθε αντίστοιχης αιτιολογίας μη νόμιμος ειδικός όρος συναλλαγής. Είναι συνεπώς νόμω αβάσιμος ο σχετικός πρώτος λόγος ανάκλησης και συνακόλουθα κατά τούτο απορριπτέος. Επίσης, απορριπτέος ως αβάσιμος είναι και ο δεύτερος λόγος ανάκλησης, καθόσον ο σχετικός όρος περί υπολογισμού των τόκων με βάση έτος τριακοσίων εξήντα (360) ημερών αντί τριακοσίων εξήντα πέντε (365) είναι μη νόμιμος, διότι με αυτόν η Τράπεζα διασπά κατά τεχνητό τρόπο το χρονικό διάστημα του έτους, στο οποίο οφείλει να αναφέρεται το επιτόκιο, δημιουργώντας έτσι μία πρόσθετη κατά έτος επιβάρυνση σε σχέση με το αναμενόμενο από τον αντισυμβαλλόμενό της ποσοστό του επιτοκίου, χωρίς αυτή να μπορεί να δικαιολογηθεί με την επίκληση κάποιου σύνθετου χαρακτήρα της παρεχόμενης υπηρεσίας ή από κάποιους εύλογους για το δανειολήπτη λόγους ή από κάποιο δικαιολογημένο ενδιαφέρον της Τράπεζας. Περαιτέρω, αβασίμως ισχυρίζεται ο αιτών Δήμος ότι η σχετική αναφορά της εισφοράς του ν. 128/1975 στον όρο 5.4.β) της σύμβασης είναι γραμμένη με αχνή γραφή και, επομένως, δεν αποτελεί συμβατικό όρο. Και τούτο διότι στο προοίμιο του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης αναφέρεται, όπως επισημαίνεται και από το Κλιμάκιο, ότι συνομολογούνται και γίνονται αμοιβαίως αποδεκτά τα αναφερόμενα με έντονη γραφή, η δε αναφορά της εισφοράς του ν. 128/1975 στον ως άνω όρο της σύμβασης είναι γραμμένη με έντονη γραφή (βλ. κατ’ αντιδιαστολή τους όρους 12, 13 και 14 της ελεγχόμενης σύμβασης, όπου η σχετική αναφορά της εισφοράς του ν. 128/1975 είναι γραμμένη με αχνή γραφή). Ωσαύτως, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι, ακόμα και εάν δεν αναφέρεται ρητά στη δανειακή σύμβαση, ισχύουν οι περιορισμοί από διατάξεις που ορίζουν τα ποσοστά της υποχρεωτικής δέσμευσης των Κ.Α.Π. για την κάλυψη συγκεκριμένων δαπανών του οικείου Ο.Τ.Α.. Τούτο διότι, θα έπρεπε να αναφέρονται ρητά στη δανειακή σύμβαση οι σχετικοί περιορισμοί για λόγους σαφήνειας και προς αποφυγή θεμελίωσης οποιασδήποτε αντίστοιχης ενδοσυμβατικής ευθύνης του Δήμου. Αβασίμως, επίσης, υποστηρίζεται από τον αιτούντα ότι ο όρος με τον οποίο παρέχεται η δυνατότητα μετακύλισης φόρων και τελών που συνδέονται με την ως άνω σύμβαση σε βάρος του Δήμου δεν είναι αόριστος, και σε κάθε περίπτωση ενσωματώνει μία νόμιμη υποχρέωση του Δήμου, καθόσον είναι επιβεβλημένη η εξειδίκευση της μετακύλισης των φόρων και τελών που συνδέονται με την ελεγχόμενη σύμβαση σε βάρος του Δήμου, οριζόμενη στους φόρους και τα τέλη από τα οποία δεν απαλλάσσεται ο Δήμος βάσει των διατάξεων του ν. 3463/2006 και της ειδικής νομοθεσίας που διέπει τους Ο.Τ.Α.. Τέλος, αναφορικά με τον έκτο λόγο ανάκλησης, ο οποίος και αυτός είναι αβάσιμος και, ως εκ τούτου, πρέπει να απορριφθεί, προκειμένου να συναφθεί το δάνειο, απαιτείται απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, στην οποία πρέπει απαραίτητα να καθορίζεται, μεταξύ άλλων, η τοκοχρεωλυτική δόση. Η απαίτηση αυτή του νομοθέτη, η οποία ρητά θεσπίζεται στο κανονιστικό πλαίσιο της διάταξης του άρθρου 176 παρ. 2 του ν. 3463/2006, αποτελεί αντικειμενική εγγύηση διαφάνειας, κατά τρόπον ώστε, μόνο με την τυπική πλήρωση της προϋπόθεσης αυτής, να τεκμαίρεται ότι τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ενέκριναν τη σύναψη του δανείου με πλήρη επίγνωση του οικονομικού βάρους που αυτό συνεπάγεται για το δανειζόμενο Δήμο. Περαιτέρω, ακόμα και στην περίπτωση που το δάνειο συνομολογείται με κυμαινόμενο επιτόκιο EURIBOR, η τοκοχρεωλυτική δόση θα πρέπει να αναφέρεται στην απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου, με την οποία αποφασίζεται η σύναψη του δανείου, και δεν αρκεί να συνάγεται από τα στοιχεία του φακέλου, όπως αβάσιμα ο αιτών υποστηρίζει, δοθέντος ότι αν αυτό ήταν επιτρεπτό ο νομοθέτης δεν θα είχε προέλθει στη ρητή θέσπιση της εν λόγω απαίτησης ως όρου του πραγματικού του προλαβόντος κανόνα δικαίου. Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν.Κλ.Ζ'/74/2011
Νομιμότητα σχεδίου δανειακής σύμβασης:Με δεδομένα τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:(α). Για τον υπολογισμό του επιτοκίου, σύμφωνα με το άρθρο 4 του σχεδίου σύμβασης, υπολογίστηκε η εισφορά του ν. 128/1975. Σύμφωνα όμως με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας (σκέψη ΙΙΙ), οι Δήμοι απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής αυτής της εισφοράς και ως εκ τούτου μη νόμιμα έχει συμπεριληφθεί η εισφορά αυτή για τη διαμόρφωση του επιτοκίου...(β). Ο όρος που περιλαμβάνεται στο άρθρο 4 της σύμβασης και δίνει τη δυνατότητα στην Τράπεζα να τροποποιήσει μονομερώς το περιθώριο προσαύξησης, κρίνεται καταχρηστικός, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη V, διότι δεν προκύπτει από τα στοιχεία του υποβληθέντος φακέλου ότι αυτός αποτέλεσε αντικείμενο ατομικής διαπραγμάτευσης με το Δήμοενώ επιτρέπει την τροποποίηση ουσιωδών στοιχείων της σύμβασης,..(γ) Ο όρος της σύμβασης στον οποίο προβλέπεται υπολογισμός των τόκων του δανείου με βάση έτος τριακοσίων εξήντα (360) ημερών, αντί τριακοσίων εξήντα πέντε (365) ημερών, αντίκειται στο δημόσιο συμφέρον, ως καταχρηστικός, δεδομένου ότι με αυτόν η Τράπεζα διασπά εντελώς τεχνητά και κατ’ απόκλιση των δικαιολογημένων προσδοκιών του δανειολήπτη (Δήμου …) το χρονικό διάστημα (το έτος), στο οποίο όφειλε να αναφέρεται το επιτόκιο, δημιουργώντας μία πρόσθετη επιβάρυνση για το Δήμο,..(δ) Η δυνατότητα της Τράπεζας να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής στην περίπτωση παράβασης οποιουδήποτε όρου της σύμβασης αντίκειται στις διατάξεις του ν. 2251/1994.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω αναφερόμενες νομικές πλημμέλειες είναι ουσιώδεις και ως εκ τούτου κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης.Mη ανακλητέα με την απόφαση 2207/2011 Τμ.6
ΝΣΚ/135/2019
Ποιος είναι ο αρμόδιος φορέας ο οποίος νομιμοποιείται να προβεί σε καταγγελία της σύμβασης έμμισθης εντολής που έχει καταρτιστεί με δικηγόρο, δεδομένου ότι αυτός συμμετείχε με επιτυχία σε διαγωνιστική διαδικασία πρόσληψης δικηγόρων με έμμισθη εντολή που διενεργήθηκε από το τέως ΙΚΑ-ΕΤΑΜ υποβάλλοντας, όμως, τίτλο σπουδών του οποίου η γνησιότητα δεν επιβεβαιώθηκε. (...) Αρμόδιος φορέας ο οποίος νομιμοποιείται να προβεί σε καταγγελία της σύμβασης έμμισθης εντολής που έχει καταρτιστεί με δικηγόρο, ο οποίος συμμετείχε με επιτυχία σε διαγωνιστική διαδικασία πρόσληψης δικηγόρων με έμμισθη εντολή που διενεργήθηκε από το τέως ΙΚΑ-ΕΤΑΜ υποβάλλοντας, όμως, τίτλο σπουδών του οποίου η γνησιότητα δεν επιβεβαιώθηκε, είναι ο ΕΟΠΥΥ (ομόφ.).
ΕΣ/ΤΜ.6/4273/2013
ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΗΜΟΥ:Αίτηση ανάκλησης της191/2013 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (...). Στην προκειμένη περίπτωση η αιτούσα προβάλλει ότι οι όροι της δανειακής σύμβασης είναι οι ίδιοι που αναφέρονται και στις αρχικές συμβάσεις, που είχαν υπογράψει οι συγχωνευθείσες ΔΕΥΑ. Ο ισχυρισμός αυτός προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον οι προηγούμενες συμβάσεις, που συνιστούσαν συμβάσεις πίστωσης με ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό, είναι εντελώς διάφορες της ελεγχόμενης, νέας, δανειακής σύμβασης, με την οποία ρυθμίζονται εξαρχής, και μάλιστα κατά τρόπο λεπτομερή και εξαντλητικό, όλοι οι όροι και προϋποθέσεις της σχέσης των συμβαλλομένων μερών και συνεπώς ουδεμία επιρροή ασκεί το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς υπήρχαν και στις προηγούμενες συμβάσεις. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της ..... ότι η ελεγχόμενη σύμβαση είναι προς όφελός της και δεν μπορεί να θεωρηθεί επιβλαβής, είναι αβάσιμος καθόσον, όπως ήδη ορθά κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, σε αυτήν περιλαμβάνονται όροι που είτε είναι καταχρηστικοί, όπως ο όρος σύμφωνα με τον οποίο ο τόκος υπολογίζεται με βάση το έτος 360 ημερών και ο όρος περί μονομερούς δυνατότητας της Τράπεζας να αυξομειώνει το βασικό επιτόκιο, είτε είναι αόριστοι, όπως οι αναφερόμενοι στα άρθρα 5.3, 5.4 και 5.5 του σχεδίου σύμβασης, είτε αντίκεινται στην καλή πίστη, όπως η υποχρέωση της ..... να ασφαλίζει όλα τα δυνάμενα να ασφαλιστούν περιουσιακά της στοιχεία και να εκχωρεί στην Τράπεζα τις απαιτήσεις της από την ασφάλιση, δηλαδή όροι που είναι επιβλαβείς για τα συμφέροντα της ...... Δεν ανακαλεί την 191/2013 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕλΣυν/Τμ.7/222/2010
Δεν είναι νόμιμη η ταυτόχρονη πρόσκληση υποβολής επικαιροποιημένων δικαιολογητικών και υπογραφής της σύμβασης, αφού κατά το στάδιο πριν την εκ νέου υποβολή και έλεγχο των δικαιολογητικών του μειοδότη, δεν υφίσταται νόμιμη κοινοποίηση της κατακυρωτικής απόφασης και της πρόσκλησης για υπογραφή της οικείας σύμβασης. Εξάλλου, ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να προσέλθει για την υπογραφή της σύμβασης και να προσκομίσει τις απαιτούμενες εγγυήσεις καλής εκτέλεσης μέσα στην προθεσμία που τάσσεται στη σχετική πρόσκληση, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τις δεκαπέντε ημέρες. Η προθεσμία δε αυτή είναι, σύμφωνα με το σαφές γράμμα του άρθρου 4.2 της διακήρυξης, αποκλειστική, αν δε παρέλθει άπρακτη ή αν εντός αυτής προσκομισθούν ελλιπή δικαιολογητικά, η κατακυρωτική απόφαση ανακαλείται και το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώνεται στον δεύτερο μειοδότη, (πρβλ Τμήμα VI 178/2007, Σ.τ.Ε. 677/2006.) Σε περίπτωση δε που ταχθείσα προς τούτο προθεσμία είναι μικρότερη των 15 ημερών, χωρίς τούτο να προβλέπεται από τη διακήρυξη, και ο μειοδότης δεν προσέλθει εντός αυτής να υπογράψει τη σχετική σύμβαση, δεν δύναται νομίμως να κηρυχθεί έκπτωτος (βλ. Σ.τ.Ε. 2009/2004).
ΝΣΚ/837/1988
837/1988 - Κεντρα ερευνητικά. ΕΚΕΦΕ "ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ". Νόμιμη η κράτηση επί των αποδοχών των υπαλλήλων που προβλέπεται στο άρθρο 2 ν.103/1975, εφόσον οι υπάλληλοι δεν είναι ασφαλισμένοι σε Ταμείο Πρόνοιας ή Κλάδο Πρόνοιας. Το ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος", για να οφείλει να καταβάλει στους απολυόμενους ή αποχωρούντες υπαλλήλους του που αφορά το ερώτημα, το προβλεπόμενο στο άρθρο 1 του ν.103/1975, όπως το άρθρο αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 5 ν.854/1978, εφάπαξ βοήθημα και να δικαιούται να ενεργεί νομίμως επί των αποδοχών των υπαλλήλων τούτων την προβλεπόμενη στο άρθρο 2 του ίδιου νόμου κράτηση, πρέπει να συντρέχουν οι εξής προυποθέσεις, ήτοι οι υπάλληλοι α) να είναι τακτικοί, β) να έχουν δικαίωμα σύνταξης, γ) να μην δικαιούνται να πάρουν από το ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος" κι άλλο εφάπαξ βοήθημα ή αποζημίωση, για την χορήγηση των οποίων πλήρωσαν, βάσει κειμένων διατάξεων, ασφαλιστικές εισφορές και δ) να μην είναι ασφαλισμένοι σε Ταμείο Πρόνοιας ή Κλάδο Πρόνοιας για τη λήψη εφάπαξ βοηθήματος. Εάν, βάσει των στοιχείων που έχει το ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος", συντρέχει η τελευταία προυπόθεση, νομίμως ενεργείται η κράτηση.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/141/2017
Υπηρεσίες μεταφοράς νοσοκομειακών αποβλήτων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, όπως βασίμως προβάλλει η διαφωνούσα Επίτροπος, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική, δοθέντος ότι, ούτε κατά την εκκίνηση της διαδικασίας του επίμαχου διαγωνισμού, στις 26.5.2016, ούτε μέχρι και τη σύναψη της επίμαχης σύμβασης, στις 13.6.2016, δεν είχε εκδοθεί απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία να δεσμεύεται το συνολικό ποσό επιβάρυνσης του οικείου Κ.Α.Ε. του προϋπολογισμού του Νοσοκομείου..(..)Εξάλλου, ο προβαλλόμενος, με το 8596/27.7.2017 έγγραφο επανυποβολής, ισχυρισμός του Νοσοκομείου, ότι έως την ολοκλήρωση του αντικειμένου της σύμβασης είχε δεσμευθεί πίστωση ισόποση με τη συμβατική δαπάνη, με την έκδοση, τμηματικά, των αναφερόμενων στο ως άνω έγγραφο αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης, είναι απορριπτέος, προεχόντως, διότι, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν, η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης πρέπει να εκδίδεται πριν την έναρξη της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας και πριν την υπογραφή της σχετικής σύμβασης για το συνολικό ποσό, με το οποίο επιβαρύνεται ο οικείος προϋπολογισμός, οι δε μεταγενεστέρως τυχόν εκδιδόμενες αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης δεν δύνανται να έχουν αναδρομική ισχύ..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική και, επομένως, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/133/2019
Δημιουργία πολιτιστικού κέντρου...Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι ο προβλεπόμενος στο άρθρο 3.0.5. όρος του υποβληθέντος προς έλεγχο τροποποιημένου σχεδίου σύμβασης, σύμφωνα με τον οποίο ο Οφειλέτης υποχρεούται κατά τις ημερομηνίες καταβολής των συμβατικών τόκων να καταβάλει στη δανείστρια Τράπεζα, και ποσό ίσο προς τις καταβλητέες, για τη χρονική περίοδο, στην οποία αφορά ο τόκος, εισφορές του ν. 128/1975, δεν είναι νόμιμος, καθόσον αντίκειται στη γενική απαγόρευση που καθιερώνει το άρθρο 177 παρ. 1 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων περί μη επιβάρυνσης των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού με τέλη και δικαιώματα υπέρ τρίτων κατά τη σύναψη δανειακών συμβάσεων, σύμφωνα με όσα ήδη εκτέθηκαν στην προηγούμενη νομική σκέψη.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος (τροποποιημένου) σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου .... και της Τράπεζας ...... για τη χρηματοδότηση της αγοράς ακινήτου, ως μοναδικού κατάλληλου για τη δημιουργία Πολιτιστικού Κέντρου, Πολυχώρου, Βιβλιοθήκης και συναφών χρήσεων του Δήμου, αντίγραφο του οποίου (σχεδίου) τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/240/2017
Προγραμματική σύμβαση:..Με δεδομένα τα ανωτέρω γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνάφθηκε εν προκειμένω η από 17.3.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και της …. με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ..., αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Νομίμως, συνεπώς, προβλέφθηκε και η κάλυψη του αναφυόμενου στο πλαίσιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης διοικητικού κόστους των παρεχόμενων από τη …. υπηρεσιών, χωρίς τούτο να συνιστά παραβίαση των όρων της προηγουμένως συναφθείσας εξαετούς σύμβασης συνεργασίας μεταξύ του Δήμου …, της …. και της .., εφόσον, άλλωστε, στο κείμενο αυτής γινόταν μνεία ότι ο Δήμος επρόκειτο να αναλάβει το σύνολο των δαπανών που θα ανέκυπταν στο πλαίσιο εκτέλεσης από μέρους του των εργασιών συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων συσκευασίας. Η δε προβλεπόμενη από την άνω προγραμματική σύμβαση προκαταβολή του 30% του συνολικού κόστους αυτής, δεν αντίκειται στο νόμο. Και τούτου διότι με το άρθρο 100 παρ. 2α. του ν. 3852/2010 δεν ορίζεται, ως μοναδικός επιτρεπόμενος τρόπος εκπλήρωσης των αναλαμβανόμενων οικονομικών υποχρεώσεων των μερών, η εφάπαξ καταβολή των οφειλόμενων ποσών με την ολοκλήρωση του αντικειμένου της σύμβασης, επιτρεπομένης, ως εκ τούτου, της τμηματικής καταβολής τους, στην έννοια της οποίας εμπίπτει και η χορήγηση προκαταβολής. Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της …. για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος.(..)Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν δύναται να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΤΜ.6/279/2011
ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Αίτηση ανάκλησης της 288/2010 πράξης του Ζ Κλιμακίου (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη μείζονα σκέψη το Τμήμα κρίνει ότι ο όρος που περιέχεται στο άρθρο 3 του σχεδίου σύμβασης , με τον οποίο προβλέπεται η δυνατότητα επιβολής του Βασικού Επιτοκίου (ύψους 8,30%), αντί του Euribor,δεν είναι νόμιμος γιατί δεν εγκρίθηκε από το αρμόδιο Νομαρχιακό Συμβούλιο, κατά παράβαση του άρθρου 96 του Κώδικα Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Η δε προβλεπόμενη στο άρθρο 8 του σχεδίου σύμβασης μετακύλιση του φόρων και των τελών που συνδέονται με την παρούσα σύμβαση σε βάρος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ........, λόγω της αοριστίας του όρου, καταλείπει περιθώριο για την έμμεση καταστρατήγηση διατάξεων του φορολογικού δικαίου και, ο σχετικός όρος είναι και καταχρηστικός διότι προκαλεί σύγχυση για το τί καλύπτει ο τόκος και τι η μετακύλιση των φόρων και τελών. Περαιτέρω, η προβλεπόμενη στην παράγραφο 3.04 υποχρέωση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης να καταβάλει την εισφορά του ν. 128/1975 αντίκειται στη διάταξη του άρθρου 177 του ν. 3463/2006, η οριζόμενη στο άρθρο 6 του σχεδίου σύμβασης ρήτρα έκπτωσης, δηλαδή η δυνατότητα της δανείστρια τράπεζας να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε δόσης ή μέρους αυτής, αντίκειται στις διατάξεις του ν. 2251/1994, και η προβλεπόμενη στο ίδιο άρθρο δυνατότητα που αναγνωρίζεται στην τράπεζα να καταγγείλει μονομερώς και αζημίως τη σύμβαση σε περίπτωση που ο οφειλέτης καταστεί μειωμένης φερεγγυότητας, χωρίς μάλιστα να προσδιορίζονται ο μηχανισμός και τα κριτήρια που θα εφαρμοστούν για τη διάγνωση της οικονομικής κατάστασης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, συνιστά καταχρηστικό όρο. Επίσης ο προβλεπόμενος στην παράγραφο 10.02 όρος, σε συνδυασμό με το άρθρο 11 του σχεδίου σύμβασης, που ισοδυναμεί με παραίτηση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης από το δικαίωμα συμψηφισμού ή επίσχεσης έναντι της δανείστριας τράπεζας, είναι μη νόμιμος, διότι αντίκειται στις γενικές αρχές του δημοσιονομικού δικαίου και στις αρχές της χρηστής διοίκησης καθώς και ο όρος στο άρθρο 17 της σύμβασης, περί ελέγχου της οικονομικής κατάστασης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης από όργανα της Τράπεζας ή από ορκωτούς ελεγκτές της επιλογής της, είναι επίσης μη νόμιμος, διότι η διαδικασία άσκησης ελέγχου επί της οικονομικής διαχείρισης του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ διέπεται από το ειδικές διατάξεις και δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμβατικής διαπραγμάτευσης. Για όλους τους παραπάνω όρους η αιτούσα επικαλείται ως λόγο ανάκλησης τη συγγνωστή πλάνη η οποία όμως κατά τη κρίση του Τμήματος δεν στοιχειοθετείται ενόψει της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου στα ζητήματα αυτά. Εξάλλου όπως προκύπτει από το Πρακτικό 8/12.8.2010 του Νομαρχιακού Συμβουλίου και την από 10.12.2010 έγγραφη προσφορά της δανείστριας Τράπεζας ως προϋπόθεση για την υπογραφή της δανειακής σύμβασης ετέθη η ανάθεση στη Τράπεζα της Ταμειακής διαχείρισης της Ν.Α. και της μισθοδοσίας του προσωπικού για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών. Το γεγονός αυτό καθιστά κατά την κρίση του Τμήματος, την προσφορά της δανείστριας Τράπεζας απαράδεκτη διότι μετά τη ψήφιση του ν. 3852/2010 είναι αντίθετη, όπως ορθά έκρινε το Κλιμάκιο, προς τις διατάξεις αυτού, ή με οποιοδήποτε τρόπο δέσμευση της νέας Περιφέρειας ως προς την οργάνωση και διεξαγωγή της Ταμειακής της Υπηρεσίας δεδομένου ότι τα χρηματικά διαθέσιμα που αντιστοιχούσαν στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ........ δε συνιστούν σε κάθε περίπτωση αυτοτελώς προσδιορίσιμα διαθέσιμα της νέας Περιφέρειας. Επομένως ο σχετικός όρος δεν συνάδει με τη δομή και την οργάνωση αυτής και δύναται να δημιουργήσει πρόσκομμα στη λειτουργία της. Ούτε άλλωστε είναι νόμιμη η ανάθεση της μισθοδοσίας των υπαλλήλων στη δανείστρια Τράπεζα χωρίς την συναίνεσή τους αφού σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη μείζονα σκέψη η επιλογή Τραπέζης για τη καταβολή των αποδοχών είναι δικαίωμα του υπαλλήλου. Εξάλλου οι λόγοι ανάκλησης περί μη νόθευσης του ανταγωνισμού και περί εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος από τη σύναψη της δανειακής σύμβασης πρέπει να απορριφθούν ως αλυσιτελώς προβαλλόμενοι γιατί δεν αναιρούν τη μη νομιμότητά της. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί. Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης.ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζ.-Επταμελούς Σύνθεσης/1284/2011
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/72/2018
Προμήθεια μονάδας επεξεργασίας υπολειμμάτων καθαρισμού και βαφής σκαφών.(..)Με δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη διότι ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός της επίμαχης μεικτής σύμβασης προμήθειας και υπηρεσιών είναι τεκμηριωμένος, η δε απόκλισή του από τον προϋπολογισμό που συνέταξε ο μελετητής δικαιολογείται από την αύξηση του χρόνου παροχής των υπηρεσιών εκπαίδευσης - ενημέρωσης του προσωπικού και παρακολούθησης της λειτουργίας του συστήματος... Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.