Νόμιμα ανατέθηκε σε Δημοτική Αναπτυξιακή Επιχείρηση, σε εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης μεταξύ αυτής, του Δήμου και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, η υλοποίηση του αντικειμένου της ανωτέρω σύμβασης, το οποίο συνίσταται στην εκπόνηση μελέτης δημοτικού έργου, καθόσον η συμμετοχή αναπτυξιακής επιχείρησης σε προγραμματική σύμβαση δύναται να συνίσταται στην υλοποίηση αυτού του ίδιου του αντικειμένου. (Σχετ. Πρακτ. Ολομ. Ε.Σ. 32ης Γεν. Συν./10-12-2004).

«Μονιμοποίηση, προαγωγή και δυνατότητα μετάταξης υπαλλήλου Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ο οποίος έχει εκλεγεί Δήμαρχος»-Επισυνάπτεται η αριθμ466/2008 Γν.ΝΣΚ

Προγραμματική σύμβαση. ζητείται η ανάκληση της 211/2010 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(..)Με τα δεδομένα αυτά και εν όψει της γενομένης προσκομιδής του ως άνω εγγράφου, του οποίου ο επισυναπτόμενος κατάλογος θα πρέπει να θεωρηθεί ως συμπληρωματικό και αναπόσπαστο στοιχείο της υπό έλεγχο προγραμματικής σύμβασης, το Τμήμα κρίνει ότι η σύμβαση αυτή έχει το προβλεπόμενο ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο και ως εκ τούτου δεν συντρέχει κατ’ ουσίαν νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή της, όπως πλημμελώς έκρινε ως προς τούτο το Κλιμάκιο κατά τη δεύτερη αιτιολογική του κρίση.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η ανακλητική αίτηση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ... και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 211/2010 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως προς αμφότερες τις αιτιολογικές της βάσεις, μη συντρέχοντος δε άλλου διακωλυτικού λόγου υπογραφής της κρινόμενης προγραμματικής σύμβασης, πρέπει αυτή να υπογραφεί.(..)Ανακαλεί την 211/2010 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου....Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του οικείου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.

Νομιμότητα σχεδίου δανειακής σύμβασης:Με δεδομένα τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:(α). Για τον υπολογισμό του επιτοκίου, σύμφωνα με το άρθρο 4 του σχεδίου σύμβασης, υπολογίστηκε η εισφορά του ν. 128/1975. Σύμφωνα όμως με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας (σκέψη ΙΙΙ), οι Δήμοι απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής αυτής της εισφοράς και ως εκ τούτου μη νόμιμα έχει συμπεριληφθεί η εισφορά αυτή για τη διαμόρφωση του επιτοκίου...(β). Ο όρος που περιλαμβάνεται στο άρθρο 4 της σύμβασης και δίνει τη δυνατότητα στην Τράπεζα να τροποποιήσει μονομερώς το περιθώριο προσαύξησης, κρίνεται καταχρηστικός, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη V, διότι δεν προκύπτει από τα στοιχεία του υποβληθέντος φακέλου ότι αυτός αποτέλεσε αντικείμενο ατομικής διαπραγμάτευσης με το Δήμοενώ επιτρέπει την τροποποίηση ουσιωδών στοιχείων της σύμβασης,..(γ) Ο όρος της σύμβασης στον οποίο προβλέπεται υπολογισμός των τόκων του δανείου με βάση έτος τριακοσίων εξήντα (360) ημερών, αντί τριακοσίων εξήντα πέντε (365) ημερών, αντίκειται στο δημόσιο συμφέρον, ως καταχρηστικός, δεδομένου ότι με αυτόν η Τράπεζα διασπά εντελώς τεχνητά και κατ’ απόκλιση των δικαιολογημένων προσδοκιών του δανειολήπτη (Δήμου …) το χρονικό διάστημα (το έτος), στο οποίο όφειλε να αναφέρεται το επιτόκιο, δημιουργώντας μία πρόσθετη επιβάρυνση για το Δήμο,..(δ) Η δυνατότητα της Τράπεζας να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής στην περίπτωση παράβασης οποιουδήποτε όρου της σύμβασης αντίκειται στις διατάξεις του ν. 2251/1994.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω αναφερόμενες νομικές πλημμέλειες είναι ουσιώδεις και ως εκ τούτου κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης.Mη ανακλητέα με την απόφαση 2207/2011 Τμ.6

Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης των ανελκυστήρων του, καθόσον ενόψει του  αυστηρού νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις εργασίες συντήρησης ανελκυστήρων, τις επίμαχες εργασίες δύναται να εκτελεί – και μάλιστα επί ποινή επιβολής προστίμου υπέρ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης- αποκλειστικά πιστοποιημένο και ειδικώς αδειοδοτημένο από την αρμόδια Διεύθυνση της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης συνεργείο, τα μέλη του οποίου οφείλουν μεταξύ άλλων να απασχολούνται αποκλειστικά με τη συντήρηση ανελκυστήρων (ΚΥΑ οικ.Φ.Α/9.2/OIK.28425/22.12.2008, ΦΕΚ Β΄ 2604, Διορθ. Σφαλμ. στο Β΄ 424/10.3.09).

Η αρμοδιότητα αυτή της κατάρτισης και υλοποίησης περιφερειακών προγραμμάτων τουριστικής προβολής ασκείται, μετά το ν. 2218/1994 (ΦΕΚ Α΄ 99), από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση μέσω της αρμόδιας Νομαρχιακής Επιτροπής και ήδη, μετά την κατάργηση των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων, από την Περιφέρεια, μέσω της οικείας Εκτελεστικής Επιτροπής, η οποία (Περιφέρεια) υπεισέρχεται αυτοδικαίως στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (άρθρο 283 ν. 3852/2010 – ΦΕΚ Α΄ 87) και η οποία έχει πλέον από 1.1.2011 – ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 3852/2010 – την αρμοδιότητα κατάρτισης προγραμμάτων για την τουριστική ανάπτυξη και προβολή της περιφέρειας, σε συνεργασία με τον Ε.Ο.Τ. και τους δήμους της περιφέρειας (άρθρα 113 παρ. 1, 174, 186 και 282 του ν. 3852/10). (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι εφόσον η κατάρτιση του προγράμματος τουριστικής προβολής όλης της περιφέρειας του νομού ..... είχε αναληφθεί από την οικεία Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, η υποβολή ή μη της ως άνω δράσης, πριν από την υλοποίησή της, στο αρμόδιο όργανο της Κεντρικής Διοίκησης για τη διατύπωση σύμφωνης γνώμης δεν άπτεται της νομιμότητας της ελεγχόμενης δαπάνης, που αφορά στην υποχρεωτική οικονομική εισφορά του Δήμου ..... στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση στο πλαίσιο χρηματοδότησης του προγράμματος τουριστικής προβολής της περιφέρειας του οικείου νoμού. Όμως, η υπό κρίση δαπάνη δεν εντέλλεται νόμιμα, αφού το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα έπρεπε να εκδοθεί υπέρ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ..... και ήδη Περιφέρειας Κρήτης, ως καθολικού διαδόχου του νομικού προσώπου της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, η οποία έχει ήδη από 1.1.2011 καταργηθεί με το ν. 3852/2010, και όχι υπέρ της Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής, η οποία αποτελεί όργανο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και δεν διαθέτει αυτοτελή νομική προσωπικότητα.

Νόμιμα ανατέθηκε σε Δημοτική Αναπτυξιακή Επιχείρηση, σε εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης μεταξύ αυτής, του Δήμου και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, η υλοποίηση του αντικειμένου της ανωτέρω σύμβασης, το οποίο συνίσταται στην εκπόνηση μελέτης δημοτικού έργου, καθόσον η συμμετοχή αναπτυξιακής επιχείρησης σε προγραμματική σύμβαση δύναται να συνίσταται στην υλοποίηση αυτού του ίδιου του αντικειμένου. (Σχετ. Πρακτ. Ολομ. Ε.Σ. 32ης Γεν. Συν./10-12-2004).

Στο πλαίσιο του ελέγχου, της εκκαθάρισης και της εντολής πληρωμής των δαπανών των Ν.Α. ο αρμόδιος υπάλληλος της Υ.Δ.Ε., ο οικείος Τμηματάρχης και ο Προϊστάμενος αυτής ενεργούν πράξεις διαχείρισης των χρημάτων της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης αφού η καταβολή του εντελλόμενου ποσού και η εκταμίευση του είναι αναγκαία συνέπεια της διαχειριστικής εντολής τους, χωρίς την παρεμβολή άλλου οργάνου, αποκτώντες εντεύθεν την ιδιότητα του δημοσίου υπολόγου.

Δανειακή σύμβαση για την εκτέλεση έργου:..ζητείται η ανάκληση της 6/2019 Πράξης της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ..Τέλος, στο άρθρο 9.2 της ελεγχόμενης δανειακής σύμβασης ορίζεται ότι «9.2. Για την πρόσθετη ασφάλεια του δανείου σε κεφάλαιο, κάθε είδους τόκους, έξοδα κλπ, ο ΔΗΜΟΣ σε περίπτωση κήρυξης έκπτωτου του αναδόχου του Έργου, δια του παρόντος εκχωρεί στο Τ.Π.&Δανείων από τώρα και έως την ολοκλήρωση και το κλείσιμο του Έργου, όλες τις αξιώσεις του που απορρέουν ή θα απορρεύσουν από τη σύμβαση ανάθεσής του που έχει συνάψει με τον ανάδοχο και ειδικότερα την εγγυητική επιστολή που έχει λάβει από αυτόν για την καλή εκτέλεση του Έργου». Με την προσβαλλόμενη Πράξη κρίθηκε κατ’ αρχήν ότι ο ανωτέρω όρος είναι «καταχρηστικός», πλην όμως η πλημμέλεια αυτή προβάλλεται αορίστως, σε κάθε δε περίπτωση, ο όρος αυτός εμφανίζεται επαρκώς σαφής και δεν προκύπτει ότι έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική διατάραξη της ισορροπίας των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων μερών σε βάρος του Δήμου. Εντούτοις, όπως βασίμως προβάλλεται με την προσβαλλόμενη Πράξη, ο όρος αυτός, καίτοι αναγράφεται στο σχέδιο της σύμβασης, εντούτοις δεν έχει συνομολογηθεί από τα συμβαλλόμενα μέρη, αφού δεν περιλαμβάνεται ούτε στη σχετική απόφαση του ... (βλ. την 3653/2018 Συν. Θέμα 10ο του Διοικητικού Συμβουλίου με την οποία καθορίστηκαν η διαδικασία και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη συνομολόγηση των επενδυτικών δανείων, μέσω του προγράμματος ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ I, καθώς και την 3666/2018 Συν. Θεμ. 13ο, που αφορά στην ήδη ελεγχόμενη σύμβαση) ούτε στην απόφαση 349/2018 του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ... – ..., γεγονός που ήδη με την αίτησή του συνομολογεί και ο Δήμος, προτείνοντας την έκδοση στο μέλλον συμπληρωματικών αποφάσεων από τους συμβαλλομένους. Ενόψει των ανωτέρω, ο όρος αυτός πρέπει να διαγραφεί.Κατ’ ακολουθίαν, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη, υπό τον όρο διαγραφής του όρου της παρ. 9.2. του σχεδίου σύμβασης.

Ποιός είναι ο χρόνος παραγραφής στον οποίο υπόκειται α) η αστική ευθύνη των αιρετών των ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού και β) των μελών που συμμετέχουν στη διοίκηση των νομικών προσώπων των ΟΤΑ και των συνδέσμων αυτών, και τα οποία δεν έχουν την ιδιότητα του αιρετού.(..)Οι διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 141 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων και του άρθρου 71 του Κώδικα Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης σχετικά με την τριετή παραγραφή της αστικής ευθύνης των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού παραμένουν σε ισχύ και μετά την έναρξη ισχύος του ν. 3852/2010, με τη διάταξη του άρθρου 232 του οποίου προβλέπεται, συνεκτικά, η αστική ευθύνη τόσο των αιρετών και των δύο βαθμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όσο και των μη αιρετών μελών της διοίκησης των νομικών προσώπων των ΟΤΑ, ενώ δεν προβλέπεται ο χρόνος παραγραφής στον οποίο υπόκειται η ευθύνη αυτή. Ειδικώς, στην περίπτωση κατά την οποία η αστική ευθύνη του αιρετού ταυτίζεται με την δημοσιονομική ευθύνη, περίπτωση η οποία προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 277 του ν. 3852/2010, ο χρόνος παραγραφής αυτής πρέπει να αναζητηθεί στη διάταξη του άρθρου 93 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ήδη του άρθρου 152 του Οργανικού Νόμου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η παραγραφή της αστικής ευθύνης των μελών των συλλογικών οργάνων που διοικούν τα νομικά πρόσωπα των ΟΤΑ, και δεν έχουν την ιδιότητα του αιρετού ρυθμίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 937 ΑΚ, ή του άρθρου 102 του ν.4548/2018 (ή 22Α του ν. 2190/1920, για τις πριν την έναρξη ισχύος του περιπτώσεις), ανάλογα με τη νομική μορφή του νομικού προσώπου ΟΤΑ, στη διοίκηση του οποίου συμμετέχουν (ομόφωνα).