ΕΣ/ΤΜ.6/1635/2020
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Εργασίες υποστήριξης λειοτεμαχισμού...Τα ανωτέρω, ισχύουν ανεξάρτητα από το γεγονός ότι, στην προκειμένη περίπτωση, η πρώτη προσφεύγουσα εταιρεία, στην οποία κατακυρώθηκε η ελεγχόμενη σύμβαση, προσκόμισε γενική μόνο βεβαίωση των κατασκευαστικών οίκων των μηχανημάτων ότι «διαθέτει κατάλληλο και έμπειρο προσωπικό για να εκτελέσει υπηρεσίες χειρισμού και λειτουργίας των μηχανημάτων» (βλ. την από 20.1.2020 βεβαίωση της ... και την από 20.1.2020 όμοια βεβαίωση της ...), χωρίς να αποδεικνύει ότι στο προσωπικό στο οποίο αναφέρεται η βεβαίωση περιλαμβάνεται και το προσωπικό που δήλωσε ότι θα χρησιμοποιήσει για την εκτέλεση της σύμβασης (ήτοι ο χειριστής γερανογέφυρας - γερανών : ... – και ο χειριστής σπαστήρων και συναφών εργασιών: ... του ..., για τα ειδικά επαγγελματικά προσόντα των οποίων δεν υπάρχει άλλη αναφορά βλ. σελ. 13 του Ε.Ε.Ε.Σ. που υπέβαλε η προσφεύγουσα στο διαγωνισμό). Τέλος, ως προς τον ίδιο όρο της διακήρυξης, στο μέτρο που εισάγει όρο εκτέλεσης της σύμβασης, η απαίτηση της προσκόμισης πιστοποιητικού με το οποίο να επιβεβαιώνεται ότι η παρεχόμενη υπηρεσία θα παρέχεται από ειδικώς εκπαιδευμένο προσωπικό συνιστά «σήμα», κατά την έννοια του νόμου, το οποίο ωστόσο δεν πληροί τις προϋποθέσεις νομιμότητας του άρθρου 55 του ν. 4412/2016, αφού α) δεν γίνεται αναφορά στις συγκεκριμένες απαιτήσεις που πρέπει να πληροί η ζητούμενη υπηρεσία προκειμένου να λάβει τη σχετική πιστοποίηση, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να επαληθευτούν τα κριτήρια με αντικειμενικό τρόπο, β) τα ζητούμενα πιστοποιητικά δεν είναι προσιτά σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέλη, αφού το ένα εξ αυτών χορηγείται από οικονομικό φορέα που μετέχει στο διαγωνισμό (την πρώτη προσφεύγουσα), και ως εκ τούτου, εισάγονται διακρίσεις υπέρ του φορέα αυτού και γ) οι απαιτήσεις για την ζητούμενη πιστοποίηση (απαιτήσεις σήματος) καθορίζονται, τουλάχιστον ως προς τη βεβαίωση που οφείλει να εκδώσει ο ίδιος (ως επίσημος εισαγωγέας των μηχανημάτων του κατασκευαστή των λειοτεμαχιστών), από τον ίδιο τον διαγωνιζόμενο οικονομικό φορέα.
10. Τέλος, ως προς τους ειδικότερα προβαλλόμενους από τον .... λόγους ανάκλησης, το Τμήμα κρίνει ότι: (α) Ο ισχυρισμός ότι στη διακήρυξη περιγράφονται κατά τρόπο απολύτως σαφή και αναλυτικό οι τεχνικές απαιτήσεις των υπό ανάθεση υπηρεσιών υποστήριξης των λειοτεμαχιστών προβάλλεται αλυσιτελώς, πρωτίστως διότι η αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια δεν αφορούσε στην αοριστία του τεχνικού αντικειμένου της σύμβασης, όπως εσφαλμένως υπολαμβάνεται από τον προσφεύγοντα, αλλά στην αοριστία του όρου περί προσκόμισης βεβαιώσεων καταλληλότητας του προσωπικού από τους κατασκευαστές, εκλαμβανόμενου ως τεχνικής προδιαγραφής, δευτερευόντως δε, διότι η ανωτέρω αιτιολογία της προσβαλλόμενης Πράξης έχει ήδη μεταρρυθμιστεί με την παρούσα απόφαση. (β) Ο ισχυρισμός περί συγγνωστής πλάνης πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον, παρά το γεγονός ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο, κατά τον έλεγχο παραπλήσιων όρων διακηρύξεων δεν ανέδειξε ανάλογους όρους ως πλημμελείς (βλ. τις επικαλούμενες Ε.Σ. Τμ. VI 300 και 1300/2019, οι οποίες ωστόσο εμφανίζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις), σε κάθε περίπτωση, η κρινόμενη πλημμέλεια αναδεικνύεται ως ιδιαιτέρως σοβαρή. (γ) Τέλος, ο ισχυρισμός με τον οποίο ζητείται η ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης για λόγους δημοσίου συμφέροντος πρέπει να απορριφθεί, δοθέντος ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 1264, 763/2019, VI Τμ. 1076, 637/2020, 1254, 979, 824/2019).Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες προσφυγές πρέπει να απορριφθούν, να κριθεί ότι η προσβαλλόμενη Πράξη είναι νόμιμη, με τροποποίηση της αιτιολογίας της κατά τα ανωτέρω, και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου.Δεν ανακαλεί την 253/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜ/2117/2020.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1405/2021
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 343/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση της υπηρεσίας με τίτλο «Φύλαξη κτιρίων, εγκαταστάσεων και εξωτερικών χώρων του ….. διάρκειας είκοσι τριών (23) μηνών».(....)Περαιτέρω, όμως, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, ο ίδιος όρος ως προϋπόθεση συμμετοχής (κριτήριο ποιοτικής επιλογής) είναι μη νόμιμος, διότι δεν εντάσσεται στις περιοριστικώς αναφερόμενες προϋποθέσεις τεχνικής ικανότητας του άρθρου 75 παρ. 4 του ν. 4412/2016, όπως αυτές εξειδικεύονται περαιτέρω στο Μέρος II «Τεχνική ικανότητα» του Παραρτήματος ΧΙΙ του Προσαρτήματος Α του ίδιου νόμου (βλ. σκ. 20). Πλην όμως, το Δικαστήριο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι η πλημμέλεια αυτή δεν παρίσταται εν προκειμένω ουσιώδης, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις ένδικες προσφυγές, ενόψει του ότι (i) στο διαγωνισμό μπορούσε κατ’ αρχήν να συμμετάσχει κάθε ενδιαφερόμενος εγκατεστημένος στο σύνολο της επικράτειας ή στο εξωτερικό, (ii) δεν ασκήθηκε ένσταση κατά της νομιμότητας της διακήρυξης από κάποιον οικονομικό φορέα ούτε υπήρξε αποκλεισμός υποψηφίου λόγω μη συμμόρφωσης με τον ανωτέρω όρο, (iii) το ίδιο το Δικαστήριο, σε πρόσφατες πράξεις του (βλ. ενδεικτ. τις 383/2018 και 32/2021 πράξεις του Ζ΄ Κλιμακίου), δεν ανέδειξε τη σχετική πλημμέλεια, με αποτέλεσμα το … να την επαναλάβει στον ελεγχόμενο διαγωνισμό και (iv) ο σχετικός όρος, η συνδρομή του οποίου δεν ορίζεται ρητά στη διακήρυξη ότι τίθεται επί ποινή απαραδέκτου, αφορά κατ’ ουσίαν μόνο στον ανάδοχο, αποσκοπώντας προδήλως στην εξασφάλιση ότι ο τελευταίος θα συμμορφωθεί με ένα νόμιμο, κατά τα προαναφερθέντα, όρο εκτέλεσης της σύμβασης.Απορρίπτει την παρέμβαση της εταιρείας «…» ως απαράδεκτη.Συνεκδικάζει τις προσφυγές ανάκλησης και δέχεται αυτές.Δέχεται την παρέμβαση του πρώτου προσφεύγοντος.Ανακαλεί την 343/2021 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1404/2021
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 344/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση της υπηρεσίας με τίτλο «Καθαριότητα κτιρίων, εγκαταστάσεων και εξωτερικών χώρων του ……», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 4.121.674,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., για χρονικό διάστημα δεκαέξι (16) μηνών, συμβατικού αντιτίμου ποσού 4.052.017,71 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..(....)Πλην όμως, κατ’ αποδοχήν του σχετικώς προβαλλόμενου με τις συνεκδικαζόμενες προσφυγές ισχυρισμού, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η πλημμέλεια αυτή δεν παρίσταται εν προκειμένω ουσιώδης, ενόψει του ότι (i) στο διαγωνισμό μπορούσε κατ’ αρχήν να συμμετάσχει κάθε ενδιαφερόμενος εγκατεστημένος στο σύνολο της επικράτειας ή στο εξωτερικό, (ii) δεν ασκήθηκε ένσταση κατά της νομιμότητας της διακήρυξης από κάποιον οικονομικό φορέα ούτε υπήρξε αποκλεισμός υποψηφίου λόγω μη συμμόρφωσης με τον ανωτέρω όρο, (iii) το Δικαστήριο, σε πρόσφατες Πράξεις του (βλ. ενδεικτ. ΕλΣυν Ζ΄ Κλιμ. πρ. 256/2019, για υπηρεσίες καθαριότητας, ΕλΣυν Ζ' Κλιμ. πρ. 32/2021, 254, 383/2018 για υπηρεσίες φύλαξης/συντήρησης, και την 1/2021 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Υπουργείο Εσωτερικών), δεν ανέδειξε τη σχετική πλημμέλεια, με αποτέλεσμα το … να την επαναλάβει στον ελεγχόμενο διαγωνισμό και (iv) ο σχετικός όρος, η συνδρομή του οποίου δεν ορίζεται ρητά στη διακήρυξη ότι τίθεται επί ποινή απαραδέκτου, αφορά κατ’ ουσίαν μόνο στον ανάδοχο, αποσκοπώντας προδήλως στην εξασφάλιση ότι ο τελευταίος θα συμμορφωθεί με ένα νόμιμο, κατά τα προαναφερθέντα, όρο εκτέλεσης της σύμβασης. Ανακαλεί την 344/2021 Πράξη του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1274/2021
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:ζητείται η ανάκληση της 260/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (στο εξής προσβαλλόμενη Πράξη), με την οποία διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες κατά τη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση των υπηρεσιών φύτευσης και συντήρησης χώρων πρασίνου του Δήμου …-…, συνολικού προϋπολογισμού 1.850.000,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.) και κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ των προσφευγόντων.(....)Η κρίση του Κλιμακίου ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης για τον λόγο ότι μη νομίμως προβλέφθηκε στον όρο 2.2.6 της διακήρυξης ως κριτήριο επιλογής η παρουσίαση «ολοκληρωμένης έκθεσης αντιμετώπισης του έργου, προδιαγραφές της προσφερόμενης υπηρεσίας, περιβαλλοντική διαχείριση, μεθοδολογία οργάνωσης, διοίκησης και υλοποίησης του έργου, σχεδιασμό, προγραμματισμό και παρακολούθηση-έλεγχος προόδου του έργου», ενώ, σύμφωνα με τον όρο 3.1.2 της διακήρυξης, συνιστά κριτήριο ανάθεσης (Κ1 και Κ2), δεν είναι ορθή. Και τούτο, διότι η απαίτηση αυτή, έστω και εάν μη νομίμως εμφιλοχώρησε στον όρο 2.2.6 της διακήρυξης, δεν επηρέασε την ανάπτυξη του ανταγωνισμού, ούτε δημιούργησε ασάφεια στους υποψήφιους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι, άλλωστε, δεν ζήτησαν σχετικώς διευκρινίσεις, δεδομένου ότι οι τελευταίοι όφειλαν, ούτως ή άλλως, να υποβάλουν την ως άνω έκθεση, προκειμένου να αξιολογηθεί και να βαθμολογηθεί η τεχνική τους προσφορά με βάση τα κριτήρια ανάθεσης της σύμβασης, διαφορετικά θα έπρεπε να αποκλειστούν.(....)Ως προς την κρίση του Κλιμακίου ότι η εμπειρία του οικονομικού φορέα, που αποτελεί αποκλειστικά και μόνο κριτήριο επιλογής, μη νομίμως ετέθη και ως κριτήριο ανάθεσης, προβάλλεται ότι εν προκειμένω η προηγούμενη εμπειρία σε συναφή με το δημοπρατούμενο αντικείμενα εγγυάται την αποτελεσματικότερη, σε σχέση με κάποιον που έχει μικρότερη εμπειρία, εκτέλεση της σύμβασης, λόγω των ιδιαζουσών αναγκών της αναθέτουσας αρχής, η οποία έχει τον χαρακτήρα κηπούπολης, με μεγάλη αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο, και του ιδιαίτερου φυσικού αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο παρίσταται σύνθετο, εξειδικευμένο και εξαιρετικά διευρυμένο, ενόψει της έκτασης και της ποικιλίας των χώρων πρασίνου του Δήμου.Σε κάθε περίπτωση, συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος, αναγόμενοι στην πολιτική προστασία, την αποφυγή πυρκαγιών, την προστασία του πρασίνου κατά τη διάρκεια του θέρους, τη διασφάλιση της φυσιογνωμίας της περιοχής ως κηπούπολης και την προστασία της δημοτικής περιουσίας, οι οποίοι επιβάλλουν την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης.(....)Ανακαλεί την 260/2021 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης για την ανάθεση των υπηρεσιών φύτευσης και συντήρησης χώρων πρασίνου του Δήμου …-….
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1351/2018
Εκτέλεση έργου:..ζητείται η αναθεώρηση της 955/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II.Δ της παρούσας, ορθώς, με την προσβαλλόμενη απόφαση έγινε δεκτό ότι μη νομίμως αποκλείστηκε η παρεμβαίνουσα εταιρεία για το λόγο ότι στο .... που υπέβαλε δεν δηλώνεται η εγγραφή της στο ... για τη ζητούμενη, με βάση τη διακήρυξη, κατηγορία έργων (Οδοποιία), καθόσον με τον φάκελο των δικαιολογητικών συμμετοχής της συνυπέβαλε βεβαίωση εγγραφής της στο .... για την 3η τάξη της ως άνω κατηγορίας έργων, λαμβανομένης, περαιτέρω, υπόψη της καταχωρισθείσας στο σχετικό πεδίο του ... δήλωσής της ότι η εν λόγω βεβαίωση συνιστά δικαιολογητικό στο οποίο βασίζεται η εγγραφή της σε επίσημο κατάλογο, όσα δε αντίθετα υποστηρίζονται με την υπό κρίση αίτηση είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, εφόσον δεν προβάλλεται λόγος αναθεώρησης της προσβαλλόμενης απόφασης κατά το κεφάλαιο αυτής με το οποίο κρίθηκε μη νόμιμος ο αποκλεισμός της παρεμβαίνουσας για τον δεύτερο ως άνω λόγο (μη συμπλήρωση του μέρους VI του .... ως προς τον τίτλο του δημοπρατούμενου έργου), η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης πρέπει να απορριφθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος από τους αιτούντες παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο).
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1758/2022
Προμήθεια ψηφιακών υδρομέτρων.(...)Το Δικαστήριο, όμως, διαπιστώνει ότι οι επίμαχοι όροι οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας ετέθησαν υπόψη των δυνητικά ενδιαφερομένων φορέων, αφού, κατά την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία τηρήθηκαν όλες οι επιβαλλόμενες διατυπώσεις δημοσιότητας. Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου και όσα βασίμως προβάλλονται με την ένδικη προσφυγή δεν προκύπτει ότι υπήρξε οικονομικός φορέας που να προσέβαλε ρητά τους συγκεκριμένους όρους ή να αμφισβήτησε καθ’ οιονδήποτε άλλο τρόπο τη νομιμότητά τους, προβάλλοντας αιτίαση περί αδυναμίας συμμετοχής στον διαγωνισμό για την ανωτέρω αιτία ή υποβάλλοντας αίτημα συνεκτίμησης του κύκλου εργασιών για το έτος 2020 ή διευκρινιστικό ερώτημα ως προς τα ορθά έτη αναγωγής της επίμαχης τριετίας. Αλλά και κανείς διαγωνιζόμενος δεν αποκλείσθηκε για τον λόγο ότι δεν πληρούσε τις επίμαχες απαιτήσεις της διακήρυξης. Με τα δεδομένα αυτά και λαμβανομένου, περαιτέρω, υπόψη ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την ένδικη προσφυγή (βλ. ανωτέρω σκέψη 11 iv), η ανάδοχος εταιρεία προσκόμισε, μετά την επανάληψη της διαδικασίας, στοιχεία που αποδεικνύουν ότι πληρούσε τις απαιτήσεις της διακήρυξης και για το παραληφθέν έτος 2021, το Δικαστήριο κρίνει ότι η κατά τα ανωτέρω διαπιστωθείσα μοναδική πλημμέλεια της επίμαχης διαδικασίας δεν δύναται να θεωρηθεί, στην προκειμένη περίπτωση, ως ουσιώδης δοθέντος ότι δεν προκύπτει ότι επέφερε εν τοις πράγμασι ουσιώδη αλλοίωση των συνθηκών ανταγωνισμού και δεν αναδεικνύεται δι’ αυτής πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας. Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει διακωλυτικός λόγος για την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω πρέπει να γίνουν δεκτές η προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 357/2022 πράξη του ΣΤ' Κλιμακίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης
ΕΣ/ΤΜ.6/824/2019
ΑΝΑΘΕΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ..ζητείται η ανάκληση της 166/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, η εταιρεία «...» (μέλος της παρεμβαίνουσας ένωσης) όφειλε να καταθέσει τη σχετική ένορκη βεβαίωση περί μη ισχύος του λόγου αποκλεισμού της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, που αφορά σε τυχόν επιβληθέντα από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) πρόστιμα, παρά το γεγονός ότι η σχετική πρόβλεψη στη διακήρυξη, περί αναπλήρωσης του πιστοποιητικού του Σ.ΕΠ.Ε. με ένορκη βεβαίωση, δεν είχε τεθεί μετά την πρόβλεψη της απαίτησης να προσκομισθεί αυτό, αλλά στο προηγούμενο εδάφιο του σχετικού όρου της διακήρυξης. Και τούτο διότι η υποχρέωση αυτή προκύπτει ευθέως από τις διατάξεις των άρθρων 73 και 80 του ν. 4412/2016, η δε συνδρομή του σχετικού λόγου αποκλεισμού πρέπει να ελέγχεται υποχρεωτικά από την αναθέτουσα αρχή. Το δε αιτούν όφειλε, εν προκειμένω, να διαπιστώσει την αναφερθείσα ως άνω έλλειψη στα δικαιολογητικά κατακύρωσης της ως άνω εταιρείας και σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 103 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και 3.2 της διακήρυξης να την καλέσει να τα συμπληρώσει. Τέλος, επισημαίνεται ότι το αιτούν θα μπορούσε οίκοθεν να επαναλάβει τον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ακολουθώντας τη νόμιμη διαδικασία που περιγράφηκε ανωτέρω (υπό σκέψη IV B), αν δεν συνέτρεχε ο έτερος (υπό σκέψη VIIΙ A) λόγος, που κωλύει την υπογραφή της σύμβασης.Κατά τούτο, αλυσιτελώς, πέραν του ότι και αβασίμως, υποστηρίζεται από το αιτούν ότι πρέπει να εφαρμοσθεί στην υπό κρίση υπόθεση αφενός η παρ. 7α του άρθρου 43 του ν. 4605/2019, με την οποία τροποποιήθηκε το άρθρο 80 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και πλέον δεν προβλέπεται αντικατάσταση/αναπλήρωση του ως άνω πιστοποιητικού από ένορκη βεβαίωση, και αφετέρου η παρ. 46 του ίδιου ως άνω άρθρου 43, που προβλέπει ότι, μέχρι να καταστεί εφικτή η έκδοση του ως άνω πιστοποιητικού του Σ.ΕΠ.Ε., αυτό αντικαθίσταται από υπεύθυνη δήλωση του οικονομικού φορέα και ότι η ρύθμιση αυτή καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες, για τις οποίες κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του νόμου αυτού (1.4.2019) δεν έχει εκδοθεί πράξη κατακύρωσης. Τούτο διότι η πράξη κατακύρωσης στην ανάδοχο ένωση εκδόθηκε πριν από την έναρξη ισχύος του ως άνω νόμου (30.1.2019), και δεν μπορεί αυτός, όπως αβασίμως υποστηρίζεται, επιλεκτικώς να εφαρμοσθεί, καθώς μία τέτοια ερμηνεία θα αντέβαινε προδήλως στην αρχή της ασφάλειας δικαίου για τους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν σε διαγωνισμό για την ανάθεση δημόσιας σύμβασης.Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η 166/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΑΕΠΠ/44/2020
Προμήθεια ακτινολογικού μηχανήματος...Περαιτέρω, όσον αφορά την αιτίαση της προσφεύγουσας πως εσφαλμένα, ήτοι λόγω πρόδηλης παραδρομής, έχει αναγραφεί στην Τεχνική Προσφορά της ο κωδικός αριθμός του επίμαχου διαφράγματος, απόκλιση η οποία όπως υποστηρίζει σε κάθε περίπτωση δύναται να καλυφθεί μέσω επιτρεπτής κλήσης που θα της απευθυνθεί προς συμπλήρωση-αποσαφήνιση σύμφωνα με το άρθρο 102 Ν. 4412/2016, λαμβανομένου υπόψη της πάγιας νομολογίας που παρατέθηκε στις ως άνω σκέψεις 9-12, προκύπτει ότι αφής στιγμής η Επιτροπή Διαγωνισμού διαπίστωσε απόκλιση από τις επίμαχες τεχνικές προδιαγραφές όφειλε να προβεί, κατά δέσμια αρμοδιότητα, στην απόρριψη της εξεταζόμενης Τεχνικής Προσφοράς, όπως έκανε πράγματι, ενώ, κατ’ αντικειμενική κρίση, δεν μπορεί να θεωρηθεί συγγνωστή πλημμέλεια καθόλα επουσιώδη η λανθασμένη αναγραφή του κωδικού αριθμού διαφράγματος που χρησιμοποιείται με ανιχνευτή διαφορετικού τύπου από τον προσφερόμενο σε 4 διαφορετικά σημεία της Τεχνικής Προσφοράς της προσφεύγουσας, όπως σαφώς προκύπτει από την επισκόπηση των σελ. 6, 7, 18 και 20 (από 97) του ηλεκτρονικού αρχείου «ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΜΑΣ.pdf» της. Επί τούτου, ορθά επισημαίνεται από την Επιτροπή Διαγωνισμού στο ΠΡΑΚΤΙΚΟ ………/04.12.2019 που απέστειλε «ότι είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει τα αναφερόμενα στις τεχνικές προδιαγραφές της Διακήρυξης με βάση τα προσφερόμενα και όχι υποθέσεις, πόσο δε μάλλον σε κωδικούς μηχανημάτωνεξαρτημάτων, όπου διαφορετικός κωδικός αντιστοιχεί σε διαφορετικό προϊόν με διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά», δηλαδή προκαλώντας σύγχυση η προσφέρουσα αυτή ως προς τις ακριβείς ιδιότητες του ιατρικού μηχανήματος που προσφέρει. Όλως επικουρικώς, τέλος, ακόμη και εάν ήθελε θεωρηθεί πως η νομική κάλυψη αυτή επιτυγχάνεται δια της επιτρεπτής εφαρμογής του άρθρου 102 Ν. 4412/2016, quod non, και πάλι αλυσιτελώς αιτιάται η προσφεύγουσα, διότι ο δηλωθείς κωδικός αριθμός αφορά διαφορετικό αντιδιαχυτικό διάφραγμα, έτσι ώστε και πάλι η κλήση της για παροχή διευκρινίσεων όπως ζητείται θα οδηγούσε στην αναγνώριση διαγωνιστικού πλεονεκτήματος σε αυτή επιτρέποντάς της να υποβάλει ουσιωδώς τροποποιημένη, μετά τον αρχικό χρόνο κατάθεσής της στις 07.11.2019, Προσφορά [ΔΕΕ C-599/10, SAG ELV Slovensko κ.λπ., Απόφαση της 29.03.2002 και C 336/12, Manova, Απόφαση της 10.10.2013· ΣτΕ ΕΑ 79/2009 και 26/2007· ΑΕΠΠ (2ο Κλιμάκιο) 585/2019, (7ο Κλιμάκιο) 1044/2018 και (8ο Κλιμάκιο) 29/2020], οδηγώντας σε μεταβολή της προτεινόμενης σύνθεσης του ακτινολογικού μηχανήματος.
ΕΣ/ΤΜ.6/132/2020
Ενεργειακή αναβάθμιση οδοφωτισμού Δήμου..ζητείται η ανάκληση της 372/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Επιπλέον, ο έλεγχος αυτός, για τη διαπίστωση της αντικειμενικής νομιμότητας της εν λόγω σύμβασης, εκτείνεται, όπως ορθά έπραξε το Κλιμάκιο, στο σύνολο της διαδικασίας σύναψής της, ανεξαρτήτως της 593/2019 απόφασης της ΑΕΠΠ, η οποία εκδόθηκε στο πλαίσιο της ασκηθείσας από την ένωση εταιρειών ... προδικαστικής προσφυγής και των προβαλλόμενων σε αυτή ισχυρισμών περί μη νόμιμου αποκλεισμού της ιδίας (βλ. Ε.Σ. Τμ. VI 1254/2019). Τα δε προβαλλόμενα από τις αιτούσες εταιρείες ότι η προσφορά της «...» είναι απορριπτέα για σειρά λόγων που αναφέρονται στο υπό κρίση δικόγραφό τους, πρέπει να απορριφθούν, δεδομένου ότι με αυτά δεν προσβάλλεται, για πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο, συγκεκριμένη κρίση του Κλιμακίου (βλ. άρθρο 36 παρ. 5 του Κώδικα Νόμων για το Ε.Σ.). Εξάλλου, ο ισχυρισμός του αιτούντος Δήμου ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος για τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, προβάλλοντας ότι η τυχόν επαναφορά του διαγωνισμού θα επιφέρει μεγάλη οικονομική ζημία στο Δήμο τόσο για την εκ νέου διενέργειά του, όσο και εξαιτίας της καθυστέρησης εκτέλεσης του αντικειμένου του, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δοθέντος ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 763/2019, VI Τμ. 1605, 2227/2016, 668/2017, 482/2018, 824, 979, 1254/2019). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης των οργάνων του Δήμου, τα οποία έδρασαν, κατά τα υποστηριζόμενα, συμμορφούμενα με την απόφαση της ΑΕΠΠ, όπως είχαν υποχρέωση (άρθρο 367 παρ. 3 ν. 4412/2016), κατά το μέρος που προβάλλεται από τις αιτούσες εταιρείες είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθόσον σε επίκληση της συγγνωστής πλάνης νομιμοποιείται μόνο η αναθέτουσα αρχή (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 1334/2018, 1254/2019), ενώ κατά το μέρος που προβάλλεται από τον αιτούντα Δήμο είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι η απόφαση της ΑΕΠΠ είναι μεν δεσμευτική για την αναθέτουσα αρχή, ωστόσο η σύναψη της σύμβασης τελεί υπό την αίρεση της ολοκλήρωσης επιτυχώς του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί του συνόλου της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας, ο οποίος ασκείται, κατά τα ανωτέρω, ως συνταγματικά κατοχυρωμένη αρμοδιότητα, από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. άρθρο 105 παρ. 3 β΄ του ν. 4412/2016). Ομοίως ο ισχυρισμός του Δήμου περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων του, τα οποία, στο στάδιο της εξέτασης των προσφορών, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, είχαν την πεποίθηση, όπως υποστηρίζεται, ότι εφαρμόζουν ορθά τους όρους της διακήρυξης περί προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, ενόψει της σαφήνειας του εφαρμοστέου εν προκειμένω νομοθετικού πλαισίου, καθώς και της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου επί των τεθέντων ζητημάτων (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ.- Επταμ. Συνθ. 1354/2018, 1264/2019, VI Τμ. 824/2019 κ.α.).Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 372/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου. Μετά δε την απόρριψη της αίτησης της ένωσης εταιρειών με την επωνυμία «...» και των εταιρειών από τις οποίες η ένωση αυτή αποτελείται α) «....» και β) «...», πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος για την άσκησή της παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ε.Σ.).να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 372/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1210/2020
ΑΕΠΠ/168/2020
Καθαρισμός ρεμάτων...Επειδή, οι ισχυρισμοί της αναθέτουσας αρχής και της παρεμβαίνουσας ότι αρκούσε η δήλωση του ιδιοκτήτη τυγχάνουν απορριπτέοι σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη 62 ενόψει του ρητού και απαράβατου όρου του άρθρου 2.2.9.2 Β4 της διακήρυξης που απαιτεί είτε δήλωση του ιδιοκτήτη/συμμετέχοντος στο διαγωνισμό είτε υποσχετική επιστολή του κατόχου αυτών. Πλην, όμως, από τα ανωτέρω με σαφήνεια προέκυψε ότι κατά το χρόνο έκδοσης των υποσχετικών επιστολών αλλά και Αριθμός απόφασης: 168 / 2020 50 κατά τον χρόνο υποβολής αυτών κάτοχος ήταν τρίτο πρόσωπο και όχι ο υπογράφων την υποσχετική επιστολή. Επίσης, ο ισχυρισμός της παρεμβαίνουσας ότι αλυσιτελώς η προσφεύγουσα προσκομίζει το από 2-10- 2019 ιδιωτικό συμφωνητικό μεταξύ αυτής και του …καθώς, όπως προκύπτει από το σχετικό τιμολόγιο η εργασία ήδη εκτελέστηκε τυγχάνει απορριπτέος ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος καθώς, και αληθής ακόμα υποτεθείς, το τιμολόγιο εκδόθηκε στις 07-11-2019, ήτοι μετά την υποβολή των προσφορών (03-10-2019), και το μισθωτήριο συμβόλαιο είναι ακόμα και σήμερα εν ισχύ κι επομένως και πάλι δεν αποδεικνύεται η πλήρωση του υπό κρίση κριτηρίου κατά τον χρόνο αυτό. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της παρεμβαίνουσας ότι η υπόσχεση αφορά μέλλον γεγονός και ότι μέχρι την πραγμάτωση τούτου τα μηχανήματα ιδιοκτησίας της δεν μπορούν να μένουν σε αχρησία ερείδεται επί εσφαλμένης προϋπόθεσης δεδομένου ότι ο υπό κρίση όρος της διακήρυξης ρητώς απαιτεί υποσχετική επιστολή του κατόχου των μηχανημάτων κατά τον κρίσιμο χρόνο είτε αυτός είναι ο ιδιοκτήτης είτε και τρίτο πρόσωπο, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση. Άλλωστε και σε κάθε περίπτωση η διακήρυξη απαιτεί υποσχετική επιστολή του νυν κατόχου των μηχανημάτων, είτε αυτός είναι ιδιοκτήτης είτε όχι, καθώς μόνο αυτός στον παρόντα χρόνο μπορεί να παράσχει την ζητούμενη διαβεβαίωση περί διάθεσης του εξοπλισμού δοθέντος ότι ούτε το ιδιοκτησιακό καθεστώς των μηχανημάτων μπορεί να είναι από τώρα βέβαιο σε ό,τι αφορά τον χρόνο εκτέλεσης του έργου που πράγματι είναι μελλοντικός και αβέβαιος. Γι’ αυτό άλλωστε η διακήρυξη με άλλους όρους αυτής διασφαλίζει την εκτέλεση του έργου και την ευθύνη του διαγωνιζόμενου απέναντι στην αναθέτουσα αρχή λ.χ. βλ. όρο 4.1 εγγύηση καλής εκτέλεσης κλπ
ΕΣ/ΤΜ.6/14/2019
Ανάθεση της υπηρεσίας «Υγειονομική Ταφή Απορριμμάτων Χ.Υ.Τ.Α.:.ζητείται η ανάκληση της 234/2018 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, μη νομίμως αποκλείστηκαν οι εταιρείες «….» και «….» κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, με την αιτιολογία ότι αντί για δικαιολογητικά από τα οποία προκύπτει η κυριότητα των μηχανημάτων, η μεν πρώτη εταιρεία υπέβαλε προτιμολόγια αγοράς δύο εκ των προσφερόμενων για την εκτέλεση της σύμβασης μηχανημάτων, η δε δεύτερη εταιρεία υπέβαλε για όλα τα μηχανήματα μισθωτήρια και προτιμολόγια. Και τούτο διότι στη διακήρυξη του διαγωνισμού δεν οριζόταν με σαφήνεια αν οι διαγωνιζόμενοι έπρεπε να έχουν την κυριότητα των εν λόγω μηχανημάτων ή αν αρκούσε μόνο η κατοχή αυτών. Επιπλέον, μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία «….», με την αιτιολογία ότι τα ΕΕΕΣ που υπέβαλε για τις δανείζουσες σε αυτήν εμπειρία επιχειρήσεις «….» και «…» δεν ήταν ψηφιακά υπογεγραμμένα. Και τούτο διότι τα εν λόγω ΕΕΕΣ έφεραν ιδιόχειρες υπογραφές των νόμιμων εκπροσώπων των εταιρειών αυτών, με βεβαίωση του γνησίου τους από ΚΕΠ, με αποτέλεσμα να μην καταλείπεται αμφιβολία για την ταυτότητα και την ιδιότητα των δηλούντων και το περιεχόμενο των δηλουμένων πληροφοριών. Επιπροσθέτως, η ερμηνεία αυτή επιβάλλεται και από την αρχή της ίσης μεταχείρισης των υποψηφίων, δεδομένου ότι, αν και στο άρθρο 23 της διακήρυξης (Δικαιολογητικά Κατακύρωσης) αναφέρεται ότι: «Οι απαιτούμενες δηλώσεις ή υπεύθυνες δηλώσεις του παρόντος άρθρου υπογράφονται ψηφιακά από τους έχοντες υποχρέωση προς τούτο», η αναθέτουσα αρχή δέχθηκε ως δικαιολογητικό κατακύρωσης, υπεύθυνη δήλωση της υπαλλήλου της ανακηρυχθείσας αναδόχου εταιρείας «... Ι.Κ.Ε.», κας …, η οποία δεν ήταν ψηφιακά υπογεγραμμένη (βλ. το ….2018 έγγραφο του ΣΥ.ΔΙ.ΣΑ. Ν. … προς την εταιρεία «... Ι.Κ.Ε.», στο οποίο της ζητούσε να υποβληθεί ψηφιακά υπογεγραμμένη η εν λόγω υπεύθυνη δήλωση σύμφωνα με το άρθρο 23 της διακήρυξης, την από 30.4.2018 (αρ. πρωτ. ….2018) απάντηση της ανωτέρω εταιρείας, σύμφωνα με την οποία η ως άνω υπάλληλος δεν έχει υποχρέωση να έχει ψηφιακή υπογραφή, η δε υπεύθυνη δήλωσή της έφερε θεώρηση του γνησίου της υπογραφής της και την 30/8.5.2018 απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνδέσμου, με την οποία το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε οριστικά στην εταιρεία «... Ι.Κ.Ε.»). Τέλος, μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία «….» κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, με την αιτιολογία ότι δεν υπέβαλε τα στοιχεία τεκμηρίωσης της εμπειρίας της που αναφέρονται στο άρθρο 8 της διακήρυξης (συμβάσεις, τιμολόγια, βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης). Και τούτο διότι κατά το στάδιο αυτό δεν απαιτούνταν να προσκομίσει τα εν λόγω δικαιολογητικά (βλ. τα άρθρα 11 και 16 της διακήρυξης, σύμφωνα με τα οποία κατά το στάδιο αυτό οι υποψήφιοι υποβάλλουν το ΕΕΕΣ, στο οποίο δηλώνουν ότι διαθέτουν κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς τα τυπικά προσόντα συμμετοχής που αναφέρονται στο άρθρο 8 της διακήρυξης, χωρίς να προβλέπεται, επιπλέον, ότι απαιτείται και η υποβολή, κατά τη φάση αυτή, των σχετικών αποδεικτικών στοιχείων) αλλά η προσκόμιση αυτών απαιτείται κατά το μεταγενέστερο στάδιο της υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης. Τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, όπως αυτή αναπτύσσεται με το από 3.8.2018 υπόμνημα, σχετικά με τις ανωτέρω πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα. Περαιτέρω, προβάλλεται ότι συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης των αρμόδιων οργάνων του ΣΥ.ΔΙ.ΣΑ. Ν. …, τα οποία διεξήγαγαν τον ελεγχόμενο διαγωνισμό έχοντας την πεποίθηση ότι ενεργούσαν νόμιμα, λαμβανομένης υπόψη της δυσκολίας ερμηνείας των σχετικών προβλέψεων της διακήρυξης. Εντούτοις και ο λόγος αυτός θα πρέπει ν΄ απορριφθεί, ενόψει των περιστατικών της υπόθεσης, καθώς η μη νόμιμη ερμηνεία των σχετικών διατάξεων της διακήρυξης από τα όργανα του ΣΥΔΙΣΑ είχε ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό δύο εκ των τριών υποψηφίων, κατά παράβαση της αρχής του ελεύθερου ανταγωνισμού. Τέλος, ο ισχυρισμός ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλουν τη σύναψη του υπό κρίση σχεδίου σύμβασης, καθώς η απρόσκοπτη συνέχιση της υγειονομικής ταφής στο ΧΥΤΑ ΠΣ … συνδέεται άμεσα και ουσιωδώς με τη δημόσια υγεία, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (βλ. ΕΣ VI Τμ. 691/2018).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης κατά της 234/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθεί.