Eξόφληση του 9ου λογαριασμού της σύμβασης (1ου  λογαριασμού της συμπληρωματικής σύμβασης) εκτέλεσης του έργου «Ανάπλαση και διαγράμμιση με ενίσχυση πρασίνου και σύνδεση χώρων πλατειών με ποδηλατόδρομο δημιουργώντας πράσινη διαδρομή»(...). Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ανωτέρω χρηματικό ένταλμα δαπάνη παρίσταται μη νόμιμη, κατά το μέρος που αφορά στην εκτέλεση των εργασιών εκχωμάτωσης και μεταφοράς σε αποθηκευτικό χώρο των δύο υπόγειων πλαστικών δεξαμενών νερού που αποκαλύφθηκαν, κατόπιν εκσκαφών στην πλατεία ......, καθώς και μεταφύτευσης των υπαρχόντων μεγάλων δέντρων της πλατείας ...... σε νέα θέση, οι οποίες περιλαμβάνονται στην προμνησθείσα 1η συμπληρωματική σύμβαση. Τούτο, διότι οι εν λόγω εργασίες συνιστούν κατ’ ουσία επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου, το οποίο συνίστατο αποκλειστικά στην ανάπλαση και διαμόρφωση, με ενίσχυση πρασίνου, των χώρων πλατειών του Δήμου, καθώς και τη σύνδεση των τελευταίων με ποδηλατόδρομο, προκειμένου να δημιουργηθεί πράσινη διαδρομή, ως εκ τούτου, κατά παράβαση των οικείων διατάξεων οι συγκεκριμένες εργασίες αποτέλεσαν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, απορριπτομένων ως αβασίμων όλων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων ισχυρισμών του Δήμου ....... Σε κάθε περίπτωση οι ως άνω εργασίες που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του έργου δεν οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις αλλά σε προφανείς παραλείψεις της αρχικής μελέτης του έργου. Κατόπιν των ανωτέρω, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

Μη σύννομη διαχείριση αποβλήτων εκσκαφών σε εργοτάξιο για εκτέλεση έργου αποχέτευσης.

Συμπληρωματική σύμβαση. Αποζημίωση για σταλίες μηχανημάτων Μη νόμιμη η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, που αφορά στην καταβολή δαπανών καθυστερήσεων, μειωμένης απόδοσης και μετακινήσεων μηχανημάτων και προσωπικού, λόγω των εμποδίων στην εκτέλεση του έργου που προκύπτουν από τις ανασκαφικές εργασίες που εκτελεί η προσληφθείσα αρχαιολόγος, καθόσον σε άρθρο του τιμολογίου της μελέτης ορίζεται ότι οι εν λόγω δαπάνες περιλαμβάνονται στο περιεχόμενο των τιμών του τιμολογίου και κατά συνέπεια είχαν συνυπολογιστεί στον αρχικό προϋπολογισμό του έργου. Και αν θεωρηθεί ότι η υπό κρίση σύμβαση αφορά στην καταβολή αποζημίωσης στον ανάδοχο για τυχόν ζημίες που προκύπτουν από την αναμονή των μηχανημάτων και των εργατών κατά την εκτέλεση των ανασκαφικών εργασιών (σταλίες), η δαπάνη αυτή, πέραν του ότι γίνεται χωρίς να προκύπτει η τήρηση της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 36 παρ. 11 ν. 3669/2008 (υπερημερία του κυρίου του έργου, ύπαρξη θετικής ζημίας, έγγραφη όχληση αναδόχου), δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης.

ΕΡΓΑ.ζητείται η αναθεώρηση της 27/2017 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτικής αίτησης της ήδη αιτούσας Περιφέρειας ... για ανάκληση της 357/2016 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Περιφερειακή Οδός....Με την προσβαλλόμενη απόφαση του VI Τμήματος, απορριπτικής αίτησης της ήδη αιτούσας για ανάκληση της 357/2016 πράξης του Ε' Κλιμακίου, με την οποία έγινε δεκτό ότι η εκτέλεση των περιλαμβανομένων στην ελεγχόμενη σύμβαση εργασιών (υπό στοιχεία 1 και 2) δεν οφείλεται σε απρόβλεπτα γεγονότα ή καταστάσεις, αλλά σε πλημμέλειες της αρχικής μελέτης, ενώ οι υπό στοιχεία 3 και 4 κατηγορίες εργασιών συνιστούν ανεπίτρεπτη, εκ των υστέρων, επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου,  κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου της συμπληρωματικής σύμβασης...Με τα δεδομένα αυτά το παρόν Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχουν, εν προκειμένω, οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Ειδικότερα:...Ως προς την πρώτη κατηγορία εργασιών, ήτοι αυτή των πρόσθετων εκσκαφών, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι είχε επέλθει τέτοιας έκτασης κλιματική αλλαγή που να δικαιολογεί την ανάγκη υπερδιπλασιασμού του βάθους των εκσκαφών....Σχετικά με την ανεπάρκεια των υλικών Ε4 στην κοίτη του ποταμού Πέλεκα, στα συμβατικά τεύχη δεν προσδιορίζεται ρητά ότι η κοίτη του ποταμού Πέλεκα έχει οριστεί κατά τρόπο δεσμευτικό ως ο τόπος απόληψης των αναγκαίων για την εκτέλεση του έργου αδρανών υλικών...Τέλος, οι πρόσθετες δαπάνες για την τοποθέτηση κιγκλιδωμάτων στις προς κατασκευή γέφυρες και την εκτέλεση πρόσθετων μελετών κατ’ απαίτηση των κατοίκων, ώστε να έχουν πρόσβαση στις παρακείμενες ιδιοκτησίες τους μετά την κατασκευή του δρόμου, συνιστούν προφανείς αλλαγές στον αρχικό σχεδιασμό του έργου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι παραλείψεις της αρχικής μελέτης, με την οποία έπρεπε να είχαν προβλεφθεί τόσο η τοποθέτηση των κιγκλιδωμάτων όσο και οι δίοδοι πρόσβασης στις γειτνιάζουσες με το έργο ιδιοκτησίες....Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης και η υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.

Αντιπλημμυρικά έργα......Εξάλλου, οι απολογιστικές εργασίες, όπως συνάγεται από το άρθρο 9 της Κωδικοποίησης Δημοσίων Έργων (ν.3669/2008) χαρακτηρίζονται ιδίως από το ότι είναι ιδιαίτερα δύσκολο να τιμολογηθούν ή συνίστανται σε δοκιμαστικές εργασίες και έρευνες, ήδη δε με τις νεότερες διατάξεις του ν.4412/2016 (άρθρα 154 και 126) στις απολογιστικές εργασίες ρητώς περιλαμβάνονται και οι αρχαιολογικές εργασίες. Λαμβανομένων υπόψη των εκτιθέμενων στην σκέψη 3 ανωτέρω, η επιβάρυνση λόγω της χρηματικής εισφοράς που συνδέεται με τη διαχείριση αποβλήτων (ΑΕΚΚ) δεν εμπίπτει σε καμία από τις ανωτέρω περιπτώσεις εργασιών που μπορούν νομίμως να χαρακτηριστούν απολογιστικές, συνεπώς έπρεπε να συνυπολογιστεί, σύμφωνα με το τιμολόγιο μελέτης, στο οικείο άρθρο εργασιών των ομάδων εργασιών του προϋπολογισμού. Επομένως, πέραν της εσφαλμένης κατάρτισης του προϋπολογισμού της συμπληρωματικής σύμβασης κατά το μέρος που αφορά το διαχωρισμό με τον ανωτέρω τρόπο της επιβάρυνσης για τη διαχείριση ΑΕΚΚ από τις οικείες εργασίες, το ποσό των απολογιστικών εργασιών μη νομίμως θεωρείται βάσει της αιτιολογικής έκθεσης που συνοδεύει τον 1ο ΑΠΕ, ως ποσό το οποίο δεν συνυπολογίζεται στο σύνολο της αξίας της συμπληρωματικής σύμβασης και εσφαλμένως περιορίζεται το ποσό της συμπληρωματικής σύμβασης κατά 283.591,80 ευρώ, σε 513.429,62 ευρώ, ώστε να εμφανίζεται υπολειπόμενο κατά ποσοστό του 50% της αρχικής σύμβασης, ενώ κατά τον ορθό υπολογισμό υπερβαίνει το ποσοστό αυτό, όπως ήδη ανωτέρω εκτίθεται. Εξάλλου, ο ισχυρισμός που περιέχεται στην αιτιολογική έκθεση ότι η δαπάνη των απολογιστικών δεν αντιστοιχεί σε εργασίες αλλά μόνο σε προσαύξηση δαπάνης, καθιστά το κονδύλιο των απολογιστικών εργασιών μη νόμιμο, διότι αυτό προβλέπεται όταν αποδίδεται αποκλειστικά στην εκτέλεση εργασιών και μάλιστα ιδιαίτερης φύσης και δεν επιτρέπεται να ενσωματώνει οποιοδήποτε άλλο οικονομικό βάρος, ιδίως αν αυτό εμφανίζεται ανεξάρτητο από την εκτέλεση εργασίας. Σε κάθε περίπτωση, οι επιβαρύνσεις που οφείλονται στη διαχείριση αποβλήτων εκσκαφών (ανταποδοτικά τέλη, χρηματικές εισφορές, κ.λπ.) προβλέπονται από τις διατάξεις της ΚΥΑ 36259/1757/2010 (βλ. ιδίως άρθρο 8), που ισχύουν από πολλών ετών και πριν τη δημοπράτηση του έργου, επομένως δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ότι προέκυψαν κατά τρόπο απρόβλεπτο, ενώ και από τις διατάξεις των τευχών δημοπράτησης που παρατίθενται στη σκέψη 4 ανωτέρω («Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων» άρθρο 6, παρ. 6.1.1 και 6.6.1 περ. ζ και η, «Τιμολόγιο» παρ. 1.1.2), συνάγεται ότι γενικώς οι σχετικές επιβαρύνσεις και υποχρεώσεις περιλαμβάνονται στην τιμολόγηση των οικείων άρθρων εργασιών.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1043/2019

Συμπληρωματική σύμβαση. Για τις εργασίες όρυξης σε έδαφος βραχώδες δεν εξειδικεύονται οι λόγοι για τους οποίους, ακολουθώντας τους κανόνες της εμπειρίας και τεχνικής, ήταν αντικειμενικά αδύνατη πριν από την έναρξη των εκσκαφών η ένταξη αυτών των εργασιών στην αρχική μελέτη του έργου. Περαιτέρω, το ότι η ανάγκη εκτέλεσης εργασιών όρυξης χωρίς χρήση εκρηκτικών προέκυψε από την περιβαλλοντική μελέτη του έργου, που εκδόθηκε σε χρόνο μεταγενεστέρο της σύνταξης και έγκρισης της τεχνικής μελέτης του έργου, δεν επαληθεύεται από τα στοιχεία της διαδικασίας. Αντιθέτως, όπως προεκτέθηκε, η υποβληθείσα στο Τμήμα Περιβάλλοντος και Χωροταξικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, καθώς και η τροποποίηση αυτής, έχουν συνταχθεί και εκδοθεί πριν από την έγκριση της τεχνικής μελέτης του έργου. Σε κάθε περίπτωση, ενόψει της ανάγκης εκ των προτέρων εκτίμησης των επιπτώσεων κάθε έργου ή δραστηριότητας στο περιβάλλον η περιβαλλοντική αδειοδότηση, πρέπει να προηγείται από την έγκριση της τεχνικής μελέτης προκειμένου, μεταξύ άλλων, να μη μεταβάλλεται το φυσι¬κό και οικονομικό αντικείμενο της τεχνικής μελέτης του έργου από περιβαλλοντικούς όρους, που τίθενται εκ των υστέρων, κατά παράβαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και της διαφάνειας της διαδικασίας . Ούτε, άλλωστε από τα στοιχεία του φακέλου της διαδικασίας, που υποβλήθηκαν στο Κλιμάκιο, αποδεικνύεται ο επικαλούμενος εξαιρετικά έντονος χαρακτήρας των καιρικών φαινομένων, ώστε να πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 57 του ν. 3669/2008. Τέλος ο ισχυρισμός ότι οι εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης είναι αναγκαίες για τη σωστή και πλήρη ολοκλήρωση του έργου τόσο από τεχνικής και λειτουργικής πλευράς όσο και για λόγους ασφαλείας δεν αρκεί για να καταστήσει νόμιμη την υπογραφή της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, αφού για τη νόμιμη κατάρτιση συμπληρωματικής σύμβασης, σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις, απαιτείται, σε κάθε περίπτωση, να συντρέχουν σωρευτικά οι προβλεπόμενες από τις προαναφερθείσες διατάξεις προϋποθέσεις. Με την 261/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Έλεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε Κοινοπραξία που αφορά την πληρωμή του 1ου λογαριασμού της συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αποκατάσταση παλαιού δημοτικού κτιρίου για πολιτιστικές χρήσεις του Δήμου ….», καθόσον οι ανωτέρω εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, διότι αντικείμενο του αρχικού έργου ήταν η αποκατάσταση του παλαιού δημοτικού κτιρίου του Δήμου, προκειμένου αυτό να χρησιμοποιείται για πολιτιστικές χρήσεις, ενώ η λειτουργία ενός παιδικού σταθμού δεν εμπίπτει στην έννοια των πολιτιστικών χρήσεων. Συνεπώς, πρόκειται για νέο έργο σε σχέση με αυτό της αρχικής εργολαβίας, το οποίο δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης (άρθρο 28 του Κώδικα Κατασκευής Δημοσίων Έργων, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3669/2009, ΦΕΚ Α 116/2009, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 35 του ν. 4053/2012, ΦΕΚ Α΄ 44/2012 και άρθρο 57 του ν. 4053/2012).

Μέρος των εργασιών της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης έχει ήδη εκτελεσθεί. Κατά συνέπεια, το Κλιμάκιο έχει καταστεί κατά χρόνο αναρμόδιο να επιληφθεί του ελέγχου νομιμότητας της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης και οφείλει να απόσχει αυτού, αφού, ανεξαρτήτως της συνδρομής ή μη των νομίμων προϋποθέσεων για τη σύναψή της και του αν αυτή έχει υπογραφεί, η σύμβαση αυτή αφορά σε εργασίες που έχουν ήδη αρχίσει να εκτελούνται σε χρόνο προγενέστερο της υποβολής της για προληπτικό έλεγχο ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εργασίες μεταφοράς αποβλήτων...Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι  αν και οι εργασίες μεταφοράς των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις προς τη μονάδα εναλλακτικής διαχείρισής τους ανάγονται στην αρμοδιότητα του Δήμου … και συγκεκριμένα του Τμήματος Καθαριότητας αυτού,  δεν υπάρχει δυνατότητα διαχείρισης των αποβλήτων με ίδια μέσα καθώς οι συγκεκριμένες εργασίες  απαιτούν ειδικές εγκαταστάσεις  με άδεια λειτουργίας, πιστοποίηση κατά ΙSO καθώς  και ΑΕΠΟ (άδεια Έγκρισης Περιβαλλοντικών  Όρων) όπου μπορούν να λάβουν χώρα οι εξειδικευμένες διεργασίες εναλλακτικής διαχείρισης τις οποίες ο Δήμος δεν διαθέτει ενώ παρόλο που του έχει χορηγηθεί άδεια συλλογής και μεταφοράς μη επικίνδυνων αποβλήτων από τα στοιχεία του φακέλου(βλ. σκέψηΙΙΙ) αποδεικνύεται ότι δεν διαθέτει επαρκή αριθμό οχημάτων για τη μεταφορά των ογκωδών απορριμμάτων και των ΑΕΚΚ από τα εργοτάξια προσωρινής αποθήκευσης στις εγκαταστάσεις του αναδόχου. Συνακόλουθα νόμιμα και αιτιολογημένα ο αιτών Δήμος προέβη στη διαδικασία διενέργειας δημοσίου διεθνούς διαγωνισμού για την επιλογή αναδόχου με εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία στη μεταφόρτωση και διάθεση Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών, Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) και Ογκωδών Απορριμμάτων

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ -Συμπληρωματικες Συμβασεις (..) ζητείται η ανάκληση της 389/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή οδικού τμήματος .. – ... του οδικού κυκλώματος ... Νομού ..», που αφορά στο πρόσθετο μεταφορικό έργο για την εισκόμιση θραυστών υλικών Ε4 και αδρανών υλικών οδοστρωσίας και ασφαλτικών, (..)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, το Τμήμα κρίνει ότι, εν προκειμένω, συντρέχουν οι προϋποθέσεις σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον το πρόσθετο μεταφορικό έργο που προέκυψε από την αλλαγή των συνθηκών μετά την δημοπρασία του εξεταζόμενου έργου, σε σχέση με εκείνες που ίσχυαν κατά τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης του (διακοπή λειτουργίας λατομείου Τενέδου, μη αδειοδότηση λατομείου Καλύβων και αναγκαστική λήψη των λατομικών προϊόντων από το λατομείο Ταγαράδων που βρίσκεται σε τριπλάσια απόσταση από την αρχικώς εκτιμηθείσα) συνιστούν απρόβλεπτες περιστάσεις για την αναθέτουσα και τεκμηριώνουν την αναγκαιότητα σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης με τον υφιστάμενο ανάδοχο. (..)Ανακαλεί την 389/2015 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά το μέρος που με αυτήν κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή οδικού τμήματος ...-.....του οδικού κυκλώματος ... Νομού ...», όσον αφορά στο πρόσθετο μεταφορικό έργο για την εισκόμιση θραυστών υλικών Ε4 και αδρανών υλικών οδοστρωσίας και ασφαλτικών.