Πριν από τη δημοπράτηση έργου, που έχει καταταγεί στις κατηγορίες του άρθρου 3 του Ν 1650/1986, όπως ισχύει, απαιτείται να έχει εκδοθεί η κατ’ άρθρο 4 αυτού απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Τέτοια, όμως, απόφαση δεν απαιτείται να έχει εκδοθεί και πριν από την ανάθεση ή έγκριση της τεχνικής μελέτης του έργου.

Καθορισμός αποζημίωσης ιδιώτη, για τη συμμετοχή του ως μέλος, στην Επιτροπή Διενέργειας του Διαγωνισμού με τίτλο «Εκπόνηση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για Περιβαλλοντική Αδειοδότηση (Καταδυτικού Πάρκου Αγίου Νικολάου - Μαρίνα - Νομιμοποίηση Ελούντας κ.τ.λ.).

Κατά τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών του Κράτους , σε κάθε εντολή πληρωμής δαπάνης που αφορά μελέτη ή εκτέλεση τεχνικού έργου κάθε μορφής σε ρέματα , που ως στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος αποτελούν κατά τα ανωτέρω αντικείμενο συνταγματικής προστασίας , το Ελεγκτικό Συνέδριο για τη θεώρηση του σχετικού τίτλου πληρωμής ερευνά αν υπάρχει και μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων , άλλως η εντελλόμενη για πληρωμή δαπάνη δεν είναι νόμιμη .

Ζητείται από το Τμήμα τούτο να ανακληθεί η 1400/2006 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η παράλειψη υποβολής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και, ακολούθως, έγκρισης περιβαλλοντικών όρων πριν την έκδοση απόφασης περί εγκρίσεως του αποτελέσματος της δημοπρασίας συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, καθισταμένης ούτως μη νόμιμης της απόφασης της αναθέτουσας αρχής περί αναθέσεως εκτέλεσης του έργου στην αιτούσα εταιρεία, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου, δοθέντος ότι η ελλείπουσα εκ των προτέρων εκτίμηση των επιπτώσεων του εν λόγω έργου στο περιβάλλον δε δύναται να καλυφθεί από τη μεταγενέστερη σύνταξη της οικείας μελέτης από τον ήδη ανάδοχο αυτού. Επιπροσθέτως, οι περιβαλλοντικοί όροι που τελικώς θα εγκριθούν είναι πιθανό να επιφέρουν ουσιώδεις τροποποιήσεις στην τεχνική μελέτη του δημοπρατηθέντος έργου ή τους λοιπούς συμβατικούς όρους, επιπλέον, δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο ουσιώδους μεταβολής του οικονομικού αντικειμένου της συναφθείσας σύμβασης, κατά παράβαση των αρχών της διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων στο διαγωνισμό, δεδομένου ότι η προβλεπόμενη από την αναθέτουσα αρχή δαπάνη ύψους 12.450 Ευρώ καλύπτει αποκλειστικά τα έξοδα εκπόνησης της σχετικής μελέτης και λήψης των λοιπών αναγκαίων μέτρων, μέχρι και το στάδιο έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων (βλ. και το 3870/15.06.2004 έγγραφο του Τμήματος Υδραυλικών Έργων της Διεύθυνσης Δημοσίων Έργων της Περιφέρειας .....), τα δε αντιθέτως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα. Ομοίως απορριπτέος είναι και ο ισχυρισμός της αιτούσας ότι πεπλανημένως πλην συγγνωστώς η αναθέτουσα αρχή, εξασφαλίζοντας δια του κονδυλίου των απροβλέπτων την κάλυψη των τυχόν απαιτούμενων πρόσθετων εργασιών για την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων που επρόκειτο να εγκριθούν, είχε την πεποίθηση ότι ηδύνατο να αναθέσει τη σύνταξη μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων στον ανάδοχο του έργου, καθόσον η εφαρμοστέα διάταξη του άρθρου 4 του ν. 1650/1986 είναι ρητή και αρκούντως σαφής, ορίζοντας ότι η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων συνιστά σε κάθε περίπτωση την αναγκαία προϋπόθεση για την έκδοση των διοικητικών πράξεων που απαιτούνται για την πραγματοποίηση του έργου, όπως, εν προκειμένω, της απόφασης περί εγκρίσεως του αποτελέσματος της δημοπρασίας.(...)Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης της εργοληπτικής επιχείρησης με την επωνυμία «….» και διακριτικό τίτλο «…..».

Κατασκευή συλλεκτηρίου αγωγού ομβρίων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω απρόβλεπτες περιστάσεις που δικαιολογούν τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, δεδομένου ότι η μελέτη, με βάση την οποία προσδιορίστηκε το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, δεν υπήρξε κατά το δυνατόν πλήρης και ακριβής. Τούτο, διότι α) η αρχική μελέτη του έργου, η οποία εγκρίθηκε με την …/….1988 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ..., εκπονήθηκε σε χρόνο πολύ προγενέστερο του χρόνου δημοπράτησης του ελεγχόμενου έργου (έτος 2016), χωρίς να προκύπτει η εκ των υστέρων επικαιροποίησή της (βλ. σελ. 3 της Τεχνικής Περιγραφής), β) τα όργανα της ..., με την ως άνω απόφαση του Δ.Σ. της οποίας εγκρίθηκε η εν λόγω μελέτη, όφειλαν να γνωρίζουν την ακριβή θέση των δικτύων της και γ) δεν εκπονήθηκε σχετική γεωτεχνική μελέτη, ούτε κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης του έργου, ούτε κατά τη δημοπράτηση αυτού (πρβλ. VI Τμ. Ε.Σ. 1591/2018). Ενόψει της ανωτέρω ουσιώδους πλημμέλειας που διαπιστώθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το …..2019 έγγραφο του Προϊσταμένου 

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1059/2019

Τοποθέτηση πλωτού φράγματος.Αιγιαλός,αδειοδοτήσεις,μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Βελτίωση οδικού δημοτικού δικτύου...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας Πράξης, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι ούτε η, εγκριτική της ελεγχόμενης σύμβασης, απόφαση, ούτε η, συνοδεύουσα τον 10ο ΑΠΕ, αιτιολογική έκθεση, ούτε και η, αποτελούσα έρεισμα αυτών, γεωτεχνική μελέτη αιτιολογούν τη συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, εκ των οποίων να δικαιολογείται η ανάθεση των προς εκτέλεση εργασιών με συμπληρωματική σύμβαση. Και τούτο, διότι οι επικαλούμενες, ως προς τη σύσταση του πρανών, διαπιστώσεις της τελευταίας συνταχθείσας γεωτεχνικής μελέτης δύνανται μεν να αποτελέσουν το έρεισμα υπογραφής συμπληρωματικής σύμβασης, μόνο, όμως, σε περίπτωση που αποδεικνύεται ότι αυτές ανέκυψαν μετά την ανάθεση της τελευταίας 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, ως οφειλόμενες σε απρόβλεπτα γεγονότα. Εν προκειμένω, ενώ είχε προηγηθεί η σύνταξη γεωτεχνικής μελέτης από τον Απρίλιο του 2013, για την αντιμετώπιση τον κατολισθητικών φαινομένων που λάμβαναν χώρα στην περιοχή, η οποία πρότεινε την εκτέλεση συγκεκριμένων εργασιών, κατά τα αναφερόμενα ανωτέρω, υπό στοιχ. 3.ii., όπως αυτές συμπληρώθηκαν, μετά την υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης κατ’ επίκληση απρόβλεπτων καιρικών φαινομένων, η εκπονηθείσα με μέριμνα του Αναδόχου μελέτη, χωρίς να λάβει υπόψη της (υπό στοιχ. 1.4) την ανωτέρω, προϋφιστάμενη, όμοια, προτείνει την εκτέλεση διαφορετικών, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά, εργασιών για την αντιμετώπιση των βραχοπτώσεων, και δεν διαλαμβάνει καμία αιτιολογία ως προς την προτεινόμενη διαφοροποίηση. Σε κάθε περίπτωση, δεν εκτίθεται εάν επήλθε μεταβολή τις συνθήκες της περιοχής και το μέγεθος αυτής, ούτε και γεγονότα που μπορεί να την προκάλεσαν, χωρίς να μπορούν να εκληφθούν ως τέτοια, ούτε η αναφερόμενη στο κείμενο της τεχνικής έκθεσης χρήση εκρηκτικών για τη διάνοιξη του δρόμου (σελ. 12 και 53 αυτής), η οποία αποτελεί γεγονός προερχόμενο από ενέργειες της Αναδόχου, ούτε τα αποτελέσαντα έρεισμα της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης καιρικά φαινόμενα, οι συνέπειες των οποίων έχουν ήδη αντιμετωπιστεί με αυτήν, ούτε και η, επικαλούμενη στη ….2018 εγκριτική της σύμβασης απόφαση, αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου της οδού, η οποία, πέραν του ότι δεν αποδεικνύεται, δεν συνδέεται αιτιωδώς με την πρόκληση των επικαλούμενων κατολισθητικών φαινομένων. Αντιθέτως, το ενδεχόμενο της εκπόνησης της νέας μελέτης, υπό τις ανωτέρω εκτιθέμενες συνθήκες, λόγω προφανών παραλείψεων και σφαλμάτων της αρχικής μελέτης του έργου ή βελτίωσης της ποιότητας του έργου, με μη επιλεγέντα κατά την ανάθεση της αρχικής σύμβασης υλικά ή μεθόδους, δεν αποτελούν απρόβλεπτες περιστάσεις και συνιστούν ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων μεταβολή του αντικειμένου του έργου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:..ζητείται η αναθεώρηση της 2122/2015 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 3 της παρούσας το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω απρόβλεπτες περιστάσεις που δικαιολογούν τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα. Ειδικότερα, οι μεγάλες ποσότητες υλικών κατεδαφίσεων και απορριμμάτων, που αποκαλύφθηκαν κατά την εξέλιξη των εργασιών εκσκαφής στο τμήμα (Γ) του υπό εκτέλεση έργου, καθώς και σε μεγάλη επιφάνεια του περιβάλλοντος χώρου αυτού και οι οποίες, κατά τους ισχυρισμούς του αιτούντος, είχαν ως αποτέλεσμα την αλλαγή του τρόπου θεμελίωσης του εν λόγω τμήματος, δεν συνιστούν απρόβλεπτες περιστάσεις υπό την έννοια ότι δεν μπορούσαν να έχουν προβλεφθεί κατά το χρόνο εκπόνησης της 75/2009 μελέτης, ο δε μη έγκαιρος εντοπισμός τους οφείλεται στη μη πληρότητα της μελέτης αυτής. Τούτο, διότι μετά τη διάλυση της αρχικής εργολαβίας και πριν την εκ νέου δημοπράτηση του έργου διενεργήθηκε μακροσκοπικός έλεγχος των εκσκαφών που είχαν ήδη εκτελεστεί στο ανωτέρω τμήμα του έργου, από τον οποίο προέκυψε η διαφορετική σε σχέση με την αρχικώς προβλεφθείσα σύσταση του υπεδάφους της περιοχής. Για το λόγο αυτό άλλωστε, τροποποιήθηκε η στατική μελέτη, η τροποποίηση δε αυτή περιελήφθη στην 75/2009 μελέτη δημοπράτησης. Πλην όμως, κατά την εκπόνηση της μελέτης 75/2009 τα ειδικότερα χαρακτηριστικά του υπεδάφους έπρεπε να είχαν ληφθεί υπόψη, καθόσον τα χαρακτηριστικά αυτά (εναπόθεση μπάζων και απορριμμάτων) προϋπήρχαν της ημερομηνίας σύνταξης αυτής και δεν δημιουργήθηκαν σε χρόνο μεταγενέστερο, όπως άλλωστε προκύπτει και από την από 28.7.2014 εισήγηση της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου ... Συνεπώς, η υφιστάμενη πραγματική κατάσταση θα μπορούσε ευχερώς να είχε εντοπισθεί με τη διάνοιξη κατάλληλων διερευνητικών φρεατίων στον άνω περιβάλλοντα το επίμαχο τμήμα χώρο, πριν από τη σύνταξη της μελέτης δημοπράτησης, αφού, από τον μακροσκοπικό έλεγχο του υπεδάφους θεμελίωσης του έργου είχε καταδειχθεί η ανάγκη πλήρους επίχωσης του επίμαχου τμήματος, η δυνατότητα πραγματοποίησης της οποίας εξαρτιόταν άμεσα από τα χαρακτηριστικά και τη σύσταση του υπεδάφους του περιβάλλοντος αυτό χώρου.(..)Κατ’ ακολουθία αυτών, που προηγουμένως έγιναν δεκτά, εφόσον συντρέχει έστω και ένας λόγος που κωλύει τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί, ενώ παρέλκει η εξέταση του έτερου λόγου μη σύναψης αυτής που ανάγεται στην κανονικότητα της οικείας δαπάνης.(,,,)

1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου «Κατασκευή δευτερευόντων αγωγών ομβρίων περιοχής ...», συνολικού τιμήματος 122.465,65 ευρώ με Φ.Π.Α.(....)οι ως άνω αναφερόμενες εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν νομίμως αντικείμενο της ελεγχόμενης 1ης συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο διότι,  η ανάγκη εκτέλεσης αυτών δεν οφείλεται σε απρόβλεπτες και αιφνίδιες περιστάσεις, που ανέκυψαν μετά το χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης του έργου, αλλά σε προφανή αστοχία, σφάλματα και παραλείψεις της μελέτης. Αυτό  συνομολογείται και από την ίδια την αναθέτουσα αρχή, η οποία παραδέχεται στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης ότι δεν συντάχθηκε γεωλογική μελέτη πριν την ανάθεση του έργου, αλλά απλώς ελήφθησαν δείγματα από παρακείμενα ακίνητα και πρόσφατες εκσκαφές για την κατασκευή οικοδομών.Κωλύεται η υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης ...

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.6/1591/2018.

Κύρωση του Πρωτοκόλλου για τη στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση στη Σύμβαση της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη «για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε διασυνοριακό πλαίσιο», που κυρώθηκε με τον ν. 2540/1997.