Αποκατάσταση των φθορών από τη συμφωνημένη χρήση του μισθίου και ότι, ως εκ τούτου, με τη δαπάνη του έπρεπε, σύμφωνα με το νόμο και το μισθωτήριο συμφωνητικό, να επιβαρυνθεί ο εκμισθωτής

Εφόσον η ανάγκη του ελαιοχρωματισμού δεν δημιουργήθηκε από τη συνήθη χρήση του μισθίου, αλλά από το έκτακτο γεγονός της αναδιαρρύθμισης των χώρων του, ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη λειτουργικότητα αυτού, έπεται ότι υπόχρεος για την πληρωμή της δαπάνης του ελαιοχρωματισμού δεν είναι ο εκμισθωτής του ακινήτου, κατά την έννοια του άρθρου 36 παρ. 1 του π.δ/τος 715/1977, αλλά ότι η δαπάνη αυτή νομίμως βαρύνει τον μισθωτή του ακινήτου, ως λειτουργική δαπάνη αυτού

Εάν, επί εκμίσθωσης ακινήτου ιδιοκτησίας e-ΕΦΚΑ με μισθωτή το Ελληνικό Δημόσιο, της οποίας ο συμβατικός χρόνος έληξε και το ΕΔ εξακολουθεί να κάνει χρήση του μισθίου: 1) η μίσθωση έχει παραταθεί και εξακολουθούν να είναι σε ισχύ οι όροι της μισθωτικής σύμβασης 2) η αποζημίωση χρήσης που καταβάλει το Ελληνικό Δημόσιο δύναται να αναπροσαρμοστεί σύμφωνα με τους όρους του μισθωτηρίου 3) η εναντίωση του e-ΕΦΚΑ στην μίσθωση, οφείλει να περιβληθεί συγκεκριμένο τύπο και 4) υποχρεούται ο e-ΕΦΚΑ, ως εκμισθωτής, στην αποκατάσταση των φθορών του κτηρίου, και εάν οι αναφερόμενες στο ιστορικό του ερωτήματος φθορές θεωρούνται φθορές από συνήθη χρήση.(...)1) Οι διατάξεις περί στεγάσεως των δημοσίων υπηρεσιών, όσο και αυτές των εμπορικών μισθώσεων, στις οποίες παραπέμπει η παρ. 17α του άρθρου 41 του ν. 2648/1998, ως προς τη διάρκεια της μίσθωσης, είναι αναγκαστικής φύσεως και εφαρμόζονται υποχρεωτικά, ανεξάρτητα από το πρόσωπο του εκμισθωτή και την ύπαρξη άλλων ομοίως αναγκαστικού χαρακτήρα διατάξεων, που αφορούν στο πρόσωπο αυτού. Επί εκμίσθωσης ακινήτου, που ανήκει στον e-ΕΦΚΑ, με μισθωτή το Δημόσιο για τη στέγαση υπηρεσίας αυτού, δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του π.δ. 715/1979 «Περί τρόπου ενεργείας υπό των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (νπδδ), προμηθειών, μισθώσεων και εκμισθώσεων εν γένει κ.λ.π.»), που διέπουν τις εκμισθώσεις των νπδδ, αλλά έχουν εφαρμογή οι διατάξεις για τη στέγαση δημοσίων υπηρεσιών και οι ειδικοί όροι του συμφωνητικού μίσθωσης. Η επίδικη μίσθωση, υπαγόμενη στις ρυθμίσεις του π.δ. 19/19-11-1932 «περί στεγάσεως δημοσίων υπηρεσιών» και στις διατάξεις του π.δ. 34/95 σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 παρ. 17 του ν. 2648/1998, μετά τη λήξη του συμβατικού της χρόνου, παρατάθηκε σιωπηρά για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ο μισθωτής (Ελληνικό Δημόσιο) χρησιμοποιούσε το μίσθιο και ο εκμισθωτής (e-ΕΦΚΑ) αν και το γνώριζε δεν εναντιώθηκε. Κατά τη διάρκεια της σιωπηρής παράτασης η μίσθωση συνεχίστηκε βάσει των συμφωνημένων όρων της. Η μίσθωση έληξε με την εναντίωση του εκμισθωτή και οι όροι του μισθωτηρίου έπαψαν να είναι σε ισχύ. 2) Η οφειλόμενη, μετά την λήξη της μίσθωσης, αποζημίωση, λόγω παράνομης παρακράτησης του μισθίου από το Ελληνικό Δημόσιο, φέρει τον χαρακτήρα γνήσιας αποζημίωσης και συνεπώς δεν αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τους όρους της ληγμένης συμβατικής μίσθωσης. Δύναται ωστόσο ο e-ΕΦΚΑ, για την παρά τω νόμω παρακράτηση του μισθίου, να απαιτήσει πέραν της κατά τα ανωτέρω αποζημίωσης χρήσης και το διαφυγόν κέρδος του, είτε με άσκηση σχετικής αγωγής ή με αίτηση για εξώδικη αναγνώριση απαίτησης μέσα στα πλαίσια αρμοδιότητας του ΝΣΚ. 3) Η εναντίωση του εκμισθωτή στη συνέχιση της μίσθωσης, δεν οφείλει να περιβληθεί συγκεκριμένο τύπο, μπορεί δε να είναι ρητή ή σιωπηρή, αρκεί να προκύπτει η βούληση του εκμισθωτή ότι δεν δέχεται την εξακολούθηση της μίσθωσης, είτε γενικώς είτε με τους ίδιους όρους. Τέτοια σιωπηρή εναντίωση αποτελεί και η δήλωση του εκμισθωτή ότι απαιτεί μίσθωμα μεγαλύτερο από εκείνο που καταβάλλεται κατά τη διάρκεια της σιωπηρής παράτασης της μίσθωσης. 4) Ο e-ΕΦΚΑ, ως εκμισθωτής, βαρύνεται με την αποκατάσταση φθορών ή μεταβολών του μισθίου που οφείλονται στη συμφωνημένη (συνήθη) χρήση καθ’ όλη τη διάρκεια της μίσθωσης, συμβατικής και σιωπηρώς παραταθείσας, όχι όμως και κατά τον χρόνο μετά τη λήξη της μίσθωσης και τη μετά ταύτα παράνομη παρακράτηση του μισθίου από το Δημόσιο, διότι με τη λήξη της σύμβασης, επέρχεται απόσβεση της ενοχικής σχέσης και λήξη της προστασίας του μισθωτή. Στο μέτρο που για τη συγκρότηση της έννοιας «φθορών εκ της συνήθους χρήσεως» απαιτείται η αξιολόγηση και η εκτίμηση πραγματικών περιστατικών, δεν επιτρέπεται από τον νόμο, στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους να κρίνει επί θεμάτων ουσιαστικής αξιολόγησης πραγματικών περιστατικών, αρμοδιότητα που ανήκει αποκλειστικά στα αρμόδια όργανα του e-ΕΦΚΑ (ομόφωνα).

Εργασίες ελαιοχρωματισμού.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες. Τούτο διότι, για την εκτέλεση των εργασιών ελαιοχρωματισμού της σπουδαστικής εστίας του Τ.Ε.Ι. Χαλκίδας απαιτήθηκε η χρήση ικριωμάτων, όπως προκύπτει από τη σχετική διακήρυξη και, εξάλλου, δεν αμφισβητείται από το Τ.Ε.Ι.. Συνεπώς, οι εν λόγω εργασίες συνιστούν εργασίες δόμησης, κατά την έννοια του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού, για τις οποίες ήταν υποχρεωτική η έκδοση οικοδομικής άδειας. Εφόσον δε η διατύπωση αυτή δεν τηρήθηκε εν προκειμένω, ο προβαλλόμενος από την Αναπληρώτρια Επίτροπο λόγος διαφωνίας παρίσταται βάσιμος. Πλην όμως το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Τ.Ε.Ι. Χαλκίδας δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων του ως άνω Κανονισμού, αλλά ότι συγγνωστώς υπέλαβαν ότι δεν απαιτείτο εν προκειμένω η έκδοση οικοδομικής άδειας για την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών.

Μίσθωση ΝΠΔΔ: ..Οπως προαναφέρθηκε στις μισθώσεις για στέγαση υπηρεσιών ΝΠΔΔ, δεν επιτρέπεται σιωπηρή αναμίσθωση ή σιωπηρή παράταση της μίσθωσης, αλλά η μίσθωση λήγει με την παρέλευση του συμβατικού χρόνου, οπότε το ΝΠΔΔ υποχρεούται να αποδώσει το μίσθιο στον εκμισθωτή (άρθ. 37 π.δ. 715/1979 ΕΑ 3236/1993 ο.π.). Επιπροσθέτως, στο από 1.4.2002 συμφωνητικό μίσθωσης που υπεγράφη μεταξύ των διαδίκων, συμφωνήθηκε ρητά να λήγει η μίσθωση στις 31.3.2007, αποκλειόμενης της σιωπηρής αναμίσθωσης ή της σιωπηρής παράτασης της μίσθωσης αυτής. Επομένως η εν λόγω μίσθωση, έληξε την 31.3.2007 και ο ισχυρισμός του εκκαλούντος-εναγομένου περί σιωπηρής παράτασης της μίσθωσης για αόριστο χρόνο, κρίνεται απορριπτέος ως κατ` ουσίαν αβάσιμος. Εξάλλου ο εναγόμενος Δήμος ισχυρίσθηκε κατά τη συζήτηση ενώπιον του Πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου ότι η κρινόμενη αγωγή ασκείται κατά κατάχρηση δικαιώματος, διότι ο Δήμος … παραμένει στη χρήση του μισθίου στο οποίο στεγάζονται οι υπηρεσίες του Ληξιαρχείου … καταβάλλοντος ως αποζημίωση χρήσης μηνιαίως το ποσό των 12.874,52 ευρώ, ενώ η ενάγουσα ουδέποτε μέχρι την άσκηση της αγωγής τον όχλησε για απόδοση του μισθίου. Τα ως άνω όμως πραγματικά περιστατικά και αληθή υποτιθέμενα δεν καθιστούν την άσκηση της αγωγής αντίθετη στη διάταξη του άρθ. 281 ΑΚ. Και ο σχετικός ισχυρισμός του εναγομένου είναι απορριπτέος ως μη νόμιμος. Επομένως το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που απέρριψε τον ως άνω ισχυρισμό ως μη νόμιμο ορθά το νόμο εφήρμοσε και δεν έσφαλε.

Εάν: α) ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), με την ιδιότητα του εκμισθωτή ακινήτων ιδιοκτησίας του, στις περιπτώσεις όπου στις μισθωτικές συμβάσεις δεν υπάρχει πρόβλεψη για αναπροσαρμογή του μισθώματος, υποχρεούται να μειώνει το μίσθωμα κατά το ποσοστό μείωσης του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) και β) στις περιπτώσεις όπου η μισθωτική σύμβαση έχει λήξει και ο μισθωτής παραμένει στο μίσθιο, για το χρονικό διάστημα μεταξύ λήξης της μίσθωσης και προκήρυξης νέου διαγωνισμού, ποιό πρέπει να είναι το ύψος της αποζημίωσης χρήσης και ειδικότερα ερωτάται αν το ποσό της αποζημίωσης χρήσης πρέπει να αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τους όρους της ληγμένης συμβατικής σύμβασης ή να παραμένει σταθερό για όσο χρονικό διάστημα ο μισθωτής κάνει χρήση του μισθίου.(...)α) Ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 7 παρ. 3 του π.δ. 34/1995 (όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 10 του άρθρου 7 του ν. 2741/1999), με την ιδιότητα του εκμισθωτή ακινήτων ιδιοκτησίας του, στις περιπτώσεις των μισθώσεων, που οι μισθωτές ασκούν τις αναφερόμενες στο άρθρο 1 του εν λόγω προεδρικού διατάγματος δραστηριότητες ή τα επαγγέλματα του άρθρου 2 αυτού και στις σχετικές μισθωτικές αυτές συμβάσεις δεν υπάρχει πρόβλεψη για αναπροσαρμογή του μισθώματος, υποχρεούται κατ’ απόκλιση από τις διατάξεις που ορίζουν την απαγόρευση μείωσης του συμφωνηθέντος μισθώματος (άρθρο 40 παρ. 1 εδ.ζ του π.δ. 715/1979), κατόπιν σχετικής έγγραφης όχλησης του μισθωτή, να αναπροσαρμόσει το μίσθωμα, σε ποσοστό 75% της μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του μήνα της αναπροσαρμογής σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, όπως αυτή υπολογίζεται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Το δε μίσθωμα που θα προκύψει, κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω, καθίσταται απαιτητό από την κοινοποίηση της έγγραφης όχλησης του αιτούντος την αναπροσαρμογή μισθωτή. β) Στις περιπτώσεις όπου η μισθωτική σύμβαση έχει λήξει και ο μισθωτής παραμένει στο μίσθιο, το ποσό που καταβάλλει ο μισθωτής συνιστά αποζημίωση για εξωσυμβατική χρήση ακινήτου και όχι μίσθωμα. Το ύψος της καταβλητέας μηνιαίας αποζημίωσης για εξωσυμβατική χρήση του ακινήτου ανέρχεται στο ύψος του συμφωνηθέντος μισθώματος, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί κατά τον χρόνο λήξης της συμβατικής σχέσης και δεν αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τους όρους της ληγμένης συμβατικής σύμβασης. Επιπλέον, ο e-ΕΦΚΑ δικαιούται να απαιτήσει για την παρακράτηση αυτή του μισθίου, πέραν της κατά τα ανωτέρω αποζημίωσης χρήσης και το διαφυγόν κέρδος του, δηλαδή εκείνο, που θα αποκόμιζε με πιθανότητα, κατά τη συνήθη (κανονική) πορεία των πραγμάτων, αν ο μισθωτής απέδιδε το μίσθιο αμέσως μετά τη λήξη της μίσθωσης.

Ερωτάται εάν υφίσταται δυνατότητα: 1) καταγγελίας των υφιστάμενων μισθώσεων στο κτίριο επί της οδού Σταδίου αρ. 28 στην Αθήνα, στο πλαίσιο επισκευής και αξιοποίησης του ακινήτου και με δεδομένα α) την με αριθμό 30/2015 «Έκθεση Επικινδύνου Οικοδομής» και β) τις αναγκαίες και εκτεταμένες εργασίες που απαιτούνται κατόπιν της από 7.3.2018 τεχνικής έκθεσης του Πολιτικού Μηχανικού Δ.Γ. (όπως αυτά διατυπώθηκαν ως Α και Β υποερωτήματα στην παράγραφο Ε του εν λόγω εγγράφου ερωτήματος) και 2) διαγωνιστικής διαδικασίας μίσθωσης ολόκληρου του ακινήτου και μεταβίβασης των υφιστάμενων μισθώσεων σε τρίτο που θα αναλάβει την επισκευή και εκμετάλλευση του ακινήτου.(...)) Δεν υφίσταται δυνατότητα καταγγελίας των υφιστάμενων μισθώσεων στο κτίριο επί της οδού Σταδίου αρ. 28 στην Αθήνα, στο πλαίσιο επισκευής και αξιοποίησης του ακινήτου διότι α) η έκθεση επικινδύνου Ε30/2015 η οποία δεν παρίσταται επίκαιρη λόγω του διαδραμόντος χρόνου και από ευθύνη του κυρίου-εκμισθωτή δεν υλοποιήθηκε μέχρι σήμερα, αφενός,δεν δικαιολογεί την από μέρους του εκμισθωτή καταγγελία της σύμβασης μίσθωσης, αφετέρου, ο τυχόν, με τέτοιο περιεχόμενο, επικαλούμενος «σπουδαίος λόγος» στερείται περιεχομένου, β) ότι η από 7.3.2018 τεχνική έκθεση του Πολιτικού Μηχανικού Δ.Γ., στο πλαίσιο επισκευής και αξιοποίησης του στο ιστορικό αναφερόμενου κτιρίου δεν μπορεί να στηρίξει, προς το παρόν, σπουδαίο λόγο καταγγελίας. Η Διοίκηση όμως, η οποία έχει την αποφασιστική αρμοδιότητα, αφού εκτιμήσει τα προαναφερθέντα και αξιολογήσει όλα τα στοιχεία που διαθέτει καθώς και όσα τυχόν στο μέλλον ανακύψουν, και αφού λάβει υπόψη την κατάσταση του κτιρίου και την ταυτότητά του ως διατηρητέο και χαρακτηρισμένο ως έργο τέχνης, μπορεί κατά την αξιολογική της κρίση να αποφασίσει εάν τα επιπλέον πραγματικά στοιχεία που στο μέλλον θα διαθέτει μπορούν να υπαχθούν στην νομική έννοια του σπουδαίου λόγου, λαμβανομένου όμως υπόψη προηγουμένως, των εκατέρωθεν οικονομικών συμφερόντων καθώς και τις οικονομικές επιπτώσεις που θα προκύψουν από τη εξακολούθηση ή τη λύση της μίσθωσης (κατά πλειοψηφία). 2) Στα πλαίσια των άρθρων 361 και 574 του ΑΚ σε συνδυασμό με το π.δ. 715/1979 που προβλέπει τη διακήρυξη διαγωνισμού δύναται ο Φορέας να προβεί σε διαγωνιστική διαδικασία μίσθωσης των κενών ορόφων του πολυώροφου ακινήτου, κατά την οποία, ο εκμισθωτής οφείλει να παραχωρήσει την χρήση αυτών και ο αναδεικνυόμενος από αυτήν μισθωτής να καταβάλλει στον εκμισθωτή το συμφωνηθέν μίσθωμα. Ο παραπάνω χαρακτήρας μίσθωσης δεν αναιρείται, ούτε από την υποχρέωση που θα βαρύνει τον μισθωτή με τις δαπάνες ανακαίνισης, συντήρησης και αναπαλαίωσης του ακινήτου καθώς και όσες ήθελε κριθούν ως αναγκαίες από τον Φορέα, καθόσον λόγω του ενδοτικού χαρακτήρα της διάταξης του άρθρου 574 ΑΚ και της καθιερούμενης με τη διάταξη του άρθρου 361 του ΑΚ αυτονομίας της ιδιωτικής βούλησης, είναι επιτρεπτό να συμφωνηθούν και παρεπόμενες πρόσθετες υποχρεώσεις σε βάρος του μισθωτή, ούτε από τις υπάρχουσες ενεργείς μισθωτικές συμβάσεις, καθώς με το θεσμό της εκχώρησης και της αναδοχής χρέους δύναται τρίτο πρόσωπο να υπεισέλθει στη θέση του εκμισθωτή στις ήδη υπάρχουσες συμβατικές σχέσεις, χωρίς να καταστρατηγούνται κατά τα ανωτέρω οι διατάξεις του π.δ. 715/1979 (ομόφωνα).

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας σε εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης:Με τα δεδομένα αυτά η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση καταρτίζεται βάσει των άρθρων 30 παρ. 1 δ΄ του ν. 3536/2007 και 1 παρ. 2 της Κ.Υ.Α. 2527/2009, όπου προβλέπεται η δυνατότητα να ανατεθεί από τους Δήμους στον οικείο .....η συλλογή και η μεταφορά στερεών αποβλήτων. Στο πλαίσιο αυτό, οι πλύσεις κάδων, καθώς και η χρήση σαρώθρου αποτελούν αναγκαίες υποστηρικτικές εργασίες για την υλοποίηση της συλλογής και μεταφοράς και επομένως νομίμως ανατίθεται στην ...... η εργασία της πλύσης κάδων, καθώς και οι εργασίες του σαρώθρου (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 1353/2018). Όπως δε αναλυτικά στις προαναφερόμενες αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου ..... αναφέρεται, ο Δήμος δεν διαθέτει προσωπικό εφοδιασμένο με ειδική άδεια για τη χρήση σαρώθρου ούτε όχημα με αρπάγη κατάλληλο για την αποκομιδή των ογκωδών απορριμμάτων. Εξάλλου, αβασίμως προβάλλεται ότι, λαμβάνοντας υπόψη το εργοδοτικό κόστος ενός ΔΕ Οδηγού, η πρόσληψη χειριστή σαρώθρου θα ήταν οικονομικότερη για τον Δήμο από την ανάθεση της υπηρεσίας στον Φο.Δ.Σ.Α., καθώς, σύμφωνα με την προγραμματική σύμβαση, ο .....αναλαμβάνει εκτός από το κόστος της αμοιβής του οδηγού, τη διάθεση του οχήματος, το κόστος συντήρησης - επισκευής και όποιο άλλο έξοδο βαρύνει το όχημα, ενώ θα έχει την ευθύνη του κόστους αμοιβής και ασφάλισης κατ’ ελάχιστο ενός χειριστή και ενός οδηγού. Περαιτέρω, οι Φο.Δ.Σ.Α., κατά το άρθρο 1 παρ. 5 της Κ.Υ.Α. 2527/2009, δύνανται να συνάπτουν συμβάσεις με φυσικά ή νομικά πρόσωπα για την ανάθεση επιμέρους υπηρεσιών διαχείρισης των αποβλήτων και λοιπών υπηρεσιών λειτουργίας, στη συγκεκριμένη δε περίπτωση, δεδομένου ότι η ...... δεν διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό για την παροχή των ως άνω νομίμως αναλαμβανόμενων υποστηρικτικών εργασιών συλλογής και μεταφοράς αποβλήτων προς τους Δήμους μέλη της, δύναται να διενεργεί διαγωνισμούς για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών σε αναδόχους (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 1353/2018). Περαιτέρω, δεν είναι νόμιμος  ο όρος του άρθρου 4 της σύμβασης που ορίζει, σε περίπτωση μη καταβολής του τιμήματός της, τον τρόπο είσπραξης της απαίτησης του .....με την διαδικασία του άρθρου 17β του ν. 4071/2012, ήτοι με απευθείας είσπραξή της από τα ανταποδοτικά τέλη των Ο.Τ.Α. μέσω της Δ.Ε.Η. ΑΕ ή εάν αυτά δεν επαρκούν από του Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους των Ο.Τ.Α. Τούτο διότι, πρωτίστως, ο όρος αυτός δεν έχει εγκριθεί με την ανωτέρω 97/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ...... Ωστόσο, ο όρος αυτός δεν καθιστά την ελεγχόμενη δαπάνη μη νόμιμη, καθόσον στην υπό κρίση περίπτωση δεν έγινε χρήση του όρου αυτού. Επιπλέον, ενόψει των ως άνω βεβαιώσεων καλής εκτέλεσης, κανονικά εντέλλεται η ελεγχόμενη δαπάνη, χωρίς να ασκεί επιρροή το ότι δεν επισυνάπτεται απόφαση ορισμού υπαλλήλων για την παρακολούθηση υλοποίησης της σύμβασης, αφού αφενός έχει οριστεί Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησής της, σύμφωνα με το άρθρο 6 αυτής, αφετέρου με τις ως άνω βεβαιώσεις δεν καταλείπεται αμφιβολία ότι παρασχέθηκαν οι ως άνω υπηρεσίες. Εξάλλου, στο πλαίσιο υλοποίησης προγραμ-ματικής σύμβασης δεν εφαρμόζονται τα άρθρα 219 και 221 του ν. 4412/2016. Τέλος, αν και δεν επιδρά στη νομιμότητα της ελεγχόμενης δαπάνης, δεν είναι αόριστος ο όρος ότι η σύμβαση είναι δυνατό να ανανεωθεί για χρονική διάρκεια που θα συμφωνηθεί από τους δυο συμβαλλόμενους, καθόσον, ελλείψει ειδικότερου ορισμού, η ανανέωση νοείται ότι θα γίνει με τους ίδιους όρους (χρονική διάρκεια, προϋπολογισμό) που ισχύουν για την προγραμματική σύμβαση. Κατ’ ακολουθία αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΜΟΙΒΗΣ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:..Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Ειδικότερα, δεν είναι νομίμως εκκαθαρισμένη, καθόσον ελλείψει οποιασδήποτε απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου σχετικά με τον προσδιορισμό της δικηγορικής αμοιβής, δεν υφίσταται έγκυρη σύμβαση παροχής δικηγορικών υπηρεσιών. Ως εκ τούτου, ο πρώτος λόγος διαφωνίας παρίσταται βάσιμος, αν και με εν μέρει διάφορη αιτιολογία, δεδομένου ότι κατά τα εκτιθέμενα στις προηγούμενες σκέψεις, οι διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων σχετικά με τις κατ’ αποκοπή αμοιβές τυγχάνουν εφαρμογής ελλείψει συμφωνίας, όχι σε περίπτωση που η σχετική συμφωνία, στην οποία φέρεται να συμβάλλεται Δήμος, δεν έχει συμφωνηθεί εγκύρως. Ομοίως βάσιμος παρίσταται και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας, δεδομένου ότι με τα εκτιθέμενα στις οικείες αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής σχετικά με τη σοβαρότητα και τη σπουδαιότητα των υποθέσεων, την ιδιαίτερη σημασία τους για τα συμφέροντα του Δήμου και τις απαιτούμενες ειδικές γνώσεις για την αντιμετώπισή τους, επαναλαμβάνονται οι νομοθετικοί ορισμοί, χωρίς, ωστόσο, εξειδίκευση των ανωτέρω αόριστων εννοιών, ώστε από τις συντρέχουσες περιστάσεις να τεκμηριωθεί η ανάγκη ανάθεσης των υποθέσεων κατ’ εξαίρεση της υπηρετούσας με πάγια έμμισθη εντολή στο Δήμο δικηγόρου. Ακόμα δε και ως προς την τελευταία γίνεται αόριστη επίκληση του φόρτου εργασίας της από τις υποθέσεις και θέματα που έπρεπε να χειρίζεται, χωρίς αναφορά περαιτέρω συγκεκριμένων στοιχείων σχετικά με τις εργασίες που όφειλε να διεκπεραιώσει κατά το κρίσιμο διάστημα, το οποίο εκκίνησε από την κοινοποίηση των προσφυγών στο Δήμο, το αργότερο δε από την έκδοση της από 21.11.2016 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία αποφασίστηκε το πρώτον η ανάθεση των υποθέσεων κατά ειδική εντολή, εκτάθηκε δε μέχρι την εκδίκαση των υποθέσεων κατά το Μάρτιο έτους 2017, διάστημα το οποίο κρίνεται επαρκές για το χειρισμό των υποθέσεων αυτών, οι οποίες, ανεξάρτητα από τον αριθμό τους, είχαν ενιαίο αντικείμενο, είτε σε επίπεδο επίτευξης συμβιβασμού είτε σε επίπεδο οριοθετημένης από τους λόγους των προσφυγών αντιδικίας. Επομένως, η απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία αποφασίστηκε η ανάθεση των υποθέσεων κατ’ εξαίρεση της υπηρετούσας με μηνιαία αντιμισθία δικηγόρου παρίσταται πλημμελώς αιτιολογημένη, συνακόλουθα στερείται αιτιολογίας και η περαιτέρω ανάθεσή τους σε δεύτερο δικηγόρο, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με το δεύτερο λόγο άρνησης θεώρησης του χρηματικού εντάλματος 52/17. Το γεγονός ότι ο ογκώδης φάκελος για την προετοιμασία των υποθέσεων παραδόθηκε μία εβδομάδα πριν από τη μετ’ αναβολή δικάσιμο, κατά τα προβαλλόμενα με το 17490/21.6.2017 έγγραφο του Δημάρχου, αβασίμως προβάλλεται, διότι είχε προηγηθεί τουλάχιστον μία δικάσιμος, κατά την οποία αναβλήθηκε η συζήτηση των υποθέσεων, ενώ η σχετική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής είχε ληφθεί από τις 21.11.2016, επομένως, ενέπιπτε στο πεδίο δράσης και αναγόταν στη σφαίρα ευθύνης των συμβαλλομένων να οργανώσουν εγκαίρως τον εσωτερικό χειρισμό των υποθέσεων και την προετοιμασία τους. Ο ισχυρισμός ότι η δικηγορική αμοιβή που εντέλλεται με το χρηματικό ένταλμα 52/17, δεν αντιστοιχεί σε πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση του Δήμου, προβάλλεται αλυσιτελώς, διότι ελλείψει απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου σχετικά με το ύψος της αμοιβής, και, ως εκ τούτου νόμιμης απόφασης ανάθεσης των υποθέσεων, μη νομίμως καταβάλλεται οποιαδήποτε δαπάνη με αιτιολογία αμοιβές νομικών για τις ως άνω υποθέσεις, πέραν δε τούτου, το ποσό που εντέλλεται ως αμοιβή σε δεύτερο δικηγόρο δεν ευρίσκει ευθέως έρεισμα ούτε καν στο οικείο συμφωνητικό, βάσει των ποσών κατά υπόθεση που αναφέρονται στο τελευταίο, διότι, λαμβανομένων υπόψη των τιμολογίων παροχής υπηρεσιών και του συνόλου των γραμματίων προκαταβολής δεν καθίσταται δυνατή η τεκμηρίωση της δαπάνης, αντίθετα προκαλείται ασάφεια όσον αφορά την ταυτότητα και τον αριθμό των υποθέσεων για τις οποίες οι ως άνω δικηγόροι παραστάθηκαν και για τις οποίες ακριβώς κατατέθηκαν υπομνήματα ή και προσθήκη - αντίκρουση. Ο ισχυρισμός ότι η δικηγορική αμοιβή θα ήταν ίδια ανεξάρτητα από τον αριθμό των δικηγόρων, παρίσταται παντελώς υποθετικός, ως εκ τούτου απορριπτέος ως αβάσιμος, ομοίως απορριπτέος ως αβάσιμος είναι και ο ισχυρισμός σχετικά με τα ποσά των δικηγορικών αμοιβών επί υποθέσεων αποτιμητών σε χρήμα, ελλείψει απόφασης του αποκλειστικά αρμόδιου Δημοτικού Συμβουλίου. Οι ισχυρισμοί σχετικά με τη χρονοχρέωση, προβάλλονται αλυσιτελώς ελλείψει της κρίσιμης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου, αλλά και αναποδείκτως, δεδομένου ότι από κανένα έγγραφο ούτε από την πρόταση των δικηγόρων προκύπτει τέτοιος υπολογισμός. Τέλος, δεν ασκούν επιρροή στη νομιμότητα της δαπάνης, οι ισχυρισμοί σχετικά με τη δυνατότητα των ίδιων ως άνω δικηγόρων να επιδιώξουν ενδίκως την επιδίκαση της αμοιβής που δικαιούνται, προκαλώντας πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση στο Δήμο. 

Καταβολή αμοιβής σε ιδιωτικό συνεργείο για την επισκευή και συντήρηση δημοτικών οχημάτων:Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις     που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, για την οποία δεν διαχωρίζεται η αξία           της προμήθειας των ανταλλακτικών από την αξία των υπηρεσιών τοποθέτησής τους, έχει το χαρακτήρα της προμήθειας ανταλλακτικών, στην οποία περιλαμβάνονται και οι εργασίες τοποθέτησής τους, όπως προκύπτει από τον σκοπό της σχετικής σύμβασης και την αποτυπωθείσα στα έγγραφα αυτής βούληση των συμβαλλόμενων μερών και από τα παραστατικά (τιμολόγια)           που εκδόθηκαν για την απεικόνιση των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν. Η προμήθεια αυτή δεν αφορά, όπως όλως αορίστως, χωρίς ειδικότερο προσδιορισμό τους, αναφέρεται στα έγγραφα της απευθείας ανάθεσής της,  στην αντιμετώπιση έκτακτων ζημιών που προέκυψαν στα δημοτικά οχήματα, αλλά στην αντιμετώπιση συνήθων φθορών στο πλαίσιο της επιβαλλόμενης τακτικής συντήρησής τους, όπως τούτο προκύπτει εναργώς από την περιγραφή των απαιτούμενων επεμβάσεων στα οχήματα (γενικό service, αντικατάσταση τμημάτων που έχουν φθαρεί κατά τη χρήση τους), καθώς και από τη χρονολογία των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης, όπου η ανάγκη συντήρησης των οχημάτων διαπιστώνεται ήδη από 16.11.2017 και για ένα           από αυτά πραγματοποιείται πέντε (5) περίπου μήνες μετά, στις 24.4.2018,               ήτοι αδικαιολόγητα μεγάλο χρονικό διάστημα για επέμβαση σε δημοτικό όχημα που έχει ήδη παρουσιάσει βλάβη. Η ανωτέρω προμήθεια ανταλλακτικών             για την τακτική συντήρηση και επισκευή των οχημάτων του Δήμου μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας, μετά από τεχνητή κατάτμηση της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του, δαπάνης, με σκοπό την αποφυγή, κατά παράβαση του άρθρου 117 παρ. 1 του ν.4412/2016, προκήρυξης διαγωνισμού, καθόσον η αξία της (11.650,00 ευρώ), συναθροιζόμενη με την αξία των προηγηθεισών αυτής όμοιων προμηθειών του Δήμου κατά το έτος 2018 (26.494,00 ευρώ), υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την απευθείας ανάθεση των προμηθειών των δήμων. Εξάλλου, αλυσιτελώς επιχειρείται από τον Δήμο η δικαιολόγηση της απευθείας ανάθεσης της ως άνω προμήθειας  με την επίκληση εφαρμογής των διατάξεων της,              κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 11 του ν.δ/τος 2396/1953 (ΦΕΚ Α΄ 117) εκδοθείσας, 3373/390/20.3.1975 απόφασης του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως "Περί καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμηθείας καυσίμων και λιπαντικών κ.λπ. των αυτοκινήτων οχημάτων (…) των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως (…)» (ΦΕΚ Β΄ 349), όπως τροποποιήθηκε με την 4993/745/24.4.1975 όμοια (ΦΕΚ Β΄ 489). Τούτο, διότι, σε κάθε περίπτωση, –πέραν του ότι με την ανωτέρω υπουργική απόφαση, υπό την ισχύ και του άρθρου 377 παρ. 4 του ν.4412/2016, καθορίζεται η ειδική διαδικασία με την οποία προσδιορίζονται οι απαιτούμενες εργασίες και τα αναγκαία ανταλλακτικά για την επισκευή και συντήρηση των δημοτικών οχημάτων, για την σύναψη των αντίστοιχων συμβάσεων, όμως,            των οποίων ισχύουν οι γενικές διατάξεις περί προμήθειας αγαθών και υπηρεσιών από τους δήμους και οι τεθείσες μ’ αυτές προϋποθέσεις περί προσφυγής στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσής τους (βλ. και 252/2016 πράξη του Κλιμακίου τούτου, η οποία, ως προς τις νομικές παραδοχές της,            δεν ανακλήθηκε με την 71/2016 πράξη VII Τμ. Ελ.Συν.)– η υπουργική αυτή απόφαση εφαρμόζεται στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής δημοτικών οχημάτων που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής (βλ. 119/2018, 211, 15/2017 πράξεις του Κλιμακίου τούτου) και δεν τυγχάνει εφαρμογής στην, ως εν προκειμένω, περίπτωση προμήθειας ανταλλακτικών για την τακτική συντήρηση και επισκευή των δημοτικών οχημάτων.   

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/50/2018