Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/243/2018

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.219, 4412/2016/Α.221, 3536/2007, 3852/2010, 4412/2016/Α.12

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας σε εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης:Με τα δεδομένα αυτά η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση καταρτίζεται βάσει των άρθρων 30 παρ. 1 δ΄ του ν. 3536/2007 και 1 παρ. 2 της Κ.Υ.Α. 2527/2009, όπου προβλέπεται η δυνατότητα να ανατεθεί από τους Δήμους στον οικείο .....η συλλογή και η μεταφορά στερεών αποβλήτων. Στο πλαίσιο αυτό, οι πλύσεις κάδων, καθώς και η χρήση σαρώθρου αποτελούν αναγκαίες υποστηρικτικές εργασίες για την υλοποίηση της συλλογής και μεταφοράς και επομένως νομίμως ανατίθεται στην ...... η εργασία της πλύσης κάδων, καθώς και οι εργασίες του σαρώθρου (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 1353/2018). Όπως δε αναλυτικά στις προαναφερόμενες αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου ..... αναφέρεται, ο Δήμος δεν διαθέτει προσωπικό εφοδιασμένο με ειδική άδεια για τη χρήση σαρώθρου ούτε όχημα με αρπάγη κατάλληλο για την αποκομιδή των ογκωδών απορριμμάτων. Εξάλλου, αβασίμως προβάλλεται ότι, λαμβάνοντας υπόψη το εργοδοτικό κόστος ενός ΔΕ Οδηγού, η πρόσληψη χειριστή σαρώθρου θα ήταν οικονομικότερη για τον Δήμο από την ανάθεση της υπηρεσίας στον Φο.Δ.Σ.Α., καθώς, σύμφωνα με την προγραμματική σύμβαση, ο .....αναλαμβάνει εκτός από το κόστος της αμοιβής του οδηγού, τη διάθεση του οχήματος, το κόστος συντήρησης - επισκευής και όποιο άλλο έξοδο βαρύνει το όχημα, ενώ θα έχει την ευθύνη του κόστους αμοιβής και ασφάλισης κατ’ ελάχιστο ενός χειριστή και ενός οδηγού. Περαιτέρω, οι Φο.Δ.Σ.Α., κατά το άρθρο 1 παρ. 5 της Κ.Υ.Α. 2527/2009, δύνανται να συνάπτουν συμβάσεις με φυσικά ή νομικά πρόσωπα για την ανάθεση επιμέρους υπηρεσιών διαχείρισης των αποβλήτων και λοιπών υπηρεσιών λειτουργίας, στη συγκεκριμένη δε περίπτωση, δεδομένου ότι η ...... δεν διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό για την παροχή των ως άνω νομίμως αναλαμβανόμενων υποστηρικτικών εργασιών συλλογής και μεταφοράς αποβλήτων προς τους Δήμους μέλη της, δύναται να διενεργεί διαγωνισμούς για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών σε αναδόχους (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 1353/2018). Περαιτέρω, δεν είναι νόμιμος  ο όρος του άρθρου 4 της σύμβασης που ορίζει, σε περίπτωση μη καταβολής του τιμήματός της, τον τρόπο είσπραξης της απαίτησης του .....με την διαδικασία του άρθρου 17β του ν. 4071/2012, ήτοι με απευθείας είσπραξή της από τα ανταποδοτικά τέλη των Ο.Τ.Α. μέσω της Δ.Ε.Η. ΑΕ ή εάν αυτά δεν επαρκούν από του Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους των Ο.Τ.Α. Τούτο διότι, πρωτίστως, ο όρος αυτός δεν έχει εγκριθεί με την ανωτέρω 97/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ...... Ωστόσο, ο όρος αυτός δεν καθιστά την ελεγχόμενη δαπάνη μη νόμιμη, καθόσον στην υπό κρίση περίπτωση δεν έγινε χρήση του όρου αυτού. Επιπλέον, ενόψει των ως άνω βεβαιώσεων καλής εκτέλεσης, κανονικά εντέλλεται η ελεγχόμενη δαπάνη, χωρίς να ασκεί επιρροή το ότι δεν επισυνάπτεται απόφαση ορισμού υπαλλήλων για την παρακολούθηση υλοποίησης της σύμβασης, αφού αφενός έχει οριστεί Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησής της, σύμφωνα με το άρθρο 6 αυτής, αφετέρου με τις ως άνω βεβαιώσεις δεν καταλείπεται αμφιβολία ότι παρασχέθηκαν οι ως άνω υπηρεσίες. Εξάλλου, στο πλαίσιο υλοποίησης προγραμ-ματικής σύμβασης δεν εφαρμόζονται τα άρθρα 219 και 221 του ν. 4412/2016. Τέλος, αν και δεν επιδρά στη νομιμότητα της ελεγχόμενης δαπάνης, δεν είναι αόριστος ο όρος ότι η σύμβαση είναι δυνατό να ανανεωθεί για χρονική διάρκεια που θα συμφωνηθεί από τους δυο συμβαλλόμενους, καθόσον, ελλείψει ειδικότερου ορισμού, η ανανέωση νοείται ότι θα γίνει με τους ίδιους όρους (χρονική διάρκεια, προϋπολογισμό) που ισχύουν για την προγραμματική σύμβαση. Κατ’ ακολουθία αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΤΜ.6/1768/2019

Παροχή υπηρεσιών...Εκ των ανωτέρω έπεται ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, δεν αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, αλλά κοινή εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων και ως εκ τούτου νομίμως επιβαρύνεται με Φ.Π.Α., αφού η «..... (ΟΤΑ)» δεν συμπεριλαμβάνεται στους φορείς που απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α. (πρβλ. Ε.Σ. Πρ. VΙΙ Τμ. 104,106/2010, V Τμ. 16/2005). Η διαπίστωση, εξάλλου, αυτή δεν αίρεται από το γεγονός ότι η ως άνω εταιρεία, η οποία λειτουργεί ως ΦΟ.Δ.Σ.Α., μπορεί να μετέχει σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 30 του ν. 3536/2007, 1 παρ. 2 της Κ.Υ.Α. 2527/2009 και 246 παρ. 3 του ν. 4555/2018 ως αντισυμβαλλόμενο μέρος σε προγραμματικές συμβάσεις για την ανάθεση, μεταξύ άλλων της συλλογής και μεταφοράς αστικών αποβλήτων, καθόσον αυτονόητη προϋπόθεση είναι η συναπτόμενη σύμβαση να φέρει ως εκ του αντικειμένου της και του σκοπού της τα χαρακτηριστικά προγραμματικής, χωρίς να αρκεί προς τούτο ότι η εταιρεία συμβάλλεται με κάποιον από τους φορείς που αναφέρονται στο άρθρο 100 παρ. 1 του ν. 3852/2010. Επίσης δεν ασκεί επιρροή εν προκειμένω ότι η ... Α.Ε. (Ο.Τ.Α.) έχει κοινωφελή και μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα και λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος, αφού το επίμαχο σχέδιο χαρακτηρίζεται ως σχέδιο δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών εξ επαχθούς αιτίας, ανεξάρτητα από το εάν ο αντισυμβαλλόμενος της αναθέτουσας αρχής φορέας ασκεί κατά κύριο λόγο κερδοσκοπική δραστηριότητα, εάν διαθέτει την οργανωτική δομή επιχείρησης, αν προσδοκά το κέρδος ή εάν δραστηριοποιείται σε τακτική βάση στην αγορά (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μειζ. Επταμ. Συνθ. 2007/2014, VI Τμ. 845/2018, 3582/2015, VII Τμ. Πρ. 45/2018). Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω και δεδομένου ότι δεν αναδείχθηκε άλλος διακωλυτικός λόγος υπογραφής της οικείας σύμβασης, η αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 40/2019 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. ....

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/121/2020


ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/170/2018

Εκτέλεση εργασιών καθαρισμού κοινόχρηστων χώρων και απομάκρυνσης φερτών υλικών:Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι   η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου δεν εισηγήθηκε στην Επιτροπή Παραλαβής σχετικά με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του αναδόχου πριν από την παραλαβή του συμβατικού αντικειμένου. Λόγω όμως του ότι, κατά τον χρόνο υπογραφής της σύμβασης, τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν είχαν προλάβει να εξοικειωθούν με τις διατάξεις του ν. 4412/2016, ο οποίος είχε τεθεί σε ισχύ μόλις τεσσερισήμισι μήνες πριν (στις 8.8.2016) και λαμβανομένου υπόψη ότι τελικά οι εργασίες παραλήφθηκαν οριστικά από την αρμόδια επιτροπή, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων. Εξάλλου, οι λοιποί λόγοι διαφωνίας είναι απορριπτέοι  ως αβάσιμοι, ο δεύτερος, διότι, με δεδομένο ότι η εκτέλεση της σύμβασης άρχισε μεν, αλλά δεν ολοκληρώθηκε εντός του 2016, αρμοδίως παραλήφθηκαν οι εκτελεσθείσες εργασίες από την επιτροπή παραλαβής που είχε συγκροτηθεί με την 365/14.10.2016 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής σε ετήσια βάση, ο τρίτος, διότι δεν αποδεικνύεται ότι, αν ως μονάδα μέτρησης δεν είχαν τεθεί  τα κυβικά μέτρα των υλικών που προβλεπόταν να εξαχθούν, αλλά τα τετραγωνικά μέτρα της περιοχής που πρόκειτο να καθαριστεί, το συμβατικό τίμημα θα ήταν μικρότερο, καθώς δεν είναι γνωστή η τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο που θα περιλαμβανόταν στην τεχνική έκθεση και ο τέταρτος, διότι αφενός η μεταφορά των υλικών από τους χώρους που καθαρίστηκαν σε κατάλληλες κοντινές περιοχές αναφέρεται απλώς διηγηματικά στην τεχνική έκθεση και δεν τιμολογήθηκε και αφετέρου η εναπόθεσή τους παραπλεύρως των χώρων που καθαρίστηκαν δε συνεπάγεται άνευ άλλου τινός, ακόμα και ενόψει χειμερινής περιόδου, ότι αυτά θα επιστρέψουν στους χώρους από τους οποίους είχαν απομακρυνθεί, με συνέπεια να χρειαστεί να επαναληφθούν οι εκτελεσθείσες εργασίες.


ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/117/2018

Αμοιβή για κλάδεμα δένδρων και αποκομιδή κλαδιών. Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και κανονική. Ειδικότερα όσον αφορά στον πρώτο λόγο διαφωνίας, από το 1118/23.4.2018 έγγραφο του Προέδρου του ΔΛΤ ... προκύπτει τόσο η ποσότητα των προς εκτέλεση εργασιών όσο και ο τρόπος υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτών. Όσον αφορά στον δεύτερο λόγο διαφωνίας, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει μεν ότι η 16.3.2018 βεβαίωση καλής εκτέλεσης εργασιών της οικείας τριμελούς επιτροπής παραλαβής έχει εγκριθεί από το αρμόδιο όργανο του ΔΛΤ ..., ενόψει όμως του ότι το ΔΛΤ ... γνωρίζει τουλάχιστον από τις 20.4.2018 ότι οι εργασίες έχουν εκτελεστεί καλώς (το υποβληθέν στο ΔΛΤ στις 20.4.2018 9848/12.4.2018 έγγραφο του δημοτικού υπαλλήλου …, ο οποίος ενήργησε αυτοψία στην παραλιακή ζώνη ... μετά το πέρας των εν λόγω εργασιών) και δεν έχει απορρίψει την 16.3.2018 βεβαίωση καλής εκτέλεσης εργασιών της οικείας τριμελούς επιτροπής παραλαβής, η παραλαβή των υπηρεσιών θεωρείται ότι έχει συντελεστεί αυτοδίκαια. Τέλος, όσον αφορά στον τρίτο λόγο διαφωνίας, δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ότι, εκτός από κλάδεμα, έλαβε χώρα και ολική κοπή δένδρων, περίπτωση κατά την οποία-σε αντίθεση με το κλάδεμα-θα απαιτείτο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 2 περ. ζ΄ του ν. 4495/2017, έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας… Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.


ΕλΣυν.Τμ.6/893/2018

Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης για την ενίσχυση υπηρεσιών καθαριότητας:.επιδιώκεται η ανάκληση της 6/2018 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου . Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η πρώτη διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια ήρθη, ενόψει της προσκόμισης αναλυτικού προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, ο οποίος εκ παραδρομής δεν υποβλήθηκε στον Επίτροπο και στον οποίο αναφέρονται με σαφήνεια και πληρότητα τα επιμέρους κόστη, ήτοι το κόστος απασχόλησης του προσωπικού βάσει ειδικότητας, το κόστος λειτουργίας οχημάτων, καθώς και το έμμεσο διαχειριστικό κόστος της σύμβασης για την απασχόληση λοιπού προσωπικού (διοικητικού, οικονομικού προσωπικού κ.λπ.) και τα έξοδα που αναλαμβάνει ο φορέας (επικοινωνίας κ.λπ.) για την υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης, από το άθροισμα των οποίων προκύπτει ο συνολικός προϋπολογισμός της προγραμματικής σύμβασης. Ωστόσο, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση παρίσταται μη νόμιμη, καθόσον i) δεν προκύπτουν συγκεκριμένοι και σαφείς αντικειμενικοί λόγοι που καθιστούν αδύνατη την εκ μέρους του Δήμου … άσκηση των ανατιθέμενων εργασιών για τη συλλογή και μεταφορά στερεών αποβλήτων από το ήδη υπηρετούν προσωπικό του και με ίδια μέσα, εξαιρουμένου του φορτηγού με αρπάγη για την αποκομιδή των ογκωδών αντικειμένων, ενόψει των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας που πρέπει να διέπουν τη δράση της δημόσιας διοίκησης καθώς και του γεγονότος ότι η σύναψη προγραμματικής σύμβασης αποτελεί το ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτή αποτελέσματος.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον εξακολουθούν να υφίστανται διακωλυτικοί της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου λόγοι, η προσβαλλόμενη Πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυνΤμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/1355/2018


ΕΣ/ΤΜ.7/12/2018 (σε συμβούλιο)

Προγραμματική σύμβαση.(..) επιδιώκεται η ανάκληση της 10/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο...το Κλιμάκιο προέβαλε ότι με την ως άνω προγραμματική σύμβαση υποκρύπτεται η σύναψη δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών του άρθρου 2 παρ. 9 του ν. 4412/2016, για την οποία ο αιτών Δήμος όφειλε να διενεργήσει συνοπτικό (πρόχειρο) διαγωνισμό, δεδομένου ότι αφενός δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής των παρ. 1, 3 και 4 του άρθρου 12 του νόμου αυτού, ούτως ώστε η προγραμματική αυτή σύμβαση να θεωρηθεί  ως σύμβαση οιωνεί αυτεπιστασίας (in house) ή σύμβαση συνεργασίας μεταξύ αναθετουσών αρχών(..)Με τα δεδομένα αυτά η συγκεκριμένη σύμβαση, που συνήφθη μεταξύ του αιτούντος Δήμου και της αιτούσας αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α., αφενός δεν  συνιστά  προγραμματική  σύμβαση  του  άρθρου  100  του ν. 3852/2010, αφετέρου ως τέτοια δεν εμπίπτει σε κανέναν από τους αναφερόμενους στο άρθρο 12 του ν. 4412/2016 συμβατικούς τύπους, τους οποίους ο νόμος αυτός εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του. Τούτο, διότι από το αντικείμενο της ανωτέρω συναφθείσας σύμβασης και κυρίως από τη διαμόρφωση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, προκύπτει ότι αυτά δεν εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων με σκοπό την από κοινού, δια της αλληλοσυμπλήρωσης αρμοδιοτήτων ή οικονομοτεχνικών μέσων,  εκτέλεση  της  δημόσιας  αποστολής  τους, ούτε  συμβάλλουν  με ισορροπημένο τρόπο στην υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης.(..)Ενόψει των προαναφερομένων, η εν λόγω σύμβαση έχει το χαρακτήρα δημόσιας σύμβασης παροχής τεχνικών υπηρεσιών συναφών με την εκπόνηση μελέτης, η οποία ανατέθηκε απευθείας στην αιτούσα αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία, χωρίς, με βάση τα πραγματικά περιστατικά που προεκτέθηκαν, να συντρέχουν οι προς τούτο προβλεπόμενες στο ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την απευθείας ανάθεσή της...Απορρίπτει την αίτηση του Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού με την επωνυμία «Δήμος ...» και της αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας...


ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/265/2017

Εκπόνηση μελέτης και σύμβαση παροχής υπηρεσιών: ..Από τα παραπάνω παρέπεται ότι η κρινόμενη σύμβαση, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, δεν αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, αλλά κοινή εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση. Η διαπίστωση αυτή δεν αναιρείται από το γεγονός ότι με το άρθρο 138 του ν. 4070/2012 η «….» μπορεί να μετέχει ως αντισυμβαλλόμενο μέρος σε προγραμματικές συμβάσεις, καθόσον αυτονόητη προϋπόθεση είναι η συναπτόμενη σύμβαση να φέρει ως εκ του αντικειμένου της τα χαρακτηριστικά προγραμματικής, ουδόλως προσδίδει δε σ’ αυτή τη νομική φύση προγραμματικής σύμβασης το γεγονός ότι η «..» συμβάλλεται με κάποιον από τους φορείς που αναφέρονται στο άρθρο 100 του ν. 3852/2010. Σύμφωνα με το τεχνικό της αντικείμενο, η σύμβαση αυτή συνιστά σύνθετη σύμβαση εκπόνησης σύνθετης μελέτης, ήτοι μελέτης  που περιλαμβάνει περισσότερες κατηγορίες μελετών του άρθρου 2 ν. 3316/2005 αναφορικά με το έργο της επέκτασης του κοιμητηρίου .., και παροχής συναφών υπηρεσιών, ως τέτοιων νοουμένων των υπηρεσιών που απαιτούνται για την προετοιμασία, τη διεξαγωγή της διαδικασίας ανάθεσης και τη διοίκηση της μελέτης, κυρίως δε για τον καθορισμό των γενικών και ειδικών τεχνικών όρων, με τους οποίους θα εκτελούνταν η σύμβαση ανάθεσης μελέτης, ακολούθως δε για τη διεξαγωγή των διαδικασιών ανάθεσης του συγκεκριμένου τεχνικού έργου, τη διοίκηση των συμβάσεων, την έγκριση των μελετών και την παραλαβή του αντικειμένου της σύμβασης. Η προβλεπόμενη από τον ν. 3316/ 2005 διαδικασία για τη σύναψη αυτής είναι κατ’ αρχήν αυτή του διαγωνισμού, όλως εξαιρετικώς προβλέπεται δε η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης με συγκεκριμένο ανάδοχο εφόσον συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη, υπό την προϋπόθεση, ωστόσο, στην τελευταία αυτή περίπτωση, ότι η έλλειψη επαρκούς χρόνου δεν ανάγεται σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας Αρχής. Εν προκειμένω, ο Σύνδεσμος προσέφυγε στη σύναψη σύμβασης με την ... επικαλούμενος λόγους κατεπείγοντος συνιστάμενους στην επιδείνωση του προβλήματος έλλειψης διαθέσιμων ταφικών τμημάτων, όπως αναφέρεται στο από 16.1.2015 έγγραφο του Τμήματος Κοινωνικής Εξυπηρέτησης αυτού. Ωστόσο, την επικαλούμενη συνδρομή κατεπείγουσας ανάγκης αναιρεί το γεγονός της επί 13 μήνες αναμονής του Συνδέσμου μέχρι την οριστικοποίηση της ηγεσίας της .. προκειμένου να επικαιροποιηθεί η έγκριση σύναψης της μεταξύ τους σύμβασης, ενώ άλλωστε και από το Τμήμα Κοινωνικής Εξυπηρέτησης είχε προταθεί ως μέτρο, πρόσκαιρης έστω, αντιμετώπισης του ζητήματος η αναστολή χορήγησης παράτασης της τριετούς υποχρεωτικής ταφής, συνεπώς επί μη συνδρομής κατεπείγουσας ανάγκης μη νομίμως προσέφυγε ο Σύνδεσμος στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης. Κατ’ ακολουθία η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, συνεπώς αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί


ΕΣ/ΤΜ.6/1763/2019

Ανέγερση μουσείου - προγραμματική σύμβαση...ζητείται η ανάκληση της 764/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Περαιτέρω, ο αιτών ισχυρίζεται ότι η σύμβαση δεν έχει πολιτισμικό χαρακτήρα, όπως εσφαλμένα διέγνωσε το Κλιμάκιο, αφενός μεν διότι δεν αφορά στη λειτουργία του μουσείου αλλά στην κατασκευή του, αφετέρου δε διότι ο σκοπός του έργου είναι πρωτίστως «αναπτυξιακός», αφού αποσκοπεί, διά της προβολής του ιδιαίτερου αγροτικού προϊόντος της περιοχής (...), στην προώθηση και την ενίσχυση της θέσης του στη διεθνή αγορά και, κατ’ επέκταση, στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.  Εντούτοις, ανεξαρτήτως του ότι ο αναπτυξιακός χαρακτήρας του έργου, που αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό κάθε προγραμματικής σύμβασης, δεν αμφισβητείται, ο λόγος αυτός, πρέπει να απορριφθεί ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος.  Και τούτο, διότι εάν η σύμβαση αποσκοπούσε στην υλοποίηση του επικαλούμενου σκοπού, ο οποίος είναι καθαρά εμπορικός ως συνδεόμενος με την προώθηση και τη μεγιστοποίηση της κυκλοφορίας ενός εμπορικού προϊόντος, ο Δήμος και η Περιφέρεια θα κωλύονταν να μετάσχουν στην προγραμματική σύμβαση, δοθέντος ότι οι εμπορικοί σκοποί δεν εντάσσονται στο πλέγμα των αρμοδιοτήτων και των νόμιμων σκοπών τους (βλ. ως προς την Περιφέρεια, άρθρο 186 ν. 3862/2010 Α΄ 87).  Επομένως, ενόψει των ανωτέρω, σε συνδυασμό α) με το χαρακτηρισμό από τα συμβαλλόμενα μέρη του κατασκευαζόμενου κτηρίου ως «μουσείου», β) την ειδικότερη χρήση τμήματος των χώρων του για την έκθεση / παρουσίαση του προαναφερθέντος σημαντικού για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής προϊόντος, από την παραγωγή μέχρι την επεξεργασία και διάθεσή του, και γ) το γεγονός ότι, κατά νόμο, ο πολιτισμικός χαρακτήρας ενός κτηρίου, διαγιγνώσκεται ήδη από το στάδιο της κατασκευής του κτηρίου, το Τμήμα κρίνει ότι το Κλιμάκιο δεν έσφαλε στην κρίση του, ως προς τον πολιτισμικό χαρακτήρα της σύμβασης, ο οποίος και μόνο δύναται να δικαιολογήσει εν προκειμένω τη σύναψή της. Ενόψει των ανωτέρω, η μη συμμετοχή στη σύμβαση αυτή του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, συνιστά πλημμέλεια της διαδικασίας σύναψής της και νομίμως κρίθηκε ως διακωλυτικός λόγος για την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης. Σύμφωνα με γενική αρχή του δημοσιολογιστικού δικαίου, που απορρέει από τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της νομιμότητας και διέπει τη δράση των διοικητικών οργάνων, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν δύνανται κατ’ αρχήν να διενεργούν δαπάνες που εξυπηρετούν την αξιοποίηση ή βελτίωση αλλότριας περιουσίας, ήτοι, μεταξύ άλλων, περιουσίας κινητής ή ακίνητης, που ανήκει κατά κυριότητα σε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, καθόσον οι δαπάνες αυτές επάγονται ωφέλεια μόνο στο τελευταίο (βλ. Ε.Σ. Τμ. VI 728/2019, 667/2017, VII  Πρ. 304, 279/2011, 207, 141/2010, 129/2009, 2/2008, 383, 257, 39/2006).  Στην προκειμένη περίπτωση, από τους όρους της προγραμματικής σύμβασης, όπως ερμηνεύονται υπό το πρίσμα του ανωτέρω προβαλλόμενου ισχυρισμού, προκύπτει ότι το κτήριο του Μουσείου που αποτελεί το αντικείμενό της, θα ανεγερθεί επί ακινήτου που θα αγοραστεί από τον Αναγκαστικό Συνεταιρισμό ... Ν. ..., ο οποίος, αν και τούτο δεν αναφέρεται ρητώς, προφανώς θα είναι ο κύριος του ακινήτου καθώς και του επ’ αυτού κατασκευαζόμενου κτηρίου.Κατά τούτο, το αντικείμενο της Προγραμματικής Σύμβασης φέρεται να αφορά στην αξιοποίηση ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας, επομένως, εκφεύγει των αρμοδιοτήτων και των νόμιμων σκοπών της Περιφέρειας, η πλημμέλεια δε αυτή, η οποία δεν ήταν δυνατόν  να διαγνωστεί από το Κλιμάκιο, ως εκ της ασαφούς αποτύπωσης των σχετικών όρων, σε κάθε δε περίπτωση, ανάγεται σε ζήτημα του οποίου η νομιμότητα αποτελεί προϋπόθεση του κύρους της σύμβασης, συνιστά αυτοτελώς διακωλυτικό λόγο της ελεγχόμενης σύμβασης. Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/477/2020


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/916/2021

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση του όρου με την προϋπόθεση τήρησης του οποίου με την 135/2021 πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄ Κλιμακίου κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης ανάμεσα στον προσφεύγοντα Δήμο και την ανώνυμη εταιρεία, με την επωνυμία «…» και διακριτικό τίτλο «… Α.Ε. (Ο.Τ.Α.)», φορέα διαχείρισης στερεών αποβλήτων της Περιφερειακής Ενότητας …(....)Τέλος, ο προβαλλόμενος με το υπόμνημα ισχυρισμός ότι ο ΦΠΑ εισροών αποτελεί κόστος για τη «… Α.Ε. (Ο.Τ.Α.)» και περιέχεται στην προγραμματική σύμβαση, προβάλλεται αλυσιτελώς, διότι ο επιρριπτέος σε βάρος του ήδη προσφεύγοντος Δήμου … φόρος προστιθέμενης αξίας αφορά το κόστος της παροχής υπηρεσιών καθεαυτήν, το γεγονός δε ότι σε αυτό συμπεριλαμβάνεται το ποσό του ΦΠΑ εισροών της «… Α.Ε. (Ο.Τ.Α.)» είναι ενδεικτικό ότι οι υπηρεσίες δεν προβλέπεται να παρασχεθούν σε τιμή κατώτερη αυτού του κόστους, επιπροσθέτως ο ισχυρισμός σχετίζεται μόνο με το ενδεχόμενο της ύπαρξης και άσκησης δικαιωμάτων έκπτωσης του φόρου (άρθρα 30 επ., Κεφάλαιο Ζ του ν. 2859/2000). Δεν ανακαλεί την 135/2021 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Α' ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/1825/2021


ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/240/2017

Προγραμματική σύμβαση:..Με δεδομένα τα ανωτέρω γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνάφθηκε εν προκειμένω η από 17.3.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και της …. με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ..., αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Νομίμως, συνεπώς, προβλέφθηκε και η κάλυψη του αναφυόμενου στο πλαίσιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης διοικητικού κόστους των παρεχόμενων από τη …. υπηρεσιών, χωρίς τούτο να συνιστά παραβίαση των όρων της προηγουμένως συναφθείσας εξαετούς σύμβασης συνεργασίας μεταξύ του Δήμου …, της …. και της .., εφόσον, άλλωστε, στο κείμενο αυτής γινόταν μνεία ότι ο Δήμος επρόκειτο να αναλάβει το σύνολο των δαπανών που θα ανέκυπταν στο πλαίσιο εκτέλεσης από μέρους του των εργασιών συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων συσκευασίας. Η δε προβλεπόμενη από την άνω προγραμματική σύμβαση προκαταβολή του 30% του συνολικού κόστους αυτής, δεν αντίκειται στο νόμο. Και τούτου διότι με το άρθρο 100 παρ. 2α. του ν. 3852/2010 δεν ορίζεται, ως μοναδικός επιτρεπόμενος τρόπος εκπλήρωσης των αναλαμβανόμενων οικονομικών υποχρεώσεων των μερών, η εφάπαξ καταβολή των οφειλόμενων ποσών με την ολοκλήρωση του αντικειμένου της σύμβασης, επιτρεπομένης, ως εκ τούτου, της τμηματικής καταβολής τους, στην έννοια της οποίας εμπίπτει και η χορήγηση προκαταβολής. Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της …. για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος.(..)Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν δύναται να θεωρηθεί.


ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/34/2018

Προγραμματικες Συμβασεις.(..)  καταβολή στη Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση ... (εφεξής: ....) της ετήσιας συμμετοχής του Δήμου ... στο πλαίσιο εκτέλεσης της από 22.6.2017 προγραμματικής σύμβασης τετραετούς διάρκειας ..Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της από 22.6.2017 σύμβασης, αυτή αφορά αποκλειστικά στη συμμετοχή των συμβαλλομένων στην εκτέλεση του προγράμματος «...»... Ωστόσο, η ελεγχόμενη σύμβαση δεν έχει το προβλεπόμενο από το άρθρο 100 ν. 3852/2010 ελάχιστο περιεχόμενο. Τούτο διότι στο συμβατικό κείμενο δεν αναφέρεται το ύψος της δαπάνης εκτέλεσης του προγράμματος, ούτε παρατίθεται οποιοσδήποτε συσχετισμός μεταξύ των επί μέρους δαπανών αυτού και της κάλυψής τους από τη χρηματοδότηση μέσω της προγραμματικής σύμβασης (κοστολόγηση), ώστε   να δικαιολογείται ο προϋπολογισμός αυτής στο συγκεκριμένο χρηματικό ποσό, σε συμμόρφωση με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης..Παρά ταύτα, συνεκτιμώντας α) την επί σχεδόν εικοσαετία χρηματοδότηση του προγράμματος «...» υπό την ως άνω μορφή, ήτοι μέσω ένταξης στο εκάστοτε ισχύον συναφές πρόγραμμα της Ε.Ε. υπό την προβλεπόμενη για την έγκρισή του διαδικασία...., , β) ότι, εν πάση περιπτώσει, έχει προσδιορισθεί το κόστος κάθε επιμέρους ομάδας δαπανών και η συνολική δαπάνη για την εκτέλεση του προγράμματος για το έτος 2017...., κρίνεται ότι τα συμβαλλόμενα μέρη πεπλανημένως πλην συγγνωστώς υπέλαβαν ότι, εφόσον είχε χωρίσει προϋπολογισμός της συνολικής δαπάνης εκτέλεσης του προγράμματος προκειμένου να εγκριθεί η ετήσια χρηματοδότηση του .... από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν χρειαζόταν ειδικότερη συσχέτιση μεταξύ των δαπανών αυτού και της χρηματοδότησης.(συγγνωστή πλάνη)