Όταν εντέλλονται δαπάνες που ενσωματώνουν απαιτήσεις που έχουν γενεσιουργό λόγο έναν εξώδικό συμβιβασμό ερευνάται αν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος ως προς τα τυπικά εξωτερικά στοιχεία της πράξης του συμβιβασμού, που αφορούν στη γνωμοδότηση της νομικής υπηρεσία του δήμου και στην απόφαση του αρμοδίου οργάνου, όσο και στα εσωτερικά στοιχεία της πράξης, υπό την έννοια ότι η σχετική δαπάνη μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμβιβασμού, προβλέπεται από διάταξη νόμου και συνοδεύεται από τα αναγκαία δικαιολογητικά στοιχεία που αποδεικνύουν τη σχετική απαίτηση (βλ. πράξ. VII Τμ.15/2008, IV Τμ.117/2002).

ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ.Μη νόμιμη η καταβολή μηνιαίας αποζημίωσης σε υπάλληλο, που ασκεί καθήκοντα Προϊσταμένης Διεύθυνσης Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών Δήμου, λόγω της υπερωριακής απασχόλησής της, για την τήρηση των πρακτικών των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου, καθόσον δεν είναι νόμιμη η ανάθεση καθηκόντων πρακτικογράφου στην ανωτέρω υπάλληλο, διότι η διάταξη του άρθρου 49 παρ. 4 του ν. 3584/2007 (ΦΕΚ Α΄ 143) δεν παρέχει έρεισμα για την ανάθεση πρόσθετων κατ’ είδος καθηκόντων σε υπάλληλο εκτός κανονικού ωραρίου λειτουργίας της Υπηρεσίας, τα δε καθήκοντα τήρησης και σύνταξης πρακτικών των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου συνιστούν καθήκοντα τρέχουσας γραμματειακής φύσης, μη προσιδιάζοντα στον κύκλο των διευθυντικών και επιτελικών αρμοδιοτήτων του ασκούντος χρέη Προϊσταμένου Διεύθυνσης. Επιπροσθέτως, δεν προκύπτει από τη σχετική απόφαση ανάθεσης, επιτακτική ανάγκη εκτέλεσης των σχετικών εργασιών από τη συγκεκριμένη υπάλληλο, λόγω έλλειψης προσωπικού του οικείου κλάδου και ειδικότητας.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ:(....)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Και τούτο, διότι, ο νόμος ορίζει ότι, εάν οι μετακινούμενοι υπάλληλοι των Ο.Τ.Α. διανύουν άνω των διακοσίων πενήντα (250) χιλιομέτρων μηνιαίως, για τα επιπλέον χιλιόμετρα, καταβάλλεται, ως αποζημίωση, το αντίτιμο του εισιτηρίου του φθηνότερου συγκοινωνιακού μέσου της αντίστοιχης διαδρομής και όχι το αντίτιμο της μηνιαίας κάρτας απεριορίστων διαδρομών. Σε κάθε, δε, περίπτωση, όπως προκύπτει από τις συνημμένες, στα 106 και 107, οικονομικού έτους 2016, χρηματικά εντάλματα πληρωμής, που εκδόθηκαν μετά την ακύρωση των 17 και 18, ίδιου οικονομικού έτους, χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής, καταστάσεις χιλιομετρικής αποζημίωσης, η εντελλόμενη δαπάνη, κατά το μέρος που αφορά στα επιπλέον χιλιόμετρα, δεν υπερβαίνει, για κάθε υπάλληλο, το ποσό των τριάντα (30) ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στο αντίτιμο της μηνιαίας κάρτας απεριορίστων διαδρομών. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι, εφόσον τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής είναι πλήρη και φέρουν όλα τα τυπικά στοιχεία εξωτερικής νομιμότητας, φέρουν δε και την υπογραφή των αρμοδίων οργάνων, νομίμως εκκαθαρίζεται και εντέλλεται η ελεγχόμενη δαπάνη, δεδομένου ότι, με το δεύτερο λόγο διαφωνίας, η Επίτροπος δεν προβάλλει άλλη αιτίαση για τη νομιμότητα της δαπάνης αυτής.

Καταβολή αποδοχών:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι, εφόσον η θέση του Προϊσταμένου Διεύθυνσης του «.. Εθνικού Σταδίου ..» παραμένει κενή, ο δε ορισθείς ως Αναπληρωτής Προϊστάμενος Διεύθυνσης παραιτήθηκε, τυγχάνουν εφαρμογής, έως την τοποθέτηση νέου Προϊσταμένου, σύμφωνα με την προβλεπόμενη από τις διατάξεις του άρθρου 29 του ν. 4369/2016 διαδικασία, οι διατάξεις του άρθρου 87 του Υ.Κ. περί αναπλήρωσης. Εξάλλου, απορριπτέος είναι και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, καθόσον νομίμως η φερόμενη ως δικαιούχος είχε ορισθεί, με την 6/23.3.2016 πράξη της Επιτροπής Διοίκησης του Σταδίου, ως Αναπληρώτρια Προϊσταμένη του Τμήματος Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών του νομικού αυτού προσώπου, αφού υπερείχε, ως προς τα τυπικά της προσόντα, έναντι των λοιπών υπηρετούντων στο εν λόγω Τμήμα υπαλλήλων, συγκεκριμένα δε ήταν η μόνη υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Διοικητικού - Οικονομικού με Βαθμό Α´. Και τούτο, ανεξαρτήτως του εάν έλαβε, κατά το χρονικό διάστημα άσκησης των καθηκόντων της ως Αναπληρώτριας Προϊσταμένης στο προαναφερθέν Τμήμα, το προβλεπόμενο επίδομα θέσης ευθύνης.  Το γεγονός, εξάλλου, ότι δεν ανήκε οργανικά στο ως άνω νομικό πρόσωπο, δεν καθιστά παράνομη την τοποθέτησή της στην ανωτέρω θέση, αφού, σύμφωνα με όσα αναλυτικά εκτέθηκαν, νομίμως τοποθετείται ως Αναπληρωτής Προϊστάμενος οργανικής μονάδας ν.π.δ.δ. υπάλληλος που υπηρετεί μεν στο εν λόγω νομικό πρόσωπο, αλλά δεν ανήκει οργανικά σ’ αυτό, εφόσον διαθέτει όλα τα νόμιμα προσόντα για την τοποθέτησή του στη θέση αυτή.

Εξώδικος συμβιβασμός (...) Εξ αυτού προκύπτει ότι οι δήμοι και οι κοινότητες μπορούν να καταρτίζουν, για όσα θέματα δεν εξέρχονται από τη δυνατότητά τους αυτή, εξώδικο ή δικαστικό συμβιβασμό που γίνεται κατά τον διαγραφόμενο από την υπόψη διάταξη τρόπο με τις εντεύθεν ουσιαστικές και δικονομικές συνέπειες. Ως εκ τούτου στο πλαίσιο του διενεργούμενο από το Ελεγκτικό Συνέδριο προληπτικού ελέγχου ερευνάται αν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος τόσο ως προς τα τυπικά, εξωτερικά στοιχεία της πράξεως του συμβιβασμού, που αφορούν στην γνωμοδότηση της νομικής υπηρεσίας του δήμου και στην απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, όσο και ως προς τα ουσιαστικά, εσωτερικά στοιχεία της πράξης, υπό την έννοια ότι η σχετική δαπάνη μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμβιβασμού, προβλέπεται από διάταξη νόμου και συνοδεύεται από τα αναγκαία δικαιολογητικά στοιχεία που αποδεικνύουν τη σχετική απαίτηση.

Καταβολή απιδόματος θέσης ευθύνης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με τα χρηματικά εντάλματα δαπάνη είναι νόμιμη. Και τούτο διότι η αναδρομική τοποθέτηση της φερόμενης ως δικαιούχου στη θέση της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού του Δήμου ... περιλαμβάνεται στις επιβαλλόμενες από τις ανωτέρω διατάξεις θετικές ενέργειες, στις οποίες έπρεπε να προβεί ο Δήμος σε συμμόρφωση προς την εκδοθείσα Α62/2018 ακυρωτική απόφαση του Διοικητικού Εφετείου ..., οι οποίες (ενέργειες) ανατρέχουν στο χρόνο συντέλεσης της κριθείσας ως παράνομης παράλειψης τοποθέτησης της εν λόγω υπαλλήλου σε θέση Προϊσταμένης Διεύθυνσης του Δήμου, ήτοι στο χρόνο έκδοσης της ακυρωθείσας 268/27.8.2015 αρχικής απόφασης τοποθέτησης Προϊσταμένων. Συνεπώς, τα αρμόδια όργανα του Δήμου όφειλαν να αποκαταστήσουν πλήρως τα πράγματα -και, ειδικότερα, τη νομική κατάσταση της θιγούσης –τοποθετώντας την υπάλληλο αναδρομικά στη θέση, στην οποία θα ευρίσκετο, αν από την αρχή δεν είχε χωρήσει η ακυρωθείσα, κατά τα προεκτεθέντα, παράλειψη της. Στην έννοια δε της αποκατάστασης αυτής περιλαμβάνεται, εκτός από την υπηρεσιακή, και η μισθολογική αποκατάσταση της δικαιούχου, η οποία συνίσταται στην αναδρομική καταβολή της οφειλόμενης διαφοράς που προέκυψε λόγω αλλαγής βαθμού από Γ΄ σε Β΄ και επιδόματος θέσης ευθύνης. Εξάλλου, αβασίμως προβάλλεται από την διαφωνούσα Επίτροπο ότι η καταβολή του επιδόματος θέσης ευθύνης προϋποθέτει την εν τοις πράγμασι άσκηση καθηκόντων στην θέση της Προϊσταμένης Διεύθυνσης, καθόσον κατά τον κρίσιμο χρόνο στους Προϊσταμένους Διευθύνσεων καταβαλλόταν το επίδομα θέσης ευθύνης παγίως και κατά τακτά χρονικά διαστήματα και, ως εκ τούτου, κατά την συνήθη πορεία των πραγμάτων θα καταβαλλόταν και στην φερόμενη ως δικαιούχο υπάλληλο αν δεν είχε μεσολαβήσει η προαναφερόμενη παρανομία.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνη είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτά πρέπει να θεωρηθούν.

Δημόσια έργα.Χρόνος έκδοσης τιμολογίου.Στο άρθρο 21 του β.δ/τος της 17.5/15.6.1959 «Περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των Δήμων και Κοινοτήτων» (ΦΕΚ Α΄, 114, 145 και 197) ορίζεται ότι: «1. Η εκκαθάρισις ενεργείται παρά της λογιστικής υπηρεσίας κατά τας κειμένας περί εκάστης δαπάνης διατάξεις, είτε αυτεπαγγέλτως οσάκις υπάρχουν παρά τη υπηρεσία ταύτη πλήρη τα αποδεικνύοντα τα δικαιώματα των δικαιούχων στοιχεία, είτε επί τη υποβολή αυτή των δικαιολογητικών στοιχείων, μετά προέλεγχον τούτων εκ μέρους των αρμοδίων υπηρεσιών του Δήμου, (…) 3. Τα δικαιολογητικά έγγραφα εκάστης δαπάνης (…) προσαρτώνται εις τα σχετικά χρηματικά εντάλματα (…)» και στο άρθρο 25 αυτού ότι: «Εις παν χρηματικόν ένταλμα δέον να επισυνάπεται υπ’ ευθύνη των επιτετραμμένων την εκκαθάρισιν και εντολήν της δαπάνης οργάνων του δήμου παν δικαιολογητικόν έγγραφον εξ ου να προκύπτη σαφώς το δικαίωμα του πιστωτού του δήμου κατά βάσιν και ποσόν». Από τις τελευταίες αυτές διατάξεις προκύπτει ότι τα έξοδα των Ο.Τ.Α. αναγνωρίζονται και εκκαθαρίζονται από τα αρμόδια όργανα βάσει των προβλεπομένων από τις κείμενες διατάξεις για κάθε είδος δαπάνης δικαιολογητικών, που αποδεικνύουν την κατ’ αυτών απαίτηση και πληρώνονται με χρηματικά εντάλματα που εκδίδονται στο όνομα των αναγνωριζομένων ως πιστωτών τους. Η μη έκδοση ή η μη νόμιμη έκδοση των ως άνω δικαιολογητικών καθιστά την εντελλόμενη δαπάνη μη κανονική (σχετ. Πράξεις VII Τμ. 13/2008, 11/2009).

Καταβολή ποσού 900,00 ευρώ στην υπάλληλο ……- …… ως επιδόματος θέσης ευθύνης του άρθρου 18 του ν. 4024/2011 (ΦΕΚ Α΄ 226), για το χρονικό διάστημα από 11.9.2013 έως 10.11.2013(....)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον η ως άνω υπάλληλος, ήδη κατά το χρόνο του αρχικού ορισμού της ως αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Προγραμματισμού, Οργάνωσης, Πληροφορικής και Τοπικής Ανάπτυξης του Δήμου (11.9.2013) και μέχρι την ημερομηνία ανάκλησης της σχετικής απόφασης τοποθέτησης και αντικατάστασής της (26.11.2013) από το Δήμαρχο ….., αυτή βρισκόταν σε άδεια, συνεπώς, δεν μπορούσε εν τοις πράγμασι να ασκήσει, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο της αναπλήρωσης, τα προβλεπόμενα στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου καθήκοντα της αναπληρώτριας Προϊσταμένης της εν λόγω Διεύθυνσης, όπως ορθώς προβάλλεται από τον Επίτροπο με την 18/2014 πράξη. Κατόπιν αυτών το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί

Μη υπογραφή Χ.Ε από τον Π.Ο.Υ (..) εξόφληση του έργου «Βελτίωση ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων κοινής ωφελείας οικισμού ...». Ως αιτιολογία για την άρνησή της προέβαλε ότι το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν υπογράφεται από την Προϊσταμένη της Οικονομικής Υπηρεσίας του Δήμου και ως εκ τούτου δεν φέρει όλα τα τυπικά στοιχεία εξωτερικής νομιμότητας..Σε περίπτωση που χρηματικό ένταλμα έχει μεν συνταχθεί αλλά δεν φέρει τις απαιτούμενες από το νόμο υπογραφές, η διαδικασία έκδοσης  αυτού  δεν έχει ολοκληρωθεί και επομένως αυτό δεν υφίσταται και ως εκ τούτου δεν δύναται να ασκηθεί επ’ αυτού από το Ελεγκτικό Συνέδριο ο προβλεπόμενος προληπτικός έλεγχος της δαπάνης στην οποία αφορά (ΚΠΕΔ VII Τμ. Πρακτικά 13ης Συν. 16.5.2017).Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, εφόσον δεν έχει υποβληθεί για έλεγχο νομίμως εκδοθέν χρηματικό ένταλμα, το Κλιμάκιο απέχει του ελέγχου. 

ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή συνολικού ποσού 889,79 ευρώ, σε Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών Δήμου, ως αποζημίωσή της, λόγω υπερωριακής απασχόλησής, κατά το διάστημα από 1.1.2014 έως 30.6.2014 και από 1.10.2014 έως 31.12.2014, για την τήρηση των πρακτικών των συνεδριάσεων του Τοπικού Συμβουλίου, καθόσον μη νομίμως ανατέθηκαν σε αυτήν καθήκοντα πρακτικογράφου, αφού η ίδια ασκεί χρέη Προϊσταμένου Διεύθυνσης. Η διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 49 του ΚΚΔΚΥ δεν παρέχει έρεισμα για την ανάθεση προσθέτων κατ’ είδος καθηκόντων σε υπάλληλο εκτός κανονικού ωραρίου λειτουργίας της Υπηρεσίας, τα δε καθήκοντα τήρησης πρακτικών του Τοπικού Συμβουλίου, συνιστούν καθήκοντα τρέχουσας γραμματειακής φύσης, μη προσιδιάζοντα στον κύκλο των διευθυντικών και επιτελικών αρμοδιοτήτων του ασκούντος χρέη Προϊσταμένου Διεύθυνσης, στο βαθμό που από τη σχετική απόφαση ανάθεσης των καθηκόντων πρακτικογράφου δεν προκύπτει επιτακτική ανάγκη εκτέλεσης των σχετικών εργασιών από την συγκεκριμένη υπάλληλο, λόγω έλλειψης υπαλλήλου συγκεκριμένης ειδικότητας. Σε κάθε περίπτωση, τέτοιο έρεισμα δεν παρέχει ούτε η διάταξη του άρθρου 20 παρ. 1 του ν. 4024/2011, η οποία αφορά στην κατ’ απόκλιση προς το τακτικό ωράριο εργασίας άσκηση διευθυντικών καθηκόντων και στην εντεύθεν απαγόρευση άσκησης αυτής, τυχόν, δε, χρησιμοποίηση αυτής ως ερείσματος για την καταβολή των επίμαχων δαπανών θα οδηγούσε στην καταστρατήγηση του θεσπισθέντος με τον ν. 4024/2011 ειδικού υπηρεσιακού  καθεστώτος των Προϊσταμένων Διεύθυνσης, αφού θα είχε ως συνέπεια, κατ’ ουσίαν την αναπλήρωση της αποζημίωσης λόγω υπερωριακής απασχόλησης, που δεν λαμβάνουν κατά την άσκηση των τακτικών τους διευθυντικών καθηκόντων με την υπερωριακή αποζημίωση για την άσκηση υπηρεσιών πρακτικογράφου, ήτοι κατώτερων διοικητικών καθηκόντων.