Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΠΡΑΚΤΙΚΑ/ΤΜ.4/3η/2018/ΘΕΜΑ Α΄

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4486/2017, 3863/2010, 4412/2016/Α.88

Υπηρεσίες φύλαξης.(..) Με την κρινόμενη αίτηση ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 136/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο, με την οποία κρίθηκε ότι δεν πρέπει να θεωρηθεί το 393, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του αιτούντος, συνολικού ποσού 20.375,76 ευρώ, που αφορά στην αμοιβή της εταιρείας «...» για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης-ασφάλειας των χώρων του ... ,(..)Στην κρίση αυτή ήχθη το Κλιμάκιο με την αιτιολογία ότι: α) Δεδομένου του εξ αντικειμένου υπερβολικά χαμηλού εργολαβικού κέρδους και διοικητικού κόστους της προσφοράς της ως άνω εταιρείας,  ο ..., κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 88 παρ. 1 του ν. 4412/2016 και 68 παρ. 1 του ν. 3863/2000, παρέλειψε να καλέσει αυτήν προκειμένου να διευκρινίσει τα ανωτέρω στοιχεία της προσφοράς της και να αποδείξει ότι τα υπολογισθέντα ποσά εργολαβικού κέρδους και διοικητικού κόστους ήταν εύλογα,(..)β)  ..., η απασχόληση από την ως άνω εταιρεία, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, εργαζομένων άνω των 25 ετών, συνιστά ανεπίτρεπτη ουσιώδη τροποποίηση αυτής, διότι η εκ των υστέρων αύξηση του μισθολογικού κόστους μετέβαλε την οικονομική ισορροπία της, εκμηδενίζοντας το υπολογισθέν στην προσφορά ποσό εργολαβικού κέρδους και δημιουργώντας αρνητικό οικονομικό ισοζύγιο στη σύμβαση.(..)Ήδη, με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης ζητείται η ανάκληση της ως άνω πράξης, καθώς προβάλλεται, κατ’ επίκληση της διάταξης του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017, ότι η επίμαχη δαπάνη έχει νομιμοποιηθεί. (..) Ενόψει δε της, κατά τα ανωτέρω, επίκλησης, από το αιτούν της ως άνω διάταξης του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017 και δοθέντος ότι, κατά τα γνωστά στο Τμήμα, με τα Πρακτικά της 20ης/14.11.2017 Συνεδρίασής του (Θέμα A΄) έχει παραπεμφθεί, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 6 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄52) Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως η παρ. αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν.4489/2017 (Α΄ 140), στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, το ζήτημα της αντίθεσης ή μη της εν λόγω διάταξης προς το άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος καθώς και της συμφωνίας της ή μη με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014, όπως αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με τον ν. 4412/2016....η δε απόφανση επί των ζητημάτων τούτων επηρεάζει την έκβαση και της κρινόμενης υπόθεσης, εισηγούμαι να αναβληθεί η οριστική κρίση του Τμήματος ως προς την ανάκληση ή μη της 136/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο, μέχρις ότου εκδοθούν τα Πρακτικά της Ολομέλειας του Δικαστηρίου επί των ανωτέρω παραπεμφθέντων σε αυτήν ζητημάτων.

Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΚΛ.Ζ/316/2017

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης, για την ανάθεση από τον «….»  της φύλαξης τριάντα τεσσάρων (34) ισόπεδων διαβάσεων..(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο αναθέτων φορέας, με την 5627/21.9.2017 απόφασή του, μολονότι αξιολόγησε ως ασυνήθιστα χαμηλή την οικονομική προσφορά της πρώτης κατά σειρά μειοδοσίας εταιρείας «….Ε.Π.Ε.», κρίνοντας ότι δεν περιλαμβάνει εύλογα ποσά διοικητικού κόστους, κόστους αναλωσίμων, εργολαβικού κέρδους και νομίμων υπέρ τρίτων κρατήσεων, δεν κάλεσε, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 88 του ν.4412/2016, την ως άνω εταιρεία για την παροχή εξηγήσεων, ώστε να δοθεί στην τελευταία η δυνατότητα να αιτιολογήσει τη σύνθεση της προσφοράς της, και ακολούθως να εκτιμηθεί η λυσιτέλεια των εξηγήσεων που θα παρείχε αυτή και να αποφασισθεί αιτιολογημένα η αποδοχή ή η απόρριψη της προσφοράς της, με αποτέλεσμα να ελέγχεται για υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής του ευχέρειας. Εξάλλου, προς επίρρωση των ανωτέρω, ο αναθέτων φορέας απέρριψε άνευ ετέρου την οικονομική προσφορά της ως άνω εταιρείας, υπολαμβάνοντας εσφαλμένως ότι απέρρεε τέτοια υποχρέωση από την 220/2017 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την αιτιολογία ότι η διαφορά μεταξύ του ελαχίστου εργατικού κόστους που αναφέρεται στη διακήρυξη (3.735.115,68€) και της οικονομικής προσφοράς της εταιρείας «…..Ε.Π.Ε.» (3.738.990,48 ευρώ) ανερχόμενη στο ποσό των 3.874,80€ (0,48€ διοικητικό κόστος + 0,48€ κόστος για αναλώσιμα + 0,48€ εργολαβικό κέρδος + 3.873,36€ κόστος για τις νόμιμες υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις) είναι εξαιρετικά μικρή και δεν καλύπτει τις απαιτήσεις της εν λόγω διακήρυξης ως προς το εύλογο διοικητικό κόστος παροχής υπηρεσιών, τα αναλώσιμα, το εργολαβικό κέρδος και τις νόμιμες υπέρ τρίτων κρατήσεις, για τη συνολική διάρκεια του έργου που ανέρχεται σε 24 μήνες, αιτιολογία η οποία, ανεξαρτήτως εάν συνιστά ανεπίτρεπτη αλλοίωση της οικονομικής προσφοράς της ως άνω εταιρείας, πάντως είχε χρησιμοποιηθεί ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ως επιχείρημα υπέρ του ευλόγου της οικονομικής της προσφοράς (βλ. ανωτέρω σκέψη IV περ. vii). VI. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον κατά την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία εμφιλοχώρησε η διαπιστωθείσα κατά τα ανωτέρω ουσιώδης πλημμέλεια, καθίσταται μη νόμιμη η ανάθεση της παροχής υπηρεσιών στη δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας εταιρεία «…..Α.Ε.» και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το ...έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Προμηθειών και Εφοδιασμού του ...., σχεδίου σύμβασης μεταξύ του ...και της ως άνω εταιρείας.( Δεν ανακλήθηκε με την 47/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία κρίθηκε μη αναθεωρητέα με την ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/804/2018)


ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/56/2019

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης:..Ο αναθέτων φορέας, κρίνοντας έστω και σιωπηρά ότι η ως άνω προσφορά της αναδόχου δεν είναι ασυνήθιστα χαμηλή ενόψει του προβλεπόμενου σε αυτή χαμηλού διοικητικού κόστους και εργολαβικού κέρδους ίσου με ποσοστό 1,2% και 1% αντίστοιχα επί του συνολικού τιμήματος, δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας, καθόσον: α) δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις κατά της αξιολόγησης της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου, (βλ. άρθρο 17 της Διακήρυξης), β) το ύψος της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου που ανέρχεται σε 58.259,24 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. δεν αποκλίνει ουσιωδώς από το ύψος της προϋπολογιζόμενης με βάση τη διακήρυξη δαπάνης ίσης με 66.960,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. (πρβλ. απόφαση Ελ. Συν. VI Τμ. 1724/2012, Ε.Α. ΣτΕ 127/2009), γ) στην οικονομική προσφορά της αναδόχου προβλέπεται εργολαβικό κέρδος, έστω και μικρό, δεδομένου ότι το ζήτημα του ύψους του εργολαβικού κέρδους ανάγεται στον επιχειρηματικό κίνδυνο που αναλαμβάνει ο οικονομικός φορέας που συμμετέχει σε ένα δημόσιο διαγωνισμό (βλ. απόφαση Ελ. Συν. VI Τμ. 2090/2011, πρβλ. Ε.Α. ΣτΕ 792/2008, 974/2007) και δ) στην ανωτέρω οικονομική προσφορά έχουν συνυπολογισθεί, πέραν του εργολαβικού οφέλους, όλα τα με βάση το άρθρο 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ Α΄ 115/15.7.2010) απαιτούμενα λοιπά στοιχεία, δηλαδή οι νόμιμες αποδοχές των εργαζομένων, οι νόμιμες υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις και το τυχόν, λοιπό εύλογο διοικητικό κόστος παροχής των προς ανάθεση υπηρεσιών. Επομένως, ο α΄ λόγος της Επιτρόπου δεν ευσταθεί.β) Όπως προκύπτει από τα εκτιθέμενα στην 6η σκέψη, η οικονομική προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου διαμορφώθηκε με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για εργαζομένους κάτω των 25 ετών. Βάσει, δε, των δεδομένων αυτών, τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 68 παρ. 3 του ν. 3863/2010, αποτελούν ουσιώδες και απαιτούμενο επί ποινή ακυρότητας στοιχείο της συμβάσεως, συνήφθη και η 3572/2018 μεταξύ του ΕΙΚ και της εταιρείας σύμβαση. Ενόψει, όμως, της επιλογής ως κριτηρίου αναθέσεως αυτού της χαμηλότερης τιμής, καθώς επίσης και της υποχρεώσεως των διαγωνιζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, να υπολογίσουν στην προσφορά τους εύλογο ποσοστό διοικητικού κόστους, αναλωσίμων και εργολαβικού κέρδους, η απασχόληση από την ανάδοχο εταιρεία, κατά την εκτέλεση της συμβάσεως, εργαζομένων άνω των 25 ετών, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση της οικείας συμβάσεως (πρβλ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. στο IV Τμ. Πρ. 80, 34/2017, 172/2016, 247, 32/2015, 143/2014). (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.


ΕλΣυν.Τμ.4/25/2014

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Με τα δεδομένα αυτά και όσα ήδη εκτέθηκαν στη σκέψη που προηγήθηκε, το Τμήμα, μετά την επανεξέταση της υπόθεσης, στην ίδια άγεται κρίση, στην οποία ήχθη και το Κλιμάκιο με την ήδη προσβαλλόμενη πράξη του, στις ορθές σκέψεις και λεπτομερείς αιτιολογίες της οποίας παραπέμπει προς αποφυγή περιττών επαναλήψεων. Αβάσιμα δε το αιτούν προβάλλει ότι η άνω παράλειψή του δεν αντίκειται στο νόμο αφού ο προσδιορισμός του διοικητικού κόστους, του κόστους αναλωσίμων και του εργολαβικού κέρδους ανάγεται στον τρόπο άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας των εταιρειών παροχής υπηρεσιών καθαριότητας, οι οποίες, ως εκ τούτου, μπορούν, κατά την ελεύθερη και ανέλεγκτη από την εκάστοτε αναθέτουσα αρχή κρίση τους, να διαμορφώνουν τα άνω στοιχεία. Και τούτο διότι, κατά την ρητά εκπεφρασμένη με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 βούληση του νομοθέτη, οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών καθαριότητας στην προσφορά τους πρέπει να υπολογίζουν εύλογο - και κατά συνεκδοχή ελέγξιμο από τις αναθέτουσες αρχές, με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις παρεχόμενες από τις προσφέρουσες εταιρείες εξηγήσεις .. ποσοστό διοικητικού κόστους, αναλωσίμων και εργολαβικού κέρδους. Δοθέντος άλλωστε ότι τα άνω προσφερθέντα από τη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία ποσά ήταν σχεδόν μηδενικά, δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί εν προκειμένω η συνδρομή συγγνωστής πλάνης, την οποία, ως εκ τούτου, αβάσιμα προβάλλει το αιτούν.


ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/106/2016

Παροχή υπηρεσιών καθαρισμού:Συνεπώς, ο πρώτος λόγος άρνησης θεώρησης του Επιτρόπου, σύμφωνα με τον οποίο η άνω εργολάβος δεν παρείχε τις ανατεθείσες σ’ αυτή υπηρεσίες καθαρισμού καθημερινά και καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, όπως προέβλεπε η σύμβασή της με το Λιμενικό Ταμείο, είναι αβάσιμος. Αντιθέτως, όπως βάσιμα προβάλλει ο Επίτροπος, στοιχειοθετείται στην υπό κρίση υπόθεση παραβίαση των διατάξεων του άρθρου 68 του ν. 3863/2010. Τούτο διότι στην προσφορά της άνω αναδόχου και στην επίμαχη σύμβασή της με το Λιμενικό Ταμείο δεν αναγράφθηκαν ο αριθμός των εργαζομένων που αυτή επρόκειτο να απασχολήσει στο έργο, οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας τους, το ύψος του προϋπολογιζόμενου ποσού των νόμιμων αποδοχών τους, το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά, τα τετραγωνικά μέτρα καθαρισμού ανά άτομο, το ποσοστό του διοικητικού κόστους για τις υπηρεσίες και τα αναλώσιμα, καθώς και το ποσοστό του εργολαβικού κέρδους της. Η έλλειψη δε των στοιχείων αυτών καθιστά, κατά τη ρητή διατύπωση της παρ. 3 του προαναφερόμενου άρθρου, την άνω σύμβαση άκυρη και, κατά συνέπεια, μη νόμιμη την εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, το οποίο, ως εκ τούτου, δεν πρέπει να θεωρηθεί .


ΕΣ/ΤΜ.6/47/2018

Υπηρεσίες φύλαξης ισόπεδων διαβάσεων.(..)ζητείται η ανάκληση της 316/2017 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος «...» (...) και της πρώτης παρεμβαίνουσας εταιρείας...., με αντικείμενο τη φύλαξη τριάντα τεσσάρων (34) ισόπεδων διαβάσεων (ΙΣ) του .... με ανθρώπινο δυναμικό (..) Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι, η αναθέτουσα αρχή όφειλε πριν την απόρριψη της προσφοράς της εταιρείας «....» ως ασυνήθιστα χαμηλής, να καλέσει αυτήν σε παροχή εξηγήσεων- διευκρινήσεων για την σοβαρότητα και βιωσιμότητα της προσφοράς της, εφόσον δε  αυτές δεν κρίνονταν  ικανοποιητικές, να  απορρίψει αυτήν  με την προσήκουσα ειδική αιτιολογία. Το γεγονός εξάλλου ότι η ως άνω εταιρεία «....», με την παρέμβασή της ενώπιον της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας ανέπτυξε τις απόψεις της για την κατατεθείσα προσφορά της, δεν ασκεί επιρροή στο μη νόμιμο του αποκλεισμού της, δοθέντος ότι η εν λόγω δίκη – στην οποία μάλιστα η εταιρεία «....» είχε παρέμβει υπέρ της αναθέτουσας αρχής – είναι διαδικασία αυτοτελής και σε κάθε περίπτωση διαφορετική από αυτήν που προβλέπει  το άρθρο 88 του ν. 4412/2016 ενώπιον της αναθέτουσας αρχής. Σε κάθε περίπτωση, η παρεμβαίνουσα εταιρεία δεν κωλυόταν, εφόσον την καλούσε, ως όφειλε, η αναθέτουσα αρχή, αφενός να εξειδικεύσει τα επιχειρήματα που είχε προβάλλει ενώπιον του Δικαστηρίου και τα οποία απορρίφθηκαν ως αόριστα, προσκομίζοντας σχετικά αποδεικτικά στοιχεία, αφετέρου να προβάλει νέα επιχειρήματα, τα οποία να επεξηγούν κατά τρόπο ικανοποιητικό το χαμηλό επίπεδο της προσφοράς της(..)Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης και την παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «....» (..)Δεν ανακαλεί την 316/2017 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Δεν αναθεωρήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/804/2018


ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/75/2018

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας.(Απευθείας ανάθεση) (..)Το παρόν Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τα Πρακτικά της 5ης Συνεδρίασης αυτού της 27ης.2.2018 (Θέμα Α), επιλαμβανόμενο της  ανωτέρω έκθεσης διαφωνίας της Επιτρόπου, έκρινε, κατά παραδοχή αυτής, ότι η εντελλόμενη με το εν λόγω ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στα εν λόγω Πρακτικά του, στα οποία και παραπέμπει προς αποφυγή περιττών επαναλήψεων. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο, με τα προμνησθέντα Πρακτικά του, ανέβαλε την έκδοση οριστικής Πράξης, λαμβάνοντας υπόψη του ότι στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου εκκρεμούσε, μετά από σχετική παραπομπή ενώπιόν της με Πρακτικά του ΙV Τμήματος του Δικαστηρίου (βλ. Πρακτικά της 20ης Συν./14.11.2017), το ζήτημα του εάν η διάταξη της παραγράφου 3 περ. β του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 (Α΄ 115/7.8.2017), δυνάμει της οποίας νομιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, δαπάνες για υπηρεσίες καθαριότητας που έχουν παρασχεθεί σε νοσοκομεία μέχρι τη δημοσίευση του οικείου νόμου, αντιτίθεται ή όχι στο Σύνταγμα (α. 98 Σ.), καθώς και εάν είναι σύμφωνη ή όχι με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014, όπως αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το ν. 4412/2016 (Α΄ 147, διορθ. σφαλμ. Α΄ 200).ΙΙ. Η Ολομέλεια, με τα Πρακτικά της 2ης/7.3.2018  Γενικής Συνεδρίασής της (Θέμα Α΄) και σύμφωνα με τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα σε αυτά, αποφάνθηκε ότι  η  εν λόγω νομιμοποιητική διάταξη αντίκειται στις διατάξεις τόσο του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ και γ΄ του Συντάγματος (και κατά περίπτωση του εδ. β΄), καθώς και στις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου, της νομιμότητας της δράσης της Διοίκησης, της χρηστής και διαφανούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας,  όσο και στις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ.ΙΙΙ. Κατόπιν αυτών, ενόψει του ότι η εντελλόμενη δαπάνη με το 127, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν είναι νόμιμη, αλλά ούτε και μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη βάσει της νομιμοποιητικής διάταξης της παραγράφου 3 περ. β΄ του άρθρου  96 του ν. 4486/2017, η οποία δεν εφαρμόζεται λόγω της αντίθεσής της στις ως άνω υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις και αρχές, κατά τα κριθέντα από την Ολομέλεια, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το εν λόγω ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.


ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/804/2018

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΦΥΛΑΞΗΣ....ζητείται η αναθεώρηση της 47/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση της πρώτης αιτούσας για ανάκληση της 316/2017 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με την πράξη αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ των αιτουσών εταιρειών, με αντικείμενο τη φύλαξη τριάντα τεσσάρων ισόπεδων διαβάσεων του .... με ανθρώπινο δυναμικό για χρονικό διάστημα είκοσι τεσσάρων μηνών, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.847.169,15 ευρώ (χωρίς  Φ.Π.Α.), με την αιτιολογία ότι κατά παράβαση του άρθρου 88 του ν. 4412/2016 η πρώτη αιτούσα, δια των αρμοδίων οργάνων της, προέβη στην απόρριψη ως ασυνήθιστα χαμηλής της οικονομικής προσφοράς της πρώτης κατά σειρά μειοδοσίας εταιρείας με την επωνυμία «...» και το διακριτικό τίτλο «....», χωρίς προηγουμένως να την καλέσει για την παροχή εξηγήσεων..(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ. Β της παρούσας, ότι, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση, εφόσον η προσφορά της εταιρείας «....» φαίνεται prima facie ασυνήθιστα χαμηλή, ο αναθέτων φορέας όφειλε να καλέσει την ως άνω εταιρεία να παράσχει εξηγήσεις-διευκρινίσεις για τη σοβαρότητα και βιωσιμότητα της προσφοράς της και να προσκομίσει τα αναγκαία δικαιολογητικά στοιχεία, ως εκ τούτου δε, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 313 του ν. 4412/2016, προέβη στον αποκλεισμό της εταιρείας αυτής, χωρίς προηγουμένως να της δοθεί η δυνατότητα να παράσχει τις ως άνω διευκρινίσεις.​(...)Εξάλλου, το παρόν Τμήμα δεν δύναται να προβεί το πρώτον στην εξέταση της ουσιαστικής βασιμότητας των ισχυρισμών της εταιρείας «....», δεδομένου ότι σχετική αρμοδιότητα έχει κατά το άρθρο 313 του ν. 4412/2016 μόνο η αναθέτουσα αρχή, οι κρίσεις της οποίας υπόκεινται σε έλεγχο νομιμότητας και επάρκειας της αιτιολογίας τους που διενεργείται τόσο από τα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια κατόπιν άσκησης ένδικου βοηθήματος όσο και από το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου. Τέλος, ο λόγος περί συγγνωστής πλάνης πρέπει να απορριφθεί προεχόντως ως απαράδεκτος, αφού η συγγνωστή πλάνη δεν αποτελεί λόγο αναθεώρησης,....οι υπό κρίση αιτήσεις αναθεώρησης πρέπει να απορριφθούν​...(Δεν αναθεωρείται η 47/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου)


ΔΕΦ ΑΘ/126/2019

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας...Επειδή, ο προβαλλόμενος από την αιτούσα λόγος σύμφωνα με τον οποίο δεν υπάρχει αναφορά σε οποιοδήποτε σημείο της διακήρυξης σχετικά με την υποχρέωση των υποψηφίων να συμπεριλάβουν στην οικονομική προσφορά τους το ως άνω ποσοστό 8%, ούτε μπορεί να συναχθεί με σαφήνεια τέτοια υποχρέωση από το σχετικό με τις νόμιμες κρατήσεις πεδίο 14 των Πινάκων Οικονομικής Προσφοράς του Παραρτήματος IV, όπως εμφαίνεται και από το γεγονός ότι από τις συνολικά τρεις υποψήφιες, μόνο η ... συμπεριέλαβε το ποσοστό αυτό στην προσφορά της και ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε κατά παράβαση των όρων της διακήρυξης και των αρχών της τυπικότητας, της ισότητας και της χρηστής διοίκησης, δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος. Κι αυτό για τον ίδιο λόγο για τον οποίο απορρίφθηκαν ανάλογες αιτιάσεις της αιτούσας με την προηγούμενη σκέψη της παρούσας, δηλαδή, για το λόγο ότι η υποχρέωση των διαγωνιζομένων να συμπεριλάβουν στην προσφερόμενη τιμή το ποσοστό 8% παρακράτησης φόρου εισοδήματος του ν. 4172/2013, σαφώς απορρέει από τους όρους 2.4.4 και 5.1.2 της διακήρυξης. Είναι δε, αδιάφορο από την άποψη αυτή, το γεγονός ότι από τους τρεις (3) διαγωνιζόμενους οικονομικούς φορείς, μόνον η ... συμπεριέλαβε στην προσφερόμενη τιμή το ως άνω ποσοστό παρακράτησης φόρου εισοδήματος. Εξάλλου, για τη θέσπιση της ως άνω υποχρέωσης δεν ήταν αναγκαίο να περιληφθεί στους Πίνακες Ανάλυσης Οικονομικής Προσφοράς του Παραρτήματος ΙV, ειδικό πεδίο προς συμπλήρωση ή ειδική μνεία για το ως άνω ποσοστό 8%, καθόσον αρκούσε προς τούτο το ενιαίο για όλες τις κρατήσεις-επιβαρύνσεις, ανεξαρτήτως είδους ή ποσοστού κάθε μίας από αυτές, πεδίο με αύξοντα αριθμό 14 «Νόμιμες υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις», που υπάρχει στους Πίνακες Γ.2.1 και Γ.2.2 του ως άνω Παραρτήματος.Επειδή, περαιτέρω, η αιτούσα προβάλλει ότι, όπως προκύπτει από τα επί μέρους κονδύλια των οικονομικών προσφορών της ίδιας και της ..., η προσφορά αυτής θα εξακολουθούσε να ήταν η πλέον συμφέρουσα ακόμη κι αν περιελάμβανε την επίμαχη παρακράτηση, καθώς και ότι η προσφορά αυτής δεν ήταν απορριπτέα εκ του λόγου ότι δεν συμπεριλήφθηκε η εν λόγω παρακράτηση, αλλά εφόσον ήθελε θεωρηθεί ασυνήθιστα χαμηλή, θα έπρεπε να κληθεί από την αναθέτουσα αρχή για παροχή εξηγήσεων, κατά το άρθρο 88 του ν. 4412/2016. Οι αιτιάσεις αυτές όμως, είναι απορριπτέες προεχόντως για το λόγο ότι προβάλλονται απαραδέκτως το πρώτον με το από 21.3.2019 υπόμνημα που κατατέθηκε μετά τη συζήτηση της υπόθεσης (εντός της χορηγηθείσας τριήμερης προθεσμίας).Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση, να διαταχθεί η κατάπτωση του παραβόλου που καταβλήθηκε και να καταδικασθεί η αιτούσα στην καταβολή του υπόλοιπου οφειλόμενου παραβόλου, ποσού 275 ευρώ (βλ. 1η σκέψη), να διαταχθεί δε η διαβίβαση αντιγράφου της παρούσας απόφασης στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, ώστε να επιμεληθεί της διαδικασίας για την είσπραξη του ποσού αυτού το αρμόδιο προς τούτο, κατ' άρθρο 5 παρ. 5 του π.δ. 238/2003 (Α΄ 214), Τμήμα Εκκαθάρισης Δικαστικών Δαπανών.


ΕλΣυν.Τμ.6/2653/2012

Ανάθεση υπηρεσίας καθαρισμού:..ζητείται, η ανάκληση της 302/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω η αναθέτουσα αρχή έλεγξε, ως όφειλε, κατά το στάδιο οικονομικής αξιολόγησης, εάν οι οικονομικές προσφορές των υποψηφίων αναδόχων ήταν παραδεκτές, δηλαδή συμπεριελάμβαναν όλα τα οριζόμενα στο άρθρο 68 του ν. 3863/2010, καθώς και στο άρθρο 13 της διακήρυξης, στοιχεία ( εργατοασφαλιστικό κόστος, εύλογο ποσοστό διοικητικού κόστους παροχής υπηρεσιών, κόστος αναλωσίμων, μικτό εργολαβικό όφελος, Φ.Π.Α. καθώς και τις νόμιμες υπέρ του Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις). Περαιτέρω, εν προκειμένω η αναθέτουσα αρχή, κατά το στάδιο αξιολόγησης των οικονομικών προσφορών των συμμετεχουσών εταιρειών νομίμως δεν απέρριψε ως απαράδεκτη την προσφορά της εταιρείας «….», λόγω μη ευλόγου εργολαβικού κέρδους και κόστους υλικών δεδομένου ότι στα πλαίσια άσκησης της διακριτικής της ευχέρειας εκτίμησε ότι η υποβληθείσα από την ανωτέρω εταιρεία οικονομική προσφορά δεν ήταν υπερβολικά χαμηλή.Τούτο, διότι είχε την ευχέρεια, ενόψει του ότι το ύψος του εργολαβικού κέρδους και του κόστους των αναλωσίμων υλικών δεν προσδιορίσθηκαν με συγκεκριμένο ποσοστό στο νόμο ή στη διακήρυξη του παρόντος διαγωνισμού και συνεπώς δεν ήταν δυνατόν να επιφέρουν άνευ ετέρου σε περίπτωση μη ευλόγου προσδιορισμού τους τον αποκλεισμό των υποψηφίων αναδόχων, να τα συνεκτιμήσει σε συνάρτηση με τα λοιπά στοιχεία της οικονομικής προσφοράς της καθώς και με συγκριτική αξιολόγηση αυτής με την υποβληθείσα στην αμέσως προγενέστερη της παρούσας, διαδικασία ανάθεσης παροχής υπηρεσιών καθαριότητας. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση καθώς και η παρέμβαση της εταιρείας «…», να απορριφθεί, για τους λόγους που αναφέρθηκαν στην σκέψη Ι της παρούσας η παρέμβαση της εταιρείας «....», να ανακληθεί η 302/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης,


ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/62/2018

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο, η 2η Υ.ΠΕ. ..... και Αιγαίου, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010, καθώς επίσης και του σχετικού όρου της διακηρύξεως, αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου εταιρείας «….» και ήδη «…», αφού αυτή, ως προς το διοικητικό κόστος, ποσού ενός (1) ευρώ μηνιαίως, και το εργολαβικό κέρδος, ποσού δύο (2) ευρώ μηνιαίως, εμφανιζόταν εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή. Όφειλε, συνεπώς, η Υγειονομική Περιφέρεια να καλέσει τη μειοδότρια εταιρεία, προκειμένου να διευκρινίσει τα ανωτέρω στοιχεία της προσφοράς της και να αποδείξει ότι τα υπολογισθέντα από αυτήν ποσά διοικητικού κόστους και εργολαβικού οφέλους είναι εύλογα, εν συνεχεία, δε, να εκτιμήσει τη λυσιτέλεια των ισχυρισμών της μειοδότριας και να αποφασίσει αιτιολογημένα για την αποδοχή ή την απόρριψη της προσφοράς της. Επομένως, η Υγειονομική Περιφέρεια, κρίνοντας ότι η εν λόγω προσφορά ήταν παραδεκτή και παραλείποντας να καλέσει την εν λόγω εταιρεία προς αιτιολόγηση των προαναφερθέντων στοιχείων της προσφοράς της, υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας, με συνέπεια να μην είναι νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στην εταιρεία αυτή. Περαιτέρω, η οικονομική προσφορά της φερόμενης ως δικαιούχου διαμορφώθηκε με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για εργαζομένους κάτω των 25 ετών και με προϋπηρεσία 0-3 έτη, γεγονός, άλλωστε, το οποίο συνομολογεί και η ίδια η εταιρεία (βλ. σκ. ΙV.Β). Βάσει, δε, των δεδομένων αυτών, τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 68 παρ. 3 του ν. 3863/2010, αποτελούν ουσιώδες και απαιτούμενο επί ποινή ακυρότητας στοιχείο της συμβάσεως, συνήφθη και η μεταξύ της Υγειονομικής Περιφέρειας και της εταιρείας 20716/21.7.2014 σύμβαση. Ενόψει, όμως, της επιλογής ως κριτηρίου αναθέσεως αυτού της χαμηλότερης τιμής, καθώς επίσης και της υποχρεώσεως των διαγωνιζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 και 5 της οικείας διακηρύξεως, να υπολογίσουν στην προσφορά τους εύλογο ποσοστό διοικητικού κόστους, αναλωσίμων και εργολαβικού κέρδους, το γεγονός ότι η μοναδική απασχοληθείσα από την ανάδοχο εταιρεία κατά το πρώτο εξάμηνο εκτελέσεως της συμβάσεως ήταν άνω των 25 ετών, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση της οικείας συμβάσεως. Τούτο, δε, διότι το μισθολογικό κόστος – χωρίς συνυπολογισμό ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη, επιδόματος αδείας, κόστους αντικατάστασης λόγω αδείας, δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων - ενός εργαζομένου άνω των 25 ετών με προϋπηρεσία 0-3 ετών για εξάωρη απασχόληση είναι υψηλότερο τουλάχιστον κατά 65,32 ευρώ μηνιαίως κατ’ άτομο σε σχέση με το αντίστοιχο για τον εργαζόμενο κάτω των 25 ετών με προϋπηρεσία 0-3 ετών (510,51 ευρώ, αντί του ποσού των 445,18 ευρώ, αντιστοίχως, βλ. σκ. ΙΙ.Β), με συνέπεια, στην προκειμένη περίπτωση το επιπρόσθετο μηνιαίο κόστος μισθοδοσίας για την ανάδοχο να ανέρχεται τουλάχιστον στο ποσό αυτό (65,32 ευρώ). Η εκ των υστέρων, όμως, ήτοι κατά το στάδιο εκτελέσεως της συμβάσεως, μεταβολή του μισθολογικού κόστους της αναδόχου μεταβάλλει όλη την οικονομική ισορροπία της συμβάσεως, καθώς εκμηδενίζει το υπολογισθέν ποσό εργολαβικού οφέλους, το οποίο ανερχόταν στο ποσό των 2 ευρώ μηνιαίως και δημιουργεί αρνητικό οικονομικό ισοζύγιο στη σύμβαση, σε αντίθεση με την ρητώς εκπεφρασμένη - με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 - βούληση του νομοθέτη για υπολογισμό ενός εύλογου ποσοστού διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών, των αναλώσιμων, του εργολαβικού του κέρδους, καθώς και των νόμιμων υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεων. Με βάση τα ανωτέρω, η αύξηση του μισθοδοτικού κόστους αλλοιώνει τους όρους υπό τους οποίους κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διενεργηθέντος διαγωνισμού στη φερόμενη ως δικαιούχο, αφού, εάν αυτή είχε εμφανίσει το πραγματικό ύψος αυτού του κόστους, δεν είναι βέβαιο ότι η προσφορά της θα γινόταν αποδεκτή και ότι, συνεπώς, θα της είχε ανατεθεί η σύμβαση, ούτε ότι η προσφορά της θα ήταν η χαμηλότερη. Ως εκ τούτου, η μεταβολή αυτή συνιστά μη επιτρεπτή ουσιώδη τροποποίηση της συμβάσεως κατά τη διάρκεια της ισχύος της, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας (πρβλ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. στο IV Τμ. Πρ. 136, 121, 80, 34/2017, 185, 181, 172/2016, 247, 32/2015, 143/2014). Τέλος, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη σκέψη ΙΙΙ, η επίμαχη δαπάνη δεν δύναται να νομιμοποιηθεί κατ’ εφαρμογήν της προδιαληφθείσας διατάξεως του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017 (Α΄ 115/7.8.2017), καθώς, σύμφωνα με τα προμνησθέντα Πρακτικά της 2ης Γενικής Συνεδριάσεως της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου της 7ης Μαρτίου 2018, η εν λόγω νομιμοποιητική διάταξη αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ και γ΄ του Συντάγματος (και κατά περίπτωση του εδ. β΄), καθώς και στις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου, της νομιμότητας της δράσης της Διοίκησης, της χρηστής και διαφανούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, με συνέπεια να μην είναι δυνατή η, κατ’ εφαρμογή της διατάξεως αυτής, νομιμοποίηση της ελεγχόμενης δαπάνης.