ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/378/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Εκτέλεση του έργου «Κατασκευή υδραυλικού έργου απορροής ομβρίων στις περιοχές Γήπεδο – Βαρυκό Δ.Ε. ...» (...) ζητείται η αναθεώρηση της 1634/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε η ... προσφυγή ανάκλησης του προσφεύγοντος Δήμου κατά της 531/2023 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Δικαστηρίου (...)Με τα δεδομένα αυτά δεν διαπιστώνεται πλάνη περί τα πράγματα του Τμήματος διότι, όπως ορθώς κρίθηκε, η υλοποίηση του υπό ανάθεση έργου που αποτελεί αντικείμενο σχεδιασμού ήδη από το έτος 2012, θα ικανοποιήσει την πάγια και διαχρονική ανάγκη του Δήμου για εκσυγχρονισμό του πεπαλαιωμένου αντιπλημμυρικού του συστήματος. Επιπλέον, πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος ότι είναι εσφαλμένη η κρίση της προσβαλλόμενης απόφασης του Τμήματος σχετικά με την έλλειψη της δυνατότητας χρηματοδότησης του έργου, καθόσον όπως ειδικότερα ο ίδιος ισχυρίζεται, ουδόλως αναιρείται ο κατεπείγων χαρακτήρας ανάθεσης του επίμαχου έργου, η δημοπράτηση του οποίου δρομολογήθηκε χωρίς υπαίτια καθυστέρηση του Δήμου αμέσως μετά τις 28.3.2023, οπότε και εντάχθηκε το έργο στον Άξονα «Πρόληψη και διαχείριση κινδύνων» του ΤΠΑ Υπουργείου Εσωτερικών και εξασφαλίστηκε η αναγκαία χρηματοδότηση. Ο ισχυρισμός αυτός ορθά απορρίφθηκε από το Τμήμα διότι η έγκαιρη εξασφάλιση της αναγκαίας χρηματοδότησης, όπως και ο προγραμματισμός της προτεραιότητας των έργων, ανήκει στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής. Ακόμη πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός ότι έσφαλε το Τμήμα το οποίο δέχθηκε ότι η μακρά διάρκεια της ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας αποτέλεσε βάση για την προσφυγή στην ελεγχόμενη εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, αφού σύμφωνα με τα δεδομένα, τα οποία έχουν ήδη εκτεθεί , συνεκτιμήθηκε και περιλαμβάνεται στην αιτιολογία της ως άνω 65/10.4.2023 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, σε κάθε περίπτωση η ενδεχόμενη διάρκεια μιας διαγωνιστικής διαδικασίας με δημοσίευση προκήρυξης, δεν δύναται να δικαιολογήσει την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης εφόσον δεν συντρέχουν οι σωρευτικώς απαιτούμενες προϋποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ′ του ν. 4412/2016, ενώ η επίκλησή της δεν αποκλείει την ευθύνη της αναθέτουσας αρχής (ενδεικτικά και ως προς τον ίδιο Δήμο, πρόσφατη διαδικασία ανοικτού διαγωνισμού με διάρκεια από 2.12.2022 έως 25.4.2023, όπως καταγράφεται στην θετική Πράξη 294/2023 Ε΄ Κλιμακίου), επιπροσθέτως δεν προκύπτει στην συγκεκριμένη περίπτωση ότι δεν ήταν εφικτή η τήρηση της δυνατότητας χρήσης συντομότερων προθεσμιών. Απορρίπτει την προσφυγή
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/460/2023
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΛΑΒΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΑΚΡΑΙΩΝ ΚΑΙΡΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ...επιδιώκεται η ανάκληση της 992/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Μη νόμιμη προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, διότι δεν παρατίθενται συγκεκριμένα στοιχεία για την ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης μη συμβιβαζόμενης με τις προθεσμίες που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση. Αντιθέτως, προκύπτει ότι θα ήταν δυνατή η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών, κατ` ελάχιστον, με την επισπευσμένη ανοικτή διαδικασία του άρθρου 27 παρ. 3 του ν. 4412/2016 και με πρόβλεψη ελάχιστης προθεσμίας υποβολής προσφορών δεκαπέντε (15) ημερών. Ο ισχυρισμός ότι δημιουργήθηκαν δυσχέρειες λόγω της διάρκειας της πανδημίας covid-19 δεν αποδεικνύεται. Επισημαίνεται ότι η μεγάλη διάρκεια της σύμβασης (18 μήνες) δεν συνάδει με την ικανοποίηση κατεπείγουσας ανάγκης. Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την με ΑΒΔ 85/12.1.2023 προσφυγή της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 992/2022 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/456/2023
Αποκατάσταση τμημάτων του οδικού δικτύου αρμοδιότητας ...ζητείται η ανάκληση της 24/2022 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού ΣυνεδρίουΜε την προσβαλλομένη κρίθηκε πως από την διενέργεια αυτοψίας στον επίμαχο δρόμο Απόφαση 456/2023 του Εβδόμου Τμήματος 13 (αυτής 18.10.2021) έως και την λήψη (αυτής 4.10.2022) αυτής οριστικής απόφασης προσφυγής στη διαδικασία αυτής διαπραγμάτευσης μεσολάβησε διάστημα αυτής έτους, το οποίο δεν συμβιβάζεται με την ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης μη συμβατής με την τήρηση των συντετμημένων προθεσμιών υποβολής προσφορών που προβλέπονται για αυτής (ανοικτές ή κλειστές) διαγωνιστικές διαδικασίες. Δεν προκύπτει ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του προσφεύγοντος Δήμου βαρύνονται με υπαιτιότητα κατά την εξέλιξη αυτής σχετικής διαδικασίας κατά τρόπο, ώστε η επικαλούμενη κατεπείγουσα ανάγκη να μην συμβιβάζεται με την τήρηση των συντετμημένων προθεσμιών υποβολής προσφορών που προβλέπονται για αυτής (ανοικτές ή κλειστές) διαγωνιστικές διαδικασίες. Ως εκ τούτου με νόμιμη και επαρκή αιτιολογία προσέφυγε ο προσφεύγων Δήμος στην διαδικασία διαπραγμάτευσης του άρθρου 32 παρ. 2 γ’ του ν. 4412/2016 για την ανάθεση εκτέλεσης του επίμαχου έργου και, συνεπώς, ο πρώτος διακωλυτικός λόγος δεν συντρέχει. Ως αυτής τον δεύτερο διακωλυτικό λόγο το Δικαστήριο κρίνει πως, στο πλαίσιο αυτής διεξαγωγής διαδικασίας διαπραγμάτευσης του άρθρου 32 παρ. 2γ΄ του ν. 4412/2016 o προσφεύγων Δήμος μπορούσε με ευρεία διακριτική ευχέρεια να διαπραγματευθεί με έναν ή περισσότερους οικονομικούς φορείς αυτής επιλογής του την ανάθεση εκτέλεσης του επίμαχου έργου, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να αιτιολογήσει ειδικότερα την απόφασή του να προσκαλέσει στη σχετική διαδικασία τέσσερις (4) μόνο οικονομικούς φορείς από αυτής ένδεκα (11) συνολικά που είχαν υποδειχθεί με την οικεία εισήγηση αυτής Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Αλμωπίας και αυτής εργοληπτικής επιχείρησης για την εκτέλεση του έργου με τίτλο «Αποκατάσταση τμημάτων του οδικού δικτύου αρμοδιότητας του Δήμου Αλμωπίας που οδηγεί στο χιονοδρομικό κέντρο Βόρας – Καϊμακτσαλάν από την Κοινότητα Σαρακηνών» ❖ Η ανωτέρω Απόφαση ανακαλεί την Πράξη της αρμοδίας Επιτρόπου 14 Δ.Τ.Ε. αυτού (βλ. ανωτέρω σκέψη 5i), αφού τέτοιος περιορισμός ουδόλως τίθεται από το νόμο, αυτής εσφαλμένως υπολαμβάνεται με την προσβαλλομένη. Τέλος, ως αυτής τον τρίτο διακωλυτικό λόγο περί παράλειψης αιτιολόγησης του μη συμφέροντος αυτής υποβληθείσας προσφοράς, το οποίο (μη συμφέρον) προκύπτει, κατά την κρίση του Επιτρόπου , από την αντιπαραβολή του χαμηλού ποσοστού έκπτωσης που επιτεύχθηκε στην επίμαχη διαδικασία (4%) σε σχέση με το υψηλό ποσοστό έκπτωσης (21,69%) που επιτεύχθηκε σε ανοικτό διαγωνισμό ανάθεσης παρεμφερούς έργου και μάλιστα με τον ίδιο ανάδοχο, το Δικαστήριο επισημαίνει, καταρχάς ότι ο λόγος αυτής δεν σχετίζεται ρητώς με παράβαση συγκεκριμένης διάταξης νόμου ή γενικής αρχής του δικαίου. Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 24/2022 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/Β ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/182/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η αναθεώρηση της 1309/2021 απόφασης του Έβδομου Τμήματος (ΣΤ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την απόφαση αυτή απορρίφθηκε η από 28.7.2021 προσφυγή της Περιφέρειας Αττικής για την ανάκληση της 418/2021 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Β΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της ανώνυμης εταιρείας «…» με αντικείμενο την «[α]ντιπλημμυρική προστασία [της] ευρύτερης περιοχής Π.Ε.Ο.Α.Κ. [Παλαιάς Εθνικής Οδού Αθηνών – Κορίνθου] – Θέση Ρέμα Γιώργη Δήμου Μεγαρέων», με την αιτιολογία ότι δεν συντρέχουν οι σωρευτικώς τασσόμενες από τις διατάξεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την ανάθεση του έργου με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης και ειδικότερα ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ του επικαλούμενου από την προσφεύγουσα απρόβλεπτου γεγονότος και της εξ αυτού απορρέουσας ανάγκης για την άμεση ανάθεση αυτού.(....)Η κρίση άλλων δικαστικών σχηματισμών του Ελεγκτικού Συνεδρίου περί της νομιμότητας άλλων διαδικασιών ανάθεσης, στις οποίες υπήρξε προσφυγή από την ίδια Αναθέτουσα Αρχή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, προβάλλεται αλυσιτελώς, αφενός διότι ο προσυμβατικός έλεγχος είναι έλεγχος αντικειμενικής νομιμότητας της εκάστοτε υποβαλλόμενης προς έλεγχο διαγωνιστικής διαδικασίας (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 505/2021, Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 1265/2019) αφετέρου διότι η εκτίμηση της αιτιώδους συνάφειας μεταξύ του απρόβλεπτου γεγονότος και της επικαλούμενης κατεπείγουσας ανάγκης συνδέεται με την εκτίμηση πραγματικών γεγονότων, τα οποία διαφέρουν σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης της Περιφέρειας Αττικής.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/99/2019
Προμήθεια ανταλλακτικών..:Υπό αυτά τα δεδομένα, και ενόψει όσων εξετέθησαν στη σκέψη ΙΙ, η διατυπούμενη από τον Επίτροπο αιτίαση ότι οι δαπάνες για την προμήθεια υλικών αποκατάστασης ζημιών ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού γεωτρήσεων της Περιφερειακής Ενότητας ... δεν ήταν επιδεκτικές κατάτμησης, βασίμως προβάλλεται εφόσον α) επρόκειτο περί προμηθειών αγαθών, όμοιων ή ομοειδών κατά τη φύση τους και την αντίληψη των συναλλαγών, οι οποίες αποσκοπούσαν στην εκπλήρωση ομοειδούς τεχνικής λειτουργίας των γεωτρήσεων, και ανατέθηκαν από την ίδια αναθέτουσα Αρχή, εντός του αυτού γεωγραφικού πλαισίου, σε προσφέροντες οι οποίοι δραστηριοποιούνταν σε συναφή τομέα και β) δεν αποδεικνύει η αναθέτουσα Αρχή ότι η γενική και άνευ διακρίσεων προσφυγή σε απευθείας αναθέσεις κατά το έτος 2018 δικαιολογείται λόγω συνδρομής κατεπείγουσας ανάγκης απορρέουσας από απρόβλεπτα γεγονότα. Απορριπτέος είναι επίσης και ο προβληθείς με το έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος ισχυρισμός της αναθέτουσας ότι η αποκατάσταση των βλαβών των αρδευτικών γεωτρήσεων δεν αποτελούν πάγιες ανάγκες για ομοειδή υλικά και δεν είναι δυνατό να προβλεφθούν από το προηγούμενο έτος έτσι ώστε να αποτελέσουν ένα προϋπολογισθέν σύνολο εργασιών και υλικών προς δημοπράτηση με ανοικτό διαγωνισμό. Και τούτο διότι α) η ίδια η αναθέτουσα αναφέρει στο προμνησθέν έγγραφο επανυποβολής ότι έχει ήδη προβεί σε ανάθεση κατά τα προηγούμενα έτη παρόμοιων προμηθειών με την τήρηση της επιβαλλόμενης ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας και β) εν πάση περιπτώσει, πρέπει να σημειωθεί συναφώς ότι ο χαρακτήρας των αναγκών που επικαλείται η αναθέτουσα, οι οποίες δεν είναι εκ των προτέρων γνωστές είναι όμως επαναλαμβανόμενες, προσφέρεται για τη χρήση της συμφωνίας – πλαισίου μεταξύ της αναθέτουσας και περισσότερων οικονομικών φορέων η οποία ρυθμίζεται στο άρθρο 39 του ν. 4412/2016 (άρθρο 33 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, καθώς η ορθή προετοιμασία της σύναψης της συμφωνίας -πλαισίου και η ορθή εκτέλεσή της με τις επιμέρους συμβάσεις που συνάπτονται καθ΄όλη τη διάρκεια ισχύος της, μπορούν να εξασφαλίσουν αφενός την ζητούμενη εν προκειμένω ευελιξία και ταχύτητα στις διαδικασίες ανάθεσης των επίμαχων προμηθειών με βάση τους όρους που καθορίζονται σε αυτή και, αφετέρου, τη διαφάνεια και την ίση μεταχείριση των συμβληθέντων στη συμφωνία- πλαίσιο οικονομικών φορέων (βλ. Απ. του ογδόου Τμήματος του ΔΕΕ της 19.12. 2018, C-216/2017 επί αιτήσεως του Cosiglio di Stato (Ιταλία) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως και Κατευθυντήρια Οδηγία 3 της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων).
ΕΣ/ΚΛ.Ε/612/2021
Δημόσιο έργο «ΕΡΓΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΠΕΜΣ ΑΠΟ ΘΕΟΜΗΝΙΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018 (ΤΜΗΜΑ ΑΝΗΛΙΟ – ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΑ)» (...) Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι, σε περίπτωση διάλυσης της σύμβασης με υπαιτιότητα του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου, η προϊσταμένη αρχή, εφόσον αποφασίσει την ολοκλήρωση του έργου, προσκαλεί τον επόμενο κατά σειρά μειοδότη του διενεργηθέντος διαγωνισμού, στον οποίο αναδείχθηκε ο αρχικός ανάδοχος, και του προτείνει να αναλάβει αυτός το έργο ολοκλήρωσης της εργολαβίας που διαλύθηκε, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και με βάση την προσφορά που υπέβαλε στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Η διαδικασία αυτή αποτελεί συνέχεια της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας και εντάσσεται σ’ αυτήν, με πρόσκληση του επόμενου κατά σειρά μειοδότη (και, αν αυτός αρνηθεί με πρόσκληση του αμέσως επόμενου μειοδότη), καθίσταται δε αναγκαία για την ολοκλήρωση του έργου, για την εκτέλεση του οποίου έχει ήδη υπογραφεί η οικεία σύμβαση, πλην όμως αυτή διαλύθηκε κατόπιν αίτησης του αρχικού αναδόχου, λόγω υπαιτιότητας του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου. Σε περίπτωση που η ανωτέρω διαδικασία δεν αποφέρει αποτέλεσμα, η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να προσφύγει για την ολοκλήρωση του έργου είτε στην ανοικτή δημοπρασία είτε στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, εφόσον συντρέχουν, στην τελευταία περίπτωση, οι προϋποθέσεις προσφυγής στη συγκεκριμένη διαδικασία.(...)το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην κρινόμενη υπόθεση συντρέχουν σωρευτικά οι προϋποθέσεις της διάταξης της περ. γ της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016 για την προσφυγή στη εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης. Ειδικότερα, η ανάγκη άμεσης αποκατάστασης των ζημιών που έχει υποστεί το οδόστρωμα από έκτακτα καιρικά φαινόμενα, αλλά και ολοκλήρωσης των ημιτελών εργασιών συνεπεία της αρχικής εργολαβίας που διαλύθηκε, ώστε να αποκατασταθεί η ασφαλής κυκλοφορία των συγκεκριμένων οδών, συνιστά κατεπείγουσα ανάγκη, η ικανοποίηση της οποίας νομίμως κρίθηκε από την αναθέτουσα αρχή ότι δεν επιτρέπει την τήρηση των χρονικών προθεσμιών που απαιτούν οι κοινοί κανόνες περί διεξαγωγής ανοικτού διαγωνισμού και, συνεπώς, δικαιολογεί την ανάθεση του έργου με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση διακήρυξης. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης ..., με την επισήμανση που αναφέρεται στη σκέψη 6 της παρούσας.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1203/2024
Αποκατάσταση ροής ποταμού Λίσσου.(...). Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 1026/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...) Περαιτέρω, ορθά έκρινε το Τμήμα (βλ. σκέψη 22 της παρούσας), ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτουν οι επίμαχες διατάξεις για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης και δη ότι η κατεπείγουσα ανάγκη που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή δεν συνδέεται αιτιωδώς αποκλειστικά με απρόβλεπτα γεγονότα, αλλά και με διαχρονικές δικές της παραλείψεις. Το Δικαστήριο κρίνει ότι και ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Και τούτο διότι, ακόμα και αν ήθελε γίνει δεκτό ότι το απρόβλεπτο γεγονός για τη στοιχειοθέτηση της κατεπείγουσας ανάγκης στηρίζεται προεχόντως στις δασικές πυρκαγιές του Αυγούστου του 2023, όπως ισχυρίζεται η προσφεύγουσα, μέχρι την κατακύρωση του αποτελέσματος της ελεγχόμενης διαδικασίας παρήλθε ικανό χρονικό διάστημα επτά (7) περίπου μηνών, εντός του οποίου - πέραν της καθυστερημένης απόφασης έγκρισης της οικείας χρηματοδότησης με την 386651/3370/13.12.2023 απόφαση του Περιφερειάρχη - έλαβε χώρα μία απολύτως πλημμελής αναβολή της διαδικασίας (βλ. ανωτέρω σκέψεις 16 και 17), όπως συνομολογεί και η ίδια η προσφεύγουσα, δίχως να αιτιολογείται η ως άνω χρονική καθυστέρηση. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, και μη υπάρχοντος άλλου λόγου αναθεώρησης, η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν. Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1100/2023
ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΠΟΥ ΕΠΛΗΓΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΟΜΗΝΙΑ:ζητείται η αναθεώρηση της 537/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Εσφαλμένα έκρινε το Τμήμα ότι η κατεπείγουσα ανάγκη προσφυγής στη διαδικασία ανάθεσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης παύει να συντρέχει όταν με το λαμβανόμενο μέτρο αντιμετωπίζονται τα αποτελέσματα της θεομηνίας με οριστικό τρόπο, καθόσον ο νόμος δεν θέτει ως προϋπόθεση την αντιμετώπιση της κατάστασης με προσωρινή λύση. Ο ισχυρισμός αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος εφόσον το Τμήμα ορθώς έκρινε πως όταν προκρίνονται μόνιμες λύσεις, δηλαδή λύσεις που απαιτούν για την υλοποίησή τους μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως συνέβη στην παρούσα περίπτωση, κατά λογική ακολουθία οι ανάγκες που θεραπεύουν δεν μπορεί να θεωρηθούν κατεπείγουσες, όπως απαιτούν οι προαναφερθείσες διατάξεις. Περαιτέρω ισχυρίζεται συναφώς η προσφεύγουσα ότι το Τμήμα θα έπρεπε να είχε εξετάσει εάν η διοίκηση όφειλε να είχε λάβει τα συγκεκριμένα μέτρα οποτεδήποτε νωρίτερα και όχι αν γενικά όφειλε να λάβει αντιπλημμυρικά μέτρα. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως ουσία αβάσιμος διότι τόσο από το προαναφερθέν στην παρ. 8 της παρούσας Γενικό Σχέδιο όσο και από το Περιφερειακό Σχέδιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) Ιονίων Νήσων, που μνημονεύεται σ΄ αυτό, προκύπτει σαφώς η διαχρονική ανάγκη τέλεσης αντιπλημμυρικών έργων.(...)Προβάλλει επίσης η προσφεύγουσα ότι η κατεπείγουσα ανάγκη προσφυγής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης δεν αντιδιαστέλλεται προς την απλώς επείγουσα όπως δέχεται η προσβαλλόμενη απόφαση. Ο ισχυρισμός αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αλυσιτελής, άλλως ως νόμω αβάσιμος, διότι σύμφωνα με τον νόμο στην περίπτωση επείγουσας απλώς ανάγκης, που αντιδιαστέλλεται με την κατεπείγουσα, εφαρμόζονται οι κανονικές διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων με σύντμηση των προβλεπόμενων προθεσμιών και όχι η απευθείας ανάθεση.(...)Και τούτο διότι, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω, εν όψει του ότι η διαδικασία με διαπραγμάτευση συνιστά εξαίρεση που πρέπει να ερμηνεύεται συσταλτικά, η αξιολόγηση της δυνατότητας της αναθέτουσας αρχής να προσφύγει στη διαδικασία με διαπραγμάτευση γίνεται με σύγκριση της χρονικής διάρκειας της συγκεκριμένης κάθε φορά διαδικασίας με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης σε σχέση με τις ισχύουσες προθεσμίες των διαδικασιών με δημοσίευση, και ιδίως τη μικρότερη συντομευμένη από αυτές. Στο συνολικό χρονικό διάστημα που εν τέλει διήρκεσε η διαδικασία της διαπραγμάτευσης δεν υπολογίζονται τυχόν καθυστερήσεις ή κωλύματα για τα οποία δεν ευθύνεται η αναθέτουσα αρχή. Εν προκειμένω, λαμβάνοντας υπόψη ότι το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ της εκδήλωσης του ακραίου καιρικού φαινομένου και της ανάθεσης της επίμαχης μελέτης τυγχάνει ιδιαιτέρως μακρύ στο σύνολό του (άνω της διετίας), καθώς και ότι ειδικά η διαδικασία ανάθεσης των μελετών εκκίνησε τον Μάρτιο του έτους 2022, ήτοι ένα έτος περίπου μετά την εξασφάλιση της σχετικής χρηματοδότησης (Απρίλιος 2021), νομίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη ότι διέδραμε ικανό χρονικό διάστημα εντός του οποίου μπορούσε να έχει προκηρυχθεί και να έχει τελεσφορήσει ανοιχτός ή κλειστός διαγωνισμός. Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1325/2023
ΜΕΛΕΤΕΣ:«Μελέτη φραγμάτων ανάσχεσης πλημμύρας και συγκράτησης φερτών λεκανών απορροής, περιοχής πυρκαγιάς Γεράνεια Όρη -2021»(...)διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση διακήρυξης(...)Η έλλειψη του αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της εκδηλωθείσας πυρκαγιάς και της ελεγχόμενης ανάθεσης επιβεβαιώνεται, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Τμήμα, και από τα εξής: α) από την σπουδαιότητα και την πολυπλοκότητα της ελεγχόμενης μελέτης, η οποία εντάχθηκε στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού, ο οποίος αναφέρεται στο ως άνω Master Plan και β) η προβλεφθείσα από την οικεία πρόσκληση σε διαπραγμάτευση δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να ορίσει, κατά την υπογραφή της σύμβασης, μεταγενέστερο χρόνο έναρξης των προθεσμιών ολοκλήρωσης εκπόνησης της μελέτης, η οποία δεν συνάδει με τη θεραπεία κατεπείγουσας ανάγκης, αφού δεν είναι δεδομένο ότι θα τηρηθεί η επικαλουμένη βραχεία προθεσμία εκπόνησης της ελεγχόμενης μελέτης. Σε κάθε περίπτωση δε και ανεξάρτητα από τη διάρκεια εκτέλεσης της ίδιας της μελέτης, η έλλειψη της ως άνω αιτιώδους συνάφειας επιτείνεται και από το ότι η ελεγχόμενη διαδικασία αφορά την εκπόνηση μελέτης και όχι το ίδιο το έργο το οποίο θα κατασκευαστεί βάσει αυτής, για την περάτωση του οποίου θα απαιτηθεί ακόμη μακρύτερο χρονικό διάστημα. Άλλωστε, τόσο το αντικείμενο (κατασκευή περί των τριανταπέντε μικρών φραγμάτων ύψους έως τεσσάρων μέτρων) των έργων που πρόκειται να ανατεθούν με βάση την επίμαχη μελέτη, όσο και ο πολλαπλάσιος σε σύγκριση με αυτόν της μελέτης προϋπολογισμός των ως άνω έργων, ο οποίος εκτιμάται, με το Master Plan, ότι θα ανέλθει σε 5.000.000 ευρώ, συνηγορούν υπέρ της εκτεταμένης παρέμβασης που πρόκειται να λάβει χώρα στην ευρύτερη περιοχή της μελέτης, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού της αναθέτουσας αρχής για την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων που αποσκοπούν στην προστασία από μελλοντικά ακραία καιρικά φαινόμενα και αποδεικνύουν ότι στην προκειμένη περίπτωση η επιλογή της διαδικασίας διαπραγμάτευσης για την ανάθεση της επίμαχης σύμβασης, αντί της ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας, βαίνει πέραν του αναγκαίου μέτρου.(...) Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι πριν από την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης είχε ήδη εκδοθεί η 681/2023 απόφαση του Τμήματος, με την οποία κρίθηκε νόμιμη η ανάθεση της μελέτης που αφορούσε φράγματα με σκοπό ομοίως την ανάσχεση του πλημμυρικού κινδύνου που προκλήθηκε από τις πυρκαγιές του έτους 2021 σε άλλη περιοχή της Περιφέρειας Αττικής (Βαρυμπόμπη), με αποτέλεσμα να εκδοθούν δύο αντίθετες αποφάσεις από το ίδιο Τμήμα του Δικαστηρίου, προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον οι κρίσεις των σχηματισμών του Δικαστηρίου που διενεργούν προσυμβατικό έλεγχο δεν είναι δεσμευτικές ούτε αποτελούν πρόκριμα για την εξαγωγή μελλοντικής κρίσης ... και τούτο ανεξαρτήτως του εάν ενώπιον του Τμήματος ήχθησαν οι ίδιοι διακωλυτικοί λόγοι σύναψης των επίμαχων συμβάσεων. Απορρίπτει τις προσφυγές αναθεώρησης της 888/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.1/155/2009
Σύμβαση μίσθωσης έργου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εν λόγω σύμβαση μίσθωσης έργου δεν είναι νόμιμη, διότι με αυτήν καλύπτονται πάγιες και διαρκείς ανάγκες του ως άνω Δήμου, εφόσον η εκτέλεση του έργου του ιατρού εργασίας δεν αποτελεί ποσοτικά περιορισμένη και παροδική ανάγκη του Δήμου, η οποία, μετά την εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου από τον ανάδοχο εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος, θα πάψει να υφίσταται, αλλά ανάγκη που ανακύπτει σε διαρκή και μόνιμη βάση. Περαιτέρω, η επίμαχη σύμβαση αποτελεί ανανέωση προγενέστερης, που είχε λήξει στις 6.11.2008, σύμβασης της εν λόγω ιατρού, και ως εκ τούτου είναι άκυρη σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 2527/1997. Σημειώνεται ότι η φερόμενη ως δικαιούχος απασχολείται ως ιατρός εργασίας στον πιο πάνω Δήμο με διαδοχικές συμβάσεις έργου από το έτος 2001. Εξάλλου, ο ισχυρισμός που προβάλλεται από το Δήμο στο 5869/22.1.2009 έγγραφο, ότι δεν μπορούσε να προκηρύξει «θέση για πρόσληψη μόνιμου προσωπικού», δεδομένου ότι στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) του Δήμου δεν προβλέπεται οργανική θέση ιατρού εργασίας, δεν ευσταθεί, διότι το στοιχείο αυτό δεν νομιμοποιεί τον Δήμο να καλύπτει τις πάγιες και διαρκείς υπηρεσιακές ανάγκες του με τη σύναψη συμβάσεων μίσθωσης έργου, αλλά αντιθέτως επιβάλλει τη σύσταση αντίστοιχης οργανικής θέσης στον Ο.Ε.Υ. του Δήμου για την εξυπηρέτηση της ως άνω πάγιας και διαρκούς ανάγκης. Τέλος, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η απασχόληση ιατρού εργασίας είναι υποχρεωτική για κάθε εργοδότη, προκειμένου να συμμορφωθεί στις διατάξεις του ν.1568/1985, προβάλλεται αλυσιτελώς, εφόσον η συμμόρφωση του Δήμου στις επικαλούμενες υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις του ν.1568/1985 και της 88555/30.9.1988 Κοινής Υπουργικής Απόφασης δεν επιτρέπεται να γίνεται κατά παράβαση της αρχής της νομιμότητας. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/Α΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1722/2024
Επείγουσες εργασίες καθαρισμού ρεμάτων.(...) Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 773/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Το Δικαστήριο κρίνει ότι τα ανωτέρω προβαλλόμενα από την προσφεύγουσα εταιρεία είναι απορριπτέα ως αβάσιμα, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Τμήμα. Ειδικότερα, ήδη με τη 1641/2023 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου είχε κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή σύμβασης κατόπιν διαπραγμάτευσης με τίτλο «Επείγουσα παροχή υπηρεσίας καθαρισμού ρεμάτων μετά τις πυρκαγιές στη Δυτική Αττική – Ιουλίου 2023», η οποία αφορούσε στον άπαξ καθαρισμό, μεταξύ άλλων, και του συνόλου των περιλαμβανόμενων στην ελεγχόμενη σύμβαση ρεμάτων εξαιτίας του τεράστιου όγκου καμένης φερτής ύλης που δημιουργήθηκε το πρώτον με τις ως άνω πυρκαγιές και ο οποίος ήταν εύκολα μεταφερόμενος, με συνέπεια να υφίσταται κίνδυνος να εμφανισθούν νέα πλημμυρικά φαινόμενα, ακόμη και με ασθενέστερης έντασης βροχοπτώσεις. Συνεπώς, δεν προκύπτει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση στοχεύει στην αντιμετώπιση, με τις εργασίες της, άλλης επείγουσας ανάγκης που να έχει προκληθεί από τα απρόβλεπτα γεγονότα των πυρκαγιών του 2023 και να μην έχει επιμετρηθεί και περιληφθεί στην ως άνω ήδη εγκριθείσα με την 1641/2023 απόφαση πρώτη σύμβαση κατόπιν διαπραγμάτευσης.(...)Με τα δεδομένα αυτά, κατά τις πλήρεις και νόμιμες αιτιολογίες της προσβαλλομένης, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, διότι δεν προκύπτει η επικαλούμενη αιτιώδης συνάφεια μεταξύ των εργασιών της ελεγχόμενης σύμβασης και των προβαλλομένων ως απρόβλεπτων περιστάσεων που επέβαλαν την άμεση προσφυγή της αναθέτουσας αρχής σε διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση για την αντιμετώπιση κατεπειγουσών αναγκών μέσω της σύναψης της ελεγχόμενης σύμβασης, ο δε καθαρισμός των συγκεκριμένων ρεμάτων είχε ήδη αποτελέσει αντικείμενο προγενέστερης σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και μη προβαλλομένου άλλου λόγου, η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης της εταιρείας …Α.Ε. πρέπει να απορριφθεί.