ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΛΑΒΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΑΚΡΑΙΩΝ ΚΑΙΡΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ...επιδιώκεται η ανάκληση της 992/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Μη νόμιμη προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, διότι δεν παρατίθενται συγκεκριμένα στοιχεία για την ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης μη συμβιβαζόμενης με τις προθεσμίες που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση. Αντιθέτως, προκύπτει ότι θα ήταν δυνατή η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών, κατ` ελάχιστον, με την επισπευσμένη ανοικτή διαδικασία του άρθρου 27 παρ. 3 του ν. 4412/2016 και με πρόβλεψη ελάχιστης προθεσμίας υποβολής προσφορών δεκαπέντε (15) ημερών. Ο ισχυρισμός ότι δημιουργήθηκαν δυσχέρειες λόγω της διάρκειας της πανδημίας covid-19 δεν αποδεικνύεται. Επισημαίνεται ότι η μεγάλη διάρκεια της σύμβασης (18 μήνες) δεν συνάδει με την ικανοποίηση κατεπείγουσας ανάγκης. Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την με ΑΒΔ 85/12.1.2023 προσφυγή της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 992/2022 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εκτέλεση του έργου «Κατασκευή υδραυλικού έργου απορροής ομβρίων στις περιοχές Γήπεδο – Βαρυκό Δ.Ε. ...» (...) ζητείται η αναθεώρηση της 1634/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε η ... προσφυγή ανάκλησης του προσφεύγοντος Δήμου κατά της 531/2023 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Δικαστηρίου (...)Με τα δεδομένα αυτά δεν διαπιστώνεται πλάνη περί τα πράγματα του Τμήματος διότι, όπως ορθώς κρίθηκε, η υλοποίηση του υπό ανάθεση έργου που αποτελεί αντικείμενο σχεδιασμού ήδη από το έτος 2012, θα ικανοποιήσει την πάγια και διαχρονική ανάγκη του Δήμου για εκσυγχρονισμό του πεπαλαιωμένου αντιπλημμυρικού του συστήματος. Επιπλέον, πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος ότι είναι εσφαλμένη η κρίση της προσβαλλόμενης απόφασης του Τμήματος σχετικά με την έλλειψη της δυνατότητας χρηματοδότησης του έργου, καθόσον όπως ειδικότερα ο ίδιος ισχυρίζεται, ουδόλως αναιρείται ο κατεπείγων χαρακτήρας ανάθεσης του επίμαχου έργου, η δημοπράτηση του οποίου δρομολογήθηκε χωρίς υπαίτια καθυστέρηση του Δήμου αμέσως μετά τις 28.3.2023, οπότε και εντάχθηκε το έργο στον Άξονα «Πρόληψη και διαχείριση κινδύνων» του ΤΠΑ Υπουργείου Εσωτερικών και εξασφαλίστηκε η αναγκαία χρηματοδότηση. Ο ισχυρισμός αυτός ορθά απορρίφθηκε από το Τμήμα διότι η έγκαιρη εξασφάλιση της αναγκαίας χρηματοδότησης, όπως και ο προγραμματισμός της προτεραιότητας των έργων, ανήκει στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής. Ακόμη πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός ότι έσφαλε το Τμήμα το οποίο δέχθηκε ότι η μακρά διάρκεια της ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας αποτέλεσε βάση για την προσφυγή στην ελεγχόμενη εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, αφού σύμφωνα με τα δεδομένα, τα οποία έχουν ήδη εκτεθεί , συνεκτιμήθηκε και περιλαμβάνεται στην αιτιολογία της ως άνω 65/10.4.2023 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, σε κάθε περίπτωση η ενδεχόμενη διάρκεια μιας διαγωνιστικής διαδικασίας με δημοσίευση προκήρυξης, δεν δύναται να δικαιολογήσει την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης εφόσον δεν συντρέχουν οι σωρευτικώς απαιτούμενες προϋποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ′ του ν. 4412/2016, ενώ η επίκλησή της δεν αποκλείει την ευθύνη της αναθέτουσας αρχής (ενδεικτικά και ως προς τον ίδιο Δήμο, πρόσφατη διαδικασία ανοικτού διαγωνισμού με διάρκεια από 2.12.2022 έως 25.4.2023, όπως καταγράφεται στην θετική Πράξη 294/2023 Ε΄ Κλιμακίου), επιπροσθέτως δεν προκύπτει στην συγκεκριμένη περίπτωση ότι δεν ήταν εφικτή η τήρηση της δυνατότητας χρήσης συντομότερων προθεσμιών. Απορρίπτει την προσφυγή 

Αποκατάσταση ζημιών και εργασίες συντήρησης στον Χ.Υ.Τ.Α.(...). Από τα ανωτέρω, όπως βασίμως προβάλλει ο προσφεύγων, δεν προκύπτει ότι το χρονικό διάστημα που διέδραμε μέχρι να ωριμάσουν οι ενέργειες που έπρεπε να ακολουθηθούν, να εξευρεθούν οι πόροι, να συνταχθεί η μελέτη και να ολοκληρωθεί η διαδικασία της ανάδειξης αναδόχου οφείλονται σε υπαιτιότητα του Δήμου και ολιγωρία του μηχανισμού του, ώστε η επικαλούμενη κατεπείγουσα ανάγκη να μην συμβιβάζεται με την τήρηση των συντετμημένων προθεσμιών υποβολής προσφορών που προβλέπονται για τις (ανοικτές ή κλειστές) διαγωνιστικές διαδικασίες. Συνεπώς, δεν συντρέχει ο σχετικός διακωλυτικός λόγος που διατυπώθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση προσφυγή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 2/2023 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ... και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της επίδικης σύμβασης.

Δημόσιο έργο «ΕΡΓΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΠΕΜΣ ΑΠΟ ΘΕΟΜΗΝΙΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018 (ΤΜΗΜΑ ΑΝΗΛΙΟ – ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΑ)» (...) Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι, σε περίπτωση διάλυσης της σύμβασης με υπαιτιότητα του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου, η προϊσταμένη αρχή, εφόσον αποφασίσει την ολοκλήρωση του έργου, προσκαλεί τον επόμενο κατά σειρά μειοδότη του διενεργηθέντος διαγωνισμού, στον οποίο αναδείχθηκε ο αρχικός ανάδοχος, και του προτείνει να αναλάβει αυτός το έργο ολοκλήρωσης της εργολαβίας που διαλύθηκε, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και με βάση την προσφορά που υπέβαλε στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Η διαδικασία αυτή αποτελεί συνέχεια της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας και εντάσσεται σ’ αυτήν, με πρόσκληση του επόμενου κατά σειρά μειοδότη (και, αν αυτός αρνηθεί με πρόσκληση του αμέσως επόμενου μειοδότη), καθίσταται δε αναγκαία για την ολοκλήρωση του έργου, για την εκτέλεση του οποίου έχει ήδη υπογραφεί η οικεία σύμβαση, πλην όμως αυτή διαλύθηκε κατόπιν αίτησης του αρχικού αναδόχου, λόγω υπαιτιότητας του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου. Σε περίπτωση που η ανωτέρω διαδικασία δεν αποφέρει αποτέλεσμα, η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να προσφύγει για την ολοκλήρωση του έργου είτε στην ανοικτή δημοπρασία είτε στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, εφόσον συντρέχουν, στην τελευταία περίπτωση, οι προϋποθέσεις προσφυγής στη συγκεκριμένη διαδικασία.(...)το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην κρινόμενη υπόθεση συντρέχουν σωρευτικά οι προϋποθέσεις της διάταξης της περ. γ της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016 για την προσφυγή στη εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης. Ειδικότερα, η ανάγκη άμεσης αποκατάστασης των ζημιών που έχει υποστεί το οδόστρωμα από έκτακτα καιρικά φαινόμενα, αλλά και ολοκλήρωσης των ημιτελών εργασιών συνεπεία της αρχικής εργολαβίας που διαλύθηκε, ώστε να αποκατασταθεί η ασφαλής κυκλοφορία των συγκεκριμένων οδών, συνιστά κατεπείγουσα ανάγκη, η ικανοποίηση της οποίας νομίμως κρίθηκε από την αναθέτουσα αρχή ότι δεν επιτρέπει την τήρηση των χρονικών προθεσμιών που απαιτούν οι κοινοί κανόνες περί διεξαγωγής ανοικτού διαγωνισμού και, συνεπώς, δικαιολογεί την ανάθεση του έργου με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση διακήρυξης. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης ..., με την επισήμανση που αναφέρεται στη σκέψη 6 της παρούσας.

ΕΡΓΑ.Με την αίτηση αυτή οι αιτούσες εταιρείες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ' αριθ. 640/ΚΕ.710/16-4-1992 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων....Ενόψει αυτού του περιεχομένου της σχετικά με τη συνδρομή λόγων κατεπείγοντος που οφείλονται σε γεγονότα που δεν ήταν δυνατό να προβλεφθούν από την αναθέτουσα αρχή και που καθιστούσαν αδύνατη την τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται από τις διαδικασίες για ανοικτές και κλειστές δημοπρασίες (πρβλ. Σ.Ε. 1070/93), η προσβαλλόμενη απόφαση είναι νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, αφού εκθέτει ότι εξαιτίας της παρατεινόμενης κατά την έκδοση της αποφάσεως αυτής λειψυδρίας, που οφειλόταν στη συνεχιζόμενη ανομβρία, δημιουργείτο εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση για την κάλυψη των οξύτατων αναγκών υδρεύσεως της Πρωτεύουσας, σε περίπτωση "απωλείας και του ελαχίστου χρόνου στην εκτέλεση και ολοκλήρωση του έργου", μετά την πάροδο δεκατεσσάρων μηνών για τη διενέργεια του διαγωνισμού, του οποίου το αποτέλεσμα ματαιώθηκε ως ασύμφορο. Ο δε προβάλλων τα αντίθετα λόγος ακυρώσεως είναι απορριπτέος ως αβάσιμος....Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση

Βελτίωση υφιστάμενων αγροτικών δρόμων (...)Υπό το ανωτέρω νομικό και πραγματικό πλαίσιο της υπόθεσης, πρέπει, ως προς την ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης που δεν συμβιβάζεται με τις προθεσμίες που τάσσουν άλλες διαδικασίες, να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: (α) Όπως προεκτέθηκε (ανωτέρω σκ. 8), είναι νόμιμη η σύναψη δημόσιας σύμβασης με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, μόνο στις περιπτώσεις που ανακύπτει κατεπείγουσα ανάγκη εξαιτίας απρόβλεπτων γεγονότων για την αναθέτουσα αρχή, η δε ανάγκη αυτή είναι τόσο επιτακτική, ώστε να καθιστά αδύνατη για την αντιμετώπισή της, την επιλογή διαγωνιστικής διαδικασίας, έστω και με συντετμημένες προθεσμίες 15 και 10 ημερών, ανάλογα για ανοικτές ή κλειστές διαδικασίες ή διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων κάτω των ορίων, για την υποβολή των προσφορών (βλ. άρθρα 27 παρ. 3, 28 παρ. 7 και 121 παρ. 1 του ν. 4412/2016 όπου για λόγους επείγοντος καθορίζονται συντετμημένες προθεσμίες υποβολής προσφορών αντί της τακτικής των 35 ημερών). Όταν, λοιπόν, η αναθέτουσα αρχή επικαλείται κατεπείγουσα ανάγκη, η οικεία σύμβαση πρέπει να ανατίθεται χωρίς καθυστέρηση, καθόσον το επείγον δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως πρόσχημα προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία για την ανάθεση συμβάσεων, έστω και αν για την τήρηση των διαγωνιστικών διαδικασιών απαιτείται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που θα χρειαζόταν για την προσφυγή σε απευθείας ανάθεση, εφόσον μόνον με αυτές  διασφαλίζεται σε υπέρτατο βαθμό η επίτευξη διαφάνειας και ελεύθερου ανταγωνισμού. Συνεπώς, η ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης εξαιτίας απρόβλεπτων γεγονότων δεν παρέχει τη διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή, να επιλέξει μη διαγωνιστική διαδικασία άνευ άλλου τινός, αν δεν αποδείξει ότι εν όψει αυτής, δεν μπορούσε να ακολουθήσει διαγωνιστικές διαδικασίες έστω με συντετμημένες προθεσμίες.Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την προσφυγής ανάκλησης, και  Δεν ανακαλεί την 917/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, η επιλογή της διαδικασίας με διαπραγμάτευση δεν συνιστά πρόσφορο μέσο για την αντιμετώπιση της επικαλούμενης από την αναθέτουσα αρχή ανάγκης και η ανάθεση της σύμβασης θα έπρεπε να γίνει μέσω προσφυγής στις ανοικτές ή κλειστές διαγωνιστικές διαδικασίες, με σύντμηση προθεσμιών, η δε προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ χωρίς να συντρέχουν οι εκ του νόμου τασσόμενες προϋποθέσεις συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, καθόσον πλήττει τον ανταγωνισμό και παραβιάζει τις αρχές της διαφάνειας και της ισότητας συμμετοχής στη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης (ΕλΣυν Ολ. 304/2023 σκ. 23).

Προμήθεια ταχύπλοων σκαφών...Η εν λόγω διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, για την προμήθεια από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας τεσσάρων ταχύπλοων σκαφών μεταφοράς προσωπικού, συγκεκριμένων απαιτήσεων και τεχνικών προδιαγραφών, μη στρατιωτικών, προσαρμοσμένων στην κατεπείγουσα ανάγκη ανάσχεσης των αυξημένων προσφυγικών ροών δεν ευρίσκει νόμιμο έρεισμα στο άρθρο 96 του ν. 4368/2016. Τούτο διότι, όπως έγινε δεκτό στη νομική σκέψη της παρούσας, με τη διάταξη του άρθρου 96 του ν. 4368/2016 θεμελιώνεται η αρμοδιότητα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας να συνδράμει στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης με ίδια μέσα ή μέσω συμβάσεων με τρίτους για την εκτέλεση έργων, την προμήθεια αγαθών και την παροχή υπηρεσιών που αποσκοπούν στην υποδοχή και φιλοξενία πολιτών τρίτων χωρών καθώς και στην κάλυψη των αναγκών τους σε συγκεκριμένους, περιοριστικά αναφερόμενους τομείς, που άπτονται, πλην άλλων, της λειτουργίας των Κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης και των Δομών φιλοξενίας των προσφύγων και μεταναστών.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κατά την ελεγχόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση «για την προμήθεια ταχύπλοων σκαφών μεταφοράς προσωπικού προς κάλυψη κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, εξαιτίας της αδήριτης και επείγουσας ανάγκης ανάσχεσης των αυξημένων προσφυγικών ροών» διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για προσυμβατικό έλεγχο (3) σχεδίων σύμβασης μεταξύ της Α.Σ.Δ.Υ.Σ. «...» (Διεύθυνση Προμηθειών/4δ) του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και των εταιρειών «....», «...» και «....».

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, προκειμένου να ολοκληρωθεί ο προβλεπόμενος έλεγχος νομιμότητας, θα πρέπει να προσκομιστεί η απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης επί της αίτησης ακύρωσης – αναστολής του φορέα «......» κατά της 307/2023 απόφασης της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.. Τούτο δε, διότι, σε περίπτωση αποδοχής της αίτησης αυτής, θα πρέπει να ανακληθεί ο αποκλεισμός από τη διαγωνιστική διαδικασία του ως άνω φορέα και να επανεξεταστεί η κατακύρωση του διαγωνισμού στην «……..», δοθέντος ότι ο φορέας «......» προσέφερε μεγαλύτερη έκπτωση και προηγείται σε σειρά μειοδοσίας του προσωρινού αναδόχου «….».

Αν η δημιουργία και πώληση γλυπτών έργων από δόκιμο δημόσιο υπάλληλο, εκτός ωραρίου εργασίας του, α) συνιστά άσκηση εμπορίας, β) συμβιβάζεται με τα καθήκοντα της θέσης του ως διευθυντού επαγγελματικής Σχολής Καλών Τεχνών, γ) παρεμποδίζει την ομαλή εκτέλεση της υπηρεσίας του. (..)Η δημιουργία από δόκιμο υπάλληλο γλυπτών έργων προς πώληση δεν συνιστά άσκηση εμπορίας κατά τη διάταξη του άρθρου 31 παρ. 3 Ν. 3528/2007. Ανήκει στην ουσιαστική κρίση της Διοίκησης, κατά την έκδοση σχετικής άδειας άσκησης ιδιωτικού έργου με αμοιβή, η διαπίστωση αν η δραστηριότητα αυτή του υπαλλήλου συνάδει και συμβιβάζεται προς τα καθήκοντα της θέσης του ή αν παρεμποδίζει την ομαλή εκτέλεση της υπηρεσίας του (ομοφ.).