Νομίμως, καταρχήν, καταβάλλεται στον ανάδοχο του έργου αποζημίωση για το τεκμαιρόμενο όφελος από τη μη εκτέλεση εργασιών, αφού η σύμβαση ανάθεσης του δημοτικού έργου διαλύθηκε από υπαιτιότητα του Δήμου και δεν είχαν εκτελεστεί καθόλου εργασίες. Πλην όμως ειδικότερα αυτή η δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον εσφαλμένα συνυπολογίστηκε στο αρχικό συμβατικό αντικείμενο για τον προσδιορισμό της εν λόγω αποζημίωσης η δαπάνη αναθεώρησης (άρθρο 9 του ν.1418/1984 και άρθρο 50 του π.δ. 609/1985).

Ελέγχος νομιμότητας  σχεδιου συμβάσεως.(..)Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II.Β., το Κλιμάκιο κρίνει ότι, εφόσον η αρχική, από 1.12.2014, σύμβαση για την εκτέλεση του ανωτέρω έργου δεν υπήχθη, νομίμως, στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων των άρθρων  35 και 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, λόγω του ότι υπολειπόταν του προβλεπομένου κατά τον κρίσιμο χρόνο ορίου υπαγωγής στον έλεγχο, δεν δύναται να ελεγχθεί ούτε και η σύμβαση που συνάπτεται, κατόπιν διαλύσεως της αρχικής εργολαβίας, με την δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας Κ/ξία, για την ανάθεση των εργασιών ολοκληρώσεως του ίδιου έργου.  (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο πρέπει να απόσχει από τον έλεγχο του υποβληθέντος σχεδίου συμβάσεως.

Μη νόμιμη η καταβολή αποζημίωσης τεκμαιρόμενου οφέλους, λόγω διάλυσης σύμβασης εργολαβίας από ΔΕΥΑ σε εργολάβο, καθόσον μη νομίμως συνυπολογίστηκε στο συμβατικό ποσό, επί του οποίου υπολογίζεται η δικαιούμενη αποζημίωση, η προβλεπόμενη στη σύμβαση δαπάνη αναθεώρησης (άρθρο 64 παρ. 1 του ν. 3669/2008, ΦΕΚ Α' 116/2008).

Συντήρηση, αποκατάσταση αναχωμάτων ποταμού- συμπληρωματική σύμβαση έργου...Με δεδομένα τα ανωτέρω και την από 9.12.2016 βεβαίωση της Προϊσταμένης του Τμήματος Δομών Περιβάλλοντος της ανωτέρω Περιφερειακής Ενότητας ότι οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση δεν έχουν εκτελεστεί, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της σύμβασης αυτής, υπό τον όρο ότι μέχρι και την υπογραφή της θα έχει εγκριθεί η αιτηθείσα με την με αριθ. πρωτ. Η-13004/30.12.2016 αίτηση της αναδόχου εταιρείας παράταση της προθεσμίας περαίωσης των εργασιών της αρχικής σύμβασης, που έληξε στις 31.12.2016.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Μη νόμιμη η εξόφληση του 1ου λογαριασμού του έργου «Ανάπλαση δημοτικού σχολείου», διότι μη νόμιμα  υποκαταστάθηκε ο ανάδοχος του έργου από την υπεργολάβο εργοληπτική επιχείρηση, καθόσον η ανωτέρω σύμβαση δεν εγκρίθηκε από τον Δήμο και ο ανάδοχος δεν διατήρησε ποσοστό των εργασιών της σύμβασης έργου που να αντιστοιχεί τουλάχιστο στο 70% της αξίας αυτής (άρθρα 68 και 69 του ν. 3669/2008, ΦΕΚ Α΄ 116/2008).

Έργο- Συμπληρωματική σύμβαση:..ζητείται η ανάκληση της 135/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου:Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι οι εργασίες κατεδάφισης παλαιών κτισμάτων σε εκτάσεις εκτός του οικοπέδου όπου κατασκευάζεται το Τέμενος, δεν είναι συμπληρωματικές της σύμβασης κατασκευής του Τεμένους, κατά την έννοια του άρθρου 57 του Κώδικα Δημοσίων Έργων, πρωτίστως διότι δεν παρουσιάζουν συνάφεια με το φυσικό αντικείμενο του έργου ούτε είναι αναγκαίες για την τεχνική τελειοποίησή του. Ειδικότερα, δεν εξυπηρετούν την κατασκευή του Τεμένους ούτε του περιβάλλοντος χώρου του αλλά τη διαμόρφωση των λοιπών οικοπέδων του σχετικού οικοδομικού τετραγώνου, επεκτείνοντας κατά τούτο ανεπίτρεπτα το φυσικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης. Εξάλλου, οι περιστάσεις που επικαλείται ως απρόβλεπτες η αναθέτουσα αρχή, και ειδικότερα οι μεταβολές που επέφεραν οι διατάξεις του άρθρου 35 του ν. 4414/2016, δεν συνδέονται με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης ούτε οδήγησαν σε μεταρρύθμιση της μελέτης του κατασκευαζόμενου κτιρίου. Τέλος, δεν συνιστούν απρόβλεπτα περιστατικά, δεδομένου ότι ο νόμος με τον οποίο θεσπίστηκαν δημοσιεύτηκε πριν την υπογραφή της σύμβασης ανάθεσης, όπου άλλωστε μνημονεύονται ρητώς. Περαιτέρω, ενόψει των περιστατικών της υπόθεσης, πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός για ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης λόγω συγγνωστής πλάνης. (..)Κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί...Δεν ανακαλεί την 135/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1317/2018

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Σχέδιο σύμβασης που αφορά στην εκτέλεση, μετά τη διάλυση της αρχικής εργολαβίας, (...) Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι σε περίπτωση διάλυσης της σύμβασης με υπαιτιότητα του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου, η προϊσταμένη αρχή, εφόσον αποφασίσει την ολοκλήρωση του έργου, προσκαλεί τον επόμενο κατά σειρά μειοδότη του διενεργηθέντος διαγωνισμού, στον οποίο αναδείχθηκε ο αρχικός ανάδοχος, και του προτείνει να αναλάβει αυτός το έργο ολοκλήρωσης της εργολαβίας που διαλύθηκε, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και με βάση την προσφορά που υπέβαλε στο διενεργηθέντα διαγωνισμό. Η διαδικασία αυτή αποτελεί συνέχεια της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας και εντάσσεται σ’ αυτήν, με πρόσκληση του επόμενου κατά σειρά μειοδότη (και, αν αυτός αρνηθεί με πρόσκληση του αμέσως επόμενου μειοδότη), καθίσταται δε αναγκαία για την ολοκλήρωση του έργου, για την εκτέλεση του οποίου έχει ήδη υπογραφεί η οικεία σύμβαση, πλην όμως αυτή διαλύθηκε κατόπιν αιτήσεως του αρχικού αναδόχου, λόγω υπαιτιότητας του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου (βλ. Ελ.Συν. VI Τμ. αποφ. 804/2012, 3137/2010).(...) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τον έλεγχο των υποβληθέντων σ’ αυτό στοιχείων δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.

Μίσθωση μηχανημάτων:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι: A) Η επικαλούμενη από την αναθέτουσα αρχή διάταξη του άρθρου 79 του Κώδικα Κατασκευής Δημοσίων Έργων, περί αυτεπιστασίας, ουδεμία παρέχει δυνατότητα για τον χαρακτηρισμό της επίμαχης μισθώσεως ως δημοσίου έργου. Και τούτο διότι η διάταξη αυτή αναφέρεται στις περιπτώσεις όπου πρόκειται πράγματι να εκτελεστεί δημόσιο έργο και αυτό περιλαμβάνει εργασίες που εκτελούνται απολογιστικά, δηλαδή προϋποθέτει την κατάφαση περί του έργου και τη δυνατότητα εκτελέσεως ορισμένων εργασιών που είναι δύσκολο να τιμολογηθούν, απολογιστικά, σύμφωνα με το άρθρο 9, με προσφορά από τις συμμετέχουσες εργοληπτικές επιχειρήσεις ποσοστού 18% επί του συνόλου των δαπανών που πραγματοποιούνται για λογαριασμό του εργοδότη (προμήθεια υλικών, μισθωμάτων μηχανημάτων κ.λπ.)..(..)ακόμη και αν θεωρηθεί ότι η επίμαχη μίσθωση προβλέπεται ως τύπος συμβάσεως (CPV) μεταξύ αυτών του Παραρτήματος Ι του π.δ. 60/2007 που αφορούν σε δημόσια έργα, εντούτοις, για τη μίσθωση του αναγκαίου εξοπλισμού για την εκτέλεση του ανωτέρω υποέργου με αυτεπιστασία, η αιτούσα έπρεπε να προσφύγει στη διαδικασία του ανοικτού διαγωνισμού επιλογής προμηθευτή και όχι αναδείξεως αναδόχου-εργολάβου δημοσίου έργου, διότι ανάδοχος είναι η ίδια, η οποία καλείται, δια της αρμόδιας τεχνικής υπηρεσίας της, να εκτελέσει το έργο.(..)Β) Ωστόσο, η αναδειχθείσα, με την προσβαλλόμενη πράξη, πλημμέλεια της μη δημοσίευσης της διακήρυξης στην Ε.Ε.Ε.Ε. δεν έπληξε, τελικά, ουσιωδώς τις αρχές της διαφάνειας και της ανάπτυξης ευρύτερου ανταγωνισμού, καθόσον στο διαγωνισμό, αναπτύχθηκε, όπως εκτέθηκε ανωτέρω, επαρκής ανταγωνισμός, αφού προσήλθαν και κατέθεσαν προσφορές συνολικά δεκαεπτά (17) υποψήφιοι για τις πέντε ομάδες μηχανημάτων του διαγωνισμού, ενώ, τέλος, το συμφέρον της αναθέτουσας διασφαλίζεται επαρκώς, διότι, αφενός, οι ως άνω αναθέσεις έγιναν σε αναδόχους που προσέφεραν μηχανήματα σύμφωνα με τις ακριβείς τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης και των συμβατικών τευχών, αφετέρου δε επετεύχθη το χαμηλότερο δυνατό συμβατικό τίμημα - περίπου 50% μειωμένο σε σχέση με την προϋπολογισθείσα δαπάνη - με τις άκρως ανταγωνιστικές οικονομικές προσφορές που υποβλήθηκαν κατά τη διαγωνιστική διαδικασία..). Συνεπώς, το Τμήμα κρίνει, σύμφωνα και με τα προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση, ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν κωλύεται η υπογραφή των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεων κι, ως εκ τούτου, παρέλκει η εξέταση των λόγων περί συγγνωστής πλάνης και συνδρομής επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι, ούτως ή άλλως δεν οδηγούν αυτοτελώς, στην αποδοχή της νομιμότητας των συμβάσεων.      Για τους λόγους αυτούς....  Ανακαλεί την 11/2015 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό …

ΕΡΓΑ. ζητειται η αναθεώρηση της 2749/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση του ως άνω αιτούντος για ανάκληση της 386/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη (ΙΙΙ) νομική σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η επιλεγείσα κατά τα ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης πάσχει ως προς τη νομιμότητα εφαρμογής της. Και τούτο, διότι η τηρηθείσα εξαιρετική διαδικασία της δημοπράτησης μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλούμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων για την κατασκευή του έργου δεν ενεργήθηκε σε απόλυτη χρονική εγγύτητα προς το χρόνο κατά τον οποίο συντελέστηκε η λύση της αρχικής σύμβασης (8.4.2008), αλλά σε ικανή χρονική απόσταση από αυτόν, καθόσον από την 158/2008 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου …, με την οποία λύθηκε και τέθηκε σε εκκαθάριση η δημοτική επιχείρηση και, κατά συνέπεια, διαλύθηκε εν τοις πράγμασι η από 23.11.1998 εργολαβική σύμβαση, η οποία από το έτος 1999 ήταν πάντως ανενεργός, μέχρι την 279/6.7.2010 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου .., με την οποία αποφασίσθηκε η ανάθεση του έργου με την εν λόγω διαδικασία, μεσολάβησε απράκτως ικανό χρονικό διάστημα,  κατά τη διάρκεια του οποίου θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί και να ολοκληρωθεί η διαδικασία του ανοιχτού διαγωνισμού. Η κρίση αυτή δεν δύναται να διαφοροποιηθεί από την επικαλούμενη ανάγκη αποτροπής σοβαρού επικείμενου κινδύνου, δοθέντος ότι αυτή δεν αποτελεί στην προκειμένη περίπτωση λόγο που δικαιολογεί την ανάθεση του ως άνω έργου με την εξαιρετική διαδικασία του διαγωνισμού μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλούμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων, καθόσον η αποτροπή κινδύνων που εγκυμονεί για τη δημόσια υγεία, την ασφάλεια και τη ζωή των κατοίκων της περιοχής η κατάληψη του ημιτελούς κτιρίου από ναρκομανείς και εγκληματικά στοιχεία, μπορεί να επιτευχθεί με τα προβλεπόμενα από την κείμενη νομοθεσία μέτρα διασφάλισης της νομής του ακινήτου. Εξάλλου, οι φθορές που υφίσταται το ως άνω ημιτελές κτιριακό έργο είναι γνωστές ήδη από το έτος 1999, οπότε σταμάτησαν οι εργασίες ολοκλήρωσης της από 23.11.1998 σύμβασης κατασκευής του, η οποία έκτοτε κατέστη ανενεργός. Επομένως, δεν αιτιολογείται γιατί μέχρι τις 6.7.2010, οπότε και αποφασίστηκε η προσφυγή  στην εν λόγω εξαιρετική διαδικασία,  δεν έγινε καμία ενέργεια για την επιλογή αναδόχου. (..)Περαιτέρω, οι  ανωτέρω διαπιστωθείσες αλλεπάλληλες καθυστερήσεις και η μεσολάβηση άπρακτων περιόδων στις επιμέρους πράξεις των αρμοδίων οργάνων για την εκτέλεση του  ελεγχόμενου έργου,  δεν συμβαδίζουν με την επικαλούμενη ύπαρξη επικείμενου κινδύνου, λόγοι που καθιστούν μη νόμιμη την προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, με συνέπεια να συντρέχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια που κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης....Απορρίπτει την αίτηση του Δήμου ... καθώς και την υπέρ αυτού ασκηθείσα παρέμβαση της εργοληπτικής επιχείρησης με την επωνυμία «...» για αναθεώρηση της 2749/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΕΡΓΩΝ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής (1ος λογαριασμός) από Δήμο σε ιδιώτη, για την εκτέλεση του έργου «Προσθήκη κατ’ επέκταση νέων WC Δημοτικού Σχολείου ..», καθόσον οι διορθώσεις στην οικονομική προσφορά, που έγιναν αναμφίβολα από τον ίδιο τον ανάδοχο πριν από την κατάθεση αυτής και θεωρήθηκαν από τα μέλη της αρμόδιας Επιτροπής, κατά το άνοιγμα της προσφοράς, δεν καταλείπουν αμφιβολία για το ακριβές περιεχόμενό της και, συνακόλουθα, δεν καθιστούν αυτή μη νόμιμο δικαιολογητικό της ελεγχόμενης δαπάνης (άρθρα 25 και 26 του β.δ. της 17.5/15.6.1959, ΦΕΚ Α΄ 114, διόρθ. ΦΕΚ Α΄ 145 και 197).