ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ-ΠΟΙΝΙΚΗ ΡΗΤΡΑ:Μη νόμιμη η επιστροφή ποσού από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία, το οποίο είχε επιβληθεί σε αυτήν ως ποινική ρήτρα λόγω υπέρβασης της προθεσμίας εκτέλεσης του έργου «Ανάπλαση εισόδου πόλης …» και είχε παρακρατηθεί με την εξόφληση του 2ου λογαριασμού του έργου, καθόσον η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου που έκανε δεκτή την ένσταση της εταιρείας είναι πλημμελώς αιτιολογημένη διότι: α) διαλαμβάνει κρίση ως προς την έλλειψη υπαιτιότητας της αναδόχου μόνο για τις εργασίες φύτευσης, παρότι η απόφαση επιβολής ποινικής ρήτρας αναφέρεται στην υπέρβαση της προθεσμίας εκτέλεσης του έργου για το σύνολο αυτού και όχι μόνο για τις εργασίες φύτευσης, ενώ και η εισήγηση της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών αναφέρεται και σε άλλες εργασίες, πλην της φύτευσης, τις οποίες η ανάδοχος δεν έχει ολοκληρώσει και β) δεν διαλαμβάνει κρίση ως προς το ότι έχει παρέλθει η συνολική προθεσμία εκτέλεσης του έργου, χωρίς η ανάδοχος να έχει ζητήσει νέα παράταση αυτής (άρθρο 49 του ν. 3669/2008, ΦΕΚ Α΄ 116/2008).

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Συμπληρωματικές-Πρόσθετες εργασίες:Μη νόμιμη η δαπάνη που αφορούσε στην εξόφληση του 5ου λογαριασμού (1ου λογαριασμού συμπληρωματικής σύμβασης) εκτέλεσης έργου οδοποιίας, καθόσον κατά παράβαση του άρθρου 57 του ν. 3669/2008 (ΦΕΚ Α' 116/2008), τα αρμόδια όργανα του ανωτέρω Δήμου ανέθεσαν τις ως άνω συμπληρωματικές εργασίες, χωρίς να συντρέχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, αφού δεν απέδειξαν τη συνδρομή απρόβλεπτης περίστασης, η οποία κατέστησε αναγκαία την ανάθεση των εργασιών αυτών, προκειμένου να ενταχθούν στο αρχικό έργο και τη συναφθείσα σύμβαση.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Δικαιολογητικά:Νόμιμη η πληρωμή του 1 ου λογαριασμού του έργου «Βελτίωση Σχολικών Εγκαταστάσεων .» από Δήμο σε Κοινοπραξία, καθόσον νομίμως υπεγράφη η σχετική σύμβαση από τα συμπράττοντα μέλη της κοινοπραξίας - η οποία νομίμως συμμετείχε στο διενεργηθέντα διαγωνισμό κατόπιν σύστασής της - παρά το γεγονός ότι δεν προσκομίσθηκε κατά την υπογραφή της, συμβολαιογραφική πράξη διορισμού κοινού εκπροσώπου, έλλειψη, η οποία πάντως καλύφθηκε με τη μεταγενέστερη προσκομιδή της προαναφερθείσας συμβολαιογραφικής πράξης ενόψει και του περιεχομένου αυτής (άρθρο 39 παρ. 3 του ν. 3669/2008, ΦΕΚ Α' 116/2008).

Συμπληρωματικές συμβάσεις – πρόσθετες εργασίες:Μη νόμιμη η εξόφληση του 2ου λογαριασμού και του 1ου λογαριασμού της πρώτης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ασφαλτοστρώσεις - Διαμορφώσεις οδών πόλης και οικισμών 2010», καθόσον δεν συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο άρθρο 57 του ν. 3669/2008 (ΦΕΚ Α΄ 116/2008) προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης με την ανάδοχο της αρχικής σύμβασης, διότι δεν προκύπτει ότι  οι  συμπληρωματικές εργασίες κατέστησαν αναγκαίες, λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, δηλαδή λόγω πραγματικών γεγονότων που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, τα οποία επηρεάζουν την τεχνική αρτιότητα του έργου και αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν στο στάδιο της οριστικής μελέτης.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Ανάθεση:Νόμιμη η καταβολή ποσού σε εργοληπτική επιχείρηση, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Μ.Ε.ΕΠ. στην κατηγορία των ηλεκτρομηχανολογικών και βιομηχανικών - ενεργειακών έργων για την εξόφληση δημοτικού έργου, καθόσον οι διατάξεις του ν. 3669/2008 που προβλέπουν την υποχρεωτική εγγραφή εργοληπτικών επιχειρήσεων σε τάξεις του Μ.Ε.ΕΠ. και εμποδίζουν την πρόσβαση επιχειρήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά αντίκεινται στην προστατευόμενη από το Σύνταγμα οικονομική ελευθερία και στην αρχή της ισότητας, με την ειδικότερη μορφή της εξασφάλισης ίσων όρων ανταγωνισμού (άρθρο 59 του ν. 4278/2014, ΦΕΚ Α' 157/2014).(Όμοιες οι 62/2015 και 78/2015 πράξεις του ιδίου ως άνω Κλιμακίου.)

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε εργολήπτη που αφορά στην εξόφληση του έργου «Εξωραϊσμός Κ.Χ.  ….», καθόσον: α) όλες οι εργασίες του ανωτέρω έργου, με εξαίρεση τις εργασίες της εγκατάστασης ξύλινων παγκακιών     και κάδων απορριμμάτων, εμπίπτουν στην κατηγορία των εργασιών έργων οδοποϊίας, ο καθορισμός τιμών μονάδος των οποίων προβλέπεται στη Δ17α/01/93/ΦΝ.437/2004 (ΦΕΚ Β΄ 1556/2004) απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, με την οποία εγκρίθηκαν ενιαία τιμολόγια, μεταξύ άλλων, εργασιών έργων οδοποιΐας, β) οι ανωτέρω εργασίες, που εντάσσονται στην κατηγορία των εργασιών έργων οδοποϊίας, αφορούν το 84,18% της προϋπολογισθείσας δαπάνης, ενώ οι εργασίες της εγκατάστασης ξύλινων παγκακιών και κάδων απορριμμάτων δεν απαιτούν εξειδικευμένη γνώση, και ως εκ τούτου εκ παραδρομής προβλέφθηκε στην τεχνική έκθεση του έργου ότι ο ανάδοχος πρέπει να είναι εγγεγραμμένος στα Νομαρχιακά Μητρώα ή στο ΜΕΕΠ στην κατηγορία οικοδομικών έργων (αντί έργων οδοποϊίας) και γ) η εσφαλμένη αναγραφή στην τεχνική έκθεση του έργου ότι ο ανάδοχος πρέπει να διαθέτει πτυχίο στην κατηγορία οικοδομικών έργων αντί έργων οδοποϊίας δεν ασκεί, στην προκειμένη περίπτωση, επιρροή στη νομιμότητα της δαπάνης, διότι, αφενός μεν ο ανάδοχος διαθέτει πτυχίο της κατηγορίας έργων οδοποϊίας, αφετέρου το έργο ανατέθηκε, λόγω ποσού, με απευθείας ανάθεση, σε αντίθεση με την περίπτωση δημοσίευσης διακήρυξης διαγωνισμού, όπου η εσφαλμένη αναγραφή στη διακήρυξη της κατηγορίας του έργου, θα ασκούσε επιρροή ως προς τους δικαιούμενους εργολήπτες - λόγω της κατηγορίας έργου του πτυχίου τους - να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό (άρθρο 17 του ν. 3669/2008, ΦΕΚ Α΄ 116/2008).(Όμοιες οι 111 και 189/2015 Πράξεις του ιδίου ως άνω Κλιμακίου)

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε Κοινοπραξία που αφορά την πληρωμή του 1ου λογαριασμού της συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αποκατάσταση παλαιού δημοτικού κτιρίου για πολιτιστικές χρήσεις του Δήμου ….», καθόσον οι ανωτέρω εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, διότι αντικείμενο του αρχικού έργου ήταν η αποκατάσταση του παλαιού δημοτικού κτιρίου του Δήμου, προκειμένου αυτό να χρησιμοποιείται για πολιτιστικές χρήσεις, ενώ η λειτουργία ενός παιδικού σταθμού δεν εμπίπτει στην έννοια των πολιτιστικών χρήσεων. Συνεπώς, πρόκειται για νέο έργο σε σχέση με αυτό της αρχικής εργολαβίας, το οποίο δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης (άρθρο 28 του Κώδικα Κατασκευής Δημοσίων Έργων, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3669/2009, ΦΕΚ Α 116/2009, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 35 του ν. 4053/2012, ΦΕΚ Α΄ 44/2012 και άρθρο 57 του ν. 4053/2012).

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Νόμιμη η εξόφληση από Δήμο σε εργοληπτική εταιρεία του 1ου λογαριασμού του έργου «Κατασκευή συνδέσεων δικτύων ύδρευσης …» Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο προβαλλόμενος       λόγος διαφωνίας, σύμφωνα με τον οποίο το επίμαχο έργο ενόψει του προϋπολογισμού του μπορούσε να ανατεθεί νομίμως αποκλειστικά σε επιχειρήσεις των τάξεων  Α1 και Α2 καθώς και της πρώτης τάξης του       Μ.Ε.ΕΠ. και ότι, συνεπώς, είναι μη νόμιμη η ανάθεση της εκτέλεσής του        στη φερόμενη ως δικαιούχο επιχείρηση, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Μ.Ε.ΕΠ. με αριθμό 22584 (βάσει της 395 – 4.3.2013 απόφασης της επιτροπής ΜΕΕΠ), μεταξύ άλλων, στη 2η τάξη για έργα κατηγορίας «υδραυλικά»,           με συνέπεια να δικαιούται να αναλαμβάνει έργα προϋπολογισμού με ανώτατο όριο τα 1.500.000 ευρώ και κατώτατο τις 175.000 ευρώ, είναι νόμω       αβάσιμος. Τούτο διότι οι διατάξεις του ν. 3669/2008 που προβλέπουν την υποχρεωτική εγγραφή εργοληπτικών επιχειρήσεων σε τάξεις του Μ.Ε.ΕΠ. και εμποδίζουν την πρόσβαση επιχειρήσεων στις αγορές των συμβάσεων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά αντίκεινται στην προστατευόμενη από το Σύνταγμα οικονομική ελευθερία και στην αρχή της ισότητας με την ειδικότερη μορφή της εξασφάλισης ίσων  όρων ανταγωνισμού. Ειδικώς δε, για τις δημόσιες συμβάσεις, οι οποίες εμπίπτουν στις κοινοτικές οδηγίες για τις δημόσιες συμβάσεις ή παρουσιάζουν διασυνοριακό ενδιαφέρον, έστω και εάν η αξία τους είναι μικρότερη από τα κατώτατα όρια εφαρμογής των κοινοτικών οδηγιών, παραβιάζουν, το μεν τις κοινοτικές οδηγίες, το δε τις θεμελιώδεις αρχές για ίση μεταχείριση και απαγόρευση των διακρίσεων, στις οποίες ερείδονται οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις δημόσιες συμβάσεις(άρθρα 16 και 29 του ν. 3669/2008, ΦΕΚ Α΄ 116/2008) .

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Διαδικασία διαγωνισμού:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «Ολοκλήρωση Στεγαστικού προγράμματος Κατοικιών …», καθόσον:  α) δεν τηρήθηκαν οι απαιτούμενοι κανόνες δημοσιότητας της διακήρυξης του ελεγχόμενου έργου, δεδομένου ότι δεν δημοσιεύτηκε η ορθή επανάληψη της περίληψης της διακήρυξης στο ειδικό τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, με αποτέλεσμα η ελεγχόμενη διαδικασία,  να πάσχει και β) μη νομίμως αποκλείστηκε από το διαγωνισμό η 1η μειοδότρια εταιρεία, καθόσον από τα προσκομισθέντα στο διαγωνισμό στοιχεία, προκύπτει ότι η εργοληπτική επιχείρηση προσκόμισε Ενημερότητα Πτυχίου, εν ισχύ κατά την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, στην οποία αναγραφόταν, μεταξύ των εκπροσώπων που δεσμεύουν την εταιρεία, και το πρόσωπο που υπογράφει τη προσφορά της και, ως εκ τούτου, η εκπροσώπηση της εταιρείας είναι, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 24.1.2 της διακήρυξης, ισχυρή (άρθρα 12 και 22 του ν. 3669/2008, ΦΕΚ Α΄ 116/2008).

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ: Νόμιμη η πληρωμή του 3ου λογαριασμού του έργου «Βελτίωση κοινοτικών δρόμων και κοινοτικών χώρων του Δήμου ….», καθόσον νομίμως παρατάθηκε με  απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου η προθεσμία εκτέλεσης του έργου, διότι η ως άνω  εγκριτική πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου εκδόθηκε εντός ευλόγου χρόνου από τη λήξη της αρχικής προθεσμίας περαίωσης του έργου, ύστερα από σχετική αίτηση της αναδόχου, η οποία υποβλήθηκε πριν από την παρέλευση της εν λόγω προθεσμίας (άρθρο 48 του ν. 3669/2008).