ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ – ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣΜε τα δεδομένα αυτά, ο προς ον η ελεγχόμενη επιχορήγηση σύλλογος περιλαμβάνεται μεταξύ των δυνάμενων, βάσει του άρθρου 202 Κ.Δ.Κ., να επιχορηγηθούν φορέων. Τούτο, διότι η δράση που αναπτύσσεται από αυτόν, σύμφωνα με το καταστατικό του (πρβλ. Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 226, 128/2016, 127/2015), κατατείνει αφενός στην κοινωνική και πολιτιστική προσαρμογή και των μελών του και των παλιννοστούντων εν γένει και στην πνευματική ανάπτυξη των μελών του και αφετέρου στη μελέτη και επίλυση γενικώς προβλημάτων   της κοινωνίας της ....ς, στην ενημέρωση για τα δικαιώματα      των γυναικών και στην πνευματική σύνδεση των μελών του συλλόγου με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Πρόκειται, επομένως, για σύλλογο πολιτιστικού χαρακτήρα, προορισμένο να συνεργάζεται και με άλλους παρεμφερείς συλλόγους και να οργανώνει εκδηλώσεις σχετικές με θέματα τεχνών και πολιτισμού εν γένει, συναυλίες, αγώνες, εκδρομές κ.λπ. που στοχεύουν και στην επαφή και λοιπών πολιτών με τα πολιτισμικά στοιχεία των παλιννοστούντων (πρβλ. Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 386/2016, 75/2015). Χαρακτήρα, άλλωστε τέτοιας εκδήλωσης είχε και  η εν προκειμένω χρηματοδοτηθείσα από τον ανωτέρω Δήμο, στην οποία είχαν προσκληθεί και τα παιδιά που φιλοξενούνται στο Παιδικό Χωριό SOS και επρόκειτο να συμμετάσχουν και μέλη δύο επιπλέον συλλόγων, ενώ δεν προκύπτει ότι επρόκειτο για εκδήλωση που στόχευε στην ικανοποίηση συγκεκριμένων,   μη πνευματικού - πολιτιστικού χαρακτήρα, συμφερόντων των μελών του συλλόγου, που θα καθιστούσαν μη νόμιμη την υπό κρίση δαπάνη (πρβλ. Ε.Σ. VII Τμ. Απόφ. 2187/2016, Πράξεις 155/2011, 347, 293, 140/2010, 235/2008, 395, 314, 108/2006, Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 127, 75/2015, 303, 224/2014), αλλά για εορταστικού και πολιτιστικού χαρακτήρα εκδήλωση, σχετική με την ανάπτυξη θρησκευτικού συναισθήματος και τη ενίσχυση των σχέσεων των μελών του συλλόγου με τα λοιπά μέλη της κοινωνίας. Συνεπώς, ο Δήμος ....ς είχε τη δυνατότητα να προβεί νομίμως στην ελεγχόμενη επιχορήγηση.

Πυρκαγιές (…)Σύμφωνα με την αρχή της νομιμότητας των δαπανών, η οποία διέπει το δημοσιολογιστικό δίκαιο συνάγεται τόσο από τις προϊσχύουσες διατάξεις αυτού (άρθρα 27 και 38 του ν. ΣΙΒ/1952, 1, 26, 28 παρ.3 του ν.δ/τος 321/1969), όσο και από αυτές που ισχύουν τώρα (άρθρα 3, 13, 40 του ν.δ/τος 496/1974, 1 παρ. 2α΄ του π.δ/τος 465/1975 και 1 παρ. 1 του ν.δ/τος 1265/1972, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 968/1979, 20, 22, 26, 28 και 79 του ν. 2362/1995) και έχει πλέον αποτυπωθεί νομοθετικά στο άρθρο 37 παρ. 2 εδ. α΄ του ν. 3801/2009, για τη διενέργεια οποιασδήποτε δαπάνης του Δημοσίου, ν.π.δ.δ. και των Ο.Τ.Α., πέραν της ύπαρξης πίστωσης στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό της υπηρεσίας, απαιτείται επιπλέον η δαπάνη αυτή να προβλέπεται ρητά από διάταξη νόμου ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν δεν προβλέπεται από συγκεκριμένη διάταξη, να προκύπτει από τα δικαιολογητικά που τη συνοδεύουν, ότι ανάγεται στη λειτουργική δραστηριότητα του Δημοσίου, του ν.π.δ.δ. ή του Ο.Τ.Α. ή ότι συντελεί άμεσα ή έμμεσα στην εκπλήρωση των σκοπών που επιδιώκουν οι ως άνω φορείς (βλ. πράξεις VII Τμ. Ελ.Συν. 146/2011, 106/2012 κ.ά.). Κατά δε το άρθρο 75 παρ. 1 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α΄ 114): «Οι αρμοδιότητες των Δήμων - αφορούν κυρίως του τομείς: α) - β) Περιβάλλοντος, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως: 1. - 5. Η παροχή συνδρομής στην αρμόδια πυροσβεστική υπηρεσία, με κάθε πρόσφορο μέσο που διαθέτουν, για την αντιμετώπιση πυρκαγιών, ιδίως σε περιοχές που έχουν δασικό χαρακτήρα». (…)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτίθενται στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη δαπάνη είναι λειτουργική, δεδομένου ότι ανεξάρτητα από το ότι προϊόντος του φθινοπώρου ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιών κάμπτεται, ωστόσο, παραμένει ισχυρός λόγω του προηγηθέντος θέρους, κατά κανόνα άνυδρης εποχής, οπότε σε περίπτωση που εμφανίζονται ανάγκες καθαρισμού του οδικού δικτύου ορισμένης περιοχής, προκειμένου να καθίσταται εφικτή η προσέγγιση πυροσβεστικών οχημάτων στο σύνολό του ανά πάσα στιγμή σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς, επιβάλλεται για λόγους προληπτικούς να μην αμελείται η εκτέλεση των σχετικώς επιβαλλόμενων εργασιών. Επομένως, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο 207, οικονομικού έτους 2012, ποσού 21.000,00 ευρώ χρηματικό ένταλμα δαπάνη, κατά τα αβασίμως προβαλλόμενα με την πράξη άρνησης θεώρησής του, είναι νόμιμη(…)

Πολιτιστικές εκδηλώσεις Δήμων:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου, δεν εξυπηρετεί λειτουργικές ανάγκες του Δήμου, ούτε μπορεί να θεωρηθεί ότι συντελεί στην εκπλήρωση των σκοπών του, όπως αυτοί καθορίζονται από το άρθρο 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων. Εξάλλου, η εορτή των Τριών Ιεραρχών είναι σχολική εορτή, η οποία δεν σχετίζεται με την εδαφική περιφέρεια του συγκεκριμένου Δήμου και συνεπώς, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της προαναφερόμενης διάταξης της παρ. 3 εδ.α΄ του άρθρου 158 του ανωτέρω Κώδικα.

Δαπάνη παράθεσης δείπνου δεν μπορεί να θεωρηθεί λειτουργική, διότι δεν συντελεί στην καλύτερη εκπλήρωση των σκοπών που νομίμως μπορεί να επιδιώκει το εν λόγω Ίδρυμα, δεδομένου ότι σε αυτούς δεν προβλέπεται η διάθεση κονδυλίων για την ψυχαγωγία του απασχολούμενου στο ανωτέρω Ίδρυμα προσωπικού

Επιχορήγηση :Με αυτά τα δεδομένα, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη. Ειδικότερα, δεν ήταν απαραίτητη η ανάλωση του ποσού της τακτικής επιχορήγησης προκειμένου να χορηγηθεί έκτακτη, καθόσον στο πλέγμα των διατάξεων περί επιχορηγήσεων των ν.π.δ.δ. των δήμων δεν προβλέπεται τέτοια προϋπόθεση. Περαιτέρω, η δυνατότητα έκτακτης επιχορήγησης του ν.π.δ.δ. προβλέπεται ευθέως από τις διατάξεις του Κ.Δ.Κ. που ανωτέρω παρατίθενται, ως εκ τούτου δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι δεν ορίζεται η επιχορήγηση αυτή ως πόρος   στη συστατική του πράξη. Εξάλλου, μπορεί μεν στην 174/30.7.2018  απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την αναμόρφωση του προϋπολογισμού του Δήμου να μη διαλαμβάνεται ότι η επιχορήγηση προς το ν.π.δ.δ. ήταν έκτακτη, από τη μεταγενέστερη όμως απόφαση 214/12.9.2018 έγκρισης του προϋπολο-γισμού του ν.π.δ.δ., όπου ρητώς αναφέρεται στο σχετικό τίτλο του Κ.Α. ότι πρόκειται για έκτακτη επιχορήγηση, προκύπτει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο κατά την έγκριση γνώριζε την αιτία της δαπάνης, τον προορισμό και τον έκτακτο χαρακτήρα αυτής. Τέλος, η πραγματοποίηση της συναυλίας τελούσε υπό την αίρεση της έγκρισης παραχώρησης του Ωδείου ....... του Αττικού, που έλαβε χώρα στις 10.7.2018, επομένως δεν ήταν δυνατή η πρόβλεψη της επίμαχης δαπάνης και η ένταξή της στον προϋπολογισμό έτους 2018 του ν.π.δ.δ., ο οποίος καταρτίσθηκε στο τέλος του προηγούμενου έτους 2017.  

ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ - ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ:Μη νόμιμη η οικονομική ενίσχυση δημοτών, καθόσον δεν προκύπτει, ότι συντρέχει η απαιτούμενη από τη διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 202 του ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α΄114)  οικονομική αδυναμία αυτών. Η διάταξη του εδ.β’ της παρ.1 του ως άνω άρθρου αφορά σε επιχορηχήσεις από το Δήμο σε νομικά πρόσωπα και όχι στη χορήγηση χρηματικών βοηθημάτων σε Δημότες λόγω οικονομικής αδυναμίας.

Προμήθεια λεωφορείου:Με τα δεδομένα αυτά η νομιμότητα της δαπάνης προς πληρωμή της οποίας εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν επλήγη λόγω μη εγκρίσεως από αρμόδιο όργανο συγκοινωνιακής γραμμής την οποία θα εξυπηρετούσε η χρήση του υλικού αντικειμένου της υπό κρίση προμήθειας. Τούτο, διότι δεν ορίζεται              από το νόμο, ως απαραίτητη προϋπόθεση της νομιμότητας της λήψης απόφασης περί αγοράς λεωφορείου από δήμο η προϋφιστάμενη αυτής έγκριση από το αρμόδιο όργανο της Περιφέρειας συγκεκριμένης συγκοινωνιακής γραμμής,           ενώ συνιστά στοιχείο λειτουργικότητας της οικείας δαπάνης η δυνατότητα διεξαγωγής μεταφορικού έργου από Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, η οποία προβλέπεται από το οικείο νομοθετικό πλαίσιο, στο οποίο περιλαμβάνεται όχι μόνο η λειτουργία γραμμής, αλλά και η αναφερόμενη, στην 106/2017 απόφαση του Δ.Σ. Πόρου, μεταφορά ηλικιωμένων και Α.Μ.Ε.Α.. Διάφορα της λειτουργικότητας της υπό κρίση προμήθειας και της νομιμότητας της ελεγχόμενης δαπάνης ζητήματα συνιστούν η νομιμότητα της τροποποίησης των προσδιορισθέντων, με πράξεις του τότε αρμόδιου Νομάρχη, όρων συγκοινωνίας και η νομιμότητα της διάθεσης του εν λόγω οχήματος για τη εκτέλεση συγκοινωνιακού έργου επί συγκεκριμένης γραμμής, η οποία, άλλωστε, δεν περιελήφθη ως αιτιολογία στην απόφαση αγοράς του λεωφορείου. Περαιτέρω, η αγορά του εν λόγω λεωφορείου (όπως και η θέση του σε κυκλοφορία) έτυχε εγκρίσεως από το Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης (πρβλ. Ε.Σ. Πράξεις VII Τμ. 33/2012, Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 345/2016), ενώ έλαβε χώρα έκδοση και της προβλεπόμενης, από την παρ. 1 του άρθρου 83 του Κ.Δ.Κ., ως προϋπόθεση της δυνατότητας των δήμων να ασκούν συγκοινωνιακό έργο για την εξυπηρέτηση της μετακίνησης των κατοίκων της περιφέρειάς τους, πράξη του αρμοδίου οργάνου της Περιφέρειας, με την οποία διαπιστώθηκε η μη εξυπηρέτηση του διαγραφόμενου, στη σχετικώς εκπονηθείσα μελέτη, συγκοινωνιακού έργου στην περιοχή της Σφαιρίας.

Παροχή υπηρεσιών προώθησης του τουριστικού προϊόντος του Δήμου και βελτιστοποίησης της προβολής του για το χρονικό διάστημα από 4.5.2012 έως 3.8.2012, στο πλαίσιο σχετικής σύμβασης.(...)Ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 (Α΄ 114), ορίζει στην παρ. 3 του άρθρου 158 ότι «Πιστώσεις που είναι γραμμένες στους οικείους κωδικούς αριθμούς του προϋπολογισμού του Δήμου (…) μπορεί να διατεθούν, με απόφαση του δημοτικού (…) συμβουλίου για την πληρωμή δαπανών, που αφορούν: α) (…) δ) Την τουριστική προβολή, με κάθε πρόσφορο μέσο, του Δήμου (…)».Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές οι δήμοι δύνανται, κατόπιν απόφασης του δημοτικού συμβουλίου τους, να διαθέτουν πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών για την τουριστική τους προβολή. Οι δαπάνες όμως αυτές πρέπει να είναι σύμφωνες με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, η οποία ορίζεται σε σχέση με τις αρχές της οικονομικότητας, της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της αναγκαιότητας πραγματοποίησής των σχετικών δαπανών. Ειδικότερα, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας που επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών των δήμων με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, δεν επιτρέπεται η διενέργεια δαπανών για την παροχή υπηρεσιών που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των δημοτικών υπαλλήλων, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, ή στις αρμοδιότητες των συλλογικών δημοτικών οργάνων, αφού αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση των δήμων. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η ανάθεση σε τρίτους υπηρεσιών ειδικής φύσης για την παροχή των οποίων απαιτούνται είτε εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, τα οποία δεν διαθέτουν οι υπηρετούντες υπάλληλοι και τα μέλη των αρμοδίων δημοτικών συλλογικών οργάνων, είτε η χρήση τεχνικών μέσων που επίσης δεν διατίθενται από το δήμο Ε.Σ. VII Τμ. πράξεις 301, 273, 265, 252, 173, 98/2011, 289, 191, 137, 76/2010, 397, 232/2009, Κλιμ. VII Τμ. 93, 71/2013, 59, 35/2012). 

Αμοιβή εργασιων. «Διαμόρφωση κοινόχρηστων χώρων στον Δήμο ...Με τα δεδομένα αυτά, η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου ούτε από τους καταστατικούς σκοπούς  του ως άνω Συνδέσμου. Περαιτέρω, αυτή δεν είναι λειτουργική, καθώς το αντικείμενο των επίμαχων εργασιών ουδεμία συνάφεια έχει με τις δραστηριότητες και τους σκοπούς του Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων για την Προστασία και Ανάπτυξη της .... Αντιθέτως, οι υπηρεσίες αυτές που αφορούν στη βελτίωση των υποδομών και στην αναβάθμιση της αισθητικής πλατείας του Δήμου ... ανήκουν στην αρμοδιότητα του εν λόγω Δήμου, ...Κατ’ ακολουθία αυτών το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

Πολιτιστικές εκδηλώσεις Δήμων:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρονται σε προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνη, κατά την κρίση του Τμήματος, δεν είναι νόμιμη, γιατί δεν προβλέπεται από ρητή διάταξη νόμου ούτε υπάγεται σε κάποια από τις υποπεριπτώσεις του προπαρατεθέντος άρθρου 158 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, καθόσον η δαπάνη δεν πραγματοποιήθηκε για σκοπούς που ανάγονται στη φιλοξενία προσωπικοτήτων, αντιπροσωπειών εσωτερικού ή εξωτερικού ή φυσικών προσώπων που συνέβαλαν με οποιοδήποτε τρόπο στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη ή προβολή του Δήμου, αλλά προς τιμή των ίδιων των υπαλλήλων και των δημοτικών συμβούλων αυτού, όπως άλλωστε προκύπτει από τη σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου και από τα προς εξόφληση τιμολόγια της ανωτέρω Ο.Ε.