Καταβολή αμοιβής για την «Επισκευή τοπικών αστοχιών σκυροδέματος για τη συντήρηση των όψεων του 13ου Δημοτικού Σχολείου ..». (...) Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη, η οποία αφορά σε εργασίες προϋπολογισμού μικρότερου των 5.869,41 ευρώ και εξοφλείται μετά την περαίωση των εργασιών αυτών, είναι νόμιμη και κανονική, καθόσον επισυνάπτονται, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 15 παρ. 4 του π.δ. 171/1978, αφενός βεβαίωση ότι ο ανάδοχος ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις του και αφετέρου βεβαίωση καλής εκτέλεσης των εργασιών. Δεν ασκεί δε επιρροή το ότι η επιτροπή βεβαίωσης καλής εκτέλεσης των σχετικών έργων ορίστηκε μετά την περαίωση των εργασιών, ούτε απαιτείται η υποβολή λογαριασμού (πιστοποίησης).

Αμοιβή για κλάδεμα δένδρων και αποκομιδή κλαδιών. Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και κανονική. Ειδικότερα όσον αφορά στον πρώτο λόγο διαφωνίας, από το 1118/23.4.2018 έγγραφο του Προέδρου του ΔΛΤ ... προκύπτει τόσο η ποσότητα των προς εκτέλεση εργασιών όσο και ο τρόπος υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτών. Όσον αφορά στον δεύτερο λόγο διαφωνίας, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει μεν ότι η 16.3.2018 βεβαίωση καλής εκτέλεσης εργασιών της οικείας τριμελούς επιτροπής παραλαβής έχει εγκριθεί από το αρμόδιο όργανο του ΔΛΤ ..., ενόψει όμως του ότι το ΔΛΤ ... γνωρίζει τουλάχιστον από τις 20.4.2018 ότι οι εργασίες έχουν εκτελεστεί καλώς (το υποβληθέν στο ΔΛΤ στις 20.4.2018 9848/12.4.2018 έγγραφο του δημοτικού υπαλλήλου …, ο οποίος ενήργησε αυτοψία στην παραλιακή ζώνη ... μετά το πέρας των εν λόγω εργασιών) και δεν έχει απορρίψει την 16.3.2018 βεβαίωση καλής εκτέλεσης εργασιών της οικείας τριμελούς επιτροπής παραλαβής, η παραλαβή των υπηρεσιών θεωρείται ότι έχει συντελεστεί αυτοδίκαια. Τέλος, όσον αφορά στον τρίτο λόγο διαφωνίας, δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ότι, εκτός από κλάδεμα, έλαβε χώρα και ολική κοπή δένδρων, περίπτωση κατά την οποία-σε αντίθεση με το κλάδεμα-θα απαιτείτο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 2 περ. ζ΄ του ν. 4495/2017, έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας… Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια μεταφορικών μέσων και εξοπλισμού...Ενόψει τούτων η οικονομική προσφορά της καθ΄ης εταιρείας συμμορφώνεται πλήρως με τους επί ποινή αποκλεισμού όρους της οικείας διακήρυξης, ότι δηλαδή από την (οικονομική) προσφορά θα πρέπει να προκύπτει με σαφήνεια η προσφερόμενη τιμή, η δε διευκρινιστική επιστολή της ως άνω συμμετέχουσας εταιρείας σχετικά με τον τρόπο πληρωμής, όπου ειδικότερα δηλώνεται ότι επιθυμεί την πληρωμή του 100% της συμβατικής αξίας μετά την οριστική παραλαβή των υλικών, δεν αλλοιώνει κατά τρόπο ανεπίτρεπτο την υποβληθείσα προσφορά της ούτε όμως παραβιάζει τις αρχές της τυπικότητας και ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, ως αβασίμως ισχυρίζεται εν προκειμένω η προσφεύγουσα, δεδομένου ότι κατά πρώτον ο τρόπος πληρωμής των υπό προμήθεια ειδών αποτελεί κεφάλαιο των ειδικών όρων εκτέλεσης της προκείμενης σύμβασης σύμφωνα με τους όρους της διακήρυξης (5.1 επ.) και κατά δεύτερον επιλογή εντέλει του έτερου της αναθέτουσας αρχής συμβαλλομένου μέρους για το αν η πληρωμή του αναδόχου θα πραγματοποιηθεί είτε α) με το 100% της συμβατικής αξίας μετά την οριστική παραλαβή των υλικών είτε β) με τη χορήγηση έντοκης προκαταβολής μέχρι ποσοστού 50 % της συμβατικής αξίας χωρίς Φ.Π.Α, με την κατάθεση ισόποσης εγγύησης η οποία θα καλύπτει τη διαφορά μεταξύ του ποσού της εγγύησης καλής εκτέλεσης και του ποσού της καταβαλλόμενης προκαταβολής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 72§1 περ. δ του Ν. 4412/2016 και την καταβολή του υπολοίπου είτε μετά την οριστική παραλαβή των υλικών είτε με πληρωμή ποσοστού 20% της συμβατικής αξίας χωρίς Φ.Π.Α. με το πρωτόκολλο παραλαβής κατόπιν του μακροσκοπικού ελέγχου και την εξόφληση της υπόλοιπης συμβατικής αξίας με τον συνολικό Φ.Π.Α. μετά την οριστική παραλαβή των υλικών. Ενόψει τούτων ο λόγος αυτός της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί. 

Εξώδικος συμβιβασμός.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον ο συναφθείς εξώδικος συμβιβασμός - τυχόν πλημμέλειες της εγκυρότητας και νομιμότητας του οποίου, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω (σκέψη V), εξετάζονται παρεμπιπτόντως και υπό την επιφύλαξη των περί δεδικασμένου διατάξεων από το Δικαστήριο τούτο - είναι άκυρος. Και τούτο διότι ναι μεν τηρήθηκαν τα τυπικά, εξωτερικά στοιχεία του συμβιβασμού (γνωμοδότηση δικηγόρου, απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου), ωστόσο δε συντρέχουν τα απαιτούμενα ουσιαστικά, εσωτερικά στοιχεία αυτού, υπό την έννοια της ύπαρξης δικαιώματος ουσιαστικού δικαίου, ήτοι έγκυρης αιτίας, δεδομένου ότι την αιτία αυτού αποτελεί σύμβαση εκτέλεσης δημοτικού έργου, η οποία είναι άκυρη ως προφορικώς συναφθείσα, αφού, όπως προαναφέρθηκε (σκέψη III), ο έγγραφος τύπος κατάρτισης της σύμβασης δημοσίων έργων, στην περίπτωση της απευθείας ανάθεσης αυτών, απαιτείται από το νόμο ως συστατικός, η έλλειψη δε αυτού έχει ως συνέπεια να λογίζεται η ως άνω σύμβαση ως μη γενομένη (άρθρ. 180 Α.Κ.) και επομένως, μη παράγουσα έννομες συνέπειες. Περαιτέρω, τα έργα που φέρεται ότι εκτελέστηκαν στον ως άνω Δήμο (σύμφωνα με την από 12.8.2004 αγωγή των εργολάβων... και ...), μη νόμιμα ανατέθηκαν στους εν λόγω  εργολάβους αφενός χωρίς να έχουν περιληφθεί στο τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου και να έχει προηγηθεί η σύνταξη σχετικής μελέτης και αφετέρου χωρίς διεξαγωγή δημοπρασίας, ή χωρίς να προκύπτει ότι συνέτρεξαν οι εξαιρέσεις ή οι ειδικές περιπτώσεις που δικαιολογούσαν την απευθείας ανάθεσή τους, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2γ΄ του ν. 1418/1984. Εξάλλου, ναι μεν, η παράλειψη προσκόμισης αποδεικτικού κρατήσεων υπέρ τρίτων και κατάθεσης από τον εργολάβο δημοσίου έργου «ενημερότητας πτυχίου» δεν πλήττουν, όπως προεκτέθηκε (σκέψη IV), την κατά τα λοιπά νόμιμη εκτέλεση του έργου και τη βάσει αυτής νόμιμη καταβολή της δαπάνης πληρωμής αυτού, πλην όμως, μη νόμιμα ενταλματοποιήθηκε η επίμαχη δαπάνη με μόνα δικαιολογητικά τη συνταχθείσα από την Τ.Υ.Δ.Κ. Ν. ... 1η συγκεντρωτική κατάσταση έργων, με ημερομηνία 27.12.2007, καθώς και τα 6, 7 και 48/3.6.2002 τιμολόγια παροχής υπηρεσιών, ποσού 6.925,90 ευρώ το καθένα, που εκδόθηκαν από τους προαναφερόμενους εργολάβους, χωρίς την προσκόμιση των λοιπών απαιτούμενων από το νόμο δικαιολογητικών (πιστοποιήσεις, τιμολόγια και αποδείξεις παροχής υπηρεσιών για το σύνολο της δαπάνης, βεβαίωση καλής εκτέλεσης, πρωτόκολλα παραλαβής κ.λπ.). Σε κάθε περίπτωση, ο συναφθείς εξώδικος συμβιβασμός παραμένει άκυρος, δεδομένου ότι στερείται έγκυρης αιτίας, αφού από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αποδεικνύεται η σχετική απαίτηση των ανωτέρω εργολάβων ούτε βεβαιώνεται, με οποιονδήποτε τρόπο, από το αρμόδιο όργανο ότι εκτελέστηκαν τα επίμαχα έργα. Κατά συνέπεια, δεδομένης της ακυρότητας των συμβάσεων εκτέλεσης των εν λόγω δημοτικών έργων, είναι άκυρος και ο εξώδικος συμβιβασμός που καταρτίστηκε μεταξύ του Δήμου και των διεκδικούντων αμοιβή για την εκτέλεση αυτών, με σκοπό την εκπλήρωση υποχρεώσεων του Δήμου από τις άνω συμβάσεις και ο Δήμος δεν υποχρεούτο σε καταβολή οποιουδήποτε ποσού συνεπεία του ανωτέρω άκυρου συμβιβασμού....Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, είναι μη νόμιμη η εντελλόμενη με το κρινόμενο Β/36, οικονομικού έτους 2008, χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη, ως ερειδόμενη σε άκυρο συμβιβασμό και συνεπώς, το ένταλμα αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Κατάπτωση εγγυητικής επιστολής.Με δεδομένα τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με τα όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας το Τμήμα κρίνει ότι ο προβαλλόμενος από τον Επίτροπο λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος διότι, ανεξαρτήτως της εκπρόθεσμης ή μη παράδοσης του συμβατικού αντικειμένου στην προκειμένη περίπτωση, η κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής, καλής εκτέλεσης δεν συνιστά, όπως προαναφέρθηκε, αυτόθροη συνέπεια της εκπρόθεσμης παράδοσης των αγαθών-υπηρεσιών, αλλά τελεί υπό τη διττή αίρεση της προηγούμενης τήρησης της διαδικασίας κήρυξης έκπτωσης του αναδόχου και της επιλογής της Διοίκησης να επιβάλει σε αυτόν την ως άνω κύρωση μετά από συνεκτίμηση και των σχετικών εξηγήσεων του αναδόχου. Συνεπώς, δοθέντος ότι το Νοσοκομείο παρέλαβε τη σχετική μελέτη ανεπιφύλακτα, η εντελλόμενη με το ..., οικονομικού έτους 2011, χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και ως εκ τούτου πρέπει το ένταλμα να θεωρηθεί.

Καταβολή, στους φερόμενους ως δικαιούχους, αμοιβής για τη μίσθωση χωματουργικών μηχανημάτων(...) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι ο Δήμος ... νομίμως προέβη, χωρίς την προηγούμενη έγκριση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης, στην απευθείας μίσθωση των άνω μηχανημάτων, που διαφέρουν τόσο μεταξύ τους όσο και με εκείνα που μισθώθηκαν με την 30/2010 απόφαση του Δημάρχου ..., εφόσον η διάρκεια των σχετικών συμβάσεων μισθώσεως τους, αθροιζόμενη όσον αφορά τα ίδια μηχανήματα, δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες. Στα δικαιολογητικά όμως των επίμαχων χρηματικών ενταλμάτων περιλαμβάνονται, για κάθε μία από τις άνω συμβάσεις, βεβαιώσεις παραλαβής – καλής εκτέλεσης, που δεν υπογράφονται αρμοδίως από τα μέλη της οικείας επιτροπής παραλαβής, αλλά από το Δήμαρχο ... και δεν αποτελούν, ως εκ τούτου, νόμιμα δικαιολογητικά των άνω χρηματικών ενταλμάτων. Συνεπώς, οι εντελλόμενες με αυτά δαπάνες είναι μη κανονικές. Ωστόσο, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των ανωτέρω διατάξεων και ότι πεπλανημένως πλην συγγνωστώς υπέλαβαν, λόγω και της θεωρήσεως από τον αρμόδιο Επίτροπο των προαναφερθέντων ως εξοφλημένων ενταλμάτων, αλλά και όμοιων του έτους 2009, ότι ενεργούσαν νομίμως και, ως εκ τούτου, τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα πληρωμής πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.

Ανάθεση της υπηρεσίας «Υγειονομική Ταφή Απορριμμάτων Χ.Υ.Τ.Α.:.ζητείται η ανάκληση της 234/2018 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου​..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, μη νομίμως αποκλείστηκαν οι εταιρείες «….» και «….» κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, με την αιτιολογία ότι αντί για δικαιολογητικά από τα οποία προκύπτει η κυριότητα των μηχανημάτων, η μεν πρώτη εταιρεία υπέβαλε προτιμολόγια αγοράς δύο εκ των προσφερόμενων για την εκτέλεση της σύμβασης μηχανημάτων, η δε δεύτερη εταιρεία υπέβαλε για όλα τα μηχανήματα μισθωτήρια και προτιμολόγια. Και τούτο διότι στη διακήρυξη του διαγωνισμού δεν οριζόταν με σαφήνεια αν οι διαγωνιζόμενοι έπρεπε να έχουν την κυριότητα των εν λόγω μηχανημάτων ή αν αρκούσε μόνο η κατοχή αυτών. Επιπλέον, μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία «….», με την αιτιολογία ότι τα ΕΕΕΣ που υπέβαλε για τις δανείζουσες σε αυτήν εμπειρία επιχειρήσεις «….» και «…» δεν ήταν ψηφιακά υπογεγραμμένα. Και τούτο διότι τα εν λόγω ΕΕΕΣ έφεραν ιδιόχειρες υπογραφές των νόμιμων εκπροσώπων των εταιρειών αυτών, με βεβαίωση του γνησίου τους από ΚΕΠ, με αποτέλεσμα να μην καταλείπεται αμφιβολία για την ταυτότητα και την ιδιότητα των δηλούντων και το περιεχόμενο των δηλουμένων πληροφοριών. Επιπροσθέτως, η ερμηνεία αυτή επιβάλλεται και από την αρχή της ίσης μεταχείρισης των υποψηφίων, δεδομένου ότι, αν και στο άρθρο 23 της διακήρυξης (Δικαιολογητικά Κατακύρωσης) αναφέρεται ότι: «Οι απαιτούμενες δηλώσεις ή υπεύθυνες δηλώσεις του παρόντος άρθρου υπογράφονται ψηφιακά από τους έχοντες υποχρέωση προς τούτο», η αναθέτουσα αρχή δέχθηκε ως δικαιολογητικό κατακύρωσης, υπεύθυνη δήλωση της υπαλλήλου της ανακηρυχθείσας αναδόχου εταιρείας «... Ι.Κ.Ε.», κας …, η οποία δεν ήταν ψηφιακά υπογεγραμμένη (βλ. το ….2018 έγγραφο του ΣΥ.ΔΙ.ΣΑ. Ν. … προς την εταιρεία «... Ι.Κ.Ε.», στο οποίο της ζητούσε να υποβληθεί ψηφιακά υπογεγραμμένη η εν λόγω υπεύθυνη δήλωση σύμφωνα με το άρθρο 23 της διακήρυξης, την από 30.4.2018 (αρ. πρωτ. ….2018) απάντηση της ανωτέρω εταιρείας, σύμφωνα με την οποία η ως άνω υπάλληλος δεν έχει υποχρέωση να έχει ψηφιακή υπογραφή, η δε υπεύθυνη δήλωσή της έφερε θεώρηση του γνησίου της υπογραφής της και την 30/8.5.2018 απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνδέσμου, με την οποία το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε οριστικά στην εταιρεία «... Ι.Κ.Ε.»). Τέλος, μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία «….» κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, με την αιτιολογία ότι δεν υπέβαλε τα στοιχεία τεκμηρίωσης της εμπειρίας της που αναφέρονται στο άρθρο 8 της διακήρυξης (συμβάσεις, τιμολόγια, βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης). Και τούτο διότι κατά το στάδιο αυτό δεν απαιτούνταν να προσκομίσει τα εν λόγω δικαιολογητικά (βλ. τα άρθρα 11 και 16 της διακήρυξης, σύμφωνα με τα οποία κατά το στάδιο αυτό οι υποψήφιοι υποβάλλουν το ΕΕΕΣ, στο οποίο δηλώνουν ότι διαθέτουν κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς τα τυπικά προσόντα συμμετοχής που αναφέρονται στο άρθρο 8 της διακήρυξης, χωρίς να προβλέπεται, επιπλέον, ότι απαιτείται και η υποβολή, κατά τη φάση αυτή, των σχετικών αποδεικτικών στοιχείων) αλλά η προσκόμιση αυτών απαιτείται κατά το μεταγενέστερο στάδιο της υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης. Τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, όπως αυτή αναπτύσσεται με το από 3.8.2018 υπόμνημα, σχετικά με τις ανωτέρω πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα. Περαιτέρω, προβάλλεται ότι συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης των αρμόδιων οργάνων του ΣΥ.ΔΙ.ΣΑ. Ν. …, τα οποία διεξήγαγαν τον ελεγχόμενο διαγωνισμό έχοντας την πεποίθηση ότι ενεργούσαν νόμιμα, λαμβανομένης υπόψη της δυσκολίας ερμηνείας των σχετικών προβλέψεων της διακήρυξης. Εντούτοις και ο λόγος αυτός θα πρέπει ν΄ απορριφθεί, ενόψει των περιστατικών της υπόθεσης, καθώς η μη νόμιμη ερμηνεία των σχετικών διατάξεων της διακήρυξης από τα όργανα του ΣΥΔΙΣΑ είχε ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό δύο εκ των τριών υποψηφίων, κατά παράβαση της αρχής του ελεύθερου ανταγωνισμού. Τέλος, ο ισχυρισμός ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλουν τη σύναψη του υπό κρίση σχεδίου σύμβασης, καθώς η απρόσκοπτη συνέχιση της υγειονομικής ταφής στο ΧΥΤΑ ΠΣ … συνδέεται άμεσα και ουσιωδώς με τη δημόσια υγεία, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (βλ. ΕΣ VI Τμ. 691/2018).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης κατά της 234/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθεί.

Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων...Το Κλιμάκιο επισημαίνει, τέλος, ότι οι ως άνω διαπιστωθείσες πλημμέλειες παρίστανται εν προκειμένω ουσιώδεις, καθώς η θέσπιση όρων με αυξημένες και ειδικές απαιτήσεις συμμετοχής που είναι δυνατό να ευνοήσουν οικονομικούς φορείς, οι οποίοι αναλαμβάνουν την εκτέλεση ειδικής κατηγορίας συμβάσεων, όπως εν προκειμένω οι συμβάσεις οδοφωτισμού των Ο.Τ.Α., συνιστά αντικειμενική παραβίαση των αρχών του υγιούς ανταγωνισμού και της διαφάνειας. Πέραν τούτου, η πλημμέλεια αυτή επέδρασε εν προκειμένω ανασταλτικά στην ανάπτυξη ανταγωνισμού, δοθέντος ότι στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία δεν μπορεί να γίνει ευλόγως δεκτό ότι έχει αναπτυχθεί επαρκής ανταγωνισμός. Ειδικότερα, ναι μεν υποβλήθηκαν έξι προσφορές, πλην οι πέντε εξ αυτών κρίθηκαν απαράδεκτες, λόγω παραβίασης των ίδιων ουσιωδών όρων της διακήρυξης (μη προσκόμιση των δικαιολογητικών συμμετοχής σε φυσική μορφή ή/και των προβλεπόμενων στη διακήρυξη δειγμάτων), γεγονός που οδήγησε στον αποκλεισμό τους χωρίς εξέταση των δικαιολογητικών συμμετοχής. Ως εκ τούτου, λόγω του απαράδεκτου και ακατάλληλου χαρακτήρα των προσφορών αυτών δεν κατέστη δυνατό να επαληθευτεί αν κάποιος συμμετέχων οικονομικός φορέας πληρούσε πράγματι τα επίμαχα κριτήρια, πλην της αναδόχου, η οποία λόγω του γεγονότος ότι κατά την τελευταία τριετία έχει αναλάβει την εκτέλεση όμοιων συμβάσεων προμήθειας, εγκατάστασης και συντήρησης φωτιστικών και λαμπτήρων LED με αντισυμβαλλόμενους διάφορους Ο.Τ.Α. (βλ. Αποφάσεις VI Τμ. 608, 609/2018, Πράξεις ΣΤ' Κλιμ. 205/2018, 396/2018, 69/2019, 77/2019, 127/2019, 190/2019, 64/2020, 220/2020, 272/2020, 388/2020) υπερπληρούσε τα κριτήρια αυτά (ενδεικτικά αναφέρεται ότι με βάση τα κατατεθέντα δικαιολογητικά συμμετοχής της αναδόχου προκύπτει ότι ο γενικός κύκλος εργασιών αυτής ανερχόταν σε 3.208.545,98 ευρώ το έτος 2017, 8.134.281,61 ευρώ το 2018 και 14.411.961,04 ευρώ το έτος 2019, ενώ για την τεχνική της επάρκεια ως προς τον όγκο των προηγούμενων προμηθειών και την εγγυητική της ευθύνη προσκομίζονται βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης που αφορούν όμοιες με την ελεγχόμενη συμβάσεις αντικατάστασης οδοφωτισμού που ανατέθηκαν από Ο.Τ.Α.)Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι στην ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης έχει εμφιλοχωρήσει ουσιώδης νομική πλημμέλεια, η οποία ως εκ της φύσης της επιδρά στο σύνολο της διαδικασίας και, συνεπώς, κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/282/2021

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας σε εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης:Με τα δεδομένα αυτά η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση καταρτίζεται βάσει των άρθρων 30 παρ. 1 δ΄ του ν. 3536/2007 και 1 παρ. 2 της Κ.Υ.Α. 2527/2009, όπου προβλέπεται η δυνατότητα να ανατεθεί από τους Δήμους στον οικείο .....η συλλογή και η μεταφορά στερεών αποβλήτων. Στο πλαίσιο αυτό, οι πλύσεις κάδων, καθώς και η χρήση σαρώθρου αποτελούν αναγκαίες υποστηρικτικές εργασίες για την υλοποίηση της συλλογής και μεταφοράς και επομένως νομίμως ανατίθεται στην ...... η εργασία της πλύσης κάδων, καθώς και οι εργασίες του σαρώθρου (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 1353/2018). Όπως δε αναλυτικά στις προαναφερόμενες αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου ..... αναφέρεται, ο Δήμος δεν διαθέτει προσωπικό εφοδιασμένο με ειδική άδεια για τη χρήση σαρώθρου ούτε όχημα με αρπάγη κατάλληλο για την αποκομιδή των ογκωδών απορριμμάτων. Εξάλλου, αβασίμως προβάλλεται ότι, λαμβάνοντας υπόψη το εργοδοτικό κόστος ενός ΔΕ Οδηγού, η πρόσληψη χειριστή σαρώθρου θα ήταν οικονομικότερη για τον Δήμο από την ανάθεση της υπηρεσίας στον Φο.Δ.Σ.Α., καθώς, σύμφωνα με την προγραμματική σύμβαση, ο .....αναλαμβάνει εκτός από το κόστος της αμοιβής του οδηγού, τη διάθεση του οχήματος, το κόστος συντήρησης - επισκευής και όποιο άλλο έξοδο βαρύνει το όχημα, ενώ θα έχει την ευθύνη του κόστους αμοιβής και ασφάλισης κατ’ ελάχιστο ενός χειριστή και ενός οδηγού. Περαιτέρω, οι Φο.Δ.Σ.Α., κατά το άρθρο 1 παρ. 5 της Κ.Υ.Α. 2527/2009, δύνανται να συνάπτουν συμβάσεις με φυσικά ή νομικά πρόσωπα για την ανάθεση επιμέρους υπηρεσιών διαχείρισης των αποβλήτων και λοιπών υπηρεσιών λειτουργίας, στη συγκεκριμένη δε περίπτωση, δεδομένου ότι η ...... δεν διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό για την παροχή των ως άνω νομίμως αναλαμβανόμενων υποστηρικτικών εργασιών συλλογής και μεταφοράς αποβλήτων προς τους Δήμους μέλη της, δύναται να διενεργεί διαγωνισμούς για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών σε αναδόχους (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 1353/2018). Περαιτέρω, δεν είναι νόμιμος  ο όρος του άρθρου 4 της σύμβασης που ορίζει, σε περίπτωση μη καταβολής του τιμήματός της, τον τρόπο είσπραξης της απαίτησης του .....με την διαδικασία του άρθρου 17β του ν. 4071/2012, ήτοι με απευθείας είσπραξή της από τα ανταποδοτικά τέλη των Ο.Τ.Α. μέσω της Δ.Ε.Η. ΑΕ ή εάν αυτά δεν επαρκούν από του Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους των Ο.Τ.Α. Τούτο διότι, πρωτίστως, ο όρος αυτός δεν έχει εγκριθεί με την ανωτέρω 97/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ...... Ωστόσο, ο όρος αυτός δεν καθιστά την ελεγχόμενη δαπάνη μη νόμιμη, καθόσον στην υπό κρίση περίπτωση δεν έγινε χρήση του όρου αυτού. Επιπλέον, ενόψει των ως άνω βεβαιώσεων καλής εκτέλεσης, κανονικά εντέλλεται η ελεγχόμενη δαπάνη, χωρίς να ασκεί επιρροή το ότι δεν επισυνάπτεται απόφαση ορισμού υπαλλήλων για την παρακολούθηση υλοποίησης της σύμβασης, αφού αφενός έχει οριστεί Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησής της, σύμφωνα με το άρθρο 6 αυτής, αφετέρου με τις ως άνω βεβαιώσεις δεν καταλείπεται αμφιβολία ότι παρασχέθηκαν οι ως άνω υπηρεσίες. Εξάλλου, στο πλαίσιο υλοποίησης προγραμ-ματικής σύμβασης δεν εφαρμόζονται τα άρθρα 219 και 221 του ν. 4412/2016. Τέλος, αν και δεν επιδρά στη νομιμότητα της ελεγχόμενης δαπάνης, δεν είναι αόριστος ο όρος ότι η σύμβαση είναι δυνατό να ανανεωθεί για χρονική διάρκεια που θα συμφωνηθεί από τους δυο συμβαλλόμενους, καθόσον, ελλείψει ειδικότερου ορισμού, η ανανέωση νοείται ότι θα γίνει με τους ίδιους όρους (χρονική διάρκεια, προϋπολογισμό) που ισχύουν για την προγραμματική σύμβαση. Κατ’ ακολουθία αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Δημοσιονομική διόρθωση ποσού -κατασκευή δικτύων αποχέτευσης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα κρίνει ότι:  Α) Η σύμβαση που κατήρτισε στις 22.12.2011 η ανάδοχος κοινοπραξία με την επωνυμία «....» με την εργοληπτική επιχείρηση «...» δεν πληροί τους όρους του νόμου ώστε να χαρακτηρισθεί αμιγώς ως σύμβαση υποκατάστασης ή ως συμφωνητικό υπεργολαβίας (όπως τα μέρη τη χαρακτήρισαν), διότι, αφενός φέρει χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν πρόθεση ολικής ή μερικής υποκατάστασης της αναδόχου από την αντισυμβαλλόμενή της και προσιδιάζουν στην έμμεση (άτυπη) σύμβαση υποκατάστασης ως: i) η ανάθεση της εκτέλεσης στην εργοληπτική επιχείρηση του συνόλου των προβλεπομένων εργασιών του έργου, όπως προσδιορίζονται στα οικεία συμβατικά τεύχη (στοιχείο Γ του προοιμίου), ii) η υποχρέωση της εργοληπτικής επιχείρησης να προσλαμβάνει και να απασχολεί με δική της μέριμνα και δαπάνες το προσωπικό που απαιτείται για την εκτέλεση των εργασιών (άρθρο 7.1.), iii) η αμοιβή της αναδόχου, η οποία ανέρχεται σε ποσοστό 82% του οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης (1.979.000,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.) πλέον ποσοστού 50% που θα λαμβάνει σε κάθε αναθεώρηση τιμών (άρθρα 8.3 και 8.4), iv) η αυτοδίκαιη ανάθεση από την ανάδοχο κοινοπραξία στην εταιρεία των πρόσθετων ή νέων εργασιών που μπορεί να προκύψουν κατά την εκτέλεση του έργου (άρθρα 8.8 και 9 παρ.2), v) η υποχρέωση έκδοσης από την εργοληπτική επιχείρηση εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης (άρθρο 8.11), vi) η πρόβλεψη ότι κάθε καθυστέρηση η οποία θα προκύψει στο τμήμα του έργου που έχει αναλάβει να εκτελέσει η εταιρεία λόγω μη τήρησης κανόνων και μέτρων ασφαλείας, βαρύνει αυτήν αποκλειστικά (άρθρο 10), αφετέρου δε περιέχει όρους που δύνανται να την κατατάξουν στη σύμβαση υπεργολαβίας ως: i) η εκτέλεση του έργου από την αντισυμβαλλόμενη εργοληπτική επιχείρηση οφείλει να γίνεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση όλων των υποχρεώσεων της αρχικής αναδόχου (άρθρο 2.1.) ii) το φωτογραφικό αρχείο του έργου και η μονάδα βιντεοσκόπησης του δικτύου μετά το πέρας των εργασιών πρέπει να παραδοθούν στην ανάδοχο κοινοπραξία για να συμπεριληφθούν στο μητρώο έργου (άρθρο 2.6), iii) Το Σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας (ΣΑΥ) καθώς και ο Φάκελος Ασφάλειας και Υγείας (ΦΑΥ του έργου, μετά το πέρας των εργασιών πρέπει να παραδοθούν ομοίως στην ανάδοχο «… που έχει την συμβατική υποχρέωση να τα παραδώσει στον κύριο του έργου» (2.7.), iv) η εργοληπτική επιχείρηση οφείλει να επιτρέπει ανά πάσα στιγμή στους εκπροσώπους της κοινοπραξίας την ελεύθερη πρόσβαση σε έγγραφα και στοιχεία και να παρέχει σ’ αυτούς κάθε πληροφορία (άρθρο 3 παρ. 4), v) η εργοληπτική επιχείρηση οφείλει να αποζημιώνει την κοινοπραξία για κάθε αξίωση ή επιβάρυνση που προκύπτει σε βάρος της από την εκ μέρους της αθέτηση της υποχρέωση τήρησης όλων των κανόνων δικαίου που διέπουν την εκτέλεση του έργου (άρθρο 4), vi)  η εργοληπτική επιχείρηση υποχρεούται να συμμορφώνεται με όλες τις έγγραφες εντολές τις οδηγίες και τις υποδείξεις των οργάνων της κοινοπραξίας και να αποκαθιστά κάθε ελάττωμα ή παράλειψη που διαπιστώνεται από αυτήν (άρθρο 5), vii) η εργοληπτική επιχείρηση υποχρεούται στην καταβολή κάθε ποινικής ρήτρας που στο πλαίσιο εκτέλεσης των εργασιών, θα καταπίπτει σε βάρος της κοινοπραξίας (άρθρο 6.7), viii) η ανάδοχος Κοινοπραξία θα καταβάλλει την αμοιβή στην εργοληπτική επιχείρηση (άρθρα 8.5. και 8.7.), ix) η εργοληπτική επιχείρηση υποχρεούται να ενημερώσει την κοινοπραξία για τους κινδύνους που ενέχουν οι εργασίες που εκτελεί για άλλους εργαζομένους, τρίτους, διερχόμενους, τις εγκαταστάσεις, τον εξοπλισμό και το περιβάλλον (άρθρο 10), x) η εργοληπτική επιχείρηση υποχρεούται να αποζημιώσει την κοινοπραξία για κάθε θετική ή αποθετική ζημία που θα υποστεί από την παραβίαση μέτρων ασφαλείας (άρθρο 10), xi) η κοινοπραξία δύναται να κηρύξει έκπτωτη την εργοληπτική επιχείρηση για υπαίτια παράβαση όρων του παρόντος συμφωνητικού (άρθρο 11) και xii) η εργοληπτική επιχείρηση αναλαμβάνει την υποχρέωση να τηρεί το καθήκον εχεμύθειας έναντι της κοινοπραξίας (άρθρο 12). Η σύμβαση αυτή, η οποία δεν υποβλήθηκε σε έγκριση ούτε γνωστοποιήθηκε στον κύριο του έργου και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα έναντι αυτού (Δήμος ...) προσδιορίζει αποκλειστικά τις σχέσεις μεταξύ των μερών...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η κρινόμενη έφεση πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της.