Ανάθεση υπηρεσίας..ζητείται η ανάκληση της 202/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου....Από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι ο ανάδοχος φορέας στηρίζεται στις ικανότητες της εταιρείας «...» προς τεκμηρίωση της ζητούμενης τεχνικής ικανότητας του άρθρου 2.2.6 της διακήρυξης και, επομένως, όφειλε η τελευταία, ανεξαρτήτως εάν δηλώθηκε και ως υπεργολάβος και του ποσοστού της υπεργολαβίας, να προσκομίσει τα στοιχεία που αποδεικνύουν την από μέρους της πλήρωση του εν λόγω κριτηρίου επιλογής και, ειδικότερα, τα απαιτούμενα από τη διακήρυξη δικαιολογητικά (βεβαιώσεις προϋπηρεσίας, πιστοποιητικά, πτυχία), από τα οποία θα αποδεικνύονται οι τεχνικές γνώσεις και η εμπειρία του προσωπικού που «δανείζει», ανάλογα με την ειδικότητα πρόσληψης. Περαιτέρω, όμως, μη νομίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη ότι η εν λόγω εταιρεία όφειλε, επιπλέον, να προσκομίσει και τα αναφερόμενα στο άρθρο 2.2.7 της διακήρυξης πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Τούτο, διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 8 και 12 της παρούσας, σε περίπτωση που ο τρίτος φορέας δανείζει στον προσφέροντα μέρος του απαιτούμενου για την εκτέλεση της σύμβασης προσωπικού, δεν απαιτείται να αποδεικνύεται ότι αυτός πληροί και το - διακριτό και αυτοτελές κατά τη διακήρυξη και κατά το σκοπό που εξυπηρετεί - κριτήριο επιλογής, το οποίο αφορά στα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Επιπλέον, η διακήρυξη ουδόλως απαιτούσε ρητά την υποβολή των εν λόγω δικαιολογητικών, καθόσον η σχετική παρ. 2.9.2.2 αυτής παρέπεμπε - όσον αφορά στον δανειστή τεχνικής ικανότητας - μόνο στις παρ. 2.2.5 και 2.2.8, όχι δε και στην επίμαχη εν προκειμένω παρ. 2.2.7. Επομένως, ο σχετικώς προβαλλόμενος με τις προσφυγές λόγος πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος. Και τούτο ανεξαρτήτως του ότι ήδη η δεύτερη προσφεύγουσα-ανάδοχος φορέας επικαλείται και προσκομίζει για την εταιρεία «...» τα προβλεπόμενα στο άρθρο 2.2.7 της διακήρυξης πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης [βλ. τα προσκομιζόμενα ΣΔΠ 3183/21 (ISO 9001:2015) και ΣΠΔ 3183Α/19 (ISO 14001:2015) πιστοποιητικά]. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η ασκηθείσα από την εταιρεία «....» παρέμβαση ως απαράδεκτη, να γίνουν δεκτές οι συνεκδικαζόμενες προσφυγές ανάκλησης και η ασκηθείσα από το πρώτο προσφεύγον παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 202/2021 πράξη του Ζ' Κλιμακίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης μεταξύ των προσφευγόντων, ακολούθως δε να διαταχθεί η απόδοση του κατατεθέντος παραβόλου στην δεύτερη προσφεύγουσα εταιρεία (άρθρα 310 παρ. 1, 335 παρ. 1 και 336 παρ. 1 του ν. 4700/2020).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας επιλογής αναδόχων και των σχεδίων συμφωνιών - πλαίσιο για την «Προμήθεια εξοπλισμού για την υλοποίηση προγραμμάτων διαλογής στην πηγή (ΔΣΠ) αποβλήτων»(....)Με βάση τα ανωτέρω και λαμβανομένων υπόψη των από 4.3.2021 βεβαιώσεων του Προέδρου του ΕΔΣΝΑ ότι κατά των πράξεων της ανωτέρω διαδικασίας δεν εκκρεμούν προδικαστικές προσφυγές ή ένδικα βοηθήματα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν εν προκειμένω ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες κατά την ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης των Ομάδων Α, Β και Γ(....)Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων συμφωνιών - πλαίσιο μεταξύ του ΕΔΣΝΑ και των οικονομικών φορέων α) «…» (για τις Ομάδες Α και Β) και  «… ΜΕΠΕ» (για την Ομάδα Γ). Και Δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων συμφωνιών – πλαίσιο, μεταξύ του ΕΔΣΝΑ και των οικονομικών φορέων α) «… ΙΚΕ» για την Ομάδα Δ, β) «… ΑΒΕΕ» για την Ομάδα Ε, γ) «… ΑΕΒΕΕ» για την ομάδα Ζ, δ) «… ΑΕΒΕΕ» για την ομάδα Η, ε) «… IKE» για την Ομάδα Θ και στ) «… IKE» για την Ομάδα Ι.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1241/2021.

Εργασίες υποστήριξης και συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων:..Με τα δεδομένα αυτά, οι επίμαχες δαπάνες δεν είναι νόμιμες για τους πρώτο, τρίτο και για το δεύτερο σκέλος του τέταρτου από τους λόγους διαφωνίας. Ειδικότερα όσον αφορά στον πρώτο λόγο, ο Δήμος δεν επικαλείται τα συγκεκριμένα καθήκοντα, με τα οποία είναι επιφορτισμένος ο ηλεκτρολόγος κατηγορίας ΤΕ που υπηρετεί στο Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Έργων και ένεκα των οποίων αδυνατεί να εκτελέσει τις επίμαχες εργασίες. Επιπλέον, δεν επικαλείται ούτε προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου αν οι λοιπές σχετικές οργανικές θέσεις (μία Μηχανολόγου Μηχανικού κατηγορίας ΠΕ, τρεις Ηλεκτρολόγων Μηχανικών κατηγορίας ΠΕ και τρεις Τεχνολόγων Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων κατηγορίας ΤΕ) είναι κενές ή έχουν καλυφθεί και ο Δήμος επέλεξε να τοποθετήσει τους οικείους υπαλλήλους σε κάποιο άλλο Τμήμα. Όσον αφορά στον δεύτερο λόγο, λόγω της φύσης των προς εκτέλεση εργασιών-εργασίες συντήρησης, επισκευής κ.λπ.-που καθιστά δύσκολη την προμέτρησή τους, επιτρεπτά προσδιορίστηκε κατ’ αποκοπή η δαπάνη του συνόλου κάθε ομάδας αυτών καθώς και το γενικό σύνολο, κατόπιν έρευνας της υπηρεσίας στις τρέχουσες τιμές αγοράς σε αντίστοιχες εργασίες. Εξάλλου, η αναντιστοιχία μεταξύ διακήρυξης και προϋπολογισμού της μελέτης αναφορικά με την προϋπολογιζόμενη δαπάνη της πρώτης υποομάδας της δεύτερης ομάδας εργασιών και, κατ’ επέκταση, τη συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη οφείλεται σε παραδρομή-ορθά είναι τα αναγραφόμενα στη διακήρυξη ποσά των 43.800,00 και 10.483,87 ευρώ, αντίστοιχα, το πρώτο από τα οποία λήφθηκε υπόψη και στις δημοσιεύσεις του διαγωνισμού-που δεν προκύπτει ότι προκάλεσε σύγχυση στους διαγωνιζομένους. Όσον αφορά στον τρίτο λόγο, αβασίμως προβάλλεται με το έγγραφο επανυποβολής ότι η εξειδικευμένη εμπειρία σε παρακολούθηση και λειτουργία συστημάτων BMS αναλόγων με το εγκατεστημένο στο δημαρχείο μπορεί να αποκτηθεί με δάνεια εμπειρία, διότι, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 78 παρ. 1 εδ. α΄ του ν. 4412/2016, τούτο θα ίσχυε μόνο αν πρόκειτο για κριτήριο επιλογής που αφορά στην οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια ή στην τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, ενώ δεν ισχύει σε περιπτώσεις όπως η προκείμενη, όπου πρόκειται για κριτήριο επιλογής που αφορά στην καταλληλότητα για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας (βλ. ΣΤ΄ Κλιμ. πράξεις 44, 33/2018). Όσον αφορά στο δεύτερο σκέλος του τέταρτου λόγου, αβασίμως προβάλλεται ότι πιστοποιητικό/φύλλο ελέγχου και υπεύθυνη δήλωση μετά τη συντήρηση, που πιστοποιούν την υψηλή ποιότητα εργασίας, απαιτείται να εκδίδονται μόνο μετά την εκτέλεση εργασιών που αφορούν στους καυστήρες, καθώς, όπως έγινε δεκτό στην προηγούμενη σκέψη, αυτά πρέπει να εκδίδονται και μετά την εκτέλεση εργασιών που αφορούν σε κλιματιστικά split unit. Τέλος, όσον αφορά στο πρώτο σκέλος του τέταρτου και στον πέμπτο λόγο, αβασίμως προβάλλεται ότι δεν έχουν συνυποβληθεί το πτυχίο του φερόμενου ως δικαιούχου του Α ... χρηματικού εντάλματος και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί έγκρισης του πρωτοκόλλου οριστικής παραλαβής των εκτελεσθεισών εργασιών, στις οποίες αφορά το Α ... χρηματικό ένταλμα, ενώ η καθυστερημένη ανάρτηση στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. της σύμβασης που αφορά στις εργασίες, για τις οποίες εκδόθηκε το τελευταίο χρηματικό ένταλμα, καλύφθηκε από τη διάταξη του άρθρου 57 παρ. 9 του ν. 4568/2018.

Προμήθεια και τοποθέτηση εξοπλισμού παιδικών χαρών...Επομένως, τίθεται τεχνική προδιαγραφή περί των φωτιστικών ο κατασκευαστής τους να είναι πιστοποιημένος και όσον αφορά μεταξύ άλλων, το πεδίο εφαρμογής της εγκατάστασης ηλεκτρολογικού και φωτιστικού υλικού, παρότι ουδόλως θα εκτελέσει τυχόν ο κατασκευαστής οιαδήποτε εργασία εγκατάστασης τέτοιου υλικού, ενώ αντίθετα ο μόνος κατά το συμβατικό αντικείμενο περί τούτου υπεύθυνος είναι ο ανάδοχος, κατά τον όρο 1.3 της διακήρυξης και το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι-ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ, κατά το οποίο η τοποθέτηση φωτιστικών συνιστά αποκλειστική ευθύνη του αναδόχου και αντικείμενο των συμβατικών υποχρεώσεων του ιδίου. Συνεπώς, η ως άνω απαίτηση δεν σκοπεί σε οτιδήποτε έχον ή δυνάμενο να έχει σημασία περί της προμήθειας, αφού απαιτεί προσόν κατασκευαστή υπό προμήθεια αγαθού, το οποίο προσόν ουδόλως θα χρησιμοποιηθεί ή ενδέχεται ή προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί στην υπό ανάθεση σύμβαση. Άρα, η παραπάνω απαίτηση είναι προδήλως άσχετη με κάθε εύλογο σκοπό περί των υπό προμήθεια αγαθών και κατ’ αποτέλεσμα, αδικαιολόγητη καθ’ ο μέρος παρεμποδίζει την εκ των προσφερόντων επιλογή αγαθών προς σύνταξη της προσφοράς τους, κατασκευαζόμενα από όλως κατάλληλους και ποιοτικούς κατασκευαστικής, επί τη βάσει μη πιστοποίησης των τελευταίων ως προς δραστηριότητα όλως ασύνδετη με οιαδήποτε, ως προς τον κατασκευαστή, πρόβλεψη της διακήρυξης. Περαιτέρω, προδήλως άσχετες με τα προσόντα κατασκευής φωτισμού, σε αντίθεση με όσα η αναθέτουσα επικαλείται είναι οι απαιτήσεις περί εγκατάστασης του, όπως κανένα δίδαγμα κοινής λογικής δεν υφίσταται βάσει του οποίου η ποιοτική κατασκευή φωτιστικού (από ένα εργοστάσιο κατασκευής τέτοιων αγαθών) προϋποθέτει ή συνεπάγεται ότι το εργοστάσιο παραγωγής προβαίνει το ίδιο σε εγκαταστάσεις, δραστηριοποιείται σε τυχόν εκτελέσεις οικείων έργων ή τα εγκαθιστά το ίδιο σε καταναλωτές και τούτο πέραν του ότι ακόμη και αν υπάρχει τέτοια τεχνογνωσία, ουδόλως εν προκειμένω είναι εύλογο να ζητείται πιστοποίηση περί εργασίας που δεν αφορά το αντικείμενο του φορέα επί του οποίου ζητείται, ήτοι του κατασκευαστή. Η δε τυχόν ικανότητα του κατασκευαστή περί εγκατάστασης των φωτιστικών που κατασκευάζει ουδεμία σχέση έχει με την ποιότητα των φωτιστικών και τούτο ενώ, δεν υφίσταται ευλόγως ενδιαφέρον και λόγος για ένα εργοστάσιο κατασκευής να πιστοποιηθεί στην εγκατάσταση, όταν δεν εγκαθιστά, ενώ το όποιο εύλογο ενδιαφέρον της αναθέτουσας όσον αφορά την ποιοτική εγκατάσταση ικανοποιείται με την απαίτηση πιστοποίησης για την εγκατάσταση από αυτόν που θα αναλάβει να εγκαταστήσει και όχι από αυτόν που θα κατασκευάσει τα  αγαθά που άλλος θα εγκαταστήσει. Άρα, ο έκτος λόγος της δεύτερης προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός και να ακυρωθεί ο ως άνω όρος του άρ. 12 του ΜΕΡΟΥΣ Δ-ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ Ι της διακήρυξης, καθ’ ο μέρος απαιτεί για τα υπό προμήθεια αγαθά, οι κατασκευαστές τους να είναι πιστοποιημένοι όσον αφορά τα πρότυπα ISO 9001:2015, ISO 14001:2015, OHSAS 18001:2007 και ISO 50001:2011 ή τα ισοδύναμα τους στο πεδίο εφαρμογής της εγκατάστασης ηλεκτρολογικού και φωτιστικού υλικού.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάθεσης και του σχεδίου σύμβασης για την «Προμήθεια φωτιστικών LED για την αναβάθμιση του ηλεκτροφωτισμού του Δήμου …»(....)Οι τεχνικές δε αυτές προδιαγραφές, όπως έχουν τεθεί, δεν εξασφαλίζουν ισότιμη πρόσβαση των σχετικώς δραστηριοποιούμενων οικονομικών φορέων στον διαγωνισμό ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης (προμήθειας) και έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αδικαιολόγητων εμποδίων στο άνοιγμα των δημόσιων συμβάσεων στον ανταγωνισμό. Κατά συνέπεια, συνεπάγονται παράβαση των γενικών αρχών του ανταγωνισμού και της ίσης μεταχείρισης μεταξύ των δραστηριοποιούμενων στην παραγωγή ή/και την εμπορία των ανωτέρω ειδών οικονομικών φορέων (περιορισμό στην άσκηση θεμελιωδών ελευθεριών του δικαίου της ΕΕ). Για όλους δε τους ανωτέρω λόγους αλλά και διότι τελικώς στον ανωτέρω διαγωνισμό υποβλήθηκε μία και μόνο παραδεκτή προσφορά, αυτή της ανωτέρω αναδόχου, η ανωτέρω διαπιστωθείσα πλημμέλεια, ήτοι η θέση στη διακήρυξη των ανωτέρω μη νομίμως αιτιολογημένων ως απολύτως απαραίτητων τεχνικών προδιαγραφών, των οποίων, άλλωστε, αμφισβητήθηκε (προσβλήθηκε) η νομιμότητα με την ανωτέρω προδικαστική προσφυγή, είναι ουσιώδης, καθώς διαπιστώνεται ότι κατά παράβαση των οικείων διατάξεων και γενικών αρχών περιόρισε το δικαίωμα πρόσβασης στον ανωτέρω διαγωνισμό και έδρασε αποτρεπτικά στην ανάπτυξη σχετικού ανταγωνισμού, έπληξε δηλαδή την αντικειμενική νομιμότητα του διαγωνισμού. Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου και της … A.E. για την «Προμήθεια φωτιστικών LED για την αναβάθμιση του ηλεκτροφωτισμού του Δήμου …».

Προμήθεια ειδών τροφίμων...Επειδή ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος ότι η αναφορά στη Διακήρυξη ότι τα πιστοποιητικά μπορεί να είναι στην αγγλική γλώσσα χωρίς να συνοδεύονται από μετάφραση στην ελληνική χωρίς καμία ρητή αναφορά για το αν τα αντίγραφα αυτά πρέπει να είναι επικυρωμένα τυγχάνει απορριπτέος καθώς το οικείο άρθρο αναφέρεται στην υποχρέωση ή μη υποβολής επικυρωμένης μετάφρασης και όχι στην υποχρέωση υποβολής επικυρωμένων ή μη αντιγράφων ιδιωτικών εγγράφων, τα οποία υποβάλλονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 2.4.2.5 σε απλή φωτοτυπία μόνο εφόσον συνοδεύονται από υπεύθυνη δήλωση στην οποία βεβαιώνεται η ακρίβειά τους και η οποία φέρει υπογραφή μετά την έναρξη της διαδικασίας σύναψης της παρούσας σύμβασης. Περαιτέρω, ενόψει, προεχόντως της αυτοτέλειας κάθε διαγωνισμού (ΣτΕ ΕΑ 200, 72/2015, 269/2014, 416, 215- 216/2013 κ.ά.), πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος και ο προβαλλόμενος από τον προσφεύγοντα ισχυρισμός ότι σε έτερους διαγωνισμούς η αναθέτουσα αρχή έκανε δεκτά Πιστοποιητικά ISO σε απλά αντίγραφα χωρίς επικύρωση. Επομένως, ορθώς η αναθέτουσα αρχή και κατά δέσμια αρμοδιότητα απέκλεισε τον προσφεύγοντα για τις Ομάδες ΣΤ΄ και Ζ΄, σύμφωνα με τις αρχές της τυπικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας. Ως εκ τούτου, ο μοναδικός λόγος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την 171/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (στο εξής: προσβαλλόμενη Πράξη) έγινε δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και του εργολήπτη με την επωνυμία «…» (δ.τ. «…»), που αφορά στην ανάθεση του έργου «Κατασκευή πολυδύναμου κτηρίου εξομοιωτών Ε/Π [ελικοπτέρων] στο Α/Δ [αεροδρόμιο] … […]»(....).Ο ως άνω λόγος είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής, επειδή ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η προσφεύγουσα ΑΑ δύναται να επαναλάβει την διαδικασία της κατακύρωσης ανακηρύσσοντας ως ανάδοχο τον τρίτο κατά σειρά μειοδότη, που προσέφερε την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη βάσει τιμής προσφορά με ποσοστό έκπτωσης 41,22 %, η συγγνωστή πλάνη των οργάνων της αναθέτουσας αρχής που διενεργούν τη διαδικασία ανάθεσης μίας δημόσιας σύμβασης δεν αποτελεί παραδεκτό λόγο προσφυγής ανάκλησης, καθόσον θα αλλοίωνε το χαρακτήρα και θα έθιγε την πρακτική αποτελεσματικότητα του προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δεδομένου ότι είναι έλεγχος αντικειμενικής νομιμότητας της εκάστοτε υποβαλλόμενης προς έλεγχο διαδικασίας ανάθεσης που αποβλέπει στη θεραπεία της αντικειμενικής ακεραιότητάς της. Απορρίπτει τις προσφυγές ανάκλησης.

Λειτουργία κινητής μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:Α) Το κριτήριο της στελέχωσης της ομάδας έργου (άρθρο 2.2.6. περ.γ) μη νομίμως ορίστηκε, κατά σύγχυση, και ως κριτήριο ανάθεσης, κατά την έννοια του άρθρου 86 του ν. 4412/2016. Τούτο δε διότι δεν αιτιολογείται, ειδικώς στην συγκεκριμένη περίπτωση, η επίδραση που θα επιφέρει στο επίπεδο εκτέλεσης της σύμβασης η διάθεση, εκ μέρους της διαγωνιζόμενης εταιρείας, ομάδας έργου με συγκεκριμένα προσόντα. Όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (σκ. 3), η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί ως κριτήριο ανάθεσης την οργάνωση, τα προσόντα και την πείρα του προσωπικού στο οποίο ανατίθεται η υπηρεσία, καθώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της εκτέλεσης της σύμβασης και, κατ’ επέκταση, την οικονομική αξία της προσφοράς, πλην όμως τούτο επιτρέπεται στις περιπτώσεις όπου η επαγγελματική πείρα και η κατάρτιση των προσώπων που έχουν αναλάβει την εκτέλεση της σύμβασης συνδέεται ουσιωδώς με το αποτέλεσμα, όπως για παράδειγμα στις συμβάσεις για υπηρεσίες διανοητικής φύσεως (βλ. και 94η αιτιολογική σκέψη οδηγίας 2014/24/ΕΕ) και για τον λόγο αυτό επηρεάζει και την οικονομική προσφορά των διαγωνιζόμενων. Στην προκειμένη δε περίπτωση, ενώ τίθεται ως προαπαιτούμενο της τεχνικής και επαγγελματικής καταλληλότητας η στελέχωση ομάδας έργου με συγκεκριμένα προσόντα (άρθρο 2.2.6 περ.γ) και αναφέρεται ότι το εν λόγω οργανόγραμμα με την στελέχωση της ομάδας πρέπει να περιλαμβάνεται στην τεχνική προσφορά επί ποινή αποκλεισμού (άρθρο 2.4.3.2.), εντούτοις προβλέπεται αυτή (η στελέχωση) και ως κριτήριο ανάθεσης με συντελεστή βαρύτητας 15%, χωρίς τούτο να αιτιολογείται ειδικώς από τη διακήρυξη και χωρίς να συνδέεται με την φύση των ανατεθεισών υπηρεσιών. Σε αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι πρόκειται για την λειτουργία μιας υφιστάμενης μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, η οποία λειτουργεί ήδη, τουλάχιστον από το 2016 (βλ. σχετ. την από Δ/552/28.6.2016 όμοια κατά περιεχόμενο σύμβαση με την ελεγχόμενη, καθώς και τις διαδοχικώς συναφθείσες κατόπιν αυτής) και όχι σύμβαση σχετική με την αναβάθμιση, βελτίωση ή επέκταση της εν λόγω μονάδας που ενδεχομένως να δικαιολογούσε την πρόβλεψη του εν λόγω κριτηρίου, σχετικά με την επαγγελματική αξία των προσώπων που αναλαμβάνουν την εκτέλεση αυτής, και ως κριτήριο ανάθεσης.Β) Το κριτήριο ανάθεσης «πληρότητα και αρτιότητα τεχνικού φακέλου προσφοράς» (άρθρο 2.3.1) είναι γενικό και αόριστο, διότι σε κανένα σημείο της διακήρυξης δεν προσδιορίζεται σαφώς ούτε συνάγεται εμμέσως σε τι αφορά το εν λόγω κριτήριο. Ακόμα δε και αν ήθελε υποτεθεί πως με αυτό σκοπείται η βαθμολόγηση του περιεχομένου της τεχνικής προσφοράς και όχι η πληρότητα και αρτιότητα των προσκομισθέντων δικαιολογητικών αυτής, τα οποία εξάλλου τίθενται επί ποινή αποκλεισμού κατά την εξέταση της συμβατότητας της τεχνικής προσφοράς με τις τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται στη διακήρυξη, εντούτοις είναι άδηλο τι ακριβώς θα λάβει υπόψιν της η αναθέτουσα αρχή κατά την  βαθμολόγηση. Εξάλλου, στην διακήρυξη δεν γίνεται καμία αναφορά ως προς τον τρόπο βαθμολόγησης των κριτηρίων ανάθεσης ούτε προφανώς και του εν λόγω κριτηρίου, αρκείται δε αυτή στην απλή παράθεση του γράμματος της νομοθετικής διάταξης που ορίζει ότι η βαθμολογία κυμαίνεται από 100 βαθμούς στην περίπτωση που ικανοποιούνται ακριβώς όλοι οι όροι των τεχνικών προδιαγραφών, αυξάνεται δε μέχρι τους 120 βαθμούς όταν υπερκαλύπτονται οι απαιτήσεις του εν λόγω κριτηρίου. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα να καταλείπεται υπέρμετρη ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή ως προς την βαθμολόγηση των κριτηρίων, παραβιάζοντας με τον τρόπο αυτό την αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και την εντεύθεν απορρέουσα υποχρέωση διαφάνειας, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται όπως όλα τα στοιχεία που λαμβάνει υπόψη η αναθέτουσα αρχή για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς και ο τρόπος βαθμολόγησης αυτών καθίστανται γνωστά στους εν δυνάμει προσφέροντες, κατά τον χρόνο προετοιμασίας των προσφορών τους. Στην προκειμένη περίπτωση, τούτο καθίσταται επιτακτικότερο και για τον πρόσθετο λόγο ότι το σύνολο των λοιπών κριτηρίων προς βαθμολόγηση, ήτοι το «Σχέδιο επεξεργασίας και υγειονομικής ταφής», το «Οργανόγραμμα και στελέχωση της Ομάδας έργου», η «Πληρότητα σχεδίου περιβαλλοντικής παρακολούθησης» και το «Πρόγραμμα διάθεσης CLO» εμπεριέχονται ήδη, ως επιμέρους αξιολογούμενα στοιχεία, στο ως άνω κριτήριο, ήτοι αποτελούν αντικείμενο και περιεχόμενο του τεχνικού φακέλου προσφοράς (βλ. σχετ. άρθρο 2.4.3.2. διακήρυξης). Τα ίδια δε κριτήρια, το  περιεχόμενο των οποίων προσδιορίζεται ειδικώς στην διακήρυξη, αξιολογούνται και αυτοτελώς, με αποτέλεσμα να τίθεται ζήτημα ανεπίτρεπτης διπλής βαθμολόγησής τους. Γ) Τέλος, όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (σκ. 4), κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων δεν ορίζεται στην διακήρυξη ο τρόπος βαθμολόγησης των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής που έχει θέσει η αναθέτουσα αρχή, προκειμένου να αναδειχθεί ο ανάδοχος βάσει του επιλεγέντος από την διακήρυξη κριτηρίου της βέλτιστης σχέσης ποιότητας- τιμής. Ειδικότερα, δεν εξειδικεύεται επαρκώς τι θα λάβει υπόψιν της η αναθέτουσα αρχή κατά την βαθμολόγηση του εκάστοτε κριτηρίου, ώστε ο κάθε συμμετέχων στον διαγωνισμό να διαμορφώσει την προσφορά του, με γνωστά εκ των προτέρων κριτήρια, ώστε να λάβει τον μέγιστο δυνατό βαθμό. Εξάλλου, η εν λόγω παράλειψη, συνδυαζόμενη με την ασάφεια και τη γενικότητα των επίμαχων κριτηρίων, πέραν του ότι καταλείπει στις αναθέτουσες αρχές υπέρμετρη ευχέρεια ως προς τον τρόπο βαθμολόγησης των υποψηφίων, δεν επιτρέπει και τον εκ των υστέρων έλεγχο της νομιμότητας των επίμαχων αποφάσεων μέσω του ελέγχου της αιτιολογίας αυτών.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1359/2020

Σύμβαση προμήθειας...Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη ΙΙΙ σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι: α) νομίμως αποκλείστηκε κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής η προσφορά της ένωσης εταιριών «.....», με την αιτιολογία ότι η εταιρία «.....», από την οποία δέχεται αυτή δάνεια εμπειρία σε τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, δεν κατέθεσε το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Προμήθειας, καθόσον η προσκόμισή του προβλεπόταν ρητά και επί ποινή αποκλεισμού στην οικεία διακήρυξη. β) μη νομίμως αποκλείστηκε κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής η εταιρία «.....», με την αιτιολογία ότι η εταιρία «.....», που παρέχει σε αυτήν δάνεια εμπειρία σε τεχνική, επαγγελματική, οικονομική ικανότητα και χρηματοοικονομική επάρκεια δεν κατέθεσε ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα, διότι από τις ως άνω διατάξεις της διακήρυξης, αλλά και του ν. 4412/2016, προκύπτει σαφώς ότι τέτοια υποχρέωση δεν υφίσταται κατά το στάδιο κατάθεσης της προσφοράς, καθόσον η κατάθεση νομίμως συμπληρωμένου ΕΕΕΠ από μέρους της ως άνω εταιρίας αποτελεί προαπόδειξη προς αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας πληροί, μεταξύ άλλων και τις προϋποθέσεις του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, δηλαδή συνιστά προαπόδειξη ότι αυτή είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερη και δεν απαιτείται η προσκόμιση των σχετικών πιστοποιητικών, όπως εσφαλμένα έκρινε η Επιτροπή του Διαγωνισμού.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/132/2020.

Εργασίες υποστήριξης λειοτεμαχισμού...Τα ανωτέρω, ισχύουν ανεξάρτητα από το γεγονός ότι, στην προκειμένη περίπτωση, η πρώτη προσφεύγουσα εταιρεία, στην οποία κατακυρώθηκε η ελεγχόμενη σύμβαση, προσκόμισε γενική μόνο βεβαίωση των κατασκευαστικών οίκων των μηχανημάτων ότι «διαθέτει κατάλληλο και έμπειρο προσωπικό για να εκτελέσει υπηρεσίες χειρισμού και λειτουργίας των μηχανημάτων» (βλ. την από 20.1.2020 βεβαίωση της ... και την από 20.1.2020 όμοια βεβαίωση της ...), χωρίς να αποδεικνύει ότι στο προσωπικό στο οποίο αναφέρεται η βεβαίωση περιλαμβάνεται και το προσωπικό που δήλωσε ότι θα χρησιμοποιήσει για την εκτέλεση της σύμβασης (ήτοι ο χειριστής γερανογέφυρας - γερανών :  ... – και ο χειριστής σπαστήρων και συναφών εργασιών: ... του ..., για τα ειδικά επαγγελματικά προσόντα των οποίων δεν υπάρχει άλλη αναφορά βλ. σελ. 13 του Ε.Ε.Ε.Σ. που υπέβαλε η προσφεύγουσα στο διαγωνισμό).  Τέλος, ως προς τον ίδιο όρο της διακήρυξης, στο μέτρο που εισάγει όρο εκτέλεσης της σύμβασης, η απαίτηση της προσκόμισης πιστοποιητικού με το οποίο να επιβεβαιώνεται ότι η παρεχόμενη υπηρεσία θα παρέχεται από ειδικώς εκπαιδευμένο προσωπικό συνιστά «σήμα», κατά την έννοια του νόμου, το οποίο ωστόσο δεν πληροί τις προϋποθέσεις νομιμότητας του άρθρου 55 του ν. 4412/2016, αφού α) δεν γίνεται αναφορά στις συγκεκριμένες απαιτήσεις που πρέπει να πληροί η ζητούμενη υπηρεσία προκειμένου να λάβει τη σχετική πιστοποίηση, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να επαληθευτούν τα κριτήρια με αντικειμενικό τρόπο, β) τα ζητούμενα πιστοποιητικά δεν είναι προσιτά σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέλη, αφού το ένα εξ αυτών χορηγείται από οικονομικό φορέα που μετέχει στο διαγωνισμό (την πρώτη προσφεύγουσα), και ως εκ τούτου, εισάγονται διακρίσεις υπέρ του φορέα αυτού και γ) οι απαιτήσεις για την ζητούμενη πιστοποίηση (απαιτήσεις σήματος) καθορίζονται, τουλάχιστον ως προς τη βεβαίωση που οφείλει να εκδώσει ο ίδιος (ως επίσημος εισαγωγέας των μηχανημάτων του κατασκευαστή των λειοτεμαχιστών), από τον ίδιο τον διαγωνιζόμενο οικονομικό φορέα. 

10.  Τέλος, ως προς τους ειδικότερα προβαλλόμενους από τον .... λόγους ανάκλησης, το Τμήμα κρίνει ότι: (α) Ο ισχυρισμός ότι στη διακήρυξη περιγράφονται κατά τρόπο απολύτως σαφή και αναλυτικό οι τεχνικές απαιτήσεις των υπό ανάθεση υπηρεσιών υποστήριξης των λειοτεμαχιστών προβάλλεται αλυσιτελώς, πρωτίστως διότι η αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια δεν αφορούσε στην αοριστία του τεχνικού αντικειμένου της σύμβασης, όπως εσφαλμένως υπολαμβάνεται από τον προσφεύγοντα, αλλά στην αοριστία του όρου περί προσκόμισης βεβαιώσεων καταλληλότητας του προσωπικού από τους κατασκευαστές, εκλαμβανόμενου ως τεχνικής προδιαγραφής, δευτερευόντως δε, διότι η ανωτέρω αιτιολογία της προσβαλλόμενης Πράξης έχει ήδη μεταρρυθμιστεί με την παρούσα απόφαση. (β) Ο ισχυρισμός περί συγγνωστής πλάνης πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον, παρά το γεγονός ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο, κατά τον έλεγχο παραπλήσιων όρων διακηρύξεων δεν ανέδειξε ανάλογους όρους ως πλημμελείς (βλ. τις επικαλούμενες Ε.Σ. Τμ. VI 300 και 1300/2019, οι οποίες ωστόσο εμφανίζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις), σε κάθε περίπτωση, η κρινόμενη πλημμέλεια αναδεικνύεται ως ιδιαιτέρως σοβαρή. (γ) Τέλος, ο ισχυρισμός με τον οποίο ζητείται η ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης για λόγους δημοσίου συμφέροντος πρέπει να απορριφθεί, δοθέντος ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 1264, 763/2019, VI Τμ. 1076, 637/2020, 1254, 979, 824/2019).Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες προσφυγές πρέπει να απορριφθούν, να κριθεί ότι η προσβαλλόμενη Πράξη είναι νόμιμη, με τροποποίηση της αιτιολογίας της κατά τα ανωτέρω, και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου.Δεν ανακαλεί την 253/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜ/2117/2020.