ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/104/2019
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου και συμπληρωματικές εργασίες στο νέο κτίριο Φοιτητικής Εστίας Πολυτεχνείου..:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 2, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, λόγω του ύψους της προϋπολογισθείσας δαπάνης του διαγωνισμού, η οποία υπερέβαινε το ποσό των 500.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), ο φάκελος της διαγωνιστικής διαδικασίας που προηγήθηκε της σύναψης της σύμβασης με τον ανωτέρω ανάδοχο έπρεπε να υποβληθεί σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τις διατάξεις του άρθρου 35 παρ. 1 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013). Ως εκ τούτου, κατά το βάσιμο λόγο διαφωνίας η σύμβαση που συνάφθηκε κατά παράβαση των διατάξεων αυτών είναι άκυρη, με συνέπεια η εντελλόμενη, σε εκτέλεσή της, δαπάνη να μην είναι νόμιμη. Ο ισχυρισμός του Πολυτεχνείου ότι δεν είχαν τύχει εφαρμογής από το ίδιο οι διατάξεις με τις οποίες τροποποιήθηκε το χρηματικό όριο άνω του οποίου επιβάλλεται να ασκείται τέτοιος προσυμβατικός έλεγχος (άρθρο 1 του ν. 4254/2014) δεν αποδεικνύεται, διότι κατά το παρελθόν υποβλήθηκαν και ελέγχθηκαν συμβάσεις που και το ίδιο κατήρτισε, όπως ενδεικτικά, οι συμβάσεις παροχής υπηρεσιών σίτισης, επί των οποίων εκδόθηκαν οι 18/2015 και 19/2017 πράξεις του Επιτρόπου στο Νομό …, ενώ, ακόμα, ασκήθηκε προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας δύο προγραμματικών συμβάσεων με το Δήμο … (τις υπέβαλε ο Δήμος … για έλεγχο, βάσει των ισχυόντων για τους ΟΤΑ ορίων), ποσού 548.156,00 ευρώ και 688.812,00 ευρώ, μετά από τις από 19.7.2018 και 14.9.2018 αντίστοιχα αποφάσεις της Συγκλήτου (παροχή υπηρεσιών), επί των οποίων εκδόθηκαν οι 415 και 420/2018 Πράξεις του Ζ΄ Κλιμακίου. Άλλωστε, και στο άρθρο 4.2 περ. ε της 4178/3.4.2918 κρίσιμης εν προκειμένω διακήρυξης, η οποία συντάχθηκε σύμφωνα με τα ισχύοντα πρότυπα τεύχη, γινόταν μνεία στον προβλεπόμενο προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, σύμφωνα με τα άρθρα 35 και 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013), και, τέλος, στην 481/5.10.2018 κατακυρωτική απόφαση της Συγκλήτου, επισημάνθηκε ότι η διαδικασία υπογραφής της σύμβασης θα συνεχιζόταν, μεταξύ άλλων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 4.2 της ανωτέρω διακήρυξης. Εντούτοις, δεδομένου ότι στις ανωτέρω περιπτώσεις επρόκειτο για συμβάσεις με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών σε συνδυασμό με το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα λεπτομερή στοιχεία που επικαλείται το Πολυτεχνείο .. με το έγγραφό του 5912Α /4.7.2019, οι σμβάσεις έργων που έχει καταρτίσει κατά τα τελευταία έτη αφορούν έργα με προϋπολογιζόμενη δαπάνη που υπερβαίνει το ποσό του 1.000.000 € και ότι ο προϋπολογισμός του κρίσιμου εν προκειμένω έργου υπερέβαινε κατ’ ελάχιστον το ισχύον όριο ελέγχου, αφού ανερχόταν σε 504.032,26 €, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Πολυτεχνείου χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων που παρατίθενται ανωτέρω, αλλά συγγνωστώς εξέλαβαν ότι με αναφορά στο προϊσχύσαν χρηματικό όριο του 1.000.000 €, η εν προκειμένω διαδικασία ανάθεσης δεν υπαγόταν στις ρυθμίσεις άσκησης προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, ωστόσο, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν.Τμ.4(ΚΠΕ)/70/2014
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Μη νόμιμη..η καταβολή ποσού 1.154.300 ευρώ στην κοινοπραξία «...», ως αμοιβή της για τον σχεδιασμό και την παραγωγή του δημιουργικού μέρους της διαφημιστικής εκστρατείας του ... στο εξωτερικό δυνάμει της από 24.9.2009 συμβάσεως...Με τα δεδομένα αυτά, εφόσον, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη των ανωτέρω υπηρεσιών ξεπερνούσε το ποσό του 1.000.000 ευρώ, μη νομίμως ο … υπέγραψε την από 24.9.2009 σύμβαση χωρίς προηγουμένως η σύμβαση αυτή να υποβληθεί στον προβλεπόμενο από το άρθρο 98 παρ. 1 περ. β΄του Συντάγματος προσυμβατικό έλεγχο. Ο δε ισχυρισμός του Οργανισμού ότι ναι μεν η προϋπολογισθείσα δαπάνη ξεπερνούσε το όριο του 1.000.000 ευρώ, η συμβατική τιμή όμως υπολειπόταν αυτού, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
ΕλΣυν.Κλ.4/112/2016
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο, κατά παράβαση του άρθρου 35 παρ. 1 του ν. 4129/2013, η υποκείμενη διαδικασία ανάδειξης αναδόχων, καθώς και οι οικείες συμβάσεις, λόγω του αντικειμένου τους, και μολονότι αυτές ερείδονται σε κοινή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, με συνολικό συμβατικό τίμημα ανερχόμενο στο ποσό των 869.343,83 ευρώ, δεν υποβλήθηκαν πριν τη σύναψή τους για έλεγχο στον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, χωρίς να ασκεί έννομη επιρροή όσον αφορά στην υποχρέωση υποβολής στον ως άνω έλεγχο, η σύναψη, επί τη βάσει της πρόσκλησης αυτής, περισσότερων επιμέρους συμβάσεων, η αξία των οποίων μεμονωμένα δεν υπερβαίνει το ποσοτικό όριο των 500.000 ευρώ.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και ως εκ τούτου, τα εντάλματα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/142/2017
Προσυμβατικος ελέγχος. Με τα δεδομένα αυτά, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της ανωτέρω προμήθειας - χωρίς ΦΠΑ - υπολείπεται του ποσού του 1.000.000 ευρώ, αρμόδιος για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, σύμφωνα με το άρθρο 35 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013), είναι ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο ..., που είναι αρμόδιος για τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών του Νοσοκομείου (βλ. την ΦΓ8/18487/27.3.2013 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ΦΕΚ Β΄ 948), στον οποίο και πρέπει να παραπεμφθεί ο φάκελος της διαγωνιστικής διαδικασίας και τα οικεία σχέδια συμβάσεων.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/177/2015
Προμήθεια φαρμακευτικών σκευασμάτων:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες νομικές σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στη διαδικασία ανάθεσης της επίμαχης προμήθειας υπάρχουν οι ακόλουθες ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες:I) Η ελεγχόμενη διαδικασία πρόσκλησης ενδιαφέροντος συνιστά διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, σύμφωνα με το άρθρο 25 παρ. 1 περ. γ΄ του π.δ. 60/2007. Πλην όμως, στην προκείμενη περίπτωση δεν πληρούνται οι σωρευτικά απαιτούμενες προϋποθέσεις του άρθρου αυτού, καθόσον: 1) δεν συντρέχει περίπτωση απρόβλεπτου γεγονότος, τα αναφερόμενα δε στο 15063/6.8.2015 έγγραφο του Νοσοκομείου προς το Κλιμάκιο, ότι η Ε.Π.Υ. προκήρυξε τους 1ΑΦ/2013 – 4Φ/2013 διαγωνισμούς προμήθειας φαρμάκων βάσει δραστικής ουσίας, τους οποίους στη συνέχεια ματαίωσε (βλ. 2888/24.7.2015 έγγραφο της Ε.Π.Υ.) δεν ασκούν έννομη επιρροή. (...)Αναρμοδίως διενεργήθηκε η επίμαχη διαδικασία για την προμήθεια φαρμάκων βάσει δραστικής ουσίας από το Νοσοκομείο, αντί της 6η Υ.Π.Ε., σύμφωνα με τα οριζόμενα στην 68/24.1.2013 απόφαση του Διοικητή της 6ης Υ.Π.Ε. Η αρμοδιότητα δε του Νοσοκομείου δεν βρίσκει έρεισμα ούτε στην μεταγενέστερη 1133/13.8.2014 απόφαση του Διοικητή της 6ης Υ.Π.Ε., προεχόντως διότι αυτή εκδόθηκε μετά την ημερομηνία διενέργειας της διαδικασίας ανάθεσης και δεν έχει αναδρομική ισχύ.X. Ενόψει των ανωτέρω νομικών πλημμελειών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων συμβάσεων.
ΕλΣυν.Κλ.Ζ/150/2017
ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ:..Η Σύγκλητος του …Πανεπιστημίου, με την 5/11.10.2016 πράξη της, αποφάσισε ότι η τιμή κατακύρωσης στον ανάδοχο ήταν εξαιρετικά υψηλή για την παρούσα οικονομική συγκυρία και ζήτησε μείωση της αμοιβής. Κατόπιν της αποδοχής από την ανάδοχο σύμπραξη της πρότασης για μείωση της αμοιβής της, η νέα μειωμένη οικονομική προσφορά ανήλθε στο ποσό των 700.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α, έναντι αρχικής προσφοράς 987.100 ευρώ, και επικυρώθηκε με την 18/22.3.2017 απόφαση της Συγκλήτου. Εντούτοις, στο φάκελο της υπόθεσης δεν περιλαμβάνονταν πράξη του αρμοδίου οργάνου, με την οποία να διαπιστώνεται ότι ο ανάδοχος πληροί τα νόμιμα κριτήρια καταλληλότητας για την ανάθεση της σύμβασης, καθώς και τα σχετικά δικαιολογητικά, και το παρόν Κλιμάκιο με την 98/2017 αναβλητική Πράξη του ζήτησε να προσκομιστούν αυτά. Σε συμμόρφωση με την ανωτέρω Πράξη, υπεβλήθησαν στον παρόν Κλιμάκιο, με το ΔΤΥ/1507/19.6.2017 έγγραφο της Αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του … Πανεπιστημίου, τα δικαιολογητικά καταλληλότητας του αναδόχου, το σχετικό πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, σύμφωνα με το οποίο αυτά ελέχθηκαν και βρέθηκαν πλήρη, και η 21/15.6.2017 εγκριτική απόφαση της Συγκλήτου..Mε τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του … Πανεπιστημίου και της σύμπραξης γραφείων μελετών «Δ…», αντίγραφο του οποίου τηρείται στη Γραμματεία του Κλιμακίου τούτου
ΕλΣυν.Τμ.4(ΚΠΕ)182/2015
Υπηρεσίες φύλαξης:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Οργανισμό σε ανώνυμη εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτιρίων του, σε εκτέλεση σύμβασης, καθόσον: α) μη νομίμως αποτέλεσε νομική βάση για τη σύναψη της ανωτέρω σύμβασης παροχής υπηρεσιών η διάταξη του άρθρου 25 παρ. 4 περ. β΄ του π.δ. 60/2007, προεχόντως για το λόγο ότι η διάταξη αυτή δεν τυγχάνει εφαρμογής, σύμφωνα με το άρθρο 20 του ίδιου π.δ., στις περιπτώσεις δημοσίων συμβάσεων με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών του Παραρτήματος IIΒ, όπως εν προκειμένω οι ανατεθείσες υπηρεσίες φύλαξης και β) μη νομίμως ανατέθηκαν οι ανωτέρω υπηρεσίες με την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς τη δημοσίευση προκήρυξης, διότι δεν προκύπτει ότι συντρέχει οποιαδήποτε προϋπόθεση του άρθρου 133 παρ. 3 εδ. στ΄ του ν. 4270/2014 (ΦΕΚ Α΄ 143/2014), δεδομένου ότι, ανεξαρτήτως του αν η διάταξη αυτή εφαρμόζεται στα ν.π.δ.δ., σε κάθε περίπτωση, οι ανατεθείσες υπηρεσίες φύλαξης δεν αποτελούν παρόμοιες υπηρεσίες στο πλαίσιο συνέχισης ή συμπλήρωσης της αρχικής σύμβασης, αλλά αντικείμενο μιας νέας σύμβασης.
ΕΣ/Τ7/0067/2007
H επίμαχη συμπληρωματική σύμβαση, η οποία υπογράφηκε στις 3.7.2006 (ημερομηνία προγενέστερη από την 3η Δεκεμβρίου 2007, από την οποία και ισχύει το νέο χρηματικό όριο για την υπαγωγή στον προσυμβατικό έλεγχο που θεσπίζει ο ν.3614/2007), έπρεπε να υποβληθεί στον ως άνω έλεγχο λόγω του νομικού καθεστώτος, από το οποίο διεπόταν η ολοκλήρωση της διαδικασίας σύναψής της, δεδομένου ότι η προϋπολογισθείσα δαπάνη της (420.168,07 ευρώ), αθροιζόμενη με την προϋπολογισθείσα δαπάνη της μη υποβληθείσας στον ως άνω έλεγχο αρχικής σύμβασης (1.746.000 ευρώ), ανέρχεται στο ποσό των 2.166.168,07 ευρώ, υπερβαίνει δηλαδή το τιθέμενο κατά το χρόνο της υπογραφής της, από τον ισχύοντα νόμο 3310/2005, όριο του 1.000.000 ευρώ.
ΕλΣυν.Κλ.4/73/2016
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον οι συναφθείσες με τις φερόμενες ως δικαιούχους εταιρείες συμβάσεις, σε εκτέλεση των οποίων παραδόθηκαν τα επίμαχα είδη, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 35 παρ. 1 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013), όπως αυτές ισχύουν μετά την συμπλήρωσή τους με τις διατάξεις του άρθρου πρώτου υποπαρ. Γ.1. περ. 1 του ν. 4254/2014, δεν υπεβλήθησαν πριν από τη σύναψή τους στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.(..). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν.
ΕλΣυνΚλ.Τμ.4/48/2018
Καταβολή αμοιβής των δικαιούχων, για συμμετοχή σε ιδιωτικές κατασκηνώσεις:.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 98 παρ. 1 περ. β΄ του Συντάγματος και 35 παρ. 1 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, οι συναφθείσες μεταξύ του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. και των φερομένων ως δικαιούχων συμβάσεις, με τις οποίες τροποποιήθηκε το αντικείμενο των αρχικώς συναφθεισών συμβάσεων με την προσθήκη νέου αντικειμένου (πρόσθετου αριθμού παιδιών), δεν υπήχθησαν στον προσυμβατικό έλεγχο του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ειδικότερα, δοθέντος ότι οι αρχικώς συναφθείσες συμβάσεις μεταξύ των ανωτέρω μερών είχαν υποβληθεί στον κατά τα ανωτέρω προσυμβατικό έλεγχο, λόγω του ότι η συνολική εκτιμώμενη δαπάνη της διενεργηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας υπερέβαινε το ποσό του 1.000.000 ευρώ, έπρεπε να υποβληθούν στον έλεγχο αυτό και οι επίμαχες τροποποιητικές συμβάσεις. Τούτο, δε, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η αξία των εν λόγω συμβάσεων δεν υπερβαίνει αυτοτελώς το ανωτέρω όριο, αφού σε περίπτωση διενέργειας προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί των αρχικών συμβάσεων, στον έλεγχο αυτό υπάγονται, ως παρακολούθημά τους, και οι τροποποιήσεις αυτών, και μάλιστα ανεξαρτήτως ποσού.β) Η ΑΑΥ Μ369/19.8.2016 απόφαση αναλήψεως υποχρεώσεως, μη νομίμως εκδόθηκε μετά την έναρξη του κατασκηνωτικού προγράμματος, τον Ιούνιο του 2016, και την εν όλω ή εν μέρει παροχή των επίμαχων υπηρεσιών. (..)το Κλιμάκιο κρίνει ότι εν προκειμένω τα αρμόδια όργανα του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. (και ήδη Ε.Φ.Κ.Α.) δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατηγήσεως των κειμένων διατάξεων, αλλά επειδή πίστεψαν πεπλανημένως, πλην όμως συγγνωστώς, αφενός μεν ότι για την υπογραφή των επίμαχων τροποποιητικών συμβάσεων δεν επιβαλλόταν η προηγούμενη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αφετέρου δε, ότι αρκούσε για την εκπλήρωση των νομίμων υποχρεώσεών τους η ανάληψη της σχετικής υποχρεώσεως αμέσως μόλις τέθηκαν στη διάθεσή τους οι αναγκαίες πιστώσεις. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, πλην όμως, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2017, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.
ΕλΣυν.Τμ.4(ΚΠΕ)185/2015
ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΕΝΙΚΑ. ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟ: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε Ειδικό Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο για την παροχή υπηρεσιών αποκομιδής επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων του Νοσοκομείου, για τον Νοέμβριο του έτους 2014, καθόσον η σύμβαση υπερβαίνει το όριο των 500.000 ευρώ, άνω του οποίου προβλέπεται από 7.4.2014 –επί ποινή ακυρότητας της οικείας σύμβασης- η υπαγωγή της σύμβασης σε προσυμβατικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο και ειδικότερα, σύμφωνα με τις διατάξεις άρθρου πρώτου υποπαραγρ. Γ1 περ. 1 του ν. 4254/2014, από τον αρμόδιο και για τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών του οικείου φορέα Επίτροπο. Συνεπώς, η σύμβαση αυτή είναι αυτοδικαίως άκυρη, δεν δύναται δε να νομιμοποιηθεί ούτε σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, η ισχύς των οποίων παρατάθηκε με τη διάταξη του άρθρου δέκατου τρίτου παρ. Β2 του ν. 4286/2014 (ΦΕΚ 194) έως τις 19.9.2014 και, τέλος, με τη διάταξη του άρθρου 17 παρ. 1 του ν. 4332/2015 (ΦΕΚ Α΄ 76) έως 6.7.2015.