ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Κατόπιν των ανωτέρω και δεδομένου ότι στο άρθρο 8 της αρχικής προγραμματικής σύμβασης προβλεπόταν η δυνατότητα παράτασής της μέχρι δύο (2) έτη, ενώ στο άρθρο 11 αυτής προβλεπόταν η δυνατότητα τροποποίησης των όρων αυτής-πλην του αντικειμένου και του τρόπου εκτέλεσης του ως άνω έργου- κατόπιν συμφωνίας των συμβαλλομένων μερών, τα τελευταία νομίμως προβαίνουν στην ελεγχόμενη τροποποίηση-παράταση ύστερα από νεότερη έγγραφη συμφωνία τους. Περαιτέρω, ως προς τα λοιπά, ισχύουν οι όροι της αρχικής σύμβασης, όπως τούτο ρητά προβλέπεται στο σχέδιο της ελεγχόμενης τροποποιητικής προγραμματικής σύμβασης. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, οι οποίες κωλύουν την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου τροποποίησης – παράτασης της ως άνω προγραμματικής σύμβασης με το συνημμένο στο σχέδιο χρονοδιάγραμμα, το οποίο (σχέδιο) επισυνάπτεται και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας.

Παροχή υπηρεσιών ενεργειακής αναβάθμισης συστήματος...Ενόψει των ανωτέρω και δεδομένου ότι δεν έχουν τηρηθεί οι όροι που τέθηκαν για την έγκριση του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, καθόσον αφενός δεν υπάρχει (και εάν τυχόν υφίσταται, δεν έχει ληφθεί υπόψη) η χρηματοοικονομική ανάλυση που έθεσαν ως προαπαιτούμενο για την υπογραφή αυτής τα Δημοτικά Συμβούλια των αντισυμβαλλόμενων Δήμων .... και .... και αφετέρου στο ελεγχόμενο σχέδιο (στο άρθρο 2 αυτού) δεν γίνεται ρητή αναφορά περί έγκρισης των τευχών δημοπράτησης από τα Δημοτικά Συμβούλια αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου να προσκομισθούν στο Κλιμάκιο οι –άνευ όρων- εγκριτικές του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων των αντισυμβαλλομένων (Περιφέρειας και Δήμων), αφού υποβληθούν σε αυτά η ζητηθείσα ως άνω χρηματοοικονομική ανάλυση και νέο επικαιροποιημένο σχέδιο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης με βάση τα ανωτέρω προαπαιτούμενα.Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου να προσκομιστούν τα ανωτέρω στοιχεία.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Ενίσχυση του μηχανισμού καθαριότηταςΔήμου (...) Η σύμβαση αυτή δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν.4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (Α΄ 147), καθόσον αποτελεί μορφή ενδοϋπηρεσιακής σύμβασης (in house) (βλ. άρθρο 12 παρ. 4 και 6 του  ν.4412/2016, πρβλ. απόφαση ΔΕΚ της 18.11.1999 C- 107/98, «Teckal Srl», σκ. 50 κ.λπ). (...)  Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η υπό έλεγχο προγραμματική σύμβαση έχει το προβλεπόμενο από τις διατάξεις του άρθρου 100 του ν.3852/2010 ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο, το οποίο είναι σύμφωνο με τις ρυθμίσεις για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, και, ως εκ τούτου, εφόσον δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαδικασία, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το 11760/8.3.2017 έγγραφο της Αντιδημάρχου ....... (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 15325), σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, το οποίο τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου αυτού, υπό τον όρο ότι η προβλεπόμενη στο άρθρο 8 παρ. 5 αρμοδιότητα της Κοινής Επιτροπής υλοποίησης και παρακολούθησης να αποφασίζει ομόφωνα για τυχόν τροποποιήσεις της προγραμματικής σύμβασης θα απαλειφθεί, δεδομένου ότι, με αυτή, μη νομίμως επεκτείνονται οι αρμοδιότητές της σε αντικείμενα πέραν της παρακολούθησης της πορείας του έργου (βλ. Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 89/2011, σκ. 6 β ιιι). Επισημαίνονται, επίσης, τα εξής: α) Τυχόν τροποποίηση του φυσικού (μεταβολή της συχνότητας ή τροποποίηση της μηνιαίας κατανομής των δρομολογίων) και, κατ’ επέκταση, του οικονομικού αντικειμένου της προγραμματικής σύμβασης μέσω ενεργοποίησης του προβλεπόμενου, στο άρθρο 2 παρ. ΙΙΙ του σχεδίου, όρου θα κριθεί ως προς τη νομιμότητά της διά της υποβολής σχετικού σχεδίου σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και β) Η προβλεπόμενη στο άρθρο 2 παρ. ΙΙ περ. Δ΄ μηχανική αποκομιδή (συλλογή και μεταφορά) οργανικών δημοτικών στερεών αποβλήτων από καφέ κάδους δεν αποτελεί αντικείμενο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, δεδομένου ότι, όπως αναφέρεται στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο, η ως άνω υπηρεσία είναι υπό διαμόρφωση, ενώ δεν κοστολογείται, με αποτέλεσμα να είναι εκτός προϋπολογισμού, είναι όμως δυνατό να συμπεριληφθεί στο αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης μέσω της ενεργοποίησης του προβλεπόμενου στο άρθρο 2 παρ. ΙΙΙ όρου περί τροποποίησης αυτής, το δε σχετικό σχέδιο της τροποποιητικής προγραμματικής σύμβασης θα πρέπει να υποβληθεί για προσυμβατικό έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ-ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«Κατασκευή συνθετικού τάπητα στίβου (ταρτάν) δημοτικού σταδίου …», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 354.838,71 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.).(...)Από τις απαρχές ήδη του προσυμβατικού ελέγχου το Δικαστήριο διακρίνει μεταξύ πλημμελειών και ουσιωδών πλημμελειών, καταλήγει δε σε αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή της σύμβασης μόνον όταν μπορεί να διαπιστωθεί, με ειδική σκέψη, ότι η νομική πλημμέλεια που έχει εντοπιστεί είναι πράγματι ουσιώδης. Συνακόλουθα, η κρίση ότι η υποβληθείσα προς έλεγχο σύμβαση δεν είναι νόμιμη προϋποθέτει δύο διαφορετικές σκέψεις σε σειρά αλληλοδιαδοχής, η πρώτη ότι διαπιστώθηκε πλημμέλεια κατά την διαδικασία ανάθεσης της δημόσιας σύμβασης ή εντός του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης, και η δεύτερη ότι η πλημμέλεια που διαπιστώθηκε είναι ουσιώδης υπό την έννοια, όπως διαλαμβάνεται στις αποφάσεις της Ολομέλειας, των Τμημάτων και των σχηματισμών πρωτογενούς προσυμβατικού ελέγχου, ότι με την διαπιστωθείσα πλημμέλεια παραβιάζονται ουσιώδεις αρχές της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων κατά τρόπο που πλήττεται η ακεραιότητα της διαδικασίας.(...)Οι περιουσιακές μετακινήσεις  μεταξύ των συμβαλλομένων φορέων δεν έχουν το χαρακτήρα ανταλλάγματος για παρεχόμενες στο πλαίσιο της σύμβασης υπηρεσίες, καθόσον το ποσό που αναφέρεται στον προϋπολογισμό της σύμβασης (άρθρο 3) και συνιστά το οικονομικό αντικείμενό της αντιστοιχεί στις πιστώσεις που θα μεταφερθούν από τον Δήμο … στους αναδόχους που θα αναδειχθούν κατά τη δημοπράτηση των επιμέρους έργων και προμηθειών. Τούτο δεν αναιρείται στην προκειμένη περίπτωση από το γεγονός ότι στο άρθρο 12 της προγραμματικής σύμβασης προβλέπεται η καταβολή ποσού 75.000 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., στην «…. Α.Ε.-Α.Ο.Τ.Α.», αφού αυτή δεν συνιστά περιουσιακή μετακίνηση που έχει τον χαρακτήρα ανταλλάγματος ή αμοιβής της για τις παρασχεθησόμενες υπηρεσίες, ούτε υποκρύπτει σύμβαση παροχής υπηρεσιών, αλλά αποσκοπεί αποκλειστικά στην κάλυψη του αναγκαίου λειτουργικού κόστους που συνεπάγεται η εκπλήρωση των συμβατικών της υποχρεώσεων, ερείδεται δε στις παρατεθείσες διατάξεις του άρθρου 100 παρ. 2 εδ. α΄ του ν. 3852/2020 ... Ενόψει δε του μικρού ύψους του ποσού αυτού, ανερχομένου σε μόλις 7,22% του συνολικού προϋπολογισμού της προγραμματικής σύμβασης (ή 6,5% του προϋπολογισμού της ελεγχθείσας εργολαβίας), τούτο έχει όλως παρεπόμενο χαρακτήρα σε σχέση με το αντικείμενο της σύμβασης.Αναθεωρεί την 331/2023 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος.

Προγραμματική σύμβαση(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις υπό στοιχ. ΙΙ, το Κλιμάκιο κρίνει απορριπτέους τους λόγους διαφωνίας της αναπληρώτριας Επιτρόπου διότι: 1) από το προπαρατεθέν περιεχόμενο της προγραμματικής σύμβασης προκύπτει ότι τα δύο συμβαλλόμενα μέρη συμπράττουν και συμβάλλουν ισόρροπα, στο πλαίσιο των κατά νόμο αρμοδιοτήτων τους και με τα μέσα που διαθέτουν, στην επίλυση σημαντικών προβλημάτων  άρδευσης..2) Ο συνολικός προϋπολογισμός της προγραμματικής σύμβασης και ο επιμέρους προϋπολογισμός των δύο αντικειμένων αυτής προκύπτει κατά τρόπο σαφή και αναμφισβήτητο, τόσο από το άρθρο 6 της Προγραμματικής σύμβασης όσο και από το Παράρτημα Ι αυτής, 3) η ακρίβεια και η σαφήνεια με την οποία προσδιορίζεται ο χρόνος διάρκειας της προγραμματικής σύμβασης και ο χρόνος υλοποίησης των δύο επιμέρους αντικειμένων της παράγουν δεσμευτικά αποτελέσματα τα οποία, εν όψει της φύσης των δύο αντικειμένων και της δυνατότητας περαίωσης αυτών χωρίς τμηματικές καταβολές, δεν χρήζουν εν προκειμένω περαιτέρω εξειδίκευσης με αναλυτικότερο χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους. 3) Η απόφαση 571/27.7.2016 της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας ..., η οποία ελήφθη πριν την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης (10.8.2016) και αναρτήθηκε στο διαδίκτυο (πρόγραμμα «Διαύγεια») με ΑΔΑ:7ΛΟ77ΛΚ – 14 Κ, πληροί, ως προς τον τύπο και το περιεχόμενό της, τις κατά νόμο προϋποθέσεις της απόφασης ανάληψης υποχρέωσης με δέσμευση ισόποσης πίστωσης για την πληρωμή της δαπάνης.(..)Κατ΄ακολουθία των ανωτέρω, η διαφωνία της Επιτρόπου δεν αιτιολογείται νομίμως, η εντελλόμενη δαπάνη ποσού..ευρώ είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.​

Προγραμματική σύμβαση:..Με δεδομένα τα ανωτέρω γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνάφθηκε εν προκειμένω η από 17.3.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και της …. με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ..., αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Νομίμως, συνεπώς, προβλέφθηκε και η κάλυψη του αναφυόμενου στο πλαίσιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης διοικητικού κόστους των παρεχόμενων από τη …. υπηρεσιών, χωρίς τούτο να συνιστά παραβίαση των όρων της προηγουμένως συναφθείσας εξαετούς σύμβασης συνεργασίας μεταξύ του Δήμου …, της …. και της .., εφόσον, άλλωστε, στο κείμενο αυτής γινόταν μνεία ότι ο Δήμος επρόκειτο να αναλάβει το σύνολο των δαπανών που θα ανέκυπταν στο πλαίσιο εκτέλεσης από μέρους του των εργασιών συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων συσκευασίας. Η δε προβλεπόμενη από την άνω προγραμματική σύμβαση προκαταβολή του 30% του συνολικού κόστους αυτής, δεν αντίκειται στο νόμο. Και τούτου διότι με το άρθρο 100 παρ. 2α. του ν. 3852/2010 δεν ορίζεται, ως μοναδικός επιτρεπόμενος τρόπος εκπλήρωσης των αναλαμβανόμενων οικονομικών υποχρεώσεων των μερών, η εφάπαξ καταβολή των οφειλόμενων ποσών με την ολοκλήρωση του αντικειμένου της σύμβασης, επιτρεπομένης, ως εκ τούτου, της τμηματικής καταβολής τους, στην έννοια της οποίας εμπίπτει και η χορήγηση προκαταβολής. Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της …. για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος.(..)Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν δύναται να θεωρηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου …, για την εκτέλεση του έργου "Προστασία Διαχείριση και Ανάπλαση Άλσους Νέας …".(....)ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του, υπό τον όρο ότι, στο άρθρο 5 αυτού, στο οποίο ορίζεται ότι η χρονική διάρκεια της σύμβασης (42 μήνες από την υπογραφή της) δύναται να παραταθεί, μετά από συμφωνία των συμβαλλομένων μερών, χωρίς επέκταση του φυσικού αντικειμένου, θα προστεθεί ότι η εν λόγω παράταση δεν μπορεί να συνεπάγεται επέκταση ούτε και του οικονομικού αντικειμένου αυτής. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης

Προγραμματική σύμβαση .(..)Με δεδομένα τα ανωτέρω πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνήφθη εν προκειμένω η από 10.12.2015 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου ... και της .... με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ...., αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Νομίμως, συνεπώς, προβλέφθηκε και η κάλυψη του αναφυόμενου στο πλαίσιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης διοικητικού κόστους των παρεχόμενων από τη .... υπηρεσιών, χωρίς τούτο να συνιστά παραβίαση των όρων της προηγουμένως συναφθείσας εξαετούς σύμβασης συνεργασίας μεταξύ του Δήμου ..., της .... Α.Ε. και της .... Α.Α.Ε., εφόσον, άλλωστε, στο κείμενο αυτής γινόταν μνεία ότι ο Δήμος επρόκειτο να αναλάβει το σύνολο των δαπανών που θα ανέκυπταν στο πλαίσιο εκτέλεσης από μέρους του των εργασιών συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων συσκευασίας.Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της .... για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος​...Πρόκειται, επομένως, για ένα όλως απρόσφορο κριτήριο, που δεν συμμορφώνεται με την επιταγή για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση...Περαιτέρω, μολονότι μεταξύ των υποχρεώσεων της ...., που αναγράφονταν στο κείμενο της παρούσας προγραμματικής σύμβασης, περιλαμβανόταν και η παροχή από το εξειδικευμένο προσωπικό της γνωμοδοτήσεων και συμβουλών σε τεχνικά θέματα αναφορικά με τις δράσεις και ενέργειες του Δήμου, καθώς επίσης η σύνταξη συγκεκριμένων προτάσεων εναλλακτικών τεχνικών λύσεων για την καλή λειτουργία του συστήματος και την εφαρμογή των απαραίτητων βελτιωτικών ενεργειών ως προς την προστασία της υγιεινής και της ασφάλειας κατά τη λειτουργία του, ωστόσο, η υποχρέωση αυτή εν προκειμένω δεν εκπληρώθηκε, καθόσον ουδεμία γνωμοδότηση, μελέτη, ή τεχνική συμβουλή δεν προκύπτει ότι παρασχέθηκε από το επιστημονικό προσωπικό της ...., ενώ η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης της σύμβασης απλώς επιβεβαίωσε την εκτέλεση των δρομολογίων για τη συλλογή και μεταφορά των αποβλήτων συσκευασίας. Συνεπώς, αλυσιτελώς γίνεται επίκληση από τον Δήμο της θεώρησης αντίστοιχων χρηματικών ενταλμάτων από λοιπούς δήμους της Περιφέρειας ..., καθόσον εν προκειμένω τη θεώρηση του ελεγχόμενου εντάλματος κωλύει, μεταξύ άλλων, η μη εκτέλεση της σύμβασης

ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΕΡΓΩΝ:.ζητείται εμπροθέσμως και εν γένει παραδεκτώς η ανάκληση της 307/2016 Πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών..Οι κατά τα ανωτέρω δε προβληθέντες με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης λόγοι απορρίπτονται ως αβάσιμοι. Ειδικότερα, γίνεται παγίως δεκτό από το Δικαστήριο τούτο ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νόμιμη σύναψη προγραμματικής σύμβασης είναι ότι αυτή αποτελεί το ultimum refugium και δεν λειτουργεί ως ισοδύναμη ή εναλλακτική με την ειδικώς προβλεπόμενη από την κείμενη νομοθεσία διαδικασία επίλυσης του ανακύπτοντος ζητήματος ... Εξάλλου, η καταχρηστική χρήση της εν λόγω σύμβασης προϋποθέτει ακριβώς ότι πρόκειται για μία προβλεπόμενη από τον νόμο διαδικασία, η οποία όμως επιλέγεται από τους Ο.Τ.Α., κατά καταστρατήγηση των διατάξεων περί απαγόρευσης των επιχορηγήσεων των αναπτυξιακών ανωνύμων εταιρειών τους ή περί απευθείας ανάθεσης υπηρεσιών-μελετών σε αυτές, προκειμένου να παρακαμφθεί η τήρηση των όρων και προϋποθέσεων που θέτουν οι τελευταίες αυτές διατάξεις για την εφαρμογή τους. Συναφώς, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση φέρει το ελάχιστο απαιτούμενο περιεχόμενο, σύμφωνα με το άρθρο 100 του ν. 3852/2010. Περαιτέρω, η συμβολή του Δήμου στην εκτέλεση της προγραμματικής σύμβασης αποτελεί, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη Πράξη, δευτερεύον σκέλος της συμφωνίας, καθόσον περιορίζεται, κατά κύριο λόγο, στην καταβολή της συνολικής δαπάνης για την εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου, οι υποχρεώσεις δε του Δήμου, όπως περιγράφονται στο άρθρο 4 της σύμβασης και δη η χορήγηση στην «....» των διαθέσιμων τευχών και σχεδίων υφιστάμενων σχετικών μελετών, η -αορίστως, σε κάθε περίπτωση, αναφερόμενη- συμβολή στη διαμόρφωση των ερωτηματολογίων και η παροχή των απαραίτητων στοιχείων και πληροφοριών, ο ορισμός δύο υπαλλήλων της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου ως υπεύθυνων για την εποπτεία των παραδοτέων και, τέλος, ο ορισμός δύο εκπροσώπων αυτού στην Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης, δεν συνιστούν συμβολή στην υλοποίηση αυτού καθεαυτού του συμβατικού αντικειμένου, καθόσον ανάγονται είτε σε εκ του νόμου προβλεπόμενες υποχρεώσεις κάθε αναθέτουσας αρχής, είτε σε απαιτούμενους όρους για τη νόμιμη σύναψη οιασδήποτε προγραμματικής σύμβασης.(...)Αποφαίνεται ότι η 307/2016 Πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν πρέπει να ανακληθεί.

Καταβολή αποζημίωσης πρόσθετης εργασίας στα πλαίσια προγραμματικής σύμβασης.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες, διότι, ενώ νομίμως κατ’ αρχήν ανατέθηκε με απόφαση του Δημάρχου πρόσθετη εργασία στον φερόμενο ως δικαιούχο δημοτικό υπάλληλο για την τήρηση των πρακτικών των συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου του Αναγκαστικού Συνδέσμου, ο οποίος στερούνταν διοικητικού προσωπικού, ωστόσο, δεν εκδόθηκε απόφαση του Δημάρχου,  που να καθιερώνει την υπερωριακή απασχόληση αυτού, εντός των ορίων που θεσπίζουν οι προαναφερόμενες στις προηγούμενες σκέψεις (IIΙ Α και Γ) διατάξεις. Η δε 4/12.1.2016 απόφαση του Δημάρχου ... περί καθιέρωσης υπερωριακής απασχόλησης δημοτικών υπαλλήλων, για το έτος 2016, αφορά μόνο στην κάλυψη υπηρεσιακών αναγκών του Δήμου και όχι του ως άνω Συνδέσμου..(..)Εξάλλου, δεν μπορεί να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα για την παροχή της πρόσθετης αυτής εργασίας η συναφθείσα μεταξύ του Δήμου και του Αναγκαστικού Συνδέσμου προγραμματική σύμβαση, καθόσον η διάθεση υπαλλήλων του Δήμου στον Σύνδεσμο, για την εξυπηρέτηση πάγιων αναγκών του, όπως προκύπτει από την ίδια τη σύμβαση, δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο προγραμματικής σύμβασης, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, εφόσον δεν εξυπηρετεί κάποιο αναπτυξιακό σκοπό που δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης, δεδομένου ότι η διάθεση αυτή δεν πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο εκτέλεσης μιας προγραμματικής σύμβασης με πράγματι αναπτυξιακό χαρακτήρα και με σκοπό την εξυπηρέτησή του, αλλά αποτελεί το κύριο και μοναδικό αντικείμενο της οικείας προγραμματικής σύμβασης...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και δεν πρέπει αυτά να θεωρηθούν.