Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης για την ενίσχυση υπηρεσιών καθαριότητας:.επιδιώκεται η ανάκληση της 6/2018 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου . Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η πρώτη διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια ήρθη, ενόψει της προσκόμισης αναλυτικού προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, ο οποίος εκ παραδρομής δεν υποβλήθηκε στον Επίτροπο και στον οποίο αναφέρονται με σαφήνεια και πληρότητα τα επιμέρους κόστη, ήτοι το κόστος απασχόλησης του προσωπικού βάσει ειδικότητας, το κόστος λειτουργίας οχημάτων, καθώς και το έμμεσο διαχειριστικό κόστος της σύμβασης για την απασχόληση λοιπού προσωπικού (διοικητικού, οικονομικού προσωπικού κ.λπ.) και τα έξοδα που αναλαμβάνει ο φορέας (επικοινωνίας κ.λπ.) για την υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης, από το άθροισμα των οποίων προκύπτει ο συνολικός προϋπολογισμός της προγραμματικής σύμβασης. Ωστόσο, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση παρίσταται μη νόμιμη, καθόσον i) δεν προκύπτουν συγκεκριμένοι και σαφείς αντικειμενικοί λόγοι που καθιστούν αδύνατη την εκ μέρους του Δήμου … άσκηση των ανατιθέμενων εργασιών για τη συλλογή και μεταφορά στερεών αποβλήτων από το ήδη υπηρετούν προσωπικό του και με ίδια μέσα, εξαιρουμένου του φορτηγού με αρπάγη για την αποκομιδή των ογκωδών αντικειμένων, ενόψει των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας που πρέπει να διέπουν τη δράση της δημόσιας διοίκησης καθώς και του γεγονότος ότι η σύναψη προγραμματικής σύμβασης αποτελεί το ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτή αποτελέσματος.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον εξακολουθούν να υφίστανται διακωλυτικοί της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου λόγοι, η προσβαλλόμενη Πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυνΤμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/1355/2018

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-Εξόφληση του 1ου λογαριασμού του έργου «κατασκευή ράμπας ανέλκυσης - καθέλκυσης σκαφών στο λιμάνι ..... », σε εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης συναφθείσας με την Περιφέρεια…..:Με τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που παρατέθηκαν πρέπει να γίνουν δεκτά τα εξής: Α. Ο ισχυρισμός της αναπληρώτριας Επιτρόπου περί μη πρόβλεψης ρητρών σε βάρος συμβαλλομένου που παραβαίνει τους όρους της σύμβασης πρέπει να απορριφθεί, καθώς στο άρθρο 9 αυτής ρητώς αναφέρονται τέτοιες ρήτρες. Περαιτέρω, όμως, η προγραμματική σύμβαση δεν φέρει το εκ του νόμου ελάχιστο περιεχόμενο, όπως βασίμως προβάλλεται με τους λοιπούς δύο ισχυρισμούς. Ειδικότερα, δεν προσδιορίζεται στο σώμα της αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των εργασιών, αλλά αναφέρεται αορίστως ότι η σύμβαση διαρκεί έως την ολοκλήρωση του έργου, σε κάθε περίπτωση εντός τεσσάρων ετών από την υπογραφή της, με δυνατότητα παράτασης. Επιπλέον, ο προϋπολογισμός της σύμβασης είναι ασαφής. Η ασάφεια έγκειται στο γεγονός ότι, όπως προκύπτει από το κείμενο αυτής όπου αναγράφεται το ενδεχόμενο υπέρβασης του ποσού των 25.830,00 ευρώ, το ποσό της δεν καθορίζεται επακριβώς εκ των προτέρων, αλλά συναρτάται με την αξία του προς εκτέλεση έργου όπως αυτή επρόκειτο  να εκτιμηθεί με τη σύνταξη της Τεχνικής Έκθεσης, μετά την υπογραφή της Προγραμματικής Σύμβασης. Άλλωστε το αναφερόμενο ποσό των 25.830,00  δεν είναι συναφές με την αξία του προς εκτέλεση έργου, αλλά σχετίζεται αποκλειστικώς με τους διαθέσιμους από την Περιφέρεια πόρους. Ο δε όρος  που προβλέπεται στο άρθρο 7 της μεταγενεστέρως υπογραφείσας από 5.2.2016 εκτελεστικής σύμβασης, περί χρηματοδότησης του αναδόχου από το Δ.Λ.Τ. ....., δεν δύναται να δεσμεύσει το τελευταίο ή να θεραπεύσει την ως άνω παρανομία της δαπάνης, καθώς το Δ.Λ.Τ. δεν ήταν συμβαλλόμενο μέρος στην εν λόγω σύμβαση, εν πάση δε περιπτώσει το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν  εκδόθηκε  σε  εκτέλεση  της  σύμβασης  αυτής. Παρά  ταύτα,  με  δεδομένα  τα εξής: α) Ότι το επίμαχο έργο συμβάλλει στην τουριστική ανάπτυξη, την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα παραγωγής (αλιεία) αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος (αποσόβηση κινδύνου βύθισης σκαφών και ρύπανσης των υδάτων μέσω της δυνατότητας ευχερούς ανέλκυσης και καθέλκυσης αυτών και της συνακόλουθης συντήρησης κατά τη χειμερινή περίοδο), όπως αναφέρεται στο άρθρο 3 της προγραμματικής σύμβασης. β) Ότι το Δ.Λ.Τ. ..... δεν διαθέτει Τεχνική Υπηρεσία, γεγονός που κατέστησε αναγκαία τη συνεργασία των δύο φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης για την προσήκουσα διεκπεραίωση του έργου, η δε συνεργασία αυτή πραγματώθηκε επιτυχώς μέσω της επίμαχης σύμβασης και επιτεύχθηκε ο σκοπός της. γ) Ότι απαραίτητη προϋπόθεση για  τη σύνταξη της μελέτης του έργου από τη Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας ήταν η πρότερη σύναψη της Προγραμματικής Σύμβασης, συνεπώς εν προκειμένω δεν ήταν δυνατός ο ακριβής προϋπολογισμός της δαπάνης κατά το χρονικό σημείο της σύναψής της.  δ) Ότι, για τον ίδιο λόγο, δεν ήταν στην προκειμένη περίπτωση δυνατός ο καθορισμός ακριβούς χρονοδιαγράμματος διεκπεραίωσης των εργασιών που επρόκειτο να εκτελεσθούν, κρίνεται ότι ο φορέας, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών με τις προγραμματικές συμβάσεις διατάξεων, ενήργησε πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς στην κρινόμενη περίπτωση. Β. Ο ισχυρισμός ότι δεν έγινε ανατροπή της ανάληψης υποχρέωσης για το έτος 2015 πρέπει να απορριφθεί, καθώς μεταξύ των δικαιολογητικών της δαπάνης επισυνάπτεται η σχετική 173/2015 απόφαση ανατροπής προτάσεων ανάληψης υποχρέωσης του Δ.Σ. του Δ.Λ.Τ. ......  Η εντελλόμενη δαπάνη ωστόσο είναι μη κανονική, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 4 της παρούσας, καθώς οι 43/7.9.2015 και 4/23.2.2016 αποφάσεις με τις οποίες δεσμεύτηκε η αναγκαία πίστωση από τις εγγεγραμμένες στον προϋπολογισμό του Δ.Λ.Τ. ..... πιστώσεις (δημοσιονομική ανάληψη της υποχρέωσης), είναι μεταγενέστερες της ελεγχόμενης Προγραμματικής Σύμβασης, που συνήφθη στις 29.5.2014. Δοθέντος όμως ότι κατά το χρονικό σημείο υπογραφής της Προγραμματικής Σύμβασης δεν είχε προσδιορισθεί το ύψος του χρηματικού ποσού συμμετοχής του Δ.Λ.Τ. και ότι, μετά τον οριστικό προσδιορισμό του με την από 8.7.2014 Τεχνική Έκθεση και το Τιμολόγιο Μελέτης του επίμαχου έργου, ακολουθήθηκε από το διατάκτη η προβλεπόμενη διαδικασία, πρέπει να γίνει δεκτό ότι τα αρμόδια όργανα του Δ.Λ.Τ. ..... συγγνωστώς και όχι από πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, υπέλαβαν ότι ενεργούσαν νομίμως (πρβλ. Ε.Σ. Κλ. VII Τμ. 219/2015).

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ- Έλεγχος νομιμότητας: ..Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνει δεκτό ότι είναι επιτρεπτή, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Περιφερειακού Συνδέσμου ΦΟΔΣΑ Περιφέρειας … και της Περιφέρειας … με το ως άνω περιεχόμενο, καθώς η σύμβαση αυτή εγκαθιδρύει πράγματι συνεργασία μεταξύ των δύο ΟΤΑ με σκοπό, δια της συνένωσης των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους και, ως τέτοια, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016, το δε υποβληθέν για έλεγχο οικείο σχέδιο σύμβασης έχει το ελάχιστο κατά νόμο περιεχόμενο. Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του, αυτό δε επισυνάπτεται στην παρούσα πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της.Το Κλιμάκιο, όμως, επισημαίνει ότι: α) Οι προγραμματικοί στόχοι που περιλαμβάνονται στην αναφορά του προοιμίου του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης ότι ο ως άνω Σύνδεσμος και η ως άνω Περιφέρεια « … Στο πλαίσιο της καλόπιστης … συνεργασίας, δεσµεύονται ρητά ότι θα προβούν άµεσα σε κάθε νόµιµη ενέργεια προς όλους τους φορείς, προκειµένου να υλοποιηθούν πρόσθετες δράσεις για την ακόµα µεγαλύτερη διασφάλιση του δηµοσίου συµφέροντος και την προστασία του περιβάλλοντος.(...)β) Το γεγονός ότι, όπως αναφέρεται στο προοίμιο του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, ο συμβαλλόμενος στην ως άνω εκτελεστική της σύμβαση ΣΔΙΤ, ως ΙΦΣ, θα έχει την επωνυμία «.....» και όχι «....», με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης ΣΔΙΤ με την 309/2015 πράξη του Κλιμακίου, δεν αφορά στον παρόντα προσυμβατικό έλεγχο της προγραμματικής σύμβασης από το Κλιμάκιο, δεδομένου ότι ο ως άνω ΙΦΣ δεν συμβάλλεται στην προγραμματική αυτή σύμβαση.Τυχόν όμως τροποποίηση όχι απλώς της ως άνω επωνυμίας αλλά της μετοχικής σύνθεσης ή/και του καταστατικού της ως άνω εταιρείας – ΙΦΣ, το οποίο αποτελεί το Παράρτημα Ι και αναπόσπαστο μέρος του σχεδίου της ως άνω σύμβασης ΣΔΙΤ, πριν από την υπογραφή της τελευταίας, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση του ελεγχθέντος με την 309/2015 πράξη του Κλιμακίου σχεδίου της, υποβλητέα στο Κλιμάκιο για προσυμβατικό έλεγχο.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Περιφερειακού Συνδέσμου Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας … και της Περιφέρειας … για την υλοποίηση του έργου «Ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων Περιφέρειας … με σύμπραξη δημόσιου – ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ)».

Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.6/840/2018

Προγραμματικές Συμβάσεις.(..) ζητείται η ανάκληση της 266/2016 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΣΔΣΑ) του ....και των Δήμων – μελών του, (..) Το Κλιμάκιο κατέληξε στην κρίση του αυτή με την ακόλουθη αιτιολογία: α) η προγραμματική σύμβαση δεν έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα, δοθέντος ότι αφορά στον καθορισμό του τρόπου χρηματοδότησης και εν γένει λειτουργίας του εισπρακτικού μηχανισμού μεταξύ των ωφελούμενων Δήμων για την υλοποίηση της εμπίπτουσας στις αρμοδιότητες των Φορέων Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (Φο.Σ.Δ.Α.) του ....υπηρεσίας διαχείρισης στερεών αποβλήτων, κατά παράβαση των διατάξεων που αφορούν στον καθορισμό της τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α. β) Η δυνατότητα σύναψης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ των ΟΤΑ και των Φο.Σ.Δ.Α. δεν έχει την έννοια ότι οι εξυπηρετούμενοι Δήμοι -μέλη του Φο.Σ.Δ.Α. δύνανται να χρηματοδοτούν απευθείας, μέσω των προϋπολογισμών τους, την ανάθεση των υπηρεσιών διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, πέραν της υποχρεωτικής ετησίας εισφοράς που καταβάλλουν αυτοί στον Φο.Σ.Δ.Α., διότι αυτό θα είχε ως συνέπεια την μετατροπή του θεσμού της προγραμματικής σύμβασης σε εργαλείο παράκαμψης και καταστρατήγησης των διατάξεων για την τιμολογιακή πολιτική των Φο.Σ.Δ.Α. και γ) η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση δεν δύναται να θεωρηθεί ως τροποποίηση των όρων της ήδη υπαχθείσας στον προσυμβατικό έλεγχο του παρόντος Κλιμακίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Σ.Δ.Σ.Α. του ....και του Δήμου ... (πράξη 259/2015 Ζ Κλιμακίου), αφού οι αντισυμβαλλόμενοι του Σ.Δ.Σ.Α. στις ως άνω δύο περιπτώσεις δεν ταυτίζονται.(..) 7. Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα αποφαίνεται ότι: Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων είναι αρμόδιοι στο πλαίσιο του Εθνικού αλλά και των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων κάθε Διαχειριστικής Ενότητας ή περισσότερων διαχειριστικών ενοτήτων. (..)Όμως οι Δήμοι έχουν «οιονεί συντρέχουσα αρμοδιότητα» με την αρμοδιότητα των Φο.Σ.Δ.Α. για την ως άνω περιγραφόμενη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, την οποία ασκούν μόνο κατ’ εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας, ...Ακολούθως, οι Φο.Σ.Δ.Α. μπορούν να συμβάλλονται με Δήμους ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη σε προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 100 του ν.3852/2010. (..) Στην προκειμένη υπόθεση, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα :α) Ο τρόπος χρηματοδότησης της ενδιάμεσης λύσης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων του ....έχει ήδη εγκριθεί με την 259/2015 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,β) Η παρούσα σύμβαση, λειτουργεί ως εκτελεστική της αρχικής προγραμματικής σύμβασης, με την οποία προσδιορίζεται, με ειδικότερο τρόπο, ο τρόπος κατανομής του βάρους της χρηματοδότησης του έργου, ο οποίος, λόγω της ιδιαιτερότητας της περίπτωσης αυτής, δεν ήταν δυνατόν να καθοριστεί με την αρχική προγραμματική σύμβαση. Σε κάθε περίπτωση, ο προϋπολογισμός της παρούσας σύμβασης ταυτίζεται με το εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο θα καταβληθεί στην ... Α.Ε., η οποία αναδείχθηκε μειοδότρια για την εκτέλεση του υπό κρίση έργου. γ) δεν καταστρατηγήθηκαν οι διατάξεις περί τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α., όπως εσφαλμένα έκρινε το Κλιμάκιο, αφού οι διατάξεις αυτές προϋποθέτουν ότι ο Φο.Σ.Δ.Α. θα έχει συσταθεί, θα λειτουργεί και θα ασκεί τις αρμοδιότητες που του έχουν ανατεθεί....γ) Εσφαλμένα το Κλιμάκιο έκρινε ότι η χρηματοδότηση του έργου αυτού γίνεται, μέσω της προγραμματικής σύμβασης, απευθείας από τους προϋπολογισμούς των Δήμων δοθέντος ότι, η χρηματοδότηση θα γίνει από τον προϋπολογισμό του Φο.Σ.Δ.Α. και θα καλυφθεί με χρήματα που θα δοθούν από τους Δήμους με έσοδα από τα ανταποδοτικά τους τέλη και αν αυτά δεν επαρκούν, δύνανται να διατεθούν έσοδα από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, υπό την προϋπόθεση ότι σχετικό αίτημα του Φο.Σ.Δ.Α θα εγκριθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών.(..)Ανακαλεί την 266/2016 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Ολοκλήρωση αποκατάστασης έργου....Με δεδομένα αυτά, νομίμως χωρεί, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, η σύναψη «προγραμματικής σύμβασης πολιτισμικής ανάπτυξης» μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας .... με το ως άνω περιεχόμενο, καθόσον η σύμβαση αυτή εγκαθιδρύει πραγματική συνεργασία μεταξύ δημοσίων φορέων με σκοπό, δια της συνένωσης των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους και, ως τέτοια, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016. Το δε υποβληθέν για έλεγχο οικείο σχέδιο σύμβασης, το οποίο έχει εγκριθεί από τα συμβαλλόμενα μέρη, φέρει το ελάχιστο κατά νόμον περιεχόμενο. Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου αυτού, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της, με την επισήμανση ότι το χρονοδιάγραμμα που επισυνάπτεται ως Παράρτημα ΙΙ στο ελεγχόμενο σχέδιο θα πρέπει να αναμορφωθεί πριν την υπογραφή της σύμβασης, ούτως ώστε ο χρόνος διενέργειας της πρώτης αναφερόμενης πράξης εκτέλεσης να έπεται του χρόνου υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης.

Προγραμματικες Συμβασεις.(..)  καταβολή στη Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση ... (εφεξής: ....) της ετήσιας συμμετοχής του Δήμου ... στο πλαίσιο εκτέλεσης της από 22.6.2017 προγραμματικής σύμβασης τετραετούς διάρκειας ..Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της από 22.6.2017 σύμβασης, αυτή αφορά αποκλειστικά στη συμμετοχή των συμβαλλομένων στην εκτέλεση του προγράμματος «...»... Ωστόσο, η ελεγχόμενη σύμβαση δεν έχει το προβλεπόμενο από το άρθρο 100 ν. 3852/2010 ελάχιστο περιεχόμενο. Τούτο διότι στο συμβατικό κείμενο δεν αναφέρεται το ύψος της δαπάνης εκτέλεσης του προγράμματος, ούτε παρατίθεται οποιοσδήποτε συσχετισμός μεταξύ των επί μέρους δαπανών αυτού και της κάλυψής τους από τη χρηματοδότηση μέσω της προγραμματικής σύμβασης (κοστολόγηση), ώστε   να δικαιολογείται ο προϋπολογισμός αυτής στο συγκεκριμένο χρηματικό ποσό, σε συμμόρφωση με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης..Παρά ταύτα, συνεκτιμώντας α) την επί σχεδόν εικοσαετία χρηματοδότηση του προγράμματος «...» υπό την ως άνω μορφή, ήτοι μέσω ένταξης στο εκάστοτε ισχύον συναφές πρόγραμμα της Ε.Ε. υπό την προβλεπόμενη για την έγκρισή του διαδικασία...., , β) ότι, εν πάση περιπτώσει, έχει προσδιορισθεί το κόστος κάθε επιμέρους ομάδας δαπανών και η συνολική δαπάνη για την εκτέλεση του προγράμματος για το έτος 2017...., κρίνεται ότι τα συμβαλλόμενα μέρη πεπλανημένως πλην συγγνωστώς υπέλαβαν ότι, εφόσον είχε χωρίσει προϋπολογισμός της συνολικής δαπάνης εκτέλεσης του προγράμματος προκειμένου να εγκριθεί η ετήσια χρηματοδότηση του .... από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν χρειαζόταν ειδικότερη συσχέτιση μεταξύ των δαπανών αυτού και της χρηματοδότησης.(συγγνωστή πλάνη)

Υπογραφή σχεδίου νομιμότητας προγραμματικής σύμβασης:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας, το Τμήμα κρίνει τα εξής: Με το ήδη προστεθέν άρθρο 12 της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης εξειδικεύεται επαρκώς, σύμφωνα με το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, ο προϋπολογισμός της σύμβασης, καθώς προκύπτει από αυτό με σαφήνεια και λεπτομερώς ο τρόπος εξαγωγής του συνολικού ύψους αυτού. Ειδικότερα, σε αυτό αναγράφεται αναλυτικά το ποσό της ετήσιας και συνολικής επιχορήγησης κάθε συμβαλλόμενου μέρους για την εκτέλεση της προγραμματικής σύμβασης, καθ΄ όλη τη διάρκεια αυτής και παρατίθενται λεπτομερώς ανά Κ.Α. τα ετήσια έξοδα για την υλοποίησή της (λ.χ. αποδοχές μονίμων και έκτακτου καλλιτεχνικού προσωπικού, εργοδοτικές εισφορές έκτακτου καλλιτεχνικού προσωπικού, αμοιβές ηθοποιών, σκηνοθετών, σκηνογράφων, οδοιπορικά και αποζημίωση συντελεστών, έξοδα ξενοδοχείων, αμοιβές για σκηνικά και κοστούμια κ.α.), επιμεριζόμενα ανά φορέα. Συνεπώς, η πρώτη διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια έχει θεραπευθεί. Κατά την ειδικότερη δε γνώμη του Συμβούλου Γεωργίου Βοϊλη εν προκειμένω δεν υφίστατο καν η εν λόγω πλημμέλεια, καθόσον οι προγραμματικές συμβάσεις μεταξύ δημοσίων φορέων, ως συμβάσεις κατά κανόνα γενικού χαρακτήρα από τη φύση τους και από τον ειδικότερο σκοπό τους, δεν είναι νομικά αναγκαίο να περιέχουν αναλυτικό προϋπολογισμό γι’ αυτό άλλωστε κάτι τέτοιο δεν απαιτείται από καμία διάταξη της κείμενης νομοθεσίας περί προγραμματικών συμβάσεων χωρίς φυσικά να αποκλείεται εάν υπάρχει αυτή η δυνατότητα αρκούντος και ενός γενικού προϋπολογισμού, με συνέπεια μια προγραμματική σύμβαση χωρίς αναλυτικό προϋπολογισμό να μην καθίσταται εξ αυτού και μόνον του λόγου παράνομη. Η γνώμη όμως αυτή δεν κράτησε. Περαιτέρω, σχετικά με την ως άνω δεύτερη πλημμέλεια διαπιστώνεται ότι, ειδικώς σε ό,τι αφορά την καλλιτεχνική περίοδο 2018 – 2019, στο οικείο Παράρτημα του νέου σχεδίου σύμβασης αναφέρονται αναλυτικώς οι επιμέρους δράσεις, που καλύπτονται από την προγραμματική σύμβαση, προκύπτει, δε, κάθε λεπτομέρεια που σχετίζεται με αυτές και από το προσκομισθέν Πρόγραμμα θεατρικής περιόδου 2018/2019 με τίτλο «το Γέλιο και το Παράλογο», στο οποίο εμφαίνονται όλες οι προγραμματιζόμενες θεατρικές παραστάσεις και δρώμενα. Αντιθέτως, σε ό,τι αφορά την επόμενη καλλιτεχνική περίοδο 2019 – 2020, δεν περιλαμβάνεται στο σχέδιο σύμβασης αναλυτικό χρονοδιάγραμμα με τις δράσεις, που πρόκειται να πραγματοποιηθούν. Περαιτέρω, όμως, το άρθρο 7 της σύμβασης, που απαριθμεί λεπτομερώς τις υποχρεώσεις, που αναλαμβάνει η αιτούσα κοινωφελής επιχείρηση στο πλαίσιο αυτής καθ΄όλη τη συμβατική περίοδο (μέχρι και 31.12.2020), προβλέπει, μεταξύ άλλων, ως προελέχθη, ότι αυτή αναλαμβάνει την υποχρέωση να πραγματοποιεί τουλάχιστον τρεις (3) θεατρικές παραγωγές κατ΄ έτος, κατά τη χειμερινή και θερινή περίοδο αντίστοιχα (δύο από την Κεντρική Σκηνή και μία από την Παιδική), να απασχολεί ηθοποιούς εκ των οποίων το 80% να είναι επαγγελματίες, να πραγματοποιεί παράλληλες δράσεις απευθυνόμενες σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες κλπ. Εξ αυτού συνάγεται ότι στο κείμενο αυτής προσδιορίζεται ο ετήσιος προγραμματισμός των δράσεων, που απαρτίζουν το συμβατικό αντικείμενο και που αφορά στην υποχρέωση πραγματοποίησης με συντελεστές του ίδιου του ..., κατ΄ελάχιστον τριών παραστάσεων κατά τη χειμερινή και θερινή περίοδο, αλλά και άλλων παράλληλων δράσεων. Με δεδομένη την τελευταία αυτή συμβατική πρόβλεψη και ενόψει των προεκτεθέντων προβαλλόμενων με την αίτηση ισχυρισμών της αιτούσας, το Τμήμα κρίνει ότι πράγματι δεν είναι δυνατός, κατά την παρούσα χρονική στιγμή, ο ειδικότερος προσδιορισμός των δράσεων που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης κατά την καλλιτεχνική (θεατρική) περίοδο 2019-2020, η δε σχετική έλλειψη ειδικότερης αναφοράς των δράσεων που θα πραγματοποιηθούν καλύπτεται, όπως βασίμως υποστηρίζεται, από τον προαναφερόμενο, προβλεπόμενο στο άρθρο 7, έστω και με γενική αναφορά, ετήσιο προγραμματισμό. Κατόπιν αυτών και δοθέντος ότι το νέο σχέδιο σύμβασης έχει εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της αιτούσας Κοινωφελούς Επιχείρησης, το Δημοτικό Συμβούλιο Αγρινίου και την Επιτροπή Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Πολιτικής του Περιφερειακού Συμβουλίου ..., το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια που να κωλύει την υπογραφή αυτού.Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 390/2018 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το δε οικείο (νέο) σχέδιο προγραμματικής σύμβασης δύναται να υπογραφεί. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η απόδοση στην αιτούσα του κατατεθέντος για την άσκηση της αίτησης παραβόλου (άρθρο 73 παρ. 4 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 «Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο», Α΄ 52).

Προγραμματική σύμβαση:..Με δεδομένα τα ανωτέρω γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνάφθηκε εν προκειμένω η από 17.3.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και της …. με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ..., αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Νομίμως, συνεπώς, προβλέφθηκε και η κάλυψη του αναφυόμενου στο πλαίσιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης διοικητικού κόστους των παρεχόμενων από τη …. υπηρεσιών, χωρίς τούτο να συνιστά παραβίαση των όρων της προηγουμένως συναφθείσας εξαετούς σύμβασης συνεργασίας μεταξύ του Δήμου …, της …. και της .., εφόσον, άλλωστε, στο κείμενο αυτής γινόταν μνεία ότι ο Δήμος επρόκειτο να αναλάβει το σύνολο των δαπανών που θα ανέκυπταν στο πλαίσιο εκτέλεσης από μέρους του των εργασιών συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων συσκευασίας. Η δε προβλεπόμενη από την άνω προγραμματική σύμβαση προκαταβολή του 30% του συνολικού κόστους αυτής, δεν αντίκειται στο νόμο. Και τούτου διότι με το άρθρο 100 παρ. 2α. του ν. 3852/2010 δεν ορίζεται, ως μοναδικός επιτρεπόμενος τρόπος εκπλήρωσης των αναλαμβανόμενων οικονομικών υποχρεώσεων των μερών, η εφάπαξ καταβολή των οφειλόμενων ποσών με την ολοκλήρωση του αντικειμένου της σύμβασης, επιτρεπομένης, ως εκ τούτου, της τμηματικής καταβολής τους, στην έννοια της οποίας εμπίπτει και η χορήγηση προκαταβολής. Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της …. για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος.(..)Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν δύναται να θεωρηθεί.

Προγραμματική σύμβαση:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο νομό ......., έκρινε  με την προσβαλλόμενη 40/2018 Πράξη του ότι έχει εξαντληθεί η κατά χρόνο αρμοδιότητα του για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης. Και τούτο διότι, ως χρόνος υλοποίησης του Υποέργου 1, που περιλαμβανόταν στο αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης «Πολιτιστικό Φεστιβάλ “Δρόμοι Πολιτισμού .......”» είχε ορισθεί ο  μήνας Ιούνιος και Ιούλιος 2018, συνεπώς ο χρόνος αυτός σε σχέση με το χρόνο υποβολής της σύμβασης προς έλεγχο, στις 12.6.2018, υπολειπόταν του χρονικού διαστήματος των τριάντα (30) ημερών, που κατά νόμο προβλέπεται για την έκδοση Πράξης προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Εξάλλου, όπως προκύπτει, πριν ακόμη παρέλθει το ως άνω χρονικό διάστημα από τη διαβίβαση του φακέλου της σύμβασης στον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου προς έλεγχο από την ήδη αιτούσα Περιφέρεια ......., ήταν σε εξέλιξη και εκτελούνταν, οι προβλεπόμενες, για την υλοποίηση του 1ου Υποέργου της προγραμματικής σύμβασης, εργασίες (σχεδιασμός και οργάνωση των επιμέρους εκδηλώσεων αυτού, δημιουργία και εκτύπωση έντυπου υλικού προβολής τους), αφού ήδη την 1η Ιουλίου 2018 έλαβαν χώρα επιμέρους πολιτιστικές εκδηλώσεις αυτού, σύμφωνα με το προσκομισθέν ενώπιον του παρόντος Τμήματος “Πρόγραμμα εκδηλώσεων “δρόμοι Πολιτισμού .......” 1-30 Ιουλίου 2018”. Εξάλλου, όταν εκδόθηκε η Πράξη προσυμβατικού ελέγχου (12-10-2018) του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, είχαν ήδη υλοποιηθεί και οι εκδηλώσεις των Υποέργων 2 – 4 της σύμβασης, ήτοι η «Οργάνωση της εκδήλωσης Danaon CUP 2018 – Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Παμπαίδων (Υποέργο 2) τον Ιούλιο 2018, το «6ο Φεστιβάλ «Πελοπόννησος: Γεύσεις και Όψεις» (Υποέργο 3) το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου 2018, καθώς και η «3η έκθεση “Οι Καρποί της Αργολικής Γης” (Υποέργο 4) το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου 2018. Κατ΄ακολουθίαν τούτων δεν καταλείπεται, όπως ορθώς έκρινε ο Επίτροπος με την προσβαλλόμενη Πράξη του, πεδίο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί της υποβληθείσας προγραμματικής σύμβασης και η υπό κρίση αίτηση πρέπει για το λόγο αυτό να απορριφθεί, παρελκούσης της εξετάσεως των λοιπών λόγων  ανάκλησης που άπτονται της  βασιμότητας των λοιπών διακωλυτικών της υπογραφής της σύμβασης λόγων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-Αποκατάσταση και συντήρηση αρχαίου θεάτρου:..Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, υπό τον όρο ότι θα τροποποιηθεί το χρονοδιάγραμμα (Παράρτημα Ι) της σύμβασης ώστε ο χρόνος διενέργειας της πρώτης αναφερόμενης πράξης εκτέλεσης να έπεται του χρόνου έκδοσης της πράξης του Κλιμακίου και της συνακόλουθης υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης.