Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΚΛ.Ζ/62/2011

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ:

ΔΑΝΕΙΑ:Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ίδια διαδικασία παρίσταται νομικώς πλημμελής για τους ακόλουθους λόγους: Της απόφασης έγκρισης της δανειακής σύμβασης από το Δημοτικό Συμβούλιο (32/26.1.2011) δεν προηγήθηκε η διαδικασία ενώπιον της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου (κατά παράβαση των οριζομένων στο με ισχύ από 1.1.2011 άρθρο 72 του ν. 3852/2010), η οποία, στο πλαίσιο ελέγχου της τήρησης των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, όφειλε να γνωμοδοτήσει σχετικά με την αναγκαιότητα λήψης του δανείου,  τη δυνατότητα εξυπηρέτησης του με βάση τα οικονομικά στοιχεία του Δήμου και τους ειδικότερους όρους της δανειακής σύμβασης, ύστερα από αξιολόγηση των σχετικών προσφορών.Από τα στοιχεία του φακέλου και ιδίως τις 232/12.4.2010, 365/3.6.2010 και 32/26.1.2011 αποφάσεις του Δ.Σ. του Δήμου (με τις οποίες εγκρίθηκαν η αναγκαιότητα λήψης του ελεγχόμενου δανείου, η προσφορά του ως άνω πιστωτικού οργανισμού και οι όροι συνομολόγησης του δανείου, αντίστοιχα) και τα αναφερόμενα στο προοίμιο αυτών ληφθέντα υπόψη έγγραφα,   προκύπτει ότι το ως άνω δημοτικό όργανο όχι μόνο δεν είχε υπόψη του έκθεση της Οικονομικής Επιτροπής (τούτο ισχύει μόνο για την εγκριτική των όρων του δανείου 32/26.1.2011 απόφασή του, κατά τα ανωτέρω), αλλά σε καμία φάση της διαδικασίας λήψης απόφασης για το ελεγχόμενο δάνειο, δεν τέθηκαν σε γνώση του, ενόψει των αρχών της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (σκέψη ΙΙI Α της παρούσας),  στοιχεία που να απεικονίζουν την οικονομική κατάσταση του δήμου και τη δυνατότητά του να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ελεγχόμενου δανείου, ώστε, κατά τη λήψη των κρίσιμων αυτών αποφάσεων, να γνωρίζουν οι δημοτικοί σύμβουλοι τις υφιστάμενες δανειακές υποχρεώσεις και τα τρέχοντα τοκοχρεωλύσια, ιδίως, ενόψει του γεγονότος ότι, όπως προκύπτει  από τον χωρίς ημερομηνία σύνταξης συγκεντρωτικό πίνακα δανειακών υποχρεώσεων του Δήμου, στις 31.12.2010, είχε ήδη συνομολογημένα και σε εξέλιξη 13 άλλα δάνεια, συνολικού οφειλόμενου υπολοίπου 8.152.500,49 ευρώ, με ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση για την εξόφληση αυτών ποσού 1.393.683,38 ευρώ ( βλ. και το 12087/24.3.2011 έγγραφο του Προϊστάμενου της Οικονομικής Υπηρεσίας του Δήμου).  (..) Η οριζόμενη στο άρθρο 4 της σύμβασης ρήτρα έκπτωσης, δηλαδή η  δυνατότητα του πιστωτικού ιδρύματος να καταγγείλει την σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης, αντίκειται στις διατάξεις του ν. 2251/1994. (…)Περαιτέρω, το προβλεπόμενο στον ίδιο όρο (4ο) της ελεγχόμενης σύμβασης δικαίωμα του ίδιου ως άνω πιστωτικού ιδρύματος να ζητήσει τόκους επί τόκων που, όπως αναφέρεται «στηρίζεται στο άρθρο 12 παρ.1 του ν. 2601/1998»,  είναι αόριστο και καταχρηστικό, διότι ναι μεν οι οφειλόμενοι στα πιστωτικά ιδρύματα (σε καθυστέρηση τόκοι) ανατοκίζονται από την πρώτη ημέρα της καθυστέρησης, εφόσον τούτο συμφωνηθεί, όμως η συμφωνία περί ανατοκισμού ισχύει, υπό το χρονικό περιορισμό, οι τόκοι να προστί­θενται στο ληξιπρόθεσμο κεφάλαιο κάθε εξάμηνο, κατ΄ ελάχιστο όριο (βλ. άρθρο 12 παρ.1 του ν. 2601/1998- Α΄81), πρόβλεψη που δεν υπάρχει στο υποβληθέν σχέδιο, με αποτέλεσμα να καταλείπεται -και μάλιστα σε βάρος του Δήμου- αμφιβολία για το χρονικό διάστημα επέλευσης του ανατοκισμού και συνεπώς για την περαιτέρω οικονομική επιβάρυνση του Δήμου από την αιτία αυτή. Σημειωτέον δε ότι τυχόν συμφωνία που προβλέπει ανατοκι­σμό για χρονικό διάστημα μικρότερο του εξαμήνου είναι άκυρη, καθώς η ανωτέρω διάταξη είναι αναγκαστικού δικαίου  (βλ. Εφ. Αθηνών 2665/2010).6) Τέλος, με τον 7ο όρο του ίδιου ως άνω σχεδίου σύμβασης προβλέπεται η υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Ταμείο τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα (με τον 5ο όρο της σύμβασης) έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του τελευταίου. Ο ανωτέρω όρος είναι αόριστος και, εξ αυτού του λόγου, μη νόμιμος και πρέπει να απαλειφθεί, καθόσον δεν εξειδικεύονται ποιά μπορεί να είναι τα επιπλέον «ίδια» αυτά χρήματα που θα χρησιμοποιήσει ο Δήμος ..... για την αποπληρωμή του δανείου, ενόψει της με τον 5ο όρο εκχώρησης των σε αυτόν αναφερόμενων εσόδων του Δήμου (βλ. σχετικά Πράξεις 144, 49/2010 και 204/2009 του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελ. Συν.  για τον ίδιο όρο και Δήμο).Δεν ανακλήθηκε με την  2201/2011 Τμ.6


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΚΛ.Ζ/321/2011

ΔΑΝΕΙΑ:Με τα δεδομένα αυτά και έχοντας ελέγξει το υποβληθέν σχέδιο δανειακής σύμβασης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι : α) Η προβλεπόμενη στο άρθρο 7 της σύμβασης δυνατότητα του Ταμείου να κηρύξει, χωρίς καμία διατύπωση, το σύνολο του δανείου ληξιπρόθεσμο και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής, στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης, αντίκειται στις διατάξεις του ν. 2251/1994. Ειδικότερα, το δικαίωμα που επιφυλάσσει το προαναφερόμενο άρθρο στο συμβαλλόμενο πιστωτικό ίδρυμα να κηρύξει όλο το δάνειο ληξιπρόθεσμο και απαιτητό και να ζητήσει το υπόλοιπο ανεξόφλητο ποσό του δανείου και μάλιστα με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του, σε περίπτωση καθυστέρησης και μίας μόνο ετήσιας δόσης του δανείου ή κάθε είδους τόκων και εξόδων, σαφώς επιβάλλει στον Δήμο, για την περίπτωση αυτή, σημαντική, χωρίς εύλογο λόγο και κατά τρόπο αντικείμενο στην καλή πίστη, υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση. (…)Ούτε άλλωστε το αναφερόμενο στον όρο 6 της συμβάσεως ποσοστό 13,67% των διερχόμενων το έτος 2010 ΚΑΠ που δηλώνεται ότι καλύπτει η ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση του νέου δανείου αρκεί για να καταστήσει ορισμένο τον ανωτέρω όρο της παραγράφου 8, αφού το ποσοστό αυτό αναφέρεται στους ΚΑΠ έτους 2010, χωρίς περαιτέρω να αναλύεται και να αποδεικνύεται ότι υπολείπεται του τιθέμενου από τις ειδικότερες διατάξεις ορίου εκχώρησης των ΚΑΠ. (Πρ. Ζ’ Κλιμακίου 256/2011) γ) Ωσαύτως αόριστοι και συνεπώς μη νόμιμοι παρίστανται και οι όροι των παραγράφων 8β και 16 σύμφωνα με τους οποίους «8. Για την ασφάλεια του δανείου σε κεφάλαιο, κάθε είδους τόκους, τόκους των τόκων, έξοδα κ.λπ., ο οφειλέτης εκχωρεί στον δανειστή από τώρα και για όλη τη διάρκεια του δανείου : α…. β. όσα έσοδά του ήδη έχουν εκχωρηθεί με τις προηγούμενες δανειακές συμβάσεις, των προς ρύθμιση δανείων … 16. όλοι οι υπόλοιποι όροι (εξυπηρέτησης, ασφάλεια δανείου κ.λ.π.) θα εξακολουθούν να ισχύουν όπως αυτοί αναφέρονται στις αρχικές δανειακές συμβάσεις οι οποίες δε θίγονται από την παρούσα σύμβαση». (…)Περαιτέρω, ο ως άνω όρος ο οποίος δίνει τη δυνατότητα στο Ταμείο σε περίπτωση παράβασης εκ μέρους του οφειλέτη οποιουδήποτε όρου της σύμβασης να κηρύξει όλο το δάνειο ληξιπρόθεσμο και απαιτητό, στο μέτρο που συμπεριλαμβάνει και το όρο της παραγράφου 7 είναι, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν ανωτέρω (υπό στοιχείο α΄), μη νόμιμος. Τέλος, ε) είναι ομοίως αόριστος και εξ αυτού του λόγου μη νόμιμος, ο όρος της παραγράφου 10 του σχεδίου σύμβασης με τον οποίο προβλέπεται η υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Ταμείο τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του τελευταίου. Και τούτο διότι δεν εξειδικεύονται ποια μπορεί να είναι τα επιπλέον «ίδια» αυτά χρήματα που θα χρησιμοποιήσει ο Δήμος ..... για την αποπληρωμή του δανείου, ενόψει της εκχώρησης των αναφερόμενων στην παράγραφο 8 του σχεδίου εσόδων του Δήμου (Ελ. Συν.  Πράξεις Ζ΄ Κλ. 62, 123, 256/2011, 49, 144/2010, 204/2009). 


ΕΣ/ΤΜ.6/2404/2016

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ: Ζητείται η ανάκληση της 6/2016 πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου  :Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι έχει αρθεί και η δεύτερη πλημμέλεια που ανέδειξε η Αναπληρώτρια Επίτροπος με την προσβαλλόμενη πράξη, υπό τον όρο ότι το προβλεπόμενο στην τελευταία παράγραφο του άρθρου 9 ποσοστό εξυπηρέτησης του δανείου από τους κωδικούς των ανταποδοτικών εσόδων κατά 64,1% αφορά μόνο στο ποσοστό κάλυψης του ποσού του δανείου και όχι στο ποσοστό που θα εξυπηρετηθεί από τα ανταποδοτικά έσοδα, το οποίο, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 176 παρ.5 εδ.α του ν.3463/2006, δεν δύναται να υπερβεί το ποσοστό του 50%, (σκ.ΙΙΙ της παρούσας). 3). Όπως προκύπτει από την 32730/24.10.2016 εισήγηση της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου ....., ως εξασφάλιση του δανείου έχει οριστεί η νομότυπη ενεχυρίαση καταθετικών προϊόντων  για το εκάστοτε υπόλοιπο του δανείου. Αυτό συνεπάγεται ότι κατά την εκταμίευση της πρώτης δόσης του δανείου πρέπει να υφίσταται ενεχυριασμένη κατάθεση ποσού 235.000,00 ευρώ. Στη λήξη κάθε δόσης, σύμφωνα με τον πίνακα απόσβεσης του δανείου, όταν καταβάλλεται η οφειλόμενη δόση –συμπεριλαμβανομένων των τόκων-, θα αποδεσμεύεται το αντίστοιχο ποσό κεφαλαίου και θα αποδίδεται στο Δήμο ....., ώστε το εναπομείναν κάθε φορά ενεχυριασμένο ποσό να ισούται με το υπόλοιπο του δανείου. Πριν την εκταμίευση της δεύτερης δόσης του δανείου θα πρέπει να γίνει νέα ενεχυρίαση των 235.000,00 ευρώ και φυσικά θα υφίσταται ενεχυριασμένο και το ποσό που αντιστοιχεί στο υπόλοιπο της πρώτης εκταμίευσης. Ακολούθως, στην εν λόγω εισήγηση όπως και στο άρθρο 5 της τροποποιημένης δανειακής σύμβασης προβλέπονται οι ΚΑΕ των έκτακτων ανειδίκευτων εσόδων του Δήμου από τους οποίους θα εξασφαλισθεί το δάνειο. Τούτων δοθέντων, λαμβανομένου υπόψη ότι τα έκτακτα ανειδίκευτα έσοδα των Δήμων δεν εμπίπτουν στους περιορισμούς του άρθρου 176 του ν.3463/2006 και  η τρίτη αναδειχθείσα από την Αναπληρώτρια Επίτροπο πλημμέλεια δεν ευσταθεί. Τέλος, όπως προκύπτει από το προσκομιζόμενο ενώπιον του Τμήματος  τροποποιημένο σχέδιο της δανειακής σύμβασης, ο Δήμος έχει συμμορφωθεί στις επισημάνσεις της προσβαλλόμενης πράξης καθόσον: α) Το άρθρο 2.03 έχει τροποποιηθεί ως ακολούθως: «ως βάση υπολογισμού των τόκων λαμβάνεται το έτος των 365 ημερών». β) Το άρθρο 5.02 έχει απαλειφτεί και γ) Το άρθρο 10.02 έχει τροποποιηθεί ως ακολούθως: «10.02. Στην παραπάνω υπό 10.01 περίπτωση, η Τράπεζα δικαιούται να επιδιώξει την είσπραξη των καθυστερούμενων ποσών με τους τόκους και τις λοιπές επιβαρύνσεις». Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η 6/2016 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ....., υπό τον όρο ότι η προβλεπόμενη στο άρθρο 9 αυτού εξυπηρέτηση του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% των εσόδων από τα ανταποδοτικά τέλη, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 76 παρ. 5 εδ. α του ν.3463/2006 (ΦΕΚ Α΄ 114). Ανακαλεί την 6/2016 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό 


ΕΣ/ΤΜ.6/19/2012

Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης.Ζητείται η ανάκληση της 233/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης δανείου,  μεταξύ του Δήμου ...  ... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις δύο προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι οι όροι 5 και 6 του σχεδίου της υπό έλεγχο σύμβασης δεν είναι αόριστοι, δεδομένου ότι στο μεν σχέδιο διευκρινίζεται ότι «(…) Από 1/1/2012 οι ετήσιες τοκοχρεολυτικές δόσεις του Δήμου (συμπεριλαμβανομένων και των μη συνομολογημένων παραπάνω δανείων), συνολικού ποσού 928.610,38 ΕΥΡΩ θα καλύπτουν ποσοστό 13,86% των διερχομένων εσόδων ΚΑΠ έτους 2010 του Δήμου το οποίο δύναται να εκχωρηθεί σύμφωνα με το άρθρο 176 παρ. 5 Ν. 3463/06 & άρθρο 45 παρ. 3 Ν. 3731/2008. (…)» (όρος 4) και ότι «(…) ο οφειλέτης εκχωρεί στον δανειστή από τώρα και για όλη την διάρκεια του δανείου, από όλα γενικά τα έσοδά του, τακτικά και έκτακτα, από οποιαδήποτε πηγή και αιτία παρόντα και μελλοντικά, τις προσόδους του, τα μισθώματα, τις προς αυτόν χρηματικές παροχές και επιχορηγήσεις από το Ελληνικό Δημόσιο ή τρίτους, παρούσες και μελλοντικές, εκτός εκείνων που δεν εκχωρούνται σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 176 του Ν. 3463/2006 όπως το τελευταίο εδάφιο αυτής αντικαταστάθηκε με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 45 του Ν. 3731/2008, (…)» (όρος 5), στη δε 69/27.5.2011 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του αιτούντος Δήμου, στην οποία ερείδεται η 139/7.6.2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί εγκρίσεως του δανείου, ως προς την ασφάλεια που θα παράσχει ο Δήμος για το εν λόγω δάνειο, προβλέπεται ότι τα έσοδα που ο Δήμος εκχωρεί και μεταβιβάζει στο Τ.Π.Δ. είναι από αυτά που δύνανται να εκχωρηθούν. (...)Τέλος, με την προσβαλλόμενη κρίθηκε ότι ο όρος 7 του σχεδίου σύμβασης σχετικά με την υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Ταμείο τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια της αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα με τον 5ο όρο της σύμβασης έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτησή του, είναι αόριστος και, ως εκ τούτου, μη νόμιμος, διότι δεν εξειδικεύονται ποια μπορεί να είναι τα επιπλέον «ίδια χρήματα». (...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση και η ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν εν μέρει δεκτές και να ανακληθεί εν μέρει η προσβαλλόμενη πράξη. ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζ.-Επταμελούς Σύνθεσης/552/2012


ΕλΣυν.Τμ7(ΚΠΕ)328/2015

ΔΕΔΙΚΑΣΜΕΝΟ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια και τοποθέτηση γραμματοθυρίδων και στεγάστρων εξωτερικού χώρου, δυνάμει σύμβασης, σε εκτέλεση τελεσίδικης διαταγής πληρωμής, η οποία συνιστά νόμιμο και πλήρες δικαιολογητικό του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, που δεσμεύει το Ελεγκτικό Συνέδριο ως προς την ύπαρξη της απαίτησης της ανωτέρω εταιρείας κατά του Δήμου (Πρακτικά 3ης Γεν.Συν./26.1.2011 της Ολομέλειας  Ελ.Συν.(θέμα Α΄).


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/368/2022

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Πέραν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο επισημαίνει προκαταρκτικώς ότι, εφόσον ο Δήμος επιδιώκει τη σύναψη δανειακής σύμβασης για τον συγκεκριμένο σκοπό της απόκτησης ακινήτου, απαραίτητη προϋπόθεση για την υπογραφή της οικείας σύμβασης δανείου -και την ένεκα αυτής επιβάρυνση του Δήμου με πληρωμή τοκοχρεωλυτικών δόσεων και παροχή εμπράγματων και λοιπών εγγυήσεων- είναι να έχει διαπιστωθεί προηγουμένως ότι υφίσταται η νομική δυνατότητα απόκτησης του ακινήτου. Εν προκειμένω, με τη λήψη του ελεγχόμενου δανείου επιδιώκεται η χρηματοδότηση της αγοράς ενός ακινήτου, οι όροι δε της δανειακής σύμβασης (ποσό δανείου, τοκοχρεωλυτικές δόσεις, εξασφαλίσεις και έξοδα) έχουν καταρτισθεί με γνώμονα αυτόν τον σκοπό. Ωστόσο, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι δεν έχει διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης του επίμαχου ακινήτου  δεδομένου ότι δεν προκύπτει αν έχει διενεργηθεί έλεγχος τίτλων αυτού.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της δανειακής σύμβασης μεταξύ του ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «… Aνώνυμη Eταιρεία», ποσού  1.700.000,00 ευρώ.


ΕΣ/ΤΜ.6/2201/2011

ΔΑΝΕΙΑ Αίτηση Ανάκλησης της 62/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ και ΙΙΙ, το Τμήμα κρίνει, ότι οι υπό στοιχεία α και β ουσιώδεις, κατά την κρίση του Κλιμακίου, νομικές πλημμέλειες της επίμαχης σύμβασης (μη έκδοση προηγούμενης γνωμοδότησης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου για τη συνομολόγηση του δανείου, μη απεικόνιση κατά τη διαδικασία λήψης των σχετικών αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου της οικονομικής κατάστασης του Δήμου και της δυνατότητάς του να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του δανείου, σύμφωνα με όσα στο νόμο ορίζονται) δεν υφίστανται πλέον μετά την έκδοση της 265/9.5.2011 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου, αφού, αφενός μεν αυτή εκδόθηκε επί τη βάσει σχετικής θετικής γνωμοδότησης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, αφετέρου δε κάνει πλήρη αναφορά στις απαιτούμενες εκ του νόμου (άρθρο 264 του ν. 3852/2010 και 43093/30.7.2010 υπουργική απόφαση) οικονομικές προϋποθέσεις που ο Δήμος πρέπει να πληροί, προκειμένου να προχωρήσει στη συνομολόγηση του επίμαχου δανείου (ετήσιο κόστος τοκοχρεωλυσίων που δεν υπερβαίνει το 20% του συνόλου των τακτικών εσόδων, μέσος όρος χρεών κάτω του 60% του μέσου όρου εσόδων για τα τρία προηγούμενα έτη).(…). Ο προβαλλόμενος δε με την αίτηση ισχυρισμός, ότι η επίμαχη ρήτρα έκπτωσης έχει κριθεί καταχρηστική με την Ζ1-798/25.6.2008 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, μόνο στα πλαίσια των συμβάσεων στεγαστικών δανείων και ότι αποτελεί παγιωμένη τραπεζική πρακτική να επαναλαμβάνεται αυτή σε κάθε δανειακή σύμβαση, χωρίς ο δανειολήπτης -ο Δήμος εν προκειμένω- να δύναται να την διαπραγματευτεί, ενώ σε κάθε περίπτωση η ενδεχόμενη καταχρηστικότητα (ακυρότητα) του συγκεκριμένου όρου δεν καθιστά, σύμφωνα με τη νομολογία περί γενικών όρων συναλλαγών, άκυρη όλη τη δανειακή σύμβαση, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο δε, διότι πράγματι η Ζ1-798/25.6.2008 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης (Β΄ 1353), που ορίζει ότι η δυνατότητα του πιστωτικού ιδρύματος να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης είναι μη νόμιμη, ως καταχρηστική, αφορά μόνο στις συμβάσεις στεγαστικών δανείων. Ανεξαρτήτως όμως αυτού, το δικαίωμα που επιφυλάσσει η επίμαχη ρήτρα στο Τ.Π.Δ. σύμφωνα με τα ανωτέρω, να καταγγείλει μονομερώς τη σύμβαση και να ζητεί το υπόλοιπο ανεξόφλητο ποσό του δανείου, και μάλιστα με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του, σε περίπτωση καθυστέρησης μίας και μόνο ετήσιας δόσης του δανείου ή κάθε είδους τόκων και εξόδων, σαφώς επιβάλλει στο Δήμο σημαντική, χωρίς εύλογο λόγο και κατά τρόπο αντικείμενο στην καλή πίστη, υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση, λαμβανομένης υπόψη και της μακροχρόνιας διάρκειας του δανείου (10 έτη) αλλά και των συνθηκών της παρούσας εθνικής και παγκόσμιας οικονομικής συγκυρίας. (..)Οι ως άνω δε νομικές πλημμέλειες, που τόσο το Κλιμάκιο, όσο και το Τμήμα κρίνουν ότι κωλύουν την υπογραφή της επίμαχης δανειακής σύμβασης, είναι ουσιώδεις, γιατί αφορούν σε παραβίαση ακόμα και αναγκαστικού δικαίου διατάξεων, που εφαρμόζονται στη συνομολόγηση δανείων είτε ειδικά από τους Δήμους είτε γενικά. Τέλος, το Τμήμα, κρίνει, ότι ο προβαλλόμενος με την αίτηση ισχυρισμός ότι η περίληψη στο σχέδιο της σύμβασης όλων των επίμαχων κριθέντων από το Κλιμάκιο ως μη νόμιμων όρων οφείλεται σε συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων του Δήμου, η οποία με τη σειρά της οφείλεται στο γεγονός ότι οι επίμαχοι όροι περιλαμβάνονται κατά παγία τραπεζική πρακτική στις περισσότερες δανειακές συμβάσεις, περιλαμβάνονταν δε και σε προηγούμενες συμβάσεις δανείων μεταξύ του Δήμου και του Τ.Π.Δ. και παρότι ελέγχθηκαν προσυμβατικώς από το Ζ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν κρίθηκαν ως μη νόμιμοι, είναι αβάσιμος και πρέπει ν’ απορριφθεί. Τούτο,  διότι  το γεγονός ότι η  αναφορά συγκεκριμένων αόριστων ή καταχρηστικών όρων στο επίμαχο σχέδιο σύμβασης ήταν ενδεχομένως αποτέλεσμα παγίως τηρούμενης τραπεζικής πρακτικής δεν αναιρεί τη μη νομιμότητά τους ούτε τη δυνατότητα του Δήμου να ζητήσει την αναδιατύπωση ή την απάλειψή τους, ενώ οι 204/2009, 49/2010 και 144/2010 πράξεις του Ζ΄ Κλιμακίου, με τις οποίες κρίθηκε η νομιμότητα σχεδίων αντίστοιχων δανειακών συμβάσεων μεταξύ του Δήμου .....ς και του Τ.Π.Δ., αφενός αφορούν σε άλλα δάνεια και δεν αποτελούσαν κώλυμα για το Κλιμάκιο να κρίνει διαφορετικά στην προκειμένη περίπτωση, αφετέρου δε έκριναν ως αόριστο και απαλειπτέο τον όρο των αντίστοιχων σχεδίων, που προέβλεπε, όπως και στο επίμαχο σχέδιο σύμβασης, την υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Τ.Π.Δ. τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα έσοδά του δεν επαρκούσαν για την εξυπηρέτησή του.  Απορρίπτει την αίτηση. 

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.Μ.Ε.Σ/3207/2011


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1084/2023

Δανειακή σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «…», ποσού 2.500.000,00 ευρώ(....)Ήδη με την κρινόμενη προσφυγή, ο προσφεύγων Δήμος δηλώνει ότι συναινεί στην αναδιατύπωση των ανωτέρω δύο όρων  (10.2. και 11.1.11. του αρχικού σχεδίου και ήδη 10.2. και 11.1.9. του υποβληθέντος ενώπιον του Τμήματος τροποποιημένου σχεδίου σύμβασης), ως εξής: «10. (…) Ο οφειλέτης μέχρις ολοσχερούς εξοφλήσεως όλων των οφειλών του που απορρέουν από το Δάνειο υποχρεούται επίσης: (…) 10.2. Να μην προβεί, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση της Τραπέζης, σε σύναψη νέων μεσοπρόθεσμων ή μακροπρόθεσμων δανείων. (…) 11. (…) Η Τράπεζα δικαιούται να καταγγείλει τη Σύμβαση Δανείου σε κάθε περίπτωση που προβλέπεται σε αυτή και στο νόμο και επιπροσθέτως και στις κάτωθι περιπτώσεις: (…) 11.1.9. Εάν ο Οφειλέτης μεταβιβάσει ουσιώδη περιουσιακά στοιχεία, χωρίς την προηγούμενη ενημέρωση της Τράπεζας. (…)». Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι οι πλημμέλειες που εντοπίστηκαν με την προσβαλλόμενη Πράξη στους ανωτέρω δύο όρους (10.2. και 11.1.11.) έχουν θεραπευτεί, υπό τον όρο έγκρισης των προαναφερθεισών τροποποιήσεων του ελεγχόμενου (αρχικού) σχεδίου σύμβασης από τα συλλογικά όργανα διοίκησης του προσφεύγοντος Δήμου και της δανείστριας Τράπεζας.(....)Ανακαλεί την 226/2023 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθ’ ο μέρος αφορά στους όρους της ελεγχόμενης σύμβασης που διαλαμβάνονται στις σκέψεις 6.8 (αναφορικά με την παράλειψη αναφοράς του ποσού του δανείου και του χρεολυσίου), 7.1., 7.2. και 7.3. της παρούσας, υπό τον όρο της τήρησης όσων αναφέρονται στις σκέψεις αυτές.


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/782/2019

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας και του σχεδίου της δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, ποσού 2.801.757,81ευρώ, για την εκτέλεση του έργου «Έργα βελτίωσης δικτύων ύδρευσης Δήμου … …», ενταγμένου στο Πρόγραμμα Χορήγησης Επενδυτικών Δανείων «ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ Ι».(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και του Τ.Π.Δ., δυνάμει των αρχικών αποφάσεων προσφυγής στο δανεισμό και έγκρισης των σχετικών όρων από το Δημοτικό Συμβούλιο και το Τ.Π.Δ., υπό τον όρο ότι πριν από την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης πρέπει να ληφθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο … απόφαση εγκριτική του όρου του άρθρου 10 παρ. 2 του υποβληθέντος σχεδίου για την «πρόσθετη ασφάλεια» του δανείου.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛΖ/612/2019.


ΕλΣυν.Τμ.Μείζ.-Επταμελούς Σύνθεσης/2825/2011

Ζητείται η αναθεώρηση της υπ΄αριθμ. 2207/2011 απόφασης του VI  Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης σύναψης δανείου, ύψους 29.450.000,00 ευρώ, μεταξύ του Δήμου .... και της ...., ΄(..)Οσον αφορά στην κρίση της προσβαλλόμενης απόφασης, ότι η έγκριση της σύναψης της σύμβασης του εν λόγω δανείου με την Αγροτική Τράπεζα μετά τη διενέργεια διαπραγματεύσεων μόνον με αυτή, χωρίς ο Δήμος Αθηναίων να απευθύνει πρόσκληση και σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα για υποβολή προσφορών δηλαδή χωρίς να υπάρξει οποιαδήποτε δημοσιότητα της πρόθεσης του Δήμου Αθηναίων να προβεί σε δανεισμό, πλήττει τις αρχές της ίσης μεταχείρισης, του ελεύθερου ανταγωνισμού και της διαφάνειας, το παρόν Τμήμα της Μείζονος Επταμελούς Σύνθεσης, αναφερόμενο στις υπό στοιχείο V σκέψεις της παρούσης,  κρίνει ότι το  VI  Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφασή του, ορθά το νόμο ερμήνευσε και εφάρμοσε, τα δε περί αντιθέτου υποστηριζόμενα με την αίτηση αναθεώρησης και με την παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα, παρελκούσης της ερεύνης των λοιπών λόγων της αίτησης αναθεώρησης και της παρέμβασης.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμες, δεκτού γενομένου  ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της δανειακής σύμβασης ύψους 29.450.000,00 ευρώ μεταξύ του Δήμου Αθηναίων και της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος και να διαταχθεί η επιστροφή του παραβόλου στην παρεμβαίνουσα, αφού από το νόμο δεν προβλέπεται η κατάθεση παραβόλου για την παρέμβαση. Απορρίπτει την ως άνω αίτηση και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/274/2016

Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης, μεταξύ του Δήμου ...... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, για την αναχρηματοδότηση ήδη συναφθέντων μεταξύ των ανωτέρω φορέων δανείων με σκοπό την οικονομική εξυγίανση του πρώτου εξ αυτών.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι μη νομίμως εκχωρείται προς εξασφάλιση του δανείου, σύμφωνα με τον όρο 9 του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης (σελ. 8-9), το σύνολο των εσόδων νεκροταφείου, ήτοι των εσόδων που προέρχονται από επιβαλλόμενα με βάση το άρθρο 4 του ν.582/1968 τέλη ή δικαιώματα που σχετίζονται με τη λειτουργία του δημοτικού κοιμητηρίου και από τη λειτουργία του μη ενοριακού ναού αυτού. Και τούτο, διότι τα ως άνω έσοδα, το ύψος των οποίων υπερβαίνει, με βάση τα οικονομικά στοιχεία του έτους 2013, το 70% του συνόλου των εκχωρουμένων προς εξασφάλιση του δανείου εσόδων, επιτρέπεται να διατίθενται με βάση τις προαναφερόμενες διατάξεις για την κάλυψη των δαπανών της συντήρησης και εν γένει λειτουργίας του κοιμητηρίου, ενώ το προϊόν της ελεγχόμενης δανειακής σύμβασης δεν πρόκειται να διατεθεί για την εξυπηρέτηση του προαναφερόμενου ειδικού δημόσιου σκοπού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, κωλύεται η σύναψη του υποβληθέντος με το 19830/11.10.2016 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 66557/13.10.2016) έγγραφο του Αντιδημάρχου Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου ...-... σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου.Για τους λόγους αυτούς Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το 19830/11.10.2016 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 66557/13.10.2016) έγγραφο του Αντιδημάρχου Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου ....., σχεδίου δανειακής σύμβασης ποσού 3.455.566,34 ευρώ μεταξύ του Δήμου ..... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για την αναχρηματοδότηση ήδη συναφθέντων μεταξύ των ίδιων μερών δανείων, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας. Απόφαση 15/2017 Τμήματος 6.Δεν ανακαλείται η 274/2016 Πράξη του Ζ' Κλιμακίου.