ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:τοποθέτησης, απομάκρυνσης και γενικότερης διαχείρισης κινητών συστημάτων υγιεινής στις λαϊκές αγορές της Περιφέρειας Αττικής για τρία (3) έτη(...)Συνεπώς, μη νομίμως επέλεξε η αναθέτουσα αρχή να εξαιρέσει το έτος 2021, που είναι το εγγύτερο στην ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης. Τούτο, ενδεχομένως να ανέτρεψε υποψηφίους οικονομικούς φορείς,που πληρούσαν τα ζητούμενα κριτήρια οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας κατά το έτος 2021 -το οποίο είναι το εγγύτερο προς τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού και άρα το πλέον πρόσφορο εν όψει των απαιτήσεων που απορρέουν από την αρχή της αναλογικότητας- χωρίς μάλιστα να συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος. Σημειωτέα, εξάλλου, α) ότι η μη ύπαρξη δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων κατά το έτος 2021 δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό λόγο παράλειψης του τελευταίου πριν από τη διακήρυξη έτους, διότι η απαίτηση ορισμένου ύψους γενικού κύκλου εργασιών θα μπορούσε να αποδειχθεί με δήλωση των οικονομικών φορέων και β) στην αμέσως προηγούμενη διακήρυξη, έτους 2018, το αυτό κριτήριο χρηματοοικονομικής επάρκειας εκτεινόταν ορθώς στην τριετία 2015, 2016 και 2017.(...)Ωστόσο, παρόλη αυτή την ευρείας κλίμακας υποδιαίρεση της σύμβασης, το κριτήριο χρηματοοικονομικής επάρκειας παρέμεινε ίδιο με αυτό της προηγούμενης διαγωνιστικής διαδικασίας και δεν προσαρμόστηκε στις ως άνω ανάγκες της παρούσας σύμβασης, ήτοι στην εξυπηρέτηση της υποδιαίρεσης της σύμβασης σε 14 τμήματα. Τούτο είχε αποτέλεσμα να ζητείται για κάθε ένα από τα τμήματα 1, 2, 7, 8, 9 και 10 του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, μέσος ετήσιος κύκλος εργασιών τριετίας (2018, 2019 και 2020) ίσος ή μεγαλύτερος των 500.000 ευρώ.(...)Εν προκειμένω, δεν τεκμηριώνεται από τα στοιχεία του φακέλου της σύμβασης ο λόγος της ως άνω αυστηροποίησης των όρων συμμετοχής σε έκαστο των ως άνω τμημάτων, συνεπώς, η επίμαχη απαίτηση χρηματοοικονομικής επάρκειας παρίσταται δυσανάλογη σε σχέση με το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της υπό ανάθεση σύμβασης και παρεμποδίζει ουσιωδώς την ανάπτυξη ελεύθερου ανταγωνισμού με την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή οικονομικών φορέων στον διαγωνισμό και δη μικρότερων επιχειρήσεων, όπως, άλλωστε, ήταν εξ αρχής στόχος της αναθέτουσας αρχής.Κωλύεται η σύναψη του σχεδίου σύμβασης

Ζητείται η ανάκληση της 504/2022 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας - πλαίσιο μεταξύ της προσφεύγουσας ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Δημόσια…)» (εφεξής..) και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» με αντικείμενο την «ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ, ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ (...)Με δεδομένα αυτά μη νομίμως με τη διακήρυξη  (2.2.5.περ. α΄) τέθηκε ως κριτήριο ο μέσος γενικός ετήσιος κύκλος εργασιών των τριών τελευταίων κλεισμένων οικονομικών χρήσεων (2018 έως 2020) ίσος με το 50% του αρχικού προϋπολογισμού της σύμβασης ή, σε περίπτωση μη δημοσίευσης των οικονομικών καταστάσεων του έτους 2020, των χρήσεων 2017 έως 2019, καθόσον για τη συνδρομή και την απόδειξη της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των συμμετεχόντων κρίσιμα είναι τα στοιχεία που τελούν σε χρονική εγγύτητα με την ανάθεση και εκτέλεση της σύμβασης. (...)Πέραν τούτων, μη νομίμως προβλέφθηκε ημιτελές κριτήριο ανάθεσης στην αρχική μορφή του άρθρου 2.3 της διακήρυξης, σε σχέση με τη στάθμιση των ποιοτικών και οικονομικών υποκριτηρίων της βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής, με αποτέλεσμα τη δυσχέρεια των υποψηφίων να διαμορφώσουν ορθολογικά την προσφορά τους. Δεδομένου δε του ημιτελούς χαρακτήρα του άρθρου 2.3 της διακήρυξης, με το από 20.4.2022 έγγραφο του  Διευθύνοντος Συμβούλου της ΔΕΔΑ δεν διευκρινίστηκε, αλλά συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε ουσιωδώς το άρθρο 2.3, με αναλυτικό καθορισμό του τρόπου στάθμισης των ποιοτικών και οικονομικών υποκριτηρίων της βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής και του τρόπου εξαγωγής της τελικής βαθμολογίας της προσφοράς. (...)Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την προσφυγή και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Δεν ανακαλεί την 504/2022 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΟΥΣΙΩΔΗΣ ΠΛΗΜΜΕΛΕΙΑ (...)	Με την προσβαλλόμενη Πράξη κρίθηκε ότι ο προβλεπόμενος στην περ. 2 του άρθρου 2.2.5 της διακήρυξης όρος, σύμφωνα με τον οποίο ο μέσος ετήσιος (γενικός) κύκλος εργασιών των τριών (3) προηγούμενων του έτους διενέργειας του διαγωνισμού οικονομικών χρήσεων απαιτείται να είναι ίσος με το διπλάσιο της εκτιμώμενης αξίας της παρούσας σύμβασης με Φ.Π.Α., έχει τεθεί κατά παράβαση της παρ. 3 του άρθρου 75 του ν. 4412/2016, συνδυαστικά ερμηνευομένης με την παρ. 1 του άρθρου 6 του ίδιου νόμου. Και τούτο, καθόσον με τη συμπερίληψη του Φ.Π.Α. στο προϋπολογισθέν ποσό της σύμβασης, το ελάχιστο όριο οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας που θεσπίσθηκε με τον όρο αυτό υπερβαίνει το διπλάσιο της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης, χωρίς να υπάρχει στα έγγραφα της σύμβασης ειδική προς τούτο αιτιολογία της αναθέτουσας αρχής. Η πλημμέλεια αυτή κρίθηκε ουσιώδης δεδομένου ότι στον διαγωνισμό συμμετείχε μία μόνο εταιρία με προσφερόμενη τιμή ίση με την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης.(...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω πρέπει να γίνει δεκτή η προσφυγή ανάκλησης, να ανακληθεί η 68/2023 Πράξη της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. Φθιώτιδας και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου σύμβασης, λόγω μη συνδρομής ουσιώδους πλημμέλειας κατά την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία.

«ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΦΥΛΑΞΗΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 1 ΤΗΣ … ΑΕ»(...)κατόπιν της καταφατικής δήλωσης στο ΕΕΕΣ της -δανείζουσας ικανότητα στη συμμετέχουσα στον διαγωνισμό εταιρεία … Α.Ε.- εταιρείας … A.E. περί διάπραξης σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος συνιστάμενου στην επιβολή σε βάρος της από τα όργανα του ΣΕΠΕ, μέσα σε χρονικό διάστημα δύο (2) ετών πριν από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής προσφοράς στον υπό κρίση διαγωνισμό, πλέον των τριών (3) πράξεων επιβολής προστίμου για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας «υψηλής» ή «πολύ υψηλής» σοβαρότητας διαπιστωθείσες στο πλαίσιο, αθροιστικά, τριών ελέγχων και, περαιτέρω, της αρνητικής δήλωσης της ίδιας αναφορικά με τη λήψη επανορθωτικών μέτρων, ο αναθέτων φορέας όφειλε, καθόσον η καταφατική ως άνω δήλωση συνιστά καταφατική δήλωση ως προς τη συνδρομή υποχρεωτικού λόγου αποκλεισμού και δεν υφίσταται περιθώριο τήρησης της διαδικασίας που προδιαγράφεται περί αυτοκάθαρσης, να απαιτήσει από τη συμμετέχουσα εταιρεία … Α.Ε. να προβεί σε αντικατάσταση της τρίτης που παρέχει σε αυτή δάνεια ικανότητα, προκειμένου να παραμείνει στον διαγωνισμό.(...)στο πλαίσιο των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων (καθαριότητας ή/και) φύλαξης, όπως η επίμαχη, κατά την έννοια του λόγου αποκλεισμού περί διάπραξης σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος συνιστά τέτοιο (παράπτωμα) η περίπτωση γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 68 ν. 3863/2010, είναι αδιάφορο το γεγονός (και αλυσιτελής ο αντίστοιχος ισχυρισμός) ότι οι επιβληθείσες πράξεις του ΣΕΠΕ μπορεί να μην έχουν αποκτήσει τελεσίδικη ισχύ λόγω προσβολής τους με άσκηση προσφυγής, ενώ είναι αβάσιμος ο ισχυρισμός περί αμφισημίας της διακήρυξης. Ομοίως αδιάφορο είναι άλλωστε και το γεγονός ότι κατά τον χρόνο που καλείται ο συμμετέχων από τον αναθέτοντα φορέα να προβεί σε αντικατάσταση του τρίτου ενδέχεται να μην υφίσταται πλέον ο λόγος αποκλεισμού λόγω παρέλευσης διετίας από την ημερομηνία έκδοσης των πράξεων, δοθέντος ότι, σε κάθε περίπτωση, αυτός συνέτρεχε κατά τον κρίσιμο χρόνο υποβολής της προσφοράς.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης 

Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας...Με δεδομένα όσα προεκτέθηκαν και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:Α) Ο όρος της διακήρυξης (2.2.6), σύμφωνα με τον οποίο οι οικονομικοί φορείς απαιτείται σωρευτικά να έχουν εκτελέσει τουλάχιστον μια (1) παρόμοια σύμβαση ανά έτος κατά την τελευταία τριετία (2017, 2018, 2019) και επιπλέον να διαθέτουν τουλάχιστον τρεις (3) παρόμοιες συμβάσεις σε ισχύ, περιόρισε ουσιωδώς τον κύκλο των δυνητικών προσφερόντων στον διαγωνισμό, χωρίς ο περιορισμός αυτός να σχετίζεται με το αντικείμενο της σύμβασης και να δικαιολογείται από οποιοδήποτε επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος, εφόσον κατά τα λοιπά οι προσφέροντες ανταποκρίνονται στα στοιχεία της ίδιας απαίτησης (πρβλ. Ελ.Σ. Έβδομο Τμ. 2649/2020). Ούτε άλλωστε προκύπτει ότι ο σκοπός, για τον οποίο τέθηκε ο εν λόγω περιορισμός, δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί με άλλα λιγότερο περιοριστικά μέτρα, όπως, όλως ενδεικτικώς, με την πρόβλεψη περί παράλληλης εκτέλεσης πλειόνων συμβάσεων οποτεδήποτε μέσα στην τελευταία τριετία. Πρόκειται, συνεπώς, για έναν μη εύλογο και δυσανάλογα περιοριστικό όρο, όπως άλλωστε μαρτυρείται από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μόλις τριών οικονομικών φορέων, οι δύο εκ των οποίων μάλιστα αποκλείσθηκαν προτού καν διαπιστωθεί εάν πληρούν τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής. Ειδικώς δε ως προς τον ειδικότερο όρο οι οικονομικοί φορείς να διαθέτουν τουλάχιστον τρεις παρόμοιες συμβάσεις σε ισχύ, ο τελευταίος είναι παράνομος και για τον πρόσθετο λόγο ότι συμπεριλήφθηκε στη διακήρυξη χωρίς να έχει προηγουμένως εγκριθεί από το Δ.Σ. της αναθέτουσας αρχής, καθόσον δεν περιλαμβανόταν στις τεχνικές προδιαγραφές για την ανάθεση της υπηρεσίας που εγκρίθηκαν κατά την από 24.7.2020 24η συνεδρίαση αυτού...Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το 4/4.1.2021 έγγραφο της Διευθύντριας της Οικονομικής Υπηρεσίας του Κ.Κ.Π.-Π.Κ.Μ., σχεδίου σύμβασης με αντικείμενο την ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων των παραρτημάτων του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας ....

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/603/2021

Νομιμότητα σχεδίου σύμβασης έργου.(χρηματοοικονομική επάρκεια.) «Εργασίες Αποκατάστασης Δημοτικού και Αγροτικού Δικτύου Δήμου...Με δεδομένα αυτά  και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα ως προς τη νομιμότητα της ελεγχόμενης διαδικασίας:  Με τους διαλαμβανόμενους στο άρθρο 22 Γ περ,   γ΄, δ΄ και ε΄ όρους της επίμαχης διακήρυξης τίθενται ελάχιστες απαιτήσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας  που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά  από τους  οικονομικούς φορείς, οι οποίοι θα  πρέπει να έχουν ελάχιστη πιστοληπτική ικανότητα  σε ποσοστό 50% επί του προϋπολογισμού του έργου καθώς και ελάχιστο γενικό και ειδικό ετήσιο κύκλο  εργασιών για κάθε ένα από τα τελευταία τρία έτη ύψους 2.400.000 και 1.000.000 ευρώ αντιστοίχως. Οι όροι αυτοί τίθενται πέραν εκείνων που προβλέπονται στο άρθρο 22 Γ α΄ και αντιστοιχούν  στις γενικές απαιτήσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας που πρέπει να πληρούν, κατ’ άρθρο 100 παρ. 5 β’ του Κ.Δ.Ε., οι καλούμενες επιχειρήσεις 2ης τάξης του Μ.Ε.Ε.Π. Οι επίμαχοι όροι θέτουν ιδιαιτέρως αυστηρές και σωρευτικά απαιτούμενες προϋποθέσεις ελάχιστης χρηματοοικονομικής επάρκειας σε σύνηθες έργο οδοποιίας,  που  παρίστανται   δυσανάλογες σε σχέση με το αντικείμενο της επίμαχης σύμβασης και παρακωλύουν υπέρμετρα την πρόσβαση των ενδιαφερομένων στον διαγωνισμό, και δη των επιχειρήσεων 2ης τάξης,  οι οποίες  τύποις  κλήθηκαν να συμμετάσχουν (αυτοτελώς) σε αυτόν..Για τον λόγο αυτό καθίσταται μη σύννομη η ελεγχόμενη διαδικασία στο σύνολό της και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης..).  Η απαίτηση δε  της διακήρυξης να πληρούνται σωρευτικά στο συγκεκριμένο ύψος όλες οι προβλεπόμενες απαιτήσεις οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας (πιστοληπτική ικανότητα, γενικός και ειδικός κύκλος εργασιών) είναι εκείνη που καθιστά τελικώς  δυσανάλογους τους επίμαχους όρους στον επίμαχο διαγωνισμό.

Ανακλήθηκε με την ΕλΣυνΤμ.6/846/2018

Λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων.(...) ζητείται η αναθεώρηση της 1160/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος(...)Με τα δεδομένα αυτά το Δικαστήριο, συνεκτιμώντας το γεγονός ότι στον αμέσως προηγούμενο διαγωνισμό για την ανάθεση της ίδιας υπηρεσίας είχαν τεθεί στη διακήρυξη της Δ.Ε.Υ.Α.Χ. καταφανώς λιγότερο αυστηρές προϋποθέσεις συμμετοχής ως προς την χρηματοοικονομική επάρκεια των υποψηφίων, ότι το φυσικό αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης μόνον επουσιωδώς διαφοροποιείται από αυτό της προηγούμενης διακήρυξης, καθώς και ότι έχουν τεθεί, πέραν των επίμαχων, και άλλοι όροι χρηματοοικονομικής επάρκειας μέσω των οποίων διασφαλίζεται ικανοποιητικώς η οικονομική ευρωστία και ρευστότητα των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων, κρίνει ότι οι επίμαχες απαιτήσεις, σύμφωνα με τις οποίες οι αριθμοδείκτες Κ.Ε./Β.Υ. και Ι.Κ./Σ.Υ. πρέπει να υπερβαίνουν το 2 και μάλιστα για κάθε έτος της τελευταίας τριετίας, παρίστανται δυσανάλογες σε σχέση με το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της υπό ανάθεση σύμβασης και παρεμποδίζουν ουσιωδώς την ανάπτυξη ελεύθερου ανταγωνισμού με την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή οικονομικών φορέων στον διαγωνισμό (βλ. προοίμιο της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ σχετικά με τις επιλογές του ενωσιακού νομοθέτη για το άνοιγμα του ανταγωνισμού και τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων), γεγονός που εξασφαλίζει συμφερότερες οικονομικά προσφορές για τον αναθέτοντα φορέα.Για τους λόγους αυτούςΣυνεκδικάζει τις προσφυγές αναθεώρησης.Απορρίπτει τις προσφυγές αυτές

Προμήθεια υγρών καυσίμων...Με δεδομένα τα ανωτέρω κρίνεται ότι ο τιθέμενος στο άρθρο 2.2.5 όρος της διακήρυξης περί της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας την οποία πρέπει να πληροί ο επιθυμών να συμμετάσχει στο διαγωνισμό οικονομικός φορέας για ένα από τα Τμήματα 1ο, 2ο και 5ο  (βλ. σκέψη 4.Β.), παραβιάζει το άρθρο 75 παρ. 3 του ν. 4412/2016, το οποίο ορίζει ότι ο ελάχιστος ετήσιος κύκλος εργασιών, συμπεριλαμβανομένου ορισμένου ελάχιστου ετήσιου κύκλου εργασιών στον καλυπτόμενο από τη σύμβαση τομέα δραστηριοτήτων, ο οποίος μπορεί να απαιτηθεί από το συμμετέχοντα οικονομικά φορέα, δεν μπορεί να υπερβαίνει το διπλάσιο της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης (βλ. σκέψη 3). Και τούτο, διότι για εκτιμώμενη αξία συμβάσεων α) ύψους, 50.000,00 ευρώ (62.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α. - Τμήμα 1ο), β) ύψους 3.606,00 ευρώ (4.471,44 ευρώ με Φ.Π.Α - Τμήμα 5ο), και γ) ύψους 483.870,97 ευρώ (600.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α. - Τμήμα 2ο), οι οποίες μπορούσαν να ανατεθούν χωριστά (βλ. σκέψη 4.Β.), απαιτήθηκε «ελάχιστος μέσος ειδικός ετήσιος κύκλος εργασιών» των τριών προηγούμενων του έτους του διαγωνισμού οικονομικών χρήσεων, ύψους 2.000.000,00 ευρώ. Επομένως, αυτός υπερβαίνει το ως άνω όριο του διπλάσιου της εκτιμώμενης αξίας τόσο εκάστης σύμβασης, αντίστοιχης εκάστου εκ των ανωτέρω Τμημάτων για το οποίο θα μπορούσε να υποβληθεί προσφορά και να ανατεθεί χωριστά σύμφωνα με το άρθρο 1.3 της διακήρυξης, όσο και των τριών συμβάσεων μαζί, αντίστοιχων των τριών προμνησθέντων Τμημάτων, ύψους 537.476,97 ευρώ (666.471,44 με Φ.Π.Α.), χωρίς να υπάρχει στα έγγραφα της σύμβασης ειδική προς τούτο αιτιολογία...(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, κρίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων ενώπιον του Κλιμακίου δύο (2) σχεδίων σύμβασης μεταξύ αφενός του Δήμου .. και της Κοινωφελούς Δημοτικής Επιχείρησης Δήμου … και αφετέρου της εταιρείας με την επωνυμία … και το διακριτικό τίτλο ... για την προμήθεια βενζίνης αμόλυβδης και πετρελαίου κίνησης, διότι συνέτρεξε ουσιώδης πλημμέλεια.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1634/2020

Βελτίωση παιδικών χαρών...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ενόψει των περιλαμβανομένων στην .... απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού (Β’ ....) διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ανάδοχος εταιρεία είχε συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 29.11.2010 έως 30.11.2010 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο ερώτημα «Έχει συνάψει ο οικονομικός φορέας συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού» του υποβληθέντος από αυτή Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπλήρωσης του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού (27.4.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευτεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24.10.2018 επί της υπόθεσης C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, άρχεται από το χρόνο έκδοσης της σχετικής απόφασης της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντέλεσης της παράβασης και, συνεπώς, δεν ήταν κατά το χρόνο υποβολής του ΤΕΥΔ σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες που είχαν λάβει χώρα, όπως οι επίμαχες, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, η σύναψή τους όμως διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, ληφθείσα εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας, λαμβανομένου υπόψη ότι η ανωτέρω .... απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού εκδόθηκε στις 20.3.2017 και δημοσιεύτηκε στις 14.7.2017. Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπράτησης, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζόμενους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. 3.4) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας αναδόχου εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Ε.Ε.Ε.Π.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώθηκε η εκ μέρους της εν λόγω εταιρείας σύναψη συμφωνίας με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αναθέτουσα αρχή όφειλε, τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, να καλέσει την ως άνω εταιρεία να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της, παρότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού (Ε.Σ. Ε΄ Κλ. 291/2019).

ΣΤΕ –αίτηση ασφαλιστικών μέτρων  –ανάθεση –προσφυγή.(....) Ήδη δε, δια της κρινομένης αιτήσεως η αιτούσα αμφισβητεί την αιτιολογία αυτή προβάλλουσα τους ίδιους ισχυρισμούς που είχε, κατά τα ανωτέρω, προβάλει με την προδικαστική της προσφυγή. Τα παράπονα της αιτούσης κατά του αποκλεισμού της από τον διαγωνισμό δεν πιθανολογούνται σοβαρώς ως βάσιμα, εν όψει των ανωτέρω εκτεθέντων ως προς την έννοια του άρθρου 1.3.3.1 της διακηρύξεως. Και τούτο διότι η αιτούσα, η οποία είναι νομικό πρόσωπο, δεν υπέβαλε ισολογισμούς των τριών τελευταίων χρήσεων προ της διενεργείας του διαγωνισμού, τα υποβληθέντα δε από αυτήν αντίγραφα μηχανογραφικων δελτίων οικονομικών στοιχείων (εντύπων Ε3), ανεξαρτήτως του αν ήσαν νομίμως επικυρωμένα, εν πάση περιπτώσει δεν προβλέπονται από την διακήρυξη ως μέσο αποδείξεως του κύκλου εργασιών. Εξ άλλου η διακήρυξη δεν προβλέπει τη δυνατότητα αναπληρώσεως με υπεύθυνη δήλωση των δικαιολογητικών δια την πιστοποίηση της χρηματοοικονομικής δυνατότητος των διαγωνιζομένων. Αν δε ήθελε θεωρηθεί ότι η αιτούσα αμφισβητεί την νομιμότητα του ως άνω όρου της διακηρύξεως , η αιτίαση αυτή προβάλλεται απαραδέκτως στο παρόν στάδιο, κατά το οποίο ερευνάται η νομιμότητα του αποκλεισμού της αιτούσης. .. .Επειδή, μη πιθανολογηθέντων ως βασίμων των στρεφομένων κατά του αποκλεισμού της από τον διαγωνισμόν ισχυρισμών της αιτούσης, η αίτησις είναι εν πάση περιπτώσει απορριπτέα, ..