Παροχή υπηρεσιών «Ψηφιοποίηση – Αποτύπωση – Καταχώρηση Γεωγραφικών και Περιγραφικών Δεδομένων του Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας(...) Επιδιώκεται η αναθεώρηση της 1056/2021 απόφασης του Εβδόμου Tμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Το Τμήμα, με την προσβαλλόμενη 1056/2021 απόφασή του, δεχόμενο ότι δεν υφίστανται οι διακωλυτικοί λόγοι υπογραφής των συμβάσεων, που αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη υπό στοιχεία i και ii, απέρριψε τελικά τις προσφυγές, κρίνοντας ότι υφίσταται ο τελευταίος ως άνω διακωλυτικός λόγος που διαπίστωσε το Κλιμάκιο.

ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ:«Παραχώρηση Άδειας Λειτουργίας Επιχείρησης Καζίνο (ΕΚΑΖ) ευρέoς φάσματος δραστηριοτήτων στον Μητροπολιτικό Πόλο Ελληνικού - Αγίου Κοσμά»(...)Επειδή, με το δικόγραφο προσθέτων λόγων η αιτούσα επικαλείται ότι συνέτρεχε νόμιμος λόγος αποκλεισμού της προσφοράς της παρεμβαίνουσας ενώσεως προσώπων, εφ’ όσον από την από 24.4.2020 έκθεση πιστοληπτικής αξιολογήσεως του διεθνούς οργανισμού Moody’s και την από 28.4.2020 γνώμη του καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Γ.Σ. προέκυπτε δυσμενής κατάταξη στο κριτήριο της χρηματοοικονομικής επάρκειας για την δανείζουσα χρηματοπιστωτική και τεχνική ικανότητα στην παρεμβαίνουσα ένωση προσώπων εταιρεία ... ... ... .... Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος, διότι τα στοιχεία, στα οποία στηρίζεται και τα οποία περιέχουν εκτίμηση της οικονομικής καταστάσεως της επιχειρήσεως, στην τεχνική και επαγγελματική ικανότητα της οποίας στηρίζεται η παρεμβαίνουσα ένωση -πέραν του ότι δεν περιλαμβάνονται στα προβλεπόμενα από την Διακήρυξη του επίδικου διαγωνισμού ως δυνάμενα να προσκομισθούν και να ληφθούν υπόψη στο πλαίσιο της διαδικασίας διενέργειάς του στοιχεία- είναι πολύ μεταγενέστερα της ημερομηνίας υποβολής των προσφορών (4.10.2019), λαμβάνουν υπόψη νεότερα δεδομένα και προσκομίσθηκαν το πρώτον ενώπιον του Δικαστηρίου.Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση.

Κατασκευή ηλεκτροκίνησης σιδηροδρομικής γραμμής...Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, όπως βασίμως προβάλλει η αιτούσα κοινοπραξία, ο αναθέτων φορέας ήταν υποχρεωμένος να απαντήσει στην από 1.7.2019 προδικαστική προσφυγή της και, εφόσον διαπίστωνε τη συνδρομή του μνημονευθέντος λόγου αποκλεισμού κατά τα προεκτεθέντα, να προχωρήσει στον αποκλεισμό των παρεμβαινουσών από τον διαγωνισμό, χωρίς να έχει τη δυνατότητα να ζητήσει από αυτές εκ των υστέρων την προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων περί της λήψεως ή μη μέτρων αποκαταστάσεως της αξιοπιστίας τους, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.

Ανάδειξη αναδόχου έργου....Δεδομένου ότι σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω: α) τόσο στη διακήρυξη όσο και στο ΕΕΕΣ του ελεγχόμενου διαγωνισμού δεν περιλαμβάνεται ως λόγος αποκλεισμού η περ. γ της παρ. 4 του άρθρου 73 του ν.4412/2016 («εάν η αναθέτουσα αρχή διαθέτει επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο οικονομικός φορέας συνήψε συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού»), β) η έννοια του σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος, το οποίο συνιστά εν προκειμένω σύμφωνα με την οικεία διακήρυξη υποχρεωτικό λόγο αποκλεισμού, ερμηνεύεται ευρέως, ειδικά δε όταν δεν περιλαμβάνονται στη διακήρυξη ειδικότερες εκφάνσεις του, όπως η αποφυγή στρέβλωσης του ανταγωνισμού, καλύπτοντας κάθε παραπτωματική συμπεριφορά που έχει αντίκτυπο στην επαγγελματική αξιοπιστία και το κύρος του οικονομικού φορέα, όπως η παράβαση των κανόνων του ανταγωνισμού, γ) ως δικαιολογητικά απόδειξης μη συνδρομής του σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος απαιτούνται, σύμφωνα με την οικεία διακήρυξη, πιστοποιητικά χορηγούμενα από τα αρμόδια επιμελητήρια και φορείς (ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ, ΕΕΤΕΜ), από τα οποία αποδεικνύεται ότι τα πρόσωπα με βεβαίωση του Μ.Ε.Κ., που στελεχώνουν την εργοληπτική επιχείρηση, δεν έχουν διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, τα οποία και προσκομίστηκαν από την προσωρινή ανάδοχο, δ) στην προσωρινή ανάδοχο έχει επιβληθεί πρόστιμο από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, η δε σχετική απόφαση έχει δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως από 8.12.2017 (ΦΕΚ Β΄ 3104), ε) η ύπαρξη και μόνο απόφασης της Αρχής Ανταγωνισμού, με την οποία διαπιστώθηκε η παράβαση των κανόνων του ανταγωνισμού, δεν δύναται να οδηγήσει άνευ ετέρου στον αποκλεισμό του συμμετέχοντα οικονομικού φορέα και στ) η αναθέτουσα αρχή οφείλει να αξιολογεί τους κινδύνους που θα μπορούσε να διατρέξει, στην περίπτωση που αναθέσει τη σύμβαση σε προσφέροντα, του οποίου η ακεραιότητα ή η αξιοπιστία είναι αμφίβολη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να παρασχεθούν έγγραφες διευκρινίσεις ως προς την τήρηση της διαδικασίας που προβλέπεται στις παρ. 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, και, ειδικότερα, ως προς την κλήση της ως άνω εταιρείας να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της (όπως διακοπή όλων των δεσμών με πρόσωπα ή οργανισμούς που εμπλέκονται στην παράνομη συμπεριφορά, μέτρα αναδιοργάνωσης προσωπικού, εφαρμογή συστημάτων υποβολής εκθέσεων και ελέγχου, δημιουργία δομής εσωτερικού ελέγχου για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης, έγκριση εσωτερικών κανόνων ευθύνης και αποζημίωσης – βλ. σημείο 102 του Προοιμίου της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ), ώστε να μην καταλείπεται αμφιβολία ως προς την ακεραιότητα και αξιοπιστία αυτής. Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση, προκειμένου η αναθέτουσα αρχή να προσκομίσει τα, αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη, στοιχεία.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΛΑΙΣΙΟ:«Σύναψη Συμφωνίας πλαίσιο για την προμήθεια των υγρών καυσίμων και ελαιολιπαντικών του Δήμου … και των νομικών προσώπων ετών 2020-2024» για τις ΟΜΑΔΕΣ Β ΔΗΜΟΣ … (ΑΙΠΑΝΤΙΚΑ) & ΟΜΑΔΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ (ΑΙΠΑΝΤΙΚΑ) και κατακυρώθηκε ο Διαγωνισμός για τις ως άνω ομάδες στην εταιρεία «…».(...)Εν προκειμένω, δεν συντρέχει τέτοια περίπτωση, καθόσον τα σχετικά πιστοποιητικά εκδίδονται στην Ελλάδα και επομένως δεν μπορεί εναλλακτικώς να γίνει δεκτή υποβολή ένορκης βεβαίωσης προς αντικατάσταση αυτών. Συνεπώς, ο τρίτος λόγος προσφυγής θα πρέπει να γίνει δεκτός, καθώς η αναθέτουσα αρχή έσφαλε αποδεχόμενη ως δικαιολογητικά κατακύρωσης τις προσκομισθείσες από την παρεμβαίνουσα ένορκες βεβαιώσεις … ενώπιον της κ. Συμβολαιογράφου Πειραιά … και … ενώπιον της κ. Ειρηνοδίκου …, οι οποίες λογίζονται ως υποβληθείσες προς αντικατάσταση των απαιτούμενων Πιστοποιητικών, καθώς αυτά, ως ανωτέρω εκτέθηκε, δεν υποβλήθηκαν προσηκόντως κατά το στάδιο της υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης.(...)Δέχεται την προσφυγή. Ακυρώνει την προσβαλλομένη κατά το σκεπτικό.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την αίτηση αυτή η αιτούσα εταιρεία επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ' αριθμ. 1332/2020 απόφαση του 7ου Κλιμακίου της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών.(....)Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω κριθέντων, και δεδομένου ότι εν προκειμένω η αιτούσα εταιρεία καλυπτόταν κατά το χρόνο της δηλώσεως στο ΕΕΕΣ από πιστοποιητικό φορολογικής ενημερότητας μηνιαίας διάρκειας, παρίσταται μη νομίμως αιτιολογημένη, όπως βασίμως προβάλλεται, η κρίση της ΑΕΠΠ, σύμφωνα με την οποία η αρνητική απάντηση της αιτούσας στο βασικό ερώτημα του ΕΕΕΣ ήταν «αντικειμενικά» ανακριβής με αποτέλεσμα να συντρέχει ο λόγος απόρριψης της προσφοράς της, κατ’ εφαρμογήν της διάταξης του άρθρου 4. 2. δ (i) της διακήρυξης.(....)Συνεπώς, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 20, 21 και 24, δεν επιτρέπεται να αποδοθεί στην αιτούσα, ενώ αυτή δηλώνει νομίμως στο ΕΕΕΣ ότι δεν βρίσκεται σε κατάσταση αθέτησης της εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεών της, παράβαση της προαναφερθείσας υποχρέωσης ενημέρωσης της αναθέτουσας αρχής, εκδηλούμενη ειδικώς μέσω της παράλειψης δηλώσεως στο ΕΕΕΣ του γεγονότος της υπαγωγής της σε ρύθμιση/διακανονισμό φορολογικής οφειλής, η οποία, όμως, δεν προβλέπεται από το κανονιστικό πλαίσιο του διαγωνισμού ως αυτοτελής λόγος αποκλεισμού οικονομικού φορέα, όπως αντιθέτως και με μη νόμιμη αιτιολογία έκρινε η ΑΕΠΠ, σύμφωνα και με όσα βασίμως προβάλλονται.Δέχεται την αίτηση.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την υπό εξέταση Προδικαστική Προσφυγή ο προσφεύγων επιδιώκει να ακυρωθούν, άλλως να τροποποιηθούν: (α) η υπ’ αριθ. ... που ελήφθη κατά την ... συνεδρίασή του Δ.Σ. της αναθέτουσας αρχής, με την οποία, κατά τους ισχυρισμούς του, παρανόμως κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού ... στην ...(....)Επειδή, σε συνέχεια των αναγραφέντων στην ανωτέρω σκέψη και στη σκέψη 33 της παρούσας, δοθέντος ότι τα επίμαχα στοιχεία του ΕΕΕΣ του παρεμβαίνοντος είναι αντικειμενικά ανακριβή, περίπτωση που αποτελεί αυτοτελή λόγο αποκλεισμού ( βλ. σκ. 26 και 33 ) γίνονται δεκτοί οι ισχυρισμοί του προσφεύγοντος περί δεσμίας αρμοδιότητας της αναθέτουσας αρχής προς απόρριψη της προσφοράς του παρεμβαίνοντος σύμφωνα με τα ρητώς προβλεπόμενα στο άρθρο 103 παρ. 3 του ν. 4412/2016 και στο άρθρο 4.2 (δ) i της Διακήρυξης (...) μη καταλειπομένης οποιασδήποτε διακριτικής ευχέρειας όσον αφορά την εκτίμηση της σοβαρότητας ή άλλες αξιολογικές παραμέτρους της ανακριβούς δήλωσης στο ΕΕΕΣ (...). Επισημαίνεται ότι η οικεία πλημμέλεια παρίσταται μη θεραπεύσιμη δοθέντος ότι μια αίτηση παροχής διευκρινήσεων δεν μπορεί να θεραπεύσει την παράλειψη παροχής πληροφοριών των οποίων η κοινοποίηση ήταν απαραίτητη βάσει των εγγράφων της οικείας σύμβασης (...) αφού η διόρθωσή αυτή είχε ως συνέπεια τη μεταγενέστερη αντικατάσταση ουσιώδους εγγράφου κατά τρόπο ώστε να αίρεται το απαράδεκτο της προσφοράς του ήδη παρεμβαίνοντος.Δέχεται την Προδικαστική Προσφυγή.

ΑΚΥΡΩΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΣτΕ/983/2021.

Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης ταχυδρομικού έργου στη Γεωγραφική Περιοχή του Νομού ..., διάρκειας έξι (6) μηνών, προϋπολογισθείσας δαπάνης 378.000,00 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ(....)Συνεπώς, από τη συνδυασμένη ερμηνεία των άρθρων 284 και 309 του ν. 4412/2016 και του Κανονισμού 765/2008, αλλά και των ειδικών προβλέψεων των άρθρων 2.2.7 και 2.2.9.2.Β.5. της διακήρυξης, συνάγεται ότι οι οικονομικοί φορείς οφείλουν να προσκομίσουν ως αποδεικτικά μέσα συμμόρφωσης με τα ζητούμενα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας, πιστοποιητικά εκδιδόμενα από φορείς διαπιστευμένους σύμφωνα με τον Κανονισμό 765/2008, δηλαδή από φορείς εγκατεστημένους σε κράτος μέλος και διαπιστευμένους από τον εθνικό οργανισμό διαπίστευσης του κράτους μέλους εγκατάστασης και όχι από φορείς εγκατεστημένους σε τρίτες χώρες και διαπιστευμένους από οργανισμούς διαπίστευσης τρίτου κράτους, ανεξαρτήτως εάν οι τελευταίοι αυτοί οργανισμοί έχουν υπογράψει διεθνή σύμβαση αναγνώρισης, στην οποία έχει συμβληθεί και ο εθνικός οργανισμός διαπίστευσης, όπως κρίθηκε και με την προαναφερθείσα απόφαση του ΔΕΕ.(....)Παραπέμπει την υπόθεση στην Ολομέλεια και ορίζει εισηγητή την Σύμβουλο Ο. Παπαδοπούλου. Απορρίπτει την αίτηση αναστολής και κάνει δεκτή κατά το μέρος αυτό την παρέμβαση.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται η ακύρωση α) της .../2019 αποφάσεως της Αρχής Εξετάσεως Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ), με την οποία απορρίφθηκε προδικαστική προσφυγή της αιτούσης κατά της από 5.8.2019 αποφάσεως του Γενικού Διευθυντή Επιχειρησιακών Λειτουργιών του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) Α.Ε. (εφεξής: "ΔΕΔΔΗΕ" ή "αναθέτων φορέας"), και β) της από 5.8.2019 αποφάσεως του Γενικού Διευθυντή Επιχειρησιακών Λειτουργιών του ΔΕΔΔΗΕ, με την οποία η αιτούσα ένωση εταιρειών αποκλείσθηκε από διαγωνισμό που προκήρυξε ο ΔΕΔΔΗΕ για την ανάθεση συμβάσεως συνολικού προϋπολογισμού 32.370.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), με κριτήριο κατακυρώσεως τη χαμηλότερη τιμή, για την ανάδειξη αναδόχου παροχής υπηρεσιών ψηφιοποιήσεως, αποτυπώσεως και καταχωρίσεως γεωγραφικών και περιγραφικών δεδομένων του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας 57 περιοχών του ΔΕΔΔΗΕ στη βάση δεδομένων γεωγραφικού συστήματος πληροφοριών. Με την ίδια απόφαση του αναθέτοντος φορέα ολοκληρώθηκε το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών και των τεχνικών προσφορών και κρίθηκε παραδεκτή, μεταξύ των προσφορών των οικονομικών φορέων που έλαβαν μέρος στον διαγωνισμό, μόνο η προσφορά της ενώσεως εταιρειών "... Ι.Κ.Ε." και "... Limited", η οποία παρεμβαίνει στη δίκη υπέρ του κύρους των προσβαλλομένων πράξεων.(....)Δέχεται εν μέρει την αίτηση και την απορρίπτει κατά τα λοιπά.Απορρίπτει εν μέρει την παρέμβαση και δέχεται αυτήν κατά τα λοιπά.Ακυρώνει την .../2019 απόφαση της Αρχής Εξετάσεως Προδικαστικών Προσφυγών και την από 5.8.2019 απόφαση του Γενικού Διευθυντή Επιχειρησιακών Λειτουργιών του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε. κατά το μέρος που αφορούν την αποδοχή της προσφοράς της ενώσεως εταιρειών "... Ι.Κ.Ε." και "... Limited" ως προς τις Διευθύνσεις Περιφερειών Αττικής και Κεντρικής Ελλάδος του ΔΕΔΔΗΕ.

Επομένως, εφόσον η Επ.Αντ. δεν διαπίστωσε ρητώς, κατά τον λόγο της αρμοδιότητάς της, ότι ο ήδη παρεμβαίνων συμμετείχε, δια της ..…. -ως άλλωστε έπραξε για έτερη εταιρεία και τη θυγατρική της ( βλ. σχετικό ισχυρισμό του παρεμβαίνοντος)- σε παράνομη σύμπραξη με στόχο την στρέβλωση του ανταγωνισμού, δημιουργείται μαχητό τεκμήριο ως προς την αξιοπιστία της, πλην όμως όπως βασίμως ισχυρίζεται η αναθέτουσα αρχή, δεν προκύπτει ότι ο προσφεύγων εισέφερε νέα στοιχεία ικανά να κλονίσουν το τεκμήριο αξιοπιστίας του, ως προς του λόγους αποκλεισμού που του καταλογίζει. Άλλωστε η με αρ. 721/2020 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού μη προσβληθείσα δικαστικώς έχει το τεκμήριο νομιμότητας και δεν περιέχει ρητή κρίση περί διάπραξης ή απόδοσης παράβασης του δικαίου του ανταγωνισμού στην παρεμβαίνουσα αλλά στην εταιρεία ... ... … η οποία διατηρεί χωριστή νομική προσωπικότητα έναντι της παρεμβαίνουσας ( βλ. και ΔΕφΑθ 35/2022 σκ. 12-15, 853/2022 σκ. 9, και ΕΑΔΗΣΥ 209/2022 ad hoc)