ΣΤΕ/754/2020
Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις
Κατασκευή ηλεκτροκίνησης σιδηροδρομικής γραμμής...Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, όπως βασίμως προβάλλει η αιτούσα κοινοπραξία, ο αναθέτων φορέας ήταν υποχρεωμένος να απαντήσει στην από 1.7.2019 προδικαστική προσφυγή της και, εφόσον διαπίστωνε τη συνδρομή του μνημονευθέντος λόγου αποκλεισμού κατά τα προεκτεθέντα, να προχωρήσει στον αποκλεισμό των παρεμβαινουσών από τον διαγωνισμό, χωρίς να έχει τη δυνατότητα να ζητήσει από αυτές εκ των υστέρων την προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων περί της λήψεως ή μη μέτρων αποκαταστάσεως της αξιοπιστίας τους, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.4/1/2019
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:..Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης, κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από όσα δέχθηκε το Κλιμάκιο με την 92/2018 πράξη του. Ειδικότερα, αναφορικά με την πρώτη αποδιδόμενη από αυτό πλημμέλεια στην εντελλόμενη με το επίμαχο ένταλμα δαπάνη, το Τμήμα, εμμένοντας στις ορθές σκέψεις και λεπτομερείς αιτιολογίες της προσβαλλόμενης πράξης, αναφέρεται εκ νέου σε αυτές, προς αποφυγή περιττών επαναλήψεων, κρίνει δε απορριπτέα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση. Περαιτέρω, αναφορικά με τη δεύτερη πλημμέλεια της επίμαχης δαπάνης, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. V της παρούσας), ο εθνικός νομοθέτης, κάνοντας χρήση της παρεχόμενης από την οδηγία σχετικής ευχέρειας, θεμιτώς προέβλεψε ότι στις υπηρεσίες καθαριότητας, όπως εν προκειμένω, η διάπραξη σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος, κατά την έννοια της παρ. 2γ του ν. 3863/2010, συνιστά υποχρεωτικό λόγο αποκλεισμού. Συνεπώς, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα, ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι μη νομίμως το Νοσοκομείο παρέλειψε να ασκήσει την αρμοδιότητά του σύμφωνα με την προμνησθείσα διάταξη σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 18 παρ. 2 και 5 και 73 του ν. 4412/2016. Δηλαδή, όφειλε το Νοσοκομείο, πριν την επίμαχη ανάθεση, να είχε διερευνήσει την τυχόν επιβολή στην αιτούσα προστίμων από το Σ.ΕΠ.Ε. δια υποβολής γραπτού αιτήματος στη Διεύθυνση Προγραμματισμού και Συντονισμού και, ακολούθως, εφόσον διαπίστωνε την ύπαρξη προστίμων, όπως αυτά εξειδικεύονται στην παρ. 2γ του ν. 3863/2010 (εν προκειμένω πέντε πρόστιμα υψηλής ή πολύ υψηλής σοβαρότητας), είτε να την απέκλειε είτε να της ανέθετε, κατ’ εξαίρεση, την επίμαχη σύμβαση, εφόσον πειθόταν, μετά την προσκόμιση κατάλληλων στοιχείων, ότι η αιτούσα έλαβε επαρκή μέτρα (αυτοκάθαρσης) για την αποκατάσταση της επαγγελματικής της αξιοπιστίας. Ενόψει δε της παράλειψης του Νοσοκομείου να πράξει, ως αναθέτουσα αρχή, σύμφωνα με τα ανωτέρω και να προβεί στις ανάλογες αξιολογήσεις περί του αποκλεισμού ή μη της αιτούσας, απαραδέκτως προβάλλονται το πρώτον ενώπιον του Τμήματος τα περί λήψης εκ μέρους της αιτούσας μέτρων αυτοκάθαρσης (πληρωμή προστίμων και δικαστική τους αμφισβήτηση), ενώ, περαιτέρω, παρίστανται ως αλυσιτελείς, άλλως ως ερειδόμενοι επί υποθετικών δεδομένων, οι ισχυρισμοί της αιτούσας ότι το Νοσοκομείο δεν θα την απέκλειε, ενόψει της μη τελεσίδικης κρίσης επί της νομιμότητας των επιβληθέντων εις βάρος της προστίμων από το Σ.ΕΠ.Ε.. Επιπλέον, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από την ερμηνεία του Κλιμακίου σχετικά με τις προϋποθέσεις εφαρμογής της νομιμοποιητικής διάταξης του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, αλλά και την κρίση του σχετικά με την μη εφαρμογή της στην συγκεκριμένη υπόθεση. Τέλος, με νόμιμη αιτιολογία το Κλιμάκιο έκρινε ότι, στην προκειμένη περίπτωση, δεν είναι εφαρμοστέα ούτε η νομιμοποιητική διάταξη του άρθρου 17 παρ. 2 του ν. 4332/2015. Είναι δε απορριπτέοι οι ισχυρισμοί περί εφαρμογής της για λόγους ισότητας στην συγκεκριμένη περίπτωση, καθώς η εν λόγω διάταξη, ως εξαιρετική, είναι στενώς ερμηνευτέα και εφαρμοστέα μόνον στις περιπτώσεις που εμπίπτουν στο ρυθμιστικό της πεδίο (πρβλ. ΣτΕ Ολ. 3324/2000).
ΕΣ/ΚΛ.Ε/315/2019
Κατασκευή ηλεκτροκίνησης σιδηροδρομικής οδού...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ενόψει των περιλαμβανόμενων στην .../2017 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η αναδειχθείσα ανάδοχος εταιρεία είχε συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 11.5.2005 έως 26.11.2012 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο σχετικό ερώτημα του υποβληθέντος από αυτή Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Προμήθειας δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπλήρωσης του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού (9.2.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευτεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24.10.2018 επί της υπόθεσης C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, άρχεται από το χρόνο έκδοσης της σχετικής απόφασης της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντέλεσης της παράβασης και, συνεπώς, δεν ήταν κατά το χρόνο υποβολής του δικαιολογητικού σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες που είχαν λάβει χώρα, όπως οι επίμαχες, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, πλην όμως η σύναψή τους διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, ληφθείσα εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας, λαμβανομένου υπόψη ότι η ανωτέρω .../2017 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού εκδόθηκε στις 10.3.2017 και δημοσιεύτηκε στις 8.9.2017. Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπράτησης, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζόμενους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. 4.4) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας αναδόχου εταιρείας εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Ε.Ε.Ε.Π.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώθηκε η εκ μέρους της εν λόγω εταιρείας σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, παρίσταται μη νόμιμη η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην εταιρεία αυτή χωρίς την τήρηση της διαδικασίας που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, ήτοι την κλήση της ως άνω εταιρείας να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της, παρότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού.