ΕΣ/ΚΛ.Ζ/45/2021
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας...Με δεδομένα όσα προεκτέθηκαν και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:Α) Ο όρος της διακήρυξης (2.2.6), σύμφωνα με τον οποίο οι οικονομικοί φορείς απαιτείται σωρευτικά να έχουν εκτελέσει τουλάχιστον μια (1) παρόμοια σύμβαση ανά έτος κατά την τελευταία τριετία (2017, 2018, 2019) και επιπλέον να διαθέτουν τουλάχιστον τρεις (3) παρόμοιες συμβάσεις σε ισχύ, περιόρισε ουσιωδώς τον κύκλο των δυνητικών προσφερόντων στον διαγωνισμό, χωρίς ο περιορισμός αυτός να σχετίζεται με το αντικείμενο της σύμβασης και να δικαιολογείται από οποιοδήποτε επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος, εφόσον κατά τα λοιπά οι προσφέροντες ανταποκρίνονται στα στοιχεία της ίδιας απαίτησης (πρβλ. Ελ.Σ. Έβδομο Τμ. 2649/2020). Ούτε άλλωστε προκύπτει ότι ο σκοπός, για τον οποίο τέθηκε ο εν λόγω περιορισμός, δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί με άλλα λιγότερο περιοριστικά μέτρα, όπως, όλως ενδεικτικώς, με την πρόβλεψη περί παράλληλης εκτέλεσης πλειόνων συμβάσεων οποτεδήποτε μέσα στην τελευταία τριετία. Πρόκειται, συνεπώς, για έναν μη εύλογο και δυσανάλογα περιοριστικό όρο, όπως άλλωστε μαρτυρείται από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μόλις τριών οικονομικών φορέων, οι δύο εκ των οποίων μάλιστα αποκλείσθηκαν προτού καν διαπιστωθεί εάν πληρούν τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής. Ειδικώς δε ως προς τον ειδικότερο όρο οι οικονομικοί φορείς να διαθέτουν τουλάχιστον τρεις παρόμοιες συμβάσεις σε ισχύ, ο τελευταίος είναι παράνομος και για τον πρόσθετο λόγο ότι συμπεριλήφθηκε στη διακήρυξη χωρίς να έχει προηγουμένως εγκριθεί από το Δ.Σ. της αναθέτουσας αρχής, καθόσον δεν περιλαμβανόταν στις τεχνικές προδιαγραφές για την ανάθεση της υπηρεσίας που εγκρίθηκαν κατά την από 24.7.2020 24η συνεδρίαση αυτού...Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το 4/4.1.2021 έγγραφο της Διευθύντριας της Οικονομικής Υπηρεσίας του Κ.Κ.Π.-Π.Κ.Μ., σχεδίου σύμβασης με αντικείμενο την ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων των παραρτημάτων του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας ....
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/603/2021
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/72/2021
Ανάθεση υπηρεσιών εστίασης...Με δεδομένα όσα προεκτέθηκαν και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: Α) Ο όρος της διακήρυξης (2.2.6), σύμφωνα με τον οποίο οι οικονομικοί φορείς απαιτείται σωρευτικά να έχουν εκτελέσει παρόμοιες συμβάσεις κατά την τελευταία τριετία (2017, 2018, 2019) και επιπλέον να διαθέτουν τουλάχιστον 1 παρόμοια σύμβαση σε ισχύ, πέραν του ότι, ως προς το πρώτο του σκέλος, διατυπώνεται αορίστως, καθώς δεν διευκρινίζει τον αριθμό των συμβάσεων που πρέπει να έχουν εκτελεστεί, περιόρισε ουσιωδώς τον κύκλο των δυνητικών προσφερόντων στον διαγωνισμό, χωρίς ο περιορισμός αυτός να σχετίζεται με το αντικείμενο της σύμβασης και να δικαιολογείται από οποιοδήποτε επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος. Ούτε άλλωστε προκύπτει γιατί ο σκοπός, για τον οποίο τέθηκε ο εν λόγω περιορισμός, δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί με άλλα λιγότερο περιοριστικά μέτρα, όπως, όλως ενδεικτικώς, με την πρόβλεψη περί παράλληλης εκτέλεσης πλειόνων συμβάσεων οποτεδήποτε μέσα στην τελευταία τριετία. Πρόκειται, συνεπώς, για έναν μη εύλογο και δυσανάλογα περιοριστικό όρο, όπως άλλωστε μαρτυρείται από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μόλις τριών οικονομικών φορέων, οι δύο εκ των οποίων μάλιστα αποκλείσθηκαν προτού καν διαπιστωθεί εάν πληρούν τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής (βλ. και 45/2021 Πράξη του Κλιμακίου, όπου παρατίθενται όμοια περιστατικά)...(..)Κατ’ ακολουθία, καθόσον οι διαπιστούμενες ως άνω πλημμέλειες εντοπίζονται σε ουσιώδεις όρους της διακήρυξης και συνδέονται με την εφαρμογή βασικών αρχών και κανόνων του δικαίου περί δημοσίων συμβάσεων, που συνάπτονται άμεσα με την εκδήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής στον διαγωνισμό και την διαμόρφωση των υποβαλλομένων προσφορών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/765/2021
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/348/2020
ΑΝΑΘΕΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο άγεται στην ακόλουθη κρίση:Α) Μη νομίμως, ειδικότερα δε κατά παραβίαση των –προμνησθεισών στη σκέψη 4 της παρούσας– διατάξεων των άρθρων 18, 71, 75, 80 και 86 ν. 4412/2016, ορίσθηκαν στη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού ως κριτήρια ανάθεσης η αποδεδειγμένη ικανότητα της επιχείρησης για την εκτέλεση των δημοπρατούμενων εργασιών καθαριότητας (Κ1), η επιτυχής - ποιοτική συνεργασία στο αντικείμενο της καθαριότητας δημόσιων ή ιδιωτικών νοσοκομείων (Κ2), το πλήθος και οι ικανότητες των απασχολούμενων υπαλλήλων και στελεχών (Κ3) και οι προσφερόμενοι πόροι (προσωπικό, μηχανήματα, υλικά) για την αντιμετώπιση της δημοπρατούμενης υπηρεσίας (Κ4), ήτοι τέσσερα (4) από τα πέντε (5) κριτήρια ανάθεσης που προβλέφθηκαν στη διακήρυξη για τον προσδιορισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς βάσει της βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής, ο συντελεστής βαρύτητας των οποίων ανήλθε σε συνολικό ποσοστό 90%. Τούτο διότι τα εν λόγω κριτήρια ανάθεσης, όπως προκύπτει και από τα προβλεπόμενα, ομοίως, στη διακήρυξη αποδεικτικά μέσα εκπλήρωσής τους (συμβάσεις καθαριότητας σε δημόσια ή ιδιωτικά νοσοκομεία συναφθείσες κατά την τελευταία τριετία, βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης ή αντίστοιχες επιστολές των αντισυμβαλλομένων –ως προς τις συμβάσεις στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, αντίστοιχα–, ετήσιοι πίνακες προσωπικού κατά την τελευταία τριετία, πιστοποιήσεις εκπαίδευσης αυτού σε παροχή υπηρεσιών καθαρισμού, τεχνικά φυλλάδια, δελτία δεδομένων ασφαλείας και εγκρίσεις από τους αντίστοιχους φορείς, καθώς και οποιαδήποτε άλλη πιστοποίηση για τα χρησιμοποιούμενα υλικά και τον εξοπλισμό), δεν αποσκοπούν στον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, αλλά συνδέονται με την εκτίμηση της καταλληλότητας των διαγωνιζομένων να εκτελέσουν τη σύμβαση. (...)Κατ’ ακολουθίαν, διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία του διαγωνισμού για την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης, οι οποίες κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.
Ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.7/2439/2020
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/319/2021
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα δέκα (10) σχεδίων συμβάσεων και της προηγουμένως διενεργηθείσας από το «Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης» (Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση της σύμβασης «υπηρεσίες φύλαξης έντεκα (11) κτιριακών εγκαταστάσεων διαχειριστικής ευθύνης Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ.», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 6.290.000,00 ευρώ (7.799.600,00 ευρώ με Φ.Π.Α.).(....)Επιπροσθέτως, το «πλήθος των εργαζομένων που θα απασχοληθούν» ως στοιχείο του επίμαχου κριτηρίου ανάθεσης, είναι γενικό και αόριστο, καθόσον δεν προσδιορίζεται ο τρόπος κατά τον οποίο η αναφορά στον αριθμό των εργαζομένων προσφέρει στην απόδοση της σύμβασης, με συνέπεια να μην προκύπτει αρκούντως σαφής διαφοροποίηση της ποιότητας μεταξύ αφενός μεν των προσφερόντων που ενδεχομένως υπερβαίνουν – ακόμη και κατ’ ελάχιστον – τον απαιτούμενο στη διακήρυξη αριθμό προσωπικού, αφετέρου δε εκείνων που προσφέροντας ακριβώς το ελάχιστο απαιτούμενο από τη διακήρυξη προσωπικό, επιλέγονται ως ικανοί να εκτελέσουν με τρόπο κατάλληλο τη σύμβαση.Κωλύεται η υπογραφή των δέκα (10) σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του Ιδρύματος Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης και της αναδόχου εταιρείας «… A.E.» για την ανάθεση υπηρεσιών φύλαξης των αντίστοιχων δέκα (10) κτιριακών εγκαταστάσεων διαχειριστικής ευθύνης της ανωτέρω αναθέτουσας αρχής.
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1306/2021.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ(Δ΄ ΔΙΑΚΟΠΩΝ)/1243/2021
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων: ζητείται η ανάκληση της 272/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Με την προσφυγή και την παρέμβαση προβάλλεται ότι, οι διαπιστωθείσες με την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλειες δεν είναι ουσιώδεις, δεδομένου ότι κατά των σχετικών όρων και προβλέψεων της διακήρυξης, δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις και προσφυγές, ούτε εξαιτίας τους επλήγη η αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας. Ο λόγος αυτός ανάκλησης είναι απορριπτέος ως αβασιμος δεδομένου ότι οι προαναφερόμενες πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, πλήττουν, για τους ειδικότερους λόγους που προαναφέρθηκαν, την αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας, και ιδίως τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και του υγιούς ανταγωνισμού. Η μη υποβολή ενστάσεων και προσφυγών κατά των κρίσιμων όρων της διακήρυξης, δεν συνιστά αυτοτελώς λόγο που καθιστά τις εν λόγω πλημμέλειες μη ουσιώδεις, λόγω της φύσης του ασκούμενου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ελέγχου νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας, που αποβλέπει στη θεραπεία της αντικειμενικής ακεραιότητας των διαγωνιστικών διαδικασιών. Αυτό έχει ως συνέπεια να διατυπώνεται αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνονται πλημμέλειες που πλήττουν τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και του υγιούς ανταγωνισμού, επί των οποίων στηρίζεται το σύνολο της οικείας νομοθεσίας, ανεξαρτήτως της υποβολής διοικητικών ή δικαστικών προσφυγών από τους ενδιαφερόμενους.Δεν ανακαλεί την 272/2021 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1306/2021
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τις ένδικες προσφυγές ζητείται η ανάκληση της 319/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή δέκα (10) σχεδίων συμβάσεων μεταξύ των προσφευγόντων, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών φύλαξης δέκα (10) κτιριακών εγκαταστάσεων σπουδαστικών εστιών, διαχειριστικής ευθύνης του πρώτου προσφεύγοντος.(....)Εξάλλου, η μη υποβολή ενστάσεων και προσφυγών κατά των κρίσιμων όρων της διακήρυξης, δεν συνιστά αυτοτελώς λόγο που καθιστά τις εν λόγω πλημμέλειες μη ουσιώδεις, δεδομένου ότι κατά τον ασκούμενο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, σύμφωνα με το άρθρο 98 παρ. 1 περ. β του Συντάγματος, έλεγχο της νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας που αποβλέπει στη θεραπεία της αντικειμενικής ακεραιότητας των διαγωνιστικών διαδικασιών, διατυπώνεται αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνονται πλημμέλειες που πλήττουν τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και τον υγιή ανταγωνισμό, επί των οποίων στηρίζεται το σύνολο της οικείας νομοθεσίας, ανεξαρτήτως της υποβολής διοικητικών ή δικαστικών προσφυγών από τους ενδιαφερόμενους.Δεν ανακαλεί την 319/2021 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/180/2022.
ΕΣ/ΕΛΑΣΣ.ΟΛΟΜ/505/2021
Ανάθεση του έργου σίτισης φοιτητών..ζητείται η αναθεώρηση της 2469/2020 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Ο ειδικότερος ισχυρισμός της δεύτερης προσφεύγουσας περί παραβίασης της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης της είναι αποριπτέος ως αβάσιμος. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι στην απόφασή του ΕλΣ Ολ. 2141/2020 (σκέψη 21) είχε δεχθεί ότι πλημμέλεια οφειλόμενη σε περιοριστικό όρο της διακήρυξης δεν στοιχειοθετούσε ουσιώδη πλημμέλεια, επειδή, με προηγούμενες πράξεις του το Κλιμάκιο προσυμβατικού ελέγχου δεν είχε αναδείξει ταυτόσημη πλημμέλεια άλλης διαγωνιστικής διαδικασίας, δημιουργώντας έτσι την πεποίθηση στην αναθέτουσα αρχή ότι ο σχετικός, ως πλημμελής κριθείς μεταγενεστέρως όρος, ήταν νόμιμος. Όμως, το Δικαστήριο στην ως άνω απόφασή του δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι «δεν δύναται να θεωρήσει την πλημμέλεια αυτή ως ουσιώδη, καθόσον δεν αναδεικνύεται δι’ αυτής, ως εκ του λόγου που την εξηγεί, πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας». Το Δικαστήριο κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση η πλημμέλεια που διαπιστώθηκε στη σκέψη 32 της παρούσας είναι τόσο σοβαρή που δεν δύναται να καλυφθεί από την εμπιστοσύνη της αναδόχου αρχής σε προηγούμενη διενέργεια ελέγχου. Ο περιορισμός του ανταγωνισμού που επιχειρήθηκε με τον συνδυασμό των δύο προαναφερθέντων όρων, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί κατά την κοινή πείρα από τις συνθήκες της αγοράς, όπως μπορούσε στην υπόθεση επί της οποίας εκδόθηκε η ΕλΣ Ολ. 2141/2020, και πρέπει, λόγω της σοβαρότητας αυτού, να τύχει, χάριν θεραπείας της αντικειμενικής νομιμότητας, της δέουσας αυστηρής κύρωσης, ώστε να εμπεδωθεί στις δημόσιες αρχές που υπόκεινται στον προσυμβατικό έλεγχο, η στέρεη πεποίθηση ότι δεν διαφεύγουν της κύρωσης σοβαρές πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, εκ του τυχαίου και συμπτωματικού γεγονότος ότι, παρά το πρόδηλο πλήγμα στον ανταγωνισμό που επήλθε με την προκήρυξη, δεν επέδειξε ενδιαφέρον για τη διαδικασία παρά μόνον ένας οικονομικός φορέας.(...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι κρινόμενες προσφυγές πρέπει να απορριφθούν και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος από τη δεύτερη προσφεύγουσα παραβόλου.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/272/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της υποκείμενης διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το αντικείμενο «ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΦΟΙΤΗΤΙΚΩΝ ΕΣΤΙΩΝ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΩΝ ΕΣΤΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΟΥ Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ.(...)», διάρκειας 36 μηνών και προϋπολογιζόμενης δαπάνης ποσού 3.510.000 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.) ή 4.352.400 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), με πρόβλεψη δικαιώματος προαίρεσης για παροχή επιπλέον υπηρεσιών πέραν των συμβατικών σε ποσοστό μέχρι 30%, προϋπολογιζόμενης δαπάνης του δικαιώματος αυτού ποσού 1.053.000 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.)(....)Για τις ανάγκες της ελεγχόμενης σύμβασης, η οποία είναι τριετούς διάρκειας, όφειλε η αναθέτουσα αρχή, η οποία αποτελεί φορέα γενικής κυβέρνησης, να έχει προβεί σε έκδοση απόφασης ανάληψης πολυετούς υποχρέωσης.... Τούτο δε προς δέσμευση των απαραίτητων πιστώσεων για την κάλυψη της συνολικής δαπάνης της σύμβασης και την εξασφάλιση της απρόσκοπτης εκτέλεσής της. Από τα έγγραφα, όμως, του φακέλου της σύμβασης δεν προκύπτει να έχει λάβει χώρα η ως άνω απόφαση παρά μόνον η έκδοση αποφάσεων δέσμευσης πίστωσης για τη δαπάνη της σύμβασης εντός του έτους 2020.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος...σχεδίου σύμβασης.
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ(Δ΄ ΔΙΑΚΟΠΩΝ)/1243/2021.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΕΠΠ/567/2020.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/648/2019
Έργα αντιθορυβικής προστασίας...Ακολούθως, ενόψει των διαλαμβανομένων στην 674/14.12.2018 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ανάδοχος είχε συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 1.3.2011 έως 14.3.2011 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο ερώτημα «Έχει συνάψει ο οικονομικός φορέας συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού» του υποβληθέντος από αυτή Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπληρώσεως του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού (28.9.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευθεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως της 24.10.2018 επί της υποθέσεως C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, άρχεται από το χρόνο εκδόσεως της σχετικής αποφάσεως της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντελέσεως της παραβάσεως. Συνεπώς, κατά τον χρόνο υποβολής του Τ.Ε.Υ.Δ. δεν ήταν σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες, όπως οι επίμαχες, που είχαν λάβει χώρα, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, η σύναψή τους όμως διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμοδίου οργάνου που ελήφθη εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας. Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχειρίσεως, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπρατήσεως, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζομένους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. IV.E.) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας ως αναδόχου εργοληπτικής επιχειρήσεως εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Τ.Ε.Υ.Δ.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συνάψεως συμβάσεως, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώθηκε η εκ μέρους της εν λόγω εταιρείας σύναψη συμφωνίας με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αναθέτουσα Αρχή οφείλει, τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, να καλέσει την ως άνω εταιρεία να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι, μολονότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού, η ίδια έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της (Ελ.Συν. Ε΄ Κλιμ. 291, 304, 315, 319/2019).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση του δημοπρατηθέντος έργου έχει εμφιλοχωρήσει ουσιώδης πλημμέλεια, η οποία κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμβάσεως. Σε κάθε δε περίπτωση, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι μεταξύ των δικαιολογητικών κατακυρώσεως που προσκομίσθηκαν από την αναδειχθείσα ως ανάδοχο εταιρεία, δεν περιλαμβάνεται ασφαλιστική ενημερότητα για τα εκτελούμενα από αυτήν έργα «Συντήρηση Ηλεκτρομηχανολογικών Εγκαταστάσεων Πολυχώρου Δήμου ...» και «Ανάπλαση Πλατείας ...» και, συνεπώς, σε περίπτωση που δεν συνέτρεχε ο ανωτέρω διακωλυτικός της υπογραφής του ελεγχομένου σχεδίου συμβάσεως λόγος, τα δικαιολογητικά αυτά θα έπρεπε να προσκομισθούν.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1398/2021
Παροχή Υπηρεσιών: Ζητείται η ανάκληση της 318/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου (Β΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την Πράξη αυτή έγινε δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού και της αναδειχθείσας αναδόχου εταιρείας «…», για την «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ - ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΥ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ SMART CITIES, ΜΕ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.554.044,88 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).(....)Περαιτέρω, όπως προεκτέθηκε, στο άρθρο 2.2.6 της 14016/22.12.2020 διακήρυξης του Δήμου …, όσον αφορά στην τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των συμμετεχόντων, προβλέπεται ότι οι οικονομικοί φορείς απαιτείται (αυτοτελώς ή ως μέλη Ένωσης / Κοινοπραξίας) κατά την τελευταία τριετία προ της ημερομηνίας δημοσίευσης του διαγωνισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να έχουν εκτελέσει τουλάχιστον τμήμα πολυετούς (τουλάχιστον δέκα ετών) σύμβασης ή συμβάσεων τύπου ΣΕΑ συνολικής συμβατικής αξίας τουλάχιστον 2.000.000 ευρώ. Ενόψει της κατά τα ανωτέρω διατύπωσης του άρθρου 2.2.6. της διακήρυξης, αρκεί η συμμετοχή και σε ένα μόνο τμήμα, ενώ δεν προβλέπεται ότι πρέπει να αφορά σε όλο το χρονικό διάστημα, στο οποίο αυτό αντιστοιχεί.Ανακαλεί την 318/2021 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου (Β΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/229/2020
Λειτουργία κινητής μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:Α) Το κριτήριο της στελέχωσης της ομάδας έργου (άρθρο 2.2.6. περ.γ) μη νομίμως ορίστηκε, κατά σύγχυση, και ως κριτήριο ανάθεσης, κατά την έννοια του άρθρου 86 του ν. 4412/2016. Τούτο δε διότι δεν αιτιολογείται, ειδικώς στην συγκεκριμένη περίπτωση, η επίδραση που θα επιφέρει στο επίπεδο εκτέλεσης της σύμβασης η διάθεση, εκ μέρους της διαγωνιζόμενης εταιρείας, ομάδας έργου με συγκεκριμένα προσόντα. Όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (σκ. 3), η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί ως κριτήριο ανάθεσης την οργάνωση, τα προσόντα και την πείρα του προσωπικού στο οποίο ανατίθεται η υπηρεσία, καθώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της εκτέλεσης της σύμβασης και, κατ’ επέκταση, την οικονομική αξία της προσφοράς, πλην όμως τούτο επιτρέπεται στις περιπτώσεις όπου η επαγγελματική πείρα και η κατάρτιση των προσώπων που έχουν αναλάβει την εκτέλεση της σύμβασης συνδέεται ουσιωδώς με το αποτέλεσμα, όπως για παράδειγμα στις συμβάσεις για υπηρεσίες διανοητικής φύσεως (βλ. και 94η αιτιολογική σκέψη οδηγίας 2014/24/ΕΕ) και για τον λόγο αυτό επηρεάζει και την οικονομική προσφορά των διαγωνιζόμενων. Στην προκειμένη δε περίπτωση, ενώ τίθεται ως προαπαιτούμενο της τεχνικής και επαγγελματικής καταλληλότητας η στελέχωση ομάδας έργου με συγκεκριμένα προσόντα (άρθρο 2.2.6 περ.γ) και αναφέρεται ότι το εν λόγω οργανόγραμμα με την στελέχωση της ομάδας πρέπει να περιλαμβάνεται στην τεχνική προσφορά επί ποινή αποκλεισμού (άρθρο 2.4.3.2.), εντούτοις προβλέπεται αυτή (η στελέχωση) και ως κριτήριο ανάθεσης με συντελεστή βαρύτητας 15%, χωρίς τούτο να αιτιολογείται ειδικώς από τη διακήρυξη και χωρίς να συνδέεται με την φύση των ανατεθεισών υπηρεσιών. Σε αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι πρόκειται για την λειτουργία μιας υφιστάμενης μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, η οποία λειτουργεί ήδη, τουλάχιστον από το 2016 (βλ. σχετ. την από Δ/552/28.6.2016 όμοια κατά περιεχόμενο σύμβαση με την ελεγχόμενη, καθώς και τις διαδοχικώς συναφθείσες κατόπιν αυτής) και όχι σύμβαση σχετική με την αναβάθμιση, βελτίωση ή επέκταση της εν λόγω μονάδας που ενδεχομένως να δικαιολογούσε την πρόβλεψη του εν λόγω κριτηρίου, σχετικά με την επαγγελματική αξία των προσώπων που αναλαμβάνουν την εκτέλεση αυτής, και ως κριτήριο ανάθεσης.Β) Το κριτήριο ανάθεσης «πληρότητα και αρτιότητα τεχνικού φακέλου προσφοράς» (άρθρο 2.3.1) είναι γενικό και αόριστο, διότι σε κανένα σημείο της διακήρυξης δεν προσδιορίζεται σαφώς ούτε συνάγεται εμμέσως σε τι αφορά το εν λόγω κριτήριο. Ακόμα δε και αν ήθελε υποτεθεί πως με αυτό σκοπείται η βαθμολόγηση του περιεχομένου της τεχνικής προσφοράς και όχι η πληρότητα και αρτιότητα των προσκομισθέντων δικαιολογητικών αυτής, τα οποία εξάλλου τίθενται επί ποινή αποκλεισμού κατά την εξέταση της συμβατότητας της τεχνικής προσφοράς με τις τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται στη διακήρυξη, εντούτοις είναι άδηλο τι ακριβώς θα λάβει υπόψιν της η αναθέτουσα αρχή κατά την βαθμολόγηση. Εξάλλου, στην διακήρυξη δεν γίνεται καμία αναφορά ως προς τον τρόπο βαθμολόγησης των κριτηρίων ανάθεσης ούτε προφανώς και του εν λόγω κριτηρίου, αρκείται δε αυτή στην απλή παράθεση του γράμματος της νομοθετικής διάταξης που ορίζει ότι η βαθμολογία κυμαίνεται από 100 βαθμούς στην περίπτωση που ικανοποιούνται ακριβώς όλοι οι όροι των τεχνικών προδιαγραφών, αυξάνεται δε μέχρι τους 120 βαθμούς όταν υπερκαλύπτονται οι απαιτήσεις του εν λόγω κριτηρίου. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα να καταλείπεται υπέρμετρη ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή ως προς την βαθμολόγηση των κριτηρίων, παραβιάζοντας με τον τρόπο αυτό την αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και την εντεύθεν απορρέουσα υποχρέωση διαφάνειας, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται όπως όλα τα στοιχεία που λαμβάνει υπόψη η αναθέτουσα αρχή για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς και ο τρόπος βαθμολόγησης αυτών καθίστανται γνωστά στους εν δυνάμει προσφέροντες, κατά τον χρόνο προετοιμασίας των προσφορών τους. Στην προκειμένη περίπτωση, τούτο καθίσταται επιτακτικότερο και για τον πρόσθετο λόγο ότι το σύνολο των λοιπών κριτηρίων προς βαθμολόγηση, ήτοι το «Σχέδιο επεξεργασίας και υγειονομικής ταφής», το «Οργανόγραμμα και στελέχωση της Ομάδας έργου», η «Πληρότητα σχεδίου περιβαλλοντικής παρακολούθησης» και το «Πρόγραμμα διάθεσης CLO» εμπεριέχονται ήδη, ως επιμέρους αξιολογούμενα στοιχεία, στο ως άνω κριτήριο, ήτοι αποτελούν αντικείμενο και περιεχόμενο του τεχνικού φακέλου προσφοράς (βλ. σχετ. άρθρο 2.4.3.2. διακήρυξης). Τα ίδια δε κριτήρια, το περιεχόμενο των οποίων προσδιορίζεται ειδικώς στην διακήρυξη, αξιολογούνται και αυτοτελώς, με αποτέλεσμα να τίθεται ζήτημα ανεπίτρεπτης διπλής βαθμολόγησής τους. Γ) Τέλος, όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (σκ. 4), κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων δεν ορίζεται στην διακήρυξη ο τρόπος βαθμολόγησης των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής που έχει θέσει η αναθέτουσα αρχή, προκειμένου να αναδειχθεί ο ανάδοχος βάσει του επιλεγέντος από την διακήρυξη κριτηρίου της βέλτιστης σχέσης ποιότητας- τιμής. Ειδικότερα, δεν εξειδικεύεται επαρκώς τι θα λάβει υπόψιν της η αναθέτουσα αρχή κατά την βαθμολόγηση του εκάστοτε κριτηρίου, ώστε ο κάθε συμμετέχων στον διαγωνισμό να διαμορφώσει την προσφορά του, με γνωστά εκ των προτέρων κριτήρια, ώστε να λάβει τον μέγιστο δυνατό βαθμό. Εξάλλου, η εν λόγω παράλειψη, συνδυαζόμενη με την ασάφεια και τη γενικότητα των επίμαχων κριτηρίων, πέραν του ότι καταλείπει στις αναθέτουσες αρχές υπέρμετρη ευχέρεια ως προς τον τρόπο βαθμολόγησης των υποψηφίων, δεν επιτρέπει και τον εκ των υστέρων έλεγχο της νομιμότητας των επίμαχων αποφάσεων μέσω του ελέγχου της αιτιολογίας αυτών.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1359/2020