Συντήρηση αντλιοστασίων υπόγειων διαβάσεων (....)Υπό το ανωτέρω πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλομένη έγινε δεκτό ότι είναι μη νόμιμη η απαίτηση της διακήρυξης, για τη διακρίβωση της καταλληλότητας των υποψηφίων να προσκομίζεται από αυτούς έγγραφη απόδειξη προηγούμενης εμπειρίας στη συντήρηση αντλιοστασίων τοποθετημένων αποκλειστικά σε υπόγειες διαβάσεις πεζών και οχημάτων. Τούτο διότι, καταρχάς, η απόκλιση από τις προβλέψεις περί εμπειρίας στη διακήρυξη του έτους 2023 σε σχέση με τις ομοίου περιεχομένου προβλέψεις στις προηγούμενες δύο διακηρύξεις (ετών 2018 και 2020, με ΑΔΑΜ 18PROC002564308 2018-01-19 και 20PROC007308980 2020-09-14, αντίστοιχα) που αφορούσαν στην ανάθεση υπηρεσιών συντήρησης αντλιοστασίων από την ίδια Περιφέρεια, δεν τεκμηριώνεται πειστικά από την προσφεύγουσα και την παρεμβαίνουσα, καθόσον μολονότι οι εργασίες που πρέπει να εκτελεστούν από την ανάδοχο είναι ακριβώς ίδιες βάσει των τριών ως άνω διακηρύξεων (βλ. τις παρατεθείσες στη σκ. 11 εργασίες), στην τελευταία –και ήδη κρινόμενη- διακήρυξη προστέθηκε η ανωτέρω απαίτηση για απόκτηση εμπειρίας αποκλειστικά σε υπόγειες διαβάσεις πεζών και οχημάτων. Δεδομένου, ωστόσο, ότι πρόκειται να εκτελεστούν οι ίδιες ακριβώς εργασίες συντήρησης, δεν αιτιολογείται γιατί οι υποψήφιοι ανάδοχοι απαιτείται να έχουν εμπειρία στην ανωτέρω εξειδικευμένη κατηγορία αντλιοστασίων και δεν αρκεί η μέχρι τότε απαιτούμενη γενική εμπειρία σε εν γένει εργασίες «συντήρησης ή κατασκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων αντλιοστασίων ή ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ή ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων». Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ότι συντρέχουν οι περιστάσεις που προβάλλονται με την κρινόμενη προσφυγή και παρέμβαση, οι οποίες να δικαιολογούν την απόδειξη ειδικής εμπειρίας σε αντλιοστάσια υπογείων διαβάσεων πεζών και οχημάτων, ήτοι η «αλλαγή στη συχνότητα εμφάνισης και την ένταση ακραίων καιρικών φαινομένων λόγω κλιματικής αλλαγής» και η επίκληση της «εκτέλεσης μεγάλων έργων υποδομής, όπως οι εργασίες ανάπλασης του Φαληρικού Δέλτα, στην περιοχή του οποίου βρίσκονται πολλά από τα προς συντήρηση αντλιοστάσια» με αποτέλεσμα να μην αρκεί η απλή εμπειρία στη συντήρηση αντλιοστασίων, καθώς αυτά αποτελούν ενιαίο σύνολο υδραυλικού, κτηριακού και ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, ώστε να είναι δυνατή η πρόληψη και αντιμετώπιση προβλημάτων με την εξεύρεση των καταλληλότερων λύσεων (πχ διάνοιξη εναλλακτικών οδών απορροής).(....)Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 91/2023 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης - υποστήριξης Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) :..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενες σκέψεις (ΙΙΓ), το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας οι ανωτέρω υπηρεσίες, η ετήσια αξία των οποίων υπερβαίνει το νόμιμο όριο της απευθείας ανάθεσης, στην εταιρεία ...... δεδομένου ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχουν οι προβλεπόμενες στις διατάξεις του άρθρου 32 παρ.2β περ. γγ του ν.4412/2016 προϋποθέσεις. Και τούτο διότι, λαμβανομένου ιδίως υπόψη α) της .../2007 σύμβασης που συνήφθη μεταξύ της Κοινωνίας της Πληροφορίας και της Ένωσης Εταιρειών «.....», «...» και «....» με αντικείμενο την αγορά πληροφοριακών συστημάτων λογισμικού και εξοπλισμού και την παροχή όλων των απαιτούμενων υπηρεσιών για την εγκατάσταση, παραμετροποίηση, διασύνδεση και υποστήριξη λειτουργίας του Πληροφοριακού Συστήματος Υγείας της Διοίκησης Περιφέρειας ... (5η Υ.Π.Ε. ... και ...), που αφορούσε και το Γενικό Νοσοκομείο ... και ιδίως το άρθρο 15 αυτής, στο οποίο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι (...) με την οριστική παραλαβή του έργου τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας μεταβιβάζονται από τον Ανάδοχο αυτοδίκαια στην Εταιρεία και στον Κύριο του Έργου (...) και ότι (...) ο Ανάδοχος θα παράσχει βεβαίωση ότι δίνεται η δυνατότητα και το δικαίωμα στον Κύριο του Έργου να αναθέσει μελλοντικά τη συντήρηση και αναβάθμιση της λειτουργικότητας του λογισμικού, απαλλάσσοντας τον ανάδοχο από την ευθύνη για τα θέματα που άπτονται από την ανάπτυξη της νέας εφαρμογής και μετά (...)» και β) την ….2015 απόφαση της Κοινωνίας της Πληροφορίας με την οποία αποφασίστηκε η οριστική παραλαβή του έργου, δεν αποδεικνύεται επαρκώς και με πειστικότητα ότι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, που βρίσκεται σε παραγωγική λειτουργία στο Νοσοκομείο, ανήκουν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία και ως εκ τούτου ότι δικαιολογείται η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για την ανωτέρω αιτία. Το γεγονός δε ότι στο άρθρο 12 της επίμαχης σύμβασης συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης προβλέπεται ρητά ότι αποκλειστικός δικαιούχος δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί του προϊόντος είναι ο ανάδοχος δεν επαρκεί δεδομένου ότι ο όρος αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνεται στους όρους της οικείας σύμβασης ανάθεσης της δημιουργίας του εν λόγω προγράμματος. Επομένως, ελλείψει της απαιτούμενης αιτιολογίας περί της συνδρομής των προϋποθέσεων της παρ. 2β περ. γγ του άρθρου 32 του ν.4412/2016, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο πρώτος λόγος διαφωνίας είναι βάσιμος. Περαιτέρω, βασίμως προβάλλει ο αναπληρωτής Επίτροπος ότι από τα επισυναπτόμενα στο χρηματικό ένταλμα δικαιολογητικά δεν προκύπτει σαφής προσδιορισμός και καθορισμός της ποσότητας των επίμαχων υπηρεσιών με αναφορά, και στοιχειώδη, έστω, εκτίμηση του προϋπολογισθέντος κόστους (π.χ. με αναφορά σε συγκεκριμένες εργατοώρες). Τούτο, διότι η παντελής αυτή έλλειψη τεκμηρίωσης αντίκειται στις παρατεθείσες στη σκέψη ΙV διατάξεις του ν. 4412/2016, που υποχρεώνουν τις αναθέτουσες αρχές σε σαφή καθορισμό του είδους, της ποσότητας και του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των υπηρεσιών. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης και αποκατάστασης  λειτουργίας Η/Μ Εγκαταστάσεων: Με βάση τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, (υπό ΙΙ και ΙΙΙ) το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αντικείμενα των δύο προαναφερθεισών συμβάσεων (υπό ΙΙΙ. i και ii ανωτέρω)  διαφοροποιούνται ουσιωδώς μεταξύ τους, καθόσον η πρώτη , στην οποία αφορά και το υπό έλεγχο ένταλμα με φερόμενο δικαιούχο τον …. δεν αποτελεί έργο, αλλά συνιστά παροχή υπηρεσιών το αντικείμενο των οποίων έγκειται στις ήδη ανωτέρω (υπό i) περιγραφείσες μικροεργασίες βασικής συντήρησης υδραυλικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, ενώ η δεύτερη (υπό ii) περιγραφείσα αποτελεί έργο, αφού συνίσταται στην εξολοκλήρου αναδιάρθρωση, αναβάθμιση και λειτουργία των Ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου μέσα από ένα πλέγμα πολύπλοκων εργασιών που απαιτεί και προϋποθέτει την εγκατάσταση εργοταξίου για την ασφαλή και ποιοτική διεκπεραίωσή τους και αποσκοπεί σε ένα ολοκληρωμένο λειτουργικό αποτέλεσμα. Δοθείσης της ως άνω διαφοροποίησης της φύσης των δύο συμβάσεων συνάγεται ότι ο λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, σύμφωνα με τον οποίο η αφορώσα την εντελλόμενη δαπάνη σύμβαση αφορά σε δημόσιο έργο και όχι σε παροχή υπηρεσιών, με συνέπεια να καθίσταται μη νόμιμη η απευθείας ανάθεση και να συντρέχει κατάτμηση της δαπάνης, είναι αβάσιμος και απορριπτέος. Επομένως, λαμβανομένου υπόψη ότι η αφορώσα την εντελλόμενη δαπάνη σύμβαση είναι σύμβαση παροχής υπηρεσιών, ενώ η με τίτλο «Επεμβάσεις και Επισκευές των Ηλεκτρομηχανολογικών Εγκαταστάσεων στην Πανεπιστημιούπολη» αποτελεί σύμβαση έργου, το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι δεν υπάρχει κατάτμηση και ότι η αφορώσα στην εντελλόμενη δαπάνη σύμβαση παροχής υπηρεσιών, ποσού 20.080 ευρώ με Φ.Π.Α., νομίμως συνήφθη με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (παρ.1 του άρθρου 118 του ν. 4412/16) και όχι με δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση, μέσω του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Συστήματος Κληρώσεων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη  είναι νόμιμη.

Προμήθειες υλικών ηλεκτρολογικού εξοπλισμού: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι οι εντελλόμενες με τα ως άνω χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον η συντήρηση, η επισκευή καθώς και η αντικατάσταση του δικτύου του δημοτικού φωτισμού δεν συνιστούν δημόσια έργα, κατά την παρατεθείσα στην τρίτη (ΙΙΙ) σκέψη έννοια, αφού πρόκειται στην ουσία για προμήθεια υλικών (ντουί, φις, λαμπτήρες, ρελέ, χρονοδιακόπτες, προβολείς κ.λπ.), τα οποία δεν συνδέονται μόνιμα με το έδαφος και μπορούν να αποχωρισθούν από αυτό χωρίς ουσιαστική βλάβη και αλλοίωσή τους, ενώ οι σχετικές εργασίες εγκατάστασής τους, δεν απαιτούν ειδικές τεχνικές γνώσεις και εξειδικευμένο επιστημονικό τεχνικό προσωπικό (όπως, εξάλλου, βεβαιώνεται και από τις αντίστοιχες αποφάσεις της Δημαρχιακής Επιτροπής, τα υλικά θα τοποθετούνταν από υπαλλήλους του Δήμου) καλύπτουν δε, μικρό τμήμα της συνολικής δαπάνης. Ειδικότερα, από το ετήσιο ποσό των 90.740,00 ευρώ το οποίο εγκρίθηκε για την συντήρηση του δημοτικού φωτισμού και περιλαμβάνεται στο τεχνικό πρόγραμμα του ως άνω Δήμου για το έτος 2006, το μεγαλύτερο μέρος, ήτοι ποσό 55.773,63 ευρώ, αφορούσε στη συνολική δαπάνη για την προμήθεια των υλικών. Κατόπιν αυτών, μη νομίμως επιμερίσθηκαν σε χωριστές πιστώσεις ανά δημοτικό διαμέρισμα και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας τακτικού διαγωνισμού, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη υπερέβαινε το όριο των 8.804,11 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση. Αβάσιμα περαιτέρω επικαλείται ο Δήμος δικαιολογημένη άγνοια ως προς την εφαρμοστέα εν προκειμένω διαδικασία δοθέντος ότι, όπως ο ίδιος βεβαιώνει με το 8747/29.10.2007 έγγραφό του, τον Μάρτιο του 2006 ενημερώθηκαν από τον αρμόδιο Επίτροπο του Νομού ..... ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο με την 54/2005 πράξη του είχε ήδη κρίνει ότι οι εν λόγω επισκευές και συντηρήσεις συνιστούν προμήθειες και ότι η επιτρεπτή κατά νόμο κατάτμηση των πιστώσεων ανά δημοτικό διαμέρισμα αφορά μόνο τα έργα και όχι τις προμήθειες και εργασίες. Το γεγονός εξάλλου ότι η Τ.Υ.Δ.Κ. του Νομού ..... και το ΥΠΕΣΔΔΑ είχαν διαφορετική άποψη δεν ασκεί εν προκειμένω έννομη επιρροή, ούτε περαιτέρω επηρεάζει την κρίση του Ελεγκτικού Συνεδρίου η έγκριση όλων των αποφάσεων των δημαρχιακών επιτροπών από την Περιφέρεια, αφού αυτό, ως το μόνο αρμόδιο από το Σύνταγμα και τους νόμους να επιλύσει με πράξεις του την δημοσιολογιστική έριδα που ανέκυψε περί τη νομιμότητα ή μη των υπό κρίση δαπανών και να κρίνει εντεύθεν τη θεώρηση ή μη των ενταλμάτων, αποφαίνεται κυριαρχικά για την εφαρμοστέα εν προκειμένω διαδικασία, συνεπώς και το αν οι αποφάσεις των δημαρχιακών επιτροπών συνιστούν νόμιμο έρεισμα των δαπανών που εκταμιεύονται. Κατόπιν αυτών, τα 882, 883, 884, 885, 886, 887, 888, 889, 892, 893, 894, 895, 896, 897, 898, 899, 900, 901, 902, 903, 904, 905, 906, 911 και 912, οικονομικού έτους 2007, χρηματικά εντάλματα του Δήμου Βόρειας ....., συνολικού ποσού 55.773,63 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια υλικών συντήρησης :Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον η εκτέλεση των ανωτέρω εργασιών συντήρησης και επισκευής των ακινήτων κτιρίων του Δήμου δεν συνιστά δημόσιο έργο κατά την παρατεθείσα στη δεύτερη (ΙΙ) σκέψη έννοια, καθόσον η ανάθεση της εκτέλεσης των εν λόγω εργασιών σχετίζεται με την προμήθεια συγκεκριμένων υλικών, των οποίων η αξία υπερβαίνει την αντίστοιχη των εργασιών και συνεπώς, πρόκειται για προμήθεια, ανεξαρτήτως του εάν τα προμηθευθέντα υλικά συνδέονται μόνιμα με το έδαφος και μπορούν να αποχωρισθούν από αυτό χωρίς ουσιαστική βλάβη και αλλοίωσή τους. Κατά συνέπεια, μη νομίμως επιμερίσθηκαν οι ανωτέρω προμήθειες σε χωριστές πιστώσεις ανά δημοτικό διαμέρισμα και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας τακτικού διαγωνισμού, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη ανέρχεται, όπως ήδη εκτέθηκε, σε 27.925,00 ευρώ και επομένως, υπερβαίνει το όριο των 8.804,11 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση προμήθειας. Τέλος, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι τα αρμόδια όργανά του συγγνωστώς υπέλαβαν ότι νομίμως προέβαιναν στη διενέργεια της εντελλόμενης δαπάνης ερειδόμενα τόσο στην απάντηση που δόθηκε από το ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α., σε ερώτημα που υπέβαλε ο Δήμος σχετικά με το εάν οι επισκευές και συντηρήσεις δικτύων φωτισμού, υδρευτικών, αρδευτικών και αποχετευτικών δικτύων αποτελούν έργα ή προμήθειες όσο και στην άρνηση της Τ.Υ.Δ.Κ. Ν. ....., κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος του Δήμου, να συντάξει μελέτες για την προμήθεια υλικών συντήρησης δημοτικού φωτισμού και υλικών ύδρευσης, με την αιτιολογία ότι δε συντρέχει λόγος, αφού πρόκειται για αυτοτελή έργα του ήδη εγκεκριμένου τεχνικού προγράμματος, πρέπει να απορριφθεί, καθόσον τα σχετικά ερωτήματα δεν αφορούσαν στη, διενεργούμενη με το σύστημα της αυτεπιστασίας, συντήρηση κτηρίων, ενώ, σε κάθε περίπτωση, η αρμόδια Υπηρεσία του Δήμου γνώριζε, κατά το χρόνο διενέργειας της επίμαχης προμήθειας, τη σχετική νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αφού, όπως ο ίδιος ο Δήμος συνομολογεί στο 8751/29.10.2007 έγγραφό του, ήδη από το Μάρτιο του έτους 2006 του είχε κοινοποιηθεί η 54/2005 Πράξη του VII Τμήματος, με την οποία κρίθηκε ότι οι σχετικές επισκευές και συντηρήσεις κτηρίων αποτελούν προμήθειες και όχι έργα. Κατόπιν αυτών, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα του Δήμου ..... δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΧΡΗΜΑΤΙΚΟ ΕΝΤΑΛΜΑ ΠΛΗΡΩΜΗΣ σε εργολήπτη δημοσίων έργων, ως αμοιβή για την εκ μέρους του εκτέλεση εργασιών συντηρήσεως και τσιμεντοστρώσεως αγροτικών δρόμων στο Δημοτικό Διαμέρισμα …, τις οποίες (εργασίες) πραγματοποίησε για λογαριασμό της Αναπτυξιακής Τεχνικής Επιχείρησης του Δήμου (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας Πράξεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη διότι δεν συνοδεύεται από τα απαραίτητα δικαιολογητικά στοιχεία τα οποία βεβαιώνουν την ύπαρξη της απαιτήσεως, το ύψος αυτής και την καλή εκτέλεση των εργασιών εκ μέρους του εργολάβου. Συγκεκριμένα, δεν προσκομίζεται απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της «Αναπτυξιακής Τεχνικής Επιχείρησης Δήμου …» για την ανάθεση των εργασιών συντηρήσεως και ασφαλτοστρώσεως αγροτικών δρόμων στον φερόμενο ως δικαιούχο του χρηματικού εντάλματος, απόφαση έγκρισης της σχετικής δαπάνης, η οικεία σύμβαση και το πρακτικό παραλαβής της Επιτροπής με το οποίο πιστοποιείται η καλή εκτέλεση των ως άνω εργασιών. Τα εκδοθέντα, εκ μέρους του εργολάβου, τιμολόγια παροχής υπηρεσιών για τη συντήρηση των αγροτικών δρόμων δεν αναφέρουν τα ουσιώδη στοιχεία της συμβάσεως (τον τρόπο αναθέσεως του έργου, την ύπαρξη σχετικής μελέτης, τον τόπο εκτελέσεως αυτού, τις απαιτούμενες εργασίες, το συμφωνηθέν αντάλλαγμα καθώς και τη χρονολογία ενάρξεως και λήξεως των εργασιών).Τέλος, οι ισχυρισμοί του Δήμου … περί της υποχρεώσεως αυτού να εξοφλήσει τους εργολάβους και προμηθευτές, οι σχετικές αξιώσεις των οποίων ανάγονται στο οικονομικό έτος 2002 για τις οποίες, ορισμένοι εξ αυτών έχουν καταθέσει αιτήσεις για τη διακοπή της παραγραφής, δεν ασκεί ουσιώδη επιρροή καθόσον για την εξόφληση των ως άνω υποχρεώσεων της δημοτικής επιχειρήσεως απαιτείται η ύπαρξη των αναγκαίων δικαιολογητικών που αποδεικνύουν το ύψος της απαιτήσεως και το δικαίωμα του δικαιούχου σε απόληψη του συμφωνηθέντος ανταλλάγματος. Αποφαίνεται ότι το 49, οικονομικού έτους 2009, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου … Νομού …, ποσού 13.256,12 ευρώ δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Υπηρεσιών συντήρησης - υποστήριξης του λογισμικού συστήματος: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενες σκέψεις (ΙΙΙΓ), το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας οι ανωτέρω υπηρεσίες, η ετήσια αξία των οποίων υπερβαίνει το νόμιμο όριο της απευθείας ανάθεσης, στην εταιρεία ....... δεδομένου ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται επαρκώς ότι συντρέχουν οι προβλεπόμενες στις διατάξεις του άρθρου 32 παρ.2β περ. γγ του ν.4412/2016 προϋποθέσεις. Και τούτο διότι, δεν προκύπτει με σαφήνεια εάν οι επίμαχες υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης προϋποθέτουν πρόσβαση στον προστατευόμενο από τις διατάξεις του ν.2121/1993 πηγαίο κώδικα του λογισμικού Info Health, ώστε το Κλιμάκιο να συνάγει ασφαλή κρίση ότι δεν εμπίπτουν στις μη προστατευόμενες από το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας διατάξεις περί προσαρμογής του λογισμικού προϊόντος Info Health, ή των σημείων διαλειτουργικής σύνδεσης αυτού (βλ. αρ. 42 παρ. 1 και αρ.43 παρ.1 του ν.2121/1993). Άλλωστε, στην 1617/25.1.2008 αρχική σύμβαση προμήθειας του επίμαχου λογισμικού (βλ. σχ. και την 24.10.2018 βεβαίωση του Δ/ντη του Γενικού Νοσοκομείου ......) δεν περιλαμβάνεται ουδείς όρος σχετικά με την διατήρηση της κυριότητας του πηγαίου κώδικά και των δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επ’ αυτού από την προαναφερόμενη εταιρεία, ......., ούτως ώστε να καθίσταται νομίμως κατά τα προβλεπόμενα στην παρ.2β περ. γγ του άρθρου 32 του ν.4412/2016 ως δημιουργός αυτού, η μοναδική που μπορεί να παρέχει τις υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης. Το γεγονός δε ότι στο άρθρο 9 της επίμαχης σύμβασης συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης προβλέπεται ρητά ότι η εν λόγω εταιρεία έχει το αποκλειστικό δικαίωμα πρόσβασης στον πηγαίο κώδικα των εφαρμογών που απαρτίζουν το συγκεκριμένο λογισμικό δεν επαρκεί δεδομένου ότι, όπως προαναφέρθηκε, ο όρος αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνεται στους όρους της οικείας αρχικής σύμβασης ανάθεσης της δημιουργίας του εν λόγω προγράμματος. Επομένως, ελλείψει της απαιτούμενης αιτιολογίας περί της συνδρομής των προϋποθέσεων της παρ. 2β περ. γγ του άρθρου 32 του ν.4412/2016, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το 232/2018  χρηματικό ένταλμα πληρωμής, δαπάνη ποσού 4.383,51 ευρώ δεν είναι νόμιμη. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα Info Health, εξυπηρετεί το σύνολο των αρμοδιοτήτων του Γενικού Νοσοκομείου ......- Ν. Μ. ......, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί εν προκειμένω συγγνωστή πλάνη των οργάνων του Νοσοκομείου και ότι το ελεγχόμενο ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω αυτής.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης - υποστήριξης του λογισμικού συστήματος(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενες σκέψεις (ΙΙΙΓ),το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας οι ανωτέρω υπηρεσίες, η ετήσια αξία των οποίων υπερβαίνει το νόμιμο όριο της απευθείας ανάθεσης, στην εταιρεία..A.E. δεδομένου ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται επαρκώς ότι συντρέχουν οι προβλεπόμενες στις διατάξεις του άρθρου 32 παρ.2β περ. γγ του ν.4412/2016 προϋποθέσεις. Και τούτο διότι, δεν προκύπτει με σαφήνεια εάν οι επίμαχες υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης προϋποθέτουν πρόσβαση στον προστατευόμενο από τις διατάξεις του  ν.2121/1993 πηγαίο κώδικα του λογισμικού Info Health, ώστε το Κλιμάκιο να συνάγει ασφαλή κρίση ότι δεν εμπίπτουν στις μη προστατευόμενες από το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας διατάξεις περί προσαρμογής του λογισμικού προϊόντος Info Health, ή των σημείων διαλειτουργικής σύνδεσης αυτού (βλ. αρ. 42 παρ. 1 και αρ.43 παρ.1 του ν.2121/1993). Άλλωστε, στην από 27.12.2000 αρχική σύμβαση προμήθειας του επίμαχου λογισμικού (βλ. και την 7071/24.10.2018 βεβαίωση του Αν. Διοικητή με την οποία βεβαιώνεται ότι με την από 1.1.2001 σύμβαση εγκαταστάθηκε το πληροφοριακό σύστημα «Infohealth») δεν περιλαμβάνεται ουδείς όρος σχετικά με την διατήρηση της κυριότητας του πηγαίου κώδικά και των δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επ’ αυτού από την προαναφερόμενη εταιρεία, Siba Soft A.E., ούτως ώστε να καθίσταται νομίμως κατά τα προβλεπόμενα στην παρ.2β περ. γγ του άρθρου 32 του ν.4412/2016 ως δημιουργός αυτού, η μοναδική που μπορεί να παρέχει τις υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης. Το γεγονός δε ότι στο άρθρο 9 της επίμαχης σύμβασης συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης προβλέπεται ρητά ότι η εν λόγω εταιρεία έχει το αποκλειστικό δικαίωμα πρόσβασης στον πηγαίο κώδικα των εφαρμογών που απαρτίζουν το συγκεκριμένο λογισμικό δεν επαρκεί δεδομένου ότι, όπως προαναφέρθηκε, ο όρος αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνεται στους όρους της οικείας σύμβασης ανάθεσης της δημιουργίας του εν λόγω προγράμματος. Επομένως, ελλείψει της απαιτούμενης αιτιολογίας περί της συνδρομής των προϋποθέσεων της παρ. 2β περ. γγ του άρθρου 32 του ν.4412/2016, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το 56/2018  χρηματικό ένταλμα πληρωμής, δαπάνη ποσού 2.362,71 ευρώ δεν είναι νόμιμη. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα Info Health, εξυπηρετεί το σύνολο των αρμοδιοτήτων του Γενικού Νοσοκομείου ....- Ν. Μ. ...., το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί εν προκειμένω συγγνωστή πλάνη των οργάνων του Νοσοκομείου και ότι το ελεγχόμενο ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω αυτής.

Παροχή υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης και συντήρησης των εφαρμογών λογισμικού: Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας οι επίμαχες υπηρεσίες στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, δεδομένου ότι δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις επιτρεπτής προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία. Ειδικότερα, η αξία των υπηρεσιών αυτών κατά το προηγούμενο της σύναψης της επίμαχης σύμβασης δωδεκάμηνο ανέρχεται σε 26.170,34 ευρώ (11.215,86+ 11.215,86+3.738,62) χωρίς ΦΠΑ και ως εκ τούτου υπερβαίνει το νόμιμο όριο διενέργειας απευθείας ανάθεσης, ενώ από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ούτε από το, φέροντα το βάρος απόδειξης, φορέα αποδεικνύεται η συνδρομή εξαιρετικών περιστάσεων που κατέστησαν εν προκειμένω επιτρεπτή την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης. Συγκεκριμένα, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία που παρατίθενται ανωτέρω (σκέψη IΙΙ Γ), ήτοι το άρθρο 15 της 285/2005 σύμβασης, την 28623/2009 απόφαση της ΚτΠ Α.Ε. και το 817/2010 πρωτόκολλο παράδοσης του έργου, κρίνει ότι ο φορέας, ο οποίος φέρει και το βάρος απόδειξης, δεν αποδεικνύει ότι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, που βρίσκεται σε παραγωγική λειτουργία στο Νοσοκομείο ανήκουν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία και συνεπώς δικαιολογείται η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για την ανωτέρω αιτία. Ούτε άλλωστε από το επικαλούμενο από το Νοσοκομείο 3950/20.4.2018  έγγραφο της Κοινωνίας της Πληροφορίας προς την 5η Υγειονομική Περιφέρεια Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας αποδεικνύεται ότι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, που βρίσκεται σε παραγωγική λειτουργία στο Νοσοκομείο, ανήκουν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία. Σημειωτέον ότι στο ανωτέρω έγγραφο αναφέρονται, μεταξύ άλλων και τα εξής: «(…) Τέλος, ως προς την από εσάς ανάθεση σύμβασης τεχνικής υποστήριξης των Πληροφοριακών Συστημάτων (δηλαδή του έργου) που επικαλείσθε στην από 27.3.2018 επιστολή σας, σχετική είναι η παρ. 6 του άρθρου 15 της με αρ. 285/2005 σύμβασης, κατά την οποία: Ο ανάδοχος θα παράσχει βεβαίωση ότι δίνεται η δυνατότητα και το δικαίωμα στον Κύριο του έργου (δηλαδή σε εσάς) να αναθέσει σε τρίτο οργανισμό μελλοντικά την συντήρηση και αναβάθμιση της λειτουργικότητας του λογισμικού, απαλλάσσοντας τον ανάδοχο από την ευθύνη για τα θέματα που άπτονται από την ανάπτυξη της νέας εφαρμογής και μετά». Εξάλλου, απορριπτέος τυγχάνει και ο ισχυρισμός της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας, που προβάλλεται με το 638/27.12.2017 έγγραφό της, ότι κατέχει τα πνευματικά δικαιώματα επί των εφαρμογών λογισμικού του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, που βρίσκεται σε παραγωγική λειτουργία στο Γενικό Νοσοκομείο ........ και συνεπώς ότι συντρέχει περίπτωση αποκλειστικότητας αυτής ως παρόχου των επίμαχων υπηρεσιών συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης, με συνέπεια τη νομιμότητα της επίμαχης απευθείας ανάθεσης σε αυτήν. Και τούτο διότι, πέραν του ότι δεν προσκομίζεται κανένα έγγραφο αποδεικτικό ή διευκρινιστικό του ως άνω ισχυρισμού, έρχεται και σε αντίθεση με  όσα έγγραφα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙΙ. Γ. της παρούσας (το άρθρο 15 της 285/2005 σύμβασης, την 28623/15.12.2009 απόφαση της ΚτΠ Α.Ε. και το 817/20.1.2010 πρωτόκολλο παράδοσης του ως άνω έργου). Τέλος, ασφαλές επιχείρημα υπέρ των αποκλειστικών πνευματικών δικαιωμάτων της ανωτέρω εταιρείας δεν μπορεί να συναχθεί ούτε από το  978/20.6.2014 έγγραφο του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Βορείου Ελλάδος, το οποίο όλως αορίστως αναφέρεται στα Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα Νοσοκομείων που εγκαθιστά και θέτει σε παραγωγική λειτουργία στα Νοσοκομεία η εταιρεία αυτή (βλ. Πράξη IV Τμ. 7/2018).   

Ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.4/18/2019,λόγω συγγνωστής πλάνης.

Σύμφωνα με το άρθρο 20 του π.δ/τος 60/2007 «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/18/ΕK «περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών» (…)» (Α΄ 64), οι δημόσιες συμβάσεις με αντικείμενο υπηρεσίες του Παραρτήματος IIΒ του π.δ/τος αυτού υπόκεινται μόνον στις διατάξεις των άρθρων 53 και 29 παρ. 4 του ιδίου νομοθετήματος για τις υποχρεώσεις της Αναθέτουσας Αρχής όσον αφορά, αντιστοίχως, τον καθορισμό των τεχνικών προδιαγραφών των ζητούμενων υπηρεσιών και τη γνωστοποίηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των αποτελεσμάτων της διαδικασίας ανάθεσής τους. Κατά τα λοιπά δε, οι συμβάσεις της κατηγορίας αυτής, στις οποίες συγκαταλέγονται και εκείνες με αντικείμενο υπηρεσίες «ερευνών και ασφάλειας», ως τέτοιων νοουμένων και των υπηρεσιών φύλαξης και επιτήρησης (βλ. το Παράρτημα I του Κανονισμού (ΕΚ) 2195/2002 «περί του κοινού λεξιλογίου για τις δημόσιες συμβάσεις (CPV)», L 340), εξαιρούνται από την εφαρμογή του παράγωγου κοινοτικού δικαίου και η ανάθεσή τους διέπεται από τις διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας, επομένως, και από αυτή του άρθρου 83 παρ. 3(στ) του ν. 2362/1995 «Περί Δημοσίου Λογιστικού, ελέγχου των δαπανών του Κράτους και άλλες διατάξεις» (Α΄ 247), που ορίζει ότι, κατά παρέκκλιση από τον κανόνα της διενέργειας διαγωνισμού, «επιτρέπεται με έγκριση του αρμοδίου οργάνου η σύναψη σύμβασης παροχής υπηρεσιών με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης» (απευθείας ανάθεση), μεταξύ άλλων, «στην περίπτωση νέων υπηρεσιών που συνιστούν επανάληψη παρόμοιων υπηρεσιών που είχαν ανατεθεί με τακτικό διαγωνισμό στον αρχικό ανάδοχο και αποτελούν συνέχεια ή συμπλήρωση της αρχικής σύμβασης, με την προϋπόθεση ότι δεν έχει παρέλθει 3ετία από αυτή και εξασφαλίζονται οι ίδιοι όροι και προϋποθέσεις με δυνατότητα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής».(...)σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, ναι μεν παράταση της διάρκειας της 5826/ΧΡΜ/3.3.2009 σύμβασης δεν προβλεπόταν από τη σύμβαση αυτή, ούτε, πολύ περισσότερο, από την οικεία διακήρυξη, η απευθείας ανάθεση, όμως, στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρία της φύλαξης των κτηρίων, για το μεταγενέστερο της λήξης της χρονικό διάστημα, εύρισκε νόμιμο έρεισμα στη διάταξη του άρθρου 83 παρ. 3(στ) του ν. 2362/1995, κατ’ επίκληση της οποίας εχώρησε, αφού οι απευθείας ανατεθείσες υπηρεσίες περιλαμβάνονταν στο αντικείμενο της προαναφερόμενης σύμβασης, η οποία είχε συναφθεί κατόπιν τακτικού διαγωνισμού, η δε παροχή των υπηρεσιών αυτών από την μέχρι τότε ανάδοχο συνεχίσθηκε, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις, επί χρόνο που δεν υπερέβη την τριετία από τη σύναψή της.