Παροχή υπηρεσιών συντήρησης - υποστήριξης Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) :..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενες σκέψεις (ΙΙΓ), το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας οι ανωτέρω υπηρεσίες, η ετήσια αξία των οποίων υπερβαίνει το νόμιμο όριο της απευθείας ανάθεσης, στην εταιρεία ...... δεδομένου ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχουν οι προβλεπόμενες στις διατάξεις του άρθρου 32 παρ.2β περ. γγ του ν.4412/2016 προϋποθέσεις. Και τούτο διότι, λαμβανομένου ιδίως υπόψη α) της .../2007 σύμβασης που συνήφθη μεταξύ της Κοινωνίας της Πληροφορίας και της Ένωσης Εταιρειών «.....», «...» και «....» με αντικείμενο την αγορά πληροφοριακών συστημάτων λογισμικού και εξοπλισμού και την παροχή όλων των απαιτούμενων υπηρεσιών για την εγκατάσταση, παραμετροποίηση, διασύνδεση και υποστήριξη λειτουργίας του Πληροφοριακού Συστήματος Υγείας της Διοίκησης Περιφέρειας ... (5η Υ.Π.Ε. ... και ...), που αφορούσε και το Γενικό Νοσοκομείο ... και ιδίως το άρθρο 15 αυτής, στο οποίο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι (...) με την οριστική παραλαβή του έργου τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας μεταβιβάζονται από τον Ανάδοχο αυτοδίκαια στην Εταιρεία και στον Κύριο του Έργου (...) και ότι (...) ο Ανάδοχος θα παράσχει βεβαίωση ότι δίνεται η δυνατότητα και το δικαίωμα στον Κύριο του Έργου να αναθέσει μελλοντικά τη συντήρηση και αναβάθμιση της λειτουργικότητας του λογισμικού, απαλλάσσοντας τον ανάδοχο από την ευθύνη για τα θέματα που άπτονται από την ανάπτυξη της νέας εφαρμογής και μετά (...)» και β) την ….2015 απόφαση της Κοινωνίας της Πληροφορίας με την οποία αποφασίστηκε η οριστική παραλαβή του έργου, δεν αποδεικνύεται επαρκώς και με πειστικότητα ότι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, που βρίσκεται σε παραγωγική λειτουργία στο Νοσοκομείο, ανήκουν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία και ως εκ τούτου ότι δικαιολογείται η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για την ανωτέρω αιτία. Το γεγονός δε ότι στο άρθρο 12 της επίμαχης σύμβασης συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης προβλέπεται ρητά ότι αποκλειστικός δικαιούχος δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί του προϊόντος είναι ο ανάδοχος δεν επαρκεί δεδομένου ότι ο όρος αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνεται στους όρους της οικείας σύμβασης ανάθεσης της δημιουργίας του εν λόγω προγράμματος. Επομένως, ελλείψει της απαιτούμενης αιτιολογίας περί της συνδρομής των προϋποθέσεων της παρ. 2β περ. γγ του άρθρου 32 του ν.4412/2016, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο πρώτος λόγος διαφωνίας είναι βάσιμος. Περαιτέρω, βασίμως προβάλλει ο αναπληρωτής Επίτροπος ότι από τα επισυναπτόμενα στο χρηματικό ένταλμα δικαιολογητικά δεν προκύπτει σαφής προσδιορισμός και καθορισμός της ποσότητας των επίμαχων υπηρεσιών με αναφορά, και στοιχειώδη, έστω, εκτίμηση του προϋπολογισθέντος κόστους (π.χ. με αναφορά σε συγκεκριμένες εργατοώρες). Τούτο, διότι η παντελής αυτή έλλειψη τεκμηρίωσης αντίκειται στις παρατεθείσες στη σκέψη ΙV διατάξεις του ν. 4412/2016, που υποχρεώνουν τις αναθέτουσες αρχές σε σαφή καθορισμό του είδους, της ποσότητας και του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των υπηρεσιών. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθειες υλικών ηλεκτρολογικού εξοπλισμού: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι οι εντελλόμενες με τα ως άνω χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον η συντήρηση, η επισκευή καθώς και η αντικατάσταση του δικτύου του δημοτικού φωτισμού δεν συνιστούν δημόσια έργα, κατά την παρατεθείσα στην τρίτη (ΙΙΙ) σκέψη έννοια, αφού πρόκειται στην ουσία για προμήθεια υλικών (ντουί, φις, λαμπτήρες, ρελέ, χρονοδιακόπτες, προβολείς κ.λπ.), τα οποία δεν συνδέονται μόνιμα με το έδαφος και μπορούν να αποχωρισθούν από αυτό χωρίς ουσιαστική βλάβη και αλλοίωσή τους, ενώ οι σχετικές εργασίες εγκατάστασής τους, δεν απαιτούν ειδικές τεχνικές γνώσεις και εξειδικευμένο επιστημονικό τεχνικό προσωπικό (όπως, εξάλλου, βεβαιώνεται και από τις αντίστοιχες αποφάσεις της Δημαρχιακής Επιτροπής, τα υλικά θα τοποθετούνταν από υπαλλήλους του Δήμου) καλύπτουν δε, μικρό τμήμα της συνολικής δαπάνης. Ειδικότερα, από το ετήσιο ποσό των 90.740,00 ευρώ το οποίο εγκρίθηκε για την συντήρηση του δημοτικού φωτισμού και περιλαμβάνεται στο τεχνικό πρόγραμμα του ως άνω Δήμου για το έτος 2006, το μεγαλύτερο μέρος, ήτοι ποσό 55.773,63 ευρώ, αφορούσε στη συνολική δαπάνη για την προμήθεια των υλικών. Κατόπιν αυτών, μη νομίμως επιμερίσθηκαν σε χωριστές πιστώσεις ανά δημοτικό διαμέρισμα και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας τακτικού διαγωνισμού, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη υπερέβαινε το όριο των 8.804,11 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση. Αβάσιμα περαιτέρω επικαλείται ο Δήμος δικαιολογημένη άγνοια ως προς την εφαρμοστέα εν προκειμένω διαδικασία δοθέντος ότι, όπως ο ίδιος βεβαιώνει με το 8747/29.10.2007 έγγραφό του, τον Μάρτιο του 2006 ενημερώθηκαν από τον αρμόδιο Επίτροπο του Νομού ..... ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο με την 54/2005 πράξη του είχε ήδη κρίνει ότι οι εν λόγω επισκευές και συντηρήσεις συνιστούν προμήθειες και ότι η επιτρεπτή κατά νόμο κατάτμηση των πιστώσεων ανά δημοτικό διαμέρισμα αφορά μόνο τα έργα και όχι τις προμήθειες και εργασίες. Το γεγονός εξάλλου ότι η Τ.Υ.Δ.Κ. του Νομού ..... και το ΥΠΕΣΔΔΑ είχαν διαφορετική άποψη δεν ασκεί εν προκειμένω έννομη επιρροή, ούτε περαιτέρω επηρεάζει την κρίση του Ελεγκτικού Συνεδρίου η έγκριση όλων των αποφάσεων των δημαρχιακών επιτροπών από την Περιφέρεια, αφού αυτό, ως το μόνο αρμόδιο από το Σύνταγμα και τους νόμους να επιλύσει με πράξεις του την δημοσιολογιστική έριδα που ανέκυψε περί τη νομιμότητα ή μη των υπό κρίση δαπανών και να κρίνει εντεύθεν τη θεώρηση ή μη των ενταλμάτων, αποφαίνεται κυριαρχικά για την εφαρμοστέα εν προκειμένω διαδικασία, συνεπώς και το αν οι αποφάσεις των δημαρχιακών επιτροπών συνιστούν νόμιμο έρεισμα των δαπανών που εκταμιεύονται. Κατόπιν αυτών, τα 882, 883, 884, 885, 886, 887, 888, 889, 892, 893, 894, 895, 896, 897, 898, 899, 900, 901, 902, 903, 904, 905, 906, 911 και 912, οικονομικού έτους 2007, χρηματικά εντάλματα του Δήμου Βόρειας ....., συνολικού ποσού 55.773,63 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης και αποκατάστασης  λειτουργίας Η/Μ Εγκαταστάσεων: Με βάση τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, (υπό ΙΙ και ΙΙΙ) το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αντικείμενα των δύο προαναφερθεισών συμβάσεων (υπό ΙΙΙ. i και ii ανωτέρω)  διαφοροποιούνται ουσιωδώς μεταξύ τους, καθόσον η πρώτη , στην οποία αφορά και το υπό έλεγχο ένταλμα με φερόμενο δικαιούχο τον …. δεν αποτελεί έργο, αλλά συνιστά παροχή υπηρεσιών το αντικείμενο των οποίων έγκειται στις ήδη ανωτέρω (υπό i) περιγραφείσες μικροεργασίες βασικής συντήρησης υδραυλικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, ενώ η δεύτερη (υπό ii) περιγραφείσα αποτελεί έργο, αφού συνίσταται στην εξολοκλήρου αναδιάρθρωση, αναβάθμιση και λειτουργία των Ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου μέσα από ένα πλέγμα πολύπλοκων εργασιών που απαιτεί και προϋποθέτει την εγκατάσταση εργοταξίου για την ασφαλή και ποιοτική διεκπεραίωσή τους και αποσκοπεί σε ένα ολοκληρωμένο λειτουργικό αποτέλεσμα. Δοθείσης της ως άνω διαφοροποίησης της φύσης των δύο συμβάσεων συνάγεται ότι ο λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, σύμφωνα με τον οποίο η αφορώσα την εντελλόμενη δαπάνη σύμβαση αφορά σε δημόσιο έργο και όχι σε παροχή υπηρεσιών, με συνέπεια να καθίσταται μη νόμιμη η απευθείας ανάθεση και να συντρέχει κατάτμηση της δαπάνης, είναι αβάσιμος και απορριπτέος. Επομένως, λαμβανομένου υπόψη ότι η αφορώσα την εντελλόμενη δαπάνη σύμβαση είναι σύμβαση παροχής υπηρεσιών, ενώ η με τίτλο «Επεμβάσεις και Επισκευές των Ηλεκτρομηχανολογικών Εγκαταστάσεων στην Πανεπιστημιούπολη» αποτελεί σύμβαση έργου, το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι δεν υπάρχει κατάτμηση και ότι η αφορώσα στην εντελλόμενη δαπάνη σύμβαση παροχής υπηρεσιών, ποσού 20.080 ευρώ με Φ.Π.Α., νομίμως συνήφθη με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (παρ.1 του άρθρου 118 του ν. 4412/16) και όχι με δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση, μέσω του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Συστήματος Κληρώσεων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη  είναι νόμιμη.

Προμήθεια υλικών συντήρησης :Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον η εκτέλεση των ανωτέρω εργασιών συντήρησης και επισκευής των ακινήτων κτιρίων του Δήμου δεν συνιστά δημόσιο έργο κατά την παρατεθείσα στη δεύτερη (ΙΙ) σκέψη έννοια, καθόσον η ανάθεση της εκτέλεσης των εν λόγω εργασιών σχετίζεται με την προμήθεια συγκεκριμένων υλικών, των οποίων η αξία υπερβαίνει την αντίστοιχη των εργασιών και συνεπώς, πρόκειται για προμήθεια, ανεξαρτήτως του εάν τα προμηθευθέντα υλικά συνδέονται μόνιμα με το έδαφος και μπορούν να αποχωρισθούν από αυτό χωρίς ουσιαστική βλάβη και αλλοίωσή τους. Κατά συνέπεια, μη νομίμως επιμερίσθηκαν οι ανωτέρω προμήθειες σε χωριστές πιστώσεις ανά δημοτικό διαμέρισμα και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας τακτικού διαγωνισμού, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη ανέρχεται, όπως ήδη εκτέθηκε, σε 27.925,00 ευρώ και επομένως, υπερβαίνει το όριο των 8.804,11 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση προμήθειας. Τέλος, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι τα αρμόδια όργανά του συγγνωστώς υπέλαβαν ότι νομίμως προέβαιναν στη διενέργεια της εντελλόμενης δαπάνης ερειδόμενα τόσο στην απάντηση που δόθηκε από το ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α., σε ερώτημα που υπέβαλε ο Δήμος σχετικά με το εάν οι επισκευές και συντηρήσεις δικτύων φωτισμού, υδρευτικών, αρδευτικών και αποχετευτικών δικτύων αποτελούν έργα ή προμήθειες όσο και στην άρνηση της Τ.Υ.Δ.Κ. Ν. ....., κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος του Δήμου, να συντάξει μελέτες για την προμήθεια υλικών συντήρησης δημοτικού φωτισμού και υλικών ύδρευσης, με την αιτιολογία ότι δε συντρέχει λόγος, αφού πρόκειται για αυτοτελή έργα του ήδη εγκεκριμένου τεχνικού προγράμματος, πρέπει να απορριφθεί, καθόσον τα σχετικά ερωτήματα δεν αφορούσαν στη, διενεργούμενη με το σύστημα της αυτεπιστασίας, συντήρηση κτηρίων, ενώ, σε κάθε περίπτωση, η αρμόδια Υπηρεσία του Δήμου γνώριζε, κατά το χρόνο διενέργειας της επίμαχης προμήθειας, τη σχετική νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αφού, όπως ο ίδιος ο Δήμος συνομολογεί στο 8751/29.10.2007 έγγραφό του, ήδη από το Μάρτιο του έτους 2006 του είχε κοινοποιηθεί η 54/2005 Πράξη του VII Τμήματος, με την οποία κρίθηκε ότι οι σχετικές επισκευές και συντηρήσεις κτηρίων αποτελούν προμήθειες και όχι έργα. Κατόπιν αυτών, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα του Δήμου ..... δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Υπηρεσιών συντήρησης - υποστήριξης του λογισμικού συστήματος: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενες σκέψεις (ΙΙΙΓ), το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας οι ανωτέρω υπηρεσίες, η ετήσια αξία των οποίων υπερβαίνει το νόμιμο όριο της απευθείας ανάθεσης, στην εταιρεία ....... δεδομένου ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται επαρκώς ότι συντρέχουν οι προβλεπόμενες στις διατάξεις του άρθρου 32 παρ.2β περ. γγ του ν.4412/2016 προϋποθέσεις. Και τούτο διότι, δεν προκύπτει με σαφήνεια εάν οι επίμαχες υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης προϋποθέτουν πρόσβαση στον προστατευόμενο από τις διατάξεις του ν.2121/1993 πηγαίο κώδικα του λογισμικού Info Health, ώστε το Κλιμάκιο να συνάγει ασφαλή κρίση ότι δεν εμπίπτουν στις μη προστατευόμενες από το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας διατάξεις περί προσαρμογής του λογισμικού προϊόντος Info Health, ή των σημείων διαλειτουργικής σύνδεσης αυτού (βλ. αρ. 42 παρ. 1 και αρ.43 παρ.1 του ν.2121/1993). Άλλωστε, στην 1617/25.1.2008 αρχική σύμβαση προμήθειας του επίμαχου λογισμικού (βλ. σχ. και την 24.10.2018 βεβαίωση του Δ/ντη του Γενικού Νοσοκομείου ......) δεν περιλαμβάνεται ουδείς όρος σχετικά με την διατήρηση της κυριότητας του πηγαίου κώδικά και των δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επ’ αυτού από την προαναφερόμενη εταιρεία, ......., ούτως ώστε να καθίσταται νομίμως κατά τα προβλεπόμενα στην παρ.2β περ. γγ του άρθρου 32 του ν.4412/2016 ως δημιουργός αυτού, η μοναδική που μπορεί να παρέχει τις υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης. Το γεγονός δε ότι στο άρθρο 9 της επίμαχης σύμβασης συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης προβλέπεται ρητά ότι η εν λόγω εταιρεία έχει το αποκλειστικό δικαίωμα πρόσβασης στον πηγαίο κώδικα των εφαρμογών που απαρτίζουν το συγκεκριμένο λογισμικό δεν επαρκεί δεδομένου ότι, όπως προαναφέρθηκε, ο όρος αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνεται στους όρους της οικείας αρχικής σύμβασης ανάθεσης της δημιουργίας του εν λόγω προγράμματος. Επομένως, ελλείψει της απαιτούμενης αιτιολογίας περί της συνδρομής των προϋποθέσεων της παρ. 2β περ. γγ του άρθρου 32 του ν.4412/2016, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το 232/2018  χρηματικό ένταλμα πληρωμής, δαπάνη ποσού 4.383,51 ευρώ δεν είναι νόμιμη. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα Info Health, εξυπηρετεί το σύνολο των αρμοδιοτήτων του Γενικού Νοσοκομείου ......- Ν. Μ. ......, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί εν προκειμένω συγγνωστή πλάνη των οργάνων του Νοσοκομείου και ότι το ελεγχόμενο ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω αυτής.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης - υποστήριξης του λογισμικού συστήματος(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενες σκέψεις (ΙΙΙΓ),το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας οι ανωτέρω υπηρεσίες, η ετήσια αξία των οποίων υπερβαίνει το νόμιμο όριο της απευθείας ανάθεσης, στην εταιρεία..A.E. δεδομένου ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται επαρκώς ότι συντρέχουν οι προβλεπόμενες στις διατάξεις του άρθρου 32 παρ.2β περ. γγ του ν.4412/2016 προϋποθέσεις. Και τούτο διότι, δεν προκύπτει με σαφήνεια εάν οι επίμαχες υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης προϋποθέτουν πρόσβαση στον προστατευόμενο από τις διατάξεις του  ν.2121/1993 πηγαίο κώδικα του λογισμικού Info Health, ώστε το Κλιμάκιο να συνάγει ασφαλή κρίση ότι δεν εμπίπτουν στις μη προστατευόμενες από το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας διατάξεις περί προσαρμογής του λογισμικού προϊόντος Info Health, ή των σημείων διαλειτουργικής σύνδεσης αυτού (βλ. αρ. 42 παρ. 1 και αρ.43 παρ.1 του ν.2121/1993). Άλλωστε, στην από 27.12.2000 αρχική σύμβαση προμήθειας του επίμαχου λογισμικού (βλ. και την 7071/24.10.2018 βεβαίωση του Αν. Διοικητή με την οποία βεβαιώνεται ότι με την από 1.1.2001 σύμβαση εγκαταστάθηκε το πληροφοριακό σύστημα «Infohealth») δεν περιλαμβάνεται ουδείς όρος σχετικά με την διατήρηση της κυριότητας του πηγαίου κώδικά και των δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επ’ αυτού από την προαναφερόμενη εταιρεία, Siba Soft A.E., ούτως ώστε να καθίσταται νομίμως κατά τα προβλεπόμενα στην παρ.2β περ. γγ του άρθρου 32 του ν.4412/2016 ως δημιουργός αυτού, η μοναδική που μπορεί να παρέχει τις υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης. Το γεγονός δε ότι στο άρθρο 9 της επίμαχης σύμβασης συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης προβλέπεται ρητά ότι η εν λόγω εταιρεία έχει το αποκλειστικό δικαίωμα πρόσβασης στον πηγαίο κώδικα των εφαρμογών που απαρτίζουν το συγκεκριμένο λογισμικό δεν επαρκεί δεδομένου ότι, όπως προαναφέρθηκε, ο όρος αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνεται στους όρους της οικείας σύμβασης ανάθεσης της δημιουργίας του εν λόγω προγράμματος. Επομένως, ελλείψει της απαιτούμενης αιτιολογίας περί της συνδρομής των προϋποθέσεων της παρ. 2β περ. γγ του άρθρου 32 του ν.4412/2016, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το 56/2018  χρηματικό ένταλμα πληρωμής, δαπάνη ποσού 2.362,71 ευρώ δεν είναι νόμιμη. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα Info Health, εξυπηρετεί το σύνολο των αρμοδιοτήτων του Γενικού Νοσοκομείου ....- Ν. Μ. ...., το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί εν προκειμένω συγγνωστή πλάνη των οργάνων του Νοσοκομείου και ότι το ελεγχόμενο ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω αυτής.

Παροχή υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης και συντήρησης των εφαρμογών λογισμικού: Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας οι επίμαχες υπηρεσίες στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, δεδομένου ότι δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις επιτρεπτής προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία. Ειδικότερα, η αξία των υπηρεσιών αυτών κατά το προηγούμενο της σύναψης της επίμαχης σύμβασης δωδεκάμηνο ανέρχεται σε 26.170,34 ευρώ (11.215,86+ 11.215,86+3.738,62) χωρίς ΦΠΑ και ως εκ τούτου υπερβαίνει το νόμιμο όριο διενέργειας απευθείας ανάθεσης, ενώ από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ούτε από το, φέροντα το βάρος απόδειξης, φορέα αποδεικνύεται η συνδρομή εξαιρετικών περιστάσεων που κατέστησαν εν προκειμένω επιτρεπτή την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης. Συγκεκριμένα, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία που παρατίθενται ανωτέρω (σκέψη IΙΙ Γ), ήτοι το άρθρο 15 της 285/2005 σύμβασης, την 28623/2009 απόφαση της ΚτΠ Α.Ε. και το 817/2010 πρωτόκολλο παράδοσης του έργου, κρίνει ότι ο φορέας, ο οποίος φέρει και το βάρος απόδειξης, δεν αποδεικνύει ότι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, που βρίσκεται σε παραγωγική λειτουργία στο Νοσοκομείο ανήκουν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία και συνεπώς δικαιολογείται η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για την ανωτέρω αιτία. Ούτε άλλωστε από το επικαλούμενο από το Νοσοκομείο 3950/20.4.2018  έγγραφο της Κοινωνίας της Πληροφορίας προς την 5η Υγειονομική Περιφέρεια Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας αποδεικνύεται ότι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, που βρίσκεται σε παραγωγική λειτουργία στο Νοσοκομείο, ανήκουν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία. Σημειωτέον ότι στο ανωτέρω έγγραφο αναφέρονται, μεταξύ άλλων και τα εξής: «(…) Τέλος, ως προς την από εσάς ανάθεση σύμβασης τεχνικής υποστήριξης των Πληροφοριακών Συστημάτων (δηλαδή του έργου) που επικαλείσθε στην από 27.3.2018 επιστολή σας, σχετική είναι η παρ. 6 του άρθρου 15 της με αρ. 285/2005 σύμβασης, κατά την οποία: Ο ανάδοχος θα παράσχει βεβαίωση ότι δίνεται η δυνατότητα και το δικαίωμα στον Κύριο του έργου (δηλαδή σε εσάς) να αναθέσει σε τρίτο οργανισμό μελλοντικά την συντήρηση και αναβάθμιση της λειτουργικότητας του λογισμικού, απαλλάσσοντας τον ανάδοχο από την ευθύνη για τα θέματα που άπτονται από την ανάπτυξη της νέας εφαρμογής και μετά». Εξάλλου, απορριπτέος τυγχάνει και ο ισχυρισμός της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας, που προβάλλεται με το 638/27.12.2017 έγγραφό της, ότι κατέχει τα πνευματικά δικαιώματα επί των εφαρμογών λογισμικού του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, που βρίσκεται σε παραγωγική λειτουργία στο Γενικό Νοσοκομείο ........ και συνεπώς ότι συντρέχει περίπτωση αποκλειστικότητας αυτής ως παρόχου των επίμαχων υπηρεσιών συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης, με συνέπεια τη νομιμότητα της επίμαχης απευθείας ανάθεσης σε αυτήν. Και τούτο διότι, πέραν του ότι δεν προσκομίζεται κανένα έγγραφο αποδεικτικό ή διευκρινιστικό του ως άνω ισχυρισμού, έρχεται και σε αντίθεση με  όσα έγγραφα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙΙ. Γ. της παρούσας (το άρθρο 15 της 285/2005 σύμβασης, την 28623/15.12.2009 απόφαση της ΚτΠ Α.Ε. και το 817/20.1.2010 πρωτόκολλο παράδοσης του ως άνω έργου). Τέλος, ασφαλές επιχείρημα υπέρ των αποκλειστικών πνευματικών δικαιωμάτων της ανωτέρω εταιρείας δεν μπορεί να συναχθεί ούτε από το  978/20.6.2014 έγγραφο του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Βορείου Ελλάδος, το οποίο όλως αορίστως αναφέρεται στα Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα Νοσοκομείων που εγκαθιστά και θέτει σε παραγωγική λειτουργία στα Νοσοκομεία η εταιρεία αυτή (βλ. Πράξη IV Τμ. 7/2018).   

Ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.4/18/2019,λόγω συγγνωστής πλάνης.

Σύμφωνα με το άρθρο 20 του π.δ/τος 60/2007 «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/18/ΕK «περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών» (…)» (Α΄ 64), οι δημόσιες συμβάσεις με αντικείμενο υπηρεσίες του Παραρτήματος IIΒ του π.δ/τος αυτού υπόκεινται μόνον στις διατάξεις των άρθρων 53 και 29 παρ. 4 του ιδίου νομοθετήματος για τις υποχρεώσεις της Αναθέτουσας Αρχής όσον αφορά, αντιστοίχως, τον καθορισμό των τεχνικών προδιαγραφών των ζητούμενων υπηρεσιών και τη γνωστοποίηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των αποτελεσμάτων της διαδικασίας ανάθεσής τους. Κατά τα λοιπά δε, οι συμβάσεις της κατηγορίας αυτής, στις οποίες συγκαταλέγονται και εκείνες με αντικείμενο υπηρεσίες «ερευνών και ασφάλειας», ως τέτοιων νοουμένων και των υπηρεσιών φύλαξης και επιτήρησης (βλ. το Παράρτημα I του Κανονισμού (ΕΚ) 2195/2002 «περί του κοινού λεξιλογίου για τις δημόσιες συμβάσεις (CPV)», L 340), εξαιρούνται από την εφαρμογή του παράγωγου κοινοτικού δικαίου και η ανάθεσή τους διέπεται από τις διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας, επομένως, και από αυτή του άρθρου 83 παρ. 3(στ) του ν. 2362/1995 «Περί Δημοσίου Λογιστικού, ελέγχου των δαπανών του Κράτους και άλλες διατάξεις» (Α΄ 247), που ορίζει ότι, κατά παρέκκλιση από τον κανόνα της διενέργειας διαγωνισμού, «επιτρέπεται με έγκριση του αρμοδίου οργάνου η σύναψη σύμβασης παροχής υπηρεσιών με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης» (απευθείας ανάθεση), μεταξύ άλλων, «στην περίπτωση νέων υπηρεσιών που συνιστούν επανάληψη παρόμοιων υπηρεσιών που είχαν ανατεθεί με τακτικό διαγωνισμό στον αρχικό ανάδοχο και αποτελούν συνέχεια ή συμπλήρωση της αρχικής σύμβασης, με την προϋπόθεση ότι δεν έχει παρέλθει 3ετία από αυτή και εξασφαλίζονται οι ίδιοι όροι και προϋποθέσεις με δυνατότητα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής».(...)σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, ναι μεν παράταση της διάρκειας της 5826/ΧΡΜ/3.3.2009 σύμβασης δεν προβλεπόταν από τη σύμβαση αυτή, ούτε, πολύ περισσότερο, από την οικεία διακήρυξη, η απευθείας ανάθεση, όμως, στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρία της φύλαξης των κτηρίων, για το μεταγενέστερο της λήξης της χρονικό διάστημα, εύρισκε νόμιμο έρεισμα στη διάταξη του άρθρου 83 παρ. 3(στ) του ν. 2362/1995, κατ’ επίκληση της οποίας εχώρησε, αφού οι απευθείας ανατεθείσες υπηρεσίες περιλαμβάνονταν στο αντικείμενο της προαναφερόμενης σύμβασης, η οποία είχε συναφθεί κατόπιν τακτικού διαγωνισμού, η δε παροχή των υπηρεσιών αυτών από την μέχρι τότε ανάδοχο συνεχίσθηκε, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις, επί χρόνο που δεν υπερέβη την τριετία από τη σύναψή της.

Καταβολή αμοιβής σε ιδιωτικό συνεργείο για την επισκευή και συντήρηση δημοτικών οχημάτων:Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις     που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, για την οποία δεν διαχωρίζεται η αξία           της προμήθειας των ανταλλακτικών από την αξία των υπηρεσιών τοποθέτησής τους, έχει το χαρακτήρα της προμήθειας ανταλλακτικών, στην οποία περιλαμβάνονται και οι εργασίες τοποθέτησής τους, όπως προκύπτει από τον σκοπό της σχετικής σύμβασης και την αποτυπωθείσα στα έγγραφα αυτής βούληση των συμβαλλόμενων μερών και από τα παραστατικά (τιμολόγια)           που εκδόθηκαν για την απεικόνιση των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν. Η προμήθεια αυτή δεν αφορά, όπως όλως αορίστως, χωρίς ειδικότερο προσδιορισμό τους, αναφέρεται στα έγγραφα της απευθείας ανάθεσής της,  στην αντιμετώπιση έκτακτων ζημιών που προέκυψαν στα δημοτικά οχήματα, αλλά στην αντιμετώπιση συνήθων φθορών στο πλαίσιο της επιβαλλόμενης τακτικής συντήρησής τους, όπως τούτο προκύπτει εναργώς από την περιγραφή των απαιτούμενων επεμβάσεων στα οχήματα (γενικό service, αντικατάσταση τμημάτων που έχουν φθαρεί κατά τη χρήση τους), καθώς και από τη χρονολογία των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης, όπου η ανάγκη συντήρησης των οχημάτων διαπιστώνεται ήδη από 16.11.2017 και για ένα           από αυτά πραγματοποιείται πέντε (5) περίπου μήνες μετά, στις 24.4.2018,               ήτοι αδικαιολόγητα μεγάλο χρονικό διάστημα για επέμβαση σε δημοτικό όχημα που έχει ήδη παρουσιάσει βλάβη. Η ανωτέρω προμήθεια ανταλλακτικών             για την τακτική συντήρηση και επισκευή των οχημάτων του Δήμου μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας, μετά από τεχνητή κατάτμηση της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του, δαπάνης, με σκοπό την αποφυγή, κατά παράβαση του άρθρου 117 παρ. 1 του ν.4412/2016, προκήρυξης διαγωνισμού, καθόσον η αξία της (11.650,00 ευρώ), συναθροιζόμενη με την αξία των προηγηθεισών αυτής όμοιων προμηθειών του Δήμου κατά το έτος 2018 (26.494,00 ευρώ), υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την απευθείας ανάθεση των προμηθειών των δήμων. Εξάλλου, αλυσιτελώς επιχειρείται από τον Δήμο η δικαιολόγηση της απευθείας ανάθεσης της ως άνω προμήθειας  με την επίκληση εφαρμογής των διατάξεων της,              κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 11 του ν.δ/τος 2396/1953 (ΦΕΚ Α΄ 117) εκδοθείσας, 3373/390/20.3.1975 απόφασης του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως "Περί καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμηθείας καυσίμων και λιπαντικών κ.λπ. των αυτοκινήτων οχημάτων (…) των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως (…)» (ΦΕΚ Β΄ 349), όπως τροποποιήθηκε με την 4993/745/24.4.1975 όμοια (ΦΕΚ Β΄ 489). Τούτο, διότι, σε κάθε περίπτωση, –πέραν του ότι με την ανωτέρω υπουργική απόφαση, υπό την ισχύ και του άρθρου 377 παρ. 4 του ν.4412/2016, καθορίζεται η ειδική διαδικασία με την οποία προσδιορίζονται οι απαιτούμενες εργασίες και τα αναγκαία ανταλλακτικά για την επισκευή και συντήρηση των δημοτικών οχημάτων, για την σύναψη των αντίστοιχων συμβάσεων, όμως,            των οποίων ισχύουν οι γενικές διατάξεις περί προμήθειας αγαθών και υπηρεσιών από τους δήμους και οι τεθείσες μ’ αυτές προϋποθέσεις περί προσφυγής στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσής τους (βλ. και 252/2016 πράξη του Κλιμακίου τούτου, η οποία, ως προς τις νομικές παραδοχές της,            δεν ανακλήθηκε με την 71/2016 πράξη VII Τμ. Ελ.Συν.)– η υπουργική αυτή απόφαση εφαρμόζεται στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής δημοτικών οχημάτων που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής (βλ. 119/2018, 211, 15/2017 πράξεις του Κλιμακίου τούτου) και δεν τυγχάνει εφαρμογής στην, ως εν προκειμένω, περίπτωση προμήθειας ανταλλακτικών για την τακτική συντήρηση και επισκευή των δημοτικών οχημάτων.   

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/50/2018

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: Δοθέντος ότι η συνολική αξία των επίμαχων συμβάσεων για την παροχή των υπηρεσιών συντήρησης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του Νοσοκομείου, που συνήφθησαν για το χρονικό διάστημα από 11.9.2017 έως 24.10.2018, ανέρχεται στο συνολικό ποσό των 459.895,9 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (413.433,94 ευρώ + 12.186,20 ευρώ + 34.275,76 ευρώ), βασίμως προβάλλεται από την διαφωνούσα Αναπληρώτρια Επίτροπο ότι οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν στους φερόμενους ως δικαιούχους με τη διαδικασία αντιστοίχως του συνοπτικού διαγωνισμού και της απευθείας ανάθεσης. Τούτο δε, διότι η αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες έχουν περιοδικό χαρακτήρα, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 11 του ν. 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκέψη ΙΙ) υπερβαίνει τόσο το ποσό των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, όσο και το ποσό των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η ανάθεση με συνοπτικό διαγωνισμό και πέραν του οποίου επιβάλλεται η διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού. Εξάλλου, κατά την ημερομηνία λήξης της διάρκειας της προηγούμενης σχετικής 922/2017 σύμβασης (14.9.2018), το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείου … δεν είχε προβεί εγκαίρως στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να έχει ήδη αναδειχθεί με ανοικτό διαγωνισμό ο επόμενος ανάδοχος των εν λόγω περιοδικού χαρακτήρα υπηρεσιών, καθόσον η απόφαση για τη διενέργεια του επόμενου διαγωνισμού ελήφθη με την απόφαση της 16ης/11.6.2018 Συνεδρίασής του Διοικητικού Συμβουλίου του, ήτοι μόλις τρεις μήνες πριν από τη λήξη της 922/2017 σύμβασης, περίληψη της οικείας 14/2018 διακήρυξης του επόμενου διαγωνισμού δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 13.8.2019, ήτοι μόλις ένα μήνα πριν από τη λήξη της εν λόγω σύμβασης, η δε καθορισθείσα με τη διακήρυξη αυτή καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών (14.9.2018) συνέπιπτε με τη λήξη της σύμβασης αυτής, χωρίς όμως να προκύπτει ότι συνέτρεχε κάποιο απρόβλεπτο γεγονός που κατέστησε αδύνατο τον έγκαιρο προγραμματισμό του επόμενου διαγωνισμού και συνακόλουθα τη νόμιμη ανάθεση με ανοικτό διαγωνισμό των επίμαχων υπηρεσιών. Τέλος, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν δύνανται να νομιμοποιηθούν σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, όπως ισχύει (βλ. σκέψη III), καθόσον, όσον αφορά ειδικά την ανάθεση με τη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, αυτή δεν εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο της εν λόγω διάταξης, αφού δεν πρόκειται για απευθείας ανάθεση σε ήδη εγκατεστημένο ανάδοχο, ενώ περαιτέρω, όσον αφορά και τις δύο επίμαχες αναθέσεις, ενόψει του γεγονότος ότι το ίδιο το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείου … ήταν ο φορέας διεξαγωγής του νέου ανοικτού διαγωνισμού για την ανάθεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών, δεν συντρέχει περίπτωση καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού των υπηρεσιών της Ε.Π.Υ., λόγω των οποίων δεν μπόρεσε να δρομολογηθεί εγκαίρως ο εν λόγω νέος ανοικτός διαγωνισμός, ούτε τίθεται εν προκειμένω ζήτημα καθυστερήσεων κατά την εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας που όφειλε να διενεργήσει, λόγω της άσκησης ενδίκων μέσων εκ μέρους των διαγωνιζομένων.