ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. καταβολή στην επιχείρηση «...» μέρους της αμοιβής της έναντι εκτέλεσης της σύμβασης «Συμπληρωματικές Υπηρεσίες Υποστήριξης του Δήμου ... σε Εξειδικευμένα Θέματα στο Πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Δήμου (..) α) από 29.9.2011, ημερομηνία έναρξης ισχύος του π.δ. 89/2011 (Α΄ 213), δεν ήταν πλέον  δυνατή η ανάθεση από το Δήμο των υπηρεσιών κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης του επιχειρησιακού του προγράμματος ή συμβουλευτικής υποστήριξης των εργασιών της προβλεπόμενης διεπιστημονικής ομάδας έργου σε εξωτερικό σύμβουλο και β) η ελεγχόμενη σύμβαση δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί συμπληρωματική, καθόσον δεν πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις.Με δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι κατά το χρόνο ανάθεσης της παροχής των εν λόγω υπηρεσιών σε εξωτερικό σύμβουλο, η σχετική παρεχόμενη από το νόμο ευχέρεια για την υλοποίηση αλλά και παρακολούθηση και αξιολόγηση του επιχειρησιακού προγράμματος του Δήμου είχε πλέον καταργηθεί, βάσει του άρθρου 1 του π.δ. 89/2011.

Παροχής υπηρεσιών Συμβούλου Υποστήριξης της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Ανάπτυξης και της Διεπιστημονικής Ομάδας Έργου του Δήμου(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, δεδομένου ότι κατά το χρόνο ανάθεσης της παροχής των εν λόγω υπηρεσιών σε εξωτερικό σύμβουλο, η σχετική παρεχόμενη από το νόμο ευχέρεια είχε πλέον καταργηθεί, βάσει των διατάξεων του άρθρου 1 του π.δ. 89/2011. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός του Δήμου .... ότι η διαδικασία για την υλοποίηση του επιχειρησιακού προγράμματος ξεκίνησε προ της ενάρξεως ισχύος των διατάξεων τόσο του π.δ. 89/2011 όσο και του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου (ΦΕΚ Β΄ 1949/15.6.2012), επομένως, κατά τον κρίσιμο για την υπόθεση χρόνο ο τελευταίος δε διέθετε οργανωμένο και στελεχωμένο Γραφείο Προγραμματισμού, γεγονός που επιβεβαιώνεται από το προαναφερόμενο από 2.6.2011 έγγραφο των αρμοδίων υπηρεσιών περί αδυναμίας κάλυψης των σχετικών αναγκών, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης. Τούτο, διότι, σε κάθε περίπτωση, η ως άνω από 6.10.2011 απόφαση του Δημάρχου περί ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών συμβουλευτικής υποστήριξης στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία εκδόθηκε σε χρόνο, κατά τον οποίο η παροχή αυτών από εξωτερικούς συμβούλους δεν ήταν πλέον κατά νόμο επιτρεπτή. Εξάλλου, οι εφαρμοστέες διατάξεις είναι αρκούντως σαφείς, ως εκ τούτου δεν αναγνωρίζεται εν προκειμένω η συνδρομή λόγων συγγνωστής νομικής πλάνης στο πρόσωπο των αρμοδίων οργάνων του Δήμου, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων ισχυρισμών. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-Προγραμματική σύμβαση, με αντικείμενο την υποστήριξη της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας και της Διεύθυνσης Προγραμματισμού - Οργάνωσης - Πληροφορικής - Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής στη σύνταξη φακέλων ωρίμανσης συγκεκριμένων έργων: Με δεδομένα τα ανωτέρω η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, δεδομένου ότι τόσο από το σκοπό σύστασης της ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΠΟΛΗΣ, ήτοι την υποστήριξη των μελών της, μεταξύ των οποίων και του Δήμου....., για την προετοιμασία και υλοποίηση έργων χρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και από το άρθρο 79 του ν. 4483/2017 σε συνδυασμό με τα άρθρα 100 και 101 του ν. 3852/2010, επιτρέπεται η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου..... και της ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΠΟΛΗΣ με αντικείμενο την ωρίμανση έργων του Δήμου αυτού προς ένταξη σε ευρωπαϊκά προγράμματα και χρησιμοποίηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων. 

Παροχή υποστηρικτικών ενεργειών για την αξιολόγηση των δομών και υπηρεσιών του Δήμου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις      προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα : Το αντικείμενο της υπό έλεγχο ανάθεσης, ήτοι η παροχή υποστηρικτικών ενεργειών για την αξιολόγηση των δομών και υπηρεσιών του Δήμου .....-....., εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Αυτοτελούς Γραφείου Προγραμματισμού, Πληροφορικής και Διαφάνειας του Δήμου. Μεταξύ των αρμοδιοτήτων του Γραφείου αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 6 του Οργανισμού του, είναι η υποστήριξη των οργάνων διοίκησης και των υπηρεσιών του Δήμου κατά τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση της εφαρμογής των εσωτερικών οργανωτικών συστημάτων του Δήμου, δοθέντος ότι συγκεντρώνει στοιχεία και δεδομένα που αναφέρονται στην αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών και στην επίτευξη των σχετικών περιοδικών τους στόχων, παρακολουθεί την εξέλιξη τους, επεξεργάζεται τα στοιχεία και εκδίδει ενημερωτικές αναφορές (περίπτωση 15), εισηγείται, παρακολουθεί και αξιολογεί μέτρα για τη διαρκή βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών, σχεδιάζει και εισηγείται τον Κανονισμό Μέτρησης και Αξιολόγησης της απόδοσης των δημοτικών υπηρεσιών κατά την ισχύουσα νομοθεσία (περίπτωση 16), και παρακολουθεί την καλή εφαρμογή των εγκεκριμένων από τα αρμόδια όργανα εσωτερικών οργανωτικών συστημάτων, διαδικασιών και κανονισμών (περίπτωση 19). Εξάλλου, για την αξιολόγηση των δομών και των υπηρεσιών τους οι Δήμοι ακολουθούν ως πρότυπο το εγχειρίδιο του Υπουργείου Εσωτερικών «Προδιαγραφές του έργου των ομάδων αξιολόγησης και αναδιοργάνωσης των Δήμων», το οποίο προδιαγράφει το έργο των ομάδων εργασίας και προτείνει να ακολουθούνται οι σχετικές προδιαγραφές, ώστε η αξιολόγηση των δομών και οι προτάσεις αναδιοργάνωσης να καταγράφονται με ομοιόμορφο τρόπο από τις ομάδες όλων των δήμων και να ακολουθείται ενιαία μεθοδολογία. Αποτελείται δε από δύο μέρη, το Μέρος Α «Αξιολόγηση των δομών του Δήμου» και Μέρος Β «Σχέδιο αναδιοργάνωσης και στελέχωσης των δομών του Δήμου». Επομένως, υπάρχει αναλυτικός οδηγός για τη μεθοδολογία σύνταξης της έκθεσης αξιολόγησης, απορριπτομένου ως αβασίμου του προβληθέντος με το έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος ισχυρισμού του Δήμου ότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, σημειωτέον δε ότι η 317/15.11.2013 απόφαση του Δημάρχου .....-....., με την οποία εγκρίθηκε η απευθείας ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών δεν ανέφερε ως λόγο της απευθείας ανάθεσης τον εξειδικευμένο χαρακτήρα αυτών. Σε κάθε περίπτωση, τον ίδιο μήνα που έλαβε χώρα η επίμαχη ανάθεση σε εξωτερικό σύμβουλο, ο Δήμαρχος .....-..... συνέστησε ομάδα εργασίας για την αξιολόγηση των δομών και υπηρεσιών του δήμου, αποτελούμενη από τον ίδιο, δύο Αντιδημάρχους, έξι υπαλλήλους διαφόρων υπηρεσιών του Δήμου και έναν εξωτερικό συνεργάτη, με την ιδιότητα του τεχνικού συμβούλου και συνεπώς, ακόμα και εάν οι επίμαχες υπηρεσίες δεν μπορούσαν να εκτελεσθούν στο σύνολό τους από την μόνη υπάλληλο που, σύμφωνα με το έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος, υπηρετεί στο Γραφείο Προγραμματισμού, Πληροφορικής και Διαφάνειας του Δήμου, μπορούσαν σε κάθε περίπτωση να εκτελεσθούν με τη συνδρομή της ως άνω συσταθείσας ομάδας εργασίας. Το έργο, άλλωστε, της τελευταίας, όπως προκύπτει από την σχετική απόφαση συγκρότησής της, το οποίο θα στηριχθεί στις προδιαγραφές που έθεσε το Υπουργείο Εσωτερικών για τις ήδη συσταθείσες από άλλους δήμους ομάδες εργασίας, αφορά στις απαιτούμενες ενέργειες για την προετοιμασία του Δήμου στην επικείμενη αξιολόγηση των δομών και υπηρεσιών του και στην υποβολή προτάσεων για την αναδιοργάνωση αυτών. Από τα προεκτεθέντα καθίσταται σαφές ότι και οι δύο εργασίες, τόσο η ανατεθείσα στη φερόμενη ως δικαιούχο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, όσο και η ανατεθείσα στην ομάδα εργασίας του Δήμου, έχουν κοινή στόχευση, ήτοι την αξιολόγηση και βελτίωση της διοικητικής ικανότητας του δήμου και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών του μέσω της αναδιάρθρωσης των δομών του και της υλοποίησης συγκεκριμένων μέτρων βελτίωσης, ως εκ τούτου το αντικείμενο αυτών κατ΄ ουσίαν ταυτίζεται. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον ο Δήμος .....-..... άσκησε μεταγενεστέρως την αρμοδιότητά του για τη συγκρότηση της ομάδας εργασίας, κατ΄ εφαρμογή του άρθρου 58 του ν. 3852/2010, με αντικείμενο αυτής συναφές προς το ήδη ανατεθέν στον ιδιώτη, η επίμαχη ανάθεση, ανεξαρτήτως του ότι το αντικείμενο αυτής ανάγεται στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του Αυτοτελούς Γραφείου Προγραμματισμού, Πληροφορικής και Διαφάνειας του Δήμου, αντιβαίνει και στην αρχή της οικονομικότητας που διέπει τη διαχείριση των οικονομικών του Δήμου (βλ. Πρ. 174/2014 Κλιμ. Προλ. Ελ. στο VII Τμ.). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Kαταβολή αμοιβής  έναντι παροχής υπηρεσιών «Επιστημονικού Συμβούλου Υποστήριξης Δήμου ..... κατά την κατάρτιση του οριστικού Επιχειρησιακού Προγράμματος 2016 – 2019».(...)Με τις ανωτέρω διατάξεις θεσπίσθηκε η υποχρέωση εκπόνησης επιχειρησιακών προγραμμάτων από τους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού στο πλαίσιο της διαδικασίας εκσυγχρονισμού της οργάνωσης και λειτουργίας τους, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία μόνιμων δομών προγραμματισμού, υλοποίησης και παρακολούθησης των αποτελεσμάτων δράσης τους. (...) Συνεπώς, προκύπτει ότι η φερόμενη ως δικαιούχος εταιρεία είχε, κατ’ ουσίαν, υποκαταστήσει τους αρμόδιους δημοτικούς φορείς και ομάδες εργασίας στην εκτέλεση των αρμοδιοτήτων τους σχετικά με την προετοιμασία, το σχεδιασμό και την εκπόνηση του επιχειρησιακού προγράμματος στο σύνολό του, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με το έγγραφο επανυποβολής. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη (ΙΙ) της παρούσας, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι το αντικείμενο των ανατεθεισών εργασιών, το οποίο συνίσταται, κατά κύριο λόγο, στην εξεύρεση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία και στη συσχέτισή τους με τις αναπτυξιακές προτεραιότητες, τις τοπικές ανάγκες και τις επενδυτικές δράσεις του Δήμου ..., ώστε να προταθούν εκείνα τα εργαλεία που εξυπηρετούν αρτιότερα τους δημοτικούς σκοπούς, δεν έχει εξειδικευμένο χαρακτήρα, αλλά ανάγεται στις αρμοδιότητες του Αυτοτελούς Τμήματος Προγραμματισμού και Οργάνωσης, όπως βασίμως προβάλλεται με τον λόγο διαφωνίας. Περαιτέρω, στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου προβλέπονται θέσεις προσωπικού, καθώς και ειδικές θέσεις συμβούλων και συνεργατών, προσωπικό, το οποίο, στο πλαίσιο του εξειδικευμένου πεδίου του επαγγέλματος και των σπουδών του, είναι σε θέση να προσεγγίσει τα ευρωπαϊκά προγράμματα, που ενδέχεται να παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τη δραστηριοποίηση του Δήμου και να ερευνήσει τις αναγκαίες πληροφορίες, ώστε να εκτιμηθεί η σκοπιμότητα συμμετοχής του Δήμου σε αυτά, χωρίς, για τη διενέργεια αυτών των εργασιών να απαιτούνται αυξημένα προσόντα ή ειδικές γνώσεις σε ένα συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο (Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Tμ. 355/2016). Άλλωστε, ένα ευρύ σύνολο δράσεων που αναπτύσσουν οι ο.τ.α. ήδη εντάσσεται σε συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματα, με αποτέλεσμα το εργασιακό τους δυναμικό να διαθέτει σημαντική εμπειρία στο πεδίο αυτό (Ε.Σ. Πράξη VII Τμ. 146/2011). Κατόπιν τούτων, ο ισχυρισμός του Δήμου ... ότι οι ανατεθείσες εργασίες είναι ειδικής φύσεως πρέπει να απορριφθεί, ομοίως δε, απορριπτέος είναι και ο ισχυρισμός του ότι για την εκτέλεσή τους δεν επαρκεί το υπηρετούν προσωπικό του. Τούτο διότι, στο Τμήμα Προγραμματισμού και Οργάνωσης υπηρετούν δύο (2) υπάλληλοι, οι οποίες, κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, προβλέπεται ότι συνεργάζονται, κατά το μέρος που αφορά συγκοινωνιακά, κτιριακά και κοινόχρηστα έργα, με τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών, στην οποία υπηρετούν δεκατρείς (13) υπάλληλοι κατηγορίας ΠΕ. Ο δε ειδικότερος ισχυρισμός του Δήμου ... περί φόρτου εργασίας των υπηρετούντων στο Τμήμα Προγραμματισμού και Οργάνωσης υπαλλήλων, καθώς και εκείνων που υπηρετούν στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών, ενόψει και των πολλών άλλων προβλεπόμενων καθηκόντων τους, δεν αποδεικνύεται, ούτε προκύπτει ότι οι επίμαχες υπηρεσίες, η ανάγκη παροχής των οποίων δεν ανέκυψε αιφνιδίως, δεν ήταν δυνατό να εκτελεσθούν σταδιακά, με τον έγκαιρο και ορθό προγραμματισμό των υπηρεσιακών αναγκών, στο πλαίσιο της αρχής της αποτελεσματικότητας που πρέπει να διέπει τη δράση των οργάνων του Δήμου και με ενδεχόμενη χρήση της, προβλεπόμενης στον Οργανισμό, δυνατότητας του Δημάρχου να αναπροσαρμόζει την κατανομή των υπηρεσιών ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες (Ε.Σ. Πράξη Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 89/2016). Επιπλέον, εκ των περιγραφομένων στις σχετικές συμβάσεις καθηκόντων των Ειδικών Συνεργατών του Δημάρχου προκύπτει ότι αυτοί απασχολούνται σε αντικείμενα εργασίας συναφή με τα ως άνω ανατιθέμενα στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, συνεπώς και ανεξαρτήτως της θέσης τους και του συμβουλευτικού τους ρόλου προς τα όργανα του Δήμου, δύνανται να συνδράμουν το έργο των υπηρετούντων στο Τμήμα Προγραμματισμού και Οργάνωσης υπαλλήλων, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από το Δήμο .... Τέλος, η έκδοση της 57/17.12.2015 απόφασης της 2ης Ειδικής Επιτροπής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης του άρθρου 152 του ν. 3463/2006, περί νομιμότητας της 136/2015 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου ..., με την οποία μεταφέρθηκε από το αποθεματικό ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΣΟΔΑ το ποσό των 20.381,89 ευρώ και ενισχύθηκε ο ΚΑ 10.6117.0001 για την επιστημονική υποστήριξη του Δήμου ... στην εξειδίκευση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνοχής σε τοπικό επίπεδο για την εξεύρεση χρηματοδοτήσεων μέσω διαρθρωτικών ταμείων για την περίοδο ΣΕΣ 2014 – 2015, η οποία, άλλωστε (απόφαση) δεν αφορά την υπό κρίση δαπάνη, δεν επηρεάζει την κρίση του Κλιμακίου περί της νομιμότητας αυτής, ως εκ τούτου είναι απορριπτέος και ο προβαλλόμενος από το Δήμο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης στο πρόσωπο των αρμοδίων οργάνων του κατά την ανάθεση των επίμαχων εργασιών.

Προκήρυξη της δράσης: «Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών απασχόλησης νέων ελεύθερων επαγγελματιών ηλικίας 20 έως 44 ετών, που ανήκουν σε περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες όπως οι Ρομά», στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (Π.Ε.Π.) Αττικής, της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020.

17402/2023:Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών απασχόλησης νέων ελεύθερων επαγγελματιών ηλικίας 20 έως 44 ετών, που ανήκουν σε περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες όπως οι Ρομά», στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (Π.Ε.Π.) Αττικής, της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 ΑΔΑ:9ΨΚ64691Ω2-Ρ9Λ

Προκήρυξη της δράσης: «Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών απασχόλησης νέων ελεύθερων επαγγελματιών ηλικίας 20 έως 44 ετών, που ανήκουν σε περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες όπως οι Ρομά», στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Πελοπόννησος» 2014-2020. 

240685/2023:«Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών απασχόλησης νέων ελεύθερων επαγγελματιών ηλικίας 20 έως 44 ετών, που ανήκουν σε περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες όπως οι Ρομά», στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (Π.Ε.Π.) Πελοποννήσου , της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020. ΑΔΑ:6ΓΘΩ4691Ω2-ΚΧΥ

Ορισμός της «Διεύθυνσης Αναπτυξιακού Προγραμματισμού (ΔΙΑΠ) της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου» ως Ενδιάμεσου Φορέα Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Βόρειο Αιγαίο» 2014-2020 και Ανάθεση αρμοδιοτήτων διαχείρισης για Πράξεις Κρατικών Ενισχύσεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Βόρειο Αιγαίο» 2014-2020.

Ορισμός της «Διεύθυνσης Αναπτυξιακού Προγραμματισμού (ΔΙΑΠ) της Περιφέρειας Πελοποννήσου» ως Ενδιάμεσου Φορέα του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Πελοπόννησος 2014-2020». Ανάθεση αρμοδιοτήτων διαχείρισης για Πράξεις Κρατικών Ενισχύσεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Πελοπόννησος 2014-2020».