ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. (..) αμοιβή  εταιρείας  για την επισκευή δημοτικού οχήματος. Ως αιτιολογία της άρνησής της προέβαλε ότι δεν τηρήθηκαν ουσιώδεις όροι της σχετικής διακήρυξης και της οικείας σύμβασης αναφορικά αφενός με την αιτιολόγηση της αδυναμίας επισκευής του οχήματος με ίδια μέσα του Δήμου και αφετέρου με την ύπαρξη κοινής συμφωνίας για παράταση του ορίου των επτά ημερών ως προς τον χρόνο επισκευής. Με τα δεδομένα αυτά αιτιολογείται η αδυναμία εκτέλεσης των επίμαχων εργασιών με ίδια μέσα του Δήμου, όπως απαιτούν οι διατάξεις των άρθρων 25ου παρ. 3 εδ. α΄ της διακήρυξης και Β παρ. 2 εδ. γ΄ της από 10.3.2015 σύμβασης-πλαισίου μεταξύ του Δήμου και της εταιρείας, καθόσον ο Δήμος δε διέθετε στο συνεργείο του το απαιτούμενο εξειδικευμένο προσωπικό ούτε τα απαραίτητα ειδικά εργαλεία και ανταλλακτικά. Περαιτέρω, η διακήρυξη απαιτεί απλώς συμφωνία και όχι έγγραφη εκ των προτέρων συμφωνία για την παράταση του ορίου των επτά ημερών ως προς τον χρόνο επισκευής και ο Δήμος συνήνεσε, όπως ο ίδιος ομολογεί με το 4601/71539/1.8.2017 έγγραφό του, στην καθυστέρηση της επισκευής του οχήματος.  Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Δήμου«Αποκατάσταση βλαβών δικτύων ύδρευσης – αποχέτευσης Δήμου….»:(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα δικαιολογητικά που προσκομίστηκαν κάλυπταν τις απαιτήσεις της διακήρυξης, είναι δε μη νόμιμος ο αποκλεισμός της διαγωνιζόμενης επιχείρησης με την αιτιολογία ότι παρέλειψε να υποβάλει δικαιολογητικά (τεχνικά φυλλάδια), που δεν ζητούνταν.  Στο μέτρο δε που η Επιτροπή του Διαγωνισμού αμφέβαλε ως προς το αν τα προσφερόμενα μηχανήματα πληρούσαν ή μη τις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης, όφειλε να ζητήσει διευκρινήσεις από την διαγωνιζόμενη εταιρεία, πριν απορρίψει την προσφορά της.(...)  Κατόπιν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι εμφιλοχώρησαν ουσιώδεις πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης, αφενός διότι, κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας, δεν έχει αιτιολογηθεί η αδυναμία του Δήμου να εκτελέσει τη σύμβαση με ίδια μέσα και η συνακόλουθη ανάγκη ανάθεσης των εργασιών σε ιδιώτη, αφετέρου διότι η προσφορά ενός εκ των συμμετεχουσών στο διαγωνισμό εταιρειών (….) απορρίφθηκε χωρίς νόμιμη αιτιολογία.  Ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.  Μη ανακλητέα με την ΕΣ/ΤΜ.6/1998/2017 

Παροχή υπηρεσιών καθαρισμού-απόφραξης φρεατίων:..Με τα δεδομένα αυτά, οι δαπάνες, που εντέλλονται με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα είναι μη νόμιμες, διότι ο Δήμος .., αν και διαθέτει επιπλέον αυτού που ήδη χρησιμοποιεί και έτερο μηχάνημα έργου κατάλληλο για τις ανατεθείσες εργασίες, παραβιάζοντας την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, δεν μερίμνησε εγκαίρως, ως όφειλε, για την επισκευή του, καθώς και την ολοκλήρωση των διοικητικών διαδικασιών άδειας χρήσης του, αφήνοντας αυτό σε ακινησία τουλάχιστον από το έτος 2016 (βλ. την αναφερόμενη στη σκέψη 3.Α. πράξη του Κλιμακίου αυτού). Ο δε προβαλλόμενος λόγος ότι το μηχάνημα καθυστέρησε να τεθεί σε λειτουργία «καθώς εκκρεμούσαν νομιμοποιητικές διαδικασίες και επισκευή υψηλού κόστους των συστημάτων άντλησής του» είναι απορριπτέος ως αόριστος και ανεπίδεκτος εκτίμησης, καθόσον δεν αναφέρονται συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά βάσει των οποίων θα μπορούσε να κριθεί το δικαιολογημένο ή μη της ακινησίας του μηχανήματος έργου. Επίσης, και η αναφερόμενη στην Τεχνική Περιγραφή των ανατεθεισών εργασιών αιτιολογία περί του ότι το ήδη λειτουργούν μηχάνημα έργου δεν επαρκεί για τον αριθμό των αποχετευτικών φρεατίων που πρέπει να καλύψει, είναι αόριστη καθόσον δεν αναφέρονται συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά προς απόδειξη της αδυναμίας κάλυψης του συνόλου των αναγκών του Δήμου … με το μηχάνημα έργου που ήδη χρησιμοποιείται, οι οποίες (ανάγκες), σε κάθε περίπτωση, δεν ανέκυψαν αιφνιδίως, ώστε να μην δύναται να ενταχθούν στο πλαίσιο ενός ορθού και έγκαιρου προγραμματισμού των σχετικών δράσεων, ενόψει, μάλιστα και της φύσης των ανατεθεισών εργασιών, οι οποίες συνδέονται άμεσα με την προστασία της υγείας των δημοτών.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι μη νόμιμες και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου .........., που αφορούσε στην καταβολή στη φερόμενη ως δικαιούχο εργοληπτική εταιρεία «..........», ανάδοχο του έργου «Βελτίωση κοινόχρηστων χώρων Δημοτικής Ενότητας ..........», ποσού 32.250,65  ευρώ ως αποζημίωση θετικών ζημιών. (...)Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει των διατάξεων που αναφέρθηκαν στην σκέψη 2 της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως εκκαθαρίζεται το ποσό της αποζημίωσης θετικών ζημιών στην ανάδοχο του έργου, χωρίς να έχει συμψηφιστεί αυτή με τους οφειλόμενους τόκους υπερημερίας για την καθυστερημένη εξόφληση του λογαριασμού, σύμφωνα με το άρ. 36 παρ. 11 του ν. 3669/2008, το οποίο είναι εφαρμοστέο και στην περίπτωση ματαίωσης διάλυσης της σύμβασης και συνακόλουθης καταβολής αποζημίωσης θετικών ζημιών, που προκλήθηκαν από τη διακοπή των εργασιών λόγω καθυστέρηση πληρωμής. Περαιτέρω, βασίμως προβάλλει ο Επίτροπος ότι δεν προκύπτει ο τρόπος υπολογισμού του εντελλόμενου ποσού. Α) Τόσο στην αίτηση αποζημίωσης, όσο και στην ως άνω απάντηση - ένσταση της αναδόχου δεν αναγράφονται τα ονοματεπώνυμα του προσωπικού, ώστε να μπορεί να γίνει παραβολή με τα προσκομιζόμενα στοιχείαΒ) Προσκομίζονται μεν συμβάσεις παροχής ανεξαρτήτων υπηρεσιών με τον .......... και με τον .......... (σύμβουλοι - πολιτικοί μηχανικοί), ωστόσο δεν προκύπτει αποκλειστική απασχόληση τους στο συγκεκριμένο έργο, αλλά γενικά στην εταιρεία. Γ)Προσκομίζονται τιμολόγια παροχής υπηρεσιών συμβούλων επιχειρήσεων, τεχνικών συμβούλων και πολιτικών μηχανικών για παροχή υπηρεσιών σε χρονικά διαστήματα που δεν συμπίπτουν με το επίμαχο (...)Τέλος, η επίμαχη αποζημίωση δεν συνιστά παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών εξ επαχθούς αιτίας σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 1642/1986, ώστε να επιβάλλεται φόρος προστιθέμενης αξίας, και επομένως η επιβολή του ποσού του Φ.Π.Α. επί της ως άνω αποζημίωσης δεν είναι νόμιμη. Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. (Μη ανακλητέα από την Ελ. Συν. Τμ. 7 Πράξη 26/2017)

Μεταφορά με την ίδια εργασιακή σχέση σε αντίστοιχες υπηρεσίες του Δήμου σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 269 του Κ.Δ.Δ. Δεν γεννάται ζήτημα καταστρατήγησης των συνταγματικών διατάξεων του άρθρου 103 παρ. 7 περί πρόσληψης υπαλλήλων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα με διαγωνισμό ή επιλογή , ούτε παραβίασης των όμοιων του άρθρου 103 παρ. 8 που θεσπίζουν την απαγόρευση της από το νόμο μονιμοποίησης προσωπικού που υπηρετεί με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου , με την προϋπόθεση ότι οι φερόμενοι ως δικαιούχοι υπάλληλοι νομίμως απασχολούνταν την 31.12.2005 στην ως άνω λυθείσα εταιρεία με σχέση εργασίας αορίστου χρόνου, η συνδρομή της οποίας (προϋπόθεσης) πρέπει να ερευνηθεί και διαπιστωθεί

Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης για την ενίσχυση υπηρεσιών καθαριότητας:.επιδιώκεται η ανάκληση της 6/2018 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου . Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η πρώτη διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια ήρθη, ενόψει της προσκόμισης αναλυτικού προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, ο οποίος εκ παραδρομής δεν υποβλήθηκε στον Επίτροπο και στον οποίο αναφέρονται με σαφήνεια και πληρότητα τα επιμέρους κόστη, ήτοι το κόστος απασχόλησης του προσωπικού βάσει ειδικότητας, το κόστος λειτουργίας οχημάτων, καθώς και το έμμεσο διαχειριστικό κόστος της σύμβασης για την απασχόληση λοιπού προσωπικού (διοικητικού, οικονομικού προσωπικού κ.λπ.) και τα έξοδα που αναλαμβάνει ο φορέας (επικοινωνίας κ.λπ.) για την υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης, από το άθροισμα των οποίων προκύπτει ο συνολικός προϋπολογισμός της προγραμματικής σύμβασης. Ωστόσο, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση παρίσταται μη νόμιμη, καθόσον i) δεν προκύπτουν συγκεκριμένοι και σαφείς αντικειμενικοί λόγοι που καθιστούν αδύνατη την εκ μέρους του Δήμου … άσκηση των ανατιθέμενων εργασιών για τη συλλογή και μεταφορά στερεών αποβλήτων από το ήδη υπηρετούν προσωπικό του και με ίδια μέσα, εξαιρουμένου του φορτηγού με αρπάγη για την αποκομιδή των ογκωδών αντικειμένων, ενόψει των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας που πρέπει να διέπουν τη δράση της δημόσιας διοίκησης καθώς και του γεγονότος ότι η σύναψη προγραμματικής σύμβασης αποτελεί το ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτή αποτελέσματος.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον εξακολουθούν να υφίστανται διακωλυτικοί της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου λόγοι, η προσβαλλόμενη Πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυνΤμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/1355/2018

Όσον αφορά δε στις συμβουλευτικές υπηρεσίες υποστήριξης του Δήμου στο πλαίσιο κατάρτισης του Προγράμματος, ο νομοθέτης προέβλεψε με ειδικές διατάξεις, αποβλέποντας στην ενεργό συμμετοχή των Δήμων στη διαδικασία αυτή, την εξαιρετική δυνατότητα ανάθεσης αποκλειστικά και μόνο των υπηρεσιών συμβουλευτικής υποστήριξης του Ο.Τ.Α. σε εξωτερικούς συμβούλους, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, η οποία παρέχεται στις δημοτικές αρχές, αφού πρώτα εξαντλήσουν τα ίδια μέσα για την εκ των έσω εκπόνηση του επιχειρησιακού προγράμματος με τη συγκρότηση διεπιστημονικής ομάδας έργου που θα βρίσκεται σε συνεργασία με τα όργανα της διοίκησης και τις υπηρεσίες προγραμματισμού, με τη συμμετοχή και των ειδικών συμβούλων και συνεργατών του Δήμου. Εκ τούτων παρέπεται ότι δε δύναται νομίμως να ανατεθεί η σύνταξη και κατάρτιση του επιχειρησιακού προγράμματος σε φορείς, πλην αυτών που ρητώς προβλέπονται στις ανωτέρω διατάξεις, οι οποίες αποσκοπούν στην ανάπτυξη στο εσωτερικό των Δήμων ενός μηχανισμού που θα είναι αυτάρκης και έτσι θα υλοποιείται (το επιχειρησιακό πρόγραμμα) σε όλες του τις φάσεις προεχόντως από το ανθρώπινο δυναμικό τους (πρβλ. Πράξεις VII Τμήμ. 52/2010, 307, 98/2009 κ.ά.).

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά, η επίμαχη δαπάνη είναι νόμιμη, διότι α) τόσο η μελέτη όσο και οι βεβαιώσεις εκτέλεσης των εργασιών περιέχουν αναλυτικά τις εργασίες που εξοφλούνται με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα, ενόψει μάλιστα της ιδιαίτερα εξειδικευμένης φύσης των εργασιών συντήρησης και της ορισθείσας εποπτείας της ορθής εκτέλεσης αυτών από τις υπηρεσίες του αρμόδιου υπουργείου, β) στην οικεία διακήρυξη δεν υπάρχει όρος που να αποκλείει την εκτέλεση των εργασιών της Ομάδας Α χωρίς την εκτέλεση των προμηθειών της Ομάδας Β, ούτε απαγορεύει την εκτέλεση των εργασιών αυτών με ίδια μέσα από τον ανάδοχο, γ) η από 24.5.2018 βεβαίωση καλής εκτέλεσης εργασιών της οικείας τριμελούς επιτροπής παραλαβής δεν απαιτείται να εγκριθεί, καθόσον έγκριση κατά το άρθρο 219 του ν. 4412/2016 απαιτείται μόνο στην περίπτωση που έχει μεσολαβήσει προσωρινή παραλαβή, δ) αλυσιτελώς προβάλλεται ότι δεν υπάρχει απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής για τη ματαίωση του διαγωνισμού κατά την Ομάδα Β΄ της προμήθειας των υλικών, καθόσον, και αληθής υποτιθέμενος δε δύναται να ασκήσει επιρροή στη νομιμότητα του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος και ε) αορίστως προβάλλεται από τον Επίτροπο ότι το αντικείμενο της συναφθείσας σύμβασης αφορά στην εκτέλεση δημοσίου έργου, καθόσον δεν προσάπτει κάποια συγκεκριμένη πλημμέλεια συναρτώμενη, εν προκειμένω, με τη μη εφαρμογή των διατάξεων περί δημοσίων έργων.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ (...)Από το έγγραφο αιτιολόγησης της οικονομικής προσφοράς της παρεμβαίνουσας προκύπτει ότι, για την αιτιολόγηση του προσφερόμενου από αυτήν κόστους, η ανάδοχος προέβη σε μια ενδελεχή ανάλυση κόστους με διάκριση τόσο στο άμεσο κόστος εκτέλεσης του έργου (συνεργείο εκσκαφών- καθαιρέσεων, συνεργείο σκυροδεμάτων, συνεργείο πλακοστρώσεων, συνεργείο δικτύων, συνεργείο τοποθέτησης- κατασκευής φρεατίων, συνεργείο γενικών καθηκόντων, συνεργείο ασφαλτικών εργασιών, συνεργείο εργασιών πρασίνου, συνεργείο συστήματος υπογειοποίησης κάδων απορριμμάτων), με υπολογισμό ανά ομάδα εργασίας του αναγκαίου ανθρώπινου δυναμικού, του αντίστοιχου μηχανολογικού εξοπλισμού, του απαιτούμενου χρόνου εργασίας, της αναμενόμενης μέσης ημερήσιας απόδοσης του συνεργείου, ως προς τα οποία παρατίθενται παραλλήλως στοιχεία κόστους, όσο και στο έμμεσο κόστος (γενικά έξοδα εργοταξίου, έξοδα εγγυητικών και ασφαλίσεων, γενικά έξοδα της επιχείρησης, κρατήσεις, φόροι κλπ). Στο τέλος της ανάλυσης αυτής παρατίθεται κατάλογος προσφορών διαφόρων τρίτων επιχειρήσεων, χωρίς όμως να αποδεικνύεται η βούληση της παρεμβαίνουσας ένωσης να μην εκτελέσει η ίδια με δικά της μέσα συγκεκριμένα τμήματα του δημοπρατούμενου έργου ούτε ότι το αναλυτικά κοστολογούμενο στην ανάλυση αυτή προσωπικό ή ο μηχανολογικός εξοπλισμός ή έστω μέρος αυτού ανήκει στις αναφερόμενες τρίτες επιχειρήσεις, οι οποίες θα το διαθέσουν σε αυτήν εφόσον αναδειχθεί ανάδοχος. Συνεπώς και ενόψει του γεγονότος ότι η παρεμβαίνουσα ένωση διαθέτει την απαιτούμενη τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, καθώς τα μέλη της καλύπτουν αυτοτελώς τις κατηγορίες ΜΕΕΠ (οικοδομικών, οδοποιίας, ηλεκτρομηχανολογικών και πρασίνου), που ζητούνται στην διακήρυξη (άρθρο 23.4), το Τμήμα κρίνει ότι εφόσον η ίδια η παρεμβαίνουσα δεν δηλώνει ότι προτίθεται να μην εκτελέσει ορισμένα τμήματα του έργου, ο σχετικός κατάλογος που περιλήφθηκε στην τελευταία σελίδα του εγγράφου αιτιολόγησης της οικονομικής της προσφοράς και όχι στο αντίστοιχο πεδίο του ΕΕΕΣ (Μέρος ΙΙ.Γ, Δ), κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από αυτήν, παρατίθεται ως συγκριτικό στοιχείο για την απόδειξη/τεκμηρίωση της προσφοράς της με βάση τις τιμές της αγοράς και όχι ως δήλωση υπεργολαβίας από τις ανωτέρω επιχειρήσεις. Συνακόλουθα ο σχετικώς προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Εργασιών συντήρησης πρασίνου οδών και πλατειών Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει ότι ο υπό στοιχ. α´ ισχυρισμός του Δήμου Αρταίων είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθόσον ενώ με αυτόν προβάλλονται τα ίδια νομικά και πραγματικά δεδομένα, τα οποία προβλήθηκαν με το έγγραφο επανυποβολής του Δήμου (βλ. 11809/1.11.2010 έγγραφο του Δημάρχου του), ζητείται νέα - διαφορετική εκτίμηση και κρίση επ’ αυτών. Περαιτέρω, ο υπό στοιχ. β´ ισχυρισμός του Δήμου είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δοθέντος ότι δεν προκύπτουν οι ειδικότεροι εκείνοι λόγοι, για τους οποίους δημιουργήθηκε στα αρμόδια όργανα του Δήμου εύλογα η πεποίθηση ότι ήταν νόμιμη η προσφυγή στη διαδικασία ανάθεσης σε τρίτο των επίμαχων εργασιών, ενόψει των σαφών διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, που απαιτούν εργασίες, οι οποίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του υπηρετούντος στο Δήμο προσωπικού (γεγονός που δεν αμφισβητείται από το Δήμο Αρταίων με την κρινόμενη αίτηση) να εκτελούνται από το προσωπικό αυτό. Κατ’ακολουθίαν των ανωτέρω, το  Τμήμα κρίνει ότι  δεν συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από όσα δέχθηκε με την υπό ανάκληση Πράξη του και ως εκ τούτου, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η  173/2011 Πράξη του Τμήματος τούτου.