ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/159/2022
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Ενόψει των εκτεθέντων στις σκέψεις 1-4, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη 1η τροποποίηση της 0095Μ/20 συμφωνίας-πλαίσιο παρίσταται μη ουσιώδης. Και τούτο διότι υπάγεται στις ρητά αναφερόμενες στις παρ. 1 και 4 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 τοιαύτες (μη ουσιώδεις τροποποιήσεις), αναγόμενη σε υποκατάσταση του αρχικού αναδόχου (ΕΛΠΕ ΑΕ), συνεπεία μερικής διαδοχής του, λόγω εταιρικής αναδιάρθρωσης (διάσπαση δι’απόσχισης κλάδου, ο οποίος εισφέρεται στην νεοσυσταθείσα εταιρεία), και δη από νέο ανάδοχο (…..) του οποίου αποκλειστικός μέτοχος παρίσταται ο αρχικός ανάδοχος. Ως μη ουσιώδης, δε, η εν λόγω τροποποίηση και κατά συνεκδοχή το περιέχον αυτή σχέδιο της 1ης τροποποίησης της 0095Μ/20 συμφωνίας πλαίσιο δεν υπάγεται, κατ’άρθρο 324 παρ. 5 περ. α΄ του ν.4700/2020 και 132 παρ. 6 περ. α΄ του ν. 4412/2016 στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/161/2022
Ενόψει των εκτεθέντων στις σκέψεις 1-4, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη 1η τροποποίηση της 0093Μ/20 συμφωνίας-πλαίσιο παρίσταται μη ουσιώδης. Και τούτο, διότι υπάγεται στις ρητά αναφερόμενες στην παρ. 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 τοιαύτες (μη ουσιώδεις τροποποιήσεις), αναγόμενη σε υποκατάσταση του αρχικού αναδόχου (.....), συνεπεία μερικής διαδοχής του, λόγω εταιρικής αναδιάρθρωσης (διάσπαση δι’ απόσχισης κλάδου, ο οποίος εισφέρεται στη νεοσυσταθείσα εταιρεία) και δη από νέο ανάδοχο (….), του οποίου αποκλειστικός μέτοχος παρίσταται ο αρχικός ανάδοχος. Συνακόλουθα, ως μη ουσιώδης, η εν λόγω τροποποίηση και, κατά συνεκδοχή, το περιέχον αυτή σχέδιο της 1ης τροποποίησης της 0093Μ/20 συμφωνίας-πλαίσιο δεν υπάγεται, κατ’ άρθρα 324 παρ. 5 περ. α΄ του ν. 4700/2020 και 132 παρ. 6 περ. α΄ του ν. 4412/2016, στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.. Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το σχέδιο της Πρώτης (1ης) Τροποποίησης της 0093Μ/2020 συμφωνίας-πλαίσιο, ανεξαρτήτως της υποχρεωτικότητας υπογραφής του, προς τον σκοπό ορθής αποτύπωσης του προσώπου του αντισυμβαλλομένου, απαραδέκτως υποβλήθηκε για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/154/2023
Προμήθεια και εγκατάσταση φυτικού και αρδευτικού υλικού και λοιπών ειδών πρασίνου για την αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό δικτύου χώρων πρασίνου και κοινοχρήστων χώρων του Δήμου.(...)Τούτων δοθέντων και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 2 και 3 της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι απρόβλεπτες περιστάσεις, τις οποίες επικαλείται η αναθέτουσα Αρχή, ήτοι η σημαντική αύξηση των τιμών και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, της κρίσης στην Ουκρανία και των συνεχιζόμενων συνεπειών του “COVID-19”, ναι μεν συντρέχουν, και μάλιστα τις περιστάσεις αυτές δεν μπορούσε να προβλέψει, πολλώ μάλλον να επηρεάσει ή να αποφύγει ο Δήμος κατά τον χρόνο προκήρυξης του διαγωνισμού για τη σύναψη της με αρ. πρωτ. 4562/4.2.2022 συμφωνίας-πλαίσιο (βλ. και το 2040/13.4.2022 προαναφερθέν έγγραφο της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.), πλην όμως, δεν πληρούνται, εν προκειμένω, όλες οι σωρευτικώς τιθέμενες προϋποθέσεις των παράλληλα εφαρμοζόμενων άρθρων 132 παρ. 1 περ. γ΄ και 53 παρ. 9α του ν. 4412/2016.Κατ’ ακολουθίαν, συντρέχει, εν προκειμένω, ουσιώδης νομική πλημμέλεια, η οποία συνίσταται στη μη τήρηση των παράλληλα εφαρμοζόμενων προϋποθέσεων των άρθρων 132 παρ. 1 περ. γ΄ και 53 παρ. 9α του ν. 4412/2016 και κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/439/2023
Παροχή υπηρεσιών διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης των ιχθυοσκαλών κεντρικών εγκαταστάσεων: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η επίμαχη τροποποίηση, με την οποία αυξάνεται το συμβατικό τίμημα, βρίσκει νόμιμο έρεισμα στις διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016, σε συνδυασμό με τον όρο του άρθρου 7 παρ. 3 του σχεδίου σύμβασης του Παραρτήματος VIII της διακήρυξης, που επαναλήφθηκε στο άρθρο 7 παρ. 3 της 694/31.1.2022 σύμβασης. Παρέλκει δε ως αλυσιτελής η εξέταση αν η επίμαχη τροποποίηση θα μπορούσε να βρει πρόσθετο έρεισμα στο άρθρο 132 παρ. 1 περ. γ΄ και 6 του ν. 4412/2016, όπως φαίνεται να διαλαμβάνεται στην 9/19.5.2023 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ......... Συνεπώς, το υποβληθέν σχέδιο τροποποιητικής σύμβασης δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο και, ως εκ τούτου, απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/7/2023
Προμήθεια ειδών παντοπωλείου για την κάλυψη των αναγκών σίτισης των φιλοξενούμενων παιδιών στους Παιδικούς Σταθμούς αυτού και του προσωπικού αυτών.(...)Κατ’ακολουθίαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ΔΒΑ δεν αιτιολόγησε καταλλήλως την επιλογή του για αναπροσαρμογή των τιμών των συμβατικών ειδών κατά τα προπαρατεθέντα ποσοστά, δεν ανταποκρίθηκε στο ως άνω αποδεικτικό βάρος και, ως εκ τούτου, συντρέχει, εν προκειμένω, ουσιώδης νομική πλημμέλεια, η οποία συνίσταται στη μη συνδρομή των σωρευτικά προβλεπόμενων προϋποθέσεων του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, με περαιτέρω συνέπεια να κωλύεται η υπογραφή της υπό έλεγχο τροποποιητικής σύμβασης.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/678/2023
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/63/2023
Προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης.(...)Με τα δεδομένα αυτά, πρέπει, πρωτίστως, να σημειωθεί ότι δεν συντρέχει, εν προκειμένω, υποχρέωση παράλληλης εφαρμογής των επιπλέον προϋποθέσεων που προβλέπονται στις παραγράφους 9 και 9α του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 (όπως η πρώτη τροποποιήθηκε και η δεύτερη προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022 - Α΄ 162/02.09.2022), τις οποίες οι αναθέτουσες Αρχές οφείλουν, κατ’ αρχήν, να τηρούν, μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4965/2022 (02.09.2022), για την επιτρεπτή αναπροσαρμογή των συμβατικών τιμών σε εκτελούμενες συμβάσεις (βλ. και άρθρο 7 παρ. 2 του ως άνω ν. 4965/2022, περί δυνατότητας εφαρμογής της παρ. 9α του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 και σε ήδη ανατεθείσες συμβάσεις), ενόψει της ανάγκης υιοθέτησης αντικειμενικών κριτηρίων για την αναπροσαρμογή των τιμών και της ρητής διατύπωσης των νεότερων διατάξεων ότι οι αναπροσαρμογές υπόκεινται στους περιορισμούς του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. απόφ. 2057/2022). Κατ’ ακολουθίαν, συντρέχει, εν προκειμένω, ουσιώδης νομική πλημμέλεια, η οποία συνίσταται στη μη συνδρομή των σωρευτικά προβλεπόμενων προϋποθέσεων του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/50/2023
Προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, για τις ανάγκες της ως άνω Σχολικής Επιτροπής.(...)Κατόπιν των ανωτέρω, πέραν του ότι δεν αποδεικνύεται, κατά τα προαναφερθέντα, ότι η ανάγκη τροποποίησης της αρχικής σύμβασης οφείλεται σε απρόβλεπτες περιστάσεις που ανέκυψαν κατά τον χρόνο εκτέλεσής της, σε κάθε περίπτωση, δεν αποδεικνύεται ότι η ελεγχόμενη τροποποιητική σύμβαση δεν αποσκοπεί στην καταστρατήγηση των διατάξεων περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων, αφού δεν τεκμηριώνονται επαρκώς η αναγκαιότητα της αναπροσαρμογής του ποσοστού έκπτωσης της προμηθεύτριας εταιρείας και το ύψος αυτής, λαμβανομένου υπ’όψιν ότι τυχόν δυνατότητα εκ των υστέρων μεταβολής της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου, βάσει των εκάστοτε οικονομικών συνθηκών της αγοράς, άγει σε νόθευση του ανταγωνισμού, δοθέντος ότι, εάν ο σχετικός όρος είχε αποτελέσει μέρος της αρχικής διαδικασίας σύναψης της σύμβασης, θα προσέλκυε και άλλους συμμετέχοντες στον διαγωνισμό.Κατ’ ακολουθίαν, συντρέχει, εν προκειμένω, ουσιώδης νομική πλημμέλεια, η οποία συνίσταται στη μη συνδρομή των σωρευτικά προβλεπόμενων προϋποθέσεων του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/138/2021
Μελέτη κτηματογράφησης - συμπληρωματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το από 11.3.2021 ιδιωτικό συμφωνητικό, στο οποίο αποτυπώνεται η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, με νέα παράταση της διάρκειάς της, ερείδεται σε σαφή όρο (ρήτρα) των εγγράφων της σύμβασης (βλ. σκέψη 11 της παρούσας). Ως εκ τούτου, το ανωτέρω ιδιωτικό συμφωνητικό δεν υπαγόταν σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο πριν την υπογραφή του, σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. α΄ και 6 περ. β΄ του ν. 4412/2016. Εξάλλου, η μεταβολή της σύνθεσης της αναδόχου κοινοπραξίας με αποχώρηση κάποιων εκ των μελών της, χωρίς, ωστόσο, να επηρεάζεται η ομάδα μελέτης που είχε δηλωθεί στην προσφορά της αναδόχου, κρίνεται ως μη ουσιώδης τροποποίηση της σύμβασης. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νόμιμα προσέφυγε η αναθέτουσα αρχή στην ανάθεση της ελεγχόμενης 3ης συμπληρωματικής σύμβασης, η οποία, κατ` ορθό νομικό χαρακτηρισμό της, διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 132 παρ. 1 περ. β΄ και 186 παρ. 1 και 2 του ν. 4412/2016 και όχι από τις κατ` επίκληση διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005. Τούτο, διότι οι υπηρεσίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, κατέστησαν όμως αναγκαίες για την ολοκλήρωση του αντικειμένου της, η δε αλλαγή του αναδόχου της μελέτης δύναται να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή σχετικά με την αδιάλειπτη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης, την πληρότητα και ποιότητα του παραδοτέου έργου και την τήρηση του σχετικού χρονοδιαγράμματος. Εξάλλου, η συνολική αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει αθροιστικά από την 1η συμπληρωματική σύμβαση [όπως τροποποιείται ως προς το τίμημά της βάσει της τελικής επιμέτρησης των ποσοτήτων φυσικού αντικειμένου, δυνάμει του άρθρου 8 της αρχικής σύμβασης (βλ. 3ο Συγκριτικό Πίνακα)], τη 2η και την 3η προς υπογραφή συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης (αύξηση περίπου 39%).Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/359/2019
Προμήθεια επιβατικών αυτοκινήτων...Επομένως, υπό τα ανωτέρω δεδομένα συντρέχουν οι σωρευτικά τασσόμενες προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ' του ν. 4412/2016 που η αναθέτουσα αρχή επικαλείται ως νομική βάση για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης.6. Συντρέχουσας της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν.4412/2016, που δικαιολογεί την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, νομίμως, σύμφωνα με το άρθρο 206 παρ. 1 και 3 του ίδιου νόμου, με την .... πράξη του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Τάξης, που εκδόθηκε ύστερα από το υποβληθέν πριν τη λήξη του συμβατικού χρόνου από 13.9.2019 σχετικό αίτημα του αναδόχου και μετά από θετική σχετική γνωμοδότηση της Ε.Δ. που διατυπώθηκε με το 10ο/27.9.2019 πρακτικό της, παρατάθηκε ο συμβατικός χρόνος παράδοσης των υπό προμήθεια αυτοκινήτων για χρονικό διάστημα ίσο με τον αρχικό συμβατικό χρόνο παράδοσης (κατά 7 μήνες, έως 19.4.2020).7. Κατ’ ακολουθία όλων των ανωτέρω, στην προκειμένη υπόθεση συντρέχει η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν.4412/2016, που δικαιολογεί την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Η κατ’ εφαρμογή της ως άνω περίπτωσης τροποποιητική σύμβαση, της οποία η αρχική σύμβαση διήλθε από τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας και παραδακτώς, σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 6 του ν.4412/2016, που προστέθηκε με το άρθρο 43 παρ. 21 του ν.4605/2019 και την .... περί "... καθορισμού της αρμοδιότητας των Ε΄, ΣΤ΄ και Ζ΄ Κλιμακίων" (ΦΕΚ 1970 Β΄) απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οικείο σχέδιο σύμβασης εισάγεται στο Κλιμάκιο τούτο για την άσκηση του εν λόγω ελέγχου. Από τον έλεγχο αυτόν, διαπιστώθηκε ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος, που να κωλύει την υπογραφή του ως άνω σχεδίου σύμβασης, η δε αναθέτουσα αρχή υποχρεούται, σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν.4412/2016, να δημοσιεύσει σχετική τροποποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/314/2022
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η επίμαχη τροποποίηση δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο, καθόσον, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 3, αυτή αφορά αποκλειστικώς μετάθεση του χρόνου παράδοσης κατ’ αποδοχή διαδοχικών αιτημάτων της αναδόχου που υποβλήθηκαν πριν από τη λήξη του αρχικού χρόνου παράδοσης και επί των οποίων γνωμοδότησε θετικά η Επιτροπή Παρακολούθησης και Παραλαβής συμβάσεων προμηθειών της αναθέτουσας Αρχής. Η δυνατότητα μετάθεσης του χρόνου αυτού υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 132 και 206 του ν. 4412/2016 προβλέπεται ρητώς και με σαφήνεια στο άρθρο 4 της αρχικής σύμβασης, το οποίο είχε ελεγχθεί ως νόμιμο στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου που διενήργησε το Κλιμάκιο με την 134/2021 σχετική Πράξη του. Πέραν του ότι η μετάθεση του χρόνου παράδοσης εγκρίθηκε, κατά τα προεκτεθέντα, κατ’ εφαρμογή ρητού και σαφούς όρου της αρχικής σύμβασης, στερείται επίσης οικονομικού αντικειμένου και δεν είναι ουσιώδης στο μέτρο που δεν μεταβάλλει ουσιώδη χαρακτηριστικά της αρχικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου επί του υποβληθέντος σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/909/2022
Τροποποίηση σύμβασης με αντικείμενο την «ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΠΟΚΟΜΙΔΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ»(...)σχετικά με το ποσό των 31.314,88 ευρώ που ορίζεται καταβλητέο για το χρονικό διάστημα από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο του 2022 η επίμαχη τροποποίηση είναι μη νόμιμη διότι, κατά το μέρος αυτό, η ελεγχόμενη τροποποιητική σύμβαση έχει αναδρομική ισχύ και 2) σχετικά με τον όρο περί μελλοντικής αναπροσαρμογής του τιμήματος, η τροποποίηση αυτή έχει ουσιώδη χαρακτήρα και παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δεδομένου ότι σε αυτήν δεν προσδιορίζονται οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα ενεργοποιείται ο μηχανισμός αναπροσαρμογής του τιμήματος, δεν παρατίθεται ο τύπος που θα εφαρμοστεί και οι συντελεστές αυτού για τον προσδιορισμό του ποσού αναπροσαρμογής του τιμήματος και δεν προβλέπεται ότι η εκάστοτε τροποποίηση του τιμήματος θα τελεί υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016(...)Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης