ΕΣ/Α΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/569/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Παροχή υπηρεσίας λειτουργίας Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων.(...) Με βάση όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι η αναθέτουσα αρχή δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας, καθόσον ο τεθείς στη διακήρυξη επίμαχος όρος (2.2.5.β), ο οποίος απαιτεί, ως ελάχιστο επίπεδο της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των διαγωνιζομένων, να παρουσιάσουν κατά την τελευταία χρήση οικονομικό δείκτη αναλογίας κυκλοφορούντος ενεργητικού προς το σύνολο των υποχρεώσεων μεγαλύτερο του 2, δεν αντιβαίνει στις διατάξεις των άρθρων 18 παρ. 1 και 75 παρ. 1 και 3 του ν. 4412/2016. Στην κρίση αυτή κατέληξε το Δικαστήριο αφού έλαβε υπόψη του α) την ιδιαίτερη φύση της ελεγχόμενης σύμβασης, β) το εξειδικευμένο φυσικό και οικονομικό αντικείμενο αυτής, γ) την παραδοχή ότι η διακήρυξη του διαγωνισμού απαιτεί ο οικονομικός δείκτης του κυκλοφορούντος ενεργητικού να είναι μεγαλύτερος του 2 σε σχέση με τις βραχυπρόθεσμες και μόνο υποχρεώσεις του φορέα και όχι και τις μακροπρόθεσμες, και δ) την ειδική υποχρέωση του αναδόχου στην ελεγχόμενη σύμβαση για αυτοδύναμη χρηματοδότηση, δηλαδή να διαθέσει άμεσα μετά την υπογραφή της σύμβασης και εντός διαστήματος 3 και 4 μηνών, αντίστοιχα, ποσά 468.377,00 ευρώ και 465.571,43 ευρώ, αντίστοιχα, για την εκτέλεση των Τμημάτων 2 και 3 της ελεγχόμενης σύμβασης προκειμένου να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία του ΧΥΤΑ, ενώ η αμοιβή του, εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής δεν θα καταβληθεί εμπροσθοβαρώς αλλά θα είναι ανηγμένη στην αμοιβή που θα λαμβάνει αυτός μέχρι το πέρας της σύμβασης, δηλαδή εντός τριετίας, ακόμα και τετραετίας εάν γίνει χρήση του δικαιώματος προαίρεσης. Ως εκ τούτου ο επίμαχος όρος της διακήρυξης που αποτελεί ένδειξη για την επάρκεια της χρηματοοικονομικής βάσης του ενδιαφερομένου να αναλάβει και να εκτελέσει επιτυχώς την συγκεκριμένη δημόσια σύμβαση, για την οποία ο υποψήφιος ανάδοχος απαιτείται να έχει άμεση ρευστότητα, παρίσταται πρόσφορος σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό, αφού πρόκειται για απαίτηση, βάσει της οποίας, εάν συντρέχει, μπορεί αντικειμενικά να αποδειχθεί η ικανότητα των διαγωνιζομένων για την επιτυχή εκτέλεση της σύμβασης.Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις προσφυγές αναθεώρησης: α) της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» και τον διακριτικό τίτλο «…..A.E.» και β) της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «..» και τον διακριτικό τίτλο «... Α.Ε.».Δέχεται τις προσφυγές αναθεώρησης.Αναθεωρεί την 124/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κάνει δεκτές την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση κατά της 631/2023 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/601/2021
Προμήθεια α' υλών για την παραγωγή αντιπηκτικού υγρού...ζητείται η ανάκληση της 7/2021 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι τεχνικές προδιαγραφές των επίμαχων (με α/α 1, 2, 4, 5) προμηθευόμενων με την ελεγχόμενη σύμβαση προϊόντων δεν είναι συμβατές με τις διατάξεις του άρθρου 54 παρ. 2 και 3 του ν.4412/2016, καθόσον δεν είναι επαρκώς προσδιορισμένες ώστε να επιτρέπουν στους προσφέροντες να προσδιορίσουν το αντικείμενο της σύμβασης, συνθήκη που είχε ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του ανταγωνισμού, δεδομένου ότι (βλ. ανωτέρω σκ. 4.7.) υποβλήθηκε μία μοναδική προσφορά για κάθε ένα από τα παραπάνω προϊόντα, αυτή του προσφεύγοντος αναδόχου, ο οποίος είναι ο αποκλειστικός αντιπρόσωπος στην Ελλάδα της εταιρείας ...., κατασκευάστριας του συστήματος ανακύκλωσης της 871 ΑΒΕΚ, προσέφερε προϊόντα παραγωγής της ανωτέρω εταιρείας, με μηδενική έκπτωση στις προϋπολογιζόμενες τιμές των προϊόντων, ενώ οι απαιτούμενες από τα οικεία άρθρα 8.5 των τεχνικών προδιαγραφών υπεύθυνες δηλώσεις (βεβαιώσεις) έχουν εκδοθεί από την 871 ΑΒΕΚ, βάσει των αντίστοιχων προϊόντων που της έχει προμηθεύσει με προηγούμενες συμβάσεις για τη λειτουργία του συστήματος ανακύκλωσης (πρβλ. και ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή Περιφερειών, με Τίτλο: «Καταπολέμηση του εγκλωβισμού στον πάροχο: δημιουργία ανοικτών συστημάτων ΤΠΕ με καλύτερη χρήση των προτύπων στις δημόσιες συμβάσεις», Ευρωπαϊκή Επιτροπή COM (2013) 455 final). Επομένως, το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη κρίνοντας ότι κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης διότι οι τεχνικές προδιαγραφές βάσει των οποίων διενεργήθηκε η ανάθεσή της έχουν διατυπωθεί κατά τρόπο αόριστο και κατά παράβαση, μεταξύ άλλων, του άρθρου 54 του ν.4412/2016, ορθώς ερμήνευσε τους κρίσιμους όρους της Διακήρυξης, τα δε αντίθετα προβαλλόμενα με τις κρινόμενες προσφυγές ανάκλησης πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα...Δεν ανακαλεί την 7/2021 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1073/2021
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/631/2023
Παροχή υπηρεσίας λειτουργίας Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, στο πλαίσιο της άσκησης της σχετικής ευχέρειας του ΦΟ.Δ.Σ.Α. Νοτίου Αιγαίου, δεν αιτιολογείται νόμιμα η προβλεπόμενη στο άρθρο 2.2.5 περ. β΄ της διακήρυξης απαίτηση, κατά το μέρος που αφορά την πρόβλεψη αριθμοδείκτη του κυκλοφορούντος ενεργητικού προς το σύνολο των υποχρεώσεων μεγαλύτερο του 2. Τούτο, διότι δεν τεκμηριώνεται, στα έγγραφα της σύμβασης και στο 2863/25.8.2023 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της αναθέτουσας αρχής, η ανάγκη να διαθέτει ο ανάδοχος τέτοια ρευστότητα και, συνακόλουθα, μακροχρόνια βιωσιμότητα, ώστε να δύναται να εξοφλήσει, και μάλιστα στο διπλάσιο (αριθμοδείκτης >2), το σύνολο των υποχρεώσεών του, ακόμη και των μακροπρόθεσμων (π.χ. μακροπρόθεσμου δανεισμού), με τα στοιχεία του κυκλοφορούντος ενεργητικού, ήτοι με στοιχεία που είναι ρευστοποιήσιμα σε σύντομο χρονικό διάστημα (κατά κανόνα εντός των επόμενων 12 μηνών από τη λήξη της οικείας χρήσης). Αντιθέτως, στο προαναφερθέν 2863/25.8.2023 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή του ΦΟ.Δ.Σ.Α. Νοτίου Αιγαίου αναφέρεται ότι, λόγω της απαίτησης για εμπροσθοβαρή εκτέλεση των εργασιών επαύξησης της υπολειπόμενης χωρητικότητας του ΧΥΤΑ, απαιτείται να διασφαλισθεί η ικανότητα του αναδόχου να διαθέτει «άμεση ρευστότητα» διπλάσια των «άμεσων υποχρεώσεων» του, και όχι των μακροπρόθεσμων υποχρεώσεών του. Συναφώς, ως προς την πλημμέλεια της σχετικής αιτιολογίας, το Κλιμάκιο λαμβάνει υπόψη, επίσης, τη σχετικά μικρή διάρκεια της σύμβασης (τρία έτη, με προαίρεση για ένα ακόμη έτος), καθώς και το ότι στη διακήρυξη προβλέπεται και έτερο κριτήριο χρηματοοικονομικής επάρκειας (μέσος ειδικός κύκλος εργασιών στον τομέα υπηρεσιών διαχείρισης στερεών αποβλήτων για τα 3 τελευταία οικονομικά έτη ύψους τουλάχιστον 1.500.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ, βλ. άρθρο 2.2.5 περ. α΄ της διακήρυξης). Εξάλλου, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής ότι δεν υποβλήθηκαν αιτιάσεις ή προδικαστικές προσφυγές κατά του σχετικού όρου της διακήρυξης παρίσταται αλυσιτελής, δεδομένου του καθολικού και αυτεπάγγελτου χαρακτήρα του προσυμβατικού ελέγχου (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1978/2021). Ενόψει αυτών, κατά την κρίση του Κλιμακίου, δεν τεκμηριώνεται επαρκώς ο λόγος για τον οποίο η αναθέτουσα αρχή εκτίμησε ότι η περιοριστική πρόβλεψη του άρθρου 2.2.5 περ. β΄ της διακήρυξης (αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς σύνολο υποχρεώσεων μεγαλύτερος του 2) τελεί σε αναλογία προς το αντικείμενο της σύμβασης, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 18 παρ. 1 και 75 παρ. 1 και 3 του ν. 4412/2016. ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/124/2024
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1043/2024
Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών.(...) Με την υπό κρίση προσφυγή και το από 9.7.2024 υπόμνημα ο προσφεύγων ζητεί την ανάκληση της καθ’ ης η προσφυγή πράξης καταρχάς για τον λόγο ότι ο επίμαχος όρος δεν τέθηκε με σκοπό τον περιορισμό του ανταγωνισμού, αλλά τη διασφάλιση της εξ ορισμού συνυφασμένης με το δημόσιο συμφέρον ομαλής και απρόσκοπτης προμήθειας αγαθών ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία των πλέον νευραλγικών δημοτικών υπηρεσιών (καθαριότητα, πολιτική προστασία, τεχνικές υπηρεσίες, δημοτική συγκοινωνία, σχολεία κ.λπ.), οι οποίες βρίσκονται σε διαρκή υπηρεσιακή ετοιμότητα επί εικοσιτετραώρου βάσεως «με αφετηρία ζητήματα που ανέκυψαν κατά την εκτέλεση προηγούμενων συμβάσεων». Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος προεχόντως ως αορίστως προβαλλόμενος, καθώς ο προσφεύγων δεν επικαλείται ούτε αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ποια ακριβώς ζητήματα ανέκυψαν κατά την εκτέλεση προηγούμενων συμβάσεων και πώς αυτά αντιμετωπίζονται, κατά την άποψή του, με τη θέσπιση του επίμαχου όρου. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. υπό σκ. 4.), το Δικαστήριο κρίνει ότι ο επίμαχος όρος εισάγει ανεπίτρεπτη διάκριση της αποκτηθείσας εμπειρίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα χωρίς να αποδεικνύεται ότι υφίσταται αποχρών λόγος δημόσιου συμφέροντος που να τη δικαιολογεί. Ειδικότερα, ο σχετικός περιορισμός δεν συνδέεται με την εξυπηρέτηση ουσιωδώς διαφορετικών, ως εκ της νομικής μορφής των φορέων-αποδεκτών, αναγκών και, ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται από τη φύση της ελεγχόμενης προμήθειας, καθόσον αυτή αφορά σε είδη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από ιδιωτικούς φορείς. Ειδικότερα, το Δικαστήριο κρίνει ότι, ενόψει όσων ισχυρίζεται και αποδεικνύει ο προσφεύγων, η διαπιστωθείσα πλημμέλεια δεν απέβη εν προκειμένω ουσιώδης, καθόσον δεν επέφερε εν τοις πράγμασι στη συγκεκριμένη περίπτωση ουσιώδη αλλοίωση των συνθηκών ανταγωνισμού.Για τους λόγους αυτούς. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης,Ανακαλεί την 203/2024 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/533/2024
Προμήθεια δέκα (10) ηλεκτροκίνητων οχημάτων (...)Επομένως, ο οικονομικός φορέας που παρέχει σε προσφέροντα δάνεια ικανότητα για το κριτήριο επιλογής της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, που αφορά στην απαίτηση συγκεκριμένου επιπέδου εμπειρίας αποδεικνυόμενο από σχετικές συμβάσεις που έχει εκτελέσει, πρέπει να διαθέτει τα απαραίτητα προσόντα, τα οποία αφορούν μόνο στην εν λόγω παρεχόμενη δάνεια ικανότητα (...) Εν όψει των ανωτέρω, όπως βασίμως προβάλλει η προσφεύγουσα, οι ως άνω τεχνικές προδιαγραφές δεν έχουν τεθεί κατά παράβαση του άρθρου 54 παρ. 2 του ν. 4412/2016, καθώς και των θεμελιωδών αρχών της αναλογικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού, ούτε, άλλωστε, αρκεί για την κατάφαση της παραβίασης των εν λόγω αρχών, η διαπίστωση της προσβαλλόμενης Πράξης, ότι, από τις αντίστοιχες τεχνικοοικονομικές προσφορές που υποβλήθηκαν, στο πλαίσιο σύνταξης του οικείου πρακτικού διερεύνησης για τον καθορισμό των προϋπολογιζόμενων τιμών μονάδας, αποδεικνύεται ότι προσφέρονται στην αγορά αντίστοιχα οχήματα, με διαφορετικές τεχνικές προδιαγραφές, που καλύπτουν τις λειτουργικές ανάγκες της αναθέτουσας αρχής. Τούτο δε, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι στον συγκεκριμένο διαγωνισμό συμμετείχε τελικώς μόνο μία εταιρεία, καθότι αυτό, από μόνο του, δεν αποδεικνύει ότι οι ως άνω τεθείσες τεχνικές προδιαγραφές είχαν ως συνέπεια τον περιορισμό του κύκλου των δυνητικών υποψηφίων προμηθευτών.(...) Οι διευκρινίσεις αυτές αναρτήθηκαν στον ηλεκτρονικό χώρο του διαγωνισμού στην ιστοσελίδα του Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ., στις 10.8.2023, ήτοι τέσσερις (4) μέρες πριν τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προσφορών (14.8.2023), χωρίς, όμως, να παραταθεί ανάλογα η εν λόγω προθεσμία, ούτως ώστε όλοι οι ενδιαφερόμενοι οικονομικοί φορείς να μπορούν να λάβουν γνώση των ανωτέρω διευκρινίσεων. Τούτο δε, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 60 παρ. 3 περ. α′ και 67 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και του άρθρου 2.1.3 της ένδικης διακήρυξης, που θεσπίζουν, εν όψει και των αρχών της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης τους προς το θεσπιζόμενο με τη διακήρυξη κανονιστικό πλαίσιο, υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει την καταληκτική προθεσμία για την παραλαβή των προσφορών, όταν, σε περίπτωση υποβολής αιτήματος παροχής διευκρινίσεων, αυτές δεν έχουν παρασχεθεί το αργότερο έξι (6) ημέρες πριν τη λήξη της προθεσμίας αυτής. Για τους λόγους αυτούς Δεν ανακαλεί την 555/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1078/2024
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/56/2023
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΥΔΡΟΜΕΤΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΙΑΡΡΟΩΝ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΦΥΛΗΣ.(...). Κατ’ αποτέλεσμα, η αιτιολόγηση της αξιολόγησης, με το περιεχόμενο αυτό, δεν καθιστά επαληθεύσιμο ότι, εν προκειμένω, καλύπτονται οι ελάχιστες απαιτήσεις της διακήρυξης, χωρίς αποκλίσεις από τα προβλεφθέντα σε αυτήν και δημιουργεί αμφιβολία ως προς την ορθότητα κάθε συγκεκριμένης αλλά και της συνολικής σχετικής τεχνικής κρίσης καθιστώντας ανέφικτο τον έλεγχο περί της υπέρβασης ή μη των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας Αρχής, κατά τη διενεργούμενη αξιολόγηση, ενόψει δε του ότι αφενός μεν οι πλημμέλειες εντοπίζονται στο σύνολο των αξιολογηθέντων κριτηρίων αμφοτέρων των τεχνικών προσφορών, αφετέρου δε η αποδοθείσα ανά οικονομικό φορέα βαθμολόγηση αποτέλεσε αποφασιστικό παράγοντα για την κατακύρωση του αποτελέσματος της ελεγχόμενης διαδικασίας ανάθεσης, αυτές είναι ουσιώδεις καθιστούσες νομικώς πλημμελή τη διεξαχθείσα τεχνική αξιολόγηση (βαθμολόγηση) και, ως εκ τούτου, μη νόμιμη την ανάθεσης της ελεγχομένης σύμβασης. (ii) κατά παράβαση των προβλέψεων του Παραρτήματος XII του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016, με τις οποίες ορίζεται ως περίοδος αναφοράς, για την απόδειξη της πλήρωσης του απαιτούμενου ελάχιστου κύκλου εργασιών, οι «τελευταίες» οικονομικές χρήσεις, και της αρχής της αναλογικότητας τέθηκε ως κριτήριο οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας ο μέσος γενικός ετήσιος κύκλος εργασιών των ετών 2017, 2018, 2019 (άρθρο 2.2.5), και εξαιρέθηκε το, εγγύτερο του χρόνου διενέργειας της διαδικασίας ανάθεσης, έτος 2020, ενόψει του ότι η υπό έλεγχο διακήρυξη δημοσιεύτηκε στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του έτους 2021. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, κρίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος ενώπιον του Κλιμακίου σχεδίου σύμβασης της προμήθειας με τίτλο «ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΥΔΡΟΜΕΤΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΙΑΡΡΟΩΝ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΦΥΛΗΣ».
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/538/2023
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/124/2024
Παροχή υπηρεσίας λειτουργίας Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων.(...)Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η επίμαχη απαίτηση, σύμφωνα με την οποία ο αριθμοδείκτης Κ.Ε./Σ.Υ. πρέπει να υπερβαίνει το 2, παρίσταται δυσανάλογος σε σχέση με το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης και παρεμποδίζει ουσιωδώς την ανάπτυξη ελεύθερου ανταγωνισμού, με την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή οικονομικών φορέων στον διαγωνισμό (βλ. προοίμιο της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ σχετικά με τις επιλογές του ενωσιακού νομοθέτη για το άνοιγμα του ανταγωνισμού και τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων), γεγονός που εξασφαλίζει συμφερότερες οικονομικά προσφορές για τον αναθέτοντα φορέα. Επισημαίνεται, καταρχάς, ότι ακόμα και ο δείκτης που αφορά το πηλίκο μεταξύ κυκλοφορούντος ενεργητικού και βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων, ο οποίος αποτελεί σύνηθες κριτήριο κυκλοφοριακής ρευστότητας και εκφράζει τη δυνατότητα του οικονομικού φορέα να ανταποκριθεί στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις του µε ένα περιθώριο ασφαλείας που επιτρέπει τη μείωση των στοιχείων του κυκλοφορούντος ενεργητικού του, εμφανίζει ιδανική αναλογία το 1:1 (βλ. Παράρτημα Β: Αριθμοδείκτες της ΦΓ8/28754/27.4.2015 «Ελεγκτικές διαδικασίες για τον κατασταλτικό έλεγχο των ΟΤΑ, ΝΠΔΔ και Ειδικών Λογαριασμών» της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου). Για τους λόγους αυτούς Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, και Δεν ανακαλεί την 631/2023 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Α΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/569/2024
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/605/2021
Προμήθεια Διατάξεων νεφρικής Υποστήριξης...Η διακήρυξη προβλέπει ως δικαιολογητικό συμμετοχής οικονομικού φορέα στο διαγωνισμό (άρθρο 2.2.2) την κατάθεση εγγυητικής επιστολής συμμετοχής, ως όρο για την υπογραφή της σύμβασης (άρθρο 4.1) την κατάθεση εγγύησης καλής εκτέλεσης από τον ανάδοχο, αντίστοιχα δε στο παράρτημα ΙΙΙ – Υποδείγματα εγγυητικών επιστολών περιέχει (υπόδειγμα 1) σχέδιο εγγυητικής επιστολή συμμετοχής και (υπόδειγμα 2) σχέδιο εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης, τέλος το σχέδιο σύμβασης που δημοσιεύθηκε στο παράρτημα IV της διακήρυξης προβλέπει την κατάθεση από τον ανάδοχο εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης της σύμβασης (άρθρο 4). Σύμφωνα με τους όρους αυτούς έχει συνταχθεί και το υποβληθέν προς έλεγχο ανωτέρω σχέδιο σύμβασης προμήθειας με την προαναφερόμενη ανάδοχο. Ως εκ τούτου, εν προκειμένω, η προβαλλόμενη με την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλεια δεν ανάγεται σε νομίμως ελεγχόμενο λόγο αντικειμενικής νομιμότητας του ανωτέρω σχεδίου σύμβασης, το οποίο, αναφορικά προς τις απαιτούμενες εγγυήσεις έστω και αν αναφέρει εκ παραδρομής έναν όρο είναι σε κάθε περίπτωση σύμφωνο προς τους όρους της διακήρυξης του διαγωνισμού και περιέχει τους όρους του σχεδίου σύμβασης που δημοσιεύθηκε ως παράρτημα της διακήρυξης κατά τα βασίμως, κατ’ εκτίμηση του δικογράφου, προβαλλόμενα με την προσφυγή ανάκλησης. Επομένως, ο λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη και ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων συμβάσεων, με αντικείμενο την προμήθεια «Διατάξεων Νεφρικής Υποστήριξης»
ΕΣ/ΚΛΙΜ.Ε/607/2023
ΔΙΚΤΥΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΑΚΑΘΑΡΤΩΝ: Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω εργασίες δεν δύνανται να αποτελέσουν νομίμως αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, κατά την έννοια των άρθρων 132 και 156 του ν.4412/2016, όπως οι διατάξεις αυτές ερμηνεύθηκαν ανωτέρω. Οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην υποβληθείσα προς έλεγχο 1η συμπληρωματική σύμβαση συνιστούν ανεπίτρεπτη επέκταση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, που δεν ήταν γνωστή στο σύνολο των εργοληπτικών επιχειρήσεων που συμμετείχαν στη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση της εκτέλεσης του αρχικού έργου κατά την υποβολή της προσφοράς τους, και, ως εκ τούτου, δεν αποτέλεσαν τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου. Ειδικότερα, οι ανωτέρω εργασίες (βλ σκ. 3.4) αφορούν αποκλειστικά εργασίες που αφορούν το μη προβλεπόμενο από την αρχική σύμβαση τριτεύον δίκτυο αποχετευτικής σύνδεσης ακινήτων και συνιστούν κατ’ ουσίαν την ανάθεση της υλοποίησης ενός νέου έργου, το οποίο δεν είχε συμπεριληφθεί στη μελέτη του αρχικού. Συγκεκριμένα, προκειμένου να διασφαλιστεί η απαιτούμενη, για τη λειτουργία των μεγαλύτερων των αρχικά προβλεφθέντων αντλιών, ποσότητα λυμάτων, αποφασίστηκε να εκτελεστούν εργασίες, οι οποίες επεκτείνουν το αρχικό αντικείμενο, αφορώντας το μη προβλεπόμενο στην αρχική σύμβαση τριτεύον δίκτυο αποχετευτικής σύνδεσης, το οποίο επεκτείνεται σε περισσότερα ακίνητα σε σχέση με το προβλεπόμενο στην αρχική σύμβαση δευτερεύον, με αποτέλεσμα οι εργασίες που θα εκτελεστούν να μη συμβάλουν στην άρτια ολοκλήρωση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, αλλά να επεκτείνουν τη δυναμικότητά του. Περαιτέρω, οι ανωτέρω εργασίες μπορούν τεχνικά και οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση, καθόσον αποτελούν το αυτοτελές, σε σχέση με τα προβλεφθέντα από την αρχική σύμβαση, έργο της κατασκευής αγωγών τριτεύοντος δικτύου αποχετευτικής σύνδεσης, που δεν περιλαμβάνεται στην αρχική σύμβαση. Τέλος, εφόσον διαπιστώνεται ανεπίτρεπτη επέκταση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, αλυσιτελώς η αναθέτουσα αρχή επικαλείται την αδυναμία εκτέλεσης εργασιών από δυο αναδόχους και την ανάγκη ταυτόχρονης εκτέλεσης των εργασιών της αρχικής και συμπληρωματικής.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1717/2023
ΕΣ/Α΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1345/2024
Προμήθεια δέκα (10) πολυκέντρων ανακύκλωσης (...)ζητείται η αναθεώρηση της 1100/2024 απόφασης του Έβδομου Τμήματος (...)Σε κάθε δε περίπτωση, δεν θα πρέπει να παραβλεφθεί και το γεγονός ότι, κατά τα γνωστά στο Δικαστήριο από προηγούμενες δικαστικές του ενέργειες (βλ. ΕλΣυν Πράξεις Στ΄ Κλιμακίου 176/2023, 148/2023, 632/2022, 623/2022, 231/2021, Έβδ. Τμ. 776/2024, 1190/2023), η προϋπολογιζόμενη τιμή μονάδας της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο δεν παρουσιάζει σημαντικές αποκλίσεις από την αντίστοιχη τιμή μονάδας σε ομοειδείς συναφθείσες συμφωνίες-πλαίσιο και εκτελεστικές αυτών συμβάσεις. Τέλος, το γεγονός ότι ο εν λόγω διαγωνισμός του ΕΔΣΝΑ αποτέλεσε μεταγενέστερα αντικείμενο ελέγχου της ΕΔΕΛ, όπως αναφέρεται στην προσβαλλόμενη απόφαση, δεν δύναται να κλονίσει τα στοιχεία τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης σύμβασης καθιστώντας αυτά εκ των υστέρων ανεπαρκή και μη αξιοποιήσιμα από την αναθέτουσα Αρχή, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα και από την προσφεύγουσα.(..) η έλλειψη μιας διευρυμένης έρευνας αγοράς εκτός ελλαδικού χώρου, όπου κατά τα κοινώς γνωστά επικρατούν άλλες οικονομικές συνθήκες, δεν δύναται να καταστήσει αφ΄εαυτής ανεπαρκή και αναιτιολόγητη την τεκμηρίωση της προϋπολογιζόμενης τιμής μονάδας των προς προμήθεια πολυκέντρων, προεχόντως διότι τούτο εναπόκειται στις εκτιμήσεις της εκάστοτε αναθέτουσας αρχής, σε κάθε δε περίπτωση τέτοια υποχρέωση δεν βρίσκει έρεισμα στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την κρινόμενη υπόθεση (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1030/2024 σκ. 24). Κατόπιν των ανωτέρω, ο σχετικός λόγος αναθεώρησης είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει καθ’ ολοκληρία δεκτός.Κατόπιν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 7 της παρούσας, το Δικαστήριο κρίνει ότι κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του άρθρου 54 του ν. 4412/2016 το δικάσαν Τμήμα απεφάνθη ότι οι τιθέμενες με τη διακήρυξη τεχνικές προδιαγραφές υπερβαίνουν το περιθώριο εκτίμησης που έχει η αναθέτουσα Αρχή κατά τη διαμόρφωση των τεχνικών χαρακτηριστικών των υπό προμήθεια πολυκέντρων. Τούτο δε, διότι η επιλογή από τον Δήμο των συγκεκριμένων τεχνικών προδιαγραφών αιτιολογείται δοθέντος ότι οι τελευταίες εξυπηρετούν κατά τον βέλτιστο τρόπο τις ανάγκες και τις λειτουργικές απαιτήσεις της κρινόμενης προμήθειας. Κατ’ ακολουθίαν, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη 1100/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος (Ε΄ Θερινού) και, κατά παραδοχή της προσφυγής ανάκλησης, να ανακληθεί η 246/2024 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου, μετά δε την ανάκληση αυτής, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας – πλαίσιο, μεταξύ του Δήμου Παλαιού Φαλήρου και της ανώνυμης εταιρείας «….Α.Β.Ε.Ε.» για την «Προμήθεια δέκα (10) πολυκέντρων ανακύκλωσης υλικών για Διαλογή στην Πηγή, τεσσάρων (4) ρευμάτων, με παροχή οικονομικού εργαλείου προς τους δημότες».
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1384/2024
Προμήθεια συνθετικού χλοοτάπητα.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 14 της παρούσας, το Δικαστήριο κρίνει ότι, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, ο όρος του άρθρου 2.2.6.1 της ως άνω διακήρυξης, που συναρτά την παραδεκτή συμμετοχή των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων στη διαγωνιστική διαδικασία με τη συνδρομή του κριτηρίου της προηγούμενης εμπειρίας αποκλειστικά σε δημόσιους φορείς, εισάγει ανεπίτρεπτη πράγματι διάκριση μεταξύ της αποκτηθείσας εμπειρίας στον δημόσιο και αυτής στον ιδιωτικό τομέα, χωρίς να υφίσταται αποχρών λόγος δημοσίου συμφέροντος που να δικαιολογεί τη διάκριση. Τούτο δε, διότι από τα έγγραφα της σύμβασης και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου συνάγεται ότι τα προς προμήθεια είδη και οι συναφείς υπηρεσίες εγκατάστασής τους δεν είναι ιδιαίτερης φύσης ούτε απαιτείται να διαθέτουν εξειδικευμένα χαρακτηριστικά προσιδιάζοντα μόνο σε φορείς του δημόσιου τομέα. Ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται η απαίτηση να αποκτηθούν αυτά μόνο από εξειδικευμένο και περιορισμένο κύκλο ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων που έχουν εμπειρία. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να απορριφθούν, να μην ανακληθεί η 312/2024 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου