Συντήρηση ΕΕΛ Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων .(...)Επί του λόγου αυτού το Δικαστήριο κρίνει τα εξής: (i) Ο λόγος αυτός προβάλλεται παραδεκτώς μόνον από τον Δήμο Νέας Προποντίδας, καθόσον μόνον αυτός γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο έδρασαν τα αρμόδια όργανά του (ΕλΣυν Τμ. Μειζ.-Επτ. Σύνθ. 1210/2020, Έβδ. Τμ. 1137/2021, 516/2021). (ii) Η νομολογιακώς διαπλασθείσα νομική έννοια της συγγνωστής πλάνης αναγνωρίζεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν η διαπιστωσθείσα πλημμέλεια κατά τη διαδικασία σύναψης σύμβασης δεν είναι ουσιώδης ή όταν το οικείο κανονιστικό πλαίσιο δεν είναι απολύτως σαφές (ΕλΣυν Ολομ. 182/2022, Τμ. Μειζ.-Επτ. Σύνθεσης 1264/2019, Έβδ. Τμ. 513/2021, 2646/2020). Και (iii) Εν προκειμένω, το κανονιστικό πλαίσιο επιτρέπει στους αναθέτοντες φορείς να ζητούν την παροχή πληροφοριών από τους οικονομικούς φορείς σχετικά με την αναλογία στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού τους, με συνέπεια η θέσπιση αυτού του όρου, καθεαυτή, να είναι νόμιμη, υπό την προϋπόθεση ότι οι τεθέντες όροι τελούν σε σχέση αναλογίας με το οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης. Όμως, ο Δήμος Νέας Προποντίδας δεν απέδειξε ούτε ενώπιον του Κλιμακίου, καίτοι κλήθηκε προς τούτο, με την 375/2023 πράξη του, ούτε ενώπιον του παρόντος Τμήματος ότι η απαίτηση περί ύπαρξης κατά τα έτη 2019, 2020 και 2021 διπλάσιας ρευστότητας σε σχέση με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις που πρόκειται να πληρωθούν την τρέχουσα και την επόμενη χρήση, τελεί σε εύλογη αναλογία με το αντικείμενο της σύμβασης, ενόψει και των λοιπών απαιτήσεων χρηματοοικονομικής επάρκειας περί ελάχιστου γενικού κύκλου εργασιών, κατά τα ίδια έτη, ίσου ή μεγαλύτερου ποσοστού 100% του προϋπολογισμού μελέτης. Συνεπώς, συγγνωστή πλάνη ως προς το οικείο κανονιστικό πλαίσιο δεν υφίσταται.	Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει οι κρινόμενες προσφυγές να απορριφθούν, να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του καταθέντος από την εταιρεία «..» παραβόλου (άρθρο 336 παρ.1 σε συνδυασμό με το άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020) και να μην ανακληθεί η 476/2023 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Παροχή υπηρεσίας λειτουργίας Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων:	Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, στο πλαίσιο της άσκησης της σχετικής ευχέρειας του ΦΟ.Δ.Σ.Α. Νοτίου Αιγαίου, δεν αιτιολογείται νόμιμα η προβλεπόμενη στο άρθρο 2.2.5 περ. β΄ της διακήρυξης απαίτηση, κατά το μέρος που αφορά την πρόβλεψη αριθμοδείκτη του κυκλοφορούντος ενεργητικού προς το σύνολο των υποχρεώσεων μεγαλύτερο του 2. Τούτο, διότι δεν τεκμηριώνεται, στα έγγραφα της σύμβασης και στο 2863/25.8.2023 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της αναθέτουσας αρχής, η ανάγκη να διαθέτει ο ανάδοχος τέτοια ρευστότητα και, συνακόλουθα, μακροχρόνια βιωσιμότητα, ώστε να δύναται να εξοφλήσει, και μάλιστα στο διπλάσιο (αριθμοδείκτης >2), το σύνολο των υποχρεώσεών του, ακόμη και των μακροπρόθεσμων (π.χ. μακροπρόθεσμου δανεισμού), με τα στοιχεία του κυκλοφορούντος ενεργητικού, ήτοι με στοιχεία που είναι ρευστοποιήσιμα σε σύντομο χρονικό διάστημα (κατά κανόνα εντός των επόμενων 12 μηνών από τη λήξη της οικείας χρήσης). Αντιθέτως, στο προαναφερθέν 2863/25.8.2023 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή του ΦΟ.Δ.Σ.Α. Νοτίου Αιγαίου αναφέρεται ότι, λόγω της απαίτησης για εμπροσθοβαρή εκτέλεση των εργασιών επαύξησης της υπολειπόμενης χωρητικότητας του ΧΥΤΑ, απαιτείται να διασφαλισθεί η ικανότητα του αναδόχου να διαθέτει «άμεση ρευστότητα» διπλάσια των «άμεσων υποχρεώσεων» του, και όχι των μακροπρόθεσμων υποχρεώσεών του. Συναφώς, ως προς την πλημμέλεια της σχετικής αιτιολογίας, το Κλιμάκιο λαμβάνει υπόψη, επίσης, τη σχετικά μικρή διάρκεια της σύμβασης (τρία έτη, με προαίρεση για ένα ακόμη έτος), καθώς και το ότι στη διακήρυξη προβλέπεται και έτερο κριτήριο χρηματοοικονομικής επάρκειας (μέσος ειδικός κύκλος εργασιών στον τομέα υπηρεσιών διαχείρισης στερεών αποβλήτων για τα 3 τελευταία οικονομικά έτη ύψους τουλάχιστον 1.500.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ, βλ. άρθρο 2.2.5 περ. α΄ της διακήρυξης). Εξάλλου, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής ότι δεν υποβλήθηκαν αιτιάσεις ή προδικαστικές προσφυγές κατά του σχετικού όρου της διακήρυξης παρίσταται αλυσιτελής, δεδομένου του καθολικού και αυτεπάγγελτου χαρακτήρα του προσυμβατικού ελέγχου (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1978/2021). Ενόψει αυτών, κατά την κρίση του Κλιμακίου, δεν τεκμηριώνεται επαρκώς ο λόγος για τον οποίο η αναθέτουσα αρχή εκτίμησε ότι η περιοριστική πρόβλεψη του άρθρου 2.2.5 περ. β΄ της διακήρυξης (αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς σύνολο υποχρεώσεων μεγαλύτερος του 2) τελεί σε αναλογία προς το αντικείμενο της σύμβασης, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 18 παρ. 1 και 75 παρ. 1 και 3 του ν. 4412/2016.  ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/124/2024

Αναβάθμιση Ε.Ε.Λ.για άρδευση.(...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: H προσφεύγουσα Α.Α. καθόρισε, ως ελάχιστο επίπεδο για την απόδειξη της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των προσφερόντων, συγκεκριμένο μέσο ειδικό κύκλο εργασιών (2.500.000,00 ευρώ), για τα τρία (3) προηγούμενα του διαγωνισμού διαχειριστικά έτη. Δεδομένου ότι η προκήρυξη της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας δημοσιεύθηκε το έτος 2023, ως περίοδος αναφοράς, για την απόδειξη της πλήρωσης του τεθέντος κριτηρίου επιλογής, ορίζονται, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Παραρτήματος XII του Προσαρτήματος Α΄ του Βιβλίου Ι του ν. 4412/2016, τα διαχειριστικά έτη 2022, 2021 και 2020. Ενόψει τούτων, μη νομίμως η παρεμβαίνουσα ανάδοχος παρέλειψε να υποβάλει οικονομικά στοιχεία για το έτος 2022, το οποίο ως εγγύτερο του χρόνου διεξαγωγής του διαγωνισμού ήταν και το πλέον πρόσφορο για τη διακρίβωση της ευμετάβλητης χρηματοοικονομικής καταλληλότητας των υποψηφίων (βλ. ΕλΣυν Ολομ. 1716/2022 σκ. 29). Λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι ο επίμαχος όρος οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας διατυπώθηκε ορθά και με σαφήνεια στη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού και ετέθη υπόψη των δυνητικά ενδιαφερομένων φορέων, καθώς και ότι η παρεμβαίνουσα ανάδοχος, μοναδική συμμετέχουσα στη διαγωνιστική διαδικασία, προσκόμισε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι πληρούσε τις ελάχιστες προϋποθέσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας και για την τριετία 2020 – 2022 (βλ. την από 4.10.2023 υπεύθυνη δήλωση της Γενικής Διευθύντριας της παρεμβαίνουσας αναδόχου και το σχετικό έγγραφο της Επιτροπής του Διαγωνισμού, που εγκρίθηκε με την 284/26.10.2023 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της προσφεύγουσας Α.Α.), το Τμήμα κρίνει ότι η διαπιστωθείσα πλημμέλεια δεν δύναται, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη προσφυγή, να θεωρηθεί στην προκειμένη περίπτωση ως ουσιώδης, καθόσον δεν προκύπτει ότι επέφερε εν τοις πράγμασι στη σχετική αγορά ουσιώδη αλλοίωση των συνθηκών ανταγωνισμού και δεν αναδεικνύεται δι’ αυτής πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας (πρβλ. και ΕλΣυν Ολομ. 1716/2022 σκ. 30, 31).	Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση. Ανακαλεί την 361/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου (Η΄ Θερινό Τμήμα) του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Όροι και προϋποθέσεις για την έκδοση έγκρισης μετατροπής και την ταξινόμηση κυκλοφορούντος οχήματος με μετατροπή

ΑΝΑΘΕΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ.-Κριτήρια καταλληλόλητας-Κριτήρια ανάθεσης .(...)Ενόψει των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 17, το Δικαστήριο κρίνει ότι είναι ορθή η κρίση του Κλιμακίου ότι ο όρος της παραγράφου 2.2.5 περ. i της διακήρυξης είναι μη νόμιμος, καθόσον ζητήθηκε η προσκόμιση των αντίστοιχων οικονομικών στοιχείων που εκφεύγει του ανώτατου χρονικού πλαισίου της τριετίας που τίθεται με τις διατάξεις του Παραρτήματος XII «Αποδεικτικά μέσα για τα κριτήρια επιλογής» του Προσαρτήματος A' του ν. 4412/2016. Για τον ίδιο λόγο o όρος της παραγράφου 2.2.5. περ. ii της διακήρυξης περί μη εμφάνιση ζημίας παρίσταται μη νόμιμος, λόγω του ότι αποδεικνύεται με την προσκόμιση των ίδιων οικονομικών στοιχείων [οικονομικές καταστάσεις (ισολογισμούς) ή αποσπάσματα ισολογισμών ή οικονομικών καταστάσεων] (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1243/2021 σκ. 45).Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς έγινε δεκτό από το Κλιμάκιο ότι το από 31.10.2023 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού (σκ. 5.5.) δεν έχει αιτιολογηθεί νομίμως, καθότι δεν παρατίθεται λεκτική αιτιολόγηση της βαθμολογίας που έλαβε η μοναδική παραδεκτώς συμμετέχουσα εταιρία σε κάθε επιμέρους κριτήριο αξιολόγησης, όσα δε αντίθετα προβάλλουν οι προσφεύγοντες είναι απορριπτέα. Κατόπιν των ανωτέρω, και εφόσον εξακολουθούν να διαπιστώνονται διακωλυτικοί λόγοι της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, οι ένδικες προσφυγές ανάκλησης και η παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η 42/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εφαρμογή βιοενίσχυσης και διαχείριση μη επικίνδυνων αποβλήτων (...)Από τη λεκτική διατύπωση του όρου 2.2.6 της διακήρυξης (σκέψη 15 της παρούσας) η ζητούμενη, επί ποινή αποκλεισμού, εμπειρία δεν απαιτείται να προέρχεται μόνο από εκτέλεση της περιγραφόμενης μεθόδου σε φορείς του δημοσίου, ενώ και στο υπόδειγμα ΕΕΕΣ που συνοδεύει την εν λόγω διακήρυξη προβλέπεται ρητά στο Μέρος IV ότι κατά τη σύνταξη του σχετικού καταλόγου παρασχεθεισών υπηρεσιών οι συμμετέχοντες θα πρέπει να αναγράφουν τα ποσά, τις ημερομηνίες και τους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς που αποτέλεσαν τους παραλήπτες των εν λόγω υπηρεσιών. Περαιτέρω, όσον αφορά στην εμπειρία από παρόμοια λειτουργία εγκατάστασης μεγέθους τουλάχιστον 20.0000 κατοίκων, λαμβανομένου υπόψη του συνολικού πληθυσμού της ... που εξυπηρετείται από τις εγκαταστάσεις αστικών λυμάτων και ο οποίος είναι υπερπολλαπλάσιος του ζητούμενου αριθμού των 20.000, η προβλεπόμενη εμπειρία σε μια τέτοια δυναμικότητα είναι εύλογη, χωρίς να προκύπτει ότι παρεμποδίζει την ανάπτυξη ανταγωνισμού και συναρτάται με την αποτελεσματική εκτέλεση της σύμβασης. Βρίσκεται δε εντός των ορίων της διακριτικής ευχέρειας που διαθέτει η αναθέτουσα αρχή για τον προσδιορισμό των κριτηρίων καταλληλότητας των διαγωνιζομένων (σκέψη 11 της παρούσας). Συνακόλουθα, ο ανωτέρω προβαλλόμενος από τις προσφεύγουσες λόγος πρέπει να γίνει δεκτός(...) Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες προσφυγές πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η 16/2023 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Περιφερειακής Ενότητας..και να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης για την «Εφαρμογή βιοενίσχυσης και διαχείριση μη επικίνδυνων αποβλήτων στις Ε.Ε.Λ. ..» μεταξύ της πρώτης προσφεύγουσας αναδόχου και της δεύτερης προσφεύγουσας αναθέτουσας ΔΙΑΔ.Ε.Υ.Α.Δ.Κ.

Οργανισμός της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Tροποποίηση και κωδικοποίηση της υπ’ αρ. 719/2020 απόφασης «Οργανισμός της Επιτροπής Ανταγωνισμού» (Β΄ 4748), κατ’ άρθρο 20 του ν. 4622/2019, με την 749/2021- ΦΕΚ: 4757/Β/14.10.2021 

Συντήρηση και επισκευή σχολείων (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στις σκέψεις 4 έως 9 της παρούσας, το Δικαστήριο κρίνει τα ακόλουθα: (i) Ο όρος του άρθρου 11.3 της ένδικης διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο «(…) ο προσφέρων οικονομικός φορέας απαιτείται να διαθέτει συνεργείο διαφόρων ειδικοτήτων για αντιμετώπιση περιστατικών που χρήζουν άμεσης επέμβασης επί εικοσιτετραώρου βάσης, και εντός πέντε (5) ωρών από την ειδοποίηση της αρμόδιας υπηρεσίας», μολονότι δεν συμπεριελήφθη ρητώς στο άρθρο 22.Δ αυτής, αναφορικά με την απαιτούμενη τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των διαγωνιζομένων, συνάπτεται με την ετοιμότητα ανταπόκρισης και την επάρκεια του προσωπικού των προσφερόντων και, ως εκ τούτου, σχετίζεται με την τεχνική τους ικανότητα να εκπληρώσουν επιτυχώς τις συμβατικές τους υποχρεώσεις. Επομένως, ο όρος αυτός αφορά σε όλους τους συμμετέχοντες στον ένδικο διαγωνισμό και δεν αποτελεί ειδικό όρο εκτέλεσης της σύμβασης, που αφορά αποκλειστικά στον ανάδοχο. (ii) Εν όψει του ότι η πλήρωση του συγκεκριμένου όρου επισημαίνεται στο ως άνω άρθρο 11.3 ως απαίτηση («ο προσφέρων οικονομικός φορέας απαιτείται»), καθίσταται σαφές ότι η εν λόγω απαίτηση συνιστά απαράβατο όρο της διακήρυξης. Περαιτέρω, ο ίδιος όρος είναι σαφής και δεν τίθεται ζήτημα ερμηνείας του, λόγω ατελούς ή δυσνόητης διατύπωσής του, που να εμφανίζεται αντικειμενικώς ικανή να παραπλανήσει τους διαγωνιζομένους και, ειδικότερα, την παρεμβαίνουσα εταιρεία, ως προς τις υποχρεώσεις της (πρβλ. ΕΑ ΣτΕ 30/2006). Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 58/2023 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Παροχή υπηρεσίας λειτουργίας Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων.(...)	Με βάση όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι η αναθέτουσα αρχή δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας, καθόσον ο τεθείς στη διακήρυξη επίμαχος όρος (2.2.5.β), ο οποίος απαιτεί, ως ελάχιστο επίπεδο της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των διαγωνιζομένων, να παρουσιάσουν κατά την τελευταία χρήση οικονομικό δείκτη αναλογίας κυκλοφορούντος ενεργητικού προς το σύνολο των υποχρεώσεων μεγαλύτερο του 2, δεν αντιβαίνει στις διατάξεις των άρθρων 18 παρ. 1 και 75 παρ. 1 και 3 του ν. 4412/2016. Στην κρίση αυτή κατέληξε το Δικαστήριο αφού έλαβε υπόψη του α) την ιδιαίτερη φύση της ελεγχόμενης σύμβασης, β) το εξειδικευμένο φυσικό και οικονομικό αντικείμενο αυτής, γ) την παραδοχή ότι η διακήρυξη του διαγωνισμού απαιτεί ο οικονομικός δείκτης του κυκλοφορούντος ενεργητικού να είναι μεγαλύτερος του 2 σε σχέση με τις βραχυπρόθεσμες και μόνο υποχρεώσεις του φορέα και όχι και τις μακροπρόθεσμες, και δ) την ειδική υποχρέωση του αναδόχου στην ελεγχόμενη σύμβαση για αυτοδύναμη χρηματοδότηση, δηλαδή να διαθέσει άμεσα μετά την υπογραφή της σύμβασης και εντός διαστήματος 3 και 4 μηνών, αντίστοιχα, ποσά 468.377,00 ευρώ και 465.571,43 ευρώ, αντίστοιχα, για την εκτέλεση των Τμημάτων 2 και 3 της ελεγχόμενης σύμβασης προκειμένου να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία του ΧΥΤΑ, ενώ η αμοιβή του, εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής δεν θα καταβληθεί εμπροσθοβαρώς αλλά θα είναι ανηγμένη στην αμοιβή που θα λαμβάνει αυτός μέχρι το πέρας της σύμβασης, δηλαδή εντός τριετίας, ακόμα και τετραετίας εάν γίνει χρήση του δικαιώματος προαίρεσης. Ως εκ τούτου ο επίμαχος όρος της διακήρυξης που αποτελεί ένδειξη για την επάρκεια της χρηματοοικονομικής βάσης του ενδιαφερομένου να αναλάβει και να εκτελέσει επιτυχώς την συγκεκριμένη δημόσια σύμβαση, για την οποία ο υποψήφιος ανάδοχος απαιτείται να έχει άμεση ρευστότητα, παρίσταται πρόσφορος σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό, αφού πρόκειται για απαίτηση, βάσει της οποίας, εάν συντρέχει, μπορεί αντικειμενικά να αποδειχθεί η ικανότητα των διαγωνιζομένων για την επιτυχή εκτέλεση της σύμβασης.Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις προσφυγές αναθεώρησης: α) της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» και τον διακριτικό τίτλο «…..A.E.» και β) της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «..» και τον διακριτικό τίτλο «... Α.Ε.».Δέχεται τις προσφυγές αναθεώρησης.Αναθεωρεί την 124/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κάνει δεκτές την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση κατά της 631/2023 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου.

Τροποποίηση και κωδικοποίηση του Οργανισμού της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ 788/2022/2023-ΦΕΚ:4905/Β/04.08.2023