ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΥΔΡΟΜΕΤΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΙΑΡΡΟΩΝ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ.(...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: H προσφεύγουσα Α.Α. καθόρισε, ως ελάχιστο επίπεδο για την απόδειξη της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των προσφερόντων, συγκεκριμένο κύκλο εργασιών για τα διαχειριστικά έτη 2019, 2018 και 2017. Δεδομένου, όμως, ότι η προκήρυξη της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας δημοσιεύθηκε το έτος 2021, ως περίοδος αναφοράς, για την απόδειξη της πλήρωσης του τεθέντος κριτηρίου επιλογής, έπρεπε να ορισθούν, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Παραρτήματος XII του Προσαρτήματος Α΄ του Βιβλίου Ι του ν. 4412/2016, τα τρία διαχειριστικά έτη που προηγούνται του έτους της προκήρυξης, ήτοι οι οικονομικές χρήσεις των ετών 2020, 2019 και 2018.Περαιτέρω, όμως, από τις περιστάσεις του συγκεκριμένου πραγματικού πλαισίου της υπόθεσης, το Δικαστήριο διαπιστώνει τα ακόλουθα: Οι επίμαχοι όροι οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας ετέθησαν υπόψη των δυνητικά ενδιαφερομένων φορέων, αφού κατά την ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης τηρήθηκαν όλες οι επιβαλλόμενες διατυπώσεις δημοσιότητας. Ωστόσο, δεν υπήρξε οικονομικός φορέας που να προσέβαλε ρητά τους συγκεκριμένους όρους ή να αμφισβήτησε καθ’ οιονδήποτε άλλο τρόπο τη νομιμότητά τους, προβάλλοντας  αιτίαση περί αδυναμίας συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης για την ανωτέρω αιτία ή υποβάλλοντας αίτημα συνεκτίμησης του κύκλου εργασιών για το έτος 2020 ή διευκρινιστικό ερώτημα ως προς τα ορθά έτη αναγωγής της επίμαχης τριετίας. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 56/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, 

Παροχή υπηρεσίας λειτουργίας Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων.(...)	Με βάση όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι η αναθέτουσα αρχή δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας, καθόσον ο τεθείς στη διακήρυξη επίμαχος όρος (2.2.5.β), ο οποίος απαιτεί, ως ελάχιστο επίπεδο της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των διαγωνιζομένων, να παρουσιάσουν κατά την τελευταία χρήση οικονομικό δείκτη αναλογίας κυκλοφορούντος ενεργητικού προς το σύνολο των υποχρεώσεων μεγαλύτερο του 2, δεν αντιβαίνει στις διατάξεις των άρθρων 18 παρ. 1 και 75 παρ. 1 και 3 του ν. 4412/2016. Στην κρίση αυτή κατέληξε το Δικαστήριο αφού έλαβε υπόψη του α) την ιδιαίτερη φύση της ελεγχόμενης σύμβασης, β) το εξειδικευμένο φυσικό και οικονομικό αντικείμενο αυτής, γ) την παραδοχή ότι η διακήρυξη του διαγωνισμού απαιτεί ο οικονομικός δείκτης του κυκλοφορούντος ενεργητικού να είναι μεγαλύτερος του 2 σε σχέση με τις βραχυπρόθεσμες και μόνο υποχρεώσεις του φορέα και όχι και τις μακροπρόθεσμες, και δ) την ειδική υποχρέωση του αναδόχου στην ελεγχόμενη σύμβαση για αυτοδύναμη χρηματοδότηση, δηλαδή να διαθέσει άμεσα μετά την υπογραφή της σύμβασης και εντός διαστήματος 3 και 4 μηνών, αντίστοιχα, ποσά 468.377,00 ευρώ και 465.571,43 ευρώ, αντίστοιχα, για την εκτέλεση των Τμημάτων 2 και 3 της ελεγχόμενης σύμβασης προκειμένου να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία του ΧΥΤΑ, ενώ η αμοιβή του, εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής δεν θα καταβληθεί εμπροσθοβαρώς αλλά θα είναι ανηγμένη στην αμοιβή που θα λαμβάνει αυτός μέχρι το πέρας της σύμβασης, δηλαδή εντός τριετίας, ακόμα και τετραετίας εάν γίνει χρήση του δικαιώματος προαίρεσης. Ως εκ τούτου ο επίμαχος όρος της διακήρυξης που αποτελεί ένδειξη για την επάρκεια της χρηματοοικονομικής βάσης του ενδιαφερομένου να αναλάβει και να εκτελέσει επιτυχώς την συγκεκριμένη δημόσια σύμβαση, για την οποία ο υποψήφιος ανάδοχος απαιτείται να έχει άμεση ρευστότητα, παρίσταται πρόσφορος σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό, αφού πρόκειται για απαίτηση, βάσει της οποίας, εάν συντρέχει, μπορεί αντικειμενικά να αποδειχθεί η ικανότητα των διαγωνιζομένων για την επιτυχή εκτέλεση της σύμβασης.Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις προσφυγές αναθεώρησης: α) της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» και τον διακριτικό τίτλο «…..A.E.» και β) της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «..» και τον διακριτικό τίτλο «... Α.Ε.».Δέχεται τις προσφυγές αναθεώρησης.Αναθεωρεί την 124/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κάνει δεκτές την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση κατά της 631/2023 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου.

Δημόσια Έργα-Έλεγχος Νομιμότητας:(....)να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της υποκείμενης διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για την υπηρεσία με τίτλο «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΖΗΜΙΩΝ ΟΔΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΟ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΤΗΣ Π.Ε. ..» Υποέργο (νέο): «ΜΕΛΕΤΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΜΕ ΕΡΓΑ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΡΕΜΑΤΟΣ … ΔΗΜΟΥ …»», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.610.278,74 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. (1.996.745,64 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), και συμβατικής αμοιβής 988.389,10 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.).(....)Ενόψει, λοιπόν, του σύνθετου χαρακτήρα της συνολικής αυτής διαδικασίας εύλογα θεώρησε η αναθέτουσα αρχή ότι δεν ήταν δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση.Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Κρήτης (ΠΕ …) και της εταιρείας «… Α.Ε.» για το αντικείμενο με τίτλο «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΖΗΜΙΩΝ ΟΔΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΟ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΤΗΣ Π.Ε. …» Υποέργο (νέο): «ΜΕΛΕΤΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΜΕ ΕΡΓΑ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΡΕΜΑΤΟΣ … ΔΗΜΟΥ …»».

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις 1 και 2, το σχέδιο σύμβασης του Δήμου ......με τίτλο «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΥ .....» απαραδέκτως υποβάλλεται στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, διότι αφορά σε χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έργο, του οποίου η προϋπολογιζόμενη δαπάνη, χωρίς Φ.Π.Α., υπολείπεται του ορίου των 5.000.000,00 ευρώ.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ της «…» (….) και του οικονομικού φορέα «… Ι.Κ.Ε», με αντικείμενο την «ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΞΥΠΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟΜΑΚΡΥΣΜΕΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΥΔΡΟΜΕΤΡΗΤΩΝ ΠΟΛΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΙΟΤ (ΙΝΤΕΡΝΕΤ 0F THINGS) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.565.765,00 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.)(....)Με δεδομένα αυτά,  η κατά τα ανωτέρω πρόβλεψη της δυνατότητας στήριξης σε ικανότητες τρίτων στο σχετικό άρθρο της διακήρυξης δεν καθιστά τον όρο αυτό μη νόμιμο ούτε η νόμιμη ενεργοποίηση της δυνατότητας αυτής στη συγκεκριμένη σύμβαση προμήθειας γεννά ζητήματα είτε ως προς την ικανότητα του προσφέροντος είτε ως προς το σύννομο της προσφοράς του.Ανακαλεί τη 17/2023 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Κέρκυρας.

Με την προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα αιτείται την ακύρωση της υπ’ αριθ. 8436/538/02-12-2021 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του …, με την οποία εγκρίθηκε το Πρακτικό με αριθ. 1 της Επιτροπής Διενέργειας του ανοιχτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού για την ανάδειξη αναδόχου της σύμβασης με τίτλο «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΥΛΙΚΟΥ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ERASMUS+ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΜΕΑ …, … ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ … ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2021», κατά τα σκέλη αυτής με τα οποία αφενός η προσφεύγουσα αποκλείεται από τα επόμενα στάδια του διαγωνισμού και αφετέρου προκρίνεται σε αυτά η έτερη διαγωνιζόμενη εταιρεία

Με την υπό κρίση προδικαστική προσφυγή της, η προσφεύγουσα αιτείται την ακύρωση της προσβαλλόμενης, υπ’ αριθμό 78/2023, απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ... σχετικά με την «ΕΓΚΡΙΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ ΑΠΟΣΦΡΑΓΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ: «ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΟΥ ... ΜΕ ΔΡΑΣΕΙΣ/ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΕΥΦΥΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ “ΕΞΥΠΝΗΣ ΠΟΛΗΣ” ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟΕΡΓΟ 3 ΟΜΑΔΑ Γ Σύστημα διαδικτυακής οικονομικής πληροφόρησης πολιτών και ηλεκτρονικών πληρωμών – ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΩΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ», κατά το μέρος που αποδέχεται την τεχνική προσφορά του οικονομικού φορέα «... ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΙΚΕ», επικυρώνεται το πρακτικό αποσφράγισης-ελέγχου δικαιολογητικών συμμετοχής και αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών και εγκρίνονται τα αποτελέσματα των ελέγχου και αξιολόγησης. 

Παροχή υπηρεσιών: α) καθαριότητας, ετήσιας β) συντήρησης πρασίνου, ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΝΑΘΕΣΗΣ (...)Κατόπιν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα αναπτύσσονται στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (υπό στοιχ. 4 - 5), το Τμήμα διαπιστώνει ότι το κριτήριο ανάθεσης Κ1, κατά τον τρόπο που τίθεται και αναλύεται στην οικεία διακήρυξη, δεν σχετίζεται με την αξιολόγηση των υπηρεσιών που οι προσφέροντες πρόκειται να παρέχουν στο πλαίσιο της υπό ανάθεση σύμβασης, δεδομένου ότι με αυτό δεν ζητείται από τους υποψήφιους αναδόχους να αναπτύξουν συγκεκριμένα τεχνικά στοιχεία και ποιοτικά χαρακτηριστικά των προσφορών τους, ούτε αναδεικνύονται προς αξιολόγηση πτυχές του ουσιαστικού περιεχομένου και της ποιότητας εκάστης προσφοράς προς κάλυψη των αναγκών της υπό ανάθεση σύμβασης. Ουδόλως δε προκύπτει ότι οι προς ανάθεση υπηρεσίες είναι ιδιαίτερης φύσης ή ότι συντρέχουν εν προκειμένω οι επικαλούμενες με την κρινόμενη προσφυγή και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση ιδιαιτερότητες (βλ. Ελ. Συν. VI Tμ. 979/2019, Έβδ. Τμ. 2439/2020, 1307/2021, 1392/2022, 1191/2023, 476/2024). Κατά συνέπεια, ορθά έκρινε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι μη νομίμως τέθηκε το ανωτέρω κριτήριο ανάθεσης (Κ1) στη διακήρυξη της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, οι δε περί του αντιθέτου ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Περαιτέρω, η πλημμέλεια αυτή, που ανάγεται στη νομιμότητα της διακήρυξης, στο μέτρο που απέτρεψε ενδεχομένως οικονομικούς φορείς να συμμετέχουν στον διαγωνισμό, έβλαψε την αντικειμενική ακεραιότητα της ελεγχόμενης διαδικασίας ανάθεσης και, συνεπώς, συνιστά, όπως ορθά κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, ουσιώδη νομική πλημμέλεια της εν λόγω διαδικασίας, παρά τα όσα περί του αντιθέτου αβάσιμα προβάλλονται (βλ. Ελ. Συν. Ολομ. 505/2021, VI Τμ. 299/2019, Εβδ. Τμ. 2112/2022, 1172/2023, 476/2024). 	Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η ένδικη προσφυγή και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου.	Δεν ανακαλεί την 220/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1343/2024

Υλοποίηση Υβριδικών Σταθμών στη νήσο Κρήτη που εντάσσεται στο Μέτρο Δεύτερο του Ειδικού Πλαισίου Λειτουργικής Ενίσχυσης Υβριδικών Σταθμών στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, βάσει της παρ. 1 του άρθρου 21Α του ν. 4414/2016 (Α’ 149).
ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/63541/1766/2024-ΦΕΚ:3392/Β/13.06.2024

Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών.(...) Με την υπό κρίση προσφυγή και το από 9.7.2024 υπόμνημα ο προσφεύγων ζητεί την ανάκληση της καθ’ ης η προσφυγή πράξης καταρχάς για τον λόγο ότι ο επίμαχος όρος δεν τέθηκε με σκοπό τον περιορισμό του ανταγωνισμού, αλλά τη διασφάλιση της εξ ορισμού συνυφασμένης με το δημόσιο συμφέρον ομαλής και απρόσκοπτης προμήθειας αγαθών ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία των πλέον νευραλγικών δημοτικών υπηρεσιών (καθαριότητα, πολιτική προστασία, τεχνικές υπηρεσίες, δημοτική συγκοινωνία, σχολεία κ.λπ.), οι οποίες βρίσκονται σε διαρκή υπηρεσιακή ετοιμότητα επί εικοσιτετραώρου βάσεως «με αφετηρία ζητήματα που ανέκυψαν κατά την εκτέλεση προηγούμενων συμβάσεων». Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος προεχόντως ως αορίστως προβαλλόμενος, καθώς ο προσφεύγων δεν επικαλείται ούτε αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ποια ακριβώς ζητήματα ανέκυψαν κατά την εκτέλεση προηγούμενων συμβάσεων και πώς αυτά αντιμετωπίζονται, κατά την άποψή του, με τη θέσπιση του επίμαχου όρου. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. υπό σκ. 4.), το Δικαστήριο κρίνει ότι ο επίμαχος όρος εισάγει ανεπίτρεπτη διάκριση της αποκτηθείσας εμπειρίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα χωρίς να αποδεικνύεται ότι υφίσταται αποχρών λόγος δημόσιου συμφέροντος που να τη δικαιολογεί. Ειδικότερα, ο σχετικός περιορισμός δεν συνδέεται με την εξυπηρέτηση ουσιωδώς διαφορετικών, ως εκ της νομικής μορφής των φορέων-αποδεκτών, αναγκών και, ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται από τη φύση της ελεγχόμενης προμήθειας, καθόσον αυτή αφορά σε είδη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από ιδιωτικούς φορείς. Ειδικότερα, το Δικαστήριο κρίνει ότι, ενόψει όσων ισχυρίζεται και αποδεικνύει ο προσφεύγων, η διαπιστωθείσα πλημμέλεια δεν απέβη εν προκειμένω ουσιώδης, καθόσον δεν επέφερε εν τοις πράγμασι στη συγκεκριμένη περίπτωση ουσιώδη αλλοίωση των συνθηκών ανταγωνισμού.Για τους λόγους αυτούς. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης,Ανακαλεί την 203/2024 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου