ΕΣ/Α'ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/178/2022
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Προμήθεια καυσίμων κίνησης: Ζητείται η αναθεώρηση της 1277/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την απόφαση αυτή απορρίφθηκε προσφυγή ανάκλησης της ήδη προσφεύγουσας κατά της 246/2021 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Δικαστηρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της Α΄ Τροποποίησης της 12/20 συμφωνίας - πλαίσιο μεταξύ του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού και της προσφεύγουσας για την προμήθεια καυσίμων κίνησης των πολεμικών πλοίων και των πλωτών μέσων του Λιμενικού Σώματος και της Ελληνικής Ακτοφυλακής μέχρι του ποσού των 90.000.000,00 ευρώ.(....)Σε κάθε περίπτωση ο λόγος αυτός είναι και αβάσιμος, καθότι δεν συντρέχουν σωρευτικά οι προϋποθέσεις που θέτει η διάταξη της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, η ανάγκη τροποποίησης προέκυψε λόγω περιστάσεων που φέρεται να συντρέχουν αποκλειστικά στο πρόσωπο της προσφεύγουσας (και όχι της αναθέτουσας αρχής), η οποία και τις επικαλέστηκε, ενώ και η τροποποίηση αυτή μεταβάλλει την συνολική φύση της σύμβασης, κατά τα εκτεθέντα σε προηγούμενες σκέψεις, ένεκα της ουσιώδους αύξησης του εργολαβικού ανταλλάγματος χωρίς αντίστοιχη αύξηση των υποχρεώσεων της προσφεύγουσας. Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/246/2021
Προμήθεια καυσίμων κίνησης Πολεμικών Πλοίων και Πλωτών Μέσων Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ.(....)Συνεπώς, παρά το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός της σύμβασης δεν μεταβάλλεται, η αποδοχή του νέου συντελεστή συνεπάγεται ουσιώδη υπέρ του αναδόχου μεταβολή της οικονομικής ισορροπίας της αρχικής συμφωνίας – πλαίσιο, όχι μόνο κατά τρόπο μη προβλεπόμενο σε αυτή, αλλά κατά παράβαση της ρητής πρόβλεψης της διακήρυξης (σημείο 3 των Ειδικών Όρων «Παράρτημα Γ» του διαγωνισμού) περί δεσμευτικότητας της τιμής PREMIUM που προσέφερε η ανάδοχος.Το ανωτέρω συμπέρασμα δεν ανατρέπεται από το γεγονός ότι κατά τη διαγωνιστική διαδικασία που προηγήθηκε της υπογραφής της συμφωνίας – πλαίσιο δεν αναπτύχθηκε ανταγωνισμός λόγω της μοναδικότητας της κατατεθείσας εκ μέρους της αναδόχου προσφοράς, καθώς η μεταβολή της οικονομικής ισορροπίας της σύμβασης συνιστά αυτοτελή λόγο, η συνδρομή του οποίου καθιστά απαγορευτική την τροποποίηση αυτής. Πέραν τούτου, η αναθέτουσα Αρχή δεν επικαλείται συνδρομή εξαιρετικών περιστάσεων απρόοπτης μεταβολής των συνθηκών που επέφεραν μεταβολή του οικονομικού θεμελίου της αρχικής συμφωνίας, ώστε να δύναται να εξετασθεί ο τυχόν δικαιολογημένος χαρακτήρας της προτεινόμενης μεταβολής. Αντιθέτως, ο ισχυρισμός της αναδόχου ότι η ανάγκη τροποποίησης προέκυψε λόγω προφανούς παραδρομής κατά τη σύνταξη της οικονομικής της προσφοράς, ο οποίος έγινε αποδεκτός από την αναθέτουσα Αρχή, και αληθής υποτιθέμενος, ανάγεται σε λόγο που εμπίπτει στη σφαίρα της επιχειρηματικής της ευθύνης και δεν θα ήταν νοητό να συνεπάγεται την τροποποίηση δημόσιας σύμβασης εις τρόπον ώστε να συνεπάγεται την οικονομική επιβάρυνση του Δημοσίου.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου Α΄ Τροποποίησης της της 12/2020 συμφωνίας - πλαίσιο μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου δια του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού και της … για την προμήθεια καυσίμων κίνησης Πολεμικών Πλοίων και Πλωτών Μέσων Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ..
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΙΣ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ(ΠΕΜΠΤΟ ΔΙΑΚΟΠΩΝ)/1277/2021 ΚΑΙ ΕΣ/Α'ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/178/2022
ΕΣ/ΚΛΙΜ.ΣΤ/239/2022
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της 28977/22.6.2021 σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΚΑΙ ΣΙΑ Α.Ε.», για την «Προμήθεια υγρών καυσίμων και πετρελαίου θέρμανσης για τις ανάγκες του Δήμου …», κατά το μέρος που αφορά την προμήθεια καυσίμων κίνησης (πετρελαίου κίνησης και βενζίνης αμόλυβδης).(....)Συνακόλουθα, στην ελεγχόμενη περίπτωση, δοθείσας και της φύσης της επίμαχης σύμβασης, που αφορά πάγια και διαρκή ανάγκη, η αναθέτουσα Αρχή όφειλε να είχε εκκινήσει εγκαίρως τη νέα διαγωνιστική διαδικασία, ώστε να είχε ολοκληρωθεί αυτή κατά τον εκ των προτέρων γνωστό χρόνο λήξης της αρχικής σύμβασης (22.6.2022). Εξάλλου, δεν προέκυψε από τα προσκομισθέντα ενώπιον του Κλιμακίου στοιχεία ότι η έγκαιρη εκκίνηση του νέου διαγωνισμού κατέστη ανέφικτη για λόγους που εκφεύγουν της σφαίρας επιρροής της αναθέτουσας Αρχής(....)Η μόνη δε διαφοροποίηση των δύο σχεδίων, ως προς το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της σχεδιαζόμενης προμήθειας, έγκειται στη διαφορετική κατανομή, ανά έτος, των προς προμήθεια ποσοτήτων καυσίμων για τις ανάγκες του Δήμου … και, κατ’ επέκταση, της οικείας δαπάνης.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΚΑΙ ΣΙΑ Α.Ε.».
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1391/2022.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/837/2022
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:1η τροποποίηση της σύμβασης «Καθαριότητα - Οδοκαθαρισμός»(...)Με την τροποποίηση αυτή επιδιώκεται η κάλυψη της πρόσθετης δαπάνης που προκύπτει από την αναπροσαρμογή της συμβατικής αμοιβής λόγω των επιγενομένων αυξήσεων του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου.(...)η αξία της υποβληθείσας προς έλεγχο τροποποίησης της ... αρχικής σύμβασης, ποσού 76.455,41 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), υπολείπεται τόσο του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το τίμημα της οποίας ανέρχεται σε 5.250.000,00 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) όσο και του ισχύοντος κατώτατου ορίου των 215.000,00 ευρώ της περ. γ΄ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016, που προβλέπεται για τις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών που δημοπρατούνται από μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές, ενώ, τέλος, με τη συγκεκριμένη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της σύμβασης, αφού οι σχετικές υπηρεσίες περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης.Απαραδέκτως υποβάλλεται προς έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου το σχέδιο τροποποίησης
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/772/2022
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:τροποποίηση της ... σύμβασης του Δήμου Κατερίνης με αντικείμενο την παροχή της υπηρεσίας «Μεταφόρτωση και μεταφορά των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) του Δήμου Κατερίνης»(...)το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι η αξία της υποβληθείσας προς έλεγχο τροποποίησης της ... αρχικής σύμβασης, ποσού 63.409,86 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), υπολείπεται τόσο του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το τίμημα της οποίας ανέρχεται σε 1.752.000,00 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), όσο και του ισχύοντος κατώτατου ορίου των 215.000,00 ευρώ της περ. γ΄ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016, που προβλέπεται για τις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών που δημοπρατούνται από μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές, ενώ, τέλος, με τη συγκεκριμένη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της σύμβασης, αφού οι σχετικές υπηρεσίες περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης.Απαραδέκτως υποβάλλεται προς έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου το σχέδιο τροποποίησης
οικ.ΔΠΠ 2917/2016
«Γνωστοποίηση της τροποποίησης του άρθρου 20 του ν. 4177/2013 περί ειδικών κυρώσεων για μη συμμόρφωση συστημάτων μέτρησης/μετρητών ποσότητας καυσίμων και γνωστοποίησης της τροποποίησης Απόφασης του Υπ. Οικονομικών για τη νόμιμη χρησιμοποίηση υγραερίου κίνησης»(ΑΔΑ:778Μ4653Ο7-ΟΟΡ)
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ(ΠΕΜΠΤΟ ΔΙΑΚΟΠΩΝ)/1277/2021
Προμήθεια καυσίμων κίνησης Πολεμικών Πλοίων και Πλωτών Μέσων Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ.: Με την προσφυγή αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 246/2021 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(....)Τούτων δοθέντων και λαμβανομένου υπόψη α) ότι δεν υφίστανται γεγονότα που συνέβησαν κατά την εκτέλεση της σύμβασης και επηρέασαν τη βιωσιμότητά της, καθόσον το επικαλούμενο «λάθος» εχώρησε κατά την υποβολή της προσφοράς, β) ότι τα μέρη δεν επιδιώκουν την επαναδιαπραγμάτευση όρου της μεταξύ τους σύμβασης – πλαίσιο, αλλά την (απευθείας) συμφωνία (για την αποκατάσταση σφάλματος κατά τους ισχυρισμούς της αναδόχου) με στόχο τον 100πλασιασμό της τιμής PREMIUM χωρίς να υφίστανται ρήτρες αναθεώρησης και σε αντίθεση με ρητούς όρους της διακήρυξης περί ανάληψης της υποχρέωσης καταβολής των κρατήσεων από την ανάδοχο και γ) ότι ο χαρακτηρισμός της τροποποίησης ως «ουσιώδους ή μη» δεν επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των συμβαλλόμενων μερών, αλλά προσδιορίζεται με βάση τα κριτήρια που τίθενται στο άρθρο 132 παρ. 4 του ν.4412/2016, εν προκειμένω δε η αιτούμενη τροποποίηση ως επαγόμενη σημαντική οικονομική επιβάρυνση της αναθέτουσας αρχής (με την εκ μέρους της ανάληψη των νόμιμων κρατήσεων) υπέρ της αναδόχου είναι ουσιώδης κατά το κριτήριο που προβλέπεται στην περ. β΄ της παρ. 4 του ίδιου ως άνω άρθρου και νόμου, δεν δύναται η αιτούμενη αποκατάσταση του σφάλματος να αποτελέσει αντικείμενο τροποποιητικής σύμβασης. Δεν ανακαλεί την 246/2021 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Α'ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/178/2022
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1607/2022
Προμήθεια ειδών κυλικείου:ζητείται η ανάκληση της 70/2022 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 1η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα (...)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, το Δικαστήριο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου της πρώτης ΕΣ της 19/21 ΣΠ, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη. Τούτο διότι το εν λόγω σχέδιο έρχεται σε αντίθεση με τους όρους της από 31.3.2022 ΣΠ, και ειδικότερα, με το άρθρο 2 αυτής που αποκλείει αναπροσαρμογή των τιμών σε συνδυασμό με τα Παραρτήματα «Α» και «Β» αυτής, όπου καταγράφονται αναλυτικά οι τιμές μονάδας όλων των προς προμήθεια αγαθών. Πέραν τούτου, με την εισαγωγή το πρώτον στην ελεγχόμενη ΕΣ όρων περί αναπροσαρμογής τιμών παραβιάζονται προδήλως οι διατάξεις του άρθρου 39 παρ. 4 του ν. 4412/2016, που παρατίθενται στη σκ. 6 της παρούσας, σύμφωνα με τις οποίες επί μοναδικού αντισυμβαλλόμενου ΣΠ, οι ΕΣ που βασίζονται σε αυτήν ανατίθενται, σύμφωνα με τους όρους της. Συναφώς, είναι αβάσιμος ο ισχυρισμός ότι με το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο επιχειρείται η τροποποίηση των τιμών αποκλειστικά και μόνο της ΕΣ, δοθέντος ότι οι ΕΣ δεν παρουσιάζουν αυτοτέλεια σε σχέση με τις προηγηθείσες αυτών ΣΠ, αλλά αντιθέτως, συνάπτονται με βάση τα ήδη συμφωνηθέντα σε αυτές. Ως εκ τούτου, τυγχάνουν -ομοίως- απορριπτέοι, προεχόντως ως αλυσιτελείς, οι ισχυρισμοί του προσφεύγοντος και της παρεμβαίνουσας που αφορούν στην κατ’ ουσίαν νομιμότητα της αναπροσαρμογής των τιμών της ΕΣ (βλ. σκ. 15 α΄ - δ΄), αφού και αληθείς υποτιθέμενοι δεν δύνανται να εξεταστούν αυτοτελώς χωρίς να έχει προηγηθεί τροποποίηση της ΣΠ κατά το ως άνω ουσιώδες περιεχόμενό της. Άλλωστε τούτο (την τροποποίηση της ΣΠ) ζητεί και η παρεμβαίνουσα εταιρεία με την πρώτη της επιστολή προς την αναθέτουσα αρχή, με την οποία θέτει το πρώτον το ζήτημα της αναπροσαρμογής των τιμών των προς προμήθεια αγαθών. Εξάλλου, εσφαλμένως γίνεται λόγος με το δικόγραφο της προσφυγής για «τροποποίηση της εκτελεστικής σύμβασης» (βλ. ενδεικτ. σελ. 7, 9 αυτού), δοθέντος ότι η εν λόγω σύμβαση δεν έχει ακόμα συναφθεί και, συνακόλουθα, δεν δύναται να τροποποιηθεί προ της σύναψής της. Τούτο άλλωστε διαφέρει από την τροποποίηση της εγκριτικής απόφασης του Διοικητή της ΔΑΥ (φερόμενη στα έγγραφα του φακέλου και στο ως άνω δικόγραφο ως «κατακυρωτική» της εκτελεστικής σύμβασης), η οποία σε κάθε περίπτωση προηγείται της υποβολής του ελεγχόμενου σχεδίου. Ούτε μπορεί, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, να εκτιμηθεί το υποβληθέν σχέδιο της ΕΣ ως σχέδιο τροποποίησης της 19/22 ΣΠ, καθόσον ούτε η βούληση της αναθέτουσας αρχής συνίσταται σε τέτοιου είδους τροποποίησή της, ούτε το περιεχόμενο του υποβληθέντος σχεδίου ΕΣ αφορά ειδικώς στην τροποποίηση αυτής. Ορθώς, επομένως, η προσβαλλόμενη Πράξη διαπιστώνει ότι της υποβολής σχεδίου της πρώτης ΕΣ έπρεπε να έχει προηγηθεί η υποβολή προς έλεγχο στο αρμόδιο όργανο του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχεδίου τροποποίησης της 19/22 ΣΠ. Τούτο θα έπρεπε να ελέγξει πρωτογενώς τις προϋποθέσεις για την επιτρεπτή τροποποίηση της ΣΠ, λαμβάνοντας υπόψη, πέραν των εγκυκλίων οδηγιών ανεξάρτητων αρχών, το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο (συνεκτιμώντας τις όλως πρόσφατες διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 4965/2022, Α΄ 1625) και τους όρους αυτής. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος ότι η 19/22 ΣΠ δεν απαιτείται να τροποποιηθεί διότι οι μεταβολές αφορούν αποκλειστικά και μόνο στην ΕΣ, είναι αβάσιμος, καθόσον, όπως έχει ήδη προεκτεθεί, οι ΕΣ συνάπτονται βάσει των όρων των ΣΠ και δεν παρουσιάζουν νομική αυτοτέλεια (άρθρο 39 παρ. 4 ν. 4412/2016). Εξάλλου, όρος που καθορίζει περιορισμένο χρονικό διάστημα ισχύος των νέων τιμών (π.χ. για ένα έτος) θα μπορούσε, ενδεχομένως, να συμπεριληφθεί σε τροποποίηση της εν λόγω ΣΠ, υπό την επιφύλαξη της τήρησης των οικείων διατάξεων που αφορούν στην τροποποίηση των συμβάσεων κατά την εκτέλεσή τους (άρθρο 132 του ν. 4412/2016). Συνεπώς, είναι αβάσιμος ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης και ο ισχυρισμός (βλ. σκ. 15 στοιχ. στ΄) του προσφεύγοντος ότι η αναπροσαρμογή τιμών αφορά αποκλειστικά και μόνο στην πρώτη ΕΣ, αφού αυτή δεν τυγχάνει αυτοτελής σε σχέση με τη 19/22 ΣΠ και το περιεχόμενο της πρώτης πρέπει να συμφωνεί με τους όρους της ΣΠ με βάση την οποία συνάπτεται.Δεν ανακαλεί την 70/2022 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 1η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα ….
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/197/2022
Προμήθεια πετρελαίου κίνησης:Από τα ανωτέρω πραγματικά δεδομένα προκύπτει ότι σκοπός της αρχικής σύμβασης ήταν η κάλυψη των αναγκών της Κοινωφελούς Επιχείρησης Αθλητισμού, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος του Δήμου ..... σε πετρέλαιο κίνησης για την θέρμανση των κολυμβητικών δεξαμενών για τέσσερα έτη. Εν τούτοις, λαμβανομένου υπ’όψιν του γεγονότος ότι παγίως σε παρόμοιες συμβάσεις οι προμήθειες διενεργούνται με βάση τις ισχύουσες κατά το χρόνο παράδοσης των καυσίμων τιμές, τόσο στη Διακήρυξη όσο και στην αρχική σύμβαση η προς προμήθεια ποσότητα και η σχετική δαπάνη έχουν τεθεί συνολικά για τέσσερα έτη, χωρίς επιμερισμό ανά έτος, ενώ ως όριο διάρκειας της σύμβασης έχει τεθεί, κατά το άρθρο 2 αυτής, η 14η. 12.2025. Εξάλλου, ούτε από την οικεία μελέτη (19/2021) προκύπτει ότι η προϋπολογισθείσα ποσότητα πετρελαίου κίνησης (180.000 λίτρα) αφορά αποκλειστικά στο έτος 2022. Τούτων δοθέντων, δεν νοείται εν προκειμένω για τη διασφάλιση της προμήθειας των κατά την αναθέτουσα Αρχή απαιτούμενων για το έτος 2022 ποσοτήτων πετρελαίου κίνησης, η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση της συμβατικής δαπάνης, λόγω της ανυπαρξίας κατανομής ποσοτήτων μεταξύ των ετών 2022-2025. Η κρίση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως της συνδρομής της προβλεπόμενης στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 απρόβλεπτης περίστασης, η οποία συνίσταται στην αύξηση των τιμών των καυσίμων που κατά τα κοινώς γνωστά έχει παρατηρηθεί κατά το τρέχον έτος και εκφεύγει της σφαίρας ελέγχου της αναθέτουσας Αρχής, καθώς για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης τίθεται σωρευτικά ως προϋπόθεση η τροποποίηση να μην αποσκοπεί στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του νόμου για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 συνιστά και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης δεν έχουν εισέτι αναλωθεί. Άλλωστε, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα τιμών μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς καυσίμων. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, καθώς ακόμα και αν το συμβατικό αντάλλαγμα αναλώνεται πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, οι αναθέτουσες Αρχές δύνανται με ορθό προγραμματισμό να εκκινούν έγκαιρα νέες διαδικασίες αναθέσεων, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για το έτος 2022 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν συνολικά για τα έτη 2022-2025, σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που συνεπάγεται τη λήξη της σχετικής σύμβασης προ της 14ης.12.2025, δύναται να προκηρύξει έγκαιρα νέο διαγωνισμό για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της. Πέραν των ανωτέρω, η αναγκαιότητα της επίμαχης τροποποίησης δεν αιτιολογείται επαρκώς, δεδομένου ότι, αν συνεκτιμηθεί η συμβατική (άρθρο 9) πρόβλεψη περί επαύξησης του συμβατικού αντικειμένου κατά 20%, η οποία ακριβώς τέθηκε προς κάλυψη της διαφαινόμενης αυξητικής τάσης των τιμών των καυσίμων, κατά την ανωτέρω εισήγηση της Επιτροπής παρακολούθησης και παραλαβής προμηθειών, η αναθέτουσα Αρχή δύναται διά της ενεργοποίησής της και με βάση την τρέχουσα τιμή καυσίμων να προμηθευτεί ακόμα 64.382 λίτρα πετρελαίου κίνησης, ήτοι συνολικά (109.962 + 64.382) 174.344 λίτρα του οικείου καυσίμου, ποσότητα, η οποία εν πολλοίς προσεγγίζει τη συνολική και σχετικώς προϋπολογισθείσα για 4 έτη ποσότητα των 180.000 λίτρων. Κατά τούτο, λαμβάνοντας υπ’όψιν ότι η προϋπολογισθείσα ποσότητα των 180.000 λίτρων προκύπτει από την οικεία μελέτη να αφορά σε χρονική διάρκεια τεσσάρων ετών, η αναθέτουσα Αρχή δεν τεκμηριώνει με επάρκεια γιατί τα υπολειπόμενα (180.000-174.344) 5.656 λίτρα πετρελαίου κίνησης καθιστούν αδύνατη τη λειτουργία του κολυμβητηρίου ακόμη και γι’αυτό το έτος 2022, πόσον μάλλον για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την προκήρυξη νέας αντίστοιχης διαγωνιστικής διαδικασίας, κατά τα προεκτεθέντα.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/285/2021
Συντήρηση και επισκευή μεταφορικών μέσων...επιδιώκεται η ανάκληση της 25/2020 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στις Περιφερειακές Ενότητες ........Το Τμήμα κρίνει ότι ο προϋπολογισμός της κρινόμενης σύμβασης δεν είναι σαφής και ορισμένος, αλλά μόνο συνολικός. Ειδικότερα, i) Προβλέπεται μηνιαία σταθερή κατ’ αποκοπήν αμοιβή, για την επισκευή και συντήρηση των οχημάτων, ανεξαρτήτως βλαβών ή ανάγκης ανταλλακτικών καθιστώντας αβέβαιες τις πραγματικές ανάγκες τις οποίες καλύπτει η παρεχόμενη υπηρεσία. ii) Η αναγραφή της δαπάνης των διακηρυσσόμενων υπηρεσιών στον ετήσιο προϋπολογισμό του προσφεύγοντος, στις πιστώσεις του ΚΑΕ6263, κατανεμόμενο ανά δημοτική υπηρεσία, δεν καθιστά ευχερή και δεν παρέχει οποιαδήποτε σαφή πληροφορία σχετικά με τη διαμόρφωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης μέχρι το τελικό τιμολογήσιμο προϊόν. Τοσούτω μάλλον καθόσον στη διακήρυξη οι εργασίες περιγράφονται και διακρίνονται ανά μηχανικό σύστημα ή υποσύστημα ή ανά τύπο οχήματος ή μηχανήματος ή ειδικής κατασκευής, όπως θα έπρεπε να προσφερθούν, και όχι ανά δημοτική υπηρεσία στην οποία κατανέμεται η οικεία πίστωση, το οποίο είναι άσχετο, αφού αντικείμενο των εργασιών είναι τα οχήματα / μηχανήματα, όχι οι δημοτικές υπηρεσίες. iii) Είναι πλήρως ασαφή τα στοιχεία προϋπολογισμού τόσο για τα διαφορετικού τύπου οχήματα που βαρύνουν την πίστωση της αυτής δημοτικής υπηρεσίας στα οποία, κατά τους ισχυρισμούς και κατ’ εφαρμογή των υπολογισμών του προσφεύγοντος, αντιστοιχεί η ίδια προϋπολογιζόμενη δαπάνη ανά όχημα όσο και, για τα όμοιου τύπου οχήματα, που βαρύνουν την πίστωση του ΚΑΕ6263, κατανεμόμενη σε διαφορετικές υπηρεσίες, στα οποία, αντιστοιχεί διαφορετική προϋπολογιζόμενη δαπάνη ανά όχημα. iv) Η εκτιμώμενη δαπάνη για τα απορριμματοφόρα οχήματα βαρύνει τις πιστώσεις προϋπολογισμού του ΚΑΕ6263 της υπηρεσίας ηλεκτροφωτισμού, η επισκόπηση δε αυτού και μόνο του στοιχείου που αποκόπτει οποιαδήποτε συσχέτιση της κατάρτισης του προϋπολογισμού του προσφεύγοντος από το σκοπό και την πραγματική χρήση των οχημάτων, προς τα οποία συναρτώνται οι ζητούμενες με τη διακήρυξη υπηρεσίες, επιτείνει την αοριστία στην κατάρτιση του προϋπολογισμού της διακήρυξης. Την αοριστία και εν τέλει σύγχυση περί την κατάρτιση του προϋπολογισμού εντείνει ακόμη περισσότερο ο ισχυρισμός του Δήμου ότι «το ύψος της διαμορφωθείσας προσφοράς δεν καθιστά αυτόματη την καταβολή μηνιαίου αντιτίμου, διότι ο Δήμος οφείλει να τηρεί σε κάθε περίπτωση την διαδικασία την ΚΥΑ 3373/390/20.3.1975 …» (βλ. σκέψη 29). Και τούτο διότι, αφενός μεν κατά την προκήρυξη το μηνιαίο τίμημα είναι σταθερό και αμετάβλητο, αφετέρου, από το δικόγραφο της ανάκλησης προκύπτει (Κεφ. Γ΄ αυτής), ότι ο Δήμος στερείται τεχνικής υπηρεσίας και συνεργείου, άρα δεν προκύπτει πώς θα εφαρμοστεί η διαδικασία της προαναφερόμενης ΚΥΑ. v) Ανεξαρτήτως των προαναφερόμενων υπό i- iv ασαφειών, προκύπτει ότι πλήττεται και η αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων του προϋπολογισμού, στοιχείο καθοριστικό για τον εξορθολογισμό του. vi) Ενδεικτικά, δε, η πλήρης έλλειψη τεκμηρίωσης της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της διακήρυξης καθίσταται καταφανής στην περίπτωση του ΚΑΕ6263.25, οι πιστώσεις του οποίου βαρύνονται με ετήσια δαπάνη 72.000 ευρώ, εντάσσονται 19 διαφορετικού τύπου οχήματα μεταξύ των οποίων το μοναδικό δίκυκλο του Δήμου, για το οποίο ο ανάδοχος προσέφερε τιμή μηνιαίου κόστους συντήρησης 313,00 ευρώ και συνολικά 9.314,88 ευρώ για τη διετούς διάρκειας σύμβαση, την ίδια τιμή μηνιαίου και συνολικού κόστους που προσέφερε για μηχάνημα έργων του ίδιου ΚΑΕ 6263.25, όπως και για έκαστο των λοιπών 17 οχημάτων, ανεξαρτήτως του τύπου αυτών. Κατ’ απόκλιση, δε, από την τιμή αυτή, για μηχάνημα έργων του ΚΑΕ 6263.30, με ετήσια πίστωση 72.000 ευρώ, όπου εντάσσονται 8 οχήματα, ο ανάδοχος προσέφερε τιμή μηνιαίου κόστους 742,50 ευρώ και 22.096,80 ευρώ για τη διετούς διάρκειας σύμβαση, όπως για έκαστο των λοιπών 7 οχημάτων. Τέλος, η προαναφερόμενη (σκέψη 28) σύγκριση των 47 κοινών σε δύο διαδοχικές συμβάσεις (κρινόμενη και προϋπάρχουσα) ως προς την σημαντική αύξηση του κόστους των επιμάχων υπηρεσιών, δεν ανετράπη πειστικώς με την κρινόμενη προσφυγή. Κατόπιν τούτων, η διακήρυξη, κατά το σημείο αυτό, είναι αντίθετη στο δημόσιο συμφέρον, στην αρχή της διαφάνειας, της οικονομικότητας, στερείται των απαιτούμενων στοιχείων ωριμότητας και για τους λόγους αυτούς ορθώς κρίθηκε ότι κωλύεται η σύναψη της σύμβασης.
ΕΣ/ΤΜ.6/596/2019
Προμήθεια συσκευών τομογραφίας και παροχή υπηρεσιών ιατρικής απεικόνισης...ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 58/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις (ΙΙ - VΙ) της παρούσας, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: Όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, εφόσον στην προκειμένη περίπτωση το αιτούν Νοσοκομείο ορίσθηκε με την υπ΄αριθμ. ....2017 απόφαση του Υπουργού Υγείας, ως Κεντρική Αρχή Αγορών, για τη διενέργεια της επίμαχης διαγωνιστικής διαδικασίας για τη σύναψη συμφωνίας πλαίσιο για την προμήθεια συσκευών τομογραφίας και την παροχή υπηρεσιών ιατρικής απεικόνισης, για λογαριασμό τόσο του ιδίου όσο και των λοιπών δεκαοκτώ (18) νοσοκομείων, μη νομίμως και δη κατά παράβαση του άρθρου 59 παρ. 4 του ν. 4412/2016, που επιβάλλει την υποχρεωτική υποδιαίρεση των συμβάσεων που αναθέτουν οι Κεντρικές Αρχές Αγορών, δεν υποδιαίρεσε τη σύμβαση (συμφωνία - πλαίσιο) σε τμήματα και όρισε με τη διακήρυξη ότι προσφορές υποβάλλονται υποχρεωτικώς για όλα τα προς προμήθεια είδη συσκευών τομογραφίας, ανά συσκευή τομογραφίας, κατόπιν μάλιστα προσκόμισης εγγυητικής επιστολής συμμετοχής αλλά και εκπλήρωσης κριτηρίων επιλογής (συνολικού αλλά και ειδικού στο αντικείμενο της συμφωνίας – πλαίσιο κύκλου εργασιών, χρηματοπιστωτικής ικανότητας και τεχνικής ικανότητας) που αφορούν στην αξία του συνόλου των ως άνω ειδών. Εξάλλου η ως άνω εκ του νόμου επιβαλλόμενη υποχρέωση υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα (άρθρο 59 παρ. 1 και 4 του ν. 4412/2016), η οποία, εν προκειμένω, δεν τηρήθηκε και η οποία πρακτικώς θα συνεπαγόταν τη δυνατότητα υποβολής προσφοράς χωριστά για κάθε επιμέρους τμήμα της προμήθειας ουδόλως υποκαθίσταται από την προβλεφθείσα - στην επίμαχη διακήρυξη - στο πλαίσιο της ανάθεσης και εκτέλεσης της συμφωνίας – πλαίσιο κατανομή της προμήθειας με προσυμφωνημένα ποσοστά σε έως και τέσσερις μειοδότες (άρθρο 39 παρ. 5 περ. α΄ του ν. 4412/2016), η οποία λαμβάνει χώρα στο μεταγενέστερο στάδιο της κατακύρωσης της προμήθειας και δεν σχετίζεται με τη δυνατότητα υποβολής προσφοράς για τμήμα της σύμβασης και την συνακόλουθη υποχρέωση προσκόμισης εγγυητικής επιστολής συμμετοχής αλλά και εκπλήρωσης κριτηρίων επιλογής που αφορούν σε τμήμα –και όχι στο σύνολο- της αξίας της σύμβασης. Συνεπώς, οι σχετικοί ισχυρισμοί που προβάλλονται με την υπό κρίση αίτηση και τις υπέρ αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις, είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Περαιτέρω, σε ό,τι αφορά την προβλεφθείσα στην επίμαχη διακήρυξη δυνατότητα κάθε αναθέτουσας αρχής να συνάψει με τους αναδόχους, μετά τη λήξη της πενταετούς διάρκειας της συμφωνίας – πλαίσιο, νέα σύμβαση πλήρους συντήρησης και επισκευής των συσκευών τομογραφίας για ένα (1) ακόμη έτος, με δυνατότητα μονομερούς ανανέωσης αυτής έως και 4 φορές (δηλαδή συνολικής διάρκειας της εν λόγω νέας σύμβασης συντήρησης έως και 5 έτη) το Τμήμα κρίνει ότι αυτή δεν αποτέλεσε, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω υπό σκέψη ΙV, νομίμως αντικείμενο της συμφωνίας πλαίσιο. Και τούτο διότι η αξία της εν λόγω δυνητικώς συναφθησόμενης -μετά τη λήξη της διάρκειας της κύριας συμφωνίας πλαίσιο - σύμβασης συντήρησης ούτε προϋπολογίσθηκε από την αναθέτουσα αρχή, ούτε συμπεριελήφθη στην συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της συμφωνίας – πλαίσιο, όπως η τελευταία προσδιορίσθηκε στη διακήρυξη που αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. και στην περίληψη που εστάλη για δημοσίευση στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε κάθε δε περίπτωση η σύναψη μιας τέτοιας σύμβασης οδηγεί και σε υπέρβαση του εκ του νόμου οριοθετημένου επιτρεπτού χρόνου διάρκειας των συμφωνιών – πλαίσιο (άρθρο 39 παρ. 1 του ν. 4412/2016). Ως εκ τούτου και εφόσον η ως άνω δυνατότητα δεν αποτέλεσε νομίμως αντικείμενο της επίμαχης συμφωνίας - πλαίσιο, μη νομίμως σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω υπό σκέψη V, ορίσθηκε ως στοιχείο της οικονομικής προσφοράς αλλά και ως κριτήριο ανάθεσης της συμφωνίας – πλαίσιο και η προσφερόμενη από τους υποψηφίους τιμή για την δυνητικώς συναφθησόμενη, μετά τη λήξη της πενταετίας, σύμβαση συντήρησης και επισκευής. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και οι υπέρ αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμφωνίας – πλαίσιο, διάρκειας πέντε (5) ετών, μεταξύ του αιτούντος νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «...», ως Κεντρικής Αρχής Αγορών (Κ.Α.Α.) και των εταιρειών «... ...», «...» και «...» για την «Προμήθεια συσκευών τομογραφίας και την παροχή υπηρεσιών ιατρικής απεικόνισης».Ανακαλεί την 58/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.