Υποστηρικτικό υλικό για την εκ των προτέρων (ex ante) αξιολόγηση (3).Φάκελλος αρχείων για την εκπόνηση της εκ των προτέρων (ex ante) αξιολόγησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014-2020

Διεθνής Σύμβαση CITES – Νεότερη επικαιροποίηση του ισχύοντος
Θεσμικού πλαισίου, που αφορά στην εκ νέου (διπλή) τροποποίηση των
εφαρμοστικών κανονισμών Καν. (ΕΚ) 865/2006 και (ΕΕ) 792/2012.
(ΑΔΑ:ΩΙΔΓ0-3ΞΜ)

Προληπτικός έλεγχος-Ορια.(...) Συμπερασματικά, η προτεινόμενη τροποποίηση του π.δ/τος 136/2011 και η άνοδος του ορίου υπαγωγής στον προληπτικό έλεγχο των δαπανών της Κεντρικής Διοίκησης δεν είναι συμβατή προς τις εξουσιοδοτικές διατάξεις των άρθρων 27 του ν.2362/1995, όπως τροποποιήθηκε με το ταυτάριθμο άρθρο του ν. 3871/2010 και ήδη των άρθρων 30 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο και 69 του ν. 4270/2014. Και τούτο  διότι, όπως εκτέθηκε αναλυτικώς ανωτέρω, δεν έχει παρέλθει εύλογος χρόνος από την προηγούμενη μεταβολή των ορίων που θεσπίσθηκε με  το π.δ. 87/2014. Δεν έχει προηγηθεί μελέτη, με την οποία να αιτιολογείται η αναγκαιότητα και η  προσφορότητα  της επέμβασης,  κατά  τρόπο ώστε να μην αναιρείται η πρακτική αποτελεσματικότητα του προληπτικού ελέγχου βάσει του άρθρου 98 του Συντάγματος, ενώ η ποσοτική απλώς μετατόπιση του ex ante ελέγχου, στο ύψος στο οποίο γίνεται, κατόπιν των δύο  προηγούμενων οριοθετήσεων (π.δ 136/2011 και 87/2014),  δεν συνιστά μεθοδολογία προσδιορισμού του ελεγκτέου πεδίου σύμφωνη προς τους κανόνες της ελεγκτικής αλλά και τα διεθνή ελεγκτικά πρότυπα, αφού δεν έχει γίνει ανάλυση των κινδύνων στο εξαιρούμενο του προληπτικού ελέγχου διαχειριστικό φάσμα, ούτε εκτίμηση αυτών σε συσχέτιση με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των δαπανών που τον απαρτίζουν, βάσει των στατιστικών δεδομένων.

Καταβολή επιχορήγησης για την κάλυψη κόστους διοργάνωσης:..Με δεδομένα τα ανωτέρω, και σύμφωνα με όσα έχουν γίνει δεκτά στη σκέψη Ι, Κλιμάκιο κρίνει ότι απαραδέκτως εισάγεται ενώπιόν του το 67/2019 ένταλμα για άσκηση προληπτικού ελέγχου νομιμότητας κατά τις προδιαληφθείσες διατάξεις των άρθρων 28 και 32 του ν. 4129/2013.καθώς δεν στοιχειοθετείται αιτιολογημένα η διαφωνία του Επιτρόπου. Τούτο διότι η άρνηση θεώρησης της Επιτρόπου λόγω μη κανονικότητας της δαπάνης εκφέρθηκε με την 58/2017 πράξη επιστροφής ενόψει έλλειψης αναγκαίων δικαιολογητικών του εντάλματος, μετά δε την προσκόμισή τους από τον ... ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, επιλαμβανόμενος εκ νέου της υποθέσεως, ενέμεινε στην κρίση της πράξης επιστροφής περί μη κανονικότητας της δαπάνης χωρίς να προβεί ως όφειλε σε εκτίμηση των νέων στοιχείων που δεν είχαν αποτελέσει αντικείμενο ελέγχου και κρίσεως με την πράξη αυτή. Ως εκ τούτου, ο φάκελος πρέπει να αναπεμφθεί στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον ... προκειμένου ο Επίτροπος να αποφανθεί αιτιολογημένα επί της νομιμότητας της ανωτέρω δαπάνης, ενόψει του νομικού καθεστώτος και των πραγματικών δεδομένων της ενταλματοποίησής της.

ΜΕΛΕΤΕΣ.Με δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, δεδομένου ότι επιτρέπεται μεν στον Δήμο Αρριανών να αναθέσει απευθείας, μέσα στο όριο των 20.000,00 ευρώ, την αυτοτελή σύνταξη είτε υδραυλικής είτε τοπογραφικής μελέτης, πλην, λόγω του ενιαίου αντικειμένου των εν λόγω μελετών, δεν είναι επιτρεπτή η κατάτμησή τους και η χωριστή απευθείας ανάθεση κάθε μίας από αυτές, δοθέντος ότι αφορούν στο ίδιο αντικείμενο. Έπρεπε, συνεπώς, ως εκ του ύψους του συνολικού ποσού κάθε μίας από αυτές, να διενεργηθεί ένας συνοπτικός διαγωνισμός για την ανάθεση αυτών, ως ενιαίο σύνολο, ώστε να αναπτυχθεί ανταγωνισμός και, δι’ αυτού, να προκύψουν χαμηλότερες προσφορές. Δεν τυγχάνει, εξάλλου, εφαρμοστέα εν προκειμένω η εξαίρεση του άρθρου 12 παρ. 1 του π.δ. 171/1987, δοθέντος ότι πρόκειται για μελέτες που αφορούν στο ίδιο ακριβώς αντικείμενο στην ίδια περιοχή. Περαιτέρω, παρέλκει η εξέταση του δεύτερου λόγου διαφωνίας ως αλυσιτελής, καθόσον πρόκειται για περίπτωση μη επιτρεπτής απευθείας ανάθεσης λόγω κατάτμησης ομοειδούς αντικειμένου μελετών. Τέλος, βάσιμος είναι ο τρίτος λόγος διαφωνίας, καθόσον η ενσωμα-τωμένη στην υδραυλική μελέτη υδρολογική μελέτη έπρεπε να έχει εγκριθεί από τον Δήμο εκ των προτέρων, πριν από την εκπόνηση της υδραυλικής μελέτης. Εξάλλου, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει η επικαιροποίηση των δεδομένων της παλαιάς (από το 1984) υδρολογικής μελέτης και τυχόν επακολουθήσασα έγκριση αυτής από τον Δήμο (άρθρο 194 του π.δ. 696/1974).

Προμήθεια εξοπλισμού διαχείρισης βιοαποβλήτων Αρχή αποτελεσματικότητας (....) Από την αρχή της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, η οποία αποτελεί απόρροια της αρχής του κράτους δικαίου και αποτυπώνεται, υπό ειδικότερες εκφάνσεις, σε πλήθος συνταγματικών διατάξεων (βλ. άρθρο 25 παράγραφος 4, καθώς και άρθρα 72, 73, 75, 78 έως 80, 98, 104, 106 και 107 του Συντάγματος,), αλλά και ρητώς νομοθετικά στο άρθρο 2 του ν. 4820/2021 (Οργανικός Νόμος του Ελεγκτικού Συνεδρίου) και στο άρθρο 33 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143), πηγάζει η αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (βλ. και άρθρο 18 παρ. 1 του ν. 4412/2016). Η τελευταία δε εξειδικεύεται, μεταξύ άλλων, στην αρχή της αποτελεσματικότητας, σύμφωνα με την οποία, επί διάθεσης δημόσιων πόρων, ελέγχεται η επίτευξη των συγκεκριμένων αντικειμενικών στόχων και των αποτελεσμάτων που έχουν εκ των προτέρων οριστεί. Όπως δε ρητά ορίζεται στο άρθρο 18 παρ. 1 του ν. 4412/2016, η αρχή της πρακτικής αποτελεσματικότητας εφαρμόζεται και στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων ώστε να διασφαλίζεται το επωφελές των αναλαμβανόμενων δράσεων. Προς τούτο, η αναθέτουσα Αρχή οφείλει να μεριμνά ώστε από τα έγγραφα της σύμβασης να προκύπτουν κατά τρόπο σαφή και αντικειμενικό οι επιδιωκόμενοι στόχοι και η προσφορότητα των λαμβανόμενων μέτρων προς επίτευξη των στόχων αυτών. Πρέπει, επίσης, να περιγράφεται με ακρίβεια ή έστω να προκύπτει επαρκώς ο σχεδιασμός και ο τρόπος εκτέλεσης της σύμβασης, έτσι ώστε να διασφαλίζεται τόσο η επίτευξη των στόχων όσο και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Και ναι μεν, κατά γενικό κανόνα, η αρχή της πρακτικής αποτελεσματικότητας, υπό την παραπάνω έννοια, ελέγχεται εκ των υστέρων (ex post), διότι μόνο μετά την έναρξη υλοποίησης και, κυρίως, μετά το πέρας εκτέλεσης της σύμβασης μπορεί εξ αντικειμένου να κριθεί με ασφάλεια η επίτευξη ή μη των στόχων που τέθηκαν και η πραγμάτωση των αποτελεσμάτων που επιδιώχθηκαν, πλην, όλως εξαιρετικώς, η τήρηση της αρχής αυτής μπορεί να ελεγχθεί οριακά και κατά το προσυμβατικό στάδιο (ex ante), ιδίως όταν ο σχεδιασμός της δράσης από άποψη στόχων, μέσων και μεθόδου υλοποίησης είναι κατά λογική αναγκαιότητα πρόδηλα πλημμελής ή ασαφής, με συνέπεια να καθίσταται ευχερής ο έλεγχός της κατά το στάδιο αυτό για λόγους προληπτικούς. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που αν και έχουν τεθεί ή προκύπτουν οι σχετικοί αντικειμενικοί στόχοι, εντούτοις δεν αναφέρονται, έστω και συνοπτικά, τα χρησιμοποιούμενα μέσα και η διαθεσιμότητα αυτών, καθώς και ο τρόπος που αυτά θα διασφαλίσουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1312/2022, σκ. 13).Υπό τις περιστάσεις αυτές, το Τμήμα κρίνει ότι σχεδιασμός της ελεγχόμενης προμήθειας παρίσταται επαρκής.Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται τις προσφυγές ανάκλησης. Ανακαλεί την 552/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Καταβολή μέρους αμοιβής στο φερόμενο ως δικαιούχο ....., σε εκτέλεση τμήματος σύμβασης «Συμπληρωματικές εργασίες ολοκλήρωσης της πολεοδομικής μελέτης επέκτασης σχεδίου πόλης.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις  που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η ως άνω σύμβαση αποτελεί, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, σύμβαση μελέτης τοπογραφίας, που υπάγεται στο ρυθμιστικό πεδίο του ν. 3316/2005. Συγκεκριμένα, οι ανατεθείσες στον ανάδοχο εργασίες, όπως περιγράφονται ανωτέρω, ήτοι της ίδρυσης τριγωνομετρικού και πολυγωνικού δικτύου, της αποτύπωσης επί σχετικού τοπογραφικού διαγράμματος οριογραμμών υδατορέματος, περιγραμμάτων και περιφράξεων οικοδομών και καθορισμού ορίων των ιδιοκτησιών βάσει του κτηματολογίου και, τέλος, της ενημέρωσης υποβάθρου βάσει των νέων πραγματικών πολεοδομικών δεδομένων που έχουν διαμορφωθεί (έγκριση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου), αποτελούν κατεξοχήν τοπογραφικές κτηματογραφικές εργασίες που νομοθετικά προσδιορίζονται στα άρθρα 111-116 του π.δ/τος 696/1974, εντάσσονται ως εκ τούτου στην κατηγορία μελετών τοπογραφίας της περ. 16 της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 3316/2005. Πέραν αυτού, για την πραγμάτωση των εν λόγω εργασιών απαιτούνται εξειδικευμένες επιστημονικές γνώσεις και μέθοδοι τοπογράφου μηχανικού, ενώ αφορούν εν γένει την ανάπτυξη και το σχεδιασμό ευρύτερου χώρου, κατά τη σαφή διατύπωση του άρθρου 1 παρ. 2α του ιδίου νόμου, επομένως είναι νομικά αδιάφορη η τυχόν σύνδεσή τους με κάποιο τεχνικό έργο.

Υπερωρίες.Οι εργασίες που εκτελέστηκαν, και συγκεκριμένα οι σχετιζόμενες με τη διαδικασία πρόσληψης εποχιακού προσωπικού, η ενημέρωση των καρτελών μισθοδοσίας και η εκκαθάριση των αρχείων, ανήκουν στο πλαίσιο των καθηκόντων τους, εκτελούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα και ως εκ τούτου επανειλημμένα και προγραμματισμένα, ήταν δε σε κάθε περίπτωση εκ των προτέρων γνωστό στην υπηρεσία ότι οι συγκεκριμένες εργασίες έπρεπε να εκτελεστούν κατά το συγκεκριμένο χρόνο, ώστε έγκαιρα να προβεί σε ορθολογικότερη κατανομή της εργασίας και να είναι σε θέση οι υπηρετούντες υπάλληλοι να τις διεκπεραιώσουν εντός του κανονικού ωραρίου. Εξάλλου, ειδικά για τους Ο.Τ.Α. η υποχρέωση ένταξης των αμοιβών τους στην Ενιαία Αρχή Πληρωμής παρατάθηκε μέχρι τις 31.12.2010 και ως εκ τούτου παρασχέθηκε ικανός χρόνος για την προσαρμογή των υπηρεσιών, την αφομοίωση των νέων αρμοδιοτήτων και την αντιμετώπιση των αναγκών που ενδεχομένως προέκυπταν μέσα στο κανονικό ωράριο των υπαλλήλων. Ενόψει αυτών με τις επίμαχες εργασίες δεν αντιμετωπίστηκαν ανάγκες οι οποίες να εμπίπτουν στην έννοια των έκτακτων ή όλως απρόβλεπτων αναγκών.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. (..) αμοιβή για τη σύνταξη «Στρατηγικού πλάνου άρδευσης νότιας ζώνης Δήμου ...».(..) Με τα δεδομένα αυτά, οι επίμαχες υπηρεσίες δεν εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005, αφού η καταγραφή ήδη υφιστάμενων καταστάσεων, η ανατύπωση ήδη συνταχθέντων από τρίτους (δημόσιους φορείς) στοιχείων και η αξιολόγηση αυτών δεν συνδέονται εν προκειμένω με την εκτέλεση εργασιών κατασκευής δημόσιου τεχνικού έργου. Τούτο δεν αναιρείται από την υποβολή εκ μέρους της αναδόχου - σε εκτέλεση της σχετικής συμβατικής υποχρέωσής της - προτάσεων για την υλοποίηση τυχόν νέων αρδευτικών έργων, δεδομένου ότι τα προταθέντα έργα δεν συνιστούν αποτέλεσμα αναλυτικής επιστημονικής εργασίας αυτής στο πλαίσιο της επίμαχης σύμβασης αλλά περιλαμβάνονται σε προγενέστερο σχεδιασμό του Δήμου, ενώ η πρόταση της αναδόχου εξαντλείται στην απλή υπόδειξη προς το Δήμο για την υλοποίηση των έργων αυτών.

Μετά την αυτοδίκαιη έκπτωση της Αντιπροέδρου του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ από το αξίωμά της, κατά το δεύτερο έτος της θητείας της, εάν δύναται, κατά τις διατάξεις του ν. 4957/2022 (Α΄ 141), να πληρωθεί η κενωθείσα θέση της Αντιπροέδρου του Τμήματος μέχρι τη λήξη της θητείας της και, ακολούθως πως θα διασφαλιστεί η νόμιμη συγκρότηση και λειτουργία των συλλογικών οργάνων του Τμήματος (Συνέλευση και Διοικητικό Συμβούλιο), στα οποία μετείχε ex officio η εν λόγω Αντιπρόεδρος που απώλεσε την ιδιότητα υπό την οποία συμμετείχε στα συλλογικά αυτά όργανα.(…) Κατά τις ισχύουσες διατάξεις του ν. 4957/2022, δεν προβλέπεται η πλήρωση της κενωθείσας θέσης της Αντιπροέδρου του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ που εξέπεσε από το αξίωμά της, κατά το δεύτερο και τελευταίο έτος της θητείας της. Τα συλλογικά όργανα του Τμήματος, στα οποία μετείχε ex officio η εν λόγω Αντιπρόεδρος που απώλεσε την ιδιότητα υπό την οποία συμμετείχε σ’ αυτά, οφείλουν να συγκροτηθούν εκ νέου, με τη συμμετοχή σ’ αυτά του εκλεγέντος Προέδρου του Τμήματος, ως μοναδικού μονομελούς οργάνου του Τμήματος μέχρι τη λήξη της θητείας των εκλεγέντων μονομελών οργάνων (31-08-2024), με αναφορά στις πράξεις συγκρότησης των εν λόγω συλλογικών οργάνων, για την πληρότητα της αιτιολογίας τους, ότι η συγκρότηση διενεργείται για την πιο πάνω αιτία (ομόφωνα).