Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του π.δ/τος 60/2007, καθόσον και μόνο η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της οικείας προσκλήσεως σε διαπραγμάτευση, συνυπολογιζομένου και του δικαιώματος προαιρέσεως, υπερβαίνει το ποσό των 209.000 ευρώ..Με το δεδομένο, συνεπώς, αυτό, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο με τον πρώτο λόγο διαφωνίας, η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στη φερόμενη ως δικαιούχο με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως, δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται από τις διατάξεις του άρθρου 25 παρ. 1γ΄ του π.δ. 60/2007 για την προσφυγή στη διαδικασία αυτή...β) Κατά παράβαση της διατάξεως του άρθρου 2 του ν. 4013/2011, το Νοσοκομείο δεν απευθύνθηκε, πριν από τη λήψη της 15/16.6.2016 αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου του, με την οποία αποφασίστηκε η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγματεύσεως για τη σύναψη της επίμαχης συμβάσεως, στην Ε.Α.Α.Δ.Η.Σ.Υ., προκειμένου να λάβει τη σύμφωνη γνώμη της..γ) Περαιτέρω, η πραγματοποίηση τμηματικών αναθέσεων εντός του ιδίου έτους, κατά κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται, για να καλυφθούν οι ετήσιες ανάγκες του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας, καταστρατηγεί και τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο,..δ)μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με την ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία, καθώς δεν προκύπτει ότι είχε παρασχεθεί σ’ αυτό σχετική δυνατότητα, στο πλαίσιο του συστήματος της αναθέσεως παροχής υπηρεσιών που θεσπίζει ο ν. 3580/2007, στο δε Π.Π.Υ.Φ.Υ. 2014 έχει ενταχθεί ανοικτός διαγωνισμός για την ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών...Tέλος, η επίμαχη δαπάνη δεν δύναται να θεωρηθεί νόμιμη, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο έκτο παρ. 2 β΄ του νόμου 4432/2016, καθόσον δεν αποδείχθηκε από τον ελεγχόμενο φορέα η συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής της, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη VI....Σε κάθε, δε, περίπτωση, δεν αποδεικνύεται ούτε η συνδρομή της δεύτερης προϋποθέσεως της ως άνω νομιμοποιητικής διατάξεως για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών σε τιμές ίδιες ή κατώτερες με αυτές του Παρατηρητηρίου Τιμών της Ε.Π.Υ..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως – επισκευής:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι το Νοσοκομείο μη νομίμως προσέφυγε στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγματεύσεως χωρίς προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού. Και τούτο, διότι δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχουν οι λόγοι που επικαλείται προς αιτιολόγηση της προσφυγής στην ανωτέρω διαδικασία, ότι, δηλαδή, η ανάδοχος, ως αποκλειστική, κατά τους ισχυρισμούς του Νοσοκομείου, αντιπρόσωπος του οίκου κατασκευής .... Iαπωνίας στην Ελλάδα, είναι η μοναδική εταιρεία που μπορεί να παράσχει τις επίμαχες υπηρεσίες συντηρήσεως, ενώ επίσης δεν προκύπτει ότι συντρέχουν λόγοι που σχετίζονται με την προστασία αποκλειστικών δικαιωμάτων της εταιρείας αυτής. Ειδικότερα, από τα διαλαμβανόμενα στην 14/01/3697/43451/24.11.2014 εισήγηση του Προϊσταμένου της Διευθύνσεως Τεχνικών Υπηρεσιών του Νοσοκομείου, η οποία αποτελεί και την αιτιολογία της αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου σχετικώς με την επιλογή της συγκεκριμένης εταιρείας, σε συνδυασμό με τους ισχυρισμούς που προβάλλονται με το από 24.11.2015 έγγραφο του ιδίου ως άνω Προϊσταμένου, δεν αποδεικνύεται ότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες εμφανίζουν συγκεκριμένη τεχνική ιδιομορφία και ότι εξαιτίας αυτής της ιδιομορφίας μόνο η φερόμενη ως δικαιούχος εταιρεία είναι σε θέση να παράσχει τις υπηρεσίες αυτές. Η αναφορά του Νοσοκομείου στη φύση και την ιδιαίτερη προσοχή που απαιτεί η συντήρηση και επισκευή των συγκεκριμένων ενδοσκοπικών μηχανημάτων είναι γενική, καθώς αφορά όλες τις ιατροτεχνολογικές συσκευές αυτού του είδους, και δεν αποδεικνύει ότι, λόγω ειδικών τεχνικών χαρακτηριστικών των συγκεκριμένων συσκευών, είναι τεχνικά αδύνατη η παροχή των επίμαχων υπηρεσιών συντηρήσεως και επισκευής από άλλους αναδόχους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Εξάλλου, και υπό την εκδοχή ότι η φερόμενη ως δικαιούχος είναι αποκλειστική αντιπρόσωπος των ενδοσκοπίων OLYMPUS και των πλυντηρίων ….ΔΕΔ/Miele στην Ελλάδα, ισχυρισμός που πάντως δεν αποδεικνύεται, αφού δεν προσκομίζεται κανένα σχετικό στοιχείο (π.χ. σύμβαση αποκλειστικής αντιπροσωπείας μεταξύ της κατασκευάστριας εταιρείας και της εταιρείας «…..»), τούτο δεν συνεπάγεται αφ’ εαυτού ότι η συγκεκριμένη εταιρεία είναι και η μόνη εξουσιοδοτημένη να παράσχει τις υπηρεσίες επισκευής και συντηρήσεως των εν λόγω μηχανημάτων, ούτε επίσης ότι είναι η μοναδική που  διαθέτει τις απαραίτητες πιστοποιήσεις για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές του οίκου κατασκευής, κατ’ αποκλεισμό οποιουδήποτε άλλου οικονομικού φορέως εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλωστε, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στην σκέψη ΙΙ, για την κατάφαση της μοναδικότητας δεν αρκεί η έστω αποδεδειγμένη εκτέλεση των ζητουμένων υπηρεσιών με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο από τον επιλεγέντα ανάδοχο, αλλά απαιτείται ο ανάδοχος αυτός να είναι και ο μοναδικός έναντι οιουδήποτε άλλου δραστηριοποιούμενου στον ίδιο οικονομικό κλάδο παρόχου. Αλυσιτελώς, συνεπώς, προβάλλεται ότι η φερόμενη ως δικαιούχος διαθέτει σειρά πιστοποιητικών που αποδεικνύουν την ικανότητά της να παράσχει τις επίμαχες υπηρεσίες, αφού τα πιστοποιητικά αυτά αποδεικνύουν μόνο την τεχνική επάρκεια της εν λόγω εταιρείας ως προς την παροχή των υπηρεσιών αυτών, γεγονός που δεν αμφισβητείται εν προκειμένω, δεν αποδεικνύουν όμως η εταιρεία αυτή είναι η μοναδική εξουσιοδοτημένη από την κατασκευάστρια εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως και επισκευής των ενδοσκοπικών μηχανημάτων της, ούτε επίσης ότι είναι η μοναδική που διαθέτει την αναγκαία πιστοποίηση και τεχνογνωσία για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές, οδηγίες και απαιτήσεις της κατασκευάστριας εταιρείας. Σε κάθε δε περίπτωση, δοθέντος ότι η Οδηγία 2004/18/ΕΚ προβλέπει ειδικό σύστημα διαφανούς αξιολογήσεως της καταλληλότητας των υποψηφίων, με συνεκτίμηση και της τεχνικής τους επάρκειας, στην προκειμένη περίπτωση η καταλληλότητα των υποψηφίων αναδόχων σχετικά με την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κατασκευαστή, θα μπορούσε να αξιολογηθεί με διαφάνεια στο πλαίσιο διαγωνιστικής διαδικασίας (βλ. άρθρα 46 του π.δ/τος 60/2007 και 48 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, Ελ.Συν. VI Tμ. 3264/2013). Άλλωστε, το Νοσοκομείο έχει προκηρύξει στο παρελθόν ανοικτό διαγωνισμό για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών (βλ. την 46/2012 διακήρυξη, σχετική και η 14/22.11.2013 απόφαση κατακύρωσης του Δ.Σ. του Νοσοκομείου), είναι δε νομικώς αδιάφορο το γεγονός της μη προσελεύσεως σ’ αυτόν άλλων διαγωνιζομένων, πλην της φερομένης ως δικαιούχου, καθώς τούτο δεν αποκλείει την εκδήλωση ενδιαφέροντος σε τυχόν επόμενες διαγωνιστικές διαδικασίες από οικονομικούς φορείς που εδρεύουν στην ημεδαπή ή σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν ήταν νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως, ενώ παρέλκει η εξέταση της τυχόν συνδρομής λόγων επείγουσας ανάγκης, οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις, σύμφωνα με τον σχετικώς προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας, αφού το Νοσοκομείο δεν επικαλείται τη συνδρομή τέτοιων περιστάσεων. Επιπλέον, η εν λόγω ανάθεση δεν ήταν νόμιμη και για τον πρόσθετο λόγο ότι πριν από την 11/16.12.2014 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου, με την οποία εγκρίθηκε η σύναψη της επίμαχης από 18.12.2014 συμβάσεως με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως, δεν είχε ληφθεί η σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.). Η παράλειψη, δε, αυτή καθιστά μη νόμιμη την ανωτέρω απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, λόγω παραβάσεως ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, όπως βασίμως προβάλλει η Επίτροπος με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας. Περαιτέρω, η από 18.12.2014 σύμβαση που συνήφθη μεταξύ του Νοσοκομείου και της φερομένης ως δικαιούχου εταιρείας δεν αναρτήθηκε στο Μητρώο Ηλεκτρονικής Καταχώρισης Δημοσίων Συμβάσεων, με συνέπεια η έλλειψη αυτή, η οποία δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι έχει θεραπευθεί, να καθιστά μη κανονική την επίμαχη δαπάνη (πρβλ. Ελ. Συν. ΚΠΕΔ στο ΙV Τμήμα 261, 247, 176, 165, 128, 114/2015), κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον τρίτο λόγο διαφωνίας. Επιπλέον, κατά παράβαση του άρθρου 4 παρ. 2 του ν. 3861/2014, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23 παρ. 4 του ν. 4210/2013, η πράξη συγκροτήσεως της Επιτροπής Παραλαβής των ανατεθεισών υπηρεσιών δεν προκύπτει ότι αναρτήθηκε στο διαδικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Τέλος, κατά παράβαση των προδιαληφθεισών διατάξεων του άρθρου 38 του π.δ. 118/2007, οι οποίες, ως προς τον τρόπο λειτουργίας της τριμελούς επιτροπής παραλαβής των υπηρεσιών που ανατίθενται είτε κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας είτε με τη διαδικασία τη διαπραγματεύσεως, παραπέμπουν στις ισχύουσες γενικές διατάξεις περί συλλογικών οργάνων, στην προκειμένη περίπτωση, η Επιτροπή Παραλαβής προέβη στην παραλαβή των επίμαχων υπηρεσιών αποτελούμενη από δύο μόνο μέλη, τα οποία και συνυπέγραψαν το οικείο, 120/25.2.2015, πρωτόκολλο παραλαβής, ήτοι χωρίς την ύπαρξη νομίμου απαρτίας. Τούτο, όμως, καθιστά νομικώς πλημμελές το σχετικώς συνταχθέν πρωτόκολλο παραλαβής

ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ- έλεγχος νομιμότητας:Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι εν προκειμένω κατά τη φάση εκτέλεσης της Σύμβασης Παραχώρησης προέκυψε η ανάγκη ενεργοποίησης του προβλεπόμενου σε αυτήν μηχανισμού αναδιαπραγμάτευσης των όρων της, λόγω συνδρομής έκτακτων και απρόβλεπτων γεγονότων και όχι από την ελεύθερη βούληση των μερών να επαναδιαπραγματευτούν τη σύμβαση. Περαιτέρω, οι συμφωνηθείσες τροποποιήσεις πληρούν τις κάτωθι προϋποθέσεις: α) προέκυψαν εξαιτίας απρόβλεπτων περιστάσεων και έλαβαν χώρα στο πλαίσιο μίας συμβατικής ρήτρας που επέβαλε την αναδιαπραγμάτευση της σύμβασης σε περίπτωση συνδρομής των περιστάσεων αυτών, β) δεν μεταβάλλουν τη φύση της σύμβασης ως παραχώρησης, γ) γίνονται προς αποκατάσταση της διαταραχθείσας οικονομικής ισορροπίας της σύμβασης και δεν προσπορίζουν στον Παραχωρησιούχο υπέρμετρο οικονομικό όφελος και δ) δεν μεταβάλλουν το τεχνικό ή οικονομικό αντικείμενο. Με τα δεδομένα αυτά δεν προκαλείται ζήτημα νόθευσης του ανταγωνισμού και κατά συνέπεια, δεν πρόκειται για ουσιώδεις τροποποιήσεις κατά την έννοια του δικαίου της Ένωσης που κωλύουν την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ:..ζητείται παραδεκτά η ανάκληση της 143/2013 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη (ΙΙ) σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθά το Κλιμάκιο έκρινε μη νόμιμη την απευθείας ανάθεση των διαφημιστικών υπηρεσιών και υπηρεσιών μάρκετινγκ στην εταιρεία .... Και τούτο, διότι οι επίμαχες υπηρεσίες, υπάγονται στο Παράρτημα ΙΙΑ της Οδηγίας 2004/18, με συνέπεια να εφαρμόζεται επ’ αυτών το σύνολο των διατάξεων της οικείας Οδηγίας και, ως εκ τούτου, απαιτείται να ανατίθενται κατ’ αρχήν κατόπιν ανοιχτού ή κλειστού διαγωνισμού και μόνο κατ’ εξαίρεση κατόπιν διαπραγμάτευσης με ανάδοχο της επιλογής της αναθέτουσας αρχής κατ’ εφαρμογή του άρθρου 25 του π.δ/τος 60/2007. Οι προϋποθέσεις δε του τελευταίου αυτού άρθρου περί συνδρομής λόγων μοναδικότητας του αναδόχου, για λόγους τεχνικούς, καλλιτεχνικούς ή προστασίας αποκλειστικών δικαιωμάτων δεν στοιχειοθετούνται στη συγκεκριμένη περίπτωση. Ειδικότερα, όπως ορθά δέχθηκε το Κλιμάκιο, από την απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, που ως αναθέτουσα αρχή φέρει το σχετικό βάρος επίκλησης και απόδειξης της συνδρομής των εξαιρετικών περιστάσεων για την απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών, δεν προκύπτει κατά τρόπο ειδικώς αιτιολογημένο ο περιορισμός των δυνατοτήτων επιλογής σε συγκεκριμένο πάροχο υπηρεσιών για τους προαναφερόμενους λόγους. Δεν προκύπτουν, δηλαδή, από το περιεχόμενο της απόφασης αυτής, οι λόγοι για τους οποίους η ανάδοχος εταιρεία ..., ως αποκλειστική διαχειρίστρια της ιστοσελίδας της αεροπορικής εταιρείας της ..., συνιστά τον μοναδικό οικονομικό φορέα για την παροχή των υπηρεσιών τουριστικής προβολής της Περιφέρειας, αλλά και οι λόγοι για τους οποίους η ίδια αυτή ιστοσελίδα συνιστά το μοναδικό διαδικτυακό διαφημιστικό μέσο. Ακόμη δε και υπό την εκδοχή ότι η Περιφέρεια επιλέγει ως στρατηγικό μέσο της προώθησής της τον Κρατικό Αερολιμένα ..., ομολογείται ρητώς από την ίδια ότι και άλλες αεροπορικές εταιρείες, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον εν λόγω αερολιμένα όπως και η ..., διαθέτουν αντίστοιχες ιστοσελίδες. Επομένως, στον βαθμό που η προβολή μέσω της εν λόγω ιστοσελίδας δεν συνιστά μοναδική υπηρεσία, δεν συνιστά μοναδικό πάροχο η εταιρεία που φέρει το αποκλειστικό δικαίωμα διαχείρισής της, με ιδιωτική συμφωνία μεταξύ αυτής και της ως άνω αεροπορικής εταιρείας.(...)Κατόπιν αυτών και εφόσον δεν προβάλλεται από την αιτούσα άλλος λόγος ανάκλησης, η αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

«Παράβαση κράτους μέλους — Οδηγία 93/38/ΕΟΚ — Δημόσιες συμβάσεις στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των τηλεπικοινωνιών — Σύμβαση για την κατασκευή συστήματος ταινιοδρόμων στον ατμοηλεκτρικό σταθμό Μεγαλόπολης — Παράλειψη δημοσιεύσεως προκηρύξεως διαγωνισμού — Τεχνική ιδιομορφία — Απρόβλεπτο γεγονός — Κατεπείγουσα ανάγκη»Οι διατάξεις του άρθρου 20, παράγραφος 2, στοιχεία γ΄ και δ΄, της οδηγίας 93/38, περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των τηλεπικοινωνιών, που επιτρέπουν σε ορισμένες περιπτώσεις στους αναθέτοντες φορείς να χρησιμοποιήσουν διαδικασία χωρίς προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού, πρέπει, ως παρεκκλίνουσες από τους κανόνες περί των διαδικασιών αναθέσεως των δημοσίων συμβάσεων, να ερμηνεύονται συσταλτικώς. Εξάλλου, το βάρος αποδείξεως φέρει ο προτιθέμενος να κάνει χρήση των διατάξεων αυτών. Όσον αφορά, πρώτον, το άρθρο 20, παράγραφος 2, στοιχείο γ΄, της εν λόγω οδηγίας, η εφαρμογή της εξαρτάται από τη συνδρομή δύο σωρευτικώς εφαρμοζομένων προϋποθέσεων, ήτοι, αφενός, της προϋποθέσεως της τεχνικής ιδιομορφίας των έργων που αποτελούν το αντικείμενο της συμβάσεως και, αφετέρου, της προϋποθέσεως να καθιστά η τεχνική αυτή ιδιομορφία απολύτως αναγκαία την ανάθεση της εν λόγω συμβάσεως σε συγκεκριμένη επιχείρηση. Όσον αφορά, δεύτερον, την παρέκκλιση την οποία προβλέπει το άρθρο 20, παράγραφος 2, στοιχείο δ΄, της εν λόγω οδηγίας, η εφαρμογή της εξαρτάται από τη συνδρομή τριών σωρευτικών προϋποθέσεων, ήτοι της υπάρξεως απρόβλεπτου γεγονότος, της υπάρξεως κατεπείγουσας ανάγκης μη συμβιβαζόμενης με τις προθεσμίες που επιβάλλει η προκήρυξη διαγωνισμού και της υπάρξεως αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ του απρόβλεπτου γεγονότος και της εξ αυτού ανακύψασας κατεπείγουσας ανάγκης. Η εκ μέρους της αρχής που πρέπει να εγκρίνει το συγκεκριμένο σχέδιο ενδεχόμενη επιβολή προθεσμιών αποτελεί συναφώς προβλέψιμο στοιχείο της διαδικασίας εγκρίσεως του εν λόγω σχεδίου.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας-Υπεργολαβια.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:α) Όπως βασίμως προβάλλεται με τον πρώτο λόγο διαφωνίας, η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στην ανάδοχο αντί τιμήματος που υπερέβαινε τον οικείο προϋπολογισμό κατά 200.057,05 ευρώ (πλέον του αναλογούντος Φ.Π.Α.), δεν είναι νόμιμη, καθόσον η υπέρβαση αυτή συνιστά ουσιώδη τροποποίηση των όρων διεξαγωγής της οικείας διαδικασίας διαπραγματεύσεως, η οποία αντίκειται στην αρχή της ίσης μεταχειρίσεως των υποψηφίων και στην εξ αυτής απορρέουσα υποχρέωση διαφάνειας....β) Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο με τον τρίτο λόγο διαφωνίας, μη νομίμως η ανάδοχος προέβη σε υπεργολαβική ανάθεση του συμβατικού αντικειμένου, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 3 της οικείας συμβάσεως...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών διαχείρισης των Επικίνδυνων Αποβλήτων:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, μη νομίμως, όπως βασίμως η Επίτροπος με τον λόγο διαφωνίας της προβάλλει, ανατέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες, που υπερβαίνουν συνολικά σε αξία τις 207.000,00 ευρώ, δεδομένου ότι αφορούν το χρονικό διάστημα 1.10.2014 έως 30.9.2015, με την επίμαχη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση διακήρυξης. Ειδικότερα, δεν προκύπτει ότι συνέτρεχαν, όπως αβασίμως το Νοσοκομείο με το έγγραφο επανυποβολής του ελεγχόμενου εντάλματος για θεώρηση προβάλλει, επείγουσες ανάγκες, οφειλόμενες σε απρόβλεπτες περιστάσεις, μη αναγόμενες σε υπαιτιότητα του Νοσοκομείου, που να κατέστησαν ανέφικτη τη διενέργεια σχετικού διαγωνισμού. Ειδικότερα, δεν συνιστούν απρόβλεπτες περιστάσεις, όπως αβασίμως το Νοσοκομείο προβάλλει, ούτε η μη ένταξη της ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών στο Πρόγραμμα Προμηθειών και Υπηρεσιών Υγείας (Π.Π.Υ.Υ.) έτους 2011, ούτε η μη διενέργεια από το Νοσοκομείο του διαγωνισμού ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών, στο πλαίσιο του Π.Π.Υ.Υ. έτους 2012, πριν από τον χρόνο της επίμαχης ανάθεσής τους, δεδομένου ότι το Νοσοκομείο ορίστηκε φορέας διενέργειας του διαγωνισμού τον Μάρτιο του 2014 και όφειλε να προβεί σε δημοσίευση της διακήρυξής του έως 31.12.2014, ούτε η μη διενέργεια του διαγωνισμού ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών από τον από 17.4.2014 ορισθέντα φορέα διενέργειας του, στο πλαίσιο του Π.Π.Υ.Υ. έτους 2013, αφού και στην περίπτωση αυτή η δυνατότητα δημοσίευσης της διακήρυξης του διαγωνισμού έληξε στις 31.12.2014, με αποτέλεσμα να μην καταστεί εφικτή η αύξηση των μειωμένων δαπανών που προέβλεπε το εν λόγω Π.Π.Υ.Υ. συνολικά για το Νοσοκομείο (18.611.503,00 ευρώ), σε σύγκριση με αυτές που προέβλεπαν τα Π.Π.Υ.Υ. ετών 2011 και 2012 (42.988.685,91 ευρώ και 43.498.393,23 ευρώ, αντίστοιχα), και τελικώς η προκήρυξη του διαγωνισμού. Τούτο δε διότι, ούτε προβάλλονται, ούτε αποδεικνύονται, οι ειδικότεροι λόγοι τόσο της επικαλούμενης μη ένταξης της ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών στο Π.Π.Υ.Υ. έτους 2011 όσο και της επικαλούμενης μη διενέργειας των σχετικών διαγωνισμών ανάθεσής τους, που είχαν ενταχθεί στα Π.Π.Υ.Υ. ετών 2012 και 2013, ώστε να κριθεί αν αυτές οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις, που δεν ανάγονταν σε υπαιτιότητα του Νοσοκομείου. Εξάλλου οι επικαλούμενες καταστάσεις (μη ένταξη της ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών στο Π.Π.Υ.Υ. έτους 2011, μη διενέργειας των διαγωνισμών ανάθεσής τους, στο πλαίσιο των Π.Π.Υ.Υ. ετών 2012 και 2013), που αφορούν δυσχέρειες και εν γένει αδυναμίες στην ένταξη και διενέργεια των αντίστοιχων διαγωνισμών ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών, στο πλαίσιο των οικείων Π.Π.Υ.Υ., που προκαλούν δυσλειτουργία στον ελεγχόμενο φορέα, δεν συνιστούν άνευ ετέρου και ειδικότερους λόγους για τη μη εφαρμογή των περί διενέργειας διαγωνισμών διατάξεων του π.δ. 60/2007 και συνακόλουθα την κατ΄ εξαίρεση εφαρμογή των περί διενέργειας διαδικασιών διαπραγμάτευσης, χωρίς δημοσίευση της διακήρυξης διατάξεων του ίδιου π.δ., για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών, που διενεργήθηκε από το ίδιο το Νοσοκομείο, εκτός του πλαισίου των οικείων Π.Π.Υ.Υ. Εξάλλου, η από 1.10.2014 σχετική σύμβαση, στο πλαίσιο της οποίας παρασχέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες, δεν συνιστά, ανεξαρτήτως του τίτλου της («Ανανέωση σύμβασης 03/10»), παράταση της ανωτέρω, από 10.8.2012, αρχικής μεταξύ του Νοσοκομείου και της ίδιας ανωτέρω αναδόχου εταιρείας σύμβασης, όπως άλλωστε και το ίδιο το Νοσοκομείο στο έγγραφο επανυποβολής συνομολογεί, αφενός διότι τέτοια παράταση δεν προβλεπόταν από όρο της αρχικής σύμβασης και αφετέρου διότι η αρχική αυτή σύμβαση είχε λήξει οριστικά κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της επίμαχης σύμβασης (1.10.2014), μετά την από 9.8.2014 παρέλευση της προθεσμίας μονομερούς παράτασής της. Περαιτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν έχει νομιμοποιηθεί, όπως βασίμως η Επίτροπος με τον λόγο διαφωνίας της προβάλλει, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37 του ν. 4238/2014 (Α΄ 38), η ισχύς της οποίας παρατάθηκε διαδοχικώς, με τη διάταξη του άρθρου δέκατου τρίτου παρ. Β2 του ν. 4286/2014 (Α΄ 194) έως 19.9.2014, με τη διάταξη του άρθρου 17 παρ. 1 του ν. 4332/2015 (Α΄ 76) έως 9.7.2015 και με τη διάταξη του άρθρου 73 παρ. 3 του ν. 4368/2016 (Α΄ 21/21.2.2016) έως 21.2.2016, καθώς με τη διάταξη αυτή, ενόψει και της αιτιολογικής της έκθεσης, νομιμοποιούνται δαπάνες για παροχή υπηρεσιών σε νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ., στο πλαίσιο απευθείας αναθέσεων – παρατάσεων συμβάσεων με ήδη εγκατεστημένους αναδόχους, που οφείλονται είτε σε καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού υπηρεσιών της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας (Ε.Π.Υ.), λόγω των οποίων δεν μπορούν να δρομολογηθούν εγκαίρως οι διαδικασίες ανάδειξης των νέων οικείων αναδόχων, είτε σε καθυστερήσεις κατά την εξέλιξη των οικείων νέων διαγωνιστικών διαδικασιών, που οφείλονται σε άσκηση ενδίκων βοηθημάτων εκ μέρους των διαγωνιζομένων, υπό την προϋπόθεση, μάλιστα, ότι οι οικείες υπηρεσίες παρέχονται από τους οικείους αναδόχους είτε στις προϋφιστάμενες συμβατικές τιμές είτε στις οικείες τυχόν καταγεγραμμένες τιμές του Παρατηρητηρίου Τιμών της Ε.Π.Υ., εφόσον οι τιμές του Παρατηρητηρίου είναι χαμηλότερες αυτών των οικείων  προϋφιστάμενων συμβάσεων, μετά τη λήξη τους (βλ. Ε.Σ. IV Τμ. πράξη  15/2014, Κλιμ. Προλ. Ελ. IV Τμ. πράξη 255/2015). Η εντελλόμενη δαπάνη, κατά την κρίση του Κλιμακίου, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης, αφού δεν αποδεικνύεται ότι η μη διενέργεια διαγωνισμού ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών οφείλεται σε καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού υπηρεσιών της Ε.Π.Υ., ενόψει δε της μη διενέργειας σχετικού διαγωνισμού δεν υφίσταται ούτε ζήτημα καθυστέρησης της ολοκλήρωσής του λόγω άσκησης ενδίκων βοηθημάτων εκ μέρους διαγωνιζομένων. Εξάλλου, δεν έχει προσκομιστεί βεβαίωση αρμοδίου οργάνου του Νοσοκομείου ή της Ε.Π.Υ., που να αφορά στην καταγεγραμμένη στο Παρατηρητήριο Τιμών της Ε.Π.Υ. τιμή των επίμαχων υπηρεσιών για το επίμαχο χρονικό διάστημα ή στη μη ύπαρξη σχετικής καταγεγραμμένης τιμής σ’ αυτό, και η τιμή μονάδας της επίμαχης σύμβασης (1,21 ευρώ ανά κιλό πλέον Φ.Π.Α.) είναι υψηλότερη αυτής της ανωτέρω προϋφιστάμενης (αρχικής) σχετικής σύμβασης (1,10 ευρώ ανά κιλό πλέον Φ.Π.Α.). Αλυσιτελώς δε το Νοσοκομείο προβάλλει ότι η ανωτέρω υψηλότερη τιμή της επίμαχης σύμβασης είναι ανεξάρτητη της χαμηλότερης τιμής της ανωτέρω αρχικής σχετικής σύμβασης με την ίδια ανωτέρω ανάδοχο εταιρεία και δικαιολογημένη, σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, ενόψει το μεν της παρόδου τριών (3) ετών από την υποβολή της προσφοράς για την ανωτέρω αρχική σύμβαση, το δε των τρεχουσών κοινωνικοοικονομικών συνθηκών, δοθέντος ότι οι ισχυρισμοί αυτοί, ακόμα κι αν κριθούν βάσιμοι, δεν δύνανται να καταστήσουν δυνατή την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης για τη νομιμοποίηση της εντελλόμενης δαπάνης, αφού δεν συντρέχουν, όπως προεκτέθηκε, οι προϋποθέσεις εφαρμογής της. Τέλος, αβασίμως το Νοσοκομείο προβάλλει ότι η εντελλόμενη δαπάνη έχει νομιμοποιηθεί

Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει της συνδρομής στην υπό κρίση περίπτωση της προβλεπόμενης στο άρθρο 25 περ. 1 β΄ του π.δ. 60/2007 προϋπόθεσης για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σχετικής προκήρυξης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

Προμήθεια αντιδραστηρίων ανοσολογικών εξετάσεων.(..)Με τα δεδομένα αυτά ...το Κλιμάκιο κρίνει, κατ’ εκτίμηση του σχετικού λόγου διαφωνίας, ότι μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη από μόνο του στην ανάθεση της επίμαχης προμήθειας με την ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, καθώς δεν προκύπτει, αλλά ούτε και το Νοσοκομείο επικαλείται ότι υπήρχε σχετική πρόβλεψη σε κάποιο ΠΠΥΥ ή ότι είχε παρασχεθεί σ’ αυτό σχετική δυνατότητα από την Ε.Π.Υ. κατόπιν εγκρίσεως του αρμόδιου Υπουργού, στο πλαίσιο του συστήματος διενέργειας των προμηθειών, που θεσπίζει ο ν. 3580/2007. ... Τέλος, η ανάθεση της επίμαχης προμήθειας πάσχει και για τον πρόσθετο λόγο ότι πριν από την απόφαση της 15ης Συνεδρ./14.7.2016 (θέμα Ε.Η.Δ. 3ο) του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου, με την οποία εγκρίθηκε η σύναψη της επίμαχης σύμβασης με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, δεν είχε ληφθεί η σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.). ...Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη.....και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας.(..)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:Α) Μη νομίμως ανατέθηκαν οι ανωτέρω υπηρεσίες καθαριότητας με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, δεδομένου ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις επιτρεπτής προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία, που τίθενται από τις διατάξεις του άρθρου 25 του π.δ. 60/2007, στο πεδίο εφαρμογής των οποίων εμπίπτει η επίμαχη σύμβαση ενόψει της, αναγόμενης σε ετήσια βάση, προϋπολογισθείσας αξίας των υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων του Νοσοκομείου, η οποία υπερβαίνει το όριο των 209.000,00 ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη τον πάγιο και διαρκή χαρακτήρα αυτών, καθώς και την αξία (χωρίς ΦΠΑ)Β) Περαιτέρω, ως προς τον δεύτερο λόγο διαφωνίας, το Κλιμάκιο, καταρχάς, κρίνει ότι η προβαλλόμενη από την Επίτροπο έλλειψη έγκρισης σκοπιμότητας δεν δύναται να βρει έρεισμα στην επικαλούμενη διάταξη του άρθρου 27 παρ. 11 του ν. 3867/2010, καθόσον δεν καθιερώθηκε, από την εν λόγω διάταξη, υποχρέωση των Νοσοκομείων να ζητούν έγκριση σκοπιμότητας από άλλο όργανο στην περίπτωση που η δαπάνη των υπό ανάθεση προμηθειών ή υπηρεσιών υπερέβαινε το ποσό των 45.000,00 ευρώ ούτε στις διατάξεις του ν. 3329/2005 περί παροχής έγκρισης σκοπιμότητας, αφού αυτές δεν τυγχάνουν εφαρμογής στη διενέργεια προμηθειών ή παροχή υπηρεσιών που εμπίπτουν στο ρυθμιστικό πεδίο του ν. 3580/2007. Ωστόσο, λαμβανομένου υπόψη ότι, μετά την Γ) Επιπλέον, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, η πραγματοποίηση τμηματικών αναθέσεων των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας εντός του ίδιου έτους, κατά κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για να καλυφθούν οι ετήσιες ανάγκες του Νοσοκομείου, καταστρατηγεί και τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενόψει του ότι η οικεία δαπάνη, υπολογιζόμενη σε ετήσια βάση, υπερβαίνει το ποσό των 500.000,00 ευρώ, άνω του οποίου απαιτείται η διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου από Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου Δ) Τέλος, η επίμαχη δαπάνη δεν δύναται να θεωρηθεί νόμιμη, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο έκτο του ν. 4432/2016, καθόσον δεν αποδείχθηκε από τον ελεγχόμενο φορέα η συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής της, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη V της παρούσας.Ειδικότερα, ενόψει του γεγονότος ότι το ίδιο το Νοσοκομείο ορίστηκε ως φορέας διεξαγωγής διαγωνισμού για τις δικές του ανάγκες στο πλαίσιο του Π.Π.Υ.Υ. 2014, δεν συντρέχει περίπτωση καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού της Ε.Π.Υ., λόγω των οποίων δεν μπόρεσε να δρομολογηθεί εγκαίρως η σχετική διαγωνιστική διαδικασία,  περαιτέρω δε, δεν προβάλλεται ότι υπήρξαν καθυστερήσεις κατά την εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας που όφειλε να διενεργήσει, λόγω της άσκησης ενδίκων μέσων εκ μέρους των διαγωνιζομένων..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί