ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/11/2016
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως – επισκευής:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι το Νοσοκομείο μη νομίμως προσέφυγε στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγματεύσεως χωρίς προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού. Και τούτο, διότι δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχουν οι λόγοι που επικαλείται προς αιτιολόγηση της προσφυγής στην ανωτέρω διαδικασία, ότι, δηλαδή, η ανάδοχος, ως αποκλειστική, κατά τους ισχυρισμούς του Νοσοκομείου, αντιπρόσωπος του οίκου κατασκευής .... Iαπωνίας στην Ελλάδα, είναι η μοναδική εταιρεία που μπορεί να παράσχει τις επίμαχες υπηρεσίες συντηρήσεως, ενώ επίσης δεν προκύπτει ότι συντρέχουν λόγοι που σχετίζονται με την προστασία αποκλειστικών δικαιωμάτων της εταιρείας αυτής. Ειδικότερα, από τα διαλαμβανόμενα στην 14/01/3697/43451/24.11.2014 εισήγηση του Προϊσταμένου της Διευθύνσεως Τεχνικών Υπηρεσιών του Νοσοκομείου, η οποία αποτελεί και την αιτιολογία της αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου σχετικώς με την επιλογή της συγκεκριμένης εταιρείας, σε συνδυασμό με τους ισχυρισμούς που προβάλλονται με το από 24.11.2015 έγγραφο του ιδίου ως άνω Προϊσταμένου, δεν αποδεικνύεται ότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες εμφανίζουν συγκεκριμένη τεχνική ιδιομορφία και ότι εξαιτίας αυτής της ιδιομορφίας μόνο η φερόμενη ως δικαιούχος εταιρεία είναι σε θέση να παράσχει τις υπηρεσίες αυτές. Η αναφορά του Νοσοκομείου στη φύση και την ιδιαίτερη προσοχή που απαιτεί η συντήρηση και επισκευή των συγκεκριμένων ενδοσκοπικών μηχανημάτων είναι γενική, καθώς αφορά όλες τις ιατροτεχνολογικές συσκευές αυτού του είδους, και δεν αποδεικνύει ότι, λόγω ειδικών τεχνικών χαρακτηριστικών των συγκεκριμένων συσκευών, είναι τεχνικά αδύνατη η παροχή των επίμαχων υπηρεσιών συντηρήσεως και επισκευής από άλλους αναδόχους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εξάλλου, και υπό την εκδοχή ότι η φερόμενη ως δικαιούχος είναι αποκλειστική αντιπρόσωπος των ενδοσκοπίων OLYMPUS και των πλυντηρίων ….ΔΕΔ/Miele στην Ελλάδα, ισχυρισμός που πάντως δεν αποδεικνύεται, αφού δεν προσκομίζεται κανένα σχετικό στοιχείο (π.χ. σύμβαση αποκλειστικής αντιπροσωπείας μεταξύ της κατασκευάστριας εταιρείας και της εταιρείας «…..»), τούτο δεν συνεπάγεται αφ’ εαυτού ότι η συγκεκριμένη εταιρεία είναι και η μόνη εξουσιοδοτημένη να παράσχει τις υπηρεσίες επισκευής και συντηρήσεως των εν λόγω μηχανημάτων, ούτε επίσης ότι είναι η μοναδική που διαθέτει τις απαραίτητες πιστοποιήσεις για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές του οίκου κατασκευής, κατ’ αποκλεισμό οποιουδήποτε άλλου οικονομικού φορέως εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλωστε, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στην σκέψη ΙΙ, για την κατάφαση της μοναδικότητας δεν αρκεί η έστω αποδεδειγμένη εκτέλεση των ζητουμένων υπηρεσιών με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο από τον επιλεγέντα ανάδοχο, αλλά απαιτείται ο ανάδοχος αυτός να είναι και ο μοναδικός έναντι οιουδήποτε άλλου δραστηριοποιούμενου στον ίδιο οικονομικό κλάδο παρόχου. Αλυσιτελώς, συνεπώς, προβάλλεται ότι η φερόμενη ως δικαιούχος διαθέτει σειρά πιστοποιητικών που αποδεικνύουν την ικανότητά της να παράσχει τις επίμαχες υπηρεσίες, αφού τα πιστοποιητικά αυτά αποδεικνύουν μόνο την τεχνική επάρκεια της εν λόγω εταιρείας ως προς την παροχή των υπηρεσιών αυτών, γεγονός που δεν αμφισβητείται εν προκειμένω, δεν αποδεικνύουν όμως η εταιρεία αυτή είναι η μοναδική εξουσιοδοτημένη από την κατασκευάστρια εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως και επισκευής των ενδοσκοπικών μηχανημάτων της, ούτε επίσης ότι είναι η μοναδική που διαθέτει την αναγκαία πιστοποίηση και τεχνογνωσία για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές, οδηγίες και απαιτήσεις της κατασκευάστριας εταιρείας. Σε κάθε δε περίπτωση, δοθέντος ότι η Οδηγία 2004/18/ΕΚ προβλέπει ειδικό σύστημα διαφανούς αξιολογήσεως της καταλληλότητας των υποψηφίων, με συνεκτίμηση και της τεχνικής τους επάρκειας, στην προκειμένη περίπτωση η καταλληλότητα των υποψηφίων αναδόχων σχετικά με την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κατασκευαστή, θα μπορούσε να αξιολογηθεί με διαφάνεια στο πλαίσιο διαγωνιστικής διαδικασίας (βλ. άρθρα 46 του π.δ/τος 60/2007 και 48 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, Ελ.Συν. VI Tμ. 3264/2013). Άλλωστε, το Νοσοκομείο έχει προκηρύξει στο παρελθόν ανοικτό διαγωνισμό για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών (βλ. την 46/2012 διακήρυξη, σχετική και η 14/22.11.2013 απόφαση κατακύρωσης του Δ.Σ. του Νοσοκομείου), είναι δε νομικώς αδιάφορο το γεγονός της μη προσελεύσεως σ’ αυτόν άλλων διαγωνιζομένων, πλην της φερομένης ως δικαιούχου, καθώς τούτο δεν αποκλείει την εκδήλωση ενδιαφέροντος σε τυχόν επόμενες διαγωνιστικές διαδικασίες από οικονομικούς φορείς που εδρεύουν στην ημεδαπή ή σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν ήταν νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως, ενώ παρέλκει η εξέταση της τυχόν συνδρομής λόγων επείγουσας ανάγκης, οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις, σύμφωνα με τον σχετικώς προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας, αφού το Νοσοκομείο δεν επικαλείται τη συνδρομή τέτοιων περιστάσεων. Επιπλέον, η εν λόγω ανάθεση δεν ήταν νόμιμη και για τον πρόσθετο λόγο ότι πριν από την 11/16.12.2014 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου, με την οποία εγκρίθηκε η σύναψη της επίμαχης από 18.12.2014 συμβάσεως με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως, δεν είχε ληφθεί η σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.). Η παράλειψη, δε, αυτή καθιστά μη νόμιμη την ανωτέρω απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, λόγω παραβάσεως ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, όπως βασίμως προβάλλει η Επίτροπος με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας. Περαιτέρω, η από 18.12.2014 σύμβαση που συνήφθη μεταξύ του Νοσοκομείου και της φερομένης ως δικαιούχου εταιρείας δεν αναρτήθηκε στο Μητρώο Ηλεκτρονικής Καταχώρισης Δημοσίων Συμβάσεων, με συνέπεια η έλλειψη αυτή, η οποία δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι έχει θεραπευθεί, να καθιστά μη κανονική την επίμαχη δαπάνη (πρβλ. Ελ. Συν. ΚΠΕΔ στο ΙV Τμήμα 261, 247, 176, 165, 128, 114/2015), κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον τρίτο λόγο διαφωνίας. Επιπλέον, κατά παράβαση του άρθρου 4 παρ. 2 του ν. 3861/2014, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23 παρ. 4 του ν. 4210/2013, η πράξη συγκροτήσεως της Επιτροπής Παραλαβής των ανατεθεισών υπηρεσιών δεν προκύπτει ότι αναρτήθηκε στο διαδικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Τέλος, κατά παράβαση των προδιαληφθεισών διατάξεων του άρθρου 38 του π.δ. 118/2007, οι οποίες, ως προς τον τρόπο λειτουργίας της τριμελούς επιτροπής παραλαβής των υπηρεσιών που ανατίθενται είτε κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας είτε με τη διαδικασία τη διαπραγματεύσεως, παραπέμπουν στις ισχύουσες γενικές διατάξεις περί συλλογικών οργάνων, στην προκειμένη περίπτωση, η Επιτροπή Παραλαβής προέβη στην παραλαβή των επίμαχων υπηρεσιών αποτελούμενη από δύο μόνο μέλη, τα οποία και συνυπέγραψαν το οικείο, 120/25.2.2015, πρωτόκολλο παραλαβής, ήτοι χωρίς την ύπαρξη νομίμου απαρτίας. Τούτο, όμως, καθιστά νομικώς πλημμελές το σχετικώς συνταχθέν πρωτόκολλο παραλαβής
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/98/2017
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του π.δ/τος 60/2007, καθόσον και μόνο η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της οικείας προσκλήσεως σε διαπραγμάτευση, συνυπολογιζομένου και του δικαιώματος προαιρέσεως, υπερβαίνει το ποσό των 209.000 ευρώ..Με το δεδομένο, συνεπώς, αυτό, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο με τον πρώτο λόγο διαφωνίας, η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στη φερόμενη ως δικαιούχο με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως, δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται από τις διατάξεις του άρθρου 25 παρ. 1γ΄ του π.δ. 60/2007 για την προσφυγή στη διαδικασία αυτή...β) Κατά παράβαση της διατάξεως του άρθρου 2 του ν. 4013/2011, το Νοσοκομείο δεν απευθύνθηκε, πριν από τη λήψη της 15/16.6.2016 αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου του, με την οποία αποφασίστηκε η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγματεύσεως για τη σύναψη της επίμαχης συμβάσεως, στην Ε.Α.Α.Δ.Η.Σ.Υ., προκειμένου να λάβει τη σύμφωνη γνώμη της..γ) Περαιτέρω, η πραγματοποίηση τμηματικών αναθέσεων εντός του ιδίου έτους, κατά κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται, για να καλυφθούν οι ετήσιες ανάγκες του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας, καταστρατηγεί και τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο,..δ)μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με την ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία, καθώς δεν προκύπτει ότι είχε παρασχεθεί σ’ αυτό σχετική δυνατότητα, στο πλαίσιο του συστήματος της αναθέσεως παροχής υπηρεσιών που θεσπίζει ο ν. 3580/2007, στο δε Π.Π.Υ.Φ.Υ. 2014 έχει ενταχθεί ανοικτός διαγωνισμός για την ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών...Tέλος, η επίμαχη δαπάνη δεν δύναται να θεωρηθεί νόμιμη, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο έκτο παρ. 2 β΄ του νόμου 4432/2016, καθόσον δεν αποδείχθηκε από τον ελεγχόμενο φορέα η συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής της, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη VI....Σε κάθε, δε, περίπτωση, δεν αποδεικνύεται ούτε η συνδρομή της δεύτερης προϋποθέσεως της ως άνω νομιμοποιητικής διατάξεως για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών σε τιμές ίδιες ή κατώτερες με αυτές του Παρατηρητηρίου Τιμών της Ε.Π.Υ..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/37/2018
Προμήθεια αντιδραστηρίων ανοσολογικών εξετάσεων.(..)Με τα δεδομένα αυτά ...το Κλιμάκιο κρίνει, κατ’ εκτίμηση του σχετικού λόγου διαφωνίας, ότι μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη από μόνο του στην ανάθεση της επίμαχης προμήθειας με την ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, καθώς δεν προκύπτει, αλλά ούτε και το Νοσοκομείο επικαλείται ότι υπήρχε σχετική πρόβλεψη σε κάποιο ΠΠΥΥ ή ότι είχε παρασχεθεί σ’ αυτό σχετική δυνατότητα από την Ε.Π.Υ. κατόπιν εγκρίσεως του αρμόδιου Υπουργού, στο πλαίσιο του συστήματος διενέργειας των προμηθειών, που θεσπίζει ο ν. 3580/2007. ... Τέλος, η ανάθεση της επίμαχης προμήθειας πάσχει και για τον πρόσθετο λόγο ότι πριν από την απόφαση της 15ης Συνεδρ./14.7.2016 (θέμα Ε.Η.Δ. 3ο) του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου, με την οποία εγκρίθηκε η σύναψη της επίμαχης σύμβασης με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, δεν είχε ληφθεί η σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.). ...Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη.....και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/4/2017
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Κατά παράβαση του άρθρου 25 του π.δ. 60/2007 προέβη το Νοσοκομείο στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης για την ανάθεση της εν λόγω υπηρεσίας, καθόσον και μόνο η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της σύμβασης είναι ίση με το ποσό των 207.000 ευρώ, συνυπολογιζομένης δε και της παράτασης αυτής, ανέρχεται σε 343.364,61 ευρώ (207.000 + 136.364,61) και ως εκ τούτου επιβαλλόταν η διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού, ενώ δεν προκύπτει η συνδρομή έκτακτων περιστάσεων, οφειλομένων σε απρόβλεπτα γεγονότα, τα οποία κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση εγκαίρως της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας. β) Σε κάθε περίπτωση, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 2 του ν. 4013/2011, δεν προηγήθηκε ...., η σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.Δ.Η.Σ.Υ.), ... γ) Περαιτέρω, η πραγματοποίηση τμηματικών αναθέσεων της επίμαχης υπηρεσίας καθαριότητας εντός του ίδιου έτους, κατά κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για να καλυφθούν οι ετήσιες ανάγκες του Νοσοκομείου, καταστρατηγεί και τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενόψει του ότι η οικεία δαπάνη, υπολογιζόμενη σε ετήσια βάση (45.484,87Χ12), υπερβαίνει το ποσό των 500.000 ευρώ, άνω του οποίου απαιτείται η διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου από Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. δ).... μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με την ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία, καθώς δεν προκύπτει ότι είχε παρασχεθεί σ’ αυτό σχετική δυνατότητα, στο πλαίσιο του συστήματος της ανάθεσης παροχής υπηρεσιών που θεσπίζει ο ν. 3580/2007, στο δε Π.Π.Υ.Υ. 2014 έχει ενταχθεί ανοικτός διαγωνισμός για την ανάθεση της εν λόγω υπηρεσίας.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/91/2017
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας-Υπεργολαβια.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:α) Όπως βασίμως προβάλλεται με τον πρώτο λόγο διαφωνίας, η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στην ανάδοχο αντί τιμήματος που υπερέβαινε τον οικείο προϋπολογισμό κατά 200.057,05 ευρώ (πλέον του αναλογούντος Φ.Π.Α.), δεν είναι νόμιμη, καθόσον η υπέρβαση αυτή συνιστά ουσιώδη τροποποίηση των όρων διεξαγωγής της οικείας διαδικασίας διαπραγματεύσεως, η οποία αντίκειται στην αρχή της ίσης μεταχειρίσεως των υποψηφίων και στην εξ αυτής απορρέουσα υποχρέωση διαφάνειας....β) Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο με τον τρίτο λόγο διαφωνίας, μη νομίμως η ανάδοχος προέβη σε υπεργολαβική ανάθεση του συμβατικού αντικειμένου, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 3 της οικείας συμβάσεως...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕλΣυν.Τμ.4/169/2011
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, διότι οι 16/19.11.2010 και 19/29.12.2010 αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του Γενικού Νοσοκομείου .. στερούνται νομίμου ερείσματος, δεδομένου ότι δυνατότητα παράτασης της αρχικής σύμβασης για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας του Γενικού Νοσοκομείου.. μετά τις 30.11.2010 δεν προβλεπόταν από την ως άνω σύμβαση μεταξύ του Νοσοκομείου και της αναδόχου, παρανόμως δε παρατάθηκε κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα από 1.3.2011 έως 31.4.2011 και έως την ολοκλήρωση του νέου διαγωνισμού. Αβασίμως δε προβάλλεται ότι η δυνατότητα του Νοσοκομείου να συνάψει νέα σύμβαση με το συνεργείο καθαρισμού προβλέπεται στην αρχική σύμβαση και συγκεκριμένα στο άρθρο 2 παρ. 2.3 αυτής που ορίζει ότι «το Νοσοκομείο έχει δικαίωμα να συνάψει νέα σύμβαση μέσω της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης χωρίς να προηγηθεί δημοσίευση σχετικής προκήρυξης όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 25 (παρ. 4α και 4β) του π.δ. 60/2007 (ΦΕΚ Α΄ 64), αφενός διότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις των συμπληρωματικών υπηρεσιών, αφετέρου διότι η αόριστη επίκληση της δυνατότητας ανάθεσης νέων υπηρεσιών στον αρχικό ανάδοχο επιτρέπει την παρατεταμένη παροχή υπηρεσιών σ’ αυτόν χωρίς την τήρηση των νομίμων διαδικασιών ανάθεσης, καθόσον η σχετική επίκληση δεν εκπληρώνει καμία από τις προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν για την ενεργοποίηση της σχετικής ρήτρας, οι οποίες συνίστανται σε: α) προσδιορισμό του αντικειμένου των νέων υπηρεσιών, το οποίο θα πρέπει να είναι διακριτό έναντι του αρχικού αντικειμένου, β) προσδιορισμό της συνεπαγόμενης δαπάνης αυτών και γ) ύπαρξη ενός βασικού σχεδίου για την επίτευξη συγκεκριμένου τεχνικοοικονομικού αποτελέσματος, με το οποίο πρέπει να είναι σύμφωνες οι νέες υπηρεσίες
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/167/2015
Παροχή υπηρεσιών στο τηλεφωνικό κέντρο του Νοσοκομείου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκε στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία η παροχή των επίμαχων υπηρεσιών στο τηλεφωνικό κέντρο του Νοσοκομείου «......», καθώς οι υπηρεσίες αυτές εμπίπτουν στα καθήκοντα του προσωπικού του Κλάδου Τηλεφωνητών, που υπάγονται στη Διοικητική - Οικονομική Υπηρεσία του Νοσοκομείου. Όπως δε προκύπτει από την προαναφερόμενη βεβαίωση του Τμήματος Προσωπικού του Νοσοκομείου, στο Τηλεφωνικό Κέντρο αυτού υπηρετούν από το καλοκαίρι του έτους 2014 τρεις (3) μόνιμοι υπάλληλοι του Νοσοκομείου (δύο υπάλληλοι οργανικών θέσεων και μία υπάλληλος με ανάθεση καθηκόντων), δηλαδή αριθμός υπαλλήλων ίδιος με τον προβλεπόμενο στον προσφάτως συνταχθέντα Οργανισμό του Νοσοκομείου. Όπως δε αναφέρθηκε ανωτέρω ο ως άνω Οργανισμός του Νοσοκομείου συντάχθηκε μετά την αυτοδίκαιη κατάργηση των κενών οργανικών θέσεων πολιτικού προσωπικού με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 33 παρ. 1 α του ν. 4024/2011, οι οποίες αποσκοπούν στον περιορισμό του υπέρμετρα διογκωμένου δημόσιου τομέα, ο οποίος με δεδομένη την οξεία δημοσιονομική κρίση, επιβαρύνει τις δημόσιες δαπάνες, κατά τρόπο που δεν είναι δυνατόν να εξυπηρετηθεί. Συνεπώς, η επιλογή του Νοσοκομείου να προσφύγει στις υπηρεσίες τρίτου ιδιώτη, προκειμένου να ενισχυθεί η λειτουργία του Τηλεφωνικού του Κέντρου με την απασχόληση μεγαλύτερου από τον προβλεπόμενο αριθμού υπαλλήλων παραβιάζει τις διατάξεις του Οργανισμού του και συνεπώς είναι μη νόμιμη, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων ισχυρισμών του Νοσοκομείου, ως αλυσιτελών. Αλυσιτελώς επίσης επικαλείται το Νοσοκομείο την 11201/24.12.2014 εγκύκλιο του Αναπληρωτή Υπουργού Υγείας, σύμφωνα με την οποία με το άρθρο 10 του ν. 3580/2007 έχουν προσδιοριστεί ρητά οι υπηρεσίες που υπάγονται στις διατάξεις του νόμου αυτού, ενώ για τις λοιπές μη αναφερόμενες υπηρεσίες δεν έχει εκδοθεί η προβλεπόμενη από την παράγραφο 6 του ίδιου άρθρου κοινή υπουργική απόφαση για την υπαγωγή τους στις διατάξεις αυτές και συνεπώς «δεν υφίσταται οιασδήποτε φύσης απαγόρευση προς τους Φορείς του Δημοσίου και τα ΝΠΔΔ σύναψης δημοσίων συμβάσεων ανάθεσης υπηρεσιών για το λόγο ότι υφίσταται μετακύλιση του κόστους και συνακολούθως οικονομική επιβάρυνση των πολιτών». Τούτο διότι η εγκύκλιος αυτή επισημαίνει αυτό ακριβώς, που εκτέθηκε, ότι δηλαδή οι μη αναφερόμενες στο άρθρο 10 υπηρεσίες δεν υπάγονται στις διατάξεις του ν. 3580/2007, που απαιτούν την ένταξη στο καταρτιζόμενο από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας Πρόγραμμα Προμηθειών και Υπηρεσιών. Άλλωστε, στην ίδια εγκύκλιο ρητά αναφέρεται ότι τα Νοσοκομεία μπορούν να προβούν σε ανάθεση των επίμαχων μη αναφερόμενων στο άρθρο 10 του ν. 3580/2007 υπηρεσιών, εφαρμόζοντας το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο που αφορά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών, τηρώντας παράλληλα την αρχή της οικονομικότητας της σχετικής δαπάνης (πρβλ. Πράξη Κλιμ. ΙV Tμ. 73/2015). Είναι δε αυτονόητη και η τήρηση της αρχής της νομιμότητας, που απαγορεύει την καθ΄ υπέρβαση των προβλεπόμενων οργανικών θέσεων απασχόληση προσωπικού και μάλιστα με ανάθεση σε τρίτους ιδιώτες. Κατόπιν αυτών, ο σχετικός λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου παρίσταται βάσιμος. Ομοίως βάσιμος είναι και ο έτερος λόγος διαφωνίας, καθόσον η επιτροπή του διαγωνισμού αναρμοδίως συγκροτήθηκε από το Διοικητή του Νοσοκομείου και όχι από το Διοικητικό του Συμβούλιο, το οποίο κατά το άρθρο 7 του ν. 3329/2005 (Α΄ 81) είναι το αρμόδιο για τη διοίκηση του φορέα όργανο (βλ. και την 7/2014 πράξη Κλιμ. IV Τμ.) ενώ περαιτέρω, μη νομίμως έγινε η συγκρότηση της επιτροπής μόνο για το συγκεκριμένο διαγωνισμό κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 38 του π.δ. 118/2007. Οι ισχυρισμοί δε του Νοσοκομείου που περιέχονται στο έγγραφο επανυποβολής, ότι η συγκρότηση της Επιτροπής έγινε με βάση την τακτική του Νοσοκομείου να συγκροτεί τις επιτροπές των διαγωνισμών ανάλογα με «το γνωστικό αντικείμενο» για να είναι δυνατή η εξασφάλιση της καταλληλότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, αφού αυτές οι Επιτροπές γνωμοδοτούν πέραν των θεμάτων αξιολόγησης προσφορών «και για κάθε θέμα που προκύπτει κατά την εκτέλεση των συμβάσεων», ανεξαρτήτως της βασιμότητας τους, προβάλλονται σε κάθε περίπτωση αλυσιτελώς, καθώς η διαδικασία ανάδειξης των μελών τοιούτων Επιτροπών ρυθμίζεται εκ του νόμου κατά τρόπο σαφή και συγκεκριμένο, ο οποίος προκρίθηκε από το νομοθέτη ως βέλτιστος για την εξασφάλιση της τήρησης των αρχών της αμεροληψίας και αντικειμενικότητας και δεν επιδέχεται διαφορετικής ερμηνείας. Τέλος, κατά παράβαση του άρθρου 26 του ν. 4024/2011 δεν προηγήθηκε κλήρωση για τον ορισμό των μελών της ως άνω Επιτροπής, ενώ κατά παράβαση και του άρθρου 2 παρ. 4 περ. 9 του ν. 3861/2010 η εν λόγω πράξη συγκρότησης δεν αναρτήθηκε στο διαδικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ», μη ασκούντος καμμία επιρροή του γεγονότος ότι αναρτήθηκε η πράξη κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού - στην οποία μνημονεύεται η ως άνω πράξη συγκρότησης-, καθώς η ανάρτηση αυτή δεν δύναται να αναπληρώσει την ως άνω αναδειχθείσα παράλειψη.
ΕλΣυν.Κλ.4/242/2015
Υπηρεσίες-εργασίες καθαρισμού:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής σε εταιρείες για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας κτηρίων των υπηρεσιών δημοσίου οργανισμού. για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2014, καθόσον:α) για τις απευθείας αναθέσεις ανά μήνα των υπηρεσιών καθαριότητας δεν αποδεικνύεται ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγουσας ανάγκης που να οφείλονται σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες καταστάσεις και συνεπώς ο ανωτέρω οργανισμός μη νομίμως προέβη σ' αυτές καιβ) η αναθέτουσα αρχή αναιτιολόγητα προέβη σε απευθείας ανά μήνα αναθέσεις των υπηρεσιών καθαριότητας (Απρίλιος έως και Οκτώβριο του 2014 με τις προηγούμενες αποφάσεις και εν προκειμένω για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2014), προκαλώντας έτσι κατάτμηση της σχετικής δαπάνης υπερβαίνουσας το χρηματικό όριο των 207.000 ευρώ, άνω του οποίου έχει πεδίο εφαρμογής το π.δ. 60/2007, και συνεπώς απαιτείται πριν από τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων, η προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.) επί της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης, πράγμα το οποίο ούτε και αυτό τηρήθηκε εν προκειμένω, κατά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, με συνέπεια οι σχετικές συναφθείσες συμβάσεις να είναι άκυρες.(συγγνωστή πλάνη)
Ελ.Συν/Ζ Κλ/178/2015
Υπηρεσίες σίτισης:Κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης και η νομιμότητα της υποκείμενης διαδικασίας διαπραγμάτευσης για την ανάθεση των υπηρεσιών σίτισης των ασθενών και του εφημερεύοντος προσωπικού Νοσοκομείου, καθόσον η δηλούμενη σε σχετική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου «σπουδαιότητα» παροχής των επίμαχων υπηρεσιών που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή για την επιλογή της εξαιρετικής διαδικασίας της σύναψης των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, με διαπραγμάτευση, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, δεν είναι δυνατό να στοιχειοθετήσει την έννοια της έκτατης και φανερά κατεπείγουσας ανάγκης και των αυταπόδεικτα απρόβλεπτων καταστάσεων κατά την έννοια των διατάξεων της περ. δ της παρ.3 του άρθρου 83 Ν. 2362/1995. και της περ. V του άρθρου 2 παρ.13 του ν. 2286/1995. Πλην της σπουδαιότητας παροχής των σχετικών υπηρεσιών, δεν πληρούνται και οι λοιπές σωρευτικά προβλεπόμενες ως αναγκαίες προϋποθέσεις για την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, ήτοι η ύπαρξη στο σώμα της ανωτέρω απόφασης πλήρους και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, από την οποία να προκύπτει σαφώς, ότι καθίσταται αντικειμενικά αδύνατη η τήρηση των διατάξεων που αφορούν τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού, καθώς και το γεγονός ότι το επείγον δεν απορρέει από ευθύνη του ιδίου φορέα
ΕλΣυν.Κλ..4/108/2016
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι υπό έλεγχο δαπάνες για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών συντήρησης δεν είναι νόμιμες κατά το μέρος που με τις σχετικές αποφάσεις περί ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών συντήρησης και τις οικείες συμβάσεις, επί των οποίων ερείδονται, δίδεται προγενέστερη της ημεροχρονολογίας σύναψης των συμβάσεων αυτών ισχύς, ήτοι, αναδρομικά από 1.12.2013..(..)Κατόπιν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι εν μέρει μη νόμιμες, πλην όμως, λαμβάνοντας υπόψη α) το γεγονός ότι η φερόμενη ως δικαιούχος των χρηματικών ενταλμάτων εταιρεία είχε υποβάλει έγγραφες προσφορές περί ανανέωσης των παρεχομένων ήδη, βάσει προηγούμενων συμβάσεων και λόγω αποκλειστικής αντιπροσώπευσης, υπηρεσιών συντήρησης, σε χρόνο προγενέστερο της 1.12.2013 (ημερομηνία έναρξης των παρεχομένων υπηρεσιών), β) την αδήριτη ανάγκη παροχής των υπηρεσιών συντήρησης του επίμαχου ιατρικού εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας, που βρίσκεται σε εντατική χρήση για την παραγωγή διαγνωστικών αποτελεσμάτων με ακρίβεια στο εν λόγω Νοσοκομείο, γ) το γεγονός ότι υπήρχε διαθέσιμη πίστωση, η οποία εν τέλει δεσμεύθηκε από το Νοσοκομείο και αναλήφθηκαν οι σχετικές υποχρεώσεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά επειδή θεώρησαν συγγνωστώς ότι μπορούσαν να ενεργήσουν κατά τον τρόπο αυτό. (συγγνωστή πλάνη)
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/4700/2013
Κατασκευή κτιρίου γεωτεχνικών υπηρεσιών:..Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι η διάταξη του άρθρου 2 παρ. 2 περ. γ΄ υποπερ. δδ΄ του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, δεν αντιβαίνει κατά περιεχόμενο στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. β΄ του Συντάγματος, καθόσον η καθιέρωση ενός επιπλέον διοικητικού προσταδίου ελέγχου, όπως είναι ο έλεγχος από την ως άνω Ανεξάρτητη Αρχή, που απολήγει στην έκδοση της απόφασης που εγκρίνει τη συμπληρωματική σύμβαση, ουδόλως μεταβάλλει ή απομειώνει την ανατεθείσα από την ανωτέρω συνταγματική διάταξη αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου εφ’ όλης της διαδικασίας σύναψης των συμβάσεων αυτών, δεδομένου ότι κατατείνει αφ’ ενός στην ενίσχυση της διαφάνειας της προηγηθείσας διοικητικής διαδικασίας (βλ. άρθρο 1 του ν. 4013/2011 και την οικεία εισηγητική έκθεση), καθόσον αφορά σε ειδικές περιπτώσεις ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων με προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, οι οποίες, λόγω του υψηλού κριτηρίου υποκειμενικότητας που ενέχουν, αποτελούν πεδίο αυξημένης επικινδυνότητας και εμφιλοχώρησης κρουσμάτων διαφθοράς, αφ’ ετέρου δύναται, ενόψει και των ειδικών χαρακτηριστικών των ως άνω υποβαλλόμενων συμβάσεων, να εξυπηρετεί το γενικότερο δημόσιο συμφέρον και να συμβάλει θετικά στην άσκηση του ελέγχου που θα διεξάγει μεταγενεστέρως, κατά συνταγματική επιταγή, το Ελεγκτικό Συνέδριο. Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι απορριπτέος τυγχάνει και ο ισχυρισμός της αιτούσας περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων αυτής, όσον αφορά στον χρόνο υποβολής του φακέλου στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, δεδομένου ότι η υποβολή αυτή μετά την έκδοση της απόφασης για την έγκριση της συμπληρωματικής σύμβασης αποδεικνύει τη γνώση των οργάνων αυτών περί ισχύος της εν λόγω διαδικασίας, ο χρόνος δε της ως άνω υποχρέωσης υποβολής προκύπτει με σαφή τρόπο από τις προεκτεθείσες διατάξεις, ενώ, περαιτέρω, η αναγνώριση πλάνης στην περίπτωση που η εγκριτική της συμπληρωματικής σύμβασης απόφαση εκδίδεται σε χρόνο αρκετά μεταγενέστερο της έναρξης ισχύος της εξαιρετικής νομιμοποιητικής διάταξης του ν. 4146/2013, θα οδηγούσε κατ’ ουσίαν σε ανεπίτρεπτη επέκταση αυτής. Κατά τη γνώμη, όμως, του Συμβούλου Γεωργίου Βοΐλη, η μη τήρηση και μόνο του ως άνω τύπου της προηγούμενης σύμφωνης γνώμης της Ανεξάρτητης Αρχής και εφ’ όσον η υπό κρίση σύμβαση δεν πάσχει οποιασδήποτε άλλης πλημμέλειας σύμφωνα με τις διατάξεις που τη διέπουν, δεν αρκεί από μόνη της για να αποτελέσει διακωλυτικό λόγο για τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης. Πλην, όμως, η γνώμη αυτή δεν εκράτησε.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται, κατά πλειοψηφία, ότι η αίτηση της Περιφέρειας ... για αναθεώρηση της 3630/2013 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθεί.