Ελσυν/Τμ7/26/2009
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Προμήθεια αποκριάτικων στολών για τις αποκριάτικες εκδηλώσεις Δήμου. Μη νόμιμα η εντελλόμενη δαπάνη εντάχθηκε σε κωδικό «Έπιπλα και Σκεύη», ο οποίος δεν έχει καμία συνάφεια με την ως άνω προμήθεια, σύμφωνα με το π.δ.315/1999.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
Ελσυν/Τμ7/111/2009
Προμήθεια αποκριάτικων στολών για τις αποκριάτικες εκδηλώσεις Δήμου. Μη νόμιμα η εντελλόμενη δαπάνη εντάχθηκε σε κωδικό «Έπιπλα και Σκεύη», ο οποίος δεν έχει καμία συνάφεια με την ως άνω προμήθεια, σύμφωνα με το π.δ.315/1999.
ΕλΣυν/Τμ7/157/2009
Προμήθεια υδραυλικών εξαρτημάτων για τις επισκευαστικές ανάγκες του δικτύου ύδρευσης Δήμου. Μη νόμιμη δαπάνη, καθόσον: α) η σχετική σύμβαση υπεγράφη μεταγενέστερα από την πραγματοποίηση της προμήθειας, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα, βάσει των αρχών του δικαίου, η παραπάνω σύμβαση να ανατρέχει στο παρελθόν, β) η επιτροπή παραλαβής ουδέποτε παρέλαβε τα υδραυλικά εξαρτήματα συντάσσοντας σχετικό πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α, αντίθετα μάλιστα προέβη στη σύνταξη αρνητικού πρωτοκόλλου παραλαβής και γ) η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την οριστική παραλαβή δεν προβλέπεται από καμία διάταξη νόμου
ΕλΣυν/Τμ.7/292/2010
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ-ΠΡΟΝΗΘΕΙΕΣ(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνη είναι νόμιμη, αφού πρόκειται για την προμήθεια και παροχή φαγητού στο πλαίσιο διοργάνωσης από το Δήμο πολιτιστικών εκδηλώσεων, αφενός εθιμοτυπικού χαρακτήρα (αποκριάτικες εκδηλώσεις), αφετέρου για τη διατήρηση τοπικού εθίμου (….). Συνεπώς, συνάδει με τη μέριμνα για την προαγωγή των πολιτιστικών και πνευματικών ενδιαφερόντων των κατοίκων του Δήμου αυτού και συμβάλλει, με την ευρύτερη έννοια, στη λειτουργική δραστηριότητα και στην εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου, με τη δημιουργία κινήτρων για τη διατήρηση της πολιτιστικής και ιστορικής συνείδησης. Περαιτέρω δε, η δαπάνη αυτή δεν υπερβαίνει το προσήκον μέτρο, ενόψει του πληθυσμού του Δήμου και της σπουδαιότητας των εορτών αυτών τόσο για τον ίδιο το Δήμο όσο και για τους δημότες του.
ΕλΣυν/Κλ7/246/2014
Προμήθεια αντλητικών συγκροτημάτων.(....) Σε κάθε περίπτωση, η αναθέτουσα αρχή δεν μπορεί στο δεύτερο στάδιο της αξιολόγησης (βαθμολόγησης) των τεχνικών προσφορών να χρησιμοποιεί κριτήρια που συνδέονται με την εκτίμηση της καταλληλότητας των διαγωνιζομένων να εκτελέσουν τη σύμβαση, καθόσον αυτά χρησιμοποιήθηκαν ήδη κατά το πρώτο στάδιο, για την παραδεκτή συμμετοχή των υποψηφίων στο διαγωνισμό. Ειδικότερα, το κριτήριο της εμπειρίας, το οποίο αφορά στην καταλληλότητα των διαγωνιζομένων να εκτελέσουν τη σύμβαση, αξιολογείται στο πρώτο στάδιο του διαγωνισμού (και εάν δεν υπάρχει στο πρόσωπο υποψηφίου, κρίνεται απαράδεκτη η προσφορά του) και δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί εκ νέου για τη βαθμολόγηση των προσφορών, η δε πρόβλεψή του στη διακήρυξη, ως κριτήριο αξιολόγησης αυτών, καθιστά αυτή μη νόμιμη (Αποφάσεις Μείζονος Επταμελούς Σύνθεσης 610/2012, 992/2011, αποφάσεις VI Τμήματος 3061/2014, 3014/2013, πρβλ. απόφασεις ΔΕΚ της 20.9.1988, C-31/1987, Beentjes, Συλλογή 1988, σελ. 4635, σκ. 15 έως 24, της 12.11.2009, C-199/2007, Επιτροπή κατά Ελληνικής Δημοκρατίας, σκέψεις 51 έως 53, της 19.6.2003, C-315/2001, Gesellschaft fur Abfallentsorgungs -Technik GmbH (GAT), σκ. 59 έως 67, της 24.1.2008, C-532/2006, Εμ. Γ. Λιανάκης Α.Ε., σκ. 26 έως 32, Ε.Α. Στ.Ε. 1148/2009. 1318/2009, 100/2009, 1091/2006). (....) Ενόψει όμως των συνθηκών υπό τις οποίες εξελίχθηκε ο ελεγχόμενος διαγωνισμός, η πρόβλεψη της εμπειρίας ως κριτηρίου αναθέσεως, δεν άσκησε επιρροή, καθόσον σε αυτό το στάδιο είχε απομείνει μόνον μία συμμετέχουσα προμηθεύτρια εταιρεία και ως εκ τούτου, η βαθμολογία της με συνυπολογισμό της εμπειρίας, δεν προσέδωσε σε αυτήν οιαδήποτε συγκριτική υπεροχή σε σχέση με τους λοιπούς διαγωνιζόμενους.
ΣΤΕ/1533/2002
ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟ-ΑΥΤΟΔΙΚΑΙΗ ΕΚΠΤΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΞΙΩΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ:Επειδή, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν είναι νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη εφόσον δεν αναφέρει το ποσό της κάθε μιας των διαδοχικών συμβάσεων που συνήφθησαν μεταξύ της εν λόγω εταιρείας και του Δήμου … για την προμήθεια σκυροδέματος, αφού καμία από αυτές τις συμβάσεις δεν υπερέβαινε το 1.000.000 δραχμές. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος διότι, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, σε περίπτωση σύναψης περισσοτέρων συμβάσεων, κατά τη διάρκεια ενός έτους, μεταξύ αφενός δήμου ή κοινότητος και αφετέρου εταιρείας στην οποία μετέχει δημοτικός ή κοινοτικός άρχοντας, για την αυτοδίκαιη έκπτωση του τελευταίου, λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό που προκύπτει από τις επιμέρους συμβάσεις, στην προκείμενη δε περίπτωση, όπως αναφέρεται στην προσβαλλόμενη απόφαση και δεν αμφισβητείται από τον αιτούντα, η συνολική αξία των συμβάσεων που αυτός συνήψε κατά το έτος 1999 ανήλθε σε 14.200.816 δραχμές.(...)Απορρίπτει την αίτηση.
ΕλΣυν/Τμ.4/21/2010
Οι προμήθειες των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, ακόμη και όταν δεν εντάσσονται στο Ενιαίο Πρόγραμμα Προμηθειών, διέπονται από τις διατάξεις του ν. 2286/1995 και την προαναφερθείσα κατ' εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσα Π1/7446/14-1-2002 απόφαση του Υφυπουργού Ανάπτυξης, σύμφωνα με την οποία, για την εξεύρεση του χρηματικού ορίου, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση προμήθειας, λαμβάνεται υπόψη η κατά κωδικό αριθμό είδους του αρχείου ειδών του Υπουργείου Ανάπτυξης, δαπάνη (βλ. πρ. IV Τμ. 79/2003, 116/2001). Επειδή, όμως, η ανωτέρω κατηγοριοποίηση των ειδών ενδέχεται να άγει σε καταστρατηγήσεις, προς το σκοπό αποφυγής διενέργειας πρόχειρου ή τακτικού, κατά περίπτωση, διαγωνισμού, γίνεται παγίως δεκτό από το Δικαστήριο τούτο ότι, εφόσον πρόκειται για όμοια ή ομοειδή, κατά τη φύση του πράγματος και την αντίληψη των συναλλαγών, αγαθά, η υπέρβαση ή μη του ορίου, μέχρι του οποίου χωρεί προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, κρίνεται με βάση τη συνολικώς (αθροιστικώς) απαιτούμενη για την προμήθεια τέτοιων ειδών ετήσια δαπάνη (βλ. πρ. IV Τμ. 28 και 29/1997, 91/2000, 12 και 13/2001, 79/2003, 120/2005, 139/2006), ανεξάρτητα από το βαρυνόμενο Κ.Α.Ε.(βλ. πρ. IV Tμ. 8/2007) . Απαγορεύεται επομένως ο επιμερισμός τέτοιων αγαθών σε μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες κατηγορίες και στη συνέχεια η χωριστή διενέργεια περισσότερων απευθείας αναθέσεων ή πρόχειρων διαγωνισμών, με βάση το ύψος κάθε μερικότερης δαπάνης, που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής δαπάνης, καθόσον με την τμηματική ανάθεση των όμοιων/ομοειδών αγαθών καταστρατηγείται η θεμελιώδης αρχή της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων, που είναι η διενέργεια διαγωνισμού (βλ. Πράξεις IV Τμ. 12, 31, 116/2001, 26, 203, 212/2003, 75, 60, 180/2004, 64, 124, 129/2005, 20, 117/2006, 8, 24/2007 κ.ά.). Περαιτέρω, είναι επιτρεπτή η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, εφόσον συντρέχουν λόγοι επείγουσας ανάγκης, που οφείλεται σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες καταστάσεις. Κατά πάγια δε νομολογία του Τμήματος, οι απρόβλεπτες περιστάσεις πρέπει να συναρτώνται με εξαιρετικά και ασυνήθη γεγονότα, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να απορρέουν από ευθύνη της αναθέτουσας αρχής και αντικειμενικά δεν ήταν δυνατό να προβλεφθούν κατά τον προγραμματισμό των σχετικών υπηρεσιών, παρά την επίδειξη της ενδεδειγμένης επιμέλειας και προσοχής από την αναθέτουσα αρχή. Επίσης, από τη φύση της απόφασης για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, επιβάλλεται να περιέχει κάθε φορά πλήρη και σαφή αιτιολογία περί της συνδρομής των προϋποθέσεων για την εφαρμογή της, η δε κρίση της αναθέτουσας αρχής περί της συνδρομής των ανωτέρω περιστάσεων υπόκειται, ως νομική, σε πλήρη έλεγχο ορθής εκτίμησης και χαρακτηρισμού από το Δικαστήριο. (βλ. ενδεικτικά Πράξεις 5, 22, 50/2007, 57, 113, 117, 139/2006 IV Τμήματος Ελ. Συν.).
ΕΣ/ΤΜ.7/129/2010
Χρηματοδοτική μίσθωση βυτιοφόρων αυτοκινήτων.(..) Το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης, κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από όσα δέχθηκε με την προσβαλλόμενη με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πράξη του, στις ορθές και νόμιμες σκέψεις της οποίας παραπέμπει προς αποφυγή επαναλήψεων. Ειδικότερα κρίνει ότι τα βυτιοφόρα και τα απορριμματοφόρα οχήματα αποτελούν ομοειδή αγαθά, που εντάσσονται στην ίδια κατηγορία γένους και συγκεκριμένα στα βαρέα οχήματα δημόσιας χρήσης, πράγμα που καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι με βάση τον επικαλούμενο από τον αιτούντα Δήμο 2195/2002 Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως αυτός τροποποιήθηκε με τον 2151/2003 όμοιο, και ειδικότερα σύμφωνα με το Παράρτημα Ι αυτού, τα προμηθευθέντα οχήματα ανήκουν στην ίδια ομάδα, αφού είναι κοινά τα τρία πρώτα ψηφία του κωδικού εκάστου αυτών (34133100-2 για τα βυτιοφόρα και 34144512-0 για τα απορριμματοφόρα). Εξάλλου, το ενιαίο των εν λόγω προμηθειών δεν αναιρείται από το γεγονός ότι τα ως άνω οχήματα κατασκευάζονται με διαφορετικές προδιαγραφές, προορίζονται να καλύψουν τις ανάγκες διαφορετικών υπηρεσιών του Δήμου και απαιτούν διαφορετικό προσωπικό, όπως αβασίμως προβάλλουν ο αιτών Δήμος και η παρεμβαίνουσα εταιρεία, δεδομένου ότι η εξέταση του ζητήματος του ενιαίου χαρακτήρα μίας προμήθειας, ώστε να κριθεί η ύπαρξη παράνομης κατάτμησής της, προς αποφυγή εφαρμογής διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, γίνεται με προσφυγή στα δεδομένα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ενώ η κατάταξη των προς προμήθεια ειδών σε διαφορετικούς κωδικούς του Ενιαίου Προγράμματος Προμηθειών, την οποία επικαλείται τόσο ο αιτών Δήμος όσο και η παρεμβαίνουσα εταιρεία, αποτελεί μεν συνεκτιμώμενο αλλά όχι δεσμευτικό στοιχείο κατά τη διενέργεια του ελέγχου νομιμότητας μίας δαπάνης, ενώ σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί την αναγνώριση συνδρομής συγγνωστής πλάνης στα όργανα του Δήμου, όταν άγει σε καταστρατήγηση επιτακτικών διατάξεων του εθνικού δικαίου και ειδικότερα των διατάξεων του άρθρου 98 παρ. 1β΄ του Συντάγματος και του άρθρου 8 παρ. 1 του εκτελεστικού της ως άνω συνταγματικής διάταξης ν. 2741/1999, όπως ισχύει, με τις οποίες καθιερώνεται, ο προσυμβατικός έλεγχος, μεταξύ άλλων, των συμβάσεων προμηθειών των Ο.Τ.Α. (πρβλ. Πράξη VII Τμ. 47/2010). ..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η 328/2009 πράξη του Τμήματος τούτου δεν πρέπει να ανακληθεί και η κρινόμενη αίτηση, καθώς και η συναφής παρέμβαση, πρέπει να απορριφθούν στο σύνολό τους. Απορρίπτει την, από 15.3.2010, αίτηση ανάκλησης του Δήμου ... Νομού ... και την από 15.4.2010 παρέμβαση της εταιρείας «...».
ΕΣ/ΤΜ.6/1391/2017
Αγορά ακινήτου. (..) ζητείται η ανάκληση της 127/2017 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία έγινε δεκτό ότι η υπό σύναψη σύμβαση με αντικείμενο την «Αγορά ακινήτου που θα λειτουργεί ως κεντρικό κτίριο της Περιφέρειας ...» δεν αφορά σε κατασκευή δημοσίου έργου, προμήθεια αγαθών ή στην παροχή δημόσιας υπηρεσίας, με συνέπεια να μην υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη III της παρούσας το Τμήμα κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου περιλαμβάνεται και ο έλεγχος των συμβάσεων αγοραπωλησίας ακινήτων μεγάλης οικονομικής αξίας, όπως αυτή προσδιορίζεται στα άρθρα 35 και 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, της αγοραπωλησίας νοουμένης ως προμήθειας από επαχθή αιτία πραγμάτων -κινητών και ακινήτων - υπό την έννοια των άρθρων 947 και 948 του Α.Κ.. Η σύμφωνη με το Σύνταγμα ερμηνεία δικαιολογεί τη διασταλτική διεύρυνση των εννοιολογικών στοιχείων των συμβάσεων «προμηθειών» και την συμπερίληψη σε αυτές, πλην των συμβάσεων προμήθειας κινητών, και εκείνες της προμήθειας ακινήτων. Η ανωτέρω ερμηνευτική εκδοχή δεν έρχεται σε αντίθεση με τα οριζόμενα στο άρθρο 2 του ν. 4412/2016, καθώς οι προβλεπόμενοι στο νόμο αυτό ορισμοί αναφέρονται στο ρυθμιστικό πεδίο του νόμου αυτού και των καθοριζομένων με τις διατάξεις του διαγωνιστικών διαδικασιών, και όχι στην οριοθέτηση της αρμοδιότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας. Συνεπώς, η κρίση του Κλιμακίου σύμφωνα με την οποία η υπό σύναψη σύμβαση αποτελεί σύμβαση αγοράς ακινήτου και δεν αφορά σε κατασκευή δημοσίου έργου, προμήθεια αγαθών ή στην παροχή δημόσιας υπηρεσίας, με συνέπεια να μην υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, πρέπει να ανακληθεί, κατ’ αποδοχή του σχετικού λόγου ανάκλησης.(..)Με τα δεδομένα αυτά - ενόψει και των αρχών της οικονομικότητας και αποδοτικότητας, ως μερικότερες εκδηλώσεις της γενικής αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, οι οποίες διέπουν τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και επιβάλλουν, μεταξύ άλλων, την εκπλήρωση των σκοπών των Ο.Τ.Α. με τη χρήση των αναγκαίων μόνο πόρων και με τήρηση της βέλτιστης δυνατής σχέσης μεταξύ των χρησιμοποιούμενων μέσων και των επιτυγχανόμενων αποτελεσμάτων (βλ. άρθρο 1 του ν.3871/2010 ²Δημοσιονομική Διαχείριση και Ευθύνη²) – το Τμήμα κρίνει αναγκαίο να αναβάλει την οριστική του κρίση, προκειμένου τα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας να αιτιολογήσουν ειδικώς με κάθε πρόσφορο μέσο τον συμφέροντα ή έστω ικανοποιητικό χαρακτήρα του τελικώς επιτευχθέντος τιμήματος των 19.800.000,00 ευρώ, το οποίο, ως αγοραία αξία, υπερβαίνει κατά 50% περίπου την αντικειμενική όμοια.(..)Τούτο, λαμβανομένου υπόψη ότι υπεβλήθη μόνο μία προσφορά στο διαγωνισμό και η 1057/5.5.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής ερείδεται, μόνον, επί της από 28.4.2017 έκθεσης εκτίμησης του ως άνω Πιστοποιημένου Εκτιμητή, ενώ η κρίση της περί σύντομης απόσβεσης του επιτευχθέντος τιμήματος δεν αρκεί. Ειδικότερα, στην έκθεση αυτή, δεν παρατίθεται επαρκής αιτιολογία, ως προς την εκτίμηση της αγοραίας αξίας του ακινήτου στο ποσό των 21.583.000,00 ευρώ, καθόσον τούτο εξήχθη από συγκριτικά στοιχεία της κτηματαγοράς που αφορούν επτά (7) επαγγελματικά κτίρια προς πώληση, για δύο (2) από τα οποία αναφέρονται μόνο οι τιμές, από τις σχετικές αγγελίες, που ζητούν οι πωλητές ακινήτων, που συνήθως δεν είναι οι τιμές που γίνονται τελικά οι μεταβιβάσεις, για τα υπόλοιπα δε πέντε (5) δεν γίνεται καμία αναφορά συγκεκριμένου συμβολαίου αγοραπωλησίας για ανάλογου εμβαδού ή θέσης ακίνητο. Και τούτο, σε συνδυασμό με το κοινώς γνωστό ότι η αγορά των ακινήτων διέρχεται κρίση, λόγω της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας που διανύει η Χώρα και της αυξημένης φορολόγησής τους, η οποία έχει οδηγήσει σε πτώση των τιμών τους ακόμα και κάτω από την αντικειμενική αξία τους.(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η ένδικη αίτηση πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή, να απορριφθεί η ασκηθείσα παρέμβαση, περαιτέρω δε πρέπει να αναβληθεί η οριστική κρίση του Τμήματος, προκειμένου η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας να αιτιολογήσει ειδικά και ορισμένα την απόκλιση μεταξύ αντικειμενικής αξίας και τελικώς επιτευχθέντος τιμήματος, με συγκριτική παράθεση όλων των στοιχείων, που έλαβε σχετικώς υπόψη της, κατά τα προεκτεθέντα.
ΕΣ/ΤΜ.1/183/2016
ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ:Ζητείται παραδεκτώς η ακύρωση της 122/0052/24.1.2012 απόφασης του αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, με την οποία επιβλήθηκε δημοσιονομική διόρθωση σε βάρος του εκκαλούντος ποσού 551.565 ευρώ, που προέρχεται από χρηματοδότηση της πράξης με κωδικό ΟΠΣ 237059/2 του υποέργου «αναβάθμιση του συστήματος μαγνητικού τομογράφου».΄(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, η επίμαχη απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης και ανάκτησης του ως άνω ποσού παρίσταται νόμιμη, καθόσον το εκκαλούν νομικό πρόσωπο δεν προχώρησε σε αναβάθμιση ενός ήδη λειτουργούντος αξονικού τομογράφου σύμφωνα με τις διατάξεις του εδ. VI της παρ. 13 του άρθρου 2 του ν.2286/1995, της παρ. 2β του άρθρου 25 του π.δ. 60/2007 και της παρ. 2β του άρθρου 31 της οδηγίας 2004/18/ΕΚ (πρβλ. Ε.Σ. 2097/2011), αλλά στην εξ αρχής προμήθεια ενός αξονικού τομογράφου με διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά από τα προκηρυχθέντα, τροποποιώντας κατ’ ουσία τους όρους του διαγωνισμού, αφού προέβη σε βελτίωση των αρχικά προβλεπόμενων τεχνικών προδιαγραφών και κατά συνέπεια σε τροποποίηση του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης, παραβιάζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και διαφάνειας (πρβλ. ΣτΕ 1059/2008). Εξάλλου, η δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να προσφύγει στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (συμπληρωματική σύμβαση) χωρίς δημοσίευση προκήρυξης (άρθρα 25 παρ. 2β του π.δ. 60/2007 και 31 παρ. 2β της οδηγίας 204/18/ΕΚ) προϋποθέτει ότι η αρχική σύμβαση έχει ήδη εκτελεστεί, γεγονός που δε συνέτρεξε εν προκειμένω, αφού είχε μεν υπογραφεί η αρχική σύμβαση προμήθειας αξονικού τομογράφου, αυτός όμως δεν είχε παραδοθεί (πρβλ. Ε.Σ. 1281/2010, 149/2009, 86/2008, πραξ. IV Τμ. 132/2007, Στ Κλιμ. 93/2001), τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από το εκκαλούν είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Περαιτέρω, αλυσιτελώς προβάλλεται από το εκκαλούν ότι η παράταση του χρόνου παράδοσης και εγκατάστασης του αξονικού τομογράφου έγινε προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα δυσλειτουργίας και περαιτέρω οικονομικής επιβάρυνσης του Νοσοκομείου. Επιπλέον, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι δεν αιτιολογείται η ανάγκη αναβάθμισης του εν λόγω αξονικού τομογράφου πριν καν αυτός εγκατασταθεί, ενώ τα αναφερόμενα στην επιστολή του Διευθυντή της Ιατρικής Υπηρεσίας του Τμήματος Αξονικής Τομογραφίας και του Διευθυντή της Τεχνικής Υπηρεσίας στην οποία παραπέμπει η 9/15.4.2009 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου ότι κατά αυτόν τον τρόπο το μηχάνημα «θα αξιοποιηθεί πλήρως και θα επεκταθεί τεχνολογικά καλύπτοντας τις διαγνωστικές απαιτήσεις του μέλλοντος με την απόκτηση των ακόλουθων στοιχείων τα οποία προσεφέρθησαν προς επιλογή από την εταιρεία στον εν λόγω διαγωνισμό και αξιολογήθηκαν», πέραν του ότι είναι γενικόλογα και αόριστα, δεν παραθέτουν εκείνους τους τεχνικούς λόγους για τους οποίους κατέστη αναγκαία η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης και η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης σε τόσο σύντομο μάλιστα χρονικό διάστημα από την υπογραφή της αρχικής σύμβασης. Περαιτέρω, αόριστα με την υπό κρίση έφεση προβάλλεται ότι μελλοντική αναβάθμιση του εν λόγω αξονικού τομογράφου για λόγους τεχνικής ομοιογένειας και συμβατότητας των συστημάτων θα ανατίθετο υποχρεωτικά στην αρχική προμηθεύτρια εταιρεία. Εξάλλου, αλυσιτελώς προβάλλεται για την αιτιολόγηση της απευθείας ανάθεσης το γεγονός ότι το κόστος της βασικής σύνθεσης και το κόστος της αναβάθμισης που προσέφερε η προμηθεύτρια εταιρεία είναι μικρότερο από το κόστος της βασικής σύνθεσης της ΦΙΛΙΠΣ ΑΕΒΕ. Τέλος, απορριπτέος ως αβάσιμος καθίσταται και ο προβαλλόμενος ισχυρισμός του εκκαλούντος νομικού προσώπου περί συνδρομής στο πρόσωπό του συγγνωστής πλάνης, ενόψει ότι α) ζητούνταν με τη διακήρυξη να προσφερθούν και οι δυνατότητες αναβάθμισης του μηχανήματος, β) καμία από τις συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες δεν αμφισβήτησε τους όρους της διακήρυξης όσον αφορά τις δυνατότητες αναβάθμισης, γ) η προμήθεια του μηχανήματος υφίστατο όταν συνήφθη η σύμβαση αναβάθμισης, δ) οποιαδήποτε αναβάθμιση στο μέλλον θα ανατίθετο υποχρεωτικά στην ίδια προμηθεύτρια εταιρεία και ε) η σύμβαση αναβάθμισης είχε τύχει προεγκρίσεως από την Περιφέρεια Ηπείρου, με αποτέλεσμα να του δημιουργηθεί δικαιολογημένα η πεποίθηση ότι η ως άνω διαδικασία είναι νόμιμη. Τούτο δε διότι, λόγοι αναγόμενοι στην προαίρεση του τελικού δικαιούχου δεν είναι δυνατό να προβληθούν στο πλαίσιο δημοσιονομικής ανάκτησης που ερείδεται σε αντικειμενικά μόνο δεδομένα, όπως στην προκείμενη περίπτωση, που η αιτία ανάκτησης συνίσταται στην παραβίαση του εθνικού και κοινοτικού δικαίου σχετικά με την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων (πρβλ. Ε.Σ. Ολομ. 487/2014, 210/2011, Ι Τμ. 1748/2015, 2341/2014, C-385/02 Επιτροπή κατά Ιταλίας, σκ. 40). Ενόψει των ανωτέρω παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των ισχυρισμών του εκκαλούντος, με τους οποίους αμφισβητείται η ερειδόμενη σε διαφορετική νομική βάση διαπιστωθείσα από την Ε.Δ.Ε.Λ. και περιλαμβανόμενη στην ως άνω, από 16.4.2010 Έκθεση Ελέγχου, παράβαση, που αφορά στη μη σαφή διατύπωση των όρων της 36/6.12.2007 διακήρυξης ανοικτού διαγωνισμού, με συνέπεια την ανάδειξη του αναδόχου προμηθευτή, στον οποίο μετέπειτα ανατέθηκε η επίδικη συμπληρωματική προμήθεια, κατά παρέκκλιση των αρχών της διαφάνειας και της ίση μεταχείρισης των διαγωνιζομένων λόγω την αδυναμίας επιβεβαίωσης από την αναθέτουσα αρχή της κατάρτισης στο διαγωνισμό ισοδύναμης συγκριτικά σύνθεσης και τιμής εκ μέρους των συμμετεχόντων και περαιτέρω την αδυναμία σύγκρισης και βαθμολόγησης κατά τρόπο ενιαίο και αντικειμενικό των υποβληθέντων σε αυτόν προσφορών.
ΔΕΝ ΑΝΑΙΡΕΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/333/2021