ΕΡΓΑ. ζητεί παραδεκτώς την αναθεώρηση της 2121/2015 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με την απόφαση αυτή απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης του Ελληνικού Δημοσίου κατά της 462/2014 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου «Φράγμα Αχυρών και συναφή έργα στο Ν. ...», για το τμήμα που αφορά στην ανάθεση των επειγουσών πρόσθετων εργασιών ....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, μη νομίμως εχώρησε η πληρωμή των επειγουσών πρόσθετων εργασιών που εγκρίθηκαν με τις αποφάσεις.......του Γ.Γ.Δ.Ε. πριν από την έγκριση του 4ου Α.Π.Ε., στον οποίο συμπεριλήφθησαν, και τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, όσα δε αντίθετα προβάλλονται με την υπό κρίση αίτηση και με την ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα(..) Περαιτέρω, ανεξαρτήτως των ανωτέρω, κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλόμενη απόφαση, από τη σαφή διατύπωση του άρθρου 57 παρ. 3 του ν. 3669/2008 προκύπτει ότι με το κονδύλι των απροβλέπτων καλύπτονται εργασίες, οι οποίες προκύπτουν από τη μεταβολή του νομοθετικού πλαισίου, καθώς και διαφορές στις ποσότητες των εργασιών που πρέπει να εκτελεσθούν και οφείλονται σε προφανείς παραλείψεις ή σφάλματα των προμετρήσεων, ενώ σε καμία περίπτωση δεν δύναται το κονδύλι αυτό να αναλώνεται για την πληρωμή επειγουσών πρόσθετων εργασιών, όπως εν προκειμένω, οι οποίες προέκυψαν από απρόβλεπτες περιστάσεις και είναι δυνατόν να συμπεριληφθούν σε Σ.Σ.Ε., ούτε είναι δυνατόν, σε μία τέτοια περίπτωση, να χρησιμοποιείται η Σ.Σ.Ε. ως εργαλείο λογιστικής τακτοποίησης της άτακτης διαχείρισης των κονδυλίων της αρχικής σύμβασης...Απορρίπτει την αίτηση αναθεώρησης, καθώς και την υπέρ αυτής παρέμβαση. 

Συμπληρωματική σύμβαση. Εργο οδοποιίας. Εργασίες, που αποτελούν προσαύξηση εργασιών, που προβλέπονται από τη μελέτη του έργου καλύπτονται από το κονδύλιο των απροβλέπτων και δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. Η ανάγκη εκτέλεσης εργασιών αποκατάστασης κατολισθήσεων με τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης είναι αναιτιολόγητη, αφού δεν προκύπτει ούτε ο λόγος των κατολισθήσεων ούτε η ευθύνη του αναδόχου. Αόριστη προβολή ισχυρισμού περί μη δυνατότητας τεχνικού ή οικονομικού αποχωρισμού εργασιών από την κύρια σύμβαση χωρίς την πρόκληση προβλημάτων για τις αναθέτουσες αρχές. Διαπίστωση ουσιωδών νομικών πλημμελειών που κωλύουν την υπογραφή της σύμβασης. Με την 263/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου

Κατασκευή υπόγειων διαβάσεων...ζητείται η αναθεώρηση της 2753/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην τρίτη (ΙΙΙ) νομική σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθά τόσο το Τμήμα όσο και το Κλιμάκιο έκρινε ότι είναι κατά χρόνο αναρμόδιο να διενεργήσει προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας για τις εργασίες υπό στοιχ. α΄ και β΄ της συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον οι εργασίες αυτές είχαν ήδη εκτελεστεί. Ο δε προβαλλόμενος ισχυρισμός της αιτούσας εταιρείας ότι οι σχετικές εργασίες δεν έχουν ολοκληρωθεί, αλλά έχει εκτελεστεί μόνον ένα μέρος αυτών (ποσοστό 20% περίπου), είναι απορριπτέος προεχόντως ως αλυσιτελής, καθόσον ο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου προϋποθέτει έργο «υπό εκτέλεση», δηλαδή έργο του οποίου οι εργασίες θα εκτελεσθούν μετά την κρίση του Δικαστηρίου ότι η οικεία διαδικασία είναι νόμιμη και όχι σύμβαση, η οποία έχει ήδη εκτελεσθεί, έστω και μερικώς. Τούτο δε ανεξαρτήτως του ότι σε κάθε περίπτωση ο εν λόγω ισχυρισμός προβάλλεται αναποδείκτως. Εξάλλου, η αιτούσα ούτε και ενώπιον του παρόντος Τμήματος επικαλείται ούτε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι οι εν λόγω εργασίες ανατέθηκαν κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 44 του π.δ.609/1985, ούτε ότι τηρήθηκε η προβλεπόμενη σ’ αυτές διαδικασία (σύνταξη τεχνικής περιγραφής των εργασιών από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία, αιτιολόγηση του επείγοντος, εκτίμηση της δαπάνης και έγκριση αυτών από την Προϊσταμένη Αρχή, βλ. και αποφ. 2093/2011 Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης Ελ. Συν. όπου και μειοψηφία). Τέλος, απορριπτέος τυγχάνει ο ισχυρισμός της αιτούσας ότι μέχρι την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης υφίστατο πάγια νομολογία περί του ότι δεν ασκεί επιρροή για τον έλεγχο νομιμότητας η ενδεχόμενη μερική εκτέλεση των σχετικών εργασιών, δοθέντος ότι η πλέον πρόσφατη και πάντως οπωσδήποτε ισχύουσα κατά το χρόνο έκδοσης της προσβαλλόμενης απόφασης πάγια νομολογία του δικαστηρίου δέχεται ότι ο αρμόδιος δικαστικός σχηματισμός είναι χρονικά αναρμόδιος να ελέγξει έστω και μερικώς εκτελεσθείσα σύμβαση (βλ. αποφ. VI Τμ. Ελ. Συν 2219, 276, 272, 1250/2011, 1623/2010, πράξη 71/2007).Απορρίπτει την αίτηση αναθεώρησης της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «.....» κατά της 2753/2011 απόφασης του VI Τμήματος 

Η σύναψη συμπληρωματικής συμβάσεως προηγείται, κατά κανόνα, της εκτελέσεως των εργασιών που περιλαμβάνονται σε αυτήν και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη νομιμότητα της εκτελέσεώς τους. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή η εκτέλεση πρόσθετων επειγουσών εργασιών, υπό τις αυστηρές προϋποθέσεις του άρθρου 56 του Ν. 3669/2008, δηλαδή μετά τη σύνταξη τεχνικής περιγραφής αυτών από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία, αιτιολόγηση του επείγοντος, εκτίμηση της δαπάνης των εργασιών και έγκριση αυτών από την Προϊσταμένη Αρχή και ενδεχομένως πριν από την σύνταξη του Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών, οπότε, στην περίπτωση αυτή, προηγείται η εκτέλεσή τους και έπεται η κατάρτιση της συμπληρωματικής συμβάσεως. Οι ως άνω συμπληρωματικές εργασίες μπορεί να εκτελεσθούν πριν από τη σύνταξη Α.Π.Ε. και πριν από τη σύναψη συμβάσεως, μετά από έγγραφη εντολή της υπηρεσίας προς τον ανάδοχο του αρχικού έργου ή σε επείγουσες περιπτώσεις, μετά από προφορική εντολή στον τόπο του έργου, η οποία καταχωρείται στο ημερολόγιο αυτού (Απόφαση Μείζονος Τμήματος Επταμελούς Σύνθεσης 2093/2011, Πράξη VII Τμήματος Ε.Σ. 29/2010). Πέραν των ως άνω τυπικών προϋποθέσεων απαιτείται ωσαύτως όπως αυτές χαρακτηρίζονται ως επείγουσες, υπό την έννοια ότι στοχεύουν στην αποτροπή άμεσου επικείμενου κινδύνου τόσο για τις εγκαταστάσεις του έργου που έχει ήδη εκτελεσθεί όσο και για τους εργαζομένους ή και διερχομένους από αυτό. Ο εξαιρετικός χαρακτήρας των εργασιών αυτών απαιτεί την ύπαρξη άμεσου κινδύνου καθόσον μόνον τότε δύναται να καταστεί εφικτή η πραγματοποίησή τους πάραυτα, χωρίς τη σύνταξη και έγκριση Α.Π.Ε., ακόμη και με προφορική εντολή που καταχωρείται στο ημερολόγιο του έργου. Σε κάθε περίπτωση που η αναθέτουσα αρχή επικαλείται την διενέργεια πρόσθετων επειγουσών εργασιών, πέραν των τυπικών προϋποθέσεων (σύνταξη τεχνικής περιγραφής, εκτίμηση της δαπάνης, έγκριση από την Προϊσταμένη Αρχή ή προφορική εντολή καταχωρημένη στο ημερολόγιο του έργου) απαιτείται η συνδρομή της ουσιαστικής προϋποθέσεως του επείγοντος, δηλαδή του εξαιρετικού κινδύνου υπό την έννοια που προεκτέθηκε. (...)Οι ως άνω διατάξεις, λόγω του εξαιρετικού χαρακτήρα τους, πρέπει να ερμηνεύονται στενά, το δε βάρος αποδείξεως της συνδρομής των έκτακτων και απρόβλεπτων περιστάσεων φέρει η αναθέτουσα αρχή (Δ.Ε.Ε. στην υπόθεση C-601/10, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Ελληνικής Δημοκρατίας). Ως απρόβλεπτες περιστάσεις νοούνται αιφνίδια πραγματικά γεγονότα, τα οποία δεν ανάγονται στο χρόνο καταρτίσεως της αρχικής συμβάσεως και τα οποία, παρότι η μελέτη (οριστική ή προμελέτη), με βάση την οποία προσδιορίσθηκε το τεχνικό αντικείμενο του έργου, υπήρξε κατά το δυνατόν πλήρης και ακριβής, αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής ώστε να ενταχθούν στο αρχικό έργο και την ήδη συναφθείσα σύμβαση (Απόφαση Τμήματος Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης 3205/2011, Αποφάσεις VI Τμήματος 2726/2010, 2506/2009, 1780/2009, Πράξεις VI Τμήματος 52/2007, 106/2003). Η απόφαση του αρμοδίου οργάνου περί προσφυγής στην εξαιρετική αυτή διαδικασία της απευθείας αναθέσεως μέσω καταρτίσεως συμπληρωματικής συμβάσεως, ως εκ της φύσεώς της, πρέπει να είναι ειδικώς και επαρκώς αιτιολογημένη, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος της συνδρομής των αναγκαίων για την κατάρτισή της προϋποθέσεων (Αποφάσεις VI Τμήματος 2066/2010, 286/2010, 285/2010, 136/2010). Περαιτέρω, με το ποσό του κονδυλίου των απροβλέπτων της αρχικής συμβάσεως καλύπτονται εργασίες, οι οποίες προκύπτουν από τη μεταβολή του νομοθετικού πλαισίου, η οποία λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια εκτελέσεως και επιβάλλει αναγκαστικές τροποποιήσεις στο σχεδιασμό του αρχικού έργου, εργασίες, οι οποίες προκύπτουν από απαιτήσεις της κατασκευής, δεν οφείλονται σε απρόβλεπτες συνθήκες και κρίνονται απαραίτητες για την αρτιότητα του έργου (π.χ. κακοτεχνίες), καθώς και διαφορές, οι οποίες προκύπτουν στις ποσότητες των εργασιών που πρέπει να εκτελεσθούν και οφείλονται σε προφανείς παραλείψεις ή σφάλματα των προμετρήσεων (Αποφάσεις VI Τμήματος 792/2011, 791/2011). Τέλος, ουσιώδη διαδικαστικό τύπο για τη σύναψη της συμπληρωματικής συμβάσεως, συνιστά η σύνταξη από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών (Α.Π.Ε.), ο οποίος υπογράφεται από τον ανάδοχο και οριστικοποιείται με την έγκρισή του από την Προϊσταμένη Αρχή, περιλαμβάνει δε τα ουσιώδη οικονομικά δεδομένα τόσο της αρχικής όσο και της συμπληρωματικής συμβάσεως.

ΕΡΓΑ. ζητείται η αναθεώρηση της υπ΄αριθμ. 27/2013 απόφασης του VI Τμήματος κατά το μέρος που με αυτή δεν ανακλήθηκε η 429/2012 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(..)Με την παραπάνω πράξη του, το Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφενός απείχε του ελέγχου όσον αφορά σε ορισμένες, περιλαμβανόμενες στο σχέδιο της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου, εργασίες, και αφετέρου έκρινε ότι κωλύεται   η υπογραφή του σχεδίου της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου «Κατασκευή Φράγματος Ιασίου» κατά τα λοιπά.   Με την παραπάνω προσβαλλόμενη απόφασή του  το VI  Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, α) δέχθηκε εν μέρει την από 22.10.2012 αίτηση της Περιφέρειας ...(Περιφερειακή Ενότητα ...), β) δέχθηκε εν μέρει την υπέρ αυτής, από 23.11.2012 πρόσθετη παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «...  Α.Ε.», γ) ανακάλεσε εν μέρει την 429/2012 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και δ) αποφάνθηκε  ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως του έργου «Κατασκευή Φράγματος Ιασίου», κατά το μέρος που σε αυτήν εντάσσονται μόνον οι επιπλέον ποσότητες γενικών εκσκαφών, σιδηρού οπλισμού και σκυροδεμάτων, πλην αυτών που αφορούν στην κατασκευή του διαφραγματικού τοίχου, υπό τον όρο της παρατάσεως της διάρκειας της αρχικής συμβάσεως και της εκδόσεως αποφάσεως περί εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων.(..)Το Τμήμα της Μείζονος Επταμελούς Σύνθεσης δέχεται, κατά πλειοψηφία, ότι το Κλιμάκιο και το VI Τμήμα με τις προσβαλλόμενες πράξη και απόφασή τους αντίστοιχα, ορθώς ερμήνευσαν και εφάρμοσαν το νόμο, καθόσον δεν αποδεικνύεται ο άμεσος επικείμενος κίνδυνος που επέβαλε την εκτέλεση των ως άνω εργασιών, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι ούτε υπάρχει προφορική εντολή προς τούτο, καταχωρηθείσα στο ημερολόγιο του έργου ούτε ακολουθήθηκε η σχετικώς προβλεπόμενη διαδικασία του άρθρου 56 του ν. 3669/2008. ...Απορρίπτει την ως άνω αίτηση αναθεώρησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.

ΕΡΓΑ.ζητείται η αναθεώρηση της 27/2017 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτικής αίτησης της ήδη αιτούσας Περιφέρειας ... για ανάκληση της 357/2016 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Περιφερειακή Οδός....Με την προσβαλλόμενη απόφαση του VI Τμήματος, απορριπτικής αίτησης της ήδη αιτούσας για ανάκληση της 357/2016 πράξης του Ε' Κλιμακίου, με την οποία έγινε δεκτό ότι η εκτέλεση των περιλαμβανομένων στην ελεγχόμενη σύμβαση εργασιών (υπό στοιχεία 1 και 2) δεν οφείλεται σε απρόβλεπτα γεγονότα ή καταστάσεις, αλλά σε πλημμέλειες της αρχικής μελέτης, ενώ οι υπό στοιχεία 3 και 4 κατηγορίες εργασιών συνιστούν ανεπίτρεπτη, εκ των υστέρων, επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου,  κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου της συμπληρωματικής σύμβασης...Με τα δεδομένα αυτά το παρόν Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχουν, εν προκειμένω, οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Ειδικότερα:...Ως προς την πρώτη κατηγορία εργασιών, ήτοι αυτή των πρόσθετων εκσκαφών, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι είχε επέλθει τέτοιας έκτασης κλιματική αλλαγή που να δικαιολογεί την ανάγκη υπερδιπλασιασμού του βάθους των εκσκαφών....Σχετικά με την ανεπάρκεια των υλικών Ε4 στην κοίτη του ποταμού Πέλεκα, στα συμβατικά τεύχη δεν προσδιορίζεται ρητά ότι η κοίτη του ποταμού Πέλεκα έχει οριστεί κατά τρόπο δεσμευτικό ως ο τόπος απόληψης των αναγκαίων για την εκτέλεση του έργου αδρανών υλικών...Τέλος, οι πρόσθετες δαπάνες για την τοποθέτηση κιγκλιδωμάτων στις προς κατασκευή γέφυρες και την εκτέλεση πρόσθετων μελετών κατ’ απαίτηση των κατοίκων, ώστε να έχουν πρόσβαση στις παρακείμενες ιδιοκτησίες τους μετά την κατασκευή του δρόμου, συνιστούν προφανείς αλλαγές στον αρχικό σχεδιασμό του έργου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι παραλείψεις της αρχικής μελέτης, με την οποία έπρεπε να είχαν προβλεφθεί τόσο η τοποθέτηση των κιγκλιδωμάτων όσο και οι δίοδοι πρόσβασης στις γειτνιάζουσες με το έργο ιδιοκτησίες....Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης και η υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.

ζητείται παραδεκτώς  η αναθεώρηση της 3490/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. II σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς ερμηνεύθηκαν και εφαρμόστηκαν με την προσβαλλόμενη απόφαση οι προεκτεθείσες διατάξεις, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών. Τέλος, το παρόν Τμήμα δεν δύναται να επιτρέψει τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής συμβάσεως, την οποία το ίδιο έκρινε μη νόμιμη κατά τα ανωτέρω, έστω και αν, όπως επικαλείται η αιτούσα Υπηρεσία, οι συμπληρωματικές αυτές εργασίες είναι αναγκαίες για την ασφάλεια και λειτουργικότητα του έργου, συντρέχει δε συγγνωστή πλάνη της ιδίας ως προς τη φύση των εργασιών αυτών ως απρόβλεπτων και επειγουσών, και συνεπώς το συναφές αίτημα πρέπει να απορριφθεί. Κατόπιν τούτου, και μη προβαλλομένου άλλου ισχυρισμού, η υπό κρίση αίτηση αναθεωρήσεως και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.

Δεν δικαιολογείται η ανάθεση εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών στον ανάδοχο του αρχικού έργου, καθόσον σφάλματα ή αστοχίες της αρχικής μελέτης, όσον αφορά στην ποιότητα και ποσότητα των εργασιών, που απαιτούνται δεν συνιστούν απρόβλεπτη περίσταση, ενώ πρόσθετες ή νέες εργασίες, που οφείλονται στους λόγους αυτούς καλύπτονται από το κονδύλιο των απροβλέπτων. Εξάλλου, δεν αιτιολογείται από την αναθέτουσα αρχή για κάθε επιμέρους εργα¬σία ότι κατέστη αναγκαία ως συμπληρωματική εξαιτίας υποδείξεων της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού ή της Επιτροπής Μεσογειακών Αγώνων. Το VI Τμήμα του Έλεγκτικού Συνεδρίου με την 938/2010 απόφασή του ανακάλεσε την προ- μνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου αναγνωρίζοντας συγγνωστή πλάνη στα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επιδιώκεται η ανάκληση της 115/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Περαιτέρω, ο αιτών Δήμος ισχυρίζεται ότι η έλλειψη αναλυτικής επιμέτρησης των εκτελεσμένων εργασιών, κατά το χρόνο υποβολής του σχεδίου σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο, δεν οφείλεται σε αδυναμία της αναθέτουσας αρχής για εκτέλεση της επιμέτρησης αυτής, όπως εσφαλμένα φέρεται να δέχεται το Κλιμάκιο, και ότι η έλλειψη αυτή έχει ήδη αναπληρωθεί, προσκομίζει δε συναφώς την από 6.3.2018 αναλυτική επιμέτρηση.  Επισημαίνεται, κατ’ αρχήν, ότι το Κλιμάκιο απείχε του ελέγχου όχι μόνο των εκτελεσμένων εργασιών αλλά, επιπλέον, και των μη εκτελεσμένων υπολειπόμενων, τις οποίες αδυνατούσε να προσδιορίσει ως αυτοτελή κατηγορία εργασιών (βλ. ανωτέρω υπό 2.Α), στο μέτρο που η αναθέτουσα αρχή δεν είχε καταγράψει αναλυτικά ούτε το σύνολο των αναγκαίων εργασιών της συμπληρωματικής σύμβασης, όπως επισημάνθηκε στην προηγούμενη σκέψη, ούτε εκείνες τις πρόσθετες εργασίες που κατά το χρόνο υποβολής είχαν ήδη εκτελεσθεί (ως εκ της έλλειψης επιμέτρησης των εργασιών αυτών).  Παρά δε την προσκόμιση των επιπλέον στοιχείων, η εν λόγω αδυναμία προσδιορισμού των υπολειπόμενων εργασιών εξακολουθεί να υφίσταται.  Επικουρικά, ωστόσο, το Κλιμάκιο επεσήμανε ότι, ακόμη και αν μπορούσε να ελέγξει τις υπολειπόμενες εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης, αυτές δεν θα ήταν νόμιμες, λόγω έλλειψης συνάφειας αυτών με το αντικείμενο του αρχικού έργου.  Πράγματι, το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης για τη «Βελτίωση κυκλοφοριακών συνθηκών Δήμου .......», αφορούσε στην εκτέλεση εργασιών οδοποιίας και συναφών εργασιών στο οδικό δίκτυο του Δήμου, χωρίς ειδικότερο εκ των προτέρων προσδιορισμό των οδών εκτέλεσης των εργασιών. Ως εκ της φύσης του αντικειμένου τούτου, που φέρεται να συνδέεται με την κάλυψη όχι μόνο των τακτικών αλλά και των έκτακτων αναγκών συντήρησης του οδικού δικτύου της εδαφικής περιφέρειας του Δήμου, δεν είναι δυνατόν να βεβαιωθεί ότι οι πρόσθετες εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης, που επίσης αφορούν σε έκτακτες εργασίες συντήρησης του ίδιου δικτύου, δεν περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της αρχικής.  Επιπλέον, εφόσον το αρχικό αντικείμενο δεν αποτελεί σαφώς οριοθετημένο έργο, δεν μπορεί να βεβαιωθεί ότι οι πρόσθετες εργασίες καθίστανται αναγκαίες για την ολοκλήρωση και τελειοποίηση του αρχικού έργου (Ε.Σ. Τμ. VI 6064/2015, 285/2012).  Τα ανωτέρω, ισχύουν ανεξαρτήτως του ότι, από τα προσκομιζόμενα στοιχεία, δεν προκύπτει με σαφήνεια αν το αρχικό έργο, η συμβατική διάρκεια του οποίου είχε ήδη λήξει κατά το χρόνο επέλευσης των επικαλούμενων έκτακτων συνθηκών, εξακολουθεί να εκτελείται.  Επομένως, ο εξεταζόμενος λόγος ανάκλησης δεν δύναται να ανατρέψει την διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια και, για τον λόγο αυτόν, πρέπει να απορριφθεί ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος.Δεν ανακαλεί την 115/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η αναθεώρηση α)της 1250/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και β)της 20/2011 πράξης του Ε΄ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την προσβαλλόμενη απόφαση, κατά την μειοψηφούσα γνώμη της οποίας, σε κάθε περίπτωση, πλην των ρητών νομοθετικών επιταγών, εκτέλεσης (έστω και μερικής) των εργασιών της σύμβασης, στερείται το Κλιμάκιο της κατά χρόνο αρμοδιότητας αυτού να προβεί στον έλεγχο νομιμότητας της σύμβασης, κρίθηκε ότι οι υπό στοιχ. β) εργασίες έχουν ήδη ολοκληρωθεί, ενώ και οι υπό στοιχ. γ) εργασίες έχουν ολοκληρωθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος αυτών, επομένως ορθώς, κατά την προσβαλλομένη απόφαση, απεφάνθη το Ε΄ Κλιμάκιο ότι στερείται της αρμοδιότητας να τις ελέγξει. Σύμφωνα, όμως, με όσα έγιναν, κατά πλειοψηφία, δεκτά στην υπό στοιχ. II σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι εσφαλμένως, τόσο το Κλιμάκιο όσο και το Τμήμα, κατέληξαν στην κρίση περί της ορθότητος της αποχής του Κλιμακίου από τον έλεγχο νομιμότητας της επίδικης σύμβασης, χωρίς προηγουμένως να εξεταστεί αν συντρέχουν οι επικαλούμενες από την αιτούσα κοινοπραξία, μεταξύ άλλων, προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 44 του π.δ. 609/1985. Περαιτέρω, όμως και ενόψει του γεγονότος ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ούτε ότι οι προαναφερθείσες εργασίες εκτελέστηκαν δυνάμει του άρθρου 44 του π.δ. 609/1985 ούτε ότι τηρήθηκαν οι τυπικές προϋποθέσεις εφαρμογής της ανωτέρω διάταξης, ήτοι δεν έχει συνταχθεί τεχνική περιγραφή των εργασιών από τη διευθύνουσα υπηρεσία με αιτιολόγηση του επείγοντος, εκτίμηση της δαπάνης και συνακόλουθα δεν υπάρχει και έγκριση αυτών από την προϊσταμένη αρχή, το Τμήμα άγεται, περαιτέρω, στην κρίση ότι η εκτέλεση των ως άνω εργασιών, ως εκτελεσθεισών και μη εμπιπτουσών στην έννοια της διάταξης του άρθρου 44 του π.δ. 609/1985 περί προσθέτων επειγουσών εργασιών, καθιστά το Κλιμάκιο κατά χρόνο αναρμόδιο για τον έλεγχο νομιμότητάς τους από αυτό. Κατόπιν τούτων, ορθώς, αν και με άλλη αιτιολογία, δεν εχώρησε ο έλεγχος περί συμπληρωματικότητας ή μη των εν λόγω εργασιών, και συνακόλουθα ορθώς απορρίφθηκε η οικεία αίτηση ανάκλησης, ως προς τις εργασίες αυτές, από το VI Τμήμα, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών της αιτούσας κοινοπραξίας.Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης της κοινοπραξίας με την επωνυμία «......».