Προσυμβατικός έλεγχος.(...)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι, λαμβανομένου υπόψη ότι στην 357/2015 πράξη του Κλιμακίου δεν παρεισέφρησαν λάθη που χρειάζονται διόρθωση και ότι στο εκ νέου υποβληθέν σχέδιο απλώς διαγράφηκε ο αριθμός ΑΦΜ της αναδόχου κοινοπραξίας, που αναγραφόταν στο αρχικώς υποβληθέν σχέδιο σύμβασης, χωρίς το νέο σχέδιο να συνοδεύεται από τροποποιήσεις του ουσιαστικού περιεχομένου του, είναι αναρμόδιο να εξετάσει τη διόρθωση αυτού, καθώς αφενός μεν, με την 357/2015 πράξη του εξέφερε οριστικά την κρίση του επί της νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης, που αφορά στην εκτέλεση του επίμαχου έργου, αφετέρου δε, το έργο ευρίσκεται ήδη στο στάδιο εκτέλεσης, όπως σαφώς προκύπτει από το με αρ. πρωτ. 205663/3320/4.8.2016 έγγραφο του Διευθυντή Τεχνικών Έργων Περιφερειακής Ενότητας .. της Περιφέρειας …, με συνέπεια να μην είναι δυνατή πλέον η διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου..Συνεπεία τούτου στο στάδιο της εκτέλεσης της σύμβασης και της καταβολής της αμοιβής της αναδόχου, θα πρέπει να ελέγχεται, κατά την ενταλματοποίηση της οικείας δαπάνης η ταυτοπροσωπία της αναδόχου χωρίς τον περιορισμό της αναγραφής του εσφαλμένου αριθμού Α.Φ.Μ., αλλά σε συμφωνία με τα λοιπά στοιχεία της υπό σύσταση κοινοπραξίας, όπως αναγράφονται στην.. πράξη του Κλιμακίου.

Καταβολή αποζημίωσης υπερωριακής εργασίας:..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη II, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Αναπληρώτρια Επίτροπο, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι εν μέρει μη νομίμως εκκαθαρισμένες, καθόσον για τον μήνα Ιανουάριο του 2018 οι αναλήψεις υποχρέωσης αυτών έλαβαν χώρα στις 8 και 9.2.2018, ήτοι μετά την πραγματοποίηση των δαπανών που αντικρίζουν και συνίστανται στην παροχή εκ μέρους των άνω δημοτικών υπαλλήλων της υπερωριακής εργασίας. Ωστόσο το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη και τα διαλαμβανόμενα στο 17299/17.10.2018 έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου για την ανακύψασα ανάγκη παροχής συμπληρωματικών οικονομικών στοιχείων και διευκρινήσεων στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση …, η οποία οδήγησε στην καθυστέρηση της έγκρισης του προϋπολογισμού του Δήμου του έτους 2018 από την ανωτέρω Αρχή, διαπιστώνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου .. δεν ενήργησαν εν προκειμένω με πρόθεση παραβιάσεως των σχετικών διατάξεων. Κατά τη γνώμη, όμως, της Παρέδρου Χρυσούλας Μιχαλάκη, η συγγνωστή πλάνη των οργάνων του Δήμου δεν συνιστά κατά το νόμο λόγο θεώρησης των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής, δοθέντος ότι οι ως άνω εφαρμοστέες διατάξεις περί της μη πραγματοποίησης δαπανών χωρίς την ύπαρξη αντίστοιχων πιστώσεων, καθιερώνουν αυστηρούς κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας, είναι δε απολύτως σαφείς και επιβάλλουν στον Δήμο να διευθετήσει τις οικονομικές του εκκρεμότητες κατά τη διαγραφόμενη σε αυτές διαδικασία. Η γνώμη, όμως, αυτή δεν εκράτησε.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, όμως, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής θα μπορούσαν να θεωρηθούν ένεκα της συνδρομής συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.

Διοργάνωση Χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης Δήμου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η διοργάνωση χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης για τα μέλη των λεσχών φιλίας του Δήμου .. συντελεί στην εκπλήρωση των σκοπών της Διεύθυνσης Κοινωνικής Μέριμνας του Δήμου και ως εκ τούτου η σχετική δαπάνη είναι λειτουργική. Εξάλλου, ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας περί υπέρβασης του προσήκοντος μέτρου είναι απορριπτέος ως αόριστος, καθόσον δεν προσδιορίζονται τα κριτήρια οριοθέτησης του προσήκοντος μέτρου και ειδικότερα, ενόψει του ότι η δαπάνη που αφορούσε τη διοργάνωση της χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης για τα μέλη των Λεσχών Φιλίας κατά τα έτη 2007, 2008 και 2009..είχε εγκριθεί από την αρμόδια Επίτροπο, γεγονός που επισημαίνεται με το από 29.3.2013 έγγραφο του Διευθυντή Οικονομικών του Δήμου … και δεν αμφισβητείται από την αναπληρώτρια Επίτροπο, δεν παρατίθενται συγκριτικά στοιχεία για άλλες συμβάσεις όμοιου ή συναφούς αντικειμένου με εκείνο της επίμαχης σύμβασης, ώστε να μπορεί να εξαχθεί ασφαλής κρίση σχετικά με το αν η εντελλόμενη δαπάνη υπερβαίνει το κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής και τις συναλλακτικές αντιλήψεις προσήκον μέτρο..Κατ’ ακολουθίαν, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και συνεπώς, το ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή μέρους της αμοιβής για έξοδα λειτουργίας συσσιτίων.(...)Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες, για τον λόγο ότι, αν και η προϋπολογισθείσα δαπάνη, που αφορούσε στην «Ανάδειξη χορηγητών προμήθειας τροφίμων για τις ανάγκες του Δήμου …... και της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Κοινωνικής Πρόνοιας και Μέριμνας Δήμου ... και φρέσκου γάλακτος για τις ανάγκες του εργατοτεχνικού προσωπικού», ανερχόταν στο ποσό των 208.915 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., οι με αρ. Πρωτ. 5767 και 5768/15.2.2017 συμβάσεις καταρτίσθηκαν χωρίς να υποβληθούν τα σχέδια, καθώς και τα λοιπά στοιχεία της διαγωνιστικής διαδικασίας, στον προσυμβατικό έλεγχο του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως όφειλαν, η παράλειψη δε αυτή καθιστά τις συναφθείσες συμβάσεις αυτοδικαίως άκυρες, μη δυνάμενες να αναπτύξουν οποιαδήποτε ενέργεια μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, όπως η υποχρέωση καταβολής της συμφωνηθείσας αμοιβής στις φερόμενες ως δικαιούχους των ενταλμάτων εταιρείες.

ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΙ ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά, οι ως άνω αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου .. για την ανάθεση στο φερόμενο ως δικαιούχο δικηγόρο της δικαστικής εκπροσώπησης του Δήμου στις προαναφερόμενες υποθέσεις φέρουν νόμιμη και επαρκή αιτιολογία τόσο ως προς τη σπουδαιότητα των υποθέσεων για τα συμφέροντα του Δήμου, όσο και ως προς την απαιτούμενη για τη διεκπεραίωση τους εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία και, τέλος, την αδυναμία των υπηρετούντων δικηγόρων για τις χειρισθούν αποτελεσματικά.(..)Εντούτοις, ανεξαρτήτως της βασιμότητας του προβαλλόμενου από την Επίτροπο λόγου διαφωνίας περί παραβίασης των διατάξεων των άρθρων 72 παρ. 1 του ν. 3852/2010, 281 του Κ.Δ.Κ. 165 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων καθώς και της νομοθεσίας περί ανάθεσης  δημοσίων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ..., το Κλιμάκιο όφειλε να απόσχει του ελέγχου, καθόσον, ο λόγος αυτός έπρεπε, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ/τος 136/2011, να εξεταστεί κατά τη διενέργεια προληπτικού ελέγχου επί του πρώτου, εκδοθέντος σε εκτέλεση του ως άνω συμφωνητικού, χρηματικού εντάλματος που υποβλήθηκε ενώπιον του Επιτρόπου ..Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα προηγουμένως κρίθηκαν και έγιναν δεκτά,   η κρινόμενη αίτηση πρέπει  να γίνει  δεκτή  και να ανακληθεί η 2/2016 Πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Ι Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τα επίμαχα δε 1005 και 1009,  οικονομικού έτους 2015, χρηματικά εντάλματα του Δήμου .., θα μπορούσαν να θεωρηθούν αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2015 τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.

Καταβολή της αμοιβής του για την εκτέλεση της υπηρεσίας «Έρευνα χαρακτηριστικών στάθμευσης και κινητικότητας .(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω,  η απλή έρευνα και καταγραφή στοιχείων και δεδομένων δεν συνιστά, αυτοτελώς, μελέτη, κατά την έννοια του ν. 3315/2006. Η  καταγραφή, όμως, στοιχείων και δεδομένων, ώστε αυτά να αποτελέσουν αντικείμενο επεξεργασίας και επιστημονικής ανάλυσης για τη διατύπωση συμπερασμάτων και την υποβολή προτάσεων, εμπίπτουν στην έννοια της μελέτης, όπως αυτή αναλύθηκε παραπάνω. Στην υπό κρίση υπόθεση, ο Δήμος .... αποσκοπεί στην επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος της πόλης της ...., μέσω των δύο στόχων που αφορούν στη βελτίωση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και στην κατάλληλη πολιτική στάθμευσης.(...)Συνεπώς, μη νομίμως, όπως βασίμως προβάλλει η αναπληρώτρια  Επίτροπος,  ο Δήμος .... δεν προέβη στην προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάθεση της σχετικής κυκλοφοριακής μελέτης αλλά προέβη στην κατάτμησή της σε δύο επιμέρους τμήματα, αυτό της έρευνας και καταγραφής των δεδομένων και αυτό της ανάλυσης και της επεξεργασίας αυτών προς υποβολή προτάσεων, με συνέπεια οι σχετικές συμβάσεις και οι δαπάνες που εντέλλονται για την πληρωμή των φερόμενων δικαιούχων να είναι μη νόμιμες. Πλην, όμως, λαμβανομένου υπόψη ότι για την υλοποίηση της έρευνας των συνθηκών στάθμευσης και την καταγραφή των σχετικών στοιχείων απαιτούνταν εφαρμογές λογισμικού που διαθέτει το .... καθώς και η χρήση μεγάλου αριθμού ανθρωπίνου δυναμικού, που θα έπρεπε να βρίσκεται στα σημεία έρευνας και να επιμελείται της συμπλήρωσης ερωτηματολογίων προς τους κατοίκους της ...., το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν εν προκειμένω με σκοπό να καταστρατηγήσουν τις σχετικές διατάξεις περί ανάθεσης μελετών, καθόσον συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν νομίμως  να προχωρήσουν στο χωρισμό του τμήματος που αφορά στην έρευνα και καταγραφή των δεδομένων στάθμευσης, από την υπόλοιπη κυκλοφοριακή μελέτη, ώστε να μπορέσει να ανατεθεί αυτή στο ...., που διέθετε την απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή και εμπειρία, για την επιτυχή ολοκλήρωσή του.

Ανάθεση σε τρίτους: Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο, σε θεατρολόγο, στο πλαίσιο θεατρικών πολιτιστικών εκδηλώσεων σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην περιφέρεια του δήμου, καθόσον: α) αφορά σε παροχή υπηρεσιών θεατρολόγου απολύτως σχετικών και απαραίτητων για την οργάνωση καλλιτεχνικής δράσης (θεατρική αγωγή και οργάνωση μαθητικής θεατρικής παράστασης) που προάγει τα πολιτιστικά και πνευματικά ενδιαφέροντα, τόσο των συμμετεχόντων μαθητών, όσο και των κατοίκων του δήμου, προς τους οποίους επίσης απευθύνεται (άρθρο 75 του ΚΔΚ) και β) η ανάθεση των παραπάνω υπηρεσιών σε ιδιώτη κρίνεται επιβεβλημένη, διότι η οργάνωση της ως άνω δραστηριότητας απαιτεί,  εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, τις οποίες δεν προκύπτει ότι διέθεταν οι υπηρετούντες στο δήμο υπάλληλοι.

Δανειακή σύμβαση Δήμου:Υπό τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι νομίμως συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και του …., δυνάμει των αρχικών αποφάσεων προσφυγής στο δανεισμό και έγκρισης των όρων δανεισμού από τα οικεία όργανα του Δήμου..η νομιμότητα των οποίων έχει ήδη κριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο, με την 936/2013 απόφαση του VI Τμήματος του Δικαστηρίου τούτου, χωρίς να απαιτείται η εκ νέου έκδοση των σχετικών αποφάσεων, κατά τα άρθρα 72, 264 του ν. 3852/2010 και 176 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων. Τούτο δε, καθόσον με τις αποφάσεις αυτές των οικείων καταστατικών οργάνων του Δήμου … εγκρίθηκε η προσφυγή στο δανεισμό και οι όροι παροχής πίστωσης από το ..., μετά την τήρηση ανοιχτής διαδικασίας πρόσκλησης, σύμφωνης με τους όρους της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων, της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού, ως εκ της εξαίρεσης της ανάθεσης από τις διατάξεις της Οδηγίας 2004/18ύψος 1.398.000 ευρώ, που περιλαμβάνει και το ποσό της αρχικώς προϋπολογισθείσας δαπάνης, βάσει σχετικής μελέτης, για το έργο «Συντήρηση Καλλιτεχνικών Κτιρίων Σχολείων και Δημοτικού Καταστήματος …», ύψους 200.000 ευρώ. Επομένως, καλύπτεται η απαίτηση του νόμου για την τήρηση της διαδικασίας των άρθρων 72, 264 του ν. 3852/2010 και 176 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, ήτοι την άσκηση κατευθυντήριας – γνωμοδοτικής αρμοδιότητας της Οικονομικής Επιτροπής και αποφασιστικής τοιαύτης εκ μέρους του Δημοτικού Συμβουλίου … ως προς την προσφυγή στο δανεισμό και την έγκριση των όρων και του συγκεκριμένου επιμέρους δανείου ..., στο βαθμό που οι οικονομικές του παράμετροι αλλά και οι δημοσιονομικές του επιπτώσεις σε επίπεδο χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και οικονομοτεχνικής βιωσιμότητας είχαν εκτιμηθεί στο πλαίσιο έγκρισης της συνολικής πίστωσης του 1.398.000 ευρώ για τη χρηματοδότηση και των λοιπών πέντε έργων του Δήμου.(..)Περαιτέρω, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι η παράγραφος 1 του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης που φέρει τον τίτλο «Οικονομικά στοιχεία του Δήμου.. Ν. … …» πρέπει να επικαιροποιηθεί, ήτοι να διορθωθεί με την παράθεση των τρεχόντων οικονομικών στοιχείων του Δήμου, όπως αυτά αναλύονται στις προεκτεθείσες βεβαιώσεις του οικείου Δημάρχου.(..)Κατ’ ακολουθίαν αυτών, δε συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης ποσού 121.163,52 ευρώ μεταξύ του Δήμου … και του Ταμείου … για τη χρηματοδότηση της εκτέλεσης του έργου «Συντήρηση Καλλιτεχνικών Κτιρίων Σχολείων και Δημοτικού Καταστήματος …», υπό την προϋπόθεση ότι θα διορθωθεί η παράγραφος 1 αυτού, κατά τα ανωτέρω.

Παροχή συμβουλευτικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών:Με δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, δεδομένου ότι οι ανωτέρω υπηρεσίες υπάγονται στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του Δήμου .. Ο ισχυρισμός του Δήμου ότι για την ορθή διεκπεραίωση  των ανατεθεισών υπηρεσιών απαιτούνται ειδικές γνώσεις και εμπειρία δασολόγου, τον οποίο ο Δήμος δεν διαθέτει, απορρίπτεται ως αβάσιμος, διότι, αφενός  η σύνταξη σχεδίου διαχείρισης του δημοτικού κήπου πραγματοποιείται, σύμφωνα με το άρθρο 4 της Υ.Α. 133384/6587/2015, είτε από δασολόγο είτε από γεωπόνο, τον οποίο ο Δήμος διαθέτει, ενώ δεν αποδεικνύεται ότι η διαχείριση των βοσκοτόπων απαιτεί τις εξειδικευμένες γνώσεις δασολόγου. Αντιθέτως, από τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη παραδοτέα προκύπτει ότι η έρευνα του αναδόχου αφορούσε στην ανάγνωση του νομικού καθεστώτος και στη σχετική με αρμόδιες υπηρεσίες επικοινωνία, ώστε ο Δήμος να ενημερωθεί για το τι πρέπει να κάνει διαδικαστικά προκειμένου οι βοσκότοποί του να συμπεριληφθούν στα Διαχειριστικά Σχέδια Βοσκοτόπων της Π.Β.Α., καθώς  και για την κατανομή των βοσκήσιμων εκτάσεων και την είσπραξη των μισθωμάτων περιόδων 2015 έως και 2017.Αφορούσε, δηλαδή, σε βασική διοικητική δραστηριότητα του Δήμου για την εκπλήρωση των σκοπών  του,  για την οποία δεν απαιτούνται οι εξειδικευμένες στην ανάπτυξη, προστασία  και καλύτερη εκμετάλλευση των δασών, δασικών εκτάσεων και εν γένει  του φυσικού περιβάλλοντος γνώσεις ενός δασολόγου. (...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το 23, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου …, ποσού 800,00 ευρώ, το οποίο αφορά στην καταβολή στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρία, με την επωνυμία «… Α.Ε.», μέρους της αμοιβής της (συνολικού ποσού 5.904,00 ευρώ) για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης – υποστήριξης μηχανογραφικού εξοπλισμού.(...) Οι δε ως άνω παρεχόμενες υπηρεσίες συντήρησης, όπως αυτές εξειδικεύονται τόσο στην προεκτεθείσες Τεχνική Έκθεση όσο και στην υπογραφείσα σχετική σύμβαση ανάθεσης, συνιστούν συνήθεις,    κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, εργασίες, για την εκτέλεση των οποίων δεν απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, το δε επικαλούμενο στο έγγραφο επανυποβολής λογισμικό αφορά σε προγράμματα και εφαρμογές     του γενικού εμπορίου πληροφορικής και όχι σε ειδικό λογισμικό που κατασκευάστηκε από την ανάδοχο αποκλειστικά για τις μηχανογραφικές ανάγκες του συγκεκριμένου Δήμου, ούτως ώστε, μόνο αυτή, να μπορούσε     να προσφέρει τις απαιτούμενες υπηρεσίες συντήρησης και παραμετροποίησης του πηγαίου κώδικά του. Ως εκ τούτου οι ανωτέρω εργασίες συντήρησης μπορούσαν να εκτελεστούν από το υπάρχον προσωπικό και μη νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο ιδιωτική εταιρεία. Αποφαίνεται ότι το 65 Α, οικονομικού έτους 2014, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου …, ποσού 800,00 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί.