Καταβολή αμοιβής στους φερόμενους ως δικαιούχους δημοτικούς υπαλλήλους της αξίας του γάλακτος(...) Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι η έγκριση της καταβολής χρηματικού ποσού ίσου με την αξία του γάλακτος στους δικαιούχους που ορίζονται στην Κ.Υ.Α. 53361/11.10.2006 (ΦΕΚ Β΄ 1503), όπως τροποποιήθηκε με την Κ.Υ.Α. ΤΤ/36586/30.7.2007 (ΦΕΚ Β΄ 1323), δεν έγινε εγκαίρως κατά παραδοχή του πρώτου λόγου διαφωνίας της αναπληρώτριας Επιτρόπου. Ειδικότερα, από την έναρξη των ετών 2011 και 2012, οπότε και δημιουργήθηκε η υποχρέωση παροχής γάλακτος σε ορισμένους δικαιούχους υπαλλήλους του Δήμου, έως την εν τέλει έγκριση της σε χρήμα καταβολής της (20.12.2012), παρήλθε μεγάλο χρονικό διάστημα, το οποίο δεν δικαιολογείται από λόγους οφειλόμενους σε υπαιτιότητα του Δήμου .... Αντιθέτως, ενόψει του χρόνου έναρξης των διαγωνιστικών διαδικασιών (τέλος Σεπτεμβρίου 2011 και τέλος Ιουλίου 2012), προκύπτει ότι η αδυναμία χορήγησης φρέσκου γάλακτος και κατ΄επέκταση η αποτίμηση και καταβολή αυτού σε χρήμα οφείλεται σε υπαιτιότητα των αρμοδίων για τη διενέργεια των διαγωνισμών οργάνων του Δήμου, τα οποία παρέλειψαν να εκκινήσουν εγκαίρως, τις σχετικές διαδικασίες.

Μ.Α.Π:Καταβολή σε χρήμα της αξίας γάλακτος προηγουμένων ετών.Με δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι η τασσόμενη στο άρθρο 97 του ν. 4483/2017 προθεσμία των 4 μηνών δεν ορίζεται ως αποκλειστική, η έκδοση της ως άνω απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του ελεγχόμενου ΝΠΔΔ στις 17.10.2018 και η ανάρτησή της στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» στις 2.11.2018, δηλαδή μετά την πάροδο της προθεσμίας αυτής, δεν αποκλείει τη χορήγηση σε χρήμα της αξίας του γάλακτος των ετών 2012 - 2016, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις του νόμου. Στην προκειμένη περίπτωση όμως, όπως τούτο ρητά αναφέρεται στην ίδια απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, για τα έτη 2012 - 2016 δεν είχαν εγγραφεί στους προϋπολογισμούς του ΝΠΔΔ οι αντίστοιχες πιστώσεις για τη χορήγηση του γάλακτος, όπως απαιτείται από το άρθρο 97 του ν. 4483/2017, και ως εκ τούτου η διάταξη αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί για την χορήγηση της αξίας του σε χρήμα. Τέλος, μη νομίμως με την ως άνω απόφαση αποτιμάται σε χρήμα και το γάλα που δεν χορηγήθηκε από 1.1.2017 έως τις 31.7.2017, διότι το έτος 2017 βρίσκεται εκτός του ρυθμιστικού πεδίου της ως άνω διάταξης, η οποία, μάλιστα, απαγορεύει ρητά, μετά την έναρξη ισχύος της, δηλαδή μετά την 1.8.2017, την αποτίμηση σε χρήμα του γάλακτος, εκτός αν αυτό αφορά στα έτη 2012-2016. Συνακόλουθα             η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Μ.Α.Π:Καταβολή σε χρήμα της αξίας γάλακτος :Με δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι η τασσόμενη στο άρθρο 97 του ν. 4483/2017 προθεσμία των 4 μηνών δεν ορίζεται ως αποκλειστική, η έκδοση της ως άνω απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του ΝΠΔΔ στις 15.10.2018 και η ανάρτησή της στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» στις 22.10.2018, δηλαδή μετά την πάροδο της προθεσμίας αυτής, δεν αποκλείει τη χορήγηση σε χρήμα της αξίας του γάλακτος των ετών 2012 -2016, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις του νόμου. Περαιτέρω και ενόψει του ότι στους προϋπολογισμούς του ΝΠΔΔ για τα έτη 2014 και 2015 είχαν εγγραφεί οι αντίστοιχες πιστώσεις για τη χορήγηση του γάλακτος, όπως απαιτείται από το άρθρο 97 του ν. 4483/2017, νομίμως το ΝΠΔΔ προβαίνει στην καταβολή της αξίας του σε χρήμα κατ’ εφαρμογή του άρθρου αυτού. Τέλος και ενόψει του ότι η υποχρέωση της κατα-βολής του χρηματικού ποσού που αντιστοιχεί σε μη χορηγηθέν γάλα γεννάται με την έκδοση της σχετικής απόφασης του Δ.Σ. με την οποία αναγνωρίζεται η σχετική οφειλή, το ποσό αυτής και τα πρόσωπα των δικαιούχων, αυτή δεν συνιστά οφειλή από προηγούμενα έτη και ως εκ τούτου ορθά η σχετική δαπάνη δεν βαρύνει τον Κ.Α.Ε. 81, καθόσον σε αυτόν εγγράφονται οι οφειλές από δαπάνες που έχουν γίνει αλλά δεν έχουν εξοφληθεί το έτος που έγιναν και για τις οποίες και μόνον θα πρέπει να τηρείται η κατ’ έτος ανάληψη και ανατροπή της σχετικής πίστωσης. Συνακόλουθα η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα έπρεπε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Καταβολή σε χρήμα της αξίας του δικαιούμενου από αυτούς γάλακτος, ως μέσου ατομικής προστασίας (...) Όσον αφορά στον πρώτο λόγο διαφωνίας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι αναφερόμενοι ανωτέρω (υπό στοιχ. α΄ έως και ε) υπάλληλοι του Δήμου ... δεν δικαιούνταν την παροχή γάλακτος κι, επομένως, και την αποτίμηση αυτού σε χρήμα, αφού δεν περιλαμβάνονται μεταξύ των δικαιούμενων ειδών ατομικής προστασίας, που ορίζονται περιοριστικώς στην προαναφερόμενη Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, καθώς, δεδομένου ότι από τα προσκομιζόμενα από το Δήμο στοιχεία, δεν προκύπτει ότι αυτοί απασχολούνταν σε μόνιμη και καθημερινή βάση, καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου τους στις εργασίες και τους χώρους που αυτή προβλέπει, η τυχόν δε περιστασιακή απασχόλησή τους στους εν λόγω χώρους και εργασίες δεν αρκεί για να τους καταστήσει δικαιούχους. Η πρόβλεψη δε ορισμένων εκ των προαναφερθεισών κατηγοριών υπαλλήλων, ως δικαιούχων ειδών ατομικής προστασίας, κατά την προϊσχύουσα Κ.Υ.Α. 2/12542/0022/ 20.3.2003 (ΦΕΚ Β΄ 441), δεν μπορεί να καταστήσει τη δαπάνη νόμιμη για τους υπαλλήλους αυτούς, αφού η εν λόγω Κ.Υ.Α καταργήθηκε με τη μεταγενέστερη και ισχύουσα κατά τον κρίσιμο χρόνο Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006. Τέλος, η προηγούμενη γνώμη του τεχνικού ασφαλείας δεν αρκεί για να καταστήσει νόμιμη την παροχή ειδών ατομικής προστασίας και σε μη δικαιούχους, κατά την προαναφερόμενη Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006, σε κάθε δε περίπτωση δεν αποτελεί προϋπόθεση για τη χορήγηση γάλακτος στους υπαλλήλους των Ο.Τ.Α.. 

ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΕΙΔΟΣ: Δαπάνες καταβολής, κατά το έτος 2014, σε χρήμα της αξίας  του δικαιούμενου γάλακτος, ως μέσου ατομικής προστασίας, στους εργαζόμενους Δήμου, αναδρομικά για το έτος 2012,  αφενός μεν, όσες αφορούν αξία παροχής που δεν υπερβαίνει κατ’ένταλμα το ποσό των 5.000 ευρώ, δεν υπόκεινται στον προληπτικό έλεγχο δαπανών, σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του π.δ.136/2011, αφετέρου δε, μη νόμιμες, καθόσον η καταβολή του αντιτίμου αυτού αναδρομικά και όχι σε χρόνο, που θα ανταποκρινόταν στην ανάγκη αγοράς και ημερήσιας κατανάλωσης της προβλεπόμενης ποσότητας γάλακτος, καταστρατηγεί το σκοπό για τον οποίο έχει θεσμοθετηθεί η παροχή αυτή, που συνίσταται στην προστασία της υγείας των εργαζομένων με την καθημερινή κατανάλωση γάλακτος ως είδους ατομικής προστασίας και όχι στην οικονομική τους ενίσχυση (53361/11.10.2006 ΚΥΑ, ΦΕΚ Β΄ 1503/2006). Περαιτέρω δεν προκύπτουν λόγοι που στοιχειοθετούν την αντικειμενική αδυναμία του Δήμου να κινήσει, εγκαίρως, τη διαδικασία ανάθεση της εν λόγω προμήθειας.

Παροχή γάλακτος σε χρήμα :Με δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι η τασσόμενη στο άρθρο 97 του   ν. 4483/2017 προθεσμία των 4 μηνών δεν ορίζεται ως αποκλειστική, νομίμως με την ως άνω 509/22.11.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ...., που αναρτήθηκε στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» μετά τις 30.11.2017, αποφασίστηκε η χορήγηση του γάλακτος των ετών 2012 και 2013 σε χρήμα. Περαιτέρω και ενόψει του ότι η τιμή ανά λίτρο φρέσκου γάλακτος στο διαγωνισμό που προκηρύχθηκε το έτος 2012 για την προμήθεια γάλακτος ορίστηκε στο ποσό του 1,17 ευρώ με τον Φ.Π.Α. (709/2012 μελέτη), νομίμως για την αποτίμηση του μη χορηγηθέντος γάλακτος σε χρήμα το Δ.Σ. του Δήμου υπολόγισε την τιμή του λίτρου στο 1,17 ευρώ με τον Φ.Π.Α. καθόσον αυτή αποτελούσε «την τιμή διαγωνισμού που προκηρύχθηκε» κατά τον κρίσιμο χρόνο. Αντίθετα, μη νομίμως εγγράφηκε η σχετική δαπάνη στον Κ.Α.Ε. 20.6011, καθόσον αυτή δεν αφορά σε αποδοχές μονίμων υπαλλήλων ούτε μόνο σε υπαλλήλους της Υπηρεσίας Καθαριότητας και Ηλεκτροφωτισμού ούτε σε άλλες αμοιβές προσωπικού που δεν εντάσσονται σε συγκεκριμένους κωδικούς, αλλά πρόκειται για δαπάνη που εμπίπτει στον Κ.Α. 606 «Παρεπόμενες παροχές και έξοδα προσωπικού», στον οποίο εγγράφονται τα πρόσθετα έξοδα για το προσωπικό όλων των κατηγοριών καθώς και η δαπάνη για την προμήθεια γάλακτος (ΥΑ 23976/2016, Β΄ 2311). Τέλος, ομοίως μη νομίμως περιλαμβάνονται στους δικαιούχους υπαλλήλους και ΔΕ Επόπτες Πρασίνου και ΔΕ Επόπτες Φυλάκων, διότι αφενός οι ως άνω ειδικό-τητες Εποπτών δεν συμπεριλαμβάνονται στην ως άνω 53361/2.10.2006 Υ.Α. και αφετέρου διότι οι Επόπτες δεν ασχολούνται με τις εργασίες που αναφέρονται στην ίδια Υπουργική Απόφαση υπό την έννοια της αποκλειστικής απασχόλησης σε μόνιμη και καθημερινή βάση καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου τους, αλλά   τα καθήκοντά τους αφορούν στην εποπτεία - έλεγχο του προσωπικού που ασχολείται με τις εργασίες αυτές.

Προμήθεια γάλακτος...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Τμήμα κρίνει ότι μη νόμιμα ο Δήμος ... ενέκρινε τη χορήγηση γάλακτος τύπου «εβαπορέ» αντί για φρέσκο στους δικαιούχους υπαλλήλους του για το έτος 2009, ολοκληρώνοντας μάλιστα τη διαδικασία της προμήθειας ετεροχρονισμένα, ήτοι περί το τέλος του έτους αυτού, με συνέπεια την καταστρατήγηση των ως άνω διατάξεων, που αποκλειστικό σκοπό έχουν την πρόληψη και προστασία της υγείας των δικαιούχων εργαζομένων, με την πρόβλεψη χορήγησης γάλακτος σε ημερήσια βάση. Εξάλλου, η απουσία ιατρού εργασίας δεν συνιστά λόγο αντικειμενικής αδυναμίας που δικαιολογεί την επικαλούμενη από το Δήμο αδυναμία χορήγησης εγκαίρως ενός λίτρου φρέσκου γάλακτος ημερησίως στους δικαιούχους αυτού και τούτο, διότι ούτε από τις προαναφερόμενες διατάξεις της Κ.Υ.Α. 53361/2006 ούτε από άλλη διάταξη της κείμενης νομοθεσίας τίθεται ως προϋπόθεση για τη χορήγηση γάλακτος στους εργαζόμενους η προηγούμενη γνώμη του ιατρού εργασίας.Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η εντελλόμενη με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και συνεπώς, τα εντάλματα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Καταβολή στους φερόμενους ως δικαιούχους υπαλλήλους, της αξίας του γάλακτος, το οποίο αυτοί δικαιούνταν για το έτος 2015(...)Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν θεμελιώνεται αντικειμενική αδυναμία του Δημοτικού Βρεφοκομείου ..... να χορηγήσει στους δικαιούχους  εργαζομένους γάλα τύπου εβαπορέ ή μακράς διαρκείας. Τούτο διότι, η αδυναμία αυτή του ..... δεν είναι αντικειμενική αλλά οφείλεται στην έλλειψη προγραμματισμού από την πλευρά του και ειδικότερα στην έλλειψη έγκαιρης μέριμνας να εκκινήσει τη σχετική διαδικασία ανάθεσης προμήθειας γάλακτος  μακράς διαρκείας ή τύπου εβαπορέ εντός του έτους 2014, ώστε από 1.1.2015 οπότε και δημιουργήθηκε η σχετική υποχρέωση να είναι σε θέση να εκπληρώσει την παροχή του ως άνω είδους ατομικής προστασίας. Αντίθετα η έγκριση της διαγωνιστικής διαδικασίας τον Αύγουστο  του έτους 2014 καταδεικνύει ότι η  καθυστέρηση στην εκπλήρωση της παροχής οφείλεται αποκλειστικά σε υπαιτιότητα των αρμοδίων για τη διενέργεια των διαγωνισμών, διοικητικών οργάνων, τα οποία παρέλειψαν να εκκινήσουν εγκαίρως, τις σχετικές διαδικασίες. (...)Κατ' ακολουθία αυτών, η εντελλόμενη με το  υπό κρίση χρηματικό ένταλμα, δαπάνη είναι μη νόμιμη και συνεπώς, αυτό, δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή επιδόματος...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη το Τμήμα κρίνει ότι, μη προβλεπομένης από τις οικείες διατάξεις δυνατότητας αποτίμησης της παροχής γάλακτος σε χρήμα προς το σκοπό της καταβολής αυτού αντί του γάλακτος, η καταβολή του ως άνω ποσού στους φερόμενους ως δικαιούχους υπαλλήλους δεν είναι νόμιμη, αλυσιτελώς δε προβάλλεται από το Δήμο ... η διενέργεια άγονων διαγωνισμών, δεδομένης της δυνατότητας έγκαιρης απευθείας αναθέσεως. Κατόπιν αυτών, οι εντελλόμενες με τα κρινόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και ως εκ τούτου αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια κουτιών γάλακτος...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι, ανεξαρτήτως του ότι δεν αποδεικνύονται οι λόγοι της αντικειμενικής αδυναμίας για έγκαιρη ημερήσια χορήγηση φρέσκου γάλακτος, μη νόμιμα ο Δήμος ενέκρινε τη χορήγηση γάλακτος εβαπορέ στους δικαιούχους υπαλλήλους του για το έτος 2006 σε μαζικές ποσότητες ολοκληρώνοντας τη διαδικασία της προμήθειας ετεροχρονισμένα, ήτοι τρία και πλέον έτη μετά το κρίσιμο έτος χορήγησης του ως άνω είδους, με συνέπεια την καταστρατήγηση των ως άνω διατάξεων, που αποκλειστικό σκοπό έχουν την πρόληψη και προστασία της υγείας των δικαιούχων εργαζομένων. Η εν λόγω καθυστέρηση οφείλεται αποκλειστικώς σε υπαιτιότητα του Δήμου, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών, καθ’ ότι δεν αποδείχθηκε η ύπαρξη οποιασδήποτε αντικειμενικής αδυναμίας, η οποία να παρεμπόδιζε τις υπηρεσίες του Δήμου να προβούν στην έγκαιρη χρονικώς έναρξη και ολοκλήρωση της διαδικασίας ανάθεσης της εν λόγω προμήθειας, σε συνδυασμό με την αδιαμφισβήτητη γνώση των αρμοδίων υπηρεσιών του Δήμου για τις δυσχέρειες και τον χρονοβόρο χαρακτήρα της σχετικής διαγωνιστικής διαδικασίας. Επίσης, πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός του Δήμου, που σχετίζεται με την έκδοση της Κ.Υ.Α. 53361/2.10.2006, αφού η αλλαγή του κανονιστικού πλαισίου δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να δικαιολογήσει την προκύπτουσα από τα στοιχεία του φακέλου και τα διδάγματα της κοινής πείρας αδικαιολόγητη καθυστέρηση του Δήμου να προβεί εγκαίρως στη διαδικασία ανάθεσης της προμήθειας, την οποία όφειλε να είχε εκκινήσει σε χρόνο προγενέστερο του έτους 2006. Τέλος, το Τμήμα επισημαίνει, ότι κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 25 παρ.1 εδ. α΄του π.δ/τος 60/2007, προσφυγή στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, κατόπιν τακτικού διαγωνισμού, χωρεί μόνον όταν είτε δεν υποβλήθηκαν καθόλου προσφορές, είτε όλες όσες υποβλήθηκαν κρίθηκαν απαράδεκτες ή μη κανονικές (βλ. Πράξεις IV Τμ.44/2007, 58/2008), περίπτωση που δεν συνέτρεχε εν προκειμένω, αφού η προσφορά της εταιρείας «….» κρίθηκε αποδεκτή κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής (βλ. το από 31.3.2008 πρακτικό της Επιτροπής Αξιολόγησης του διαγωνισμού και την … απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής) χωρίς περαιτέρω τα αρμόδια όργανα του Δήμου να προβούν, ως όφειλαν, στο άνοιγμα της οικονομικής της προσφοράς πριν προχωρήσουν στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ένταλμα αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.