Παροχή υπηρεσιών καθαρισμού:Συνεπώς, ο πρώτος λόγος άρνησης θεώρησης του Επιτρόπου, σύμφωνα με τον οποίο η άνω εργολάβος δεν παρείχε τις ανατεθείσες σ’ αυτή υπηρεσίες καθαρισμού καθημερινά και καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, όπως προέβλεπε η σύμβασή της με το Λιμενικό Ταμείο, είναι αβάσιμος. Αντιθέτως, όπως βάσιμα προβάλλει ο Επίτροπος, στοιχειοθετείται στην υπό κρίση υπόθεση παραβίαση των διατάξεων του άρθρου 68 του ν. 3863/2010. Τούτο διότι στην προσφορά της άνω αναδόχου και στην επίμαχη σύμβασή της με το Λιμενικό Ταμείο δεν αναγράφθηκαν ο αριθμός των εργαζομένων που αυτή επρόκειτο να απασχολήσει στο έργο, οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας τους, το ύψος του προϋπολογιζόμενου ποσού των νόμιμων αποδοχών τους, το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά, τα τετραγωνικά μέτρα καθαρισμού ανά άτομο, το ποσοστό του διοικητικού κόστους για τις υπηρεσίες και τα αναλώσιμα, καθώς και το ποσοστό του εργολαβικού κέρδους της. Η έλλειψη δε των στοιχείων αυτών καθιστά, κατά τη ρητή διατύπωση της παρ. 3 του προαναφερόμενου άρθρου, την άνω σύμβαση άκυρη και, κατά συνέπεια, μη νόμιμη την εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, το οποίο, ως εκ τούτου, δεν πρέπει να θεωρηθεί .

Παροχή υπηρεσιών καθαρισμού.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη, που προηγήθηκε, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, νόμιμη. Και τούτο διότι, μη νομίμως ανατέθηκε από τον ελεγχόμενο φορέα η εκτέλεση των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, η οικονομική προσφορά της οποίας έπρεπε να απορριφθεί και να αποκλεισθεί αυτή από τη σχετική διαδικασία ανάθεσης. Ειδικότερα η οικονομική προσφορά της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη, διότι, αυτή, κατά τον κρίσιμο, για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, χρόνο υποβολής της, δεν περιείχε την απαιτούμενη από τις οικείες διατάξεις και επί ποινή αποκλεισμού προβλεπόμενη αναφορά και ανάλυση (εξειδίκευση) των στοιχείων, που αναφέρονται στην παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, τα οποία όπως προεκτέθηκε είναι απαραίτητα, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος του ύψους αυτής σε σχέση με το αντικείμενο της παρεχόμενης υπηρεσίας. Επιπροσθέτως, τα ίδια ως άνω στοιχεία της παραγράφου 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 δεν περιελήφθησαν, κατόπιν, ούτε στη συναφθείσα μεταξύ των μερών σύμβαση, κατά παράβαση της παρ. 3 του ίδιου ως άνω άρθρου και συνεπώς, κατά τη ρητή πρόβλεψη της διάταξης αυτής, η εν λόγω σύμβαση είναι άκυρη και δεν δύναται να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα της εντελλόμενης δαπάνης...Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας κτιρίων: Με δεδομένα αυτά, αβασίμως προβάλλεται ότι οι επίμαχες υπηρεσίες δεν έπρεπε να ανατεθούν σε τρίτο ιδιώτη, δοθέντος ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του ΠΑΚΠΠΟ, με την 18/9.3.2018 απόφασή του, τεκμηριώνει επαρκώς την αδυναμία του υπηρετούντος προσωπικού να ανταποκριθεί στις περιγραφόμενες στην ανωτέρω απόφαση ανάγκες παροχής υπηρεσιών καθαριότητας. Ωστόσο, η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον, η μεταξύ του ΠΑΚΠΠΟ και του αναδόχου σύμβαση δεν αναγράφει αναλυτικά κανένα από τα προβλεπόμενα στις περιπτ. γ΄ και στ΄ της πρώτης παραγράφου του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 (όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 22 του ν. 4144/2013) στοιχεία, ήτοι τη συλλογική σύμβαση εργασίας στην οποία τυχόν υπάγονται           οι εργαζόμενοι και τα τετραγωνικά μέτρα καθαρισμού ανά άτομο, παράλειψη που επάγεται την ακυρότητα της σύμβασης και την απόρριψη της σχετικής δαπάνης. Πέραν τούτου, στη σύμβαση δεν έχει περιληφθεί ειδικός όρος για την εφαρμογή της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περί υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου, όπως ρητώς απαιτείται από το άρθρο 22 παρ. 3 του ν. 4144/2013. Εξάλλου, η αναφορά στο άρθρο 3 της σύμβασης των προβλεπόμενων στις     περ. δ΄ και ε΄ του ανωτέρω άρθρου (προϋπολογισμός αποδοχών εργαζομένων και ύψος ασφαλιστικών εισφορών τους) στοιχείων παρίσταται αντιφατική σε σχέση με την προσκομισθείσα άνευ ημερομηνίας, ανάλυση του «Προϋπολογισμού εργασιών βάσει του άρθ. 22 Ν. 4144/2013» που φέρει την υπογραφή και τη σφραγίδα του αναδόχου, σύμφωνα με την οποία οι μεν ημέρες εργασίας του προσωπικού του αναδόχου ανέρχονται σε 176 (έναντι 200 στο συμβατικό κείμενο), οι δε ώρες σε 2.816 (έναντι 1.200 στο συμβατικό κείμενο), ενώ οι ασφαλιστικές εισφορές σε ποσοστό 27,21%, χωρίς ρητή αναφορά σε ύψος αυτών (έναντι ύψους 2.413,00 ευρώ στο άρθρο 3 της σύμβασης).

Υπηρεσίες φύλαξης.(....) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο, μη νομίμως ανατέθηκε από το Δήμο ... η εκτέλεση των ως άνω υπηρεσιών φύλαξης στην εταιρεία «....», η οικονομική προσφορά της οποίας έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη, διότι σ’ αυτήν, κατά τον κρίσιμο για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 χρόνο υποβολής της, δεν γίνεται καμία ανάλυση/υπολογισμός του ύψους του προϋπολογισμένου ποσού που αφορά τις πάσης φύσεως αποδοχές των εργαζομένων και των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά, ούτε αναφορά στο ποσοστό διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της, στο κόστος αναλωσίμων, στο εργολαβικό της κέρδος, καθώς και στις νόμιμες υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις, στοιχεία τα οποία επί ποινή απαραδέκτου θα πρέπει να αναφέρονται στην οικονομική προσφορά εκάστου υποψηφίου, προκειμένου να καθίσταται δυνατό να ελεγχθεί το ύψος αυτής σε σχέση με το αντικείμενο της υπηρεσίας.(….) Τέλος, η προσκομισθείσα το πρώτον ενώπιον του Επιτρόπου 1241/18.9.2015 βεβαίωση του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων ..., με την οποία βεβαιώνεται, βάσει του τηρούμενου αρχείου της υπηρεσίας αυτής, ότι σε βάρος της αναδόχου εταιρείας δεν προκύπτουν πράξεις επιβολής προστίμου έως και την ημερομηνία έκδοσης της εν λόγω βεβαίωσης, δεν δύναται να καλύψει την προβλεπόμενη από το άρθρο 68 παρ. 2 του ν. 3863/2010 υποχρέωση έκδοσης, κατόπιν σχετικού αιτήματος του αναθέτοντος Δήμου, πιστοποιητικού, από το οποίο να προκύπτει εάν έχουν επιβληθεί σε βάρος της εταιρείας πρόστιμα για παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας, δοθέντος ότι κατά την διάταξη αυτή αρμόδια προς τούτο είναι η Διεύθυνση Προγραμματισμού και Συντονισμού του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας βάσει του Μητρώου Παραβατών Εταιρειών Υπηρεσιών Καθαρισμού ή/και Φύλαξης, η λειτουργία του οποίου δεν έχει αρχίσει (βλ. και πραξ. Κλ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο ΙV Τμ. 157, 180/2015) και ως εκ τούτου έπρεπε να προσκομισθεί σχετική ένορκη βεβαίωση ενώπιον συμβολαιογράφου του νομίμου εκπροσώπου της ανωτέρω εταιρείας περί μη επιβολής σε βάρος αυτής πράξης επιβολής προστίμου για παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας "υψηλής" ή "πολύ υψηλής" σοβαρότητας».

Από τις ανωτέρω διατάξεις (ν.3863/2010-αρθρο 68 ) προκύπτει ότι στις διακηρύξεις των δημοσίων διαγωνισμών για παροχή υπηρεσιών καθαρισμού ή φύλαξης που εγκρίνονται μετά την ημερομηνία ισχύος του ν. 3863/2010 (15.7.2010) ζητείται από τους εργολάβους, επί ποινή αποκλεισμού, η αναφορά των στοιχείων α΄ έως στ΄ της παρ. 1 του άρθρου 68 του νόμου αυτού, η οποία αποσκοπεί στον έλεγχο από την αναθέτουσα αρχή ότι διασφαλίζονται τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων στις εταιρείες που παρέχουν τις υπηρεσίες αυτές. Αν όμως, ο ανάδοχος ανέφερε τα στοιχεία αυτά στην οικονομική προσφορά του, παρόλο που τούτο δεν ζητήθηκε από την αναθέτουσα αρχή με τη διακήρυξη του διαγωνισμού, ο σκοπός του νόμου καλύπτεται, χωρίς να υφίσταται ουσιώδης πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας. Περαιτέρω, σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη, ο υπολογισμός στις προσφορές των διαγωνιζομένων ενός ευλόγου ποσοστού διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών τους, των αναλωσίμων, του εργολαβικού τους κέρδους και των νομίμων υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεων αποσκοπεί στην αναλυτική περιγραφή του κόστους παροχής των υπηρεσιών, ούτως ώστε να καθίσταται ελέγξιμο το ύψος της οικονομικής προσφοράς σε σχέση με το αντικείμενο της υπηρεσίας. Τέλος, ειδικώς τα στοιχεία που αναφέρονται στα εδάφια α΄ έως στ΄ της παρ. 1 του άρθρου 68 του νόμου αυτού, καθώς και ειδικός όρος για την εφαρμογή των διατάξεων της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περί υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου, πρέπει να αναγράφονται, επί ποινή ακυρότητας, και στα σχέδια των οικείων συμβάσεων, που συνάπτονται μετά την ημερομηνία ισχύος της διάταξης αυτής, ασχέτως του αν είχαν περιληφθεί ως όροι στις σχετικές διακηρύξεις.

Υπηρεσίες - εργασίες καθαρισμού:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Υποκατάστημα ασφαλιστικού ιδρύματος σε ιδιωτική επιχείρηση για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας του κτιρίου διοικητικών υπηρεσιών του ως άνω Τοπικού Υποκαταστήματος, καθόσον η αναθέτουσα αρχή κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ Α' 115/2010) αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της ανωτέρω εταιρείας, χωρίς να καλέσει αυτήν, ως όφειλε, να παράσχει διευκρινίσεις επί των ποσοστών διοικητικού κόστους, εργολαβικού οφέλους και κόστους αναλωσίμων, τα οποία είχε συνυπολογίσει με την προσφορά της.

Υπηρεσίες - εργασίες καθαρισμού:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Εθνικό Στάδιο σε ατομική επιχείρηση για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, καθόσον: α) η αναθέτουσα αρχή αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της ανωτέρω επιχείρησης, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ.1 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ Α' 115/2010), δεδομένου ότι ως προς το διοικητικό κόστος και το εργολαβικό όφελος η εν λόγω οικονομική προσφορά εμφανίζεται εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή και β) κατά παράβαση του άρθρου 68 παρ. 3 του ν. 3863/2010, στη συναφθείσα μεταξύ των μερών σύμβαση, δεν περιλήφθησαν όλα τα στοιχεία α' έως στ' της παρ. 1 του ίδιου άρθρου και ειδικότερα τα στοιχεία γ', δ', ε' και στ', τα οποία αποσκοπούν στον έλεγχο της διασφάλισης των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων στις εταιρείες που παρέχουν τις υπηρεσίες αυτές

Υπηρεσίες φύλαξης-Υπεργολαβία. (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) μη νομίμως συνήφθη η ανωτέρω σύμβαση, καθόσον, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ότι η αναθέτουσα Αρχή υπέβαλε γραπτό αίτημα για τη χορήγηση του πιστοποιητικού της παρ.2β του άρθρου 68 του ν. 3863/2010. (..)Εξάλλου, η αναθέτουσα Αρχή δεν προέβη ούτε σε εκ των υστέρων, έστω, κίνηση διαδικασίας συμπλήρωσης του φακέλου με το επίμαχο πιστοποιητικό, με αποτέλεσμα να παραμένει άδηλο αν υπάρχουν καταχωρημένες στο «Μητρώο Παραβατών Εταιρειών Παροχής Υπηρεσιών Καθαρισμού ή/και Φύλαξης» τυχόν πράξεις επιβολής προστίμου σε βάρος της αναδόχου και β) κατά παράβαση της ρητής απαγόρευσης της παραγράφου 5 των τεχνικών προδιαγραφών, οι οποίες αποτελούν παράρτημα της ανωτέρω σύμβασης, η ανάδοχος εταιρεία ανέθεσε την εκτέλεση αυτής στην εταιρεία ...., μέσω του προσωπικού της οποίας τη διεκπεραίωσε...ωστόσο σημειώνεται ότι η ανάδοχος ουδέποτε ενημέρωσε σχετικώς, εγγράφως ή με άλλο τρόπο, την αναθέτουσα Αρχή για την πραγματοποιηθείσα υπεργολαβία..(..)Κατόπιν αυτών το Κλιμάκιο κρίνει ότι το η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο ένταλμα δεν πρέπει  να θεωρηθεί.

Υπηρεσίες φύλαξης:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιώτη για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης του ξενώνα βραχείας παραμονής Ψυχιατρικής Κλινικής, καθόσον: α) η οικονομική προσφορά του ανωτέρω δεν περιείχε την απαιτούμενη από τις οικείες διατάξεις επί ποινή αποκλεισμού ανάλυση/υπολογισμό των στοιχείων γ' (συλλογική σύμβαση εργασίας, στην οποία τυχόν υπάγονται οι εργαζόμενοι), δ' (το ύψος του προϋπολογισμένου ποσού που αφορά τις πάσης φύσης νόμιμες αποδοχές των εργαζομένων) και ε' το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά της παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ Α' 115/2010) και επιπλέον, τα ίδια στοιχεία γ', δ' και ε' της παραγράφου 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 δεν περιελήφθησαν στη συναφθείσα μεταξύ των μερών σύμβαση, κατά παράβαση της παρ. 3 του ίδιου ως άνω άρθρου και συνεπώς τίθεται ζήτημα ακυρότητας της σύμβασης και β) κατά παράβαση και της παραγράφου 3 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, δεν είχε υποβληθεί ένορκη βεβαίωση του αναδειχθέντος μειοδότη ενώπιον συμβολαιογράφου, περί μη επιβολής σε βάρος του προστίμου για παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας «υψηλής» ή «πολύ υψηλής» σοβαρότητας (άρθρο 68 παρ.1 και 3 του ν. 3863/2010, όπως αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 22 παρ. 1 και 3 του ν. 4144/2013, ΦΕΚ Α' 88/2013).

Υπηρεσίες φύλαξης λιμενικών εγκαταστάσεων.(..)Με δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον η μεταξύ του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου ... και της αναδόχου σύμβαση, καίτοι περιέχει τον προβλεπόμενο ειδικό όρο για την εφαρμογή της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περί υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου, δεν φέρει κανένα από τα στοιχεία της παραγράφου 3 του άρθρου 68 του ν. 3863/ 2010, ήτοι τα στοιχεία α΄ έως ε΄ της πρώτης παραγράφου αυτού, γεγονός που επάγεται κατά τη ρητή βούληση του νομοθέτη την ακυρότητα της σύμβασης και την απόρριψη της σχετικής δαπάνης. Η ως άνω γενική αναφορά δε περί υποχρέωσης τήρησης των νόμων δεν αρκεί ώστε να καλύψει την υποχρέωση ρητής αναφοράς των εν λόγω εκ του νόμου προβλεπόμενων στοιχείων.....Για το λόγο αυτό, άλλωστε η μεταγενέστερη, εκ μέρους της αναδόχου, προσκόμιση α) αντιγράφου αποδεικτικού υποβολής Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (Α.Π.Δ.) μηνός Μαρτίου 2017, β) αποδεικτικού πληρωμής των εισφορών για τους εργαζομένους που απασχολούνταν στη φύλαξη των λιμενικών εγκαταστάσεων ... για το διάστημα ισχύος της σύμβασης και γ) της από 1.11.2017 υπεύθυνης δήλωσης της εκπροσώπου της περί τήρησης των υποχρεώσεών της σχετικά με την καταβολή φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης δεν αρκεί για να θεραπεύσει τις ανωτέρω διαπιστωθείσες πλημμέλειες.