Υπηρεσίες φύλαξης:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιώτη για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης του ξενώνα βραχείας παραμονής Ψυχιατρικής Κλινικής, καθόσον: α) η οικονομική προσφορά του ανωτέρω δεν περιείχε την απαιτούμενη από τις οικείες διατάξεις επί ποινή αποκλεισμού ανάλυση/υπολογισμό των στοιχείων γ' (συλλογική σύμβαση εργασίας, στην οποία τυχόν υπάγονται οι εργαζόμενοι), δ' (το ύψος του προϋπολογισμένου ποσού που αφορά τις πάσης φύσης νόμιμες αποδοχές των εργαζομένων) και ε' το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά της παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ Α' 115/2010) και επιπλέον, τα ίδια στοιχεία γ', δ' και ε' της παραγράφου 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 δεν περιελήφθησαν στη συναφθείσα μεταξύ των μερών σύμβαση, κατά παράβαση της παρ. 3 του ίδιου ως άνω άρθρου και συνεπώς τίθεται ζήτημα ακυρότητας της σύμβασης και β) κατά παράβαση και της παραγράφου 3 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, δεν είχε υποβληθεί ένορκη βεβαίωση του αναδειχθέντος μειοδότη ενώπιον συμβολαιογράφου, περί μη επιβολής σε βάρος του προστίμου για παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας «υψηλής» ή «πολύ υψηλής» σοβαρότητας (άρθρο 68 παρ.1 και 3 του ν. 3863/2010, όπως αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 22 παρ. 1 και 3 του ν. 4144/2013, ΦΕΚ Α' 88/2013).

Υπηρεσίες - εργασίες καθαρισμού:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Υποκατάστημα ασφαλιστικού ιδρύματος σε ιδιωτική επιχείρηση για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας του κτιρίου διοικητικών υπηρεσιών του ως άνω Τοπικού Υποκαταστήματος, καθόσον η αναθέτουσα αρχή κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ Α' 115/2010) αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της ανωτέρω εταιρείας, χωρίς να καλέσει αυτήν, ως όφειλε, να παράσχει διευκρινίσεις επί των ποσοστών διοικητικού κόστους, εργολαβικού οφέλους και κόστους αναλωσίμων, τα οποία είχε συνυπολογίσει με την προσφορά της.

1. Εφαρμογή των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης σε σχέση με τις προυποθέσεις θεμελίωσης και κατοχύρωσης συντ/κου δικαιώματος με τις διατάξεις των ν. 3863/10 και 4093/12 - 2. Αντιμετώπιση πλασματικών χρόνων του άρθρου 40 του Ν. 3996/11 στις προυποθέσεις αρμοδιότητας στην διαδοχική ασφάλιση(ΕΓΚΥΛΛΙΟΣ 68)

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΦΥΛΑΞΗΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης των χώρων του Νοσοκομείου, του Ψυχιατρικού Ξενώνα,  και του Κέντρου Υγείας, καθόσον κατά παράβαση των διατάξεων των παρ.1 και 3 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ Α΄ 115/2010) (όπως αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 22 παρ. 1 και 3 του ν. 4144/2013, ΦΕΚ Α΄ 88/2013), το Νοσοκομείο μη νόμιμα αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της ανωτέρω εταιρείας, την οποία όφειλε να απορρίψει ως απαράδεκτη, διότι στην οικονομική της προσφορά δεν γίνεται καμία αναφορά στο ποσοστό διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της, στο κόστος αναλωσίμων, καθώς και στις νόμιμες υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις.

Παροχή υπηρεσιών καθαρισμού.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη, που προηγήθηκε, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, νόμιμη. Και τούτο διότι, μη νομίμως ανατέθηκε από τον ελεγχόμενο φορέα η εκτέλεση των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, η οικονομική προσφορά της οποίας έπρεπε να απορριφθεί και να αποκλεισθεί αυτή από τη σχετική διαδικασία ανάθεσης. Ειδικότερα η οικονομική προσφορά της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη, διότι, αυτή, κατά τον κρίσιμο, για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, χρόνο υποβολής της, δεν περιείχε την απαιτούμενη από τις οικείες διατάξεις και επί ποινή αποκλεισμού προβλεπόμενη αναφορά και ανάλυση (εξειδίκευση) των στοιχείων, που αναφέρονται στην παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, τα οποία όπως προεκτέθηκε είναι απαραίτητα, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος του ύψους αυτής σε σχέση με το αντικείμενο της παρεχόμενης υπηρεσίας. Επιπροσθέτως, τα ίδια ως άνω στοιχεία της παραγράφου 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 δεν περιελήφθησαν, κατόπιν, ούτε στη συναφθείσα μεταξύ των μερών σύμβαση, κατά παράβαση της παρ. 3 του ίδιου ως άνω άρθρου και συνεπώς, κατά τη ρητή πρόβλεψη της διάταξης αυτής, η εν λόγω σύμβαση είναι άκυρη και δεν δύναται να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα της εντελλόμενης δαπάνης...Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης-ασφάλειας: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Αναπληρώτρια Επίτροπο, το Νοσοκομείο, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010, καθώς επίσης και του σχετικού όρου της διακηρύξεως, αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου εταιρείας «...Ε.Π.Ε.», παρόλο που αυτή εμφανιζόταν εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα ανωτέρω (βλ. σκ. ΙΙΙ), στην προσφορά της αναδόχου το εργολαβικό της όφελος, περιλαμβανόταν μαζί με το διοικητικό κόστος, το κόστος αναλωσίμων και τις υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεις, στο ποσό των 393,44 ευρώ που απέμενε, μετά την αφαίρεση από το συνολικό ποσό της προσφοράς της του προϋπολογισθέντος ποσού για μισθολογικό κόστος και ασφαλιστικές εισφορές. Δοθέντος, όμως, το συνολικό αυτό ποσό εμφανίζεται ως υπερβολικά χαμηλό για την κάλυψη όλων των προαναφερομένων στοιχείων, συμπεριλαμβανομένου και του εργολαβικού της οφέλους, όφειλε το Νοσοκομείο να καλέσει τη μειοδότρια εταιρεία προκειμένου να διευκρινίσει τα ανωτέρω στοιχεία της προσφοράς της και να αποδείξει ότι τα υπολογισθέντα από αυτήν ποσά εργολαβικού οφέλους, διοικητικού κόστους και κόστους αναλωσίμων είναι εύλογα. Εν συνεχεία, το Νοσοκομείο όφειλε να εκτιμήσει τη λυσιτέλεια των ισχυρισμών της μειοδότριας και να αποφασίσει αιτιολογημένα για την αποδοχή ή την απόρριψη της προσφοράς της. Επομένως, το Νοσοκομείο, κρίνοντας ότι η εν λόγω προσφορά ήταν παραδεκτή και παραλείποντας να καλέσει την εν λόγω εταιρεία προς αιτιολόγηση των προαναφερθέντων στοιχείων της προσφοράς της, υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας, με συνέπεια να μην είναι νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στην εταιρεία αυτή..(..)Περαιτέρω, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη, η οικονομική προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου διαμορφώθηκε με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για εργαζομένους κάτω των 25 ετών και με προϋπηρεσία 0-3 έτη, γεγονός, άλλωστε, το οποίο συνομολογεί και η ίδια η εταιρεία. Βάσει, δε, των δεδομένων αυτών, τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 68 παρ. 3 του ν. 3863/2010, αποτελούν ουσιώδες και απαιτούμενο επί ποινή ακυρότητας στοιχείο της συμβάσεως, συνήφθη και η μεταξύ του Νοσοκομείου και της εταιρείας 72/9.8.2016 σύμβαση. Ενόψει, όμως, της επιλογής ως κριτηρίου αναθέσεως αυτού της χαμηλότερης τιμής, καθώς επίσης και της υποχρεώσεως των διαγωνιζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, να υπολογίσουν στην προσφορά τους εύλογο ποσοστό διοικητικού κόστους, αναλωσίμων και εργολαβικού κέρδους, η απασχόληση από την ανάδοχο εταιρεία, κατά την εκτέλεση της συμβάσεως, δεκατεσσάρων (14) τουλάχιστον εργαζομένων άνω των 25 ετών, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση της οικείας συμβάσεως.(...)Ως εκ τούτου, η μεταβολή αυτή συνιστά μη επιτρεπτή ουσιώδη τροποποίηση της συμβάσεως κατά τη διάρκεια της ισχύος της, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας ..., απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του Νοσοκομείου.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο, η 2η Υ.ΠΕ. ..... και Αιγαίου, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010, καθώς επίσης και του σχετικού όρου της διακηρύξεως, αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου εταιρείας «….» και ήδη «…», αφού αυτή, ως προς το διοικητικό κόστος, ποσού ενός (1) ευρώ μηνιαίως, και το εργολαβικό κέρδος, ποσού δύο (2) ευρώ μηνιαίως, εμφανιζόταν εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή. Όφειλε, συνεπώς, η Υγειονομική Περιφέρεια να καλέσει τη μειοδότρια εταιρεία, προκειμένου να διευκρινίσει τα ανωτέρω στοιχεία της προσφοράς της και να αποδείξει ότι τα υπολογισθέντα από αυτήν ποσά διοικητικού κόστους και εργολαβικού οφέλους είναι εύλογα, εν συνεχεία, δε, να εκτιμήσει τη λυσιτέλεια των ισχυρισμών της μειοδότριας και να αποφασίσει αιτιολογημένα για την αποδοχή ή την απόρριψη της προσφοράς της. Επομένως, η Υγειονομική Περιφέρεια, κρίνοντας ότι η εν λόγω προσφορά ήταν παραδεκτή και παραλείποντας να καλέσει την εν λόγω εταιρεία προς αιτιολόγηση των προαναφερθέντων στοιχείων της προσφοράς της, υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας, με συνέπεια να μην είναι νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στην εταιρεία αυτή. Περαιτέρω, η οικονομική προσφορά της φερόμενης ως δικαιούχου διαμορφώθηκε με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για εργαζομένους κάτω των 25 ετών και με προϋπηρεσία 0-3 έτη, γεγονός, άλλωστε, το οποίο συνομολογεί και η ίδια η εταιρεία (βλ. σκ. ΙV.Β). Βάσει, δε, των δεδομένων αυτών, τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 68 παρ. 3 του ν. 3863/2010, αποτελούν ουσιώδες και απαιτούμενο επί ποινή ακυρότητας στοιχείο της συμβάσεως, συνήφθη και η μεταξύ της Υγειονομικής Περιφέρειας και της εταιρείας 20716/21.7.2014 σύμβαση. Ενόψει, όμως, της επιλογής ως κριτηρίου αναθέσεως αυτού της χαμηλότερης τιμής, καθώς επίσης και της υποχρεώσεως των διαγωνιζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 και 5 της οικείας διακηρύξεως, να υπολογίσουν στην προσφορά τους εύλογο ποσοστό διοικητικού κόστους, αναλωσίμων και εργολαβικού κέρδους, το γεγονός ότι η μοναδική απασχοληθείσα από την ανάδοχο εταιρεία κατά το πρώτο εξάμηνο εκτελέσεως της συμβάσεως ήταν άνω των 25 ετών, συνιστά ουσιώδη τροποποίηση της οικείας συμβάσεως. Τούτο, δε, διότι το μισθολογικό κόστος – χωρίς συνυπολογισμό ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη, επιδόματος αδείας, κόστους αντικατάστασης λόγω αδείας, δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων - ενός εργαζομένου άνω των 25 ετών με προϋπηρεσία 0-3 ετών για εξάωρη απασχόληση είναι υψηλότερο τουλάχιστον κατά 65,32 ευρώ μηνιαίως κατ’ άτομο σε σχέση με το αντίστοιχο για τον εργαζόμενο κάτω των 25 ετών με προϋπηρεσία 0-3 ετών (510,51 ευρώ, αντί του ποσού των 445,18 ευρώ, αντιστοίχως, βλ. σκ. ΙΙ.Β), με συνέπεια, στην προκειμένη περίπτωση το επιπρόσθετο μηνιαίο κόστος μισθοδοσίας για την ανάδοχο να ανέρχεται τουλάχιστον στο ποσό αυτό (65,32 ευρώ). Η εκ των υστέρων, όμως, ήτοι κατά το στάδιο εκτελέσεως της συμβάσεως, μεταβολή του μισθολογικού κόστους της αναδόχου μεταβάλλει όλη την οικονομική ισορροπία της συμβάσεως, καθώς εκμηδενίζει το υπολογισθέν ποσό εργολαβικού οφέλους, το οποίο ανερχόταν στο ποσό των 2 ευρώ μηνιαίως και δημιουργεί αρνητικό οικονομικό ισοζύγιο στη σύμβαση, σε αντίθεση με την ρητώς εκπεφρασμένη - με τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 - βούληση του νομοθέτη για υπολογισμό ενός εύλογου ποσοστού διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών, των αναλώσιμων, του εργολαβικού του κέρδους, καθώς και των νόμιμων υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεων. Με βάση τα ανωτέρω, η αύξηση του μισθοδοτικού κόστους αλλοιώνει τους όρους υπό τους οποίους κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διενεργηθέντος διαγωνισμού στη φερόμενη ως δικαιούχο, αφού, εάν αυτή είχε εμφανίσει το πραγματικό ύψος αυτού του κόστους, δεν είναι βέβαιο ότι η προσφορά της θα γινόταν αποδεκτή και ότι, συνεπώς, θα της είχε ανατεθεί η σύμβαση, ούτε ότι η προσφορά της θα ήταν η χαμηλότερη. Ως εκ τούτου, η μεταβολή αυτή συνιστά μη επιτρεπτή ουσιώδη τροποποίηση της συμβάσεως κατά τη διάρκεια της ισχύος της, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας (πρβλ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. στο IV Τμ. Πρ. 136, 121, 80, 34/2017, 185, 181, 172/2016, 247, 32/2015, 143/2014). Τέλος, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη σκέψη ΙΙΙ, η επίμαχη δαπάνη δεν δύναται να νομιμοποιηθεί κατ’ εφαρμογήν της προδιαληφθείσας διατάξεως του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017 (Α΄ 115/7.8.2017), καθώς, σύμφωνα με τα προμνησθέντα Πρακτικά της 2ης Γενικής Συνεδριάσεως της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου της 7ης Μαρτίου 2018, η εν λόγω νομιμοποιητική διάταξη αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ και γ΄ του Συντάγματος (και κατά περίπτωση του εδ. β΄), καθώς και στις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου, της νομιμότητας της δράσης της Διοίκησης, της χρηστής και διαφανούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, με συνέπεια να μην είναι δυνατή η, κατ’ εφαρμογή της διατάξεως αυτής, νομιμοποίηση της ελεγχόμενης δαπάνης.

Υπηρεσίες - εργασίες καθαρισμού:Μη νόμιμη η δαπάνη ασφαλιστικού ιδρύματος για την καταβολή αμοιβής σε ανάδοχο εταιρεία για παροχή υπηρεσιών καθαρισμού κτιρίων, καθόσον η προσφορά της αναδόχου εταιρείας δεν περιείχε την απαιτούμενη και από τους όρους της διακήρυξης λεπτομερή ανάλυση/υπολογισμό των στοιχείων δ' και ε' της παρ.1 του αρθ.62 του ν.3863/2010, δηλαδή τις ηλικίες των απασχολουμένων στις συγκεκριμένες υπηρεσίες, ώστε να κριθεί το ύψος του ημερομισθίου αυτών. Η δε προσκομισθείσα ανάλυση του μισθολογικού κόστους της αναδόχου δεν αναπληρώνει την ανωτέρω έλλειψη δεδομένου ότι όπως προκύπτει από τις σχετικές διατάξεις του ν.3863/2010, τα εν λόγω στοιχεία πρέπει να εξειδικεύονται με ποινή αποκλεισμού, με την προσφορά της αναδόχου ώστε να δύναται η αναθέτουσα αρχή να προβεί στον έλεγχο της διασφάλισης των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων που παρέχουν τις υπηρεσίες αυτές, έλεγχος που σε κάθε περίπτωση δεν διασφαλίζεται όταν οι σχετικές διευκρινίσεις παρέχονται μετά την κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού και δεν προκύπτει ότι έχουν αξιολογηθεί από την επιτροπή του διαγωνισμού και την αναθέτουσα αρχή.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. Με τα δεδομένα αυτά, οι προσφορές των υποψηφίων «...», «..» και «...» ορθώς, αν και με εν μέρει διάφορη αιτιολογία, απορρίφθηκαν ως απαράδεκτες, δεδομένου ότι σ’ αυτές συνέτρεχαν, κατά περίπτωση, οι ελλείψεις που καταγράφονται στην προηγούμενη σκέψη, οι οποίες τις καθιστούσαν άκυρες ή, ενόψει του ότι απαιτούνταν επί ποινή αποκλεισμού, οδηγούσαν στην απόρριψή τους. Περαιτέρω, μη νομίμως, κατά παράβαση του άρθρου 68 παρ. 3 του ν. 3863/ 2010, δεν περιλήφθηκαν στην ως άνω 48086/11.9.2017 σύμβαση τα στοιχεία  α΄ έως στ΄ της παρ. 1 του ίδιου άρθρου. (συγγνωστή πλάνη)

Υπηρεσίες - εργασίες καθαρισμού:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Εθνικό Στάδιο σε ατομική επιχείρηση για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, καθόσον: α) η αναθέτουσα αρχή αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της ανωτέρω επιχείρησης, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ.1 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ Α' 115/2010), δεδομένου ότι ως προς το διοικητικό κόστος και το εργολαβικό όφελος η εν λόγω οικονομική προσφορά εμφανίζεται εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή και β) κατά παράβαση του άρθρου 68 παρ. 3 του ν. 3863/2010, στη συναφθείσα μεταξύ των μερών σύμβαση, δεν περιλήφθησαν όλα τα στοιχεία α' έως στ' της παρ. 1 του ίδιου άρθρου και ειδικότερα τα στοιχεία γ', δ', ε' και στ', τα οποία αποσκοπούν στον έλεγχο της διασφάλισης των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων στις εταιρείες που παρέχουν τις υπηρεσίες αυτές