ΘΕΜΑ: «Παροχή απόψεων» (αναφορικά με τη νομιμότητα πληρωμής δαπάνης, μετά από εξώδικο συμβιβασμό)

Εξώδικος συμβιβασμός (...) Εξ αυτού προκύπτει ότι οι δήμοι και οι κοινότητες μπορούν να καταρτίζουν, για όσα θέματα δεν εξέρχονται από τη δυνατότητά τους αυτή, εξώδικο ή δικαστικό συμβιβασμό που γίνεται κατά τον διαγραφόμενο από την υπόψη διάταξη τρόπο με τις εντεύθεν ουσιαστικές και δικονομικές συνέπειες. Ως εκ τούτου στο πλαίσιο του διενεργούμενο από το Ελεγκτικό Συνέδριο προληπτικού ελέγχου ερευνάται αν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος τόσο ως προς τα τυπικά, εξωτερικά στοιχεία της πράξεως του συμβιβασμού, που αφορούν στην γνωμοδότηση της νομικής υπηρεσίας του δήμου και στην απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, όσο και ως προς τα ουσιαστικά, εσωτερικά στοιχεία της πράξης, υπό την έννοια ότι η σχετική δαπάνη μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμβιβασμού, προβλέπεται από διάταξη νόμου και συνοδεύεται από τα αναγκαία δικαιολογητικά στοιχεία που αποδεικνύουν τη σχετική απαίτηση.

Εξώδικος συμβιβασμος.( αποκατάσταση ζημίας οχήματος) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη, η οποία έχει ως γενεσιουργό λόγο τον ως άνω εξώδικο συμβιβασμό είναι νόμιμη, καθόσον τηρήθηκαν τόσο τα τυπικά εξωτερικά στοιχεία του εξώδικου συμβιβασμού, δηλαδή η προβλεπόμενη στο άρθρο 103 παρ.2 περ. η΄ και παρ.3 του Δ.Κ.Κ. διαδικασία, όσο και τα ουσιαστικά στοιχεία για τη σύναψή του. Ειδικότερα, η εντελλόμενη δαπάνη, που αφορά στην καταβολή αποζημίωσης λόγω της παράλειψης των οργάνων του δήμου να συντηρήσουν τις οδούς που εμπίπτουν στην τοπική τους αρμοδιότητα, κατά παράβαση του άρθρου 75 παρ. Ια΄ περ. 7 του Δ.Κ.Κ., προβλέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 105 και 106 του Εισ.ΝΑΚ, που θεσπίζουν την αντικειμενική ευθύνη των Ο.Τ.Α., για αποζημίωση λόγω παράνομων πράξεων ή παραλείψεων των οργάνων τους και μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμβιβασμού. Επιπλέον, από τα συνημμένα στην αίτηση της … στοιχεία, τα οποία ελήφθησαν υπόψη και από το δημοτικό συμβούλιο, που αποφάσισε τη σύναψη του εξώδικου συμβιβασμού, προκύπτει τόσο η έκταση της ζημίας όσο και ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της παράλειψης των οργάνων του δήμου να συντηρήσουν το οδόστρωμα και της επελθούσας ζημίας, καθόσον η ως άνω παράνομη παράλειψη είναι, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, ικανή, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, να επιφέρει το ζημιoγόνο αποτέλεσμα. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και επομένως αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Σχετικά με τη μείωση απόκλισης συχνότητας σύμφωνα με το άρθρο 118 παρ.1 περ. (ιδ) και το άρθρο 152 παράγραφος 10 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1485 της Επιτροπής, της 2ας Αυγούστου 2017, σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Εξώδικος συμβιβασμός.(....) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας, η εντελλόμενη δαπάνη, που αφορά σε απόδοση της ωφέλειας που προσπορίστηκε το συγχωνευθέν ν.π.δ.δ. ….από την απασχόληση σ' αυτό με την ιδιότητα της τραπεζοκόμου της φερόμενης ως δικαιούχου, για την οποία ουδέποτε καταρτίστηκε, σύμφωνα με το νόμο, σχετική σύμβαση έργου ή εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, είναι μη νόμιμη, διότι η απαίτηση αυτή, αν και άγεται σε συμβιβασμό υπό το ένδυμα του αδικαιολόγητου πλουτισμού, αφορά κατ’ ουσία σε μισθολογικές απαιτήσεις, αφού η υποκείμενη αιτία της είναι η προσφορά υπηρεσιών. Συνεπώς, το ν.π.δ.δ. …..δεν είχε εξουσία να προβεί σε εξώδικο συμβιβασμό για την απαίτηση αυτή, αφού τούτο προσκρούει στην απαγορευτική διάταξη του άρθρου 72 παρ.2 του ν.3852/2010. Σε κάθε περίπτωση, οι περί αδικαιολόγητου πλουτισμού διατάξεις του Αστικού Κώδικα (904 επ.) δεν δύνανται να παράσχουν, σε καμία περίπτωση, νόμιμο έρεισμα για τη διενέργεια οποιασδήποτε δαπάνης υποκείμενης σε προληπτικό έλεγχο. Και τούτο διότι η νομιμότητα των υποκείμενων σε προληπτικό έλεγχο δαπανών κρίνεται πάντοτε και χωρίς εξαιρέσεις, με την επιφύλαξη του τυχόν απορρέοντος από τελεσίδικη απόφαση δεδικασμένου, με βάση το οικείο ουσιαστικό δίκαιο που διέπει την επίμαχη κάθε φορά έννομη σχέση. Περαιτέρω, ο ως άνω συμβιβασμός πάσχει ακυρότητα διότι η οικεία απόφαση ελήφθη από το Διοικητικό Συμβούλιο του ν.π.δ.δ. και όχι από την αρμόδια προς τούτου, λόγω ποσού, Εκτελεστική Επιτροπή αυτού. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και συνεπώς αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή μισθοδοσίας σε υπαλλήλους Δήμου:..Υπό τα δεδομένα αυτά και συμφώνως προς τα γενόμενα δεκτά στις προηγούμενες νομικές σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι τα Πρακτικά Συνεδριάσεως της 18ης Δεκεμβρίου 2012 του Ειρηνοδικείου .., τα οποία φέρουν τα αναγκαία εξωτερικά στοιχεία του κατά νόμον τύποις υποστατού αυτών, ήτοι υπογραφή του οικείου Ειρηνοδίκη και του Γραμματέως αποτελούν τίτλο εκτελεστό, κατ’ άρθρο 904 παρ. 2 του ΚΠολΔ και δεσμεύουν το Ελεγκτικό Συνέδριο. Τούτο δε, διότι η διάταξη του άρθρου 1 του ν. 3068/2002, όπως αυτό ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 20 παρ. 1 του ν. 3301/2004, περί μη εκτελεστότητος, μεταξύ άλλων τίτλων, και των πρακτικών δικαστικού συμβιβασμού, δεν είναι συμβατή προς τις υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις που κατοχυρώνουν το δικαίωμα δικαστικής προστασίας (άρθρα 20 παρ. 1 του Συντάγματος, 6 της ΕΣΔΑ και 2 και 14 του ΔΣΠΑΠΔ), στα οποίο εντάσσεται και το δικαίωμα αναγκαστικής εκτελέσεως για την ικανοποίηση αξιώσεων του ουσιαστικού δικαίου, όπως αυτό οργανώνεται νομοθετικώς στα άρθρα 904 επ. ΚΠολΔ, που περιλαμβάνει μεταξύ των εκτελεστών τίτλων και τα πρακτικά των ελληνικών δικαστηρίων που περιέχουν δικαστικό συμβιβασμό (άρθρο 904 παρ. 2 περ. γ΄ του ΚΠολΔ). Συνεπώς, το Ελεγκτικό Συνέδριο, κατά την διενέργεια του εξωτερικού προληπτικού ελέγχου της νομιμότητος της απορρέουσας από τα πρακτικά αυτά δαπάνης, δεν δύναται να αμφισβητήσει το κύρος του δικαστικού συμβιβασμού, καθιστώντας ανενεργό τον εκτελεστό τίτλο, καθόσον μία τέτοια αμφισβήτηση συνιστά αντικείμενο διαγνωστικής δίκης ενώπιον του κατά δικαιοδοσία αρμοδίου πολιτικού δικαστηρίου, η οποία δεν μπορεί να υποκατασταθεί από την διαδικασία του προληπτικού ελέγχου της δαπάνης, όπως βασίμως προβάλλει ο Δήμος ... με το από 8.4.2013 έγγραφο του Νομικού του Συμβούλου, τα όσα δε αντίθετα υποστηρίζει ο Επίτροπος με την έκθεση διαφωνίας του είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Κατά συνέπεια, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.(..)Κατ’ ακολουθίαν αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.

Θέμα: Νομοθετική ρύθμιση για τα δημοτικά λιμενικά ταμεία που δεν λειτούργησαν μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4071/2012.

Εξώδικος συμβιβασμός.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας Πράξης, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι, επειδή με τη χορήγηση από το Δήμο στον εργολάβο, μετά την πάροδο δέκα και πλέον μηνών από το δυστύχημα, της από 28.5.2003, βεβαίωσης καλής εκτέλεσης εργασιών, χωρίς οιαδήποτε αναφορά στο συμβάν ή στις υποχρεώσεις του αναδόχου, τη δήλωση του εργολάβου προς το Δήμο να αναλάβει αυτός με ίδια μέσα τον καθαρισμό, καθόσον ο ίδιος δεν διέθετε τα αναγκαία προς τούτο μηχανήματα, αλλά και από την άτυπη συνεννόηση του Δημάρχου με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, προκειμένου εκείνη να αναλάβει περιστασιακά το έργο του καθαρισμού, στα πλαίσια των περιπολιών που πραγματοποιούσε για την πρόληψη πυρκαγιών, συνομολογείται ότι στις συμβατικές υποχρεώσεις του αναδόχου δεν περιλαμβανόταν ο καθαρισμός της οδού ......, μετά την εκτέλεση των εργασιών επ’ αυτής.  Ως εκ τούτου, μετά το πέρας των εργασιών και σε κάθε περίπτωση μετά τη δήλωση του αναδόχου ότι η οδός χρήζει περαιτέρω καθαρισμού με πλυστικό μηχάνημα, ο Δήμος, ο οποίος κατ’ άρθρο 1 του Ν. 3155/1955 «Περί κατασκευής και συντηρήσεως οδών» (ΦΕΚ Α 63), είχε την υποχρέωση συντήρησης των δημοτικών οδών που κείνται εντός των ορίων του, έπρεπε να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες καθαρισμού και σήμανσης αυτής προειδοποιώντας τους οδηγούς ότι επ’ αυτής κείνται επικίνδυνα φερτά υλικά.  Ως εκ τούτου, πιθανολογείται βάσιμα ότι η αγωγή που άσκησε ο εργολάβος σε βάρος του Δήμου, περί καταβολής του ποσού που ο ίδιος θα αναγκαζόταν να πληρώσει για την αποκατάσταση της ψυχικής οδύνης στην οικογένεια του θύματος μετά την έκδοση της 789/2013 απόφασης του Εφετείου ...... θα ευδοκιμούσε εάν ο ίδιος δεν είχε παραιτηθεί του δικογράφου αυτής, συνεπεία του εξωδίκου συμβιβασμού.  Κατά συνέπεια η οικεία δαπάνη, η οποία στηρίζεται στον εξώδικο συμβιβασμό, για τον οποίο συντρέχουν  τα εξωτερικά τυπικά στοιχεία καθώς και  οι οικείες ουσιαστικές προϋποθέσεις είναι νόμιμη.

Ερωτάται εάν είναι δυνατή η έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού της υπαγωγής αυθαιρεσιών σε ακίνητο που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Επιμενίδου 2-4 και Εμμ. Βερνάδου 37, στην Παλιά Πόλη Ρεθύμνου, Π.Ε. Ρεθύμνου, στον ν. 4495/2017, δεδομένων των προβλεπομένων στο άρθρο 89 παρ. 1 και 2 περίπτωση ιδ του παραπάνω νόμου.(...)Δεδομένων των προβλέψεων του άρθρου 89 παρ. 1 και 2 περίπτωση ιδ του ν. 4495/2017, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 227 του ν. 4610/2019, δεν είναι δυνατή η έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού της υπαγωγής στον ν. 4495/2017 αυθαιρεσιών στο κτίριο που βρίσκεται επί των οδών Επιμενίδου 2-4 και Εμμ. Βερνάδου 37, εντός των ορίων της Παλιάς Πόλης Ρεθύμνου, το οποίο χρονολογείται, σύμφωνα με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, στον 17ο αιώνα και άρα αποτελεί αρχαίο μνημείο κατά τα άρθρα 2 περ. βα και 6 παρ.1α του ν. 4858/2021 (ομόφωνα).

Όταν εντέλλονται δαπάνες που ενσωματώνουν απαιτήσεις που έχουν γενεσιουργό λόγο έναν εξώδικό συμβιβασμό ερευνάται αν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος ως προς τα τυπικά εξωτερικά στοιχεία της πράξης του συμβιβασμού, που αφορούν στη γνωμοδότηση της νομικής υπηρεσία του δήμου και στην απόφαση του αρμοδίου οργάνου, όσο και στα εσωτερικά στοιχεία της πράξης, υπό την έννοια ότι η σχετική δαπάνη μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμβιβασμού, προβλέπεται από διάταξη νόμου και συνοδεύεται από τα αναγκαία δικαιολογητικά στοιχεία που αποδεικνύουν τη σχετική απαίτηση (βλ. πράξ. VII Τμ.15/2008, IV Τμ.117/2002).