Σύμφωνα, όμως, με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη που προηγήθηκε και λαμβάνοντας ιδίως υπόψη αφενός μεν ότι αντικείμενο της από 25.8.2011 σύμβασης ήταν η εκπόνηση αρχιτεκτονικής μελέτης σε μία φάση, ήτοι η εκπόνηση οριστικής μελέτης, χωρίς να προβλέπεται στάδιο προμελέτης, αφετέρου δε ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή της αναδόχου υπολογίστηκε, κατ’ εφαρμογή μεν του Κανονισμού Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών, πλην όμως εκ των υστέρων, ήτοι μετά τη λήψη της 276/27.6.2011 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου και την υπογραφή της οικείας σύμβασης, στο ποσό των 75.763,83 ευρώ, το Τμήμα κρίνει ότι μη νομίμως ο Δήμος .... ανέθεσε απευθείας την επίμαχη μελέτη, κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ.. Τούτο δε, διότι η προεκτιμώμενη αμοιβή της φερόμενης ως δικαιούχου υπολογίστηκε αυθαίρετα, ήτοι χωρίς την προηγούμενη προσφυγή της αναθέτουσας αρχής στον ανωτέρω Κανονισμό, βάσει του οποίου θα καθοριζόταν εκ των προτέρων με σαφή τρόπο η προεκτιμηθείσα αμοιβή, ώστε να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής ή μη της ανωτέρω εξαιρετικής διάταξης. Σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως των ανωτέρω, ως προεκτιμώμενη αμοιβή, από το ύψος της οποίας εξαρτάται, κατά τις προαναφερόμενες διατάξεις, η δυνατότητα απευθείας ανάθεσης μιας μελέτης, νοείται αυτή του συνόλου των σταδίων της εν λόγω μελέτης και συνεπώς, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και για το λόγο ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή όλων των σταδίων της επίμαχης αρχιτεκτονικής μελέτης υπερβαίνει το ποσοστό του 30% του ανωτάτου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ Τάξης, που ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο ανάθεσης αυτής για τη συγκεκριμένη κατηγορία μελετών (24.475 Χ 30% = 7.342,50 ευρώ έναντι 75.763,83 ευρώ εν προκειμένω).

Μελέτες.Σε περίπτωση ανάθεσης με διαδικασία διαπραγμάτευσης οι διατάξεις του νόμου αυτού (3316/2005) εφαρμόζονται αν η πρόσκληση προς διαπραγμάτευση αποσταλεί μετά την έναρξη ισχύος του ...»,Νόμιμη η απευθείας ανάθεση στον αρχικό ανάδοχο συμπληρωματικών εργασιών μελέτης, καθόσον το ποσό αυτών, όπως προκύπτει από τον 1ο συγκριτικό πίνακα, ο οποίος εγκρίθηκε εντός της συμβατικής προθεσμίας και περιλαμβάνει τις εργασίες αυτές, δεν υπερβαίνει το 50% της συμβατικής αμοιβής, δεδομένου ότι η μελέτη αυτή, η οποία δεν συνδέεται με τηνκατασκευή έργου, ανατέθηκε σε ένα και τελικό στάδιο, χωρίς την υποβολή προμελέτης. Περαιτέρω, όμως, οι ως άνω συμπληρωματικές εργασίες μη νομίμως εκτελέστηκαν, αφού δεν προηγήθηκε γνώμη του Νομαρχιακού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (άρθρο 4 π.δ. 186/1996), κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 29 του ν.3316/2005.

Ακολούθως, η νομίμως συγκροτηθείσα (…) Επιτροπή του Διαγωνισμού, με το Ι/1.9.2009 Πρακτικό της, έκρινε ότι έπρεπε να αποκλεισθεί η σύμπραξη γραφείων μελετών «….», με νόμιμη και επαρκή αιτιολογία κατά την κρίση του Κλιμακίου, βάσει των άρθρων 20 παρ. 2 του ν. 3316/2005, 3 παρ. 3.1., 4 παρ. 4.6 και 21. παρ. 21.1.δ. της διακηρύξεως αλλά και της αρχής της τυπικότητος της διαδικασίας, καθόσον κατά παράβαση των οριζομένων στο άρθρο 20 παρ. 2 του ν. 3316/2005 κατένειμε την αμοιβή για την κατηγορία των στατικών μελετών (08) όχι στο μοναδικό εταιρικό σχήμα που συμμετείχε στην σύμπραξη για την εν λόγω κατηγορία μελετών («…») αλλά σε άλλη εταιρία («….») που δεν φέρεται ως μέλος της σχετικής συμπράξεως, με συνέπεια να σημειώνεται έλλειψη κατά 100% ως προς την κατανομή αμοιβής για την κατηγορία των στατικών μελετών.

Η ως άνω μελέτη αφορά μεν σε αντικείμενο που εμπίπτει στα καθήκοντα και στις αρμοδιότητες του υπηρετούντος στο Δήμο προσωπικού, καθόσον και δεν είναι ειδικής φύσεως, πλην όμως από τα στοιχεία του φακέλου, και ειδικότερα από την 15083/5.3.2012 βεβαίωση του Διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών περί της στελεχώσεως της υπηρεσίας, σε συνδυασμό με το 31340/1.7.2010 έγγραφο της εν λόγω υπηρεσίας προς την Τ.Υ.Δ.Κ., προκύπτει αδυναμία αυτής να προβεί στην εκπόνησή της, λόγω έλλειψης προσωπικού και κατάλληλου τεχνολογικού εξοπλισμού. Ως εκ τούτου, νομίμως ο Δήμος προσέφυγε σε ιδιώτη μελετητή, μετά και την εκδήλωση αδυναμίας της Τ.Υ.Δ.Κ. Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας να εκπονήσει την εν λόγω μελέτη (βλ. και άρθρο 209 παρ. 4 Δ.Κ.Κ.). Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή της αναδόχου υπολογίστηκε, κατ’ εφαρμογή του Κανονισμού Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών, στο ποσό των 11.700 ευρώ (βλ. σχετικό πινάκιο αμοιβής), μη νομίμως για την ανάθεση αυτής προσέφυγε ο Δήμος στη διαδικασία του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ., καθόσον η προεκτιμώμενη για την ανάθεση αμοιβή υπολογίστηκε από το Δήμο αυθαίρετα, χωρίς την προηγούμενη προσφυγή της αναθέτουσας αρχής στον Κανονισμό Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών και υπηρεσιών, βάσει του οποίου θα καθοριζόταν εκ των προτέρων με σαφή τρόπο η προεκτιμηθείσα αμοιβή, ώστε να εξαχθεί ασφαλής κρίση για την εφαρμογή ή μη της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ.. Και τούτο δε ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η τελικώς καταβληθείσα δαπάνη (11.214,63 ευρώ) δεν υπερβαίνει το όριο της διάταξης του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ., το οποίο ποσοστό του 30% του ανωτάτου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ Τάξης, που ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο ανάθεσης αυτής για τη συγκεκριμένη κατηγορία των τοπογραφικών μελετών, ανέρχεται στα (30% Χ 38.826=) 11.647,80 ευρώ, διότι για την εφαρμογή της διάταξης αυτής και την επιλογή της εξαιρετικής διαδικασίας που αυτή προβλέπει δεν προϋπολογίστηκε με νόμιμο τρόπο η προεκτιμώμενη αμοιβή (βλ. Πράξη VII Τμ. 168/2011). Πλην όμως, με δεδομένο ότι η διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 209 δεν αποκλείει την περίπτωση εσφαλμένου υπολογισμού της προεκτιμώμενης αμοιβής και λαμβάνοντας υπόψη, εν προκειμένω, τη μικρή διαφορά μεταξύ προεκτιμώμενης, σύμφωνα με τον Κανονισμό Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών, αμοιβής, όπως αυτή προσδιορίστηκε με το πινάκιο αμοιβής (11.710 ευρώ) και του ορίου νόμιμης προσφυγής στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης κατ’ άρθρο 209 παρ. 3 Δ.Κ.Κ. για την συγκεκριμένη κατηγορία μελέτης (11.647,80 ευρώ), το Τμήμα κρίνει, ότι η πραγματοποίηση της επίμαχης δαπάνης δεν οφείλεται σε πρόθεση των αρμόδιων οργάνων να καταστρατηγήσουν τις διατάξεις περί απευθείας ανάθεσης μελετών, αλλά σε συγγνωστή πλάνη αυτών, ως προς την συνδρομή των απαιτούμενων από τις εν λόγω διατάξεις προϋποθέσεων, για τη νομιμότητα της δαπάνης.

Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών για τις μελέτες μεμονωμένων πράξεων εφαρμογής οικοδομικών τετραγώνων(…)Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές οι Δήμοι δύνανται να αναθέτουν απευθείας την εκπόνηση μελετών, κατά παρέκκλιση των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας, εφόσον η προεκτιμώμενη αμοιβή για όλα τα στάδια κάθε μελέτης δεν υπερβαίνει ποσοστό 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης που κάθε φορά ισχύει για την αντίστοιχη κατηγορία μελέτης. Την ανάθεση στην περίπτωση αυτή αποφασίζει η Δημαρχιακή Επιτροπή. Προσθέτως, οι Δήμοι δύνανται να αναθέτουν απευθείας ή με συνοπτική διαδικασία την παροχή υπηρεσιών που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005, σύμφωνα με τα χρηματικά όρια που τίθενται με τις εκάστοτε ισχύουσες αποφάσεις του αρμόδιου Υπουργού, εκδιδόμενες κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 83 του ν. 2362/1995. Την απόφαση ανάθεσης στην περίπτωση αυτή λαμβάνει ο Δήμαρχος και δεν απαιτείται προηγούμενη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου ή της δημαρχιακής επιτροπής.(…) Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, διότι κατ’ αντίθεση προς τα προβαλλόμενα με την πράξη άρνησης θεώρησης του εντάλματος και την έκθεση διαφωνίας, εν προκειμένω η σύμβαση που εκτελέστηκε δεν έχει ως αντικείμενο την εκπόνηση μελέτης του ν. 3316/2005, περίπτωση κατά την οποία επιτρέπεται η εφαρμογή της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 209 παρ. 3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, αντίθετα, αντικείμενο της απευθείας ανάθεσης και της σύμβασης που καταρτίστηκε σε εκτέλεσή της είναι αποκλειστικά η παροχή υπηρεσιών, με διάθεση κατάλληλου εξοπλισμού, σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ακινήτων που εμπίπτουν στην έκταση που αφορούν οι προαναφερόμενες μεμονωμένες πράξεις εφαρμογής του Δήμου ....... Οι εργασίες αυτές προπαρασκευάζουν την εκπόνηση μελετών των μεμονωμένων πράξεων εφαρμογής, ωστόσο, καθεαυτές, δεν συνιστούν μελέτη. Συνεπώς, η ανάθεσή τους εχώρησε νόμιμα κατ’ εφαρμογή της εξαιρετικής διαδικασίας του άρθρου 209 παρ. 9 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα.

ΜΕΛΕΤΕΣ.Κατάτμηση:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη για την εκτέλεση σύμβασης για την εκπόνηση μελέτης, με αντικείμενο την «Κτηματογραφική ενημέρωση διαγραμ­μάτων οικισμού.», καθόσον μη νομίμως η ανωτέρω μελέτη, η οποία εμπίπτει στην κατηγορία 16 ανατέθηκε απευθείας, διότι εντάσσεται στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο, με άλλες τοπογραφικές μελέτες που εμπίπτουν στην ίδια κατηγορία, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, επιτελούν τον ίδιο σκοπό και επομένως μη νομίμως επιμερίσθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας, αφού από τη συνάθροιση των συμφωνηθέντων αμοιβών υπάρχει υπέρβαση του ορίου των 15.108,00 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση της συγκεκριμένης κατηγορίας μελετών (άρθρο 209 παρ. 3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα).

Απευθείας ανάθεση μελέτης.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι ο Δήμος …... νομίμως προέβη στην απευθείας ανάθεση της αρχιτεκτονικής μελέτης χωροθέτησης αθλητικών εγκαταστάσεων, καθόσον η προεκτιμώμενη αμοιβή αυτής δεν υπερέβαινε το ποσοστό του 30% του ανωτάτου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ Τάξης, που ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο ανάθεσης αυτής για τη συγκεκριμένη κατηγορία των αρχιτεκτονικών μελετών (30% Χ 21.423=6.426,90 ευρώ έναντι 6.425,00 ευρώ, με Φ.Π.Α. εν προκειμένω).

Μελέτες - Υπηρεσίες:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε αχιτέκτονα μηχανικό – τεχνικό σύμβουλο σε εκτέλεσης σύμβασης, για το έργο ‘Μελέτη Βρεφονηπιακού Σταθμού …..», καθόσον οι ανωτέρω υπηρεσίες εντάσσονται εννοιολογικά στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ. 2β΄ του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α΄ 85/2005), καθόσον προσιδιάζουν σε «υπηρεσίες αρχιτέκτονα, υπηρεσίες μηχανικού και ολοκληρωμένες υπηρεσίες μηχανικού», «υπηρεσίες πολεοδομικού σχεδιασμού και αρχιτεκτονικής τοπίου» και «συναφείς υπηρεσίες παροχής επιστημονικών και τεχνικών συμβουλών» και συνεπώς μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία διαγωνισμού του ν. 3316/2005 και συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται με τον ίδιο νόμο για την εξαιρετική προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή  πληρωμής του 1ου λογαριασμού για την εκπόνηση της ενεργειακής μελέτης για τη προμελέτη με τίτλο «Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις ΑΠΕ σε κτίρια και εγκαταστάσεις του Δήμου(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το 69 χρηματικό ένταλμα πληρωμής, οικονομικού έτους 2015, δαπάνη είναι νόμιμη και τούτο διότι: α) δεν συντρέχει εν προκειμένω ο πρώτος λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου, ήτοι παραβίαση του άρθρου 209 παρ.3 του ν. 3463/2006, διότι  η «μελέτη» δεν αποτελείται από πλείονα στάδια δεδομένου ότι η ανατεθείσα «προμελέτη», αποτελούμενη από την ηλεκτρομηχανολογική μελέτη και την ενεργειακή  μελέτη  των  κατηγοριών  9  και  14  αντίστοιχα  του  άρθρου 2  του ν. 3316/2015,  ολοκληρώθηκε  σε  ένα και  μόνο  στάδιο,  ήτοι  χωρίς  να  είναι  απαιτητά  άλλα  στάδια στο μέλλον (βλ. το 16848/2015 έγγραφο του Δημάρχου …) και β) πριν από την 296/29.8.2014 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής προηγήθηκε η απαιτούμενη από τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 209 του ν. 3316/2005 εισήγηση της Διεύθυνσης της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου και η 226/29.8.2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί αποδεδειγμένης αδυναμίας των υπηρεσιών του Δήμου να αναλάβουν τη σύνταξη της ανατεθείσας  «προμελέτης». Εξάλλου, όπως προκύπτει από το προαναφερόμενο  16848/7.7.2015  έγγραφο  του  Δημάρχου, η εκπόνηση της υπό κρίση «προμελέτης» απαιτούσε εξειδικευμένο εξοπλισμό (θερμοκάμερες, υπολογιστικά προγράμματα προσομοίωσης της επίδρασης του εσωτερικού φωτισμού, του πλήθους των ατόμων και των ωρών χρήσης  ανά εσωτερικό χώρο στην θερμοκρασία των προς εξέταση κτιρίων και υπολογιστικά προγράμματα προσομοίωσης  της  επίδρασης  των  ημερών  και  του ποσοστού ηλιοφάνειας της περιοχής στην μεταβολή της εσωτερικής θερμοκρασίας) με ελάχιστο κόστος για την απόκτηση του 17.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (ελάχιστο κόστος θερμοκάμερας 5.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και ελάχιστο κόστος υπολογιστικού προγράμματος προσομοίωσης 6.000,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.), τον οποίο δεν διαθέτει ο Δήμος. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το 69, χρηματικό ένταλμα πληρωμής, οικονομικού έτους 2015, δαπάνη είναι νόμιμη και  το  εν  λόγω χρηματικό ένταλμα θα έπρεπε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε τοπογράφο μηχανικό για την παροχή της υπηρεσίας «Εργασίες υπαίθρου για τον καθορισμό συντεταγμένων σε δημοτικά ακίνητα, κοινόχρηστους χώρους και πρανή ρεμάτων», καθόσον: α) η ως άνω σύμβαση δεν συνιστά σύμβαση παροχής υπηρεσιών, αλλά εκπόνηση μελέτης και για την οποία απαιτείτο η εκτέλεση τοπογραφικών εργασιών, όπως αυτές περιγράφονται και στις διατάξεις των άρθρων 108 επ. του π.δ. 696/1974, β) δεν ακολουθήθηκε η προβλεπόμενη από τις διατάξεις του ν. 3316/2005, εφαρμοστέα διαδικασία της διενέργειας ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού για την ανάθεση της μελέτης, ενώ περαιτέρω δεν μπορούν να τύχουν εφαρμογής οι ρυθμίσεις του άρθρου 209 παρ. 2 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα και του π.δ. 28/1980, διότι δεν πρόκειται για ανάθεση απλών υπηρεσιών και γ) παρόλο που η προεκτιμώμενη αμοιβή για την ως άνω μελέτη, υπολείπεται του ποσού των 30.000 ευρώ, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 10 παρ. 2 περ. στ' του ν. 3316/2005, που προβλέπει την απευθείας ανάθεση λόγω ποσού και επειγουσών συνθηκών, διότι, αφενός δεν υπάρχει απόφαση του αρμόδιου Τεχνικού Συμβουλίου που να πιστοποιεί τη συνδρομή του επείγοντος, αφετέρου η διαδικασία της απευθείας ανάθεσης που εφαρμόσθηκε, αποκλίνει από την προβλεπόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης, δεδομένου ότι δεν διεξήχθη μεταξύ τριών τουλάχιστον υποψηφίων με τα νόμιμα προσόντα, ούτε αποδεικνύεται ότι ο ως άνω ανάδοχος ήταν ο μοναδικός που συγκέντρωνε τα απαιτούμενα προσόντα, ώστε να φέρει εις πέρας τη μελέτη, ενώ δεν απεστάλη για δημοσίευση στην ιστοσελίδα του Τ.Ε.Ε., δέκα τουλάχιστον ημέρες πριν από την υπογραφή της σύμβασης, αναγγελία με τα κρίσιμα στοιχεία της.