Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας: Στην υπό κρίση υπόθεση, από τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής προκύπτουν τα ακόλουθα: Κατόπιν της διενέργειας στις 8.10.2014 πρόχειρου διαγωνισμού, υπεγράφη η από 6.11.2014 σύμβαση μεταξύ του τοπικού υποκαταστήματος ..... του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ και της ατομικής επιχείρησης του ..... για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας για ένα έτος (από 8.11.2014 έως 7.11.2015), αντί συμβατικού τιμήματος 18.597,60 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.. Περαιτέρω, δεδομένου ότι η ανάληψη της σχετικής υποχρέωσης δεν εκτελέστηκε εντός του οικονομικού έτους 2014, όφειλε ο αρμόδιος διατάκτης εντός του αυτού οικονομικού έτους, να προβεί στην έκδοση της σχετικής ανακλητικής απόφασης της αναληφθείσας υποχρέωσης για διαγραφή του ποσού της πιστώσεως, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 4 παράγραφος 5 του π.δ/τος 113/2010. Εν προκειμένω, εκδόθηκε η ΑΑΑΥ Μ109/31.12.2014 ανακλητική απόφαση περί ανάληψης υποχρέωσης, η οποία αναρτήθηκε στο διαδικτυακό πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» (ΑΔΑ 7ΣΟΠ4691-Ψ5Φ) στις 26.2.2015, δηλαδή εντός της τασσόμενης προθεσμίας του τελευταίου εδαφίου της περ. α΄ του άρθρου 31 του ν. 4325/2015, η οποία ισχύει από 1.1.2015 και ρητώς ορίζει ότι για το τρέχον έτος (δηλαδή για το 2015) η προθεσμία ανάρτησης στο πρόγραμμα «Διαύγεια» των πράξεων ανατροπής ανάληψης υποχρέωσης παρατείνεται έως δέκα (10) ημέρες από τη δημοσίευση του παρόντος (ήτοι έως 25.5.2015) και συνεπώς ο μοναδικός λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.

Μίσθωση χημικών τουαλετών... Συγκεκριμένα, ενώ υπό συνήθεις συνθήκες για την αποκομιδή των λυμάτων από τις χημικές τουαλέτες αρκεί για την απάντληση του περιεχομένου τους η χρήση αντλητικού συστήματος και προσωρινή αποθήκευση αυτών εντός της δεξαμενής λυμάτων που διαθέτει ειδικώς αδειοδοτημένο εταιρικό όχημα, όπως εξάλλου κατ’ ελάχιστο επιβάλλει η εθνική νομοθεσία, στην προκειμένη περίπτωση, όπως υποστηρίζει η παρεμβαίνουσα και δεν αντικρούστηκε από την προσφεύγουσα, λόγω της μεγάλης ποσότητας των λυμάτων των τουαλετών, εξαιτίας της ευρείας χρήσης τους από τον ιδιαιτέρως αυξημένο αριθμό χρηστών τους (προσφύγων και μεταναστών) τους τελευταίους μήνες, τα λύματα γεμίζουν περισσότερο από μία φορά την ημέρα τις δεξαμενές των συνήθων εταιρικών οχημάτων, με αποτέλεσμα λόγω της απόστασης του στρατοπέδου «.....», όπου γίνεται η χρήση των τουαλετών, από το Βιολογικό Καθαρισμό της ΔΕΥΑ ....., όπου πρέπει να οδηγούνται τα λύματα, σε συνδυασμό με το χρόνο που απαιτείται για την απάντληση των λυμάτων από κάθε τουαλέτα, καθιστά δυσχερή την απρόσκοπτη, ασφαλή και υγιεινή χρήση των τουαλετών. Αντίθετα, μετά την απάντλησή τους από τις τουαλέτες η προσωρινή αποθήκευση των λυμάτων σε ειδικό όχημα βυτιοφόρο μεταφοράς λυμάτων – αποβλήτων, του οποίου η δεξαμενή έχει αναμφίβολα μεγαλύτερη χωρητικότητα από αυτή των συνήθων ειδικών οχημάτων καθαρισμού χημικών τουαλετών, μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού της σύμβασης. Επιπλέον, η βαλλόμενη απαίτηση δεν παρίσταται δυσανάλογη με το σκοπό αυτό, ούτε απαγορεύει την ανάληψη της σύμβασης από επιχειρήσεις όμοιες με αυτή της προσφεύγουσας εκ μόνου του λόγου ότι για την απάντληση των λυμάτων κατά την εθνική νομοθεσία και το οικείο Ευρωπαϊκό Πρότυπο για τη διάθεση χημικών τουαλετών κατ’ ελάχιστον απαιτείται να διαθέτουν τα συνήθη  οχήματα καθαρισμού και απάντλησης λυμάτων. Τούτο δε, διότι δεν ισχυρίζεται η προσφεύγουσα ούτε προκύπτει ότι από την εθνική νομοθεσία ή το οικείο Ευρωπαϊκό Πρότυπο για τη λειτουργία τους απαγορεύεται να διαθέτουν και ειδικό βυτιοφόρο όχημα για το σκοπό αυτό ούτε ότι αν αυτές δεν το διαθέτουν παρίσταται αδύνατο να μπορούν να χρησιμοποιήσουν τέτοιο όχημα τρίτου είτε από αλλού είτε και από τη νήσο ...... Τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Συνακόλουθα, απορριπτέος είναι και ο πρώτος λόγος της κρινόμενης δεύτερης προσφυγής.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΙΔΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ:..ζητείται η ανάκληση της 22/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα..Με αυτά τα δεδομένα, το Τμήμα κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα, τόσο το σύστημα μεταφοράς εικόνας και ήχου όσο και το απαραίτητο για τη λειτουργία του λογισμικό δεν αποτελούν ομοειδή με τα λοιπά αναφερόμενα στην προσβαλλόμενη πράξη είδη [μηχανικά μέρη (hardware) Η/Υ και περιφερειακές συσκευές που συνδέονται με Η/Υ, καθώς και άλλες συσκευές που έχουν παρακολουθηματικό χαρακτήρα σε σχέση με τα εν λόγω είδη αλλά και το λογισμικό (software)]. Και τούτο, διότι οι δύο αυτές κατηγορίες αγαθών, καίτοι αποτελούν ηλεκτρονικά/ψηφιακά είδη, κατατείνουν σε διαφορετικό λειτουργικό σκοπό και εξυπηρετούν διαφορετικές ανάγκες. Ειδικότερα, η μεν πρώτη κατηγορία αγαθών επιτελεί το σκοπό της μεταφοράς ήχου και εικόνας και εμφάνισης με σήμα αναλογικό ή/και ψηφιακό (εν προκειμένω, το εν λόγω σύστημα διευρύνει την οπτικοακουστική προσβασιμότητα στα εκάστοτε τεκταινόμενα εντός του αμφιθεάτρου του Συνεδριακού Κέντρου), η δε δεύτερη κατηγορία (Η/Υ και περιφερειακές συσκευές, λογισμικό) αγαθών αναφέρεται σε είδη πληροφορικής, που επιτελούν τον σκοπό της επεξεργασίας και αποθήκευσης δεδομένων και πληροφοριών. Το συνεκτιμηθέν δε από το Κλιμάκιο κριτήριο της δυνατότητας μιας επιχείρησης ενός τομέα να παρέχει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, όπως εν προκειμένω, που η φερόμενη ως δικαιούχος εταιρεία προμήθευσε και τις δύο κατηγορίες αγαθών, είναι απλώς ενδεικτικό και όχι καθοριστικό για τον χαρακτηρισμό αγαθών ως ομοειδών ή μη (πρβλ. ΔΕΕ απόφαση της 5.10.2000 επί τη υπόθεσης C-16/98, σκ. 42 επ.). Επομένως, πρόκειται για μη ομοειδή είδη, κατά τη φύση τους και την αντίληψη των συναλλαγών, χωρίς να δύναται να υποστηριχθεί το αντίθετο επειδή εντάσσονται σε μια ευρύτατη κατηγορία, αυτή των ηλεκτρονικών-ψηφιακών ειδών. Και τούτο ανεξαρτήτως του ότι η προμήθεια του συστήματος εικόνας και ήχου εντάσσεται σε διαφορετικό Κ.Α.Ε. σε σχέση με τα είδη πληροφορικής, ενώ καταχωρίζεται και σε διαφορετική γενική ομάδα CPV .. Ενόψει τούτων, η δαπάνη του, απορροφηθέντος στο αιτούν, Τ.Ε.Ι. ... για προμήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών και συναφών ειδών ανήλθε, κατά το έτος 2017, σύμφωνα με τα προσκομισθέντα ενώπιον του Κλιμακίου στοιχεία, στο ποσό των 52.357,56 ευρώ, άνευ ΦΠΑ [βλ. επίμαχη προμήθεια αθροιστικά με τις προμήθειες υπό α), β), γ), δ), ε), η), θ), ι), ια)] και συνεπώς, ήταν νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων ειδών κατόπιν διενέργειας συνοπτικού διαγωνισμού, καθόσον δεν προκύπτει υπέρβαση του χρηματικού ορίου των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η προσφυγή στην εν λόγω διαγωνιστική διαδικασία. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση και να ανακληθεί η 22/2018 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα​

ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΣΩΣΗΣ:Μη νόμιμη η εξόφληση του 1ου λογαριασμού του έργου «Κατασκευή δικτύου αποχέτευσης ομβρίων σε δρόμους του …» από ΔΕΥΑ σε ιδιωτική επιχείρηση, καθόσον δεν ακολουθήθηκε η νόμιμη διαδικασία ανάληψης, όπως ορίζουν οι διατάξεις του β.δ. 17.5/15.6.1959, διότι μη νομίμως, πριν από την έκδοση της  απόφασης ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία εγκρίθηκε η δέσμευση πίστωσης σε βάρος του ΚΑΕ «Κατασκευή δικτύου αποχέτευσης ομβρίων σε δρόμους του …» του προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2015, δεν εκδόθηκε σχετική απόφαση ανατροπής της δεσμευθείσας κατά το οικονομικό έτος 2014 σχετικής πίστωσης σε βάρος του ανωτέρω ΚΑΕ (ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

Εκτέλεση εργασιών  (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη δεύτερη σκέψη της παρούσας, το ως άνω πρακτικό, με το περιεχόμενο που προαναφέρθηκε, δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό της εντελλόμενης με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνης, όπως βάσιμα προβάλλει ο διαφωνών Επίτροπος, καθόσον δεν βεβαιώνεται επί του σώματος αυτού, κατά τρόπο σαφή και ανεπιφύλακτο, η ποσοτική και ποιοτική παραλαβή των εργασιών που εκτελέστηκαν από τον ...... Περαιτέρω, μεταξύ των δικαιολογητικών του χρηματικού εντάλματος περιλαμβάνεται η 02/2.1.2013 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του διατάκτη του Θεραπευτηρίου, με την οποία εγκρίθηκε η δέσμευση πίστωσης 15.000 ευρώ για την πληρωμή ισόποσης δαπάνης σε βάρος του Κ.Α.Ε. 0863 (Συντήρηση και επισκευή κτιρίων), οικονομικού έτους 2013. Ωστόσο, δεδομένου ότι η οικονομική υποχρέωση του Θεραπευτηρίου (νομική και δημοσιονομική δέσμευση) από την υλοποίηση των ως άνω εργασιών γεννήθηκε το οικονομικό έτος 2012, χωρίς να εκτελεστεί κατά το έτος αυτό, έπρεπε υποχρεωτικά να εκδοθεί, με βάση τα γενόμενα δεκτά στην τρίτη σκέψη της παρούσας, σχετική ανακλητική απόφαση του διατάκτη για διαγραφή του ποσού που δεσμεύτηκε, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 5 του π.δ/τος 113/2010. Τέτοια, όμως, απόφαση δεν προκύπτει ότι έχει εκδοθεί, με συνέπεια να μην είναι νόμιμη η νέα απόφαση ανάληψης υποχρέωσης (02/2.1.2013) σε βάρος των πιστώσεων του ίδιου Κ.Α.Ε. (0863) του επόμενου οικονομικού έτους (2013). Σημειώνεται ότι η προσκομισθείσα Φ.προϋπολ./43/7.1.2013 απόφαση ανατροπής «ανάληψης υποχρέωσης ανεξόφλητων υποχρεώσεων οικονομικού έτους 2012» δεν πληροί τις νόμιμες προϋποθέσεις, καθόσον αφορά σε ανατροπή ποσού μόλις 23,95 ευρώ στον ίδιο Κ.Α.Ε. (0863), δηλαδή δεν αντιστοιχίζεται κατά ποσό με την αναληφθείσα - και μη εκτελεσθείσα - υποχρέωση κατά το οικονομικό έτος 2012. Επομένως, και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου είναι βάσιμος. Κατά συνέπεια, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και συνακόλουθα το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

Κοινοποιήση εγγράφου:2/30327/0026/4.5.2015 έγγραφο της Διεύθυνσης Συντονισμού και Ελέγχου Εφαρμογής Δημοσιολογιστικών Διατάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του κράτους, με θέμα: ΄΄ Προώθηση τροπολογίας-προσθήκης ΄΄, το οποίο αναφέρεται στην κατάθεση τροπολογίας, για παράταση της εκτέλεσης του Π.Δ.Ε. οικονομικού έτους 2014 και ρύθμιση για την ανάρτηση πράξεων ανατροπής ανάληψης υποχρεώσεων στο ΔΙΑΥΓΕΙΑ.

Καταβολή μισθώματος: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, η εντελλόμενη με το 4/2018 χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι κανονική, δεδομένου ότι η ΑΑΑΥ Μ76/31.12.2017 ανακλητική απόφαση περί ανάληψης υποχρέωσης αναρτήθηκε στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» στις 6.3.2018, ήτοι μετά την απώτατη επιτρεπτή προθεσμία που τάσσει το άρθρο 4 παρ. 2β του π.δ. 80/2016, που είναι η 31.1.2018. Ωστόσο, το Κλιμάκιο, συνεκτιμώντας το γεγονός ότι η ως άνω ανακλητική απόφαση εκδόθηκε εντός του έτους 2017, ήτοι εντός του οικονομικού έτους που είχε αναληφθεί η σχετική υποχρέωση, και αναρτήθηκε στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» μόλις τριάντα τέσσερις ημέρες μετά την απώτατη επιτρεπτή προθεσμία, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του ΕΦΚΑ ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων.

Προμήθεια ανταλλακτικών και εκτέλεση εργασιών:Υπό τις περιστάσεις αυτές, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι η ανάθεση της προμήθειας των ανταλλακτικών και των εργασιών επισκευής των ανωτέρω δύο οχημάτων του Δήμου στο ως άνω ιδιωτικό συνεργείο αυτοκινήτων έγινε από αναρμόδιο όργανο, ήτοι από τον Δήμαρχο ... και όχι από την Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων του Δήμου, μόνη κατά νόμο αρμόδια για την ανάθεση των ανωτέρω εργασιών. Περαιτέρω, κατά παράβαση των οριζομένων στην προπαρατεθείσα Οικ.3373/390/20.3.1975 απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως όπως ισχύει, δεν συμμετείχε στην εν λόγω Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων του Δήμου ένας τουλάχιστον τεχνικός υπάλληλος ενώ, σύμφωνα με όσα αναφέρονται από τον Επίτροπο και δεν αναιρούνται με το απαντητικό στη διαφωνία έγγραφο του Δήμου ..., στο Δήμο υπηρετούσε κατά το διάστημα αυτό ο τεχνικός υπάλληλος …. Κατ’ ακολουθίαν των εκτεθέντων, βασίμως προβάλλει ο διαφωνών Επίτροπος ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επιδικώκεται παραδεκτώς η ανάκληση της 318/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (Ε.Υ.Δ.Ε.Κ.Υ.Λ.Υ.) και της εταιρείας «… ΑΕ», για την εκτέλεση του έργου με τίτλο «ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΡΣΗΣ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΤΑΜΟΥΣ ΑΧΕΛΩΟ ΚΑΙ ΚΟΥΜΠΟΥΡΓΙΑΝΙΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟ ΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΗΜΙΤΕΛΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΕΚΤΡΟΠΗΣ ΑΧΕΛΩΟΥ – ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΗΜΙΤΕΛΩΝ ΕΡΓΩΝ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΣΥΚΙΑΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΠΟ ΠΙΘΑΝΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΡΟΦΡΑΓΜΑΤΩΝ ΣΥΚΙΑΣ» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.516.500,00 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. 24%) και συμβατικού τιμήματος 1.471.005,01 (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.24%).(....)Ως εκ των ανωτέρω ιδιομορφιών της εγκαταληφθείσας περιοχής παρέμβασης και του κινδύνου νέας πλημμυρικής καταστροφής, νομίμως κρίθηκε από την αναθέτουσα Αρχή ότι η ικανοποίηση των εν λόγω αναγκών δεν επέτρεπε τη διεξαγωγή ανοικτού διαγωνισμού με την κανονική ή την συντετμημένη προθεσμία υποβολής προσφορών, καθότι, και στις δύο αυτές περιπτώσεις, ο διαγωνισμός εξελίσσεται σε διακριτά και χρονοβόρα στάδια αλλά απαιτούσε την άμεση ανάθεσή τους. Συνεπώς, δικαιολογείται η ανάθεση του έργου με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση διακήρυξης...Ανακαλεί την 318/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή το σχεδίου σύμβασης.

Προμήθεια αυτοκινήτων.Ανάκληση της 333/2009 πράξης με την οποία κρίθηκε ότι οι εντελλόμενες, με τα 66 και 67, οικονομικού έτους 2009, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του ανωτέρω Δήμου, δαπάνες που αφορούσαν την προμήθεια: α) ενός μη ανατρεπόμενου φορτηγού αυτοκινήτου και β) υπηρεσιακού επιβατικού αυτοκινήτου τύπου τζιπ δεν είναι νόμιμες. Τούτο διότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου μη νομίμως προέβησαν στην προμήθεια δύο (2) -επιβατηγού και ημιεπιβατηγού- αυτοκινήτων για τις μετακινήσεις των υπαλλήλων των υπηρεσιών τους, καθόσον, τόσο από τα 4679/24.7.2008 και 4680/24.7.2008 έγγραφα του Δήμου …... προς τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας, όσο και από τις ίδιες εγκριτικές αποφάσεις του τελευταίου, δεν προκύπτει η εκ του νόμου απαιτούμενη ειδική αιτιολογία για την επιλογή εκ μέρους του Δήμου να προβεί στην αγορά των ως άνω αυτοκινήτων από το ελεύθερο εμπόριο και όχι από τον ΟΔΔΥ, όπως καταρχήν όφειλε, ενώ, εξάλλου, από τις παρατιθέμενες στη μείζονα σκέψη διατάξεις, δεν προβλέπεται η δυνατότητα χρήσεως επιβατηγού οχήματος από δημοτικούς υπαλλήλους, πλην μόνο του ιδίου του Δημάρχου.Μη ανακλητέα