Προμήθεια ανταλλακτικών και την παροχή υπηρεσιών συντήρησης: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, η ανάθεση της 69/29.12.2107 επίμαχης σύμβασης έχει μεικτό χαρακτήρα, καθώς περιλαμβάνει τμήμα που έχει ως αντικείμενο την προμήθεια ανταλλακτικών και τμήμα με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως οκτώ φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων. Δοθέντος, δε, ότι η αξία της ανατεθείσας προμήθειας (9.244,85 ευρώ άνευ Φ.Π.Α.) είναι υψηλότερη σε σχέση με την αξία των ανατεθεισών υπηρεσιών συντήρησης (2.311 ευρώ άνευ Φ.Π.Α.), το κύριο αντικείμενο της επίμαχης αναθέσεως είναι η προμήθεια αγαθών. Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας αυτή ανάθεση  είναι νόμιμη, χωρίς να απαιτείται η συνδρομή ειδικών προς τούτο λόγων, αφού η συνολική αξία της άνευ Φ.Π.Α. (11.555,85 ευρώ) συναθροιζόμενη με το ποσό των 4.996,50 ευρώ (άνευ Φ.Π.Α.) που είναι το συμβατικό τίμημα της ομοειδούς αντικειμένου 3/11.5.2017 σύμβασης προμήθειας αναλωσίμων μηχανών offset και συμπληρωματικού εξοπλισμού, που συνήφθη εντός του ίδιου έτους, ανερχόμενη στο συνολικό ποσό των 16.552,30 ευρώ (11.555,85+4.996,50) υπολείπεται του ποσού των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), χωρίς να τίθεται ζήτημα μη νόμιμης κατάτμησης της συνολικής ετήσιας δαπάνης του Ιδρύματος για την προμήθεια ομοειδών αγαθών (προμήθεια ανταλλακτικών φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων), απορριπτομένου ως αβασίμου του προβαλλομένου από την Επίτροπο λόγου διαφωνίας. Τυχόν δε μη νομιμότητα των δαπανών που απορρέουν από τις αναθέσεις, εντός του έτους 2017, υπηρεσιών επισκευής και συντηρήσεως των φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων των Τμημάτων του ..... και τις σχετικές συναφθείσες συμβάσεις που αναφέρει η Επίτροπος, αποτελεί αντικείμενο του προληπτικού ελέγχου αυτών από το Ελεγκτικό Συνέδριο, υπό τις προϋποθέσεις που θέτει το π.δ. 136/2011 (Α΄ 267), και δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της ελεγχόμενης εν προκειμένω δαπάνης.

Χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου …, ποσού 800,00 ευρώ, το οποίο αφορά στην καταβολή στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρία, με την επωνυμία «… Α.Ε.», μέρους της αμοιβής της (συνολικού ποσού 5.904,00 ευρώ) για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης – υποστήριξης μηχανογραφικού εξοπλισμού.(...) Οι δε ως άνω παρεχόμενες υπηρεσίες συντήρησης, όπως αυτές εξειδικεύονται τόσο στην προεκτεθείσες Τεχνική Έκθεση όσο και στην υπογραφείσα σχετική σύμβαση ανάθεσης, συνιστούν συνήθεις,    κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, εργασίες, για την εκτέλεση των οποίων δεν απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, το δε επικαλούμενο στο έγγραφο επανυποβολής λογισμικό αφορά σε προγράμματα και εφαρμογές     του γενικού εμπορίου πληροφορικής και όχι σε ειδικό λογισμικό που κατασκευάστηκε από την ανάδοχο αποκλειστικά για τις μηχανογραφικές ανάγκες του συγκεκριμένου Δήμου, ούτως ώστε, μόνο αυτή, να μπορούσε     να προσφέρει τις απαιτούμενες υπηρεσίες συντήρησης και παραμετροποίησης του πηγαίου κώδικά του. Ως εκ τούτου οι ανωτέρω εργασίες συντήρησης μπορούσαν να εκτελεστούν από το υπάρχον προσωπικό και μη νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο ιδιωτική εταιρεία. Αποφαίνεται ότι το 65 Α, οικονομικού έτους 2014, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου …, ποσού 800,00 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Kαταβολή ποσού 1.568,60 ευρώ στη φερόμενη ως δικαιούχο, ....., για την εκτέλεση μέρους σύμβασης με αντικείμενο εργασίες συντήρησης και προμήθειας εξοπλισμού των αναμεταδοτών (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που παρατέθηκαν, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η ανάληψη από τον Δήμο της υποχρέωσης για την επισκευή και συντήρηση, με την προμήθεια των σχετικών ειδών, των τηλεοπτικών αναμεταδοτών που βρίσκονται εντός της εδαφικής του περιφέρειας, δεν βρίσκει έρεισμα σε διάταξη νόμου, ως εκ τούτου η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Περαιτέρω, η συγκεκριμένη δαπάνη ούτε λειτουργική είναι, διότι η λειτουργία της ραδιοτηλεόρασης, η οποία, όπως προκύπτει από το ισχύον συνταγματικό και νομοθετικό πλαίσιο, αποτελεί αντικείμενο έντονου κρατικού ενδιαφέροντος, αναγόμενο σε θέμα γενικότερου δημοσίου συμφέροντος, δεν εντάσσεται στον κύκλο των θεσμοθετηθεισών από το Σύνταγμα και το νόμο τοπικών υποθέσεων ούτε συντελεί στην εκπλήρωση των σκοπών και της αποστολής του Δήμου.

Κατάτμηση-έργου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι οι ανωτέρω εργασίες που εκτελέστηκαν στο Δήμο .... δεν είναι ανεξάρτητες και αυτοτελείς, αλλά αποτελούν ενιαίο σύνολο ιδίων ή παρεμφερών εργασιών (εργασίες συντήρησης του δικτύου ομβρίων υδάτων και των φρεατίων υδροσυλλογής του Δήμου), οι οποίες εκτελούνται στον ίδιο γεωγραφικό χώρο, κατά την ίδια χρονική περίοδο, επιπλέον δε ανατέθηκαν και οι τρεις στον ίδιο εργολάβο, οι δύο δε από αυτές την ίδια ημέρα (11.6.2010). Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση των ανωτέρω εργασιών συντήρησης σε τρεις επιμέρους ξεχωριστές συμβάσεις, με το χαρακτηρισμό αυτών ως «ανεξάρτητων εργασιών», με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου μειοδοτικού διαγωνισμού και την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός κάθε ομάδας εργασιών χωρίς Φ.Π.Α. (12.393,00 ευρώ, 12.396,00 ευρώ και 12.194,00 ευρώ), υπερβαίνει τα προαναφερόμενο όριο της απευθείας ανάθεσης μικρών δημοτικών έργων και εργασιών συντήρησης.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης ψυκτικών συγκροτημάτων  Νοσοκομείου:Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι υπηρεσίες τακτικής συντήρησης των ψυκτικών εγκαταστάσεων (κεντρικών μονάδων κλιματισμού) του Γενικού Νοσοκομείου ... υπάγονται ρητά στην αρμοδιότητα της τεχνικής υπηρεσίας, όπου υπηρετεί ήδη εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό όλων των κατηγοριών εκπαίδευσης, περιλαμβανομένου ενός ψυκτικού. Και υπό την εκδοχή, εξάλλου, ότι για την παροχή των συγκεκριμένων υπηρεσιών απαιτούνται περαιτέρω τεχνικές γνώσεις, δεν αιτιολογείται για ποιο λόγο δεν μπορεί να τις αποκτήσει το υπηρετούν ήδη προσωπικό μετά από κατάλληλη εκπαίδευση ή ενημέρωση, ώστε να μην ανακύπτει, ενόψει και της αρχής της οικονομικότητας, η ανάγκη ανάθεσής τους σε εξωτερικό συνεργάτη στο διηνεκές. Ομοίως, δεν αναφέρεται συγκεκριμένα ποιο είναι το κόστος προμήθειας του απαιτούμενου εξοπλισμού και εάν αυτό παρίσταται συμφέρον σε σχέση με το κόστος που προκύπτει από την διαρκή ανάθεση των υπηρεσιών συντήρησης σε ιδιωτική εταιρία, αφού η αρμοδιότητα προμήθειας του απαραίτητου για την υποστήριξη της Τεχνικής Υπηρεσίας εξοπλισμού προβλέπεται ρητά στον Οργανισμό του Νοσοκομείου..Δεδομένου ότι, κατά το Νοσοκομείο, ο σχετικός εξοπλισμός χρησιμοποιείται άπαξ στο πλαίσιο της ετήσιας τακτικής συντήρησης και μόνο, δεν αιτιολογείται εάν εξετάσθηκε και η δυνατότητα από κοινού προμήθειας του από περισσότερα Νοσοκομεία της ευρύτερης γεωγραφικής περιφέρειας, ώστε να επιμερισθεί το λειτουργικό κόστος και να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες των οικείων μονάδων με τον οικονομικότερο δυνατό τρόπο. Σε κάθε περίπτωση, δεν αιτιολογείται για ποιο λόγο δεν μπορεί έστω και μέρος των ανατεθεισών υπηρεσιών να εκτελεσθεί από το αρμόδιο προσωπικό του Νοσοκομείου, λαμβανομένου υπόψη ότι στο έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος αναφέρεται ως εξειδικευμένη μία μόνο (υπ’ αριθμ. 11) από τις δέκα πέντε συνολικά προβλεπόμενες συμβατικές εργασίες και ουδεμία περί του αντιθέτου πειστική αιτιολογία διαλαμβάνεται στα συμπληρωματικά στοιχεία που ήδη υποβλήθηκαν ενώπιον του Κλιμακίου.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή ποσού  ως αμοιβή για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων.(...)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού δεν είναι νόμιμη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο, δεδομένου ότι δεν προηγήθηκε της διαδικασίας ανάθεσής τους η έκδοση της προβλεπόμενης, στη διάταξη του άρθρου 50 παρ. 10 του ν. 3370/2005, απόφασης του Υπουργού Υγείας. Αβασίμως δε προβάλλεται από το Νοσοκομείο ότι η διάταξη αυτή δεν τυγχάνει εφαρμογής μετά τη θέσπιση των διατάξεων του άρθρου 27 παρ. 11 του ν. 3867/2010, με τις οποίες δίδεται η δυνατότητα στους φορείς του άρθρου 9 του ν. 3580/2007 να αναθέτουν υπηρεσίες μέχρι του ποσού των 45.000,00 ευρώ, χωρίς προηγούμενη έγκριση σκοπιμότητας, όπως εν προκειμένω, που η επίμαχη σύμβαση είχε προϋπολογισθείσα δαπάνη 45.000,00 (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).(...)Εξάλλου, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν δύναται να νομιμοποιηθεί κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, διότι η διαπιστωθείσα πλημμέλεια  της  έλλειψης της υπουργικής απόφασης του άρθρου 50 παρ. 10 του ν. 3370/2005 δεν εμπίπτει στο πεδίο ρύθμισης της εν λόγω διάταξης, ενώ σε κάθε περίπτωση δεν αποδεικνύεται ούτε ότι συντρέχουν εν προκειμένω οι προαναφερθείσες  προϋποθέσεις εφαρμογής της (βλ. σκέψη IV) τόσο ως προς τα προβλεπόμενα ζητήματα των καθυστερήσεων των οικείων διαδικασιών ανάθεσης όσο και ως προς την υποχρέωση της μη υπέρβασης της οριζόμενης στην εν λόγω διάταξη τιμής των επίμαχων υπηρεσιών.

Η αρμοδιότητα της ανάθεσης των επίμαχων εργασιών επισκευής και προμήθειας ανταλλακτικών δεν ανήκε στα αναφερόμενα στο άρθρο 23 παρ. 2 του Ενιαίου Κανονισμού Προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όργανα, όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται από την Επίτροπο, αλλά στην Επιτροπή συντήρησης και επισκευής οχημάτων του Δήμου, η οποία είναι και το μόνο αρμόδιο όργανο για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών καθώς και της προμήθειας ανταλλακτικών στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής οχημάτων του Δήμου, που παρουσιάζουν βλάβη ή έχουν ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και μάλιστα ανεξαρτήτως του ύψους της απαιτούμενης κατά περίπτωση δαπάνης.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:..Από όσα προεκτέθηκαν καθίσταται κατ’ αρχήν σαφές ότι, ασχέτως του χρόνου της δωρεάς των μηχανημάτων αιμοκάθαρσης, περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 6 του ν. 2955/2001 δεν συντρέχει εν προκειμένω, καθόσον καμία από τις επίμαχες απευθείας αναθέσεις δεν ερείδεται στη μοναδικότητα της αναδόχου εταιρίας, τα δε δικαιώματα αποκλειστικότητας της  τελευταίας δεν αφορούν στη συντήρηση και επισκευή των δωρηθέντων μηχανημάτων, αλλά μόνον στην αντιπροσώπευση και διανομή των προϊόντων του οίκου κατασκευής, τα οποία, όπως επισημαίνεται από το Νοσοκομείο και δεν αμφισβητείται από την Επίτροπο, δεν είναι απαραίτητα για τη λειτουργία τους. Τούτου δοθέντος, όμως, οι απευθείας αναθέσεις επισκευής των προαναφερομένων μηχανημάτων, τόσο κατά το χρονικό διάστημα από 18.8.2008 έως 23.9.2008, όσο και κατά το χρονικό διάστημα από 24.9.2008 έως 23.10.2009, δεν παρίστανται νόμιμες, αφού, όπως προκύπτει από τις σχετικώς συναφθείσες 76/2007 και 131/2008 συμβάσεις, το κόστος των προαναφερόμενων υπηρεσιών, σε ετήσια βάση, υπερέβαινε καταφανώς το όριο των 15.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η άνευ ειδικής αιτιολογίας προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, και απρόβλεπτη περίσταση, κατά την έννοια του νόμου, δεν στοιχειοθετείται στη συγκεκριμένη περίπτωση, εφόσον η ανάγκη συντήρησης των μηχανημάτων και αποκατάστασης των τυχόν βλαβών τους, για την ομαλή λειτουργία της Μονάδας Τεχνητού Νεφρού του Νοσοκομείου, ήταν πρόδηλη και εκ των προτέρων γνωστή στην Υπηρεσία. Ως εκ τούτου, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, όπως βασίμως, αν και με άλλη αιτιολογία, υποστηρίζεται από τη διαφωνούσα Επίτροπο, και τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων:Με αυτά τα δεδομένα και όσα ήδη εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, το Νοσοκομείο είχε δυνατότητα να παρατείνει την από 2.3.2015 σύμβαση, σύμφωνα με το άρθρο 3 αυτής και το Παράρτημα Α΄ της 19/2012 διακήρυξης του σχετικού διαγωνισμού, για διάστημα δύο (2) μηνών. Συνακόλουθα, η παράταση για το πέραν του διμήνου χρονικό διάστημα είναι μη νόμιμη, καθότι δεν ευρίσκει έρεισμα ούτε στην οικεία διακήρυξη ούτε σε σχετικό συμβατικό όρο. Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, η χρονική διάρκεια της επίμαχης παράτασης δεν είναι ορισμένη, ενόψει του ότι η έκτασή της εξαρτάται από το μελλοντικό και αβέβαιο γεγονός της ολοκλήρωσης του ενταχθέντος στο Π.Π.Υ.Υ. 2014 διαγωνισμού για την ανάθεση των υπηρεσιών συντήρησης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του Νοσοκομείου. Περαιτέρω, το πέραν των δύο μηνών διάστημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ούτε ως νόμιμη περίπτωση απευθείας ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών. Και τούτο, διότι η ετήσια δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, το δε διότι, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει, ούτε το Νοσοκομείο αποδεικνύει, ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγοντες, οφειλόμενοι σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίοι κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των αναγκών του, η οποία, σε κάθε περίπτωση, ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης της Διοίκησης, υπό την έννοια του ορθολογικού προγραμματισμού από τα αρμόδια όργανα των εκ των προτέρων γνωστών σε αυτά αναγκών, καθώς και της τήρησης και έγκαιρης ολοκλήρωσης των διαδικασιών που προβλέπονται από τη νομοθεσία περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων..(..)Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, οι ελεγχόμενες δαπάνες είναι εν μέρει μη νόμιμες και εν όλω μη κανονικές και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΑΠΑΝΩΝ:θεώρηση του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος, ποσού 17.388,05 ευρώ, που αφορά σε αμοιβή για την προμήθεια ειδών εξοπλισμού γηπέδου. Κατά τον Επίτροπο, η προμήθεια δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δήμου, αλλά του «ΝΠΔΔ Δήμου …».(...)Με τα δεδομένα αυτά η επίμαχη δαπάνη είναι νόμιμη, διότι η σύσταση του «ΝΠΔΔ Δήμου …» δεν εμποδίζει τον Δήμο … να ασκήσει τις αρμοδιότητές του στον τομέα του αθλητισμού για την πληρέστερη ικανοποίηση των αναγκών των δημοτών του. Συνεπώς, το χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.