ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Διαδικασία διαγωνισμού:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «Ολοκλήρωση Στεγαστικού προγράμματος Κατοικιών …», καθόσον:  α) δεν τηρήθηκαν οι απαιτούμενοι κανόνες δημοσιότητας της διακήρυξης του ελεγχόμενου έργου, δεδομένου ότι δεν δημοσιεύτηκε η ορθή επανάληψη της περίληψης της διακήρυξης στο ειδικό τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, με αποτέλεσμα η ελεγχόμενη διαδικασία,  να πάσχει και β) μη νομίμως αποκλείστηκε από το διαγωνισμό η 1η μειοδότρια εταιρεία, καθόσον από τα προσκομισθέντα στο διαγωνισμό στοιχεία, προκύπτει ότι η εργοληπτική επιχείρηση προσκόμισε Ενημερότητα Πτυχίου, εν ισχύ κατά την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, στην οποία αναγραφόταν, μεταξύ των εκπροσώπων που δεσμεύουν την εταιρεία, και το πρόσωπο που υπογράφει τη προσφορά της και, ως εκ τούτου, η εκπροσώπηση της εταιρείας είναι, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 24.1.2 της διακήρυξης, ισχυρή (άρθρα 12 και 22 του ν. 3669/2008, ΦΕΚ Α΄ 116/2008).

Από το συνδυασμό των διατάξεων αυτών, συνάγεται ότι συνιστά λόγο αποκλεισμού από το διαγωνισμό η τελεσίδικη ποινική καταδίκη των νομίμων εκπροσώπων των υποψηφίων συμπραττόντων ανωνύμων εταιρειών για αδίκημα συναπτόμενο προς την επαγγελματική συμπεριφορά τους. Το ίδιο ισχύει και ως προς τη διάπραξη επαγγελματικού παραπτώματος εκ μέρους των ως άνω εκπροσώπων έστω και μιας των συμπραττουσών εταιρειών. Για την απόδειξη της έλλειψης των ανωτέρω λόγων αποκλεισμού υποβάλλεται, υποχρεωτικά, απόσπασμα ποινικού μητρώου όλων των νομίμων εκπροσώπων των συμπραττουσών εταιρειών, δηλαδή όλων των φυσικών προσώπων τα οποία, σύμφωνα με το καταστατικό εκπροσωπούν και δεσμεύουν την εταιρεία.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ- Αποκλεισμός από διαγωνισμό:Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η αιτούσα ανώνυμη εταιρεία αποκλείσθηκε από τον επίδικο διαγωνισμό με την αιτιολογία ότι υπέβαλε με την προσφορά της την από 12-5-2009 υπεύθυνη δήλωση του Αντιπροέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της …, στην οποία ο τελευταίος δηλώνει ότι (α) δεν έχει διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα συναφές με το αντικείμενο του διαγωνισμού ή σε σχέση με την επαγγελματική του ιδιότητα και (β) δεν είναι ένοχος σοβαρών ψευδών δηλώσεων κατά την παροχή των απαιτουμένων κατά τη διακήρυξη πληροφοριών, ενώ περιήλθε εις γνώση της Επιτροπής του Διαγωνισμού ότι ο εν λόγω καταδικάσθηκε αμετακλήτως, με την 381/2009 απόφαση του Αρείου Πάγου, σε ποινή φυλάκισης 10 μηνών με τριετή αναστολή για το αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμισης, το οποίο διέπραξε στα πλαίσια ετέρου δημοσίου διαγωνισμού.., ως Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της συμμετασχούσης στον εν λόγω διαγωνισμό εταιρείας «….», με σκοπό τον αποκλεισμό συνυποψηφίου του, διέπραξε, δηλαδή, σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα συναφές με το αντικείμενο του επίδικου διαγωνισμού και σε άμεση σχέση με την επαγγελματική του ιδιότητα, το οποίο, μάλιστα, απέκρυψε στην δήλωσή του, και, επομένως, επηρεάζεται εξ όλων αυτών η φερεγγυότητα και επαγγελματική αξιοπιστία τής αιτούσης εταιρείας, της οποίας είναι Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος..(..) Η ανωτέρω κρίση της αναθέτουσας αρχής φαίνεται νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, δεν κλονίζεται δε από τις ως άνω προβληθείσες αιτιάσεις, διότι η αναθέτουσα αρχή ευλόγως θεώρησε ότι η φερεγγυότητα και αξιοπιστία του υποψηφίου αναδόχου κρίνεται και ενόψει της συμμετοχής του σε διαγωνιστικές διαδικασίες, που αποτελεί μέρος της επαγγελματικής του δραστηριότητας .., καθώς και ότι, ενόψει του τριμήνου, που μεσολάβησε από τη δημοσίευση της ανωτέρω αποφάσεως του Αρείου Πάγου μέχρι τη σύνταξη της ανωτέρω υπευθύνου δηλώσεως, ο Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της αιτούσης εταιρείας ώφειλε, εν πάση περιπτώσει, επιδεικνύοντας την απαιτούμενη επιμέλεια, να ενημερωθεί, προτού συντάξει και υπογράψει την εν λόγω δήλωση, για την έκβαση της εν λόγω δίκης.Επειδή, με τα δεδομένα αυτά, δεν πιθανολογείται σοβαρά ότι μη νομίμως αποκλείσθηκε η αιτούσα εταιρεία για τους προαναφερθέντες λόγους. Πρέπει, επομένως, να απορριφθεί η υπό κρίσιν αίτηση και να γίνει δεκτή η παρέμβαση.

Καθορισμός αποζημίωσης Διευθύνοντα Συμβούλου της ανώνυμης εταιρείας «Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε.» και δ.τ. «Enterprise Greece».

Από τις ανωτέρω διατάξεις του ν.3669/2008 καθώς και της διακήρυξης, η οποία κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου τούτου, ως κανονιστική πράξη, δεσμεύει με τους όρους της τους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό, αλλά και το νομικό πρόσωπο που τον έχει προκηρύξει, το οποίο υποχρεούται από την έναρξη και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας του διαγωνισμού να εφαρμόζει όσα ορίζονται σ’ αυτή (VI Τμ. Ελ. Συν. Απόφ. 291/2010 και Πρ. 78/2007, 19/2005, 31/2003), συνάγεται ότι για την παραδεκτή συμμετοχή στο διαγωνισμό αυτό απαιτείται η υπογραφή του εντύπου της οικονομικής προσφοράς της διαγωνιζόμενης εργοληπτικής επιχείρησης από το νόμιμο εκπρόσωπο αυτής, τούτο δε ανεξάρτητα από την ειδικότερη νομική μορφή της. Για την απόδειξη δε της ιδιότητας αυτής προβλέπεται η προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης του προσώπου που θέτει την υπογραφή του στην προσφορά ότι αποτελεί νόμιμο εκπρόσωπο της επιχείρησης για την οποία υπογράφει και ότι έχει το εκ του καταστατικού δικαίωμα εκπροσώπησης αυτής στο διαγωνισμό. Σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις της διακήρυξης, το πρόσωπο που υπογράφει την προσφορά εργοληπτικής επιχείρησης τεκμαίρεται ότι αποτελεί το νόμιμο εκπρόσωπο αυτής, ενώ την ιδιότητά του αυτή μπορούν να αμφισβητήσουν η εταιρεία μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας, αλλά και η Επιτροπή Διαγωνισμού και η Προϊσταμένη Αρχή, οι οποίες δικαιούνται να ζητήσουν από την επιχείρηση που αναδείχθηκε μειοδότρια, πριν από τη σύναψη της οικείας σύμβασης, να προσκομίσει οποιοδήποτε έγγραφο θεωρούν αναγκαίο για την απόδειξη της νομιμοποίησης. Ούτε, όμως, από τις διατάξεις αυτές ούτε από άλλη διάταξη της διακήρυξης απαιτείται η θεώρηση του γνησίου της υπογραφής που έχει τεθεί στην προαναφερόμενη υπεύθυνη δήλωση και συνεπώς δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο αποκλεισμού διαγωνιζόμενου η έλλειψη αυτή.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙΙ, IV και V, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθά το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου σύμβασης μεταξύ της εταιρείας «….» και της αναδειχθείσας μειοδότριας εταιρείας «…», τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα στην υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθούν. Ειδικότερα, απορριπτέος είναι ο πρώτος λόγος ανάκλησης, σχετικά με τη μη υποβολή από την αναδειχθείσα μειοδότρια εταιρεία αποδεικτικού ή βεβαίωσης πληρωμής του Τ.Π.Ε.Δ.Ε., την οποία σημειωτέον η διακήρυξη του επίδικου διαγωνισμού δεν απαιτούσε, δεδομένου ότι η εταιρεία αυτή υπέβαλε την Δ15/27492/28.11.2008 Ενημερότητα Πτυχίου. Περαιτέρω, απορριπτέος είναι και ο δεύτερος λόγος ανάκλησης, δεδομένου ότι, αφενός η διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού δεν απαιτεί ειδικό τύπο εγγράφου με τίτλο «αναλυτική κατάσταση μετόχων», αφετέρου η υποβληθείσα από την αναδειχθείσα μειοδότρια εταιρεία υπεύθυνη δήλωση πληροί κατά περιεχόμενο τις απαιτήσεις του νόμου όσον αφορά την υποχρέωση προσκόμισης μετοχολογίου, καθόσον προκύπτουν από αυτήν όλα τα ελεγκτέα σημεία, με την αναγραφή δε του ποσοστού των μετοχών εκάστου μετόχου της εταιρείας και την κατ’ αυτό τον τρόπο εξάντληση του συνολικού ποσοστού (100%) του όλου αριθμού των μετοχών της, ο οποίος προκύπτει από το υποβληθέν για την έκδοση της Ενημερότητας Πτυχίου καταστατικό της, επιτυγχάνεται ο σκοπός του νομοθέτη, ήτοι η δημοσιοποίηση των στοιχείων των μετόχων της εταιρείας. Τέλος, ενόψει του ότι η αναδειχθείσα μειοδότρια εταιρεία «….» υπέβαλε με το φάκελο δικαιολογητικών συμμετοχής α) αντίγραφο του 233/28.4.2009 πρακτικού του Διοικητικού Συμβουλίου της περί έγκρισης συμμετοχής της στο συγκεκριμένο διαγωνισμό και ορισμού εκπροσώπων της (σύμφωνα με το άρθρο 17 του ισχύοντος καταστατικού της) και β) την από 5.5.2009 υπεύθυνη δήλωση της νόμιμης εκπροσώπου της …, καλύπτεται η μη αναφορά του εν λόγω προσώπου στην Ε.Π. της εταιρείας, σε κάθε δε περίπτωση η εκπροσώπηση αυτή, σύμφωνα με το άρθρο 24.1.2 της διακήρυξης, τεκμαίρεται ως ισχυρή, εφόσον δεν αμφισβητήθηκε από την εταιρεία μέχρι την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ: Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «Συντήρηση της Εθνικής Οδού με αρ. 6 … – Όρια Π.Ε. … (ασφαλτικά – σήμανση - ασφάλεια)», μεταξύ Περιφερειακής Ενότητας  Περιφέρειας  και εργοληπτικής εταιρείας, διότι  μη νομίμως αποκλείσθηκε η πρώτη κατά σειρά μειοδοσίας ομόρρυθμη εταιρεία, με την αιτιολογία ότι δεν υποβλήθηκε υπεύθυνη δήλωση ότι ο υπογράφων την προσφορά έχει το δικαίωμα εκπροσωπήσεως αυτής στο συγκεκριμένο διαγωνισμό. Λαμβανομένου δε υπόψη ότι η ίδια η εταιρεία, διαρκούντος του διαγωνισμού, δεν αμφισβήτησε την εκπροσώπησή της και ότι προσκόμισε το καταστατικό της (το οποίο δεν ζητείται επί ποινή ακυρότητας), από το οποίο προκύπτει η εξουσία εκπροσώπησης του ομορρύθμου εταίρου, η Προϊσταμένη Αρχή, όφειλε, ενόψει της αρχής της χρηστής διοίκησης, να κατακυρώσει το διαγωνισμό σε αυτήν, δοθέντος ότι η προσκόμιση του καταστατικού υπερκαλύπτει την ανάγκη υποβολής της υπεύθυνης δήλωσης, καθώς σε περίπτωση αμφισβήτησης των στοιχείων αυτής, η ίδια η διακήρυξη προβλέπει την εξέταση των προβλέψεων του καταστατικού.

Δεν ανακλήθηκε με την ΕλΣυνΤμ.6/6070/2015

Σχεδίαση και παραγωγή  εντύπων προώθησης του ελληνικού τουρισμού .(..)Με αυτά τα δεδομένα, αναφορικά με τον πρώτο λόγο της Επιτρόπου, ότι δηλαδή δεν εμπίπτει στους σκοπούς της εταιρείας η δημιουργία και έκδοση διαφημιστικών φυλλαδίων τουριστικού περιεχομένου, αυτού, πέραν του ότι αορίστως προβάλλεται, καθώς δεν διαλαμβάνεται ποιά διάταξη νόμου ή γενική αρχή του διοικητικού ή δημοσιονομικού δικαίου παραβιάζεται, είναι απορριπτέος και ως ουσία αβάσιμος, αφού προδήλως και εμπίπτει στους σκοπούς της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας -η οποία, μάλιστα, έχει καθιερωθεί στην ελληνική αγορά ως leading DMC (Destination Management Company, Εταιρεία Διαχείρισης Προορισμού) με εξειδίκευση στο αραβόφωνο κοινό- η προώθηση του ελληνικού τουρισμού, η οποία προδήλως εξυπηρετείται με τα εν λόγω τουριστικά φυλλάδια, τα οποία, κατά την κοινή πείρα, προβάλλουν με πληρότητα την Ελλάδα είναι δε και υψηλής αισθητικής. Περαιτέρω, αν και ήδη δημοσιονομικά αδιάφορος, εφ’ όσον ήδη παρελήφθησαν προσηκόντως τα επίμαχα φυλλάδια, είναι και αβάσιμος και ο δεύτερος προβαλλόμενος λόγος, αφού, βάσει ρητής πρόβλεψης του καταστατικού της φερόμενης δικαιούχου εταιρείας (βλ. άρθρο 14), οι διαχειριστές αυτής θα την εκπροσωπούν και θα τη δεσμεύουν είτε από κοινού είτε ξεχωριστά η καθεμία τους, επομένως δε, αρκούσε η υπογραφή της σύμβασης από την μία και μόνο εταίρο-διαχειρίστρια της εταιρείας. Τέλος, σχετικά με τον τρίτο λόγο διαφωνίας, το Κλιμάκιο, συνεκτιμώντας τους ισχυρισμούς του .... και ιδίως το 6/7.11.2017 δελτίο αποστολής της φερόμενης δικαιούχου εταιρείας, κρίνει ότι αυτός είναι απορριπτέος, αφού προκύπτει ότι εκ παραδρομής αναφέρεται στο από 7.11.2017 πρωτόκολλο παραλαβής ότι παρελήφθησαν 1.500 -αντί του ορθού 200- φυλλάδια με χαιρετισμό της Υπουργού Τουρισμού, με αποτέλεσμα η εσφαλμένη αυτή αναγραφή να καθίσταται όλως επουσιώδης και, συνεπώς, ως επίσης δημοσιονομικά αδιάφορη, να μην αποτελεί κώλυμα για την ενταλματοποίηση της επίμαχης δαπάνης.

Δυνατότητα αντικατάστασης μέλους κοινοπραξίας από άλλη εταιρεία, πριν την ανάδειξη της κοινοπραξίας ως οριστικού μειοδότη σε διαγωνισμό.(...) Η προβλεπόμενη στο άρθρο 65 του ν. 3669/2008 (Κώδικα Δημοσίων Έργων - ΚΔΕ) υποκατάσταση μέλους κοινοπραξίας από άλλη εταιρεία προβλέπεται μόνον κατά το στάδιο της εκτελέσεως/κατασκευής του έργου, δηλαδή το στάδιο που ακολουθεί την υπογραφή της συμβάσεως μεταξύ αναδόχου και κυρίου του έργου, στην προκείμενη δε περίπτωση από το ιστορικό προκύπτει ότι δεν υφίσταται σύναψη, ούτε και υπογραφή της συμβάσεως και επομένως δεν θα ήταν νόμιμη η υποκατάσταση μέλους της κοινοπραξίας που ανακηρύχθηκε μειοδότης στον επίμαχο διαγωνισμό (ομόφ.)

ΕΡΓΑ.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει ότι η κρίση της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. ... είναι ορθή. Και τούτο διότι, η ως άνω συμπεριφορά της εταιρείας «....» -ήτοι η προσκόμιση κατ’ επανάληψη εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης από φερόμενα ως πιστωτικά ιδρύματα της αλλοδαπής, τα οποία, όμως, δεν ήταν πιστωτικά ιδρύματα, αλλά εταιρείες άλλης δραστηριότητας (όπως η βρετανική εταιρεία … και η εταιρεία «…»), ή ήταν μεν πιστωτικά ιδρύματα, αλλά δεν είχαν καμία σχέση με την εν λόγω εταιρεία και δεν είχαν εκδώσει υπέρ αυτής εγγυητικές επιστολές (όπως η ουκρανική τράπεζα ««…», η «…» και η τράπεζα «…» - η οποία (συμπεριφορά) οδήγησε στην κήρυξη αυτής ως έκπτωτης από την εκτέλεση των προαναφερθέντων δημοσίων έργων, συνιστά σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, συναρτώμενο προς την άσκηση της επαγγελματικής της δραστηριότητας (πρβλ. ΣτΕ ΕΑ 428/2008). ...Κατά συνέπεια, η Αναθέτουσα Αρχή όφειλε, για λόγους δημοσίου συμφέροντος (εκτέλεση του έργου για την ασφαλή διέλευση των διακινούμενων επιβατικών οχημάτων, ανάπτυξη ασφαλούς εμπορίου…) πριν την αποδοχή της συμμετοχής της στην επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία, να εκτιμήσει αιτιολογημένα τη σοβαρότητα και βαρύτητα των παραπάνω καταγγελιών και να κρίνει εάν επηρεάζουν τη φερεγγυότητα και αξιοπιστία της μειοδότριας εταιρείας (ΣτΕ 1190/2010, 1600/2011), αξιολογώντας εάν η προεκτεθείσα συμπεριφορά της μειοδότριας εταιρείας εμπίπτει στην έννοια του σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος. (..)Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «....»