Εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 13 του Ν. 2503/97.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ – ΑΓΟΡΕΣ:Mη νόμιμη η πληρωμή από ΑΕΙ σε ιδιωτική εταιρεία που αφορά την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, καθόσον αναρμοδίως τα όργανα του ΑΕΙ επελήφθησαν της ανάθεσης της επίμαχης προμήθειας, αφού η σχετική αρμοδιότητα ανήκε στην Περιφέρεια, στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται το ΑΕΙ., το οποίο λειτουργεί με τη μορφή ν.π.δ.δ.(άρθρα 13 παρ. 6 του ν. 2503/1997, ΦΕΚ Α΄ 107/1997 και 283 παρ. 3 του ν. 3852/2010, ΦΕΚ Α΄ 87/2010).(ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ – ΑΓΟΡΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Περιφερειακή Διεύθυνση Δημοσίου Οργανισμού σε ιδιωτική εταιρεία  για την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης διότι, παρόλο που αφορούσε στην προμήθεια όμοιου αγαθού, αυτή διενεργήθηκε με απευθείας ανάθεση και πρόχειρο διαγωνισμό, αντί για ενιαίο ανοικτό τακτικό. (άρθρο 13 παρ. 6 του ν. 2503/1997 ΦΕΚ Α΄ 107,  άρθρα 40 έως και 42 του π.δ/τος 173/1990 ΦΕΚ 62 Α΄ και ν. 3852/2010 άρθρο 283 παρ.3).

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ.Υγειονομικό υλικό:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια υγειονομικού υλικού, καθόσον: α) μη νομίμως προσέφυγε το Νοσοκομείο στην προμήθεια των ανωτέρω ειδών κατά παράκαμψη των διατυπώσεων του τακτικού διαγωνισμού, εφόσον η συνολική αξία του υγειονομικού υλικού υπερέβαινε, σε ετήσια βάση το όριο των 60.000 ευρώ (άρθρο 2 παρ. 12 και 13 του ν. 2286/1995, σε συνδυασμό με εκείνες της Π1/3305/2010 απόφασης του Υφυπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, ΦΕΚ Β' 1789/2010) και β) η ανωτέρω προμήθεια διενεργήθηκε σε τιμές ανώτερες των καταχωρημένων για τα είδη αυτά στο Παρατηρητήριο Τιμών, γεγονός που αποτελεί παράβαση των διατάξεων του άρθρου 13 του ν. 3918/2011 και επομένως συνιστά και αυτοτελή λόγο μη νομιμότητας των δαπανών.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ – ΑΓΟΡΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την προμήθεια υγρού οξυγόνου με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας αναθέσεως διότι υπερέβη το χρηματικό όριο των 20.000 ευρώ και δεν αιτιολογείται βασίμως η συνδρομή επείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις.(παρ. 12 και 13 άρθ. 2 ν. 2286/1995, ΦΕΚ Α΄ 19, Π1/3305/3.11.2010,ΦΕΚ Β΄ 1789, απόφασης του Υφυπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, ν. 3580/2007, ΦΕΚ Α΄ 134,  άρθρα 9,10 και 3όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 24 παρ. 2 του ν. 3846/2010 , ΦΕΚ Α΄ 66, και  άρθρο 13 του ν. 3918/2011, ΦΕΚ Α΄ 31).

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο, σε ανώνυμη εταιρεία, σε εκτέλεση σύμβασης σχετικά με την προμήθεια αδρανών υλικών για την κάλυψη των αναγκών που δημιούργησαν οι σεισμοί του 2014, καθόσον: α) πριν την απευθείας ανάθεση της προμήθειας, δεν υπήρχε εγγεγραμμένη στον προϋπολογισμό πίστωση, β) για την απευθείας ανάθεση της προμήθειας των αδρανών υλικών δεν υπήρχαν ούτε απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Δήμου ούτε και έγγραφη σύμβαση, η δε προμήθεια εκτελέστηκε εξωσυμβατικώς, βάσει άκυρης συμφωνίας και γ)  η σύμβαση, η οποία υπογράφηκε εκ των υστέρων, δεν δύναται να νομιμοποιήσει την επίμαχη προμήθεια, αφού δεν επιτρέπεται η αναδρομική ισχύς των συμβάσεων που συνάπτονται από τους δημόσιους φορείς, προκειμένου να συμπεριληφθούν εργασίες που έχουν ήδη εκτελεστεί εξωσυμβατικώς (άρθρο 275 του ν. 3852/2010, ΦΕΚ Α΄ 87/2010). (συγγνωστή πλάνη)

Ανάθεση – Διαδικασία διαγωνισμού – κατάτμηση: Α. Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Νοσοκομείο σε ανώνυμη εταιρεία για την προμήθεια υγρού οξυγόνου, καθόσον μη νομίμως παρατάθηκε η    σύμβαση με την ανωτέρω εταιρεία για το χρονικό διάστημα από 25.6.2014 έως 24.7.2014, διότι η χρονική διάρκεια ισχύος της αρχικής σύμβασης (η οποία ήταν μεταξύ της Δ.Υ.Πε και της ανωτέρω εταιρίας) είχε λήξει οριστικά, μετά και την εξάντληση της δίμηνης παράτασής της. Εξάλλου, η επίμαχη παράταση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ούτε ως αυτοτελής και ανεξάρτητη της προηγούμενης συμβατικής σχέσης απευθείας ανάθεση, διότι η ετήσια δαπάνη για την προμήθεια υγρού οξυγόνου για τις ανάγκες του Νοσοκομείου υπερβαίνει συνολικά το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.),  μέχρι του οποίου επιτρέπεται η άνευ ειδικών λόγων προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία και, περαιτέρω, δεν αιτιολογείται βασίμως η συνδρομή επείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις (άρθρο 2 παρ. 12 και 13 του ν. 2286/1995, ΦΕΚ Α΄ 19/1995 και της κατ’ εξουσιοδότηση αυτών εκδοθείσας Π1/3305/3.11.2010 ΦΕΚ Β΄ 1789/2010 απόφασης του Υφυπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας) (συγγνωστή πλάνη).

Β. Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Νοσοκομείο σε ανώνυμη εταιρεία για την προμήθεια υγρού οξυγόνου, καθόσον, κατά παράβαση του άρθρου 13 του ν. 3918/2011,ΦΕΚ Α΄ 31/2011 (όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 7 του άρθρου 14 του ν. 4052/2012 (Α΄41), κατακυρώθηκε το επίμαχο είδος στην ως άνω προμηθεύτρια εταιρεία, ύστερα από διαπραγμάτευση, σε τιμή που υπερέβαινε την αντίστοιχη του Παρατηρητηρίου Τιμών της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας (Ε.Π.Υ.).

Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων....Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση αποτελεί ενιαία μικτή σύμβαση προμήθειας που περιλαμβάνει και εργασίες τοποθέτησης – εγκατάστασης για τις οποίες ο ανάδοχος φέρει ειδική εγγυητική ευθύνη απέναντι στην Αναθέτουσα Αρχή. Ενόψει αυτού, παρίσταται επαρκώς αιτιολογημένη κατ’ άρθρο 59 του ν. 4412/2016 η επιλογή της  αναθέτουσας Αρχής (βλ. και την παρατιθέμενη στο άρθρο 1.3 της διακήρυξης αιτιολογία) να επιτρέψει την υποβολή προσφοράς μόνο για το σύνολο των ειδών της προμήθειας και όχι και για επιμέρους ομάδες ειδών, καθόσον το αντίθετο θα έθετε σε διακινδύνευση την προσήκουσα εκτέλεση της σύμβασης και κυρίως την εγγυημένη λειτουργία της συγκεκριμένης προμήθειας επί δεκαετία ... Κατόπιν τούτων, δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου για την ελεγχόμενη προμήθεια...

Καταβολή αμοιβής για την εκτέλεση των εργασιών συλλογής δεδομένων για το γεωγραφικό πληροφοριακό σύστημα Δήμου(....). Ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» (ΦΕΚ Α΄ 114) ορίζει, στην παράγραφο 2 του άρθρου 209, ότι: «Η παροχή των κάθε είδους υπηρεσιών προς τους φορείς της προηγούμενης παραγράφου (συμπεριλαμβάνονται και οι Δήμοι), πλην αυτών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄), ρυθμίζεται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Οικονομίας και Οικονομικών», στην παράγραφο 9 του ιδίου ως άνω άρθρου, η οποία προστέθηκε με το άρθρο 20 παρ. 13 του ν. 3731/2008 «Αναδιοργάνωση της δημοτικής αστυνομίας και ρυθμίσεις λοιπών θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών» (ΦΕΚ Α΄ 263/23.12.2008), ότι: «Οι Δήμοι (…) δύνανται να αναθέτουν απευθείας ή με συνοπτική διαδικασία (πρόχειρο διαγωνισμό) παροχή υπηρεσιών, που δεν υπάγονται στις διατάξεις του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄), σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 83 του ν. 2362/1995 (ΦΕΚ 247 Α΄), ως προς τα επιτρεπτά χρηματικά όρια, όπως αυτά καθορίζονται με τις εκάστοτε εκδιδόμενες αποφάσεις του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών. Για την απευθείας ανάθεση απαιτείται απόφαση Δημάρχου (…), χωρίς προηγούμενη απόφαση του συμβουλίου. (…)» και στο άρθρο 273 παρ.1, ότι: «Μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος της παραγράφου 2 του άρθρου 209 οι κάθε είδους υπηρεσίες, εκτός από τις υπηρεσίες που παρέχονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄), διενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ/τος 28/1980 (ΦΕΚ 11 Α΄), με την επιφύλαξη των ειδικών ρυθμίσεων του π.δ./τος 346/1998 (ΦΕΚ 230 Α΄), ως ισχύει». Σύμφωνα δε με το άρθρο 70 παρ. 1 του π.δ/τος 28/1980 «Περί εκτελέσεως έργων και προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως» (ΦΕΚ Α΄ 11) «Αι διατάξεις του παρόντος εφαρμόζονται γενικώς και κατ’ αναλογίαν και επί της εκτελέσεως (…), εργασιών (…) των δήμων (…)», ενώ στην παράγραφο 1 του άρθρου 11 του ίδιου π.δ/τος ορίζεται ότι: «Η εκτέλεσις δημοτικών και κοινοτικών έργων και προμηθειών (…) ενεργείται επί τη βάσει (…) της συμβάσεως, συναπτομένης κατόπιν τακτικής δημοπρασίας, πλην των περιπτώσεων, όπου, κατά νόμον, δεν απαιτείται αύτη» και στο άρθρο 12 παρ. 1, ότι: «Δεν επιτρέπεται η κατάτμησις έργων και προμηθειών…». Τέλος, κατ’ εξουσιοδότηση της διάταξης του άρθρου 83 του ν. 2362/95 εκδόθηκε η ισχύουσα, κατά τον κρίσιμο για την παρούσα υπόθεση χρόνο, 35130/739/9.8.2010 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών «Αύξηση των χρηματικών ποσών του άρθρου 83 παρ. 1 του ν. 2362/95 για τη σύναψη συμβάσεων που αφορούν προμήθεια προϊόντων, παροχή υπηρεσιών ή εκτέλεση έργων» (ΦΕΚ Β΄ 1291/11.8.2010), στο άρθρο 1 της οποίας ορίζεται ότι: «1. Αναπροσαρμόζουμε τα ποσά για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων που αφορούν προμήθεια προϊόντων, παροχή υπηρεσιών ή εκτέλεση έργων ως ακολούθως: α) Με απευθείας ανάθεση μέχρι του ποσού των είκοσι χιλιάδων (20.000,00) ευρώ β) Με συνοπτική διαδικασία (πρόχειρο διαγωνισμό) από του ποσού της προηγουμένης περίπτωσης μέχρι του ποσού των εξήντα χιλιάδων (60.000,00) ευρώ. 2. (…) στα ποσά αυτά δεν συμπεριλαμβάνεται ο Φ.Π.Α.». Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι για την ανάθεση εκτέλεσης εργασιών από Ο.Τ.Α., εφόσον ο προϋπολογισμός της σχετικής υπηρεσίας δεν εμπίπτει στα όρια εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου (Οδηγία 2004/18/ΕΚ, που ισχύει από 1.2.2006 και ήδη π.δ. 60/2007), εφαρμόζονται, για τις συμβάσεις που έχουν συναφθεί μετά την 1.1.2007, ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (άρθρο τέταρτο του ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114) και μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος, που προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 209 του ως άνω νομοθετήματος, οι διατάξεις του π.δ/τος 28/1980, από τις οποίες προκύπτει ότι για την ανάθεση υπηρεσιών, στην έννοια των οποίων εμπίπτει και η εκτέλεση εργασιών, απαιτείται η διενέργεια δημόσιου ανοικτού μειοδοτικού διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού μειοδοτών, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων των Ο.Τ.Α. με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας γι’ αυτούς προσφοράς. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η απευθείας ανάθεση εργασιών με απόφαση του Δημάρχου, όταν η συνολική ετήσια δαπάνη αυτών δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., όπως και η ανάθεση εργασιών με τη συνοπτική διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού από το ποσό των 20.000,00 ευρώ μέχρι το ποσό των 60.000,00 ευρώ (βλ. άρθρο 83 του ν. 2362/1995, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της 35130/739/2010 Απόφασης του Υπουργού Οικονομικών). Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ύψος του ποσού, στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη εκτέλεσης συγκεκριμένων υπηρεσιών και, κατ’ επέκταση, η δυνατότητα απευθείας ανάθεσής τους, λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες του δήμου σε εργασίες στο σύνολό τους, οι οποίες, κατά τα διδάγματα τ

Προμήθεια αδρανών υλικών(…)Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων 2286/1995 προκύπτει ότι η προμήθεια κάθε είδους αγαθών από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α΄ βαθμού περιλαμβανομένων και των νομικών τους προσώπων και των ιδρυμάτων τους διενεργείται κατά κανόνα κατόπιν δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού μειοδοτών, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων αυτών (Ο.Τ.Α.) με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας γι’ αυτούς προσφοράς. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης και της απευθείας ανάθεσης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, που καθορίζονται ρητά και περιοριστικά από το νόμο, μεταξύ των οποίων και εκείνη όπου η αξία της προμήθειας δεν υπερβαίνει το ποσόν των 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.(…) Κατά τη σαφή έννοια της άνω διάταξης, 3463/2006 με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου μπορεί να ανατεθεί απευθείας από τον οικείο Δήμο η τα νομικά πρόσωπα αυτού, σε κοινωφελή ή αναπτυξιακή δημοτική επιχείρηση, η παροχή υπηρεσιών, στις οποίες όμως δεν περιλαμβάνεται και η προμήθεια υλικών, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: α) το συμβατικό αντικείμενο είναι συναφές ή συνδέεται με το αντικείμενο της δραστηριότητας της δημοτικής επιχειρήσεως, β) η αξία των υπηρεσιών δεν υπερβαίνει το ποσό των 45.000,00 ευρώ, χωρίς συνυπολογισμό του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, και γ) η επιχείρηση διαθέτει τα μέσα (προσωπικό, εξοπλισμό κ.λπ.) ώστε να δύναται να εκπληρώσει η ίδια και όχι τρίτα πρόσωπα τις συμβατικές της υποχρεώσεις (βλ. Πρ. VΙΙ Τμ. 212, 349/2009, 192/2007). Τούτο σημαίνει ειδικότερα ότι η δημοτική επιχείρηση οφείλει, πέραν των ειδικότερων ρυθμίσεων που προβλέπουν τα σχετικά με τη δραστηριότητά της ζητήματα στο οικείο καταστατικό, να διαθέτει εν τοις πράγμασι, τα αναγκαία, ίδια μέσα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την απευθείας ανάθεση (βλ. πράξη VII Τμ. 376/2010).(…) Περαιτέρω από τις διατάξεις των άρθρων 27, 28 και 29 του ΕΚΠΟΤΑ συνάγεται ότι, όσον αφορά στις προμήθειες των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, ο προμηθευτής υποχρεούται να παραδίδει στον οικείο Ο.Τ.Α. τα προς προμήθεια υλικά μέσα στα χρονικά όρια και με τον τρόπο που ορίζει η σύμβαση. Η παραλαβή των ως άνω υλικών γίνεται από επιτροπή παραλαβής, που συγκροτείται για τη συγκεκριμένη κάθε φορά προμήθεια με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, η οποία, κατόπιν ποσοτικού και ποιοτικού ελέγχου αυτών, ανάλογα δε με το αποτέλεσμα αυτού, συντάσσει πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής – όταν τα υλικά ανταποκρίνονται στους όρους της σύμβασης - ή απόρριψης – όταν τα υλικά παρουσιάζουν ουσιώδεις αποκλίσεις ή δεν ανταποκρίνονται στους όρους της σύμβασης. Το πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής, με το οποίο πιστοποιείται κατά τα ως άνω η παραλαβή των υλικών και η εκπλήρωση από τον αντισυμβαλλόμενο των συμβατικών του υποχρεώσεων, αποτελεί μεταξύ άλλων, απαραίτητο κατά νόμο δικαιολογητικό εκκαθάρισης και εξόφλησης της εντελλόμενης δαπάνης (πρβλ. πράξη VII Τμ. 36/2011).(…) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας ανάθεση από το Δήμο ..... της ανωτέρω προμήθειας στη ..... είναι μη νόμιμη. Και τούτο διότι, η προμήθεια υλικών και πάσης φύσεως αγαθών δεν εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 268 του ΔΚΚ, που αναφέρεται αποκλειστικά στην παροχή υπηρεσιών και, ως εκ τούτου, κρίσιμο για την εφαρμογή της διαδικασίας της απευθείας ανάθεσης δεν είναι το ανώτατο όριο των 45.000,00 ευρώ που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου αυτού, αλλά εκείνο των 15.000,00 ευρώ που προβλέπεται από τις διατάξεις της 27319/18.7.2002 κοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Ανάπτυξης